10 mert öğleden s

Ne ders
DNAv rusları genelde hemenheps farklılıkları DNA RNA taşırlar
veya
pl kç k çer r Gnet iusiniTir arada
ç ft
Ipauvavirus har ç
pl kç k
VİROLOJİ
çer r taşımazlar
RNAT rusları tek
ratov nushe al
poz t f pular tel
RNA'dan d rekt
olarak prote n
üretebilme

negat f polar tel

önce b r kopya
oluşturup sonra
oluşturab lme
pır
RNApol meraz
enztaşırlar
DNAveyaRNA'yı
ran nükleokapaid
rar p polisakkarit
ÖYY'yer r
zahedral
epl kasyon

Tus yapısı
değ ld r
arfı v rusun
• Protein örtü + DNA ya da RNA ::::: VİRUS
+ lipoprotein zarf :::: ZARFLI VİRUS
(dayanıksız, dış koşullarda yaşayamaz,
dezenfektanlar etkili,…)

• Olgun partikül : VİRİON

• Başka viruslarla birlikte replike olabilen

yapılara defektif … HDV

Hepatitd
 Viral genetik yapı

*** DNA ya da RNA taşırlar

DNA virusları Parvovirus

hariç çift iplikçikli

RNA virusları reovirus hariç

tek iplikçikli d
ratar nas
 elektron vk.de
Şek ller n şe yararlılığı pek yaka belk tonemleneb l r
 d
Zarflardandayanıklılaf
 ant jene göre
yapışırlar

erken dön.de v rüse at

oluşturulmaz
yapılar

r naaa a t
yapılar oluşturulurlar
Cmekleokapa DNA.RNA

zarf rep ürünü değ l

 mutlaka nukleusa g derler pÜüknam
RNA v rusları r taplazmada repl ke
atthon xonnu
lifi
g çok aşaması
r ş öneml
 Viral tutunma proteinleri
• Rhinovirus VP1-VP2-VP3
• Adenovirus Fiber protein
• Rotavirus VP7
• Rabies G protein
• Influenza A Hemaglutinin
• HIV gp120
• Epstein-Barr virus gp350 and gp220
• Kızamık Hemaglütinin
 Penetrasyon
• Reseptör aracılı endositoz
• Fc ve kompleman yardımı ile
• Füzyon ile hücreye
hücreden-hücreye (SİNSİTİA)

o aç
hücreler
µ
v rus olgunlaşıp dışarı
çıkmadan yanındak hücrey
enfekte ed yor
a len
resp razüys ns tya
 Replikasyon
• RNA virusları sitoplazmada (Retroviruslar
ve influenza virus hariç)

• DNA virusları nukleusta

(Poxvirus hariç)
• (-) RNA virusları ve reoviruslar (rotavirus)
RNA polimeraz (RNA bağımlı RNA
polimeraz) taşır !

• (+) RNA ise bu enzimi hücrede

sentezletirler (infektif genom!)

RNA kalıbından DNA

• Revers transkriptaz (RNA bağımlı DNA
polimeraz) aktivitesi gösteren viruslar:
Retroviruslar
HBV (DNA polimeraz)
 Bunları ayıralım s D

Viral genetik
• Mutant viruslar
• Komplemantasyon (defektif virus HDV)
•
•
1 Transkapsidasyon
Attenüe viruslar …AŞI
Kontrollü mutantlar canı v nus aşıları

• Parçalı genomik yapı öneml sorun

“reaasorment”
 Parçalı genom (Segmentli) RNA
virusları
tek b r RNA
dzs yok
G
• Orthomiksovirus C nferenza
7 8 parçalı v rus
• Bunyavirus repl ke olduğunda yepyen
br
genet k yapıya sah p
• Arenavirus r ney çıkar

• Reovirus (çift iplikli RNA)

b r v rüs geld ömür bayan berabers znız
 bozab l r
Phücren n tümör supresyon mek

dünyada nfer
nazofarer
ke kanar

zem n nde
HIV onkojun mekan zmayla değ l mmun s teme alakalı f broz
yapar'T körgela r
esy yep
 Viruslara immun yanıt
• İNTERFERON
Viral replikasyonu önleyen enzim sentezi
Antijen sunumunun artışı/ aktivasyon
E
•
akut
NK hücreleri
dön nonspes f k yanıt doğal
mmungen

entanağtemel
satan

• CD8 T(sitotoksik) lenfositleri virusa özgü yanıt,

infeksiyona karşı en etkili yanıt, viral patogenezde en

G
Tönemli neden!!!).
y leşmey sağlayan et

• Antikor (öz Ig A) (RSV, Parainfluenza, Rota, Rhino,…)

enfeks yonlar lerled ğ nde
 Viral enfeksiyon tanı
• İnklüzyon
s tanıda
şe yarar
aya g b
 Virusların üretilmesi
Deney hayvanları
Embriyonlu yumurta…..(aşı)
Hücre kültürleri ( tanısal)
• Embriyonlu yumurta (tavuk) özellikle aşı virüsleri
(GRİP) için kullanılırken
• Tanısal amaçla en sık
hücre kültürleri kullanılır.
 Tanı
• Viral nükleik asitlerin saptanması:
Moleküler yöntemler
Genotipleme !
Direnç !
Viral yük
Salgın tanımı
Kültür zor zaman aha tehl kel
 Moleküler tanı
• Günümüzde viroloji genel olarak moleküler
yöntemlerle tanı, direnç tayini, genotipleme
çalışmaları olarak yapılmaktadır.
• RT PCR (RNA virusları)
• Multiplex PCR ( aynı anda çok sayıda etken)
• Real time PCR (floresans veren sinyal izlenir)
Cor n'de
kaç döngüden sonra
başlıyorsa o kadar v rus var
 Antiviral aktivite
• İnterferonlar İmmun s stem üzer nden
yandetç ler fana r skl tedav b r çok şey etk l yor

• Tutunmayı ve soyunmayı önleyenler:

Amantadin, rimantadin (İnfluenza A)
Tullanma'ookmedI
Pleconaril
 Nükleozid analogları/pirofosfat analogları:
• Asiklovir: Viral timidin kinaz ile etkin hale gelir ve
viral DNA polimerazı inhibe ederek seçici etkisini
O
gösterir.HSV ve VZV üzerine etkilidir. Valasiklovir,
fansiklovir, pensiklovir yeni asiklovir türevleridir.
• Gansiklovir: CMV tarafından infekte hücrelerde
kodlanan bir fosfokinazla fosforile edilir. CMV
infeksiyonları
• Foskarnet: Pirofosfat analoğu. Tüm herpesviruslara
etkilidir. Asiklovire dirençli HSV infeksiyonları, CMV
infeksiyonları tedavisi
v rusun DNA pol meraz enz t n eden
• Vidarabin,İododeoksiüridin, Triflorotimidin HSV
1tedavisi, toksik.
b r çok v rusa ett
 Nükleozid ( Guanin)analogu
• Ribavirin: Guanozin sentezini (iyonosin
monofosfat dehidrojenaz inh.) ve m RNA
sentezini inhibe eder. Birçok basamakta etkili
RSV, HCV,Lassa ateşi, hantavirus, KKKA
infeksiyonlarında kullanılabilir.
B rçok v rusa etk goster r
 Nörominidaz inhibitörleri

