Virüs

Çekirdek – Mitokondri – Ribozom – Sitoplazma …. bulundurmaz

Bağımsız olarak;
Çoğalamazlar
Zorunlu intrasellüler
Enerji üretemezler
Protein sentezleyemezler
Işık mikroskopunda görülemezler
Tek tip nükleik asit içerirler

DNA ya da RNA
Genom
+ -Protein yapısında
Virüs Kapsid -Kapsomerlerden oluşur
Kapsid RNA’ya bağlı
± -Genomu korur
DNA virüslerinde yok
Zarf -Virüsün şeklini belirler
Tümü zarflı virüs
Lipoprotein yapıda
En duyarlı mikroorganzma Virüs tarafından kodlanmaz

Tegument
M matriks proteinleri bulunur

Zarflı virüslerin tomurcuklanmasını sağlar

M proteini defektif kızamık virüsü SSPE
H Herpes
H Hepadna Çift zincirli Parvovirüs Tek zincir
A Adeno İkozahedral
P Papova Komplex DNA yapısı
P Parvo Çekirdekte çoğalır
Poxvirüs İkozahedral yapı yok
P Pox DNA bağımlı RNA polmrz yok Sitoplazmada çoğalır
Segmenter yapı yok

Zarflı DNA virüs Herpes, Hepadna, Pox

Zarfsız DNA virüs Papova, Adeno, Parvo

Reoviridae Çift zincir

Toga Orthomyxo Tek zincirli
Corona Paramyxo Reo, Picorna, Toga, Flavi, Calici İkzhdrl
Retro Rhabdo Helikal
Picorno Bunya Zarflı Picorno, Calici, Reoviridae, Astrovirüs Zarfsız
Calici Arena
Reo Filo Sitoplazmada çoğalır Retro, İnfluenza, HDV Çekirdekte çoğalır

Bunya virüs
Tüm virüsler haploid Diploid
Orthomyxovirüs
Reovirüs
Arenavirüs
Adsorbsiyon Peplomer ya da kapsid proteinleri ile hücreye tutunulur

Penetrasyon Zarflı virüsler füzyon / Zarfsız virüsler endositoz

Soyunma

Viral protein/genom sentezi

Viral ürünlerin derlenmesi ve virüsün salınması Zarflı virüs tomurcuklanarak, zarfsız virüs lizis

Erken viral mRNA sentezi

Erken viral protein sentezi Genom replikasyonunda kulanılacak protien / enzimler
Viral genom replikasyonu
Geç viral mRNA sentezi
Geç viral protein sentezi Kapsid / zarf glikoproteinleri proteinleri

Enfekte olan hücrenin diğer virüs girişine engel olması İnterferans

 translasyon
Pozitif (+) zincirli RNA

transkripsyon
RNA virus Negatif (-) zincirli RNA (+) zincirli RNA
translasyon

RNA’ya bağımlı RNA polimeraz

revers transkripsyon transkripsyon translasyon

Retrovirüs RNA DNA mRNA
Hepadnaviridae
Revers transkriptaz

Protein
Enzim
RNA bağımlı DNA polimeraz
RNA-DNA hibridi

+ zincir transkripsyon translasyon

mRNA
DNA virüs
- zincir
 Hücre sitoplazmaların birleşerek virüsün geçişine imkan vermesi

Paramiksovirüs
Konak savunmasından kaçış
Herpeviridae
Çok çekirdekli dev hücre
HIV

DNA virüs Çekirdek

İnfekte hücrede viral nükleik asit + protein
RNA virüs Sitoplazma
Tanı için kullanılan boya Giemza / Hematoksilen Eozin

Negri Kuduz
Guarnieri Çiçek
Hendersen-Peterson Molluskum kontagiyozum

Cowdry A HSV, VZV

Cowdry B Adenovirüs, Polio
Parvovirüs, JC papova
Baykuş gözü CMV

Warthin Finkelday Kızamık

 Onkojenik Virüsler
DNA virüsleri RNA virüsleri

HPV Oral/Servikal/Anal ca HTLV1 T hücreli lenfoma

Larenks papillomu HTLV2
HTLV5

BK/JC Solid tümör ?

Merkel polymavirüs Merkel hücreli lenfoma
SV40 HCV Hepatosellüler ca

EBV Burkitt lenfoma

Nazofarenks ca
B hücreli lenfoma
Hodgkin lenfoma Virüs onkogen geni aktarılır
HHV-8 Kaposi sarkoma Hücre proto-onkojen aktivasyonu
Primer effüzyon lenfoma
Castleman hastalığı

HBV Hepatosellüler ca

Adenoviridae
Adenovirüs solid tümör ?

Poxvirüs
MCV Solid tümör
 Ġlk Yanıt
Translasyon başlama faktörü (eIF2) inaktivasyonu
+
Virüse direkt etki göstermez Endonükleaz (Ribonükleaz/RNAse) aktivasyonu

Ekstrasellüler virüslere etkisiz

Virüse özgü yanıt yok
Gama-IFN < Alfa-IFN
Viral mRNA yıkımı
Condyloma acuminata (HPV)
Kaposi sarkomu (HHV-8)
HBV / HCV / HDV

Enfekte hücreyi öldürür

NK daha erken yanıt Sitotoksik hücre yanıtı
Viral antijenin MHC-I ile sunulması

Virüs nötralizasyonu IgA/ IgM/ IgG Virüs reseptör blokajı

Antikor bağımlı hücresel sitotoksite Antikor bağlanan hücrelerde ölüm

Kompleman aktivasyonu Antijen/antikor kompleksi

 Uzun inkübasyon süresi
Yavaş – progressiv hastalık
MSS tutulur

Kızamık virüsünün persiste etmesi söz konusu Etken Polyama virüs JC virüs
Kızamık virus M proteininde defekt İmmunsüpresyon (AİDS, ilaç, RES malignite..)
BOS’ta kızamık oligoklonal IgG bandı İntranükleer inklüzyon cisimcikleri
İntranükleer/İntrasitoplazmik inklüzyon Körlük ve diğer nörolojik semptomlar

Etken Echovirüs ve diğer enterovirüsler Çoğunlukla konjenital rubella geçirenlerde görülür

Konjenital / Edinsel immun yetmezlik
Agammaglobunebi risk artırır
 Protein yapısında küçük infeksiyöz yapılar İnfektivite/patojenite kazanır
Proteaz dirençli
Yapısında nükleik asit yok
Normal hücre genleri tarafından kodlanır Protein yapıda konfigürasyon değişikliği (PrPSc)
İnkübasyon süresi Aylar Yıllar
Antijenik uyarı yapmazlar / İnflamasyon oluşturmazlar Serolik yanıt yok
UV ışın, kaynama, alkol, formalin ve birçok dezenfektana dirençli Otoklav
NaOH
Hücre kültüründe üremez Na hipoklorit
Hastalık kalıtsal / infeksiyöz / sporadik ortaya çıkabilir

Beyin kortex / serebellumda Spongioform ensefalopati

Kronik progressiv hastalık Nöronlarda vakuolizasyon

Psikyatrik sorunlar, nörolojik defisitler, demans……. Ölüm

Tanı Beyin biyopsi Fibril (amiloid) oluşum

Hayvan deneyi

Kuru Creutzfeld Jakob Gerstman SS Deli-Dana Familyal İmsomnia

Kannibalizm
Çoğunlukla sporadik ortaya çıkar
İnfekte hayvan beyin/k.iliği tüketimi
Transplant (kornea vb), human büyüme hormonu….
%10 vakada kalıtsal (otozomal dominant)
İnsandan direkt bulaşma yok
 Kompleks yapıda çift zincirli DNA virüs
Zarflı
En büyük virüs
Üreme sitoplazmada gerçekleşir
Replikasyon için tüm enzimleri bulundurur

