„Carpe diem” jest terminem pochodzącym z łaciny i w dosłownym tłumaczeniu na

język polski oznacza „chwytaj dzień”. Sentencja ta pochodzi z poezji Horacego,

stanowi ona naczelną zasadę jego pieśni, jest również jednym z głównych haseł
Epikureizmu. Można ją interpretować na wiele sposobów, najczęściej termin ten
oznacza korzystanie z dnia jakim jest i cieszenie się nim.

W literaturze motyw „carpe diem” szczególnie widoczny jest w twórczości

Horacego, jednak jest on zawarty także w innych utworach. Jednym z nich jest pieśń
XX z „Ksiąg Pierwszych” Jana Kochanowskiego o incipicie „Miło szaleć, kiedy
czas po temu”. Ich głównym tematem jest dobra zabawa podporządkowana
horacjańskiemu hasłu „carpe diem”. Poeta w utworze krytykuje nadmierną troskę o
przyszłość, która zależna jest od kapryśnego losu lub wyroków Boga. Autor
podkreśla o konieczności korzystania z teraźniejszości, pisząc: „Dziś bądź wesół,
dziś użyj biesiady”.
Horacy, twórca motywu „carpe diem” umiejętnie łączył filozofię stoicką z filozofią
epikurejską. Horacy żył w zgodzie z porządkiem natury i poprzestawał na tym, co
posiadał, nie popadał w jakiekolwiek skrajności. W Horacjańskim ideale egzystencji
można więc odnaleźć Arystotelesowską zasadę „złotego środka”. Dlatego też
filozofię Horacego dobrze ilustruje jego słynna maksyma: „carpe diem”. Oznacza ona
nie tylko wykorzystywanie w pełni każdego dnia życia, lecz również wyraża niechęć
poety do bezcelowego rozpamiętywania przeszłości i pełnego lęku wybiegania myślą
w przyszłość.
Motyw „carpe diem” jest również poruszany w filmach, którego przykładem jest
film pt. „Stowarzyszenie umarłych poetów”. Uświadamia on młodych ludzi o fakcie
niepowtarzalności życia. Porusza ważny problem życia w ciągłym pośpiechu, bez
chwili wytchnienia i porządku. Pokazuje, że warto się poznawać, rozwijać, szukać
celów i realizować je, bo to one dają prawdziwe szczęście.
Uważam że motyw „carpe diem” jest bardzo uniwersalny i ponadczasowy, pomimo
iż sentencja ta została stworzona jeszcze przed naszą erą. Bowiem przyszłość
zawsze jest niepewna, choćbyśmy wyznaczali sobie wzniosłe cele, obierali drogę, to
nigdy nie będziemy mieć pewności jak się zachowamy i co uczynimy.