• Zanamivir, oseltamivir influenza virusunun infekte

hücreden salınımını engelleyerek etkili olur. Hem
influenza A hem de B’ye etkilidirler.
 Öneml olan temelb lg
Can ası olupolmadığı

Viral Aşılar b l nmel d r

İm kontren
Viral aşılar
 Pasif korunma
en y korunma şuüzudun hücre ç ne g r ş n engellemekt r

• IVIG (std).... HAV, kızamık

VZV profilaksisinde

• Hiperimmunglobulinler: HBIG, CMV;

RSV,Kuduz, VZV
hay dahaspes f k olması gerek yor
elde ed l r

ç ft pl dek yapcak
v rusler
dayanıklı
taşmaya
 ö
göz kün kler n
jüri
korkulu rüyası

revers
fanz ayrılır
transkr ptaz

FFF
 Zarflı kazohedra

Herpesvirus yapı
prat k hayatta en çok karşılaşılan temel bulaşsteme
Çevrede kalarak bulamaz
 Herpesviruslar
en öneml özell kler olmaktarıdır

paggün kodu m

arkakok
gangl anları

o E
O
İğne ant ğank yapıları fare

a
 Mukokutanöz
tutulum
Gingivostomatit (primer inf)
d
Herpes labialis (en sık) anlamlı
uçuk kl n k bulgu
Herpetik dolama
yaratmaz geçer
Ekzema herpeticum latent kalır
d
Yanık yarası ??? k m zaman çocuklarda
ağrılı lezyonlar
Glan ana
Latent
arama ama

( HSV-1 trigeminal ganglion)

(HSV-2 sakral ganglion)
d ş hek eller nde ağrılı lezyonlar

vez kül ülserleş yor ağrıyor kaşınıyor

 Keratokonjunktivit

• Tekrarlar ve körlük!!
• Folliküler
• Preauriküler LAP

• Dendritik
ülserasyonlar
ddüzens z
Herpet k kerat t dendr t k über
yüzdek herpesf herpes düşündürür
 HSV ansefalit Pr mer veyadoğal
en korktuğumuz
• Akut sporadik
başlangıç
• Temporal lop tutulumu
karakter m
• BOS da eritrosit
kes n tanı
varlığı
• Yüksek mortalite
• BOS HSV-DNA (+)
•
Ö
Asiklovir mortaliteyi
azaltıyor
ansefal t düşündüğünde
Şüphede başlayarak ncelenn
dürümü
Eğüçüçüğüyada
 Genital herpes
pr mer olan nanılmaz agres f geçer ama y leşmez
• Çoğu HSV-2
• Asemptomatik
• Tekrarlayan ağrılı vezikül/
ülser
+ aseptik menenjit
!!! Neonatal Herpes
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
görev
k
Sezeryan endikasyonu
öldürücü
bebeğe bulaşırsa
doğuma yakın saptanırsa sezaryen
 Neonatal herpes
• En sık doğum sırasında bulaş
• Her zaman semptomatik
• Mortalite % 50 civarında
• Lokalize cilt mukoza lezyonları
• Ansefalit
• Sistemik enfeksiyon
 HSV Tanı
lezyon tanıtıcı t p k ardı ver n
• G
Tanıda TZANCK testi
g emsa bayanı

ile multinükleer dev

hücreler (füzyon)

• İntranükleer
inklüzyonlar
( Cowdry A)

• Kültür, antijen, PCR

g emsa beya
mult nükleer dev hücre
 HSV tedavi
• Tedavide ASİKLOVİR etkilidir. Famsiklovir,
valasiklovir yeni geliştirilen asiklovir
türevleridir. kullanımı
rut n 512
• Asiklovir (nukleosid analogu)
Viral timidin kinaz ile aktif forma dönüşür
Viral DNA polimeraz inaktive olur
• Vidarabin (alternatif)
• Idoksiüridin, tromantadin, trifluridin topikal tedavide
kullanılabilen toksik ajanlar.
 Ç çeka mest
prööhatağı tüm lezyonlar

d
VZV/Su çiçeği aynı evrede

ü
nöronlarda latent kalan km kabuklu kem

dolu vecek
abse

evrelerde
 kızar dk
var
kabarıklık
Su çiçeği
• yara var 7am
Makül, papül, vezikül,
püstül, kabuklanma
Gavylaberebenft hap
• Tüm evrelerde lezyonlar,
gövdede daha belirgin
(çiçekten farkı !!!)
• interstisyel pnömoni
(dev hücreli pnömoni)
• Serebellar tutulumlu
ansefalit (ataksi), Reye
sendromu (Aspirin)
bakteriyel infeksiyon
d ğer ensefal tlerden v ral çok
arke olarak
Serebelleen tutulumu İçüçüdürümanamm kullanılmamalı
any yı so
geçcı I

• Zona; gece yanığı

Dermatomla sınırlı bölgede ağrı ...........
Eritemli zeminde tipik lezyonlar
latent su ç çeğ n n reakt vasyonudur
C dd ağrılı lezyonlar
döküntü bell b r yerde lokal ze s n n n nnerve ett ğ dermatom boyunca

• postherpetik nevralji
lezyonlar geçt kten sonra ağrı
uzun süre devam edeb l yor
• Trigeminus dalları(ganglion geniculi)
tutulursa Ramsay-Hunt sendromu
Füzdek özkompl kasyon oranı
yüksek su ç çeğ oyuları
 d
d n n n nnerve
ett y dermatom
boyunca lezyon
ağrılı kaşıntılı
yanma
C nyışıyorü
 Konjenital/neonatal VZV
• İlk trimesterde ise bebekte anomali
(konjenital varisella sendromu: kortikal
atrofi, korioretinit)
doğum önces bebeğe bulaşıp Sekel bırakab l r
P
• Bebekte neonatal varisella olabilir. Doğum
öncesi 5 gün ve 48 saat sonrası annede

v rütü
suçiçeği gelişmişse bebekte çok ağır klinik
tablo riski !!!
demekt r tedav ed lmel
 Tanı
• Klinik tam yeterl olab l yor
Lezyonların tipik özellikleri
Multinükleer dev hücreler , Cowdry A