Variola Orf Molluscum contagiosum Tanapox

Vaccinia Psödocowpox Yatapox
Cowpox Bovin papüler stomatit
Monkeypox

Aşı için kullanılır Meslek hastalığı Koyun/keçiden bulaşır
Veziküler lezyon Vezikil Nodül
Direkt cilt teması (cinsel vs) ile bulaş
Solgun, sert, nodüler lezyon
Ortası çökük (umblikal)
Ağrısız
Peynirimsi materyal içerir
Etkilen hücrelerde Molluskum cisimcikleri

Eozinofilik intrasitoplazmik inklüzyon cisimciği

(Henderson-Peterson)
Dış ortama dayanıklı kolay bulaşıcı Damlacık yolu / Direkt temas
Hastalık 1980 yılında eradike edilmiştir
İnsan tek rezervuar / taşıyıcılık yok
İntrasitoplazmik eozinofilik cisimler oluşturur Guarnieri cisimcikleri
İmmün sistemi baskılarlar
Makül-Papül-vezikül-püstül
Kabuklanma
Skar bırakır

3-4 gün
Sentrifugal dağılım

Lezyonlar eş zamanlı
Kanamalı döküntü
Fulminan vaka

Intrasitoplazmik inklüzyon cisimleri

Biyolojik silah !!!

 En basit/küçük DNA virüsü İnsan eritroid prekürsör hücrelere tropizm Matür eritrosit
Tek (-) zincirli DNA virüsü Eritroid progenitor
Zarfsız P antijen (Globoside) Megakaryosit
Endotel
S fazındaki hücrelerde çoğalır Plasenta
Fetal karaciğer / kalp
Bulaş Damlacık / Kan / Transplasental

Viremi
En sık parvo infeksiyonu Bulaştırıcı Fetal ölüm (1. trimester)
Çocukluk çağı hastalığı Hidrops fetalis (2. trimester)
ÜSYE /Gribal bulguları İmmün dönem Anemi + kalp yetmezliği
Bulaştırıcı değil
Döküntü
‘Şamarlanmış çocuk’ görüntüsü
Gövde ve ekstremitede dantel görüntüsü İmmünsüprese hastalar
Erişkinlerde ‘eldiven-çorap döküntüsü’ Kronik anemi, trombositopeni, lökopeni

Genellikle erişkin hastalar

Simetrik periferik poliartropati
Talasemi, orak hücreli anemi vs hastalar Genellikle el ve ayak küçük eklemleri etkilenir
İmmun-kompleks nedenli
Tanı
PCR - Seroloji Kemik iliğinde dev pronormoblast + intranüklear inklüzyon Tedavi
Semptomatik
Dependovirüs Çağalabilmek için yardımcı virüse ihtiyaç duyan parvovirüs İmmunglobulin

Adenovirüs …
 Çift zincirli DNA virüsü Hemaglutinin
Zarfsız Tipe özgü antijenik (tiplendirme)
Kapsidde fiber çıkıntılar bulunur Yapışmayı sağlar

Hekzon Grup spesifik antijen

Penton antijeni Adenovirüs

Bulaş Damlacık / Fekal-oral / direkt temas Latent infeksiyon oluşturur

Farenjit / Tonsillit
Faringokonjunktival ateş
Konjunktivit
Hemorajik konjunktivit
Bronşit
Pnömoni
Folliküler keratokonjunktivit
Epidemik keratokonjunktivit Lenfoid dokuda
Göz damlası kaynaklı
Havuz kaynaklı Bazofilik intranüklear inklüzyon
(Cowdry B)
Tanı

Hemorajik sistit Kalabalık yaşam alanlarında salgın Hücre kültürü

-Kışla, servis vs Seroloji
Gastroenterit
Moleküler yöntemler
Menenjit, Ensefalit, Reye tip 40-41
İnfantil yaş grubunu etkiler
Üretrit, servisit Aşı (Canlı oral)
Kansız-mukussuz ishal
Hepatit Tip 4, 7, 21
Herpes simpleks virüs (HSV) tip 1-2
Varisella zoster virüs (VZV)
Sitomegalovirüs (CMV)
Epstein-Barr virüs (EBV)
İnsan herpesvirüs (HHV) 6-7-8
Çift iplikli lineer DNA virüsü
Zarflı
İntranükleer inklüzyon cisimcikleri oluşturur
Zarflarını nükleer memrandan alırlar
Latent infeksiyon oluştururlar

Epitel hücreleri infekte eder Epitel / Lenfoid dokuları infekte eder

Nöronlarda latent infeksiyon B lenfositlerde latent infeksiyon
Dev hücre oluşturur Dev hücre yok

Epitel / lenfoid dokuları infekte eder

Lenforetiküler hücreler / böbrek (CMV) latent infeksiyon
Dev hücre oluşturur
 Tip 1 Tip 2

Trigeminal gangliyon Sakral/lumbar gangliyon

Direkt/Cinsel/Perinatal temas ile bulaşır
Latent infeksiyon yapar
İnfeksiyon sıklıkla reaktivasyon gösterebilir

Primer infeksiyon
Gingivostomatit Çocuklarda
Ağrılı veziküloülseratif lezyonlar
Tonsillofarenjit Erişkinlerde
Keratokonjunktivit En sık infeksiyöz körlük nedeni
Korneada dendritik ülserler
Yenidoğanda etken HSV 2

Sekonder infeksiyon
Herpes labialis En sık saptanan Herpes infeksiyonu
Ensefalit
Sporadik ensefalitin en sık nedeni
Hemorajik ensefalit
Temporal lobu tutulur
Tedavi edilebilir tek ensefalit etkeni
BOS PCR Altın Standart
Tedavi Asiklovir
 Cinsel temas ile bulaşır
Genital herpes
Vulva, vajina, serviks, penis
Yenidoğan herpesi
Çoğunlukla asemptomatik
Aseptik menenjit
Ağrılı veziküler lezyon + ağrılı LAP

Ramsey Hunt sendromu 8.sinir paralizi + dış kulakta vezikül

Bell paralizi
Egzeme Herpetikum Mevcut cilt infeksiyonu + Herpes infeksiyonu
Herpetik dolama Parmak ve el derisinde püstüler lezyon
Herpes gladyatörüm
Servikal / Vulvar karsinom??
Sinsitya oluşumu
Tanı Intranükleer Cowdry A cisim
Tzanck yayması
Hücre kültürü İmmunflorasan
Viral antijen saptanması İmmunperoksidaz
PCR

Asiklovir Guanin analoğu

Tedavi Famsiklovir DNA sentezini inhibe eder
Pensiklovir HSV ‘timidin kinaz’ fosforilizasyon sonrası aktif

Latent infeksiyonu tedavi edemezler

 En kolay bulaşan Herpesviridae Damlacık yolu / Direkt temas / Transplasental

Solunum yolu Lenfgangliyonu KC/dalak Endotel/cilt Nöronal gangliyon

En çok torasik gangliyon

SUÇĠÇEĞĠ
Prodromal belirtiler Ateş/başağrısı/karın ağrısı/halsizlik….
Lezyonlar baş/yüz’den başlar
Döküntü Makül Bulaştırıcı
Papül Kabuklanarak iyileşir
Vezikül Skar bırakmaz
Püstül Farklı zamanlı lezyonlar

