Entrance M.1 ……………………………………………………………………..

…
1

สีเหลียม

1. ชนิดของสีเหลียม
สีเหลียม เป็ นรูปปิ ดทีมีด้านสีด้ าน มุมสีมุม แต่ละมุม เรียกว่า มุมภายในของรูปสีเหลียม ซึงมุม
ภายในรูปสีเหลียมรวมกันเท่ากับ 360 องศา รูปสีเหลียมแบ่งเป็ นชนิดต่างๆได้ ดงั นี
ชนิดของสีเหลียม สมบัติของสีเหลียม
1. รูปสีเหลียมจัตรุ ัส (1) มีด้านทังสียาวเท่ากัน
(2) ด้ านตรงทังสองคูข่ ้ ามขนานกัน
(3) มุมทังสีเป็ นมุมฉาก
(4) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นมีความยาวเท่ากัน
(5) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นตัดกันเป็ นมุมฉาก
(6) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นตัดแบ่งครึงซึงกันและกัน
(7) มีแกนสมมาตร 4 แกน

2. รูปสีเหลียมผืนผ้ า (1) มีด้านตรงข้ ามยาวเท่ากันแต่ยาวไม่เท่ากันทุกด้ าน

(2) ด้ านตรงข้ ามทังสองคูข่ นานกัน
(3) มุมทังสีเป็ นมุมฉาก
(4) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นมีความยาวเท่ากัน
(5) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นตัดกันไม่ เป็ นมุมฉาก
(6) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นตัดแบ่งครึงซึงกันและกัน
(7) มีแกนสมมาตร 2 แกน
3. รูปสีเหลียมด้ านขนาน (1) มีด้านตรงข้ ามยาวเท่ากันแต่ยาวไม่เท่ากันทุกด้ าน
(2) ด้ านตรงข้ ามทังสองคูข่ นานกัน
(3) มุมตรงข้ ามมีขนาดเท่ากัน แต่ไม่เป็ นมุมฉาก
(4) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นมีความยาวไม่เท่ากัน
(5) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นตัดกันไม่ เป็ นมุมฉาก
(6) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นตัดแบ่งครึงซึงกันและกัน
(7) ไม่มีแกนสมมาตร

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
2

(ต่ อ)
ชนิดของสีเหลียม สมบัติของสีเหลียม
4. รูปสีเหลียมขนมเปี ยกปูน (1) มีด้านทังสียาวเท่ากัน
(2) ด้ านตรงข้ ามทังสองคูข่ นานกัน
(3) มุมตรงข้ ามมีขนาดเท่ากัน แต่ไม่เป็ นมุมฉาก
(4) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นมีความยาวไม่เท่ากัน
(5) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นตัดกันเป็ นมุมฉาก
(6) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นตัดแบ่งครึงซึงกันและกัน
(7) ไม่มีแกนสมมาตร
5. รูปสีเหลียมคางหมู
มีด้านขนานกันเพียง 1 คู่

6. รูปสีเหลียมรูปว่าว (1) มีด้านประชิดยาวเท่ากันเพียง 2 คู่

(2) มีมมุ ตรงข้ ามทีขนาดเท่ากัน 1 คู่
(3) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นมีความยาวไม่เท่ากัน
(4) เส้ นทแยงมุมทังสองเส้ นตัดกันเป็ นมุมฉาก
(5) มีแกนสมมาตร 1 แกน

7. รูปสีเหลียมด้ านไม่เท่า
เป็ นรูปสีเหลียมทีมีด้านทังสียาวไม่เท่ากัน

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
3

ตัวอย่ าง 1. จงเติมคําตอบลงในช่องว่าง
1) รูปสีเหลียมทีมีด้านตรงข้ ามยาวเท่ากัน แต่ด้านทีอยู่ตด
ิ กันยาวไม่เท่ากัน
เรียกว่า………………………………………………………………………………
2) รูปสีเหลียมทีมีเส้ นทแยงมุมแบ่งครึงซึงกันและกันได้ แก่ ………………………………..
………………………………………………………………………………………
3) รูปสีเหลียมทีด้ านขนานกัน 2 คู่
ได้ แก่…………………………………………………………………………………
4) รูปสีเหลียมทีมีเส้ นทแยงมุมยาวเท่ากันได้ แก่ ……………………………………………
5) รูปสีเหลียมทีมีเส้ นทแยงมุมตัดกันเป็ นมุมฉากได้ แก่ ……………………………………..
………………………………………………………………………………………
6) รูปสีเหลียมทีมีเส้ นทแยงมุมตัดแบ่งครึงซึงกันและกัน ได้ แก่ ………………………………
………………………………………………………………………………………
7) รูปสีเหลียมทีเส้ นทแยงมุมแบ่งออกเป็ นสามเหลียม 2 รูปทีมีพืนทีเท่ากัน ได้ แก่
………………………………………………………………………………………
ตัวอย่ าง 2. จากรูป จงตอบคําถามต่อไปนี
จากรูปด้ านซ้ ายมีรูปสีเหลียมชนิดใดบ้ าง
…………………………………………………

รูปสีเหลียมจัตรุ ัสมี ………………….…….รูป

รูปสีเหลียมผืนผ้ ามี………………………...รูป

รูปสีเหลียมคางหมูมี ………………………รูป

ตัวอย่ าง 3. จากรูป จงตอบคําถามต่อไปนี

จากรูปด้ านซ้ ายมีรูปสีเหลียมชนิดใดบ้ าง
…………………………………………………

รูปสีเหลียมด้ านขนานมี …………………..รูป

รูปสีเหลียมขนมเปี ยกปูนมี……………….รูป

รูปสีเหลียมคางหมูมี ………………………รูป

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
4

2. ความยาวรอบรูปสีเหลียม

ความยาวรอบรูปของรูปสีเหลียมใดๆ เท่ากับ ผลบวกของความยาวด้ านทุกด้ าน

ความยาวรอบรูปสีเหลียมผืนผ้ าหรือสีเหลียมด้ านขนาน เท่ากับ 2ด(กว้ าง + ยาว)
ความยาวรอบรูปสีเหลียมจัตรุ ัสหรือสีเหลียมขนมเปี ยกปูน เท่ากับ 4ดด้ าน

ตัวอย่ าง 1. จงหาความยาวรอบรูปของสีเหลียมแต่ละรูปต่อไปนี
1. 5 ซม.

ความยาวรอบรูป =……………...

2. 14 ซม.
10 ซม.
ความยาวรอบรูป =……………...
3.

4.5 ซม.

ความยาวรอบรูป =……………...

4.

6 นิว 60o
ความยาวรอบรูป =……………...

5.

4 ซม.
3 ซม.

7 ซม. ความยาวรอบรูป =……………...

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
5

ตัวอย่ าง 5. จงหาความยาวรอบรูปต่อไปนี
10
1.

2 6
10 ความยาวรอบรูป =……………...

2.

12
ความยาวรอบรูป =……………...

3.

15 ความยาวรอบรูป =……………...

20
4.

10
ความยาวรอบรูป =……………...

16

5.

15
ความยาวรอบรูป =……………...

15

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
6

6.

19
ความยาวรอบรูป =……………...
21

7.

10

ความยาวรอบรูป =……………...
8

ตัวอย่ าง 6. ถ้ า มีเส้ นรอบรูป เท่ากับ 16 จงเชือมต่อ จํานวน 10 รูป

เพือให้ ได้ ความยาวรอบรูปทีมากทีสุด และความยาวทีได้มีคา่ เท่าไร

ตัวอย่ าง 7. จงหาคําตอบต่อไปนี
1) รูปสีเหลียมจัตรุ ัสทีมีความยาวรอบรูป 48 เซนติเมตร จะมีความยาวด้ านละ
………………………เซนติเมตร
2) รูปสีเหลียมผืนผ้ าทีมีความยาวรอบรูป 35 เซนติเมตร และกว้ าง 7 เซนติเมตรจะมี
ด้ านยาว ……………………………….เซนติเมตร
3) รูปสีเหลียมรูปว่าวมีเส้ นรอบรูป 42 นิว และมีด้านสันกว่ายาว 6 นิว จะมีด้านยาว
สุดเท่ากับ …………………… นิว
4) รูปสีเหลียมด้ านขนานมีเส้ นรอบรูป 44.4 นิว และมีด้านยาวกว่ายาว 12.2 นิวจะมี
ด้ านสันกว่ายาวเท่ากับ …………………… นิว
5) นําเชือกมาขดเป็ นรูปสีเหลียมจัตรุ ัส จะมีความยาวด้ านละ 10.5 เซนติเมตร แต่ถ้า
นํามาขดใหม่เป็ นรูปสีเหลียมรูปว่าว โดยให้ ด้านสันกว่ามีความยาวด้ านละ 8 เซนติเมตร
แล้ วด้ านทียาวกว่าจะมีความยาวด้ านละ …………………… เซนติเมตร
6) เชือกเส้ นหนึงขดเป็ นรูปสีเหลียมผืนผ้ า มีด้านกว้ าง 7 นิว ด้ ายยาว 10 นิว ถ้ านํา
เชือกเส้ นนีมาขดเป็ นรูปสามเหลียมด้ านเท่าจะมีความยาวด้ านละ………………นิว

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
7

7) สวนสาธารณะมีลกั ษณะเป็ นรูปสีเหลียมขนมเปี ยกปูน มีความยาวด้ านละ 1250

เมตร ต้ องการปั กเสาเพือทํารัวโดยรอบห่างกันต้ นละ 10 เมตร จะต้ องใช้ เสาทัง
หมด ……………… ต้ น
8) ทีดินแปลงหนึงมีด้านกว้ าง 125 เมตร ด้ านยาว 250 เมตร ต้ องการปลูกต้ นไม้
โดยรอบให้ มรระยะห่างแต่ละต้นเท่ากัน จะต้ องเตรียมต้ นไม้ สําหรับปลูก
………………………ต้ น
9) สีเหลียมมุมฉากรูปหนึงมีความยาวรอบรูปเท่ากับ 72 นิว ถ้ าแบ่งสีเหลียมมุมฉากนี
ออกเป็ นสีส่วนเท่าๆกันจะได้ รูปสีเหลียมรูปเล็กทีมีความยาวรอบรูป เท่ากับ
……………….นิว
10) รูปสีเหลียมหนึงมีเส้ นรอบรูปเท่ากับ 48 เซนติเมตร ถ้ าต้ องการสร้ างรูปสามเหลียม
หน้ าจัวให้ มีเส้นรอบรูปเท่ากับของสีเหลียม และมีด้านหนึงยาว 16 เซนติเมตร
ด้ านทียาวเท่ากันจะยาวด้ านละ…………………..เซนติเมตร

ตัวอย่ าง 8. ทีดินแปลงมีแผนทีแสดงดังข้ างล่าง จงหาว่าถ้ าต้ องการปักเสาทีแต่ละต้ นห่างเท่ากันเพือ

เป็ นรัวโดยรอบจะใช้ เสาน้ อยทีสุดกีต้ น
13 ซม.

6 ซม.

มาตราส่วน 1 ซม. : 10 ม.
ตัวอย่ าง 9 ทีดินแปลงมีแผนทีแสดงดังข้ างล่าง จงหาว่าถ้ าต้ องการปลูกต้นไม้ โดยรอบทีดินยกเว้ นด้ าน
ทีติดกับถนน และแต่ละต้ นห่างเท่าๆกัน จะใช้ ต้นไม้ น้อยทีสุดกีต้ น
24 ซม.

12 ซม.

มาตราส่วน 1 : 1000
ตัวอย่ าง 10. เชือกเส้นหนึงยาว 16 เมตร นํามาสร้ างเป็ นรูปสีเหลียมมุมฉากได้ กีแบบทีความ
ยาวด้ านเป็ นจํานวนเต็ม จะสามารถสร้ างได้ กีรูป

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
8

3. พืนทีรู ปสีเหลียม
การหาพืนทีรูปสีเหลียมสามรถหาโดยใช้ สตู รต่อไปนี
ชนิดของสีเหลียม สูตรพืนที
1. รูปสีเหลียมจัตรุ ัส พืนที = ด้ าน ด ด้ าน
1
= ด ผลคูณเส้นทแยงมุม
2
2. รูปสีเหลียมผืนผ้ า ยาว
กว้ าง พืนที = กว้ าง ด ยาว

3. รูปสีเหลียมด้ านขนาน
สูง พืนที = ฐาน ด สูง
ฐาน

4. รูปสีเหลียมขนมเปี ยกปูน
พืนที = ฐาน ด สูง
สูง
1
= ด ผลคูณเส้นทแยงมุม
ฐาน 2

5. รูปสีเหลียมคางหมู

สูง สูง 1
พืนที = ด ผลบวกด้ านคูข่ นาน ด สูง
2

6. รูปสีเหลียมรูปว่าว

1
พืนที = ด ผลคูณเส้ นทแยงมุม
2

7. รูปสีเหลียมด้ านไม่เท่า

เส้ นกิง
พืนที= 1 ดผลบวกเส้ นกิงดเส้ นทแยงมุม
เส้ นกิง 2

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
9

ตัวอย่ าง 11. จงหาพืนทีแต่ละข้ อต่อไปนี

1. 2

4 ซม.
7 ซม.
2 ซม.
8 ซม.
13 ซม.
พืนที =…………………….... พืนที =……………………....
8 นิว.
3. 4.
9 นิว 5 นิว
5 นิว
4 ซม.
12 นิว
10 ซม.
10 นิว
พืนที =…………………….... พืนที =……………………....
5. 6.

5 1.5

3 3.2
2.5

พืนที =…………………….... พืนที =……………………....

7. 8. 14

12
19 5
12.5

5
20

พืนที =…………………….... พืนที =……………………....

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)
Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
10

9. 10.

13
12

30

3 4

40

พืนที =…………………….... พืนที =……………………....

ตัวอย่ าง 12. จงหาพืนทีส่วนทีแรเงา

14
1. 2.
2

12 6 18
3 3
6
6
2
20
20
พืนที =…………………….... พืนที =……………………....

3. 4 4. 8
6 8
6
10
4 4
6
4 6

14 10

พืนที =…………………….... พืนที =……………………....

14 ซม.
5. 20 นิว 6.
20 ซม.
26

52 นิว 10 ซม.

10 ซม.
นิว 40
8 ซม.
พืนที =…………………….... พืนที =……………………....

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
11

7. 8.
6 ซม.
10 ซม.
18 ซม.

13 ซม.
พืนที =…………………….... พืนที =……………………....

9. 10.
10 วา 24 ม.
20 วา

15 วา
30 วา
25 วา

25 วา
30 ม.

พืนที =…………………….... พืนที =……………………....

ตัวอย่ าง 13. โจทย์ปัญหาพืนทีสีเหลียมทีต้ องอาศัยการแก้ สมการ

1) สีเหลียมผืนผ้ ารูปหนึงมีพืนที 360 ตร.ซม. ถ้ าด้ านยาวยาว 30 ซม. ความยาวด้ านกว้ าง
เท่ากับ…………………………ซม.
2) สีเหลียมจัตรุ ัสรูปหนึงมีพืนที 196 ตร.เมตร จะมีความด้ านละ………………….เมตร
3) สีเหลียมจัตรุ ัสรูปหนึงมีพืนที 18 ตร.ซม. จะมีเส้ นทแยงมุมยาว………………..ซม.
4) สีเหลียมด้ านขนานรูปหนึงมีพืนที 96 ตารางนิว ถ้ าฐานของสีเหลียมรูปนียาว 12 นิว ความ
สูงของสีเหลียมด้ านขนานนีเท่ากับ……………………นิว
5) สีเหลียมด้ านขนานรูปหนึงมีพืนที 180 ตารางฟุต ความสูงของสีเหลียมนีเท่ากับ 12 ฟุต
ความยาวด้ านของฐานเท่ากับ…………………………..ฟุต
6) สีเหลียมขนมเปี ยกปูนรูปหนึง มีพืนที 384 ตารางหน่วย ถ้ าเส้ นทแยงมุมเส้นหนึงยาว 24
หน่วย ความยาวของเส้นทแยงมุมอีกเส้นยาว…………………………หน่วย

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
12

7) สีเหลียมคางหมูรูปหนึง มีพืนที 80 ตร.ซม. ผลบวกด้ านคูข่ นานเท่ากับ 20 ซม. ระยะห่าง

ระหว่างด้ านคูข่ นานเท่ากับ………………………..ซม.
8) สีเหลียมคางหมูมีพืนที 225 ตร.ม. มีด้านคูข่ นานหนึงยาว 18 ม. ระยะห่างด้ านคูข่ นาน
เท่ากับ 15 ม. ความยาวด้ านคูข่ นานอีกด้ านเท่ากับ………………………ม.
9) สีเหลียมรูปว่าวรูปหนึง มีพืนที 96 ตร.ซม. ถ้ าเส้ นทแยงมุมเส้ นหนึงยาว 12 ซม. ความยาว
ของเส้ นทแยงมุมอีกเส้นหนึงยาว………………………..ซม.
10) สีเหลียมใดๆรูปหนึงมีพืนที 1,000 ตารางหน่วย ความยาวของเส้ นทแยงมุมเท่ากับ 50
หน่วย ผลบวกของเส้ นกิงเท่ากับ……………………….หน่วย
11) รูปสีเหลียมจัตรุ ัสรูปหนึงมีพืนที 64 ตร.ซม. จะมีความยาวรอบรูปเท่ากับ…………… ซม.
12) รูปสีเหลียมจัตรุ ัสรูปหนึงมีความยาวรอบรูป 52 ซม. จะมีพืนทีเท่ากับ…………… ตร.ซม.
13) รูปสีเหลียมผืนผ้ ากว้ างและยาวเท่ากับ 10 และ 12 ซม. ตามลําดับ ถ้ ารูปสีเหลียมรูปว่าวมี
พืนทีเท่ากับสีเหลียมผืนผ้ ารูปนีและมีเส้นทแยงมุมเส้นยาวเท่ากับ 24 ซม. เส้ นทแยงมุมเส้ นที
สันกว่าจะยาว………………………ซม.
14) กระดาษรูปสีเหลียมผืนผ้ าขนาด 10ด8 ตร.ซม. ถ้ าตัดมุมทังสีเป็ นรูปสีเหลียมจัตรุ ัส ลึกเข้ า
ไปด้ านละ 2 ซม. จะเหลือพืนทีเท่ากับ………………………….ซม.
15) เชือกเส้ นหนึงมีความยาว 100 นิว นํามาสร้ างรูปสีเหลียมขนมเปี ยกปูนให้ มีด้านทีขนานห่าง
กัน 20 นิวจะพืนทีเท่ากับ………………………..ตารางนิว

ตัวอย่ าง 14. จากรูป จงหาความรอบรูป 8 ซม.

120o
6 ซม. 6 ซม.
60o

ตัวอย่ าง 15. มีกระดาษสีเหลียมจัตรุ ัสดังรูป ถ้ าลากเส้ นจากแต่ละด้ านเป็ นมุม 45 องศา จากจุดที
ห่างจากมุมแต่ละมุม 5 ซม. จะทําให้ เกิดสีเหลียมจัตรุ ัสขึนภายใน ดังรูป
จงหาพืนทีส่วนทีแรเงา

5 ซม.

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

Entrance M.1 ……………………………………………………………………..…
13

ตัวอย่ าง 16. ทีดินแปลงหนึงเป็ นรูปสีเหลียมผืนผ้ าดังรูป ถ้ าทําถนนกว้ าง 4 เมตร ล้ อมรอบทีดินแปลงนี

ถนนทีทําขึนจะมีพืนทีเท่าไร

420 ม.
100 ม.

ตัวอย่ าง 17. ทีดินแปลงหนึงเป็ นรูปสีเหลียมผืนผ้ าดังรูป ขุดบ่อตามด้ านทังสีด้ านให้ บ่อกว้ าง 4 เมตร
จะเหลือทีดินสําหรับเพาะปลูกเท่าไรนี
420 ม.

100 ม.

ตัวอย่ าง 18. เชือกเส้ นหนึงยาว 12 เมตรนํามาสร้ างรูปสีเหลียมมุมฉากได้ กีรูปทีแต่ละด้ านมีความยาว

เป็ นจํานวนเต็มและมีพืนทีแตกต่างกันกีขนาด รูปสีเหลียมขนาดทีมากทีสุดนันเป็ นรูป
สีเหลียมใด

ตัวอย่ าง 19. กล่องกระดาษทรงสีเหลียมมุมฉากปากเปิ ดใบหนึง เมือคลีกระดาษออกแล้ วจะมีลกั ษณะ

ดังรูป ถ้ า AB = 13 ซม. HC = 29 ซม. BE = 23 ซม. และ CD = 7 ซม.
กล่องใบนีต้ องใช้ กระดาษมีพืนทีทังหมดเท่าไร
A B

H C

G D

F E

……………………………………………………………….……… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 1
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

วงกลม

ทบทวนเรืองรูปวงกลม

วงกลม เป็ นรูปปิ ดทีมีสว่ นโค้ งล้ อมรอบ โดยจุดทุกจุดทีอยู่บนส่วนโค้ งจะอยูห่ ่างจากจุดคงทีจุด
หนึงเป็ นระยะทางเท่ากัน เราเรียกจุดคงทีนันว่า จุดศูนย์กลาง ของรูปวงกลม และเรียกส่วนโค้ งนันว่า
เส้ นรอบวงของวงกลม

C
O B
A 

E F

จากรูปกําหนดจุด O ให้ เป็ นจุดศูนย์กลางของวงกลมจึงมีชือเรียกว่า วงกลม O

ระยะห่างจากจุดศูนย์กลางไปถึงเส้ น
รอบวง เรียกว่า รัศมี ได้ แก่ OA , OB , OE และ OF
ส่วนของเส้ นตรงทีมีจดุ ปลายทังสองข้ างอยู่บนเส้ นรอบวง เรียกว่า คอร์ ด ได้ แก่
CD และ AB
AB เป็ นคอร์ ดทีผ่านจุดศูนย์กลาง เรียกว่า เส้ นผ่ านศูนย์ กลาง และเส้ นทีผ่านศูนย์กลางเป็ น
คอร์ดทียาวทีสุด ซึงจะมีความยาวเป็ นสองเท่าของรัศมี
อาร์ ค คือ ส่วนของเส้ นรอบวง
เซกเตอร์ คือ พืนทีภายในรูปวงกลมทีปิ ดล้ อมด้ วยเส้นรัศมี 2 เส้ น และส่วนของเส้ นรอบวง มี
ลักษณะเป็ นรูปสามเหลียมฐานโค้ ง
เซกเมนต์ คือ พืนทีภายในรูปวงกลม ทีปิ ดล้ อมด้ วยคอร์ด 1 เส้ น และส่วนของเส้น
รอบวง

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 2
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

ความสัมพันธ์ ระหว่ างวงกลม 2 วง มีดงั ต่อไปนี

1. วงกลมสัมผัสกันภายนอก

เมือสร้ างวงกลม 2 วง ให้ มีจดุ ศูนย์กลาง

A B C ห่างกัน เท่ากับผลบวกของความยาวรัศมีของ
วงกลมทังสอง
เราเรียกจุด C ว่า จุดสัมผัสภายนอก

2. วงกลมสัมผัสกันภายใน

เมือสร้ างวงกลม 2 วง ให้ มีจดุ ศูนย์กลางห่าง

A B C กันเท่ากับผลต่างของความยาวรัศมีของวงกลมทังสอง
เราเรียกจุด C ว่า จุดสัมผัสภายใน

3. วงกลมตัดกัน

C
เมือสร้ างวงกลม 2 วง ให้ มีจดุ ศูนย์กลาง
A B ห่างกันมากกว่าผลต่างของความยาวรัศมีแต่ต้อง
น้ อยกว่าผลลบวกของความยาวรัศมีของวงกลมทัง
D
สอง
เราเรียกจุด C และจุด D ว่า จุดตัด และ
เรียก CD ว่า คอร์ ดร่ วม

4. วงกลมทีมีจดุ ศูนย์กลางร่ วมกัน

เมือสร้ างวงกลม 2 วง ให้ มจี ดุ
ศูนย์กลางร่วมกัน แต่มีความยาวรัศมีตา่ งกัน
A
 จะได้ วงกลมซ้ อนกัน 2 วง พืนทีทีอยู่ระหว่าง
วงกลมทังสองเรียกว่า พืนทีวงแหวน

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 3
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

สมบัตเิ กียวกับวงกลม

1. มุมทีอยู่บนเส้ นรอบวงหรือมุมทีจุดศูนย์กลางทีรองรับด้ วยส่วนโค้ งเดียวกันหรือทียาวเท่ากันจะ

มีขนาดเท่ากัน

2. มุมภายในครึงวงกลมมีขนาดของมุมเท่ากับ 90 องศา

3. มุมทีรัศมีทํากับเส้ นสัมผัสมีขนาดเท่ากับ 90 องศา

4. ระยะทางจากจุดสัมผัสทังสองจุดไปยังจุดภายนอกเท่ากัน
Q

O P

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 4
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

เส้ นรอบวงกลมและพืนทีวงกลม

เส้ นรอบวงกลม = 2r

2
r พืนทีวงกลม = r
22
โดยที  = 3.14 หรือ
7

พืนทีวงแหวน

2
R
พืนทีวงแหวน = R – r2
 2
r = (R – r2)
= (R + r)(R – r)

สามเหลียมฐานโค้ ง

 
r พืนทีสามเหลียมฐานโค้ ง  r2
360
1
 a r
2

พืนทีวงรี

a
b
พืนทีวงรี = ab

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 5
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

Problem 1. จงหาพืนทีและเส้นรอบวงของวงกลมต่อไปนี

1.

เส้ นรอบวงกลม = ……………………..

14
พืนทีวงกลม = …………………….

2.

10 เส้ นรอบวงกลม = ……………………..

พืนทีวงกลม = …………………….

3.

เส้ นรอบวงกลม = ……………………..

0.7 พืนทีวงกลม = …………………….

4.

เส้ นรอบวงกลม = ……………………..

3.5
พืนทีวงกลม = …………………….

5.

12 เส้ นรอบวงกลม = ……………………..

พืนทีวงกลม = …………………….

6.

40 เส้ นรอบวงกลม = ……………………..

พืนทีวงกลม = …………………….

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 6
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

Problem 2. จงหาพืนทีส่วนทีแรเงา
1.

8.4

พืนทีแรเงา = …………………….
18.9

2.

35 20

พืนทีแรเงา = …………………….

3.

14

พืนทีแรเงา = …………………….
6

4.

2.8 พืนทีแรเงา = …………………….

5.

2.8 พืนทีแรเงา = …………………….

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 7
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

Problem 3. จงหาพืนทีของแต่ละรูปต่อไปนี
1.

300
7

พืนทีแรเงา = …………………….

2.

3.5

พืนทีแรเงา = …………………….

10

3.
20

12
พืนทีวงรี = …………………….

4.

24
10

พืนทีวงรี = …………………….

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 8
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

Problem 4. จงตอบคําถามต่อไปนี
1) ในวงกลมหนึงวงจะมีเส้นผ่านศูนย์กลางได้…………………………………...เส้ น
2) คอร์ดทียาวทีสุดคือ……………………………………………………………
3) วงกลม 2 วงจะสัมพันธ์กนั …………………ประเภท คือ
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
4) วงกลม O มีรัศมียาว 5 เซนติเมตร และวงกลม Q มีรัศมียาว 7 เซนติเมตร ถ้ าจุด
ศูนย์กลางของวงกลมทังสองห่างกัน 8 เซนติเมตร วงกลมทังสองจะมีความสัมพันธ์กนั แบบ
……………………………………………………………….
5) วงกลม O มีรัศมียาว 4 เซนติเมตร และวงกลม Q มีรัศมียาว 6 เซนติเมตร ถ้ าจุด
ศูนย์กลางของวงกลมทังสองห่างกัน 2 เซนติเมตร วงกลมทังสองจะมีความสัมพันธ์กนั แบบ
……………………………………………………………….
6) วงกลม O มีรัศมียาว 19 เซนติเมตร และวงกลม Q มีรัศมียาว 14 เซนติเมตร ถ้ าจุด
ศูนย์กลางของวงกลมทังสองห่างกัน 9 เซนติเมตร วงกลมทังสองจะมีความสัมพันธ์กนั แบบ
……………………………………………………………….
7) วงกลม O มีรัศมียาว 11 เซนติเมตร และวงกลม Q มีรัศมียาว 3 เซนติเมตร ถ้ าจุด
ศูนย์กลางของวงกลมทังสองห่างกัน 15 เซนติเมตร วงกลมทังสองจะมีความสัมพันธ์กนั แบบ
……………………………………………………………….
8) วงกลม 2 วงทีมีพืนทีเท่ากัน แล้ วเส้ นรอบวงทัง 2 วงนัน จะ…………………..
9) วงกลม 2 วงทีมีเส้ นรอบวงเท่ากัน แล้ วพืนทีทัง 2 วงนัน จะ…………………..
10) วงกลม O มีรัศมียาว 10 เซนติเมตร ถ้ าจุดศูนย์กลางของวงกลมทังสองห่างกัน 6
เซนติเมตร และวงกลมทังสองสัมผัสกันภายใน แล้ ววงกลม Q จะต้ องรัศมีเท่าใด
………………………………………………………………………………
11) วงกลม O มีรัศมียาว 10 เซนติเมตร ถ้ าจุดศูนย์กลางของวงกลมทังสองห่างกัน 6
เซนติเมตร และวงกลมทังสองสัมผัสกันภายนอก แล้ ววงกลม Q จะต้ องรัศมีเท่าใด
………………………………………………………………………………
12) วงกลม O มีรัศมียาว 10 เซนติเมตร ถ้ าจุดศูนย์กลางของวงกลมทังสองห่างกัน
6 เซนติเมตร และวงกลมทังสองสัมผัสกันตัดกัน แล้ ววงกลม Q จะต้ องรัศมีเท่าใด
………………………………………………………………………………
13) วงกลม 2 วงทีมีจดุ ศูนย์กลางร่วมกันจะทําให้ เกิด………………………………

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 9
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

Problem 5. จงหาค่า a ในแต่ละข้ อต่อไปนี

1. 2.

32 a
60
a

a = ……………... a = ……………...

3. 4.

a
a

58o

a = ……………... a = ……………...

5. 6.
a

25o 34o
a

a = ……………... a = ……………...

5. 6. a

4
65o

a = ……………... a = ……………...

7. 8.
21
12
a
60o
a
5

a = ……………... a = ……………...
……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)
 10
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

Problem 6. จงหาพืนทีส่วนทีแรเงา
1.

14

พืนทีแรเงา = …………………….

2.

14

พืนทีแรเงา = …………………….

3.

10
พืนทีแรเงา = …………………….

4.

12
7 พืนทีแรเงา = …………………….

12

5.

16
14
21

1
พืนทีแรเงา = …………………….

6.
20

พืนทีแรเงา = …………………….

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 11
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

7.

4.2

พืนทีแรเงา = …………………….

8.

5
พืนทีแรเงา = …………………….

9. 28

28

พืนทีแรเงา = …………………….

10.

พืนทีแรเงา = …………………….

11.

56

พืนทีแรเงา = …………………….

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 12
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

12.

พืนทีแรเงา = …………………….

13.

2.1 0.3
120o

พืนทีแรเงา = …………………….

14. 5

12

10
พืนทีแรเงา = …………………….

15.

14

พืนทีแรเงา = …………………….

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 13
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

16.

17. 4 พืนทีแรเงา = …………………….

พืนทีแรเงา = …………………….

18. 4

พืนทีแรเงา = …………………….

19.

10
พืนทีแรเงา = …………………….

20.
5

พืนทีแรเงา = …………………….
2

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 14
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

21.

r = 21

พืนทีแรเงา = …………………….

22.

r = 21

พืนทีแรเงา = …………………….

23.

r = 21

พืนทีแรเงา = …………………….

24.

10

พืนทีแรเงา = …………………….

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 15
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

25.

35

พืนทีแรเงา = …………………….

26.

5
พืนทีแรเงา = …………………….

Problem 7. จากรูป เส้ นโค้ งเป็ นส่วนของวงกลม ส่วนทีแรเงามีพืนทีกีตารางเซนติเมตร

14 ซม

14 ซม

14 ซม

Problem 8. รูปสีเหลียมผืนผ้ า ABCD บรรจุอยู่ในส่วนโค้ งของวงกลม ซึงมีจดุ D เป็ นจุด

ศูนย์กลาง ดังรูป

A D

6 AC = …………………….
พืนที สีเหลียม ABCD = …………………….
B C

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 16
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

1
Problem 9. รูปวงกลมแต่ละรูปมีพืนที 40 ตารางเซนติเมตร ถ้ าส่วนทีแรเงามีพืนทีเป็ น ของพืนที
5
รูปวงกลมแต่ละรูป ส่วนทีไม่แรเงาทังหมดมีพืนทีเท่าไร

Problem 10. จากรูป ส่วนทีแรเงามีพืนทีเท่าไร

3 cm

60o
3 cm

Problem 11. รูปวงกลมสัมผัสด้ านของรูปสีเหลียมจัตรุ ัสทังสีด้ าน ถ้ าพืนทีของสีเหลียมจัตรุ ัสเท่ากับ

225 ตารางเซนติเมตร พืนทีของรูปวงกลมเท่ากับกีตารางเซนติเมตร

Problem 12. จงหาพืนทีของลูว่ ิงในสนามแข่งขันกรีฑา ดังรูป

100 m.

40 m.

10 m.

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 17
Entrance M.1 …………………………………………………………………..…..…

Problem 13. จากรูป กําหนดให้ DABC เป็ นสามเหลียมมุมฉาก และเส้นโค้ งเป็ นส่วนของเส้ นรอ
บวงของวงกลม จงหาพืนทีแรเงา

8 cm

A 10 cm C

Problem 14. แผ่นกระดาษวงกลมแผ่นหนึงเมือพับตามแกนสมมาตร 4 ครัง จะได้ แผ่นกระดาษทีมี

พืนที 2 ตารางเซนติเมตร จงหาพืนทีและเส้นรอบวงของแผ่นกระดาษนี (ตอบในรูปของค่า  )

……………………………………………………………………….…… อ. รังสรรค์ (อ.ปิ ง)

 1
คณิตศาสตร์ ประถมศึกษาปี ที 6
รูปทรงสามมิติและปริ มาตร

1.รู ปเรขาคณิตสามมิติ
รู ปเรขาคณิตสามมิติ หรือ รู ปทรงสามมิติ หรือทรงตัน (Solid) หมายถึง วัตถุทีมีความยาว
ความสูง และความหนา เช่น ก้ อนหิน อิฐ ต้นไม้ กล่อง เป็ นต้ น รูปเรขาคณิตสามมิติ ทีควรทราบ ได้ แก่

ทรงสีเหลียมมุมฉาก(rectangular solid) รู ปทรงลูกบาศก์ (cube) คือ รู ปทรงสีเหลียมมุม

คือรู ปทรงทีหน้ าทุกหน้ าเป็ นรู ปสีเหลียมุมฉาก ฉากทีมีหน้ าทุกหน้ าเป็ นรู ปสีเหลียมจัตรุ สั

ปริ ซึม(prism) คือ รู ปทรงสามมิติทีมีฐานทัง ทรงกระบอก(cylinder) คือทรงสามมิติทีมีหน้ า

สองเป็ นรูปเหลียมทีเท่ากันทุกประการ ฐานทังคู่ ตัดเป็ นวงกลมทีเท่ากันทุกประการ และอยูใ่ น
อยูใ่ นระนาบทีขนานกัน และด้ านข้ างแต่ละด้ าน ระนาบทีขนานกัน มีผิวด้ านข้ าวโค้ งราบเรี ยบ
เป็ นรู ปสีเหลียมด้ านขนาน

พีระมิด(pyramid) คือ ทรงสามมิติทีมีฐานเป็ น กรวย(cone) คือ ทรงสามมิตใิ ดทีมีฐานเป็ นรู ป

รู ปเหลียมใดๆ มียอดแหลมซึงไม่อยูบ่ นระนาบ วงกลม มียอดแหลมทีไม่อยูบ่ นระนาบ
เดียวกันกับฐาน และหน้ าทุกหน้ าเป็ นรู ป เดียวกันกับฐาน และเส้ นทีต่อระหว่างจุดยอดและ
สามเหลียม ทีมีจดุ ยอดร่วมกันทียอดแหลมนัน จุดใดๆบนขอบของฐานเป็ นส่วนของเส้ นตรง

ทรงกลม (Sphere) คือ ทรงสามมิติทีมีผิวโค้ งเรี ยบ และทุกจุดบนผิวโค้ งอยูห่ า่ งจากจุดคงที

จุดหนึง(จุดศูนย์ กลาง)เป็ นระยะทางเท่ากันเสมอ(รั ศมี) ถ้ าใช้ ระนาบตัดกับทรง
กลม รอยตัดของระนาบกับผิวของทรงกลมจะเกิดเป็ นรู ปวงกลมทีมีขนาดต่างๆ
กัน วงกลมดังกล่าวทีมีขนาดใหญ่ทีสุด จะเกิดจากระนาบทีผ่านจุดศูนย์กลาง
ของทรงกลม เรี ยกรอยตัดนีว่า วงกลมใหญ่
 2
2. ปริมาตรของรู ปทรงสามมิติ
ปริมาตร คือ ขนาดหรือความจุของรูปทรงสามมิติ สีเหลียมมุมฉาก

หน่ วยการวัดปริมาตร
1000 ลบ.มม. = 1 ลบ.ซม. 1,000,000 ลบ.ซม. (1 cc.) = 1 ลบ.ม.
1000 มิลลิลิตร = 1 ลิตร 1000 ลิตร = 1 กิโลลิตร
1 ลบ.ซม. = 1 มิลลิลิตร 1000 ลบ.ซม. = 1 ลิตร 1000 ลิตร = 1 ลบ.ม.
20 ลิตร = 1 ถัง 100 ถัง = 1 เกวียน
1 เกวียน = 2 ลบ.ม. 1 เกวียน = 2,000 ลิตร
3 ช้ อนชา = 1 ช้ อนโต๊ ะ 16 ช้ อนโต๊ ะ = 1 ถ้ วยตวง 1 ถ้ วยตวง = 8 ออนซ์

ปริมาตรของรูปเรขาคณิตสามมิติ

ปริ มาตรทรงสีเหลียมมุมฉาก = กว้ าง  ยาว  สูง ปริ มาตรทรงลูกบาศก์ = ด้ าน  ด้ าน  ด้ าน

ปริ มาตรของปริ ซมึ ใดๆ = พืนทีฐาน  สูง ปริ มาตรของทรงกระบอก = พืนทีฐาน  สูง =
2
r h

ปริ มาตรของพีระมิด = 1  พืนทีฐาน  สูง ปริ มาตรของกรวย = 1  พืนทีฐาน  สูง = 1  r2 h

3 3 3

ปริ มาตรของทรงกลม = 4  r3

3
 3

ตัวอย่ าง
1. กําหนดแทนความยาวของด้ าน จงหาปริมาตรของรูปทรงต่อไปนี
(1) (2)
4
2
6
8 6
6

(3) 3 (4)
2
4
4
2
5
5
10 2
2
5

2
2
(5) (6) 4
2
2
6 4 2
5 2
1 4 8 6 2
7 3
5 10 8

21 10

(7) (8) 6
6
3 7 4
15
4
3
5
3 5
4 4
5
12
 4

2. กําหนดแทนความยาวของด้ าน จงหาปริมาตรของรูปทรงในแต่ละข้ อต่อไปนี

(1) (2)

9.5
4 5
15
7 12
3

(3) 50 (4) 8
20 2
2.4
15
5

(5) (6) 10

13
7
16
5 12
3 14 30

3. กําหนดแทนความยาวของด้ าน จงหาปริมาตรของรูปทรงในแต่ละข้ อต่อไปนี

(1) (2) 4
3

7
6

5
5
 5

(3) (4)
14
2

12 

(5) (6)
3 12

18
15

10

(7) (8)

20 3

4. ทรงสีเหลียมมุมฉากรูปหนึงมีปริมาตร 2,000 ลบ.ซม. ถ้ าฐานมีด้านกว้ าง 10 ซม. และยาว 16 ซม.

จงหา
(1) ความสูงของรูปทรงนี
(2) จงหาพืนทีผิวทุกด้ านของรูปทรงนี
 6

5. ปริซึมแท่งแก้ วหนึงมีฐานเป็ นรูปสามเหลียมมุมฉาก มีด้านประกอบมุมฉากยาว 8 เซนติเมตร และ

6 เซนติเมตร และปริ ซึมนียาว 12 เซนติเมตร จงหาปริ มาตร

6. เหล็กหล่อเป็ นปริซึมกลวง หน้ าตัดสีเหลียมผืนผ้ า

ซึงกว้ าง 9 เซนติเมตร และยาว 12 เซนติเมตร
มีความสูง 25 เซนติเมตร และหนา 0.5 เซนติเมตร ดังรูป
ต้ องใช้ เหล็กปริมาตรเท่าไร

7. แท่งแก้ วรูปปริซึมอันหนึงมีฐานเป็ นรูปห้ าเหลียม และมีปริมาตร 224 ลูกบาศก์เซนติเมตร

(1) ถ้ าแท่งแก้ วสูง 8 เซนติเมตร จงหาพืนทีฐานของแท่งแก้ ว
(2) ถ้ าพืนทีฐานเท่ากับ 32 เซนติเมตร จงหาความสูงของแท่งแก้ ว

8. ปริซึมมุมฉากอันหนึง ถ้ าความกว้ างของฐาน ความยาวของฐาน และความสูงของปริซึมเพิมขึนเป็ น 2

เท่าของความยาวเดิม จงหาว่าปริมาตรของปริซึมใหม่เป็ นกีเท่าของปริมาตรปริซึมเดิม
 7

9. แท่งทรงกระบอกแท่งหนึงยาว 14 นิว มีปริมาตรเท่ากับรูปเหลียมลูกบาศก์รูปหนึง

ซึงมีด้านหนึงยาว 11 นิว จงคํานวณหาเส้นผ่านศูนย์กลางของแท่งกระบอกนัน

10. กระป๋ องใบหนึงมีปริมาตร 82,425 ลูกบาศก์เซนติเมตร ถ้ ากระป๋ องใบนีสูง 42 เซนติเมตร

จงหาความยาวของเส้นผ่านศูนย์กลางของฐานของกระป๋ องใบนี

11. จงหาปริมาตรของพีระมิดฐานสีเหลียมจัตรุ ัส ซึงมีด้านยาวด้ านละ 30 เซนติเมตร

และมีสงู เอียงยาว 25 เซนติเมตร

12. จงหาปริมาตรของกรวย ซึงมีเส้ นผ่านศูนย์กลางของฐานยาว 6 เซนติเมตร สูงเอียงยาว 5 เซนติเมตร

13. ถ้ านําทรงกระบอกไม้ ตนั ซึงมีรัศมี 4 เซนติเมตร สูง 12 เซนติเมตร มาตัดเป็ นรูปทรงกรวยตรงซึงมีรัศมี

และส่วนสูงเท่ากับทรงกระบอก จงหาปริมาตรของไม้ ทีถูกตัดออก
 7

9. แท่งทรงกระบอกแท่งหนึงยาว 14 นิว มีปริมาตรเท่ากับรูปเหลียมลูกบาศก์รูปหนึง

ซึงมีด้านหนึงยาว 11 นิว จงคํานวณหาเส้นผ่านศูนย์กลางของแท่งกระบอกนัน

10. กระป๋ องใบหนึงมีปริมาตร 82,425 ลูกบาศก์เซนติเมตร ถ้ ากระป๋ องใบนีสูง 42 เซนติเมตร

จงหาความยาวของเส้นผ่านศูนย์กลางของฐานของกระป๋ องใบนี

11. จงหาปริมาตรของพีระมิดฐานสีเหลียมจัตรุ ัส ซึงมีด้านยาวด้ านละ 30 เซนติเมตร

และมีสงู เอียงยาว 25 เซนติเมตร

12. จงหาปริมาตรของกรวย ซึงมีเส้ นผ่านศูนย์กลางของฐานยาว 6 เซนติเมตร สูงเอียงยาว 5 เซนติเมตร

13. ถ้ านําทรงกระบอกไม้ ตนั ซึงมีรัศมี 4 เซนติเมตร สูง 12 เซนติเมตร มาตัดเป็ นรูปทรงกรวยตรงซึงมีรัศมี

และส่วนสูงเท่ากับทรงกระบอก จงหาปริมาตรของไม้ ทีถูกตัดออก