Seroloji (erişkinlerin % 90 üzeri seropozitif)

PCR
o
 VZV tedavi
• Tedavide asiklovir .
• İmmünsuprese olgularda varicella zoster
immunglobulini
F (VZIG) ve asiklovir
• 12 yaş üstü ve komplike olgular !
•
Is mmusupra
Neonatal VZV...... VZIG/IVIG
f ve neonatallerde
Tant v rd yetmet
• Solunum izolasyonu yapılması gerekant
r
v ral yeterl değ ld r

• Lezyonlar kabuklanana kadar bulaştırıcı

• Canlı Aşı
Fasbell yaşın üstünde
Zeng
uygulanan 1
İmmunsupres flere
a len
ver lmez
 Sitomegalovirus (CMV)
pr mer enfda kem k bulgu yok

• İn utero, doğum kanalından, sütle yenidoğana

• Çocukluk çağında.......... tükrük

• İlerki dönemlerde cinsel temas

• Kan ve organ nakilleri

 CMV infeksiyonları
• Asemptomatik infeksiyon pr merde genelde yok
• Mononükleoz sendromu
heterofil antikor (-)
EBV (inf mononükleoz) (Heterofil ab +)
CMV
HIV
• Post transfüzyon hepatit (3-5 haftada)
genelde açıkkalp amel yatlarından sonra
nad ren kol t goz tutulumları
CMV
Ygk sıkıntılı konjen tal enf en sık ağlar
En sık konjenital infeksiyon/defekt nedeni
enfekte bebek
Mikrosefali,intraserebral kalsifikasyon,
büyüme geriliği, hepatosplenomegali, sarılık,
retinit ….
baykaşyazü
(sitomegalik inklüzyon hastalığı) S tomeyel k
hem nukleusen ç nde hem çevres nde v resler
baykuş yan
İleri yaşta işitme kaybı
sağlıklı doğada
İnklüzyon
Virus kültürü
CMV DNA (kordon ya da yenidoğanda)
 CMV klinik
• İmmünitesi bozuk hastalarda
sistemik infeksiyonlar Çoğu zaman latentCMNreakt raya
* Transplantasyon sonrası en sık viral etken !
mmun s stem bozar
KİT….GVHD fırsatçılara yer açar
Pnömoni, kolit, ansefalit,…..
** HIV ler evrelerde
Korioretinit
Ansefalit (ventrikülit)
 CMV tanı

Tduyoru değ l

üremes kolay
amazahmetl

PTmmun separes flerde zor

• Baykuş gözü inklüzyonlar
W

• Antijenemi:
Lökositlerde
pp 65 antijeni
üremekte olan em rler
göster r yapımı zor
 CMV tedavi
• Gansiklovir (nükleozid analogu)
Valagansiklovir (oral)

• Foskarnet (pirofosfat analogu)

• Sidofovir
d renç varsa
 Epste n Barr v rusu EBV

• B-lenfosit akut enfeksya tablo

gp 350/220 Ebstein Barr (EBV)
CD 3d (CR2 / CD21)
d spes f kant jenler

• İmmortal B-lenfosit
hızla çaydan müzelere dönüşeb l r
kanser r sk
geçer ama y leşmez mmortal
kalır
 EBV klinik
• İnfeksiyöz mononükleoz: mana öpücük hastalığı

akut enfeks yoz tablosu

Ateş, eksüdatif tonsillit, LAM, halsizlik
Döküntü (ampisilin)alab nfara
ab sonrası görüntü tamsa
Splenomegali (!!!!) öneml
hassas
Laboratuvar : Yön
mononükleoz
Lenfomonositoz gençlerde nfeks yoz
bulgular
nonspes f k
Downey hücreleri çocuklarda
Infectious Mononucleosis

Exudative pharyngotonsillitis
Infectious Mononucleosis

IM with rash after treatment with amoxicillin or ampicillin

NEJM;343:481-492.
ab kullanenlerde hızlı döküntü ortayaçıkar
 EBV kliniği
SIKLIK (%)
< 4 yaş 4 – 16 yaş
Erişkin
Lenfadenopati 94 95 93 – 100
Ateş 92 100 63 – 100
Boğaz ağrısı 67 75 70 – 91
tonsillofarenjit
Eksüdatif 45 59 40 – 74
tonsillofarenjit
Splenomegali 82 53 32 – 51
Hepatomegali 63 30 6 – 24
Öksürük, rinit 51 15 5 – 31
Döküntü 34 17 0 – 15
Abdominal ağrı
ya da rahatsızlık 17 0 2 – 14
Göz kapağı ödemi 14 14 5 – 34
 İmmun yetmezlikli konakta
(progresif lenfoproliferatif hastalık)

HIV (+) olgularda hairy oral lökoplaki

EBV …Burkitt lenfoma , nazofarenks kanseri ,

Hodgkin Hastalığı
hassas
splenomegal perfere olma r sk
enfeks yoz mononükleoz
 EBV hairy lökoplaki/lenfoproliferatif
hastalık adeta b r tümor
Oral Hairy Leukoplakia

vitÖ

1
AIDS hastalarında
 EBV ilişkili tümörler
1
EBV ve B Lenfositleri ve çevresel
genet k
Hodgkin Hastalığı
Burkitt Lenfoma
Lenfoproliferatif hastalık Türk ye'de
it
yok
EBV ve diğer hücreler
Nazofarenks kanseri
Gastrik kanser
Transplantasyon olgularında düz kas tümörleri
Nadir bazı lenfomalar
EBV ilişkili tümörler
 EBV tanı
• Aktive CD8 T lenfositleri :
(Downey hücreleri) uyarılmışlat p n
s totoks k Tlenf
at p k ant kor
• GHeterofil antikorlar monotest
ya da tüpte aglütinasyon
yöntemi
(Paul Bunnel)

• Özgün antikorlar : at p k k bar müzeler

Anti VCA Ig M
tanısal
EBV antijen/antikor
 HHV
• HHV-6:
***Ekzantema subitum, roseala infantum,
6.hastalık
***GVHD v ral döküntülü hastalık yaperle
ateşl çacuk döküntüdeşgee
• HHV-7 2 3gün yük ateş konü yon nak l

• HHV-8 : Kaposi sarkom (HIV)

Castleman sendromu
MM?
Herpesvirus simiae
(Herpes B virus)

maymun Hepes
hayvanat bahçe çalışanlarında ensefal t gönülüme
 Poxvirus
• En büyük, en
kompleks yapı
• Virionda
replikasyon
enzimleri (+)
• Sitoplazmada
replikasyon yapan
DNA virusları
Helv n
 T