Konjenital Varisella Sendromu

Mitoz metafazda durur
Organ/Ekstremite hipoplazi
Kortikal atrofi
Koriyoretinit
Sentripedal dağılım

Gangliyondaki latent infeksiyon reaktivasyonu İmmunsüpresyon

Asemptomatik infeksiyon nadir Hamilelik
Steroid
Dermatom boyunca veziküler lezyon Malignite Çocuklarda ALL…
Postherpetik nevralji sık görülür …..
 Varisella pnömonisi
Ensefalit
Serebellar ataksi
Reye sendromu
Fulminan hepatit
Fetal anomali
Sekonder cilt infeksiyonu
…..
En sık

İnklüzyon cismi (Cowdry A) Temas sonrası

Sinsitya İmmünsüprese hasta

Hücre kültürü
Tzanck yayması
Seroloji Asiklovir
Viral antijen saptanması Varicella-Zoster IgG Famsiklovir
PCR Canlı atenüe aşı Valasiklovir
 Replikasyon siklusu uzun
Epitel hücreleri ve lökositleri infekte eder
İnfekte hücreler çok büyük ve nukleuslu İmmünsüpresyon
İnfekte monositlerin fonksiyonu bozulur
Sadece insanda ürer / Tek tür var Monosit
Makrofaj
Latent infeksiyon yapar
K.iliği
Böbrek

Tükrük, kan, semen, anne sütü, idrar ,ter..

Tüm vücüt sıvıları ile direkt temas ile bulaşır

Organ transplantasyonu ile bulaş sık görülür
CMV plasensentadan geçer In-utero infeksiyon
Ateş
İnfeksiyon çoğunlukla çocukluk çağında geçirilir Lenfadenopati
Hepatosplenomegali
Sağlıklı bireylerde reaktivasyon çoğunlukla asemptomatik Hepatit
Lenfositoz
Sağlıklı bireylerde infeksiyon Asemptomatik Mononükleoz sendromu …

Postperfüzyon sendromu

En sık heterofil antikor (-) Mononukleoz

 Transplante organ ile bulaş
En sık intrauterin viral infeksiyon Kan transfüzyonu ile lökositler içinde
Gebelikte primer infeksiyon 1.trimester en Hastalık reaktivasyonu
riskli
Düşük doğum ağırlığı
Döküntü Retinit / Üveit HIV’de en sık
Hepatosplenomegali/Sarılık Pnömoni
Korioretinit/konjunktivit/katarakt En sık viral etken
Ensefalit
Beyinde periventriküler kalsifikasyon
Kolit
Mikrosefali/Mental gerilik/Konvülzyon/Sağırlık
İdrarda inklüzyon cisimcikleri Özofajit
Hepatit
Nöropati / miyelit
Perikardit/Miyokardit
…….

Periventriküler tutulum tipik

Böbrek transplant hastalarında renal hasar

İdrarla virüs 1 yıla kadar atılabilir

 pp65
Doku ve sekresyonlardan virüsün izole edilmesi
İnfekte dokuda; sitopatolojik değişiklik /antijen / DNA
Serokonversiyon

Tükrük/idrar vb. antijen/DNA saptanması

Doku / Lökositlerde antijen / DNA saptanması İnvazif infeksiyon

İnklüzyon cisimcikleri ve dev dücreler (sitoplazma + nükleusta) görülür

Baykuş gözü

Konjenital İnfeksiyon 0-2 haftada virüs kültür/antijen-DNA pozitifliği

Perinatal İnfeksiyon >4hafta virüs kültür/antijen-DNA pozitifliği
Sağlıklı bireylerde infeksiyon Seroconversiyon (CMV IgM + / CMV IgG 4 kat artış)
İmmünsüpre hastalarda infeksiyon Kan ve dokuda kültür / DNA / antijen saptanması

DNA polimeraz inhibe

Gansiklovir Profilaksi/Tedavi
Foskarnet + CMV Immunglobulin
Sidofovir
CMV Timidin kinaz yok Asiklovir doğal direnç
 Öpücük hastalığı
Çocukluk/genç erişkin yaşlarda hastalık oluşturur

Hastalık çoğunlukla ağız salgısıyla (tükrük) bulaşır

Transfüzyon ile bulaş mümkün CMV, en sık transfüzyon ilişkili mononükleoz

Virüs ilk olarak orofarenks epitelinde çoğalır B lenfositleri infekte (CD 21 reseptörü)

eder
Poliklonal aktivasyon Latent infeksiyon
Hemoliz
Trombositopeni
Nötropeni
Otoantikorlara bağlı Döküntü Ampisilin sonrası

Azalmış hücresel immünite

Heterofil antikor Ağırlıklı IgM

Koyun/at eritrosit agglutinasyonu
Atipik lenfosit CD8T lenfosit
EBV infeksiyonu
Downey hücreler

Latent dönemde genom sirküler ‘epizom’ şekilde bulunur

 Epstein Barr Virüs
Ateş, farenjit, lenfadenit, splenomegali, hepatit…….

Hava yolu obstrüksyonu

Dalak rüptürü
Otoimmün hemolitik anemi En sık komplikasyon
Soğuk agglutinin testi
Nörolojik komplikasyon

Çoğunlukla immünsüprese hastalarda gözlenir

-Burkitts Lenfoma
Sıtma/HIV’de artmış risk VCA’ya artmış IgA
-Nazofarenk ca
Epitel kaynaklı
-Hairy Lökoplaki
AIDS hastalarında gözlenir İntertisyel lenfositik pnömoni
-Lenfoma
-Leimyosarkom
Hodgking / Nonhodking MSS’de saptanan
-X’e bağlı Duncan sendromu
 Periferik kanda atipik lenfosit Sitotoksik T hücreleri

Paul-Bunnel test / Monospot test Heterofil antikor Hemagglutinasyon testi

Seroloji EBV’ye özgü değil

Akut infeksiyon VCA IgM, EA

En erken yükselen antikor
Geçirilmiş infeksiyon VCA IgG / EBNA IgG

Reaktivasyon EBNA IgG / EA

PCR

Asiklovir Klinik etkinliği zayıf

Primer olarak B lenfositleri tutar + damar endotel, monosit…

Sitokin / hormon disregülasyonu

Endotel proliferasyonu
Kaposi sarkomu Deri lezyonları
Organ (mide …) tutulumu
Primer effüzyon lenfoma
Castleman hastalığı
 Çoğunlukla asemptomatik

HSV tip 6B Roseola infantum (Ekzantem Subitum)

HSV tip 6A Progressif HIV infeksiyonu

İnfeksiyon çoğunlukla ilk 3 yaşta geçirilir

Oral sekresyonlarla bulaşır
Orofarenk ve T/B lenfositlerde çoğalır CD4 ekspresyonunu artırır
HSV tip 6A HIV transkripyonunu artırır Hücre ölüm hızını artırır boyun/gövdede

-Roseola infantum 3-5 gün ateş

Ateş sonrası maküler döküntü
-Akut febril hastalık Sekelsiz iyileşir
-Kronik Yorgunluk Sndrm

Tekrarlayan Ġnfeksiyon İmmünsüprese hastalarda gözlenir Ateş

Çoğunlukla CMV infeksiyonu eşlik eder Hepatit
HIV hastalarında en çok ensefalit oluşturur Pnömonit
Ensefalit

Tanıda en çok PCR kullanılır

CMV tedavisinde kullanılan ajanlar etkili Gansiklovir, Foskarnet, cidofovir
Aşısı yok
 Çift zincirli DNA virüsü
Sirküler DNA
Papillomavirüs Polyomavirüs
Zarfsız

> 130 tip

Deri (epidermis) ve mukoza yüzey epitelini (Skuamöz) infekte eder

Siğil (verrü) --------------------- Malignite

Bulaş Direkt temas - indirekt temas- doğum sırasında

Cinsel yol ile en sık bulaşan etken

Genital papillom (Condyloma acuminata) (tip 6-11)

Doğumda geçiş
Solunum yolu papillomu En sık larenksi tutar (tip 6-11)

Oral papillom
Larenksin en sık benign tümörü
Konjuntival papillom

Malignite (tip 16, 18)

Servikal skuamöz karsinom HPV en sık neden

Anal, vulva, penis, akciğer, orofarengeal ca

Verruca vulgaris (Siğil) En sık görülen lezyon

Epidermodisplaziya verruciformis İmmünsüprese hastalar / Skuamöz hücreli ca

E6-E7 viral proteinler anti-onkojenik p53 / Retinoblastomu baskılar Anogenital

malignite

Skuamöz epitel hücreleri Papanicolaou

Sitoplazmik vakuolizasyon + atipik nukleus oluşumu test (PAP)
(Koikilositoz)

Southern Blot Hibridizasyon Altın standart

Tanıda Seroloji ve hücre kültürün yeri yok

Kriyoterapi / İnterferonRekombinant
/ Cerrahi / aşı
sidofovir….
HPV 6,11,16,18 kapsid protein L1 ve L2 içerir
HPV Aşısı
 Hücrelerde onkojenik dönüşüme neden olabilmektedir

İnsanlarda tümör oluşturduğu gösterilememiştir

Damlacık yoluyla bulaşır

İmmünsüprese hastalarda hastalık oluşturabilir

Böbrek tübüler yapıda ve lenfte (latent) halde bulunurlar

Intranükleer bazofilik inklüzyon cisimcikleri Decoy hücreleri

Tanıda PCR kullanılır

Progressive Multifokal Lökoensefalopati (PML)

Üriner İnfeksiyon

Hemorajik Sistit
Sinir hücrelerinde demyelinizasyona yol açar

Transplant hastaları Konuşma bozukluğu – Mental fonksiyon bozukluğu

Duysal nöropati- Paraliz- ölüm
 İnfluenzae virüs Parainfluenza virüs
Kızamık virüsü
Kabakulak virüsü
Respiratuvar Sinsisyal virüs
Segmente Tek (-) zincirli RNA Non-Segmente

Çekirdek Replikasyon yeri Sitoplazma

Helikal yapı
Zarflı
Yok Dev hücre oluşumu Var

Hemagglutinin –Nöraminidaz
Eritrosit
Üst solunum yolu

Hemagglutinin (HA) Nöraminidaz (NA)

Konak sialik/nöraminik aside yapışır Musin içindeki Nörominik asidi parçalar
Adsorbsiyon için gerekli Virüsün hücreden tomurcuklanması
Antikor yapışmayı engeller Gelişen antikorlar koruyucu

Eritrositleri (tavuk, guinea pig vs) agglütine eder Hemadsorbsiyon inhibisyon testi
Hemagglutinasyon inhibisyon testi
İnfluenzae A / B / C Nükleokapsid antijenlerine göre

En virülan / Pandemi

Influenza A M2 proteini
Virüsün soyunmasını sağlar
Influenza B NB proteini
Inflnz A İnsan, kuş, domuz…
Inflnz B İnsan
Influenza C HEF proteini
Inflnz C İnsan
NA aktivitesi yok

Membranda bulunan HA / N antijenlerine göre alt tiplere ayrılır (H1N1, H3N2 vb)

İnsanda hastalık yapan tipler (H 1,2,3,5/ N 1,2) Kuş gribi Infnz A(H5N1)
Domuz gribi Infnz A(H1N1)

İnsan ve kuş virüsleri ara konakta genetik reasortmant(RNA rekombinasyonu) ile antijenik yapı değişir
Influenza, genomda mutasyon ve gen değişimleri ile antijenik yapısını değiştirir

Antijen sapması (Drift) / Antijen kayması (Shift)

Influenza A, B, C İnfluenza A

Pandemi
Bulaş damlacık yoluyla gerçekleşir

Virus solunum yolu epiteline tutunur Siliyer hücrelerde fonksiyonel / yapısal bozukluk

Kemotaksi, fagositoz, intrasellüler öldürme fonksiyonları azalır İmmünsüpresyon

Süperinfeksiyon

S.aureus
Hastalık akut başlangıçlı Ateş, miyalji, başağrısı, kuru öksürük…. S.pneumoniae
Pnömoni
Mortalite çoğunlukla komplikasyonlara bağlı Miyozit
Miyokardit İnfluenza
MSS tutulumu Varicella
Reye sendromu

Anti-hemagglutinin koruyucu / Anti-nörominidaz virüs yayılımını engeller

En etkin antikor anti-hemagglutinin

 Virüs kültür/izolasyon
Tanı PCR
Antijen saptama İmmunflorasan
Seroloji Hemagglutinin inhibisyon testi

Tedavi Semptomatik tedavi

Amantadin/Rimantadin M2 protein iyon kanallarını bloke eder Influenza A
Zanamivir/Oseltamivir Nöraminidaz inhibitörleri Influenza A/B
Ribavirin Zarf glikoproteinlerine etkili İnfluenza A/B

Profilaksi Aşı İnaktive aşı Intramuskuler (>6ay)

Canlı atenüe aşı Intra-nazal (2-49 yaş)

Yumurta allerjisinde kontrendike

Komplikasyon Guillian Barre sendromu

 Viremi yok
Paramyxovirus Parainfluenzae virüs Respiratory syncytial virüs (RSV)
Rubulavirüs Kabakulak virüsü humanMetapneumovirüs (hMPV)
Viremi
Morbillivirüs Kızamık virüsü
H (-) N (-)
H (+) N (+) Kızamık H (+) / N (-)
F(+) G(+)
F (+)

Tüm Paramyxovirüslerdin membranında F (Füzyon) proteini mevcut

İnklüzyon cisimcikleri sitoplazmada Kızamık (sitoplazma + çekirdek)

Krup
Pnömoni
Bronşiolit
Krupun en sık etkeni
ÜSYE

Erken tanı Nazofarengeal aspiratta immünflorasan yöntemle antijen aranması

Tek serotipi var

Nörominidaz aktivitesi yok H protein

F proteininden dolayı Çok çekirdekli dev hücreler (Warthin Filkelday)

İnklüzyon cisimcikleri Sitoplazma + Nükleus

Virüsün yapıştığı spesifik reseptör CD46 (Makrofaj)

Damlacık yoluyla bulaşır

Prodromal belirtiler Ateş, öksürük, burun akıntısı, konjunktivit

Koplik lekesi Döküntü öncesi yanak mukozasında görülen beyaz/mavimsi leke

Döküntü Makülopapüler / Baş bölgesinden başlar desendan şekilde yayılır

Vaskülit

İmmünsüprese hastalarda döküntü olmayabilir

Lenfadenopati Doku içerisinde Warthin-Finkeldey hücreleri saptanır

Hastalığın seyrinde hücresel immün sistem baskılanır PPD … yalancı negatif

 Modifiye Kızamık Maternal antikor bulunduran infant / Ig uygulanmış bireylerde

Atipik Kızamık Ölü kızamık aşısı sonrası virüs ile karşılaşan kişiler

Bakteriyel süperenfeksiyon Otit, pnömoni, mastoidit, sinizüt……

Akut trombositopenik purpura
Apandisit
Dev hücreli pnömoni (Hecht) En sık komplikasyon
Ensefalit
En sık ölüm nedeni

Subakut Sklerozan Panensefalit Kızamık Ġnklüzyon cisim Ensefaliti

Enfeksiyondan 2-10 yıl sonra gelişir Enfeksiyondan aylar sonra ortaya çıkar
Progressive nörolojik bozukluklar Hücresel immün yetmezlikli bireyler
Lezyonların çoğu MSS ve Retinada Post Ġnfeksiyöz Ensefalit
Beyin dokusunda inkomplete kızamık virüsü Otoimmün kaynaklı
BOS’ta yüksek IgG düzeyi

Tanı Tedavi Aşı

Virüs izolasyonu A vitamini iyileşmeye katkı Canlı atenüe aşı
Seroloji
İnklüzyon cisimcikleri Immunglobulin
 İnsan tek konak tek/çift ağrılı büyüme
Damlacık yoluyla bulaşır

Solunum yolu Parotis bezi diğer organlar

Virüs farenks, tükrük, idrar, BOS ….izole edilebilir

Viruria sık görülür

Pankreatit
Menenjit En sık komplikasyon
Ensefalit
Miyelit/Nörit
Orşit Püberteden sonra en sık
Oophorit
Mastit
…….

Klinik tanı Atenüe canlı aşı

Korunma
Seroloji Pasif bağışıklık etkisi yok
 Pnömovirüs RSV Virüs zarfında iki glikoprotein çıkıntı

Zarflı/nonsegmente (-) RNA virüs G protein / F protein

Yapışma Füzyon
Hemaglutinin/Nöraminidaz yok Sinsisyum oluşumu

Enfeksiyon solunum sisteminde sınırlı kalır Orta / Alt solunum yolu

Çoğunlukla infantlarda daha sık ve ağır enfeksiyon yapar Bronş, bronşiyol, alveol

Mortalite çoğunlukla komplikasyon gelişen vakalarda gözlenir

Bronşiyolit / Pnömoni
Yaş arttıkça hastalık daha hafif seyirli
Otit (En sık)
Solunum yetmezliği
Hava yollarında nekroz ve inflamasyon
Kor pulmonale
Bakteriyel süperenfeksiyon
İntrasitoplazmik inklüzyon içeren dev hücre oluşturur
Krup/Trakeobronşit/ÜSYE

Virüs izolasyonu
Tanı Antijen saptama
Aşı yok
Seroloji Tedavi
Destek tedavisi
Monoklonal antikor
Immunglobulin
Ribavirin profilaksi

İnfant/çocuk
hMPV Bronşiyolit / pnömonit /Krup
 Togavirüs
Tek zincirli RNA virüs
Zarflı
Damlacık yoluyla bulaşır Tek antijenik tip

Döküntü öncesi (7gün) / sonrası (7 gün)

Bulaştırıcılık
konjenital infekte bebekler postnatal (6 ay)

Hücre nekrozu Virus ve antikor beraberliği

Teratojenik virüs kromozomal hasar
mitoz blokajı…….. İmmunkompleks Artrit

Akut / Prodrom yok

Poliartralji / Poliartrit En sık
Subfebril ateş Posterior servikal
Postauriküler Trombositopenik purpura
Lenfadenopati
Ensefalit
Döküntü Baş / Boyun / Gövde
Yaklaşık 3 gün sürer
Çocuklarda en sık

Ağız içerisinde enantem Forcheimer lekeleri

 Konjenital Rubella Ġnfeksiyonu
En riskli dönem Erken 1. trimester

Pulmoner stenoz, PDA Kardiyak

Düşük
Mikrosefali, zeka geriliği, ensefalit… Serebral
Erken doğum
Katarakt, mikroftalmi, glokom, retinopati Oftalmik
Ölü doğum
Sağırlık İşitsel
Hepatosplenomegali
Trombositopeni…..

DM
Geç Komplikasyon Kronik tiroidit
Progressive subakut panensefalit

Virüs izolasyonu Solunum sekresyonu

İdrar, dışkı Konjenital infeksiyon
Seroloji

Canlı atenüe aşı İmmünsüpre Kontrendike

Hamile

İmmunglobulin fetal infeksiyon engellemez

 Rinovirüs
Enterovirüs
Hepatit A virüs

Tek zincirli (+) RNA

Zarfsız

Rinovirüs
En sık viral ÜSYE etkeni

İntersellüler adezyon molekülü (ICAM-1)

Bloker
Pleconaril Tedavi ??

Damlacık yoluyla bulaş Enterovirüslerden farklı

Asit dayanıksız
En iyi 33 C’de ürer
Birçok serotipi mevcut Aşı zorluğu
Serotip spesifik IgA İmmünite
 Tek zincirli (+) RNA virüs
Zarfsız
Replikasyon sitoplazmada gerçekleşir
Antikorlar koruyucu
Viral capsid proteinleri (VP1, VP2, VP3,VP4)

Fekal-oral yol / damlacık yol ile bulaşır

Üst solunum yolu/İntestinal epiteli ve lenfoid dokuları enfekte eder Viremi
Asit pH’a dirençli
Deterjan, alkol ve birçok dezenfektana dirençli
Antijenik sapmalar oluşabilir Formaldehid/hipoklorit.. etkin
Hastalık çoğunlukla yaz aylarında
İnfeksiyon Hücre ölümü /İmmunolojik hasar
Hastalık immünite bırakır

Tanı
Boğaz sürüntü, Dışkıda virüs izolasyonu
PCR
Seroloji

Pleconaril anti-picornaviral ilaç

 Etken poliovirüs
Üç serotipi vardır tip 1/2/3 Çapraz bağışıklık yok

Beyin sapı ve omurilik ön motor merkezlerini tutar Nöronlarda nekroz

Hastalık şekilleri
Asemptomatik (>%90)
Abortif poliomiyelit
Nonspesifik. MSS tutulumu yok
Aseptik menenjit
Nonparalitik poliomiyelit
Paralitik poliomiyelit

Akut ateşli hastalık Spinal polio

Asimetrik gevşek paraliz Bulber polio
Beyin sapı ve kafa çiftleri tutulur
Duyu kaybı yok Polioensefalit

BOS’ta IgM antikorları + Postpoliyo sendromu

Primer hastalıktan 15-20 yıl sonra
Virüs hastalık sonrası dışkı ile atılmaya devam eder Miyalji, kas atrofisi ..

İnaktive polio aşısı (Salk)

Aşı ilişkili paraliz
Atenüe canlı oral aşı (Sabin)
Yakın temasla yayılım Lokal IgA yanıtı
Sekonder koruyuculuk
Enterovirus 71 / Coxackievirüs A7
Reversiyon
Pleurodyna (Epidemik Miyalji) Coxsackievirüs B3 / B5

Ateş, göğüs ve karında spazmotik kas ağrısı

Miyoperikardit / Kardiyomiyopati En sık Coxackievirüs B
Enterovirüsler en sık miyoperikardit nedeni
Ateş, göğüs ağrısı, solunum sıkıntısı …. Coxackievirüs B / Echovirüs
Enfarktüs, aritmi, kardiyak yetmezlik …. Enterovirüs 71

Aseptik Menenjit
En sık Enterovirüs 70
Aseptik/Viral menenjitlerin en sık etkeni
Coxackievirüs A24
Akut Hemorajik Konjunktivit
Epidemilere neden olabilir
HerpAngina En sık Coxackievirüs A
Ateş, ağız içerisinde veziküler lezyonlar
El-Ayak-Ağız Hastalığı En sık Coxackievirüs A16

El ayak ve ağızda veziküler lezyonlar Enterovirüs 71

Ensefalit
Juvenil DM En sık Echovirüs 9

Coxackie B4 ?
 Tek zincirli (-) RNA virüs
Lyssavirüs Vezikulovirüs
Zarflı
Kuduz virüsü Tek antijenik tip Veziküler stomatit virüs

Kurşun şeklinde virüs

Lipid zarfta topuz şeklinde glikoprotein (G) çıkıntılar bulunur

Reseptörlere tutunur Nötralizan /Hemagglutinasyon inhibisyon antikorları oluşturur

Gangliyozid / CD56

Bulaş yerindeki çizgili kasta ürer Periferik sinirlerle retrograd MSS’e ulaşır (sentripedal)

MSS’de çoğalan virüs otonom sinirlerle diğer dokulara ulaşır

(sentrifugal)

MSS’de oluşturduğu patognomik lezyon Negri cisimciği (Eozinofilik inklizyon cisimciği)

 KUDUZ
Köpek, kedi, tilki, yarasa ….. ısırığı
Bulaş
Yarasa mağarası Solunum yolu

Klinik Ensefalitik kuduz / Paralitik kuduz

İnkübasyon
Prodrom Nonspesifik bulgular (ateş, başağrısı, halsizlik…..)
Yara yerinde hiperestezi / kaşıntı
Akut nörolojik bulgular Hidrofobi, aerofobi, fotofobi, hiperaktivite, halusinasyon, konvülzi
Koma Solunum paralizi, kardiyak arrest….
Ölüm

Tanı Biyopsi (Ense derisi, beyin, kornea) İmmunflorosan (antijen) / PCR

Önlem Yara bölgesinin antiseptik ile yıkanması

Aşı (0-3-7-14-28.gün) + Kuduz Immunglobulin

HDCV Ölü aşı

 Adenovirüs, Calicivirüs, Astrovirüs, Rotavirüs…..

Tek zincirli (+) RNA virüs

Zarfsız

Tek zincirli (+) RNA virüs

Zarfsız

Nörovirüs (Norwalk virüs),Sapporo virüs …. Kontamine su-besin-havuz-göl vs bulaşır

Kabuklu deniz ürünlerinden sık bulaşır
Epidemik gastroenteritin en sık etkeni
Okul çağı çocukları/Erişkinleri etkiler
Klorlanmaya dirençli Erişkinlerde en sık ishal salgın etkeni

Dışkıda virüs gösterilmesi / Seroloji / PCR

Semptomatik
 En ağır seyirli
Zarfsız

Genom 11 RNA segmentinden oluşur

Genomda değişiklikler (reassortment) ortaya çıkabilir

Replikasyon ve diğer fonksiyonlar için VP / NSP proteinleri bulundurur

Çomaklı Teker görüntüsü

Fekal-oral yol ile bulaşır
en sık nozokomiyal gastroenterit nedeni
Mide asidine dirençli
Barsak villuslarında kısalma ve atrofi
Sindirim enzimlerinde azalma
Küçük çocuklarda (<2 yaş) en sık ishal etkeni

GİS’te proteolizis ile aktive olan virüs Jejunum hücrelerini infekte eder Hiperosmotik ishal

Enfeksiyon ömürboyu kısmi bağışıklık sağlar

Tanı
Dışkıda ELISA ile viral kapsid antijeni
Dışkıda virüs görülmesi
Antiviral antikorlarda artış

Korunma Oral canlı attenüe aşı

 Tek zincirli (+) RNA
Zarflı Çift katmanlı

En büyük genomlu RNA virüs

Yüzey çıkıntıları Peplomer Taç şeklinde

Solunum yolu ve GİS epitelini tutar

Viral ÜSYE / Pnömoni / İshal

Çocuklarda/İmmünsüprese hastalarda

Reseptör ACE 2

Ateş + gribal infeksiyon bulguları Öksürük, miyalji, başağrısı, ishal …

Pnömoni/Solunum yetmezliği

Yaş Prognoz kötü

Solunum sekresyonu
RT – PCR Dışkı
Serum
Detek tedavisi
 ARBOVİRÜS
Arthropod-Borne-Virus

Virüs artropod vektörle (sivrisinek, kene, tatarcık…..) bulaşır

Ateş
Semptom Başağrısı
Ensefalit
Hemorajik ateş Tanı Seroloji
Virüs izolasyonu
Moleküler yöntemler

Zarf yapısını Golgi membranından alır

Kolarado kene ateşi
İnsan ve hayvanlara bulaş Sivrisinek, Tatarcık, Kene …..

LaCrosse ensefalit virüs

California ensefalit virüs
Rift Valley ateş virüsü
Tatarcık ateşi
Kırım Kongo kanamalı ateşi
Hantavirüs Artropod yok.
Kemirgen dışkısından hava yolu ile bulaşır
 HEPATĠT C VĠRÜS
FLAVĠVĠRUS

Powassan virüs
İnsan ve hayvanlara bulaş Sivrisinek Kene Rus bahar yaz ensefalit virüsü
Zarf yapısını Golgi membranından alır
Ensefalit
Dang ateşi virüsü
Hemorajik Ateş
Sarı humma virüsü
Gribal infeksiyon benzeri ateşli hastalık
Batı Nil ateşi virüsü
Karaciğer nekrozu ile seyreden hemorajik ateş
St. Louis ensefalit virisü
Murray Valley ensefalit virüsü
Canlı atenüe aşı
Japon ensefalit virüsü İnaktive aşı

RUBİVİRUS
ALFAVĠRUS

İnsan ve hayvanlara bulaş Sivrisinek

Batı At enfefalit virüsü

Akut ensefalit
Doğu alfa ensefalit virüsü
Akut artropati
Venezuella at ensefalit virüsü
Gribal infeksiyon benzeri ateşli hastalık
Chikungunya virüsü

Aşısı mevcut (Canlı atenüe)


Hyalomma marginatum
Zoonotik viral kanamalı ateş
Bunyaviridae Nairovirüs
Tek zincirli (-) RNA virüs
Zarflı / segmenter RNA
İnek, koyun, keçi …..
Kuşlarda infeksiyon yok
Hayvanlarda asemptomatik

Bulaş Kene / Enfekte hayvan / Hasta insan / Laboratuvar teması

Endotel hasarı Mikrovasküler hasar

Patogenez
DİK Bozulmuş hemostaz Ateş, miyalji, artralji,
konjunktivit, ishal ……..
İnkübasyon
Klinik Pre-hemorajik faz İnfluenza benzeri bulgular
Hemorajik faz Kanama bulguları, şok, organ yetmezliği
Konvelesan dönem

Trombositopeni
Lökopeni
Laboratuvar AST, ALT Tanı Seroloji, PCR, virüs izolasyonu
CPK
PT, aPTT

Tedavi Destek tedavisi ± Ribavirin

 Asemptomatik Ateş, yaygın kas/kemik ağrısı, döküntü ……
En sık Arboviral hastalık
Ateş
Dört farklı serotipi mevcut
Klasik Dang ateşi Öncesinde geçirilmiş Dang infeksiyonu
Aedes cinsi sivrisineklerle bulaşır
Dang hemorajik ateşi Klasik dang ateşi bulguları + kanama

Sivrisinekle
Kuş, at, köpek….. İnsan

Gribal infeksiyon bulguları / döküntü

Kas güçsüzlüğü, gevşek paraliz, konvülzyon, şuur değişikliği Meningoensefalit

Tanı Seroloji anti-WNV IgM

Asemptomatik
Akut viral hepatit Klinik tablo Canlı atenüe aşı
Bulaş Sivirisinek
Hemorajik ateş
 Ebola virüs
Mortalite > %80
En virülan virüs Marburg virüs

Rezervuar Meyve yarasası

Bulaş Enfekte maymun/ insan / yarasa…

Ateş, miyalji, halsizlik
Klinik
ishal, döküntü ……..

Laboratuvar Trombositopeni
Lökopeni
AST, ALT

Tanı ELISA
PCR
Kültür
….

Tedavi Destek tedavisi

Lenfositik koriyomenenjit virüs

Lassa ateşi

Bulaş Kemirken/ kemirgen çıktıları…

İnsan..
 Tek zincirli (+) RNA virüs
HTLV-1 T-hücreli lösemi
HIV- 1 Zarflı HTLV-2 Saçlı hücreli lösemi
HIV- 2 Revers transkriptaz aktivite HTLV-5 Kutanöz lenfoma

Replikasyon çekirdekte İnfekte hücreleri öldürmez

Onkojen genlerin integrasyonu

İki RNA genomu içerir Diploid yapı

Proteaz
Nükleer yapı 3 spesifik protein içerir Integraz
Revers transkriptaz

T lenfosit
-RNA bağımlı DNA polimeraz Makrofaj/Monosit
-RNAse

CXCR4/CCR5 koreseptörü içeren CD4 molekülü

Hücreye yapışmayı sağlar

Antijenik
(Matriks protein)
Virüs – Hücre füzyonu sağlar
Virüsün hücre içine girişini sağlar

Sinsisyum oluşturur
Hücreden hücreye infeksiyon
 RNA’dan çift zincirli DNA oluşumu Viral DNA polimeraz
RNA-DNA ikilisi RNase aktivitesi ile ayrılır
Hücre DNA’sına entegre olan viral genler Provirüs

Viral integraz

Viral genler konak RNA polimeraz II tarafından transkripsyon

Sentezlenen proteine viral proteaz tarafından son şekli verilir

‘Gag’ geni / ‘pol’ geni

Revers transkripsyon sırasında sık hata DNA’da mutasyon

Konak DNA’sına integrasyon En sık HIV-1 virüsü gp 120’de sık

İmmün sistemden kaçış
Artmış virülans
Provirus

gag Yapısal proteinleri (p24 ..) ve proteazı kodlar

pol Revers trnskrptz, integraz, proteaz kodlar

Konak RNA Polimerazıyla env Membran glikoprotein (gp120;gp41) kodlar

Transkripsiyon

Replikasyon için gerekli genler Tat, Rev

 HIV-1 Virulan, Pandemik HIV-2 Batı Afrika

Bulaş Cinsel temas Transfüzyon Kontamine iğne Perinatal

Eşlik eden STD bulaş riskini artırır Transplasental

Doğum sırasında
Emzirme

Virüsün oluşturduğu hasar Virüs bulaşı

Patogenez İmmün sistemin oluşturduğu
İmmün süpresyon Makrofaj lenf dokusu CD4 lenfosit
 Ateş, LAP, döküntü ..

İnfeksiyoz mononukleoz benzeri tablo

Primer İnfeksiyon CD8 hücrelerinde artış

Kanda virüs / kapsid protein (CA antijen) saptanır
Antikor saptanamaz (Pencere dönemi)

Sitotoksik T hücre yanıtı / antikor yanıtı

Latent
Hasta asemptomatik (latent)
CD4 sayısı sabit ya da yavaş olarak azalır
Virüs lenfoid dokuda dendritik hücrelerde saklanır

Semptomatik Nonspesifik bulgular görülebilir

Lenfadenopati, İshal, Kilo kaybı..
HHV tip 6 …

T lenfositleri aktive eden koinfeksiyonlar süreci hızlandırır

Mutant virüs oluşum riski artar Daha virülan
AIDS
Mutant suşları immüniten kaçar Daha hızlı çoğalan
Yüksek sinsisyum kapasitesi
CD4 sayısında hızlı düşüş
Fırsatçı infeksiyonlar ortaya çıkar
 Direkt virüs hasarı
+ Rezervuar olarak kullanır
İmmün yetmezliğe bağlı hastalıklar

Ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, lenfadenopati

Nörolojik hastalık Virüs MSS’ye makrofaj/monosit ile taşınır (Mikrogliya hücreleri)

Direkt virüs hasarı ? / İmmunolojik hasar ?
Ensefalopati / AIDS demansı /Aseptik menenjit / Nöropati / Miyelopati

Kaposi Sarkomu Çoğunlukla homoseksüel erkeklerde gözlenir

En sık saptanan malignite
HHV-8 ile ilişki saptanmıştır
Kırmızı menekşe renkli nodül/plak
Damar endotel kaynaklı
Deri lezyonları / İç organ tutulumu (En sık mide)
B hücreli lenfoma Çoğunlukla beyinde kitle ile ortaya çıkar
EBV ile ilişki saptanmıştır

Baziller Anjiomatozis Bartonella henselae/quintana

 S.pneumoniae
H.influenzae …….
B hücre fonksiyon bozuklu Bozulmuş hümoral immünite Kapsüllü bakteri infeksiyon riski artar
M.tuberculosis
Mycobacterium avium intracellulare (MAİ)

Candida spp. Oral pamukçuk / Özofajit (En sık etken)

Crytococcus neoformans Menenjit (En sık etken) / Çini merekkebi - antijen
Histoplasma capsulatum / Coccidioides immitis

Herpes Zoster
EBV Oral hairy lökoplaki, MSS lenfoma (non-hodgkin)
HSV
CMV Korioretinit / Özofajit / Kolit / Pnömoni (En sık viral pnömoni etkeni)

Pneumocystis jiroveci pnömonisi En yaygın fırsatçı infeksiyon

Toxoplazma gondii Beyinde kitle apse (en sık neden)
Crytosporidium / Microsporodia / Isospora Kronik ishal
Geç dönem infeksiyon
 pozitif Western Blot
ELISA ile anti-HIV
Gp120, gp41, gp160 antijenlerine antikor
Yenidoğanda kullanılmaz

Negatif Pencere dönemi

CD4 sayısı en etkin

Poliklonal B lenfosit aktivasyonu Hipergammaglobunemi
 Çoklu (3’lü) tedavi
Sinerjistik etki

Reverse transkriptaz Mutasyon riski fazla

Virüsün yayılımını
Tedavi erken başlanmalı Mutasyona uğramış virüs

HAART Viral yük azalır / CD4 sayısı artar

Nükleozid / Nükleotid revers transkriptaz inhibitörü

Uzayan zincire entegre olarak provirüs oluşumunu engeller
Non-nükleozid revers transkriptaz inhibitörü
Revers transkriptazı inhibe eder
Proteaz inhibitörleri
Viral protezı inhibe eder
Füzyon inhibitörü
gp41’e bağlanarak füzyonu engeller
Integraz inhibitörü
provirüs konak DNA’sına entegrasyonunu engeller
Korereptör blokerleri
CCR5 antagonize ederek virüs tutunmasını engeller
HAV RNA virüs Fekal Oral Kronikleşmez
HBV DNA virüs Parenteral-Cinsel Kronikleşir
HCV RNA virüs Parenteral Kronikleşir
HDV RNA virüs Parenteral Kronikleşir
HEV RNA virüs Fekal-Oral Kronikleşmez
TTV DNA virüs
SEN-V DNA virüs

EBV, CMV, VZV, HSV, Coxackie virüs, Kızamık virüsü, Kızamıkçık virüsü, Adenovirüs vs.
Leptospira, toksoplazma vs.
HAV

Ġnkübasyon dönemi Semptom yok

Preikterik dönem Nonspesik semptomlar (Halsizlik, bulantı, iştahsızlık, ateş vs.)

Serum hastalığı (Ateş, döküntü, artrit)
Ġkterik dönem Nonspesifik semptomlar kaybolur
Sarılık, idrar renginde koyulaşma, dışkı renginde açılma, kaşıntı vs
Konvelasan dönem En son histolojik iyileşme

Laboratuvar Şuur bulanıklığı

AST Fetor Hepatikus
ALT
> 1000-2000 IU AST/ALT <1
AST/ALT ani düşüş Fulminan hepatit ?

Bilirubin Bilirubin değerlerinde artış

ALP, GGT Yüksek PTZ

 Hepatit A virüsü
Picornavirüs Hepatovirüs Tek serotipi mevcut
Tek zincirli RNA virüsü İnaktivasyona / düşük pH ve ısılara dirençli
Kubik yapıda İnsan doğal konak
Zarfsız
Enfeksiyöz hepatit

Fekal-oral yol ile bulaşır

En kısa inkübasyon süreli hepatotropik virüs
Çoğunlukla çocukluk çağında asemptomatik geçirilir Erişkinlerde semptomatik infeksiyon
Taşıyıcılık yok / Kronik infeksiyon yok
Kolestatik hepatit oluşturabilir
Relaps görülebilir
1-2 hafta Semptom 2 hafta Gaita ile virüs atılır
İn-vitro kültür yapılabilen tek hepatit virüsü

TANI Korunma
Akut infeksiyon anti-HAV IgM Aktif immunizasyon Temas öncesi

Geçirilmiş infeksiyon anti-HAV IgG Pasif immunizasyon Temas sonrası

Oral canlı aşı

İnaktive aşı Daha etkin İmmun serum globulin
 İnsanda hastalık yapan tek Hepadnaviridae
Serum hepatiti

Zarflı
Sirküler yapıda DNA DNA ipliklerinde boy farkı mevcut
En küçük DNA virüsü
Dane partikülü

C geni Capsid protein HBcAg

Revers transkriptaz etkinliği olan tek DNA virüs S geni Zarf protein HBsAg
P geni DNA polimeraz
Hücre çekirdeğinde HBV-DNA, ‘cccDNA’’ya dönüşür
X geni Regülatör protein (X protein)
Virüs DNA’sı tarafından kodlanan proteinler HBeAg

DNA polimeraz/Revers transkriptaz/RNAse

mRNA DNA

HBeAg virüs partikülünün parçası değil

Replikasyon/Aktivite/İnfektiviteyi gösterir
PreC (Prekor) ve C (kor) mutasyonu

HBeAg (-) aktif infeksiyon

Ülkemizde en sık serotip D

 HBV İnfeksiyonu

HBsAg Yüzey antijeni

HBV infeksiyonunu gösterir
HBsAg (+) > 6 ay Kronik HBV infeksiyonu
Akut infeksiyonda ilk saptanan seroloji
anti-HBs HBV’ye karşı gelişen koruyucu antikorlar
HBV’ye bağışıklığı gösterir

HBcAg Kor antijen. İnfekte hepatositlerde bulunur.

Serumda görülemez
HBsAg(-)
antiHBs(-) Pencere dönemi
anti-HBcIgM Akut HBV infeksiyonu anti-HBcIgM (+)

anti-HBcIgG HBV ile karşılaşıldığını gösterir Kronik ya da bağışık (HBsAg +/ antiHBs +)

Aşılamada pozitifleşmez

HBeAg Replikasyon ve infektivite gösterir

Akut infeksiyonda ilk saptanan seroloji (+ HBsAg)
antiHBe Virüsün inaktif hale geldiğini gösterir
pre-core veya core mutant suşlarında aktif infeksiyon
Akut Kronik infeksiyon Siroz Hepatosellüler ca

Perkütan
Cinsel temas
Bulaş Vertikal En yüksek kronikleşme riski
Horizontal

<2000 IU/ml Taşıyıcı

HBV-DNA >2000 IU/ml Aktif
Aktif hepatit göstergeleri
ALT

HBV-DNA Viral replikasyon ve tedaviye cevabı ölçen en duyarlı yöntem

Kronik aktif hepatitte kesin/ayrıntılı tanı KC biyopsi

Poliarteritis nodosa
Ekstrahepatik bulgular Serum hastalığı
Glomerulonefrit
Papüler akrodermatit
HBsAg kaybı Aplastik anemi
İnterferon HBeAg serokonversiyonu
Lamivudin,, Telbivudin, Entecavir Raynoud fenomeni
KC hasarının gerilemesi Periferik nöropati
Adefovir, Tenofovir

Aşı S/preS2 içerir Rekombinan aşı

0, 1, 6.ay

HBIG Temas sonrası profilaksi Aşı

 Flaviviridae
Tek zincirli (+) RNA virüs
Zarflı

Perkutanöz / Parenteral Ülkemizde en çok tip 1 b

Bulaş Cinsel temas
Perinatal….

Akut HCV infeksiyonu Subklinik

Ekstrahepatik bulgular
Kronikleşme olasılığı yüksek Siroz/HCC

Esansiyel mikst kriyoglobunemi

Tiroidit
Porphria cutanea tarda
Glomerulonefrit
Tanı anti-HCV anti-HCV (RİBA) HCV-RNA ….

Akut infeksiyonda (-) En duyarlı yöntem

Geçirilmiş infeksiyon Akut infeksiyon
Kronik infeksiyon Kronik infeksiyon
Tedavi yanıtı

Tedavi
Interferon + Ribavirin ± Bosepravir/Telapravir

Proteaz inhibitörü
 Tek zincirli RNA HBV bağımlı virüs
Zarflı Satellit
Zarf yapısı HBV tarafından kodlanan HBsAg içerir
Kan ve vucut sıvıları ile bulaşır

Ko-enfeksiyon HBV+HDV (aynı anda infeksiyon) Fulminan

İnfeksiyon
Süper infekyon Mevcut HBV infeksiyonu üzerine + HDV Kronikleşme

TANI anti-HDV IgM TEDAVİ İnterferon

HDV-RNA

Kalisivirüs
Tek zincirli RNA
Zarfsız

Fekal-oral yol ile bulaşır Gebelerde fulminan hepatit riski yüksek

Kronikleşmez
 DNA’da timidin yerine geçer Nükleik asit sentez inhibisyonu

Guanozin trifosfat ile yarışır Aktivite için viral timidin kinaz ile fosforilasyