Michał Przewoźny 1a

Analiza interpretacyjna pieśni IX z ksiąg wtórych

W 1586 r. zostały wydane “Pieśni Jana Kochanowskiego księgi dwoje” autorstwa Jana
Kochanowskiego. Składają się one z dwóch części, ksiąg pierwszych i ksiąg wtórych. Jest to zarazem
największy zbiór pieśni tego autora. Dzisiaj chciałbym przeanalizować i zinterpretować pieśń IX z ksą
wtórych.

Pieśń składa się z siedmiu strof, każda strofa składa się z czterech wersów, dwa pierwsze są napisane
siedmiozgłoskowcem, a dwa następne jedenastozgłoskowcem. Rymy są parzyste aabb w każdej
zwrotce bez wyjątku. W pierwszych dwóch wersach prawdopodobnie nie ma średniówki, a w dwóch
ostatnich znajduje się ona po piątej sylabie.

Podmiot liryczny nie jest dokładnie określony, na pewno jest to osoba mądra, wykształcona i
prawdopodobnie jest filozofem, światopogląd podmiotu odwzorowuje światopogląd
Kochanowskiego co wskazuje, że to on sam może mówić w wierszu. Podmiot zwraca się
bezpośrednio do czytającego o czym świadczą zwroty takie jak (“Ty nie miej za stracone” i
“patrtzaj”).

Pieśń ta jest utworem o charakterze refleksji natury ogólnej, pokazuje nam jakie jest życie i jak mamy
w nim postępować. Można ją podzielić na części, które nie są strofami, o wyraźnie. Następują one po
drugim wersie i po wersie trzynastym.

Wiersz zaczyna się od słów “Nie porzucaj nadzieje, Jakoć sie kolwiek dzieje” jest to myśl stoicka,
typowa dla epoki renesansu, autor mówi nam, że mamy nie porzucać nadziei i nie załamywać rąk nie
ważne jakie by nas spotykały problemy. W następnej części wiersza podmiot opisuje zmienność tego
świata utwierdzając nas w przedstawionej już myśli. Mówi o tym, że wiele razy już zachodziło słońce
po czym nastawał dzień, nie pierwszy raz lasy pokryte śniegiem odżywały na wiosnę. Dlatego
powinniśmy zawsze mieć nadzieje na lepsze czasy. Nic na tym świecie nie jest stałe, nie trwa
wiecznie, tak samo jak ludzkie szczęście nie jest stałe. Powinniśmy zaakceptować to, że miewamy
gorsze momenty w życiu i wyczekiwać aż w końcu dobiegną końca. W dalszej kolejności podmiot
mówi, że podczas lepszych czasów w naszym życiu nie powinniśmy stawać się zuchwali i pamiętać o
tym, że w każdej chwili nasza sytuacja może się zmienić, bo kiedy to się stanie jest duże
prawdopodobieństwo bowiem zwiesimy głowę, stracimy chęć do działania i załamiemy się. Mimo
nieprzychylnego losu powinniśmy wierzyć w siebie, bo jak piszę Kochanowski “Bo z nas Fortuna w
żywe oczy szydzi, To da, to weźmie, jako się jej widzi.”. Oznacza to, iż los robi co chcę z naszym
życiem i nigdy nie jesteśmy pewni co nam się przydarzy, raz nam daję szczęście, a raz je zabiera.
Ostatnia strofa mówi nam o tym, że większość złych doznań może zostać odwrócona i nie
powinniśmy się nimi przejmować. Także w tej strofie jest mowa o tym, iż Bóg może odwrócić
wszystko w godzinę, a ten kto w niego wierzy i mu ufa dostanie od niego pomoc. Moim ulubionym
fragmentem w wierszu jest piąta i szósta strofa oraz pierwsza połowa siódmej strofy, ponieważ
opisuje po części filozofię stoicką, która wydaje mi się bardzo praktyczna i atrakcyjna. Niestety
sposób na życie przedstawiony w pieśni IX ma jeden mankament, ciężko jest po prostu zapomnieć o
problemach i liczyć, że niedługo przyjdą lepsze czasy. Przeciętny człowiek częściej będzie rozmyślał o
swoich problemach i zamartwiał się, a nawet gdyby chciał o nich zapomnieć nie będzie w stanie tego
zrobić.

Wiersz ten został napisany, aby zaprezentować odbiorcy lirycznemu filozofię, którą wyznawał Jan
Kochanowski a mianowicie filozofię stoicką. W swoim utworze autor pokazuje nam, że nie warto
przejmować się problemami, ponieważ nic na tym świecie nie jest wieczne, los raz nam daje
szczęście, a następnie zarzuca troskami. Jednak powinniśmy pozostać pokorni, gdy dobrze nam się
układa, gdyż nie wiemy, kiedy zmieni się nasza sytuacja życiowa. Moim zdaniem znoszenie
niepowodzeń i porażek ze spokojem i nadzieją na lepsze jutro jest bardzo przydatną umiejętnością,
ale niestety bardzo trudną do opanowania, ponieważ jesteśmy tylko ludźmi i nie łatwo jest nam
opanować emocję w ciężkich sytuacjach.