MSM genç

e
 Iü
heps
ayrede
 Variola (Pox) vs Smallpox (VZV)

aşı le ortadan s toplazmada nklüzyonlar

kaldırılan lk sayın
Var olasyon ç çek bulaştırma
 Variola in Biological Warfare

American Indian and

smallpox and blanket
Molluscum contagiosum
en çok
yorulan
enfeks ya
payr mes

ç nden peyn r mae

sarı akarsa
tanıked r
kaşıntılı
• Ortası göbekli
papüler lezyonlar !
 Orf/sütçü nodülü

vez kül püstül hızlı kabuklar

Şarbana karışab l r
MONKEY
POX
d
her yen
tutab l r
 Papovoviridae Çıplak
a
v rusler Hpv
Papovavirus d
Papillomo,Polyma Vacuolating s ğ l yapar
 a
Human
pap lloma
e

mes

O
tümörĞprese

gen tal konserler n en

öneml neden
 HPV klinik
Deri siğilleri
Anogenital bölgede
kondiloma akiminatum !
(tip 6 ve 11)
HPV 16 ve 18 ..serviks kanseri
(koilostatik hücreler).
Laringeal papillom , ağız boşluğu,
konjonktivada papillomlar
Epidermodisplazi verrüformis
(HPV 5 ve 8).
doğan çocuğun solunum yollarında
 HPV tanı
İn-situ hibridizasyon
PCR

Pap-smear:
Sitolojik bulgular
Üamaman
(Koilositoz)
ş fa
olab lme
 Tedavi ve aşı
• Kriyoterapi AŞI: Sadece nukleokapa d çeren
b r aşı canlı aşı değ l
• İnterferon Belirli tiplere karşı etkin
• Lokal 5-fu… aşılar (16,18,6,11)
Dokuz
a tipli aşılar var !
• İmiquimod Cinsel aktif çağdan önce
kadınlara (Hatta son
zamanlarda erkeklere)
korunma
 Polymaviruslar:

• JC ve BK virusları.
• Latent viruslar !
üd
• BK renal transplantlarda üreteral
stenoz, KİT hastalarında
hemorajik sistit
(Decoy hücreleri)
Ç

• JC virus immunsuprese konakta

(Özellikle HIV +) progresif
multifokal ansefalopati oluşturur.
 Adenovirus
İnanılmaz dayanıklı çıplak v rüs
tutacağını
phang boyey
bel rl yor

o
 Adenovirus klinik
!!!!! Salgınlar oluşturur !!!. dayanıklı olduklar n
hastanelerde spor salonlarında
- Farenjit (eksüdatif/kriptik)
Tosun
farengokonjunktival ateşgörülmel

skoydurur
akut respiratuar hastalık
(ateş, farenjit, servikal adenit, öksürük)
- Pnömoni (nadir fakat ölümcül olabilen)
- Viral gastroenterit ( tip 40,41).
- Hemorajik sistit yapabilirler.
 Adenovirus farenjit

t konjonkt v t g konjunkt nd tarak ateş adenames

 aynaklı

Adenovirus klinik
- Konjunktivit ve foliküler epidemik hastaneden
2
keratokonjunktivit (tip 8,19). gel şen

dezenfaktanlara dayanıklı olması öneml sorun

- Havuzdan bulaşma!, salgın!,

Sağlık personeli !!!
 Parvovirus
Eritrovirus, B19 virusu)
• Zarfsız, en küçük ,TEK SARMAL DNA

• Üreyen hücrelerde replikasyon

akt f üremekte den

I
• Eritroid seri (P-antijeni)
anem ye neden olab l r

• Sinovya tutulumu

hemol t k anem yen hemol t k kr z

 Üü W
ret külo t sayısı artar
µ
artmamış se aplast k krut

ÇÖP
er tema s nav
enfeks yozüm
tokatlanmış
sendrom
Çocuk
Kanunkaryo
 negat f RNA

o
s ns ye oluşturma

METAPNEUMOVİRUS çocuklarda c dd soluma yolunu

HANDRA, NİPAH VİRUSLAR tutuyor
•
Kızamık virusu:
î
Damlacık çekirdeği (aerosol) yoluyla bulaşır
• Yaklaşık 7-14 gün inkübasyon
• Döküntünün bir hafta öncesinden bir hafta sonrasında
virus saçılır

Prodrom bulgular öksürük, burun akıntısı (coryza),

konjunktuvit, fotofobidir.

• KOPLİK lekeleri
• Makülopapüler döküntü
 patoynak
Kızıl / Kızamık
vajagğütt
fatura
kızamık
Atipik kızamık, hemorajik döküntü (ölü aşı)
Dev hücreli pnömoni (T-hücre yetmezliği)
Pnömoni (mortalite), otitis media (en sık)çocuklarda en sık

Post infeksiyöz ansefalit (1/1000)(demiyelinizasyon)

( % 15 mortalite yüksek oranda sekel)

Anerji, Tbc reaktivasyonu

Gebelikte düşük ! (anomali olmaz)

r sk var
 Kızamık-SSPE kezamypp
aşı v rusu ölümüyle mutant
yol Sklerozan
açmaz
p Panensalit) formüğar
• GSSPE(Subakut
• Yıllar sonra gelişen, çok seyrek, genelde fatal geç
komplikasyon.
• BOS ve kanda yüksek oranda kızamık
antikoru çoğalıyorlar yayılamıyorlar komşuya g der en fatel
• Beyin dokusunda inklüzyon cisimleri
• Kişilik bozuklukları, myoklonik kasılmalar,
körlük ….

• Virusun M-proteinlerindeki defekt

 TANI
Seralajk

• Kızamık Ig M

• Burunda, idrarda tipik multinükleer dev hücreler

(Warthin-Finkeldey) , prat kte pek enlememya

• Hem sitoplazmada hem nukleusta eozinofilik inklüzyon

cisimleri
 Korunma/tedavi
• Korunmada temas sonrası ilk 2 gün
içinde aşı 6 günde standart
immunglobulin etkili
• Canlı aşı !!!!!!
• MMR rut n aşı takv m nde ver en az k doz
• Tedavi: A vitamini ?!
 Ülkemizde kızamık !
• Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre
ülkemizde 1 Ocak 2012-12 Şubat 2013 tarihleri arasında
(349 adedi 2012 yılında olmak üzere) toplam 1005 adet
kızamık vakası görülmüştür. Uzmanların tahminleri ve
değerlendirmeleri bu sayının çeşitli etkenler nedeniyle
daha fazla olabileceği yönündedir. Vakalar 42 ilden
bildirilmiş, 7 ilde(Ankara, Gaziantep, İstanbul, Adana,
Amasya, Batman, Şanlıurfa) yoğunlaşmıştır. Sağlık
Bakanlığı kabul etmeme eğiliminde olsa da ülkede bir
kızamık salgını yaşanmaktadır.
• 2022-23 özellikle çocuklarda salgın sürüyor !!!
 Kabakulak virusu

Mumps, epidemik parotidit

• Damlacık,
15-20 günlük kuluçka

• Klinikten önce 3 gün parotitten 7 gün sonra virus

saçılır
 A
Kg
K
M Kabakulak
mmr

• Parotit
• Pankreas, testis/overler, MSS, göz, iç kulak,
periferik sinirler tutulabilir.
• Orşit (+ Steroid)
• En sık komplikasyon MSS tutulumu
% 10 olguda aseptik menenjit yoğun hücreler yan kklr
Gebede gelişirse bebekte anomali (endokardial
fibroelastaz)
 Parainfluenza virus:
• Viremi ve sistemik infeksiyon yok
• Kuluçka süresi 2-6 gündür

• Tip 1,2 daha çok alt solunum yolu infeksiyonları

(trakeobronşit:krup) hava verd ler de yeeşt
• Tip 3 özellikle bronþiolit, pnömoni
• Tip 4 solunum yolu infeksiyonlarına

• En sık görülen komplikasyon otitis mediadır.

 RSV klinik
anak n pnömen ler nde öneml etken

• Bronþiolit ve pnömoni yapar.

d
ön ma l

• Özellikle çocuk servislerinde hastane

salgınları bildirilmiştir

• Yenidoğan ve süt çocuklarında

pnömoni/bronşiyolitin en önemli nedeni

• KİT hastalarında önemli etken

 RSV tanı/tedavi

• Tanıda nazal/nazofaringeal örnekten DFA, ELISA

ile viral antijenler gösterilebilir.

• Prematüre, AC patolojisi olan, immunsupresiflere

ribavirin inhalasyonu

• Pasif immünoprofilaksi
(Füzyon proteini sp IG)... PALİVİZUMAB
Sadece küçük çocuklardan
Orthomiksoviruslar
 v rusun başka
hücrelere yayılmasında
emr
 Antijenik değişim sıktır
• Parçalı genomik yapı
mutasyonlar ve
yeniden karışım
(reassortment) sık:

- Antijenik shift parçalı

(pandemi!) genom
sayes nde

- Antijenik drift
(mutasyonlar)
çek rdekte üremes gerek r
• Grip: yaygın ağrılar, ateş, solunum sistemi
bulguları, halsizlik (paçavra) soğuk algınlığından
farklıdır mortald r
• Pnömoni
• Çocuklarda abdominal bulgular.
• Grip sonrası bakteriyel pnömoni
(S. aureus, Haemophilus influenzae,
Streptococcus pneumoniae)
gr ple y seçenek değ l
• Aspirin alan çocuklarda Reye sendromu
• Yaşlılarda, akciğer, kalp, ... ve diğer kronik
hastalıkları olanlarda mortalite nedenidir.
 Tanı/tedavi
• Boğaz sürüntüsünden virus üretilebilir
(Embriyonlu yumurta ve hücre kültürleri)

Tedavi:
• Amantadin ve rimantadin (Inf A) ...(Viral soyulma
önlenir).
• Zanamivir , oseltamivir nöraminidaz inhibisyonu
ile etkili olur influenza A ve B’ye etkilidir.
İlk 48 saatte ver lmel gr pe
Tedavi
 Korunma
• Her sezon yeni aşı
• Aşıda o sezona ait
hemaglütinin ve
nöraminidaz
antijenleri var
• Koruyuculuk.
Hemaglütinin
antikorları.
• Yumurta ..
o olanlar
d kkat etmel
 Avian İnflenza
• H5 N1 İnfluenza A
• Kanatlılardan insana bulaş nsandan nsana bulaş
• Yüksek mortalite u zor

• Aşı yok ?
• Ateş, ishal,
ağır pnömoni
• 2013 yılında Çin’de yeni bir avian influenza
virusu ortaya çıktı (H7N9)
 Pandemik influenza/domuz gribi

• H1N1
• Özellikle genç yaşlarda daha sık mortalite
• 65 yaş üstü bağışık ?
• Pandemik yayılım
• Etkili aşı var
 RABDOVİRUS

• Kuduz virusu(:Lyssavirus) (Rabies).

• Zarflı
• dikensi çıkıntılar “ G glikoproteinleri”
• En çok Ammon boynuzu tutulumu

• Sitoplazmik Negri cisimciği tanısaldır.

 Kuduz
aksonal
V nes yol le g der huzurulak fob lenseledaret skog
ölüm

tyaasa
Kazak kemeryenler keder bulaştırır
 Kuduz tanı
i

• Klinik+ısırık hikayesi

• Kornea, deri, MSS viral antijen

• MSS Negri cisimciği

o
 TEDAVİ:

• İlk aşama ısırık yerinin bol su ve sabunla

yıkanması
• Dikiş mümkünse yapılmamalı (!)
• Debridman sağlanmalı
• antibiyoterapi ve tetanoz aşısı

• Kuduz immünglobulin k l t aşama kadar kom k

• AŞI
1 700 ensefal tnsk artık yapılmya
 Kuduz aşı
• Semple (kullanılmıyor)
• HDCV (insan diploid hücre kültürü aşısı)
0,3,7,14,28. günlerde
• HDCV canlı viral partiküller içermez
• Gebelerde de uygulanabilir
• Hem temas öncesi hem temas sonrası
uygulanabilir ve yan etkileri çok azdır
• Aşı sonrası temas (2 hatırlatma dozu)
 TOGAVİRUSLAR:
• Rubivirus ve alfavirus cinsleri

• Rubivirus: Kızamıkçık virusu (Rubella):

Zarfda hemaglütinin ve kompleman bağlayıcı
antijen
• İnsan tek konak
• Damlacık yolu (vektör yok)
• Sitopatik etki yok
 KIZAMIKÇIK :

*14-21 gün kuluçka

- Makülopapüler döküntü
(yüzden baþlar ve 2-3 günde geçer)
- Lenfadenopati kızakta beklenmez
(özellikle suboksipital ve posterior servikal LAP :
Theodor fenomoni)

- Artrit (!)aramakta beklem gan

- Trombositopeni, …
 Konjenital rubella sendromu
(ilk 20 haftada ,özellikle ilk 2 ay)
Hipoplazi ve kromozom yapısında bozulma

Katarakt, mikrosefali, mental retardasyon, sağırlık, kardiak

anomaliler (PDA, Pulmoner stenoz,...) retinopati

Trombositopenik purpura, düşük doğum ağırlığı,

hepatosplenomegali, meningoansefalit, kemik bulguları,
ansefalit de saptanabilir
Gebeliğin ilk 3 ayında enfeksiyon meydana gelirse bebeklerin
%85’i etkilenir. med kal abortus
Konjenital rubella
 per
Gereğ
TANI /TEDAVİ/KORUNMA:
• Hücre kültürlerinde : İnterferans (picornaviruslar)
• Hücrelerde inklüzyon cisimciği yok
• Rubella Ig M (+)
(Konjenital tanı için bebek ya da kordon kanında)
• Özgün tedavi yoktur
• Gebelikte ilk üç ayda geçirildiği saptanırsa “medikal
abortus” önerilir.

• MMR aşısı halinde kombine uygulanabilir.

• Aşı canlı aşı (!)
• Hamilelere, immunsupresiflere uygulanmamalı
• Aşı sonrası 3 ay hamile kalmamalı?
ARBOVİRUSLAR
ARTHROPOD BORNE VİRUS

ROBOVİRUS
Rodent Borne virus
 arbovirus

ensefal t akla lk 9
HE gel r
arbovirus
 West Nile Virus: 1999 New York
Outbreak
• Crows dying in and around
Queens in late summer
• 27 deaths among captive birds
in the Queens and Bronx zoos
• Concomitant human infection
of apparent encephalitis in the
same area
• Outbreak was first attributed to
St. Louis encephalitis, but
tissue samples from dead
crows confirmed that it was
West Nile virus
• 59 human cases requiring
hospitalization, including 7
deaths
 Spread of West Nile Virus in the US
• 2000 – spread throughout New
England and Mid-Atlantic
regions.
– 18 new human cases reported
• 2001 – spread throughout the
entire eastern half of the US
– 64 cases reported, with NY,
FL and NJ accounting for 60%
• 2002 – spread westward
across Great Plains into
Western US. Reached
California by Labor Day.
– By end of 2002 cumulative
human cases > 3900, with >
250 deaths
• 2003 – US, Canada, Mexico
– 9,858 cases reported to CDC,
4ya including 262 deaths in 45
states and D.C.
 Türkiye BNV salgını
2010 yılında ülke genelinde toplam 47 olguya BNV
tanısı konmuş, bu vakalardan 12'si Avrupa Birliği vaka
tanımına göre kesin, diğerleri olası vaka olarak
tanımlanmıştır.
On olgu bu hastalık nedeniyle ölmüştür.
arbovirus
 KKHV

d
üçper sanan
 Yapılmaması gerekenler
Cerrahi girişim
Alkol
Sigara
Kene üzerinde sevk
Sabun,… uygulamaları
 robovirus

Türkiye Hantavirus salgınları

Zonguldak- Bartın: Puumala (PUUV)

İstanbul- Trabzon- Ege bölgesinde: Dobrova (DOBV)

Apodemus agrarius
 Hantavirus Genel Özellikler
• Zarflı; S, M, L olmak üzere üç segmentli
• Negatif polariteli RNA genomu
• 20’den fazla türü var
• Doğada türe özgü rodentlerle veya böcek
yiyen memelilerle taşınır

• Renal sendromlu kanamalı ateş (HFRS)

• Hantavirus pulmoner sendrom (HPS)
 ARENAVİRUSLAR

• Zarflı, iki
iki segmentli
segmentli, dairesel RNA
• Plazma zarından tomurcuklanır ve bu arada
rastlantısal olarak işlevsiz ribozomlar da
viriona katılırlar.
• Persistan infeksiyon
• Sağlık çalışanları ve laboratuvar çalışanları
hastalanmış ve bazıları ölmüş
• Replikasyon genetik ”reassortment”
 LCMV
• Dünyada ev farelerinde yaygın
• İnsana bulaştığında genelde grip
benzeri tablo
• Seyrek olarak aseptik menenjit ya
da ansefalit
her yerde karşımıza çeler
 Lassa virus:
• İnsandan insana bulaş olasılığı vardır.
• Hastalık kronik multisistem tutulumu ya da
ağır hemorajik ateş şeklinde
oluşabileceğinden tanı zor
• Vaskülit yokken kanamanın bir trombosit
inhibitörü ile oluştuğu düşünülmekte
• Tedavide ribavirin etkili bulunmuş
KA afr ka verse
 FİLOVİRUSLAR
• Ebolavirus, Marburg , Reston
nazokom yal bulan
P
• Maymunlar ?
vücut salgıları ile bulaş

• Hemorajik ateş
(mortaliteyüksek)

• Tanı:
En üst seviyede güvenlik
önlemleri
Vero kültürlerinde iyi ürerler.
s stem k yayılım pkükedh zarfsız dayanıklı v rusler
 POLİOVİRUS
İnsan doğal konak
Üç serotipi var

Bulaşma: Fekal oral

(virus dayanıklı)
Viremi (sekonder) ile MSS ulaşımı ve
omurilik ön kök hücrelerinin
harabiyeti (duysal kayıp olmadan
gevşek felç).

Birkaç haftada dönüşüm, 6-12 aylık

iyileşme süreci !
SEKEL !
 Polio-klinik
Kuluçka 5-20 gündür

KLİNİK :

- Asemptomatik ( %90-95)
- Abortif ( % 4-8)
- Aseptik menenjit ( % 1-5)
- Paralitik polio ( % 0.1)

Postpolio sendromu: etkilenen kaslarda 30-40 yıl sonra

gelişen dezoryantasyon tablosu
 AŞI
• Canlı (SABİN)
• Ölü (SALK)

• Canlı aşı oral yoldan uygulanır, yaşam

boyu bağışıklık bırakır. Lokal immünite
sağlar, indirekt olarak yayılır.

• Poliomiyelit riski !!!

• İimmunsupresiflerde Kullanılmaz.
• Yakın çevresinde immunsupresif varken
uygulanmaz.

veya a lede varsa uygulanmaz fakat oran bulaş r sk

 Enteroviruslar

*** deri, barsaklar , MSS ,...tropizm

- Aseptik menenjitin en sık etkenidir.

(Döküntü !, salgın!)
 Herpangina
Coxackie A v rus

Ani başlayan ateş

enfz
Baş ağrısı
Karın ağrısı, kusma

Yumuşak damakta ,
tonsillerde veziküler
lezyonlar
 El-Ayak-Ağız hastalığı

• Ateş ve el,ayak,
ağızda veziküler
döküntüler
• En çok Koksaki A 16
Ö

• Enterovirus 71 ile
oluşan formun MSS
tutulumu ile ölümlere
yol açabileceği
bildirilmekte
 Hemorajik Konjunktuvit
• Hızla (24 saat
inkübasyon) gelişen
subkonjunktival
kanama ve
konjunktuvit
• Kok
Kokzaki
aki A
A 24
24
• Bazen
enterovirus 70
Cam lerde ortak kullar alanları evlerde
 Koksaki ve Ekovirus
• Pankreatit
• Bornholm hastalığı • Diabet !
• Epidemik miyalji • Kronik yorgunluk
• Perikardit sendromu
• Miyokardit • YD sistemik hastalık
(miyokardit !!)
 d
Rhinovirus
nezlen n en öneml neden
 Rinovirus (:yaklaşık 100 serotip)

• Aside ve dış koşullara daha duyarlı

• Özellikle 33 C’de üremeye adaptasyonu
nedeniyle özellikle üst solunum yollarında
lokalize kalır, alt solunum yollarını etkilemez !
• Sindirim sisteminde replike olamaz,
• Mide asiditesine dayanamaz.
• Solunum sekresyonları ve
eller bulaşta önemli
 Rinovirus
• Nezle (soğuk algınlığı) etkeni
• Tüm nezle olgularının % 50’sinden
• Geçici bir bağışıklık, lokal Ig A artış
• Solunum salgılarının eller vasıtasıyla
bulaşı en çok gözlenen bulaş yoludur.
• Burun mukozasında ICAM-1 reseptörlerine
tutunarak etkili olur
• Tedavi: semptomatik
 Coronavirus
• (+) RNA içeren zarflı
• En büyük genoma sahip RNA virusu
• Hayvanlarda çok farklı tablolar, insanda
sadece nezle etkeni (2. en sık) olarak
bilinir idi !
• Nadiren ishal (solunum yolu ve dışkı
bulaştırıcı?)

• Hücre kültüründe geç ürer, Tanıda PCR ve

serolojik testler kullanılabilir.
 Coronavirus
taç şekl nde çıkıntılar

• SARS Co-v
F
resp send
810 martel

• MERS Co-V
Yasa mat
 SARS ve dersler
ölenler n 3te 1 sağlık çalışanı
Coronavirus
Zarflı, (+) RNA virusu
RNA polimeraz !!!
(mutasyon görece az)
29 000 baz boyutunda
ÜSYE en sık
nedenlerinden

18 Şubat 2020
TÜM GENOM
YAYINLANDI

Türkiye’de ilk
olgu
 O

m sk
ked ler

?
Hastalığın adı: COVID-
19

Virüsün adı: SARS-CoV-

2
Zhu N, et al. NEJM
 KAYNAK
hayvandan nsana bulaş pek olmadı
nsandan nsana

* Semtomatik kişiler (Süper bulaştırıcılar?)

* Asemptomatikler (çocuklar, yaşlılar…)
bulan oldu
**Presemptomatik dönem (1-3 gün önce)
*** Hastalığı geçirmiş tekrar PCR (+) olanlar?
***İki haftadan daha uzun süre PCR (+) olanlar ??
*** Hayvanlar (vizonlar)
****Ev hayvanları ??? (kediler)
Bulaşma kinetiği
 Cerrah maske yeter
Bulaşma yolu: Damlacık ile (5 mikron üzeri
partiküller) ( 1 metrelik mesafe)
Çevreden ellerin kontaminasyonu ve mukozalara temas ile
(hastanelerde/ hasta yakın çevresi)
Aerosol oluşturan işlemlerde damlacık çekirdekleri ile
Fekal-oral yol ile ???
SARS CoV-2 patogenez

üşürsün

T
gerd
 ütü
COVID 19 ne öğrendik?
Zamanlamanın
çok önemli
olduğu
bir enfeksiyon !
 Burada kaldık

Hepatit virusları
• HAV (FO)
• HBV
• HCV
• HDV
• HEV (FO)

• TTV,SEN-V, HGV,….
 HAV

• Picornavirus
• Zarfsız virus, (+) RNA
• Dış koşullara, dezenfektanlara nispeten
dayanıklı
• Sitoplazmada ribozomlara tutunup
replikasyon
 HAV
• Fekal-oral (su, istiridye,…)
• 2-6 hafta inkübasyon
• Virus sarılıktan 2 hafta önce ve sonra
dışkıda var
• Fulminant ( 0.1), kolestatik (+)
• Kronikleşme yok
• İleri yaşlarda daha ağır klinik seyir
 HAV tanı, tedavi
• Anti HAV ıg M (akut infeksiyon)
• İmmünite için anti-HAV Ig G

• Tedavi: yok

• Aşı (ölü aşı)

• Immunglobulin (akut durumlarda, 2 yaş altında)
HAV aşı endikasyonları
 HBV
• Zarflı
• DNA, kısmen çift sarmal
• Olgun virion (DANE) yanında küresel,
tübüler HBsAg yapıları
• Özel replikasyon
• DNA polimeraz
( Reverse transkriptaz kapasitesi)
HBV
HBV replikasyonu
 HBV genom
• C bölgesi ( HBcAg, HBeAg, Pre kor)
• S bölgesi (yüzey bölgesi) :
HBsAg ( 4 farklı fenotip).

• P bölgesi (pol):
En uzun gendir
DNA polimerazı kodlar.

• X bölgesi :
Transkripsiyonu transaktive eder
( Hepatoselüler kanser ?).
 HBV AG/AB
• HBeAg .... bulaştırıcılık !!
HBcAg ...karaciğer dokusunda, serumda yok
HBs Ag...İlk saptanan antijen

Anti HBcIg M : akut infeksiyon , pencere

Anti HBc Ig G...virusla karşılaşma göstergesi
Anti HBs...........iyileşme bulgusu
HBV DNA.........replikasyon göstergesi
HBV patogenez
• Filamantöz partiküllerin etkisiyle hücrelerde
değişiklik olur ve “buzlu cam “ görünümü

• Antijen antikor kompleksleri ile ürtiker,

glomerülonefrit, artrit,Gianotti-Crosti,.....

• Poliarteritis nodosa ile etyolojik ilişki

 Bulaşma

• Kan yolu, cinsel temas, doğum

• Aile içi horizontal bulaş
• İğne batması….
• Türkiye orta endemisite ( % 5)
• Yaklaşık 1-3 ay inkübasyon sonrası
infeksiyon
Shf 269
 Replikasyonun göstergeleri
• HBV DNA,
• DNA polimeraz
• HBe Ag

• Duyarlılığı en yüksek olan HBV DNA,

• Duyarlılığı en düşük olan ise HBe Ag
 HBV tedavisinde kullanılan
antiviraller
• Lamivudin
• Adefovir
• Entekavir
• Tenofovir
• Telbivudin

• INF (pegile) (Dekompanse siroz,major ve kontrol

edilemeyen depresyon, otoimmün hastalık,
uyuşturucu bağımlılığı, denetimsiz diyabet,
hipertiroidide verilmez)
 Aşılama
• Rutin çocukluk aşılama protokollerinde
• Önerilen uygulama 3 doz (0., 1. ve 6.
aylar. Tercihen ilk doz hastanede iken) .

• Koruyuculuk sınırı : anti HBs: 10 IU

Anne HBsAg (+) ise

• Yenidoğana hemen doğum sonrasında
aşı + Hepatit B İmmunglobulin !!!
 HBV temas sonrası profilaksi
Sağlık Kaynak
Çalışanı
HBsAg (+) HBsAg(-) ???

Aşısız HBIg+ Aşı Aşı Aşı

Aşılı yanıt(+) - - -

Aşılı yanıt(-) HBIg 2doz - Risk ise

HBIg+Aşı (+) gibi
Yanıt ? Anti HBs test - Anti HBs test
(+) : yaklaşım (-) (+): yaklaşım(-)
(-) : HBIg+Aşı (-): aşı (1-2 ay
sonra kontrol)
 Temas sonrası yaklaşımlarda;
• Aşısız ise aşı ve HBIg uygulanır.
• Aşı var ve yanıt alındığı biliniyor ya da
ölçümde > 10 İÜ anti-HBs varsa birşey
yapılması gerekmez .
• antiHBs < 10 İÜ ise aşı ve HBIg uygulanır.
• İki kür (6 doz) aşı olmuş ve antikor
oluşmamış ise aşı önerilmez 2 ay arayla
HBIg uygulanır.
 HCV
• Flavivirus: Zarflı, (+) RNA virusu
• Üretilemiyor
• Altı major genotip, çok değişken bir
antijenik yapısı var (RNA polimerazın hata
önleyici kapasitesi düşük)
• Türkiye en çok 1b
 HCV

• Kan yolu ile bulaş

• Anneden bebeğe, cinsel temas ile bulaş
olası (düşük oranlar)
• Kan ürünü alanlar, diyaliz hastalarında sık
 HCV
• Yaklaşık 8-10 hafta inkübasyon
• Akut hepatit kliniği % 10
• Kronikleşme yüksek olasılık
• Otoimmünite (özellikle kriyoglobulinemi)
• Vaskülit, porfiri,…
• NHL ?, aplastik anemi ?
 HCV
• Tanıda anti HCV antikoru yeterli değil
• HCV-RNA ile tanı ve takip !

• Anti HCV (+), HCV –RNA (+) altı aydan

fazla sürüyor ise transaminazlar normal
olsa bile kronik HCV tanısı.
İyileşen Akut HCV infeksiyonunun serolojik
Patterni
anti-
HCV
Symptoms +/-

T HCV
RNA
it
r
e
ALT

Normal
0 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4
Aylar Yıllar
Temas sonrası süre
Kronik infeksiyona ilerleyen akut HCV
infeksiyonunun serolojik profili
anti-
HCV
Symptoms +/-

HCV
T RNA
it
e
r
ALT

Normal
0 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4
Months Years
Temas sonrası süre
 Tedavi/Korunma-HCV

Peg-interferon+ ribavirin
Proteaz inh: Boceprevir, Teleprevir
Aşısı yok
İmmunglobulin ve antiviraller koruyucu değil
HCV(+) hastanın iğnesi battığında ortalama %3
(0-10) inf riski
Takibe alınıp akut inf tanı tedavisi
kronikleşme önlenebilmekte !!!
HCV DEA ilaçların hedefleri
KHC tedavisi – 30 yıllık gelişim
%100
100

% 80
Ka 61%
lıc 60 54%
ı 41%
Vir 40
ol 25%
16%
oji
20 6%
k
Ya
nıt 0
IFN IFN PEG- IFN+ PEG- PEG- Yeni tedaviler
24 48 IFN RIB IFN
+ IFN
+
hafta hafta RlB >10.6
RIB mg/kg

1990 2020
 HDV
HDV
• Tek sarmallı, defektif
• RNA yapısı viroidlerdeki gibi kendi
kendine kırılma ve bağlanma yeteneğine
sahip (ribozim fonksiyonu)

• Dolaşıma HBsAg zarfı içinde katılabilir

 HDV
• Kan yolu, cinsel temas
• İnkübasyon 15-90 gün

• Klinik seyir HBV ile birlikteliğine göre değişir:

a. Beraber infeksiyon (ko-infeksiyon)
b. Eklenen infeksiyon (süperinfeksiyon)
Ayrım anti HBc Ig M varlğı ile yapılıyor !
 HEV yapısal özellikler
• Kalisivirus ailesi
• Zarfsız yapıya sahiptir

• Yüzeyinde girinti ve çıkıntılar

mevcuttur
• İkozahedral simetrilidir

• Tek sarmallı pozitif polariteli

RNA’ya sahiptir
 Hepatit E virus
Epidemiyolojisi HAV’na benzer
fekal-oral yol
Sulardan kaynaklanan salgınlar
Kronikleşmez
Hamilelerde çok yüksek mortalite (%20) !!!
 KALİSİVİRUSLAR/Astroviruslar
• (NOROVİRUS)*
• Toplum ve hastane ishal salgınları !!!
• Deterjan,kuruluk, asit gibi şartlara dayanıklı.
Fekal-oral, su kaynaklı, solunum sekresyonları
ile yayılım !

• Erişkinde viral gastroenteritler

........ Norwalk virusu

• Dışkıda antijen aranması

• EM
 Norovirus
● Hastaneye yatan çocuklarda Norovirus gastroenterit
prevalansı %6-48

● CDC: Yılda 23 milyon akut gastroenterit olgusu

Bütün olguların 1/3’ü

● İmmunsupresif olgularda( öz transplantasyon)

uzamış viral salınım ( >10 gün)
 REOVİRUS
• çift sarmallı RNA
• çift kapsitli, segmentli İnsanda önemli
üç tür bildirilmiştir:
•
• Rotavirus
• Ortoreovirus
• Orbivirus
• Zarfsız
• Kapsit proteinlerinden VP4
hemaglütinin/hücreye tutunma aracı
olarak işlev görürken
• VP6 proteini ile serotipler (A-F)

• En sık A serotipi
 Rotavirus:
• Çocukluk çağındaki
ishallerin en önemli etkeni
•
• Tipik “tekerlek”
görünümündeki virion
•
• Dış ortama, sindirim sistemi
şartlarına, deterjanlara
dayanıklı
• Kış, sonbaharda sık
• Fekal-oral, oyuncaklar…
 Rota tanı/tedavi
• Dışkıda antijen, PCR, elektron mikroskobu

• Lokal Ig A koruyucu, anne sütü koruyucu

• Tedavi semptomatik
• Rehidratasyon

• Oral kullanılan canlı aşı (+)