• คาพิพากษาศาลฎีกาที่ 583/2562

• ตามข้ อตกลงในสัญญากู้ยืมเงินที่ระบุวา่ จาเลยผู้ก้ จู ะชาระเงินที่ก้ ยู ืมทังหมดคื

้ นเมื่อ
ได้ รับส่วนแบ่งจากการขายโครงการ ก็มิได้ ระบุวา่ การก่อสร้ างโครงการเสร็ จเมื่อใดและ
• การไม่ ชาระหนี ้ • หลักเกณฑ์การบังคับให้ ลกู หนี ้ชาระหนี ้ จาเลยจะได้ รับส่วนแบ่งจากการขายโครงการเมื่อใด เมื่อปรากฏว่าโครงการดังกล่าวไม่ได้ อยู่
ในระหว่างก่อสร้ างดังที่จาเลยให้ การต่อสู้คดี แต่หยุดการก่อสร้ างแล้ ว กรณีจงึ ไม่มีระยะเวลา
• มาตรา ๒๐๓ ถ้ าเวลาอันจะพึงชาระหนี ้นันมิ ้ ได้ กาหนดลงไว้ หรื อ • 1. หนี ้ถึงกาหนดชาระ (มาตรา 203) ชาระหนี ้ที่กาหนดลงไว้ แน่นอน ทังจะอนุ
้ มานจากพฤติการณ์ทงปวงก็
ั้ ไม่ได้ วา่ เมื่อใดจะมีการ
จะอนุมานจากพฤติการณ์ทงปวงก็ ั้ ไม่ได้ ไซร้ ท่านว่าเจ้ าหนี ้ย่อมจะเรี ยก ก่อสร้ างโครงการแล้ วเสร็ จ และจาเลยจะได้ รับส่วนแบ่งจากการขายโครงการเพียงพอที่จะ
• 1) กาหนดเวลาชาระหนี ้ตามวันแห่งปฏิทิน ชาระเงินที่ก้ ยู ืมทังหมดคื
้ นแก่โจทก์ได้ เพราะเป็ นเหตุการณ์ในอนาคตที่ยากจะมองเห็น
ให้ ชาระหนี ้ได้ โดยพลัน และฝ่ ายลูกหนี ้ก็ยอ่ มจะชาระหนี ้ของตนได้ โดย • 2) กาหนดเวลาที่ต้องอนุมานจากพฤติการณ์ทงปวง
ั้ ผลสาเร็ จได้ วา่ ต้ องใช้ เวลานานเพียงใด
พลันดุจกัน • ในเมื่อพฤติการณ์ที่โจทก์กบั จาเลยพิพาทกันเกี่ยวกับสัญญาหุ้นส่วน และบริ ษัท ธ. ที่
• 3) ไม่มีกาหนดเวลาชาระหนี ้ ทังสองฝ่
้ ายถือหุ้นร่วมกันเพื่อดาเนินการโครงการดังกล่าวมีหนี ้สินล้ นพ้ นตัว และอยูใ่ น
• ถ้ าได้ กาหนดเวลาไว้ แต่หากกรณีเป็ นที่สงสัย ท่านให้ สนั นิษฐานไว้ ระหว่างการฟื น้ ฟูกิจการ ดังนั ้น การชาระเงินกู้ยืมคืนตามข้ อตกลงดังกล่าวจึงถือได้ วา่ ไม่ได้
ก่อนว่าเจ้ าหนี ้จะเรี ยกให้ ชาระหนี ้ก่อนถึงเวลานันหาได้
้ ไม่ แต่ฝ่ายลูกหนี ้ • 4) กาหนดเวลาไว้ แต่กรณีเป็ นที่สงสัย กาหนดเวลาอันจะพึงชาระหนี ้กันไว้ แน่นอน เจ้ าหนี ้ย่อมเรี ยกให้ ชาระหนี ้ได้ โดยพลัน ตาม ป.
พ.พ. มาตรา 203 วรรคหนึง่ การที่โจทก์นาคดีมาฟ้องขอให้ จาเลยชาระหนี ้ถือว่าเป็ นการ
จะชาระหนี ้ก่อนกาหนดนันก็ ้ ได้ บอกกล่าวทวงถามให้ จาเลยชาระหนี ้เงินกู้ยืมอยูใ่ นตัวแล้ ว

18 19 20

• 2. ลูกหนี ้ละเลยไม่ชาระหนี ้ (มาตรา 213)

• มาตรา ๒๑๓ ถ้ าลูกหนี ้ละเลยเสียไม่ชาระหนี ้ของตน เจ้ าหนี ้จะร้ องขอต่อศาล
ให้ สงั่ บังคับชาระหนี ้ก็ได้ เว้ นแต่สภาพแห่งหนี ้จะไม่เปิ ดช่องให้ ทาเช่นนันได้ ้ • ลูกหนี ้ละเลยไม่ชาระหนี ้ (มาตรา 213) • สิทธิที่จะบังคับให้ ลกู หนี ้ชาระหนี ้
• เมื่อสภาพแห่งหนี ้ไม่เปิ ดช่องให้ บงั คับชาระหนี ้ได้ ถ้ าวัตถุแห่งหนี ้เป็ นอันให้ • คือ การชาระหนี ้ไม่สาเร็จ ได้ แก่ • 1. สิทธิบงั คับชาระหนี ้โดยทัว่ ไป
กระทาการอันหนึง่ อันใด เจ้ าหนี ้จะร้ องขอต่อศาลให้ สงั่ บังคับให้ บคุ คลภายนอก
กระทาการอันนันโดยให้ ้ ลกู หนี ้เสียค่าใช้ จา่ ยให้ ก็ได้ แต่ถ้าวัตถุแห่งหนี ้เป็ นอันให้ • 1. เมื่อหนี ้ถึงกาหนดชาระแล้ ว ลูกหนี ้ชาระหนี ้ไม่ถกู ต้ องตรงความ • 2. วิธีตา่ งๆในการบังคับชาระหนี ้
กระทานิติกรรมอย่างใดอย่างหนึง่ ไซร้ ศาลจะสัง่ ให้ ถือเอาตามคาพิพากษาแทนการ • 2.1 การบังคับชาระหนี ้โดยเฉพาะเจาะจง
แสดงเจตนาของลูกหนี ้ก็ได้ ประสงค์ของมูลหนี ้
• ส่วนหนี ้ซึง่ มีวตั ถุเป็ นอันจะให้ งดเว้ นการอันใด เจ้ าหนี ้จะเรี ยกร้ องให้ รือ้ ถอนการ • 2. เมื่อหนี ้ถึงกาหนดชาระแล้ ว ลูกหนี ้ยังไม่ชาระหนี ้ แต่ลกู หนี ้ยังไม่ • 2.2 การให้ บคุ คลภายนอกชาระหนี ้
ที่ได้ กระทาลงแล้ วนันโดยให้ ้ ลกู หนี ้เสียค่าใช้ จา่ ย และให้ จดั การอันควรเพื่อกาลภาย • 2.3 การถือเอาคาพิพากษาแทนเจตนาของลูกหนี ้
หน้ าด้ วยก็ได้ ผิดนัด
• อนึง่ บทบัญญัติในวรรคทังหลายที ้ ่กล่าวมาก่อนนี ้ หากระทบกระทัง่ ถึงสิทธิที่จะ • 3. เมื่อหนี ้ถึงกาหนดชาระแล้ ว ลูกหนี ้ยังไม่ชาระหนี ้ ลูกหนี ้จึงเป็ น • 2.4 การให้ ลกู หนี ้เสียค่าใช้ จ่ายในการรื อ้ ถอน
เรี ยกเอาค่าเสียหายไม่ • 2.5 การเรี ยกค่าเสียหาย
ลูกหนี ้ผิดนัด
21 22 23

• การผิดนัดของลูกหนี ้ (มาตรา 204 และ 206)
• กรณีที่ 1 ลูกหนี ้ผิดนัดโดยคาเตือนของเจ้ าหนี ้ (มาตรา 204 วรรค 1)
• กรณีที่ 2 ลูกหนี ้ผิดนัดโดยไม่ต้องเตือน (มาตรา 204 วรรค 2)
• กรณีที่ 3 ลูกหนี ้ผิดในมูลหนี ้ละเมิด (มาตรา 206)
• มาตรา ๒๐๔ ถ้ าหนี ้ถึงกาหนดชาระแล้ ว และภายหลังแต่นนเจ้ ั ้ าหนี ้ได้
ให้ คาเตือนลูกหนี ้แล้ ว ลูกหนี ้ยังไม่ชาระหนี ้ไซร้ ลูกหนี ้ได้ ชื่อว่าผิดนัดเพราะ
เขาเตือนแล้ ว
• ถ้ าได้ กาหนดเวลาชาระหนี ้ไว้ ตามวันแห่งปฏิทิน และลูกหนี ้มิได้ ชาระ
หนี ้ตามกาหนดไซร้ ท่านว่าลูกหนี ้ตกเป็ นผู้ผิดนัดโดยมิพกั ต้ องเตือนเลย วิธี
เดียวกันนี ้ท่านให้ ใช้ บงั คับแก่กรณีที่ต้องบอกกล่าวล่วงหน้ าก่อนการชาระหนี ้
ซึง่ ได้ กาหนดเวลาลงไว้ อาจคานวณนับได้ โดยปฏิทินนับแต่วนั ที่ได้ บอกกล่าว
• มาตรา ๒๐๖ ในกรณีหนี ้อันเกิดแต่มลู ละเมิด ลูกหนี ้ได้ ชื่อว่าผิดนัดมา
แต่เวลาที่ทาละเมิด
• การผิดนัดชาระหนี ้
• คือเมื่อหนี ้ถึงกาหนดชาระแล้ วลูกหนี ้ไม่ชาระหนี ้หรื อไม่ขอปฏิบตั ิการชาระหนี ้
• ลูกหนี ้ผิดนัดชาระหนี ้
• เมื่อหนี ้ถึงกาหนดชาระตามกาหนดเวลาต่างๆดังกล่าวแล้ ว ลูกหนี ้ยังไม่ได้ ชาระ
หนี ้ลูกหนี ้มิได้ ชื่อว่าเป็ นผู้ผิดนัดแต่ประการใดกรณีที่ลกู หนี ้จะเป็ นผู้ผิดนัดนันมี
้ ดังนี ้
• 1) ถ้ าหนี ้นันได้
้ กาหนดไว้ ตามวันแห่งปฏิทินและลูกหนี ้มิได้ ชาระตามกฎหมาย
เวลาดังกล่าวลูกหนี ้ตกเป็ นผู้ผิดนัดทันที
• 2) ถ้ าหนี ้ถึงกาหนดชาระแล้ วถ้ าภายหลังแต่นนเจ้ ั ้ าหนี ้ได้ ให้ คาเตือนแก่ลกู หนี ้
แล้ ว ลูกหนี ้ยังไม่ชาระหนี ้ ลูกหนี ้ได้ ชื่อว่าผิดนัดเพราะเขาเตือนแล้ วคาเตือน คือการ
บอกกล่าวให้ ชาระหนี ้ล่วงหน้ าก่อน
• 3) ในกรณีหนี ้อันเกิดมูลละเมิด ลูกหนี ้ได้ ขึ ้นชื่อว่าผิดนัดมาแต่เวลาที่ทาละเมิด
หนี ้ที่เกิดคือค่าสินไหมทดแทนความเสียหายจากการละเมิดนัน้

24 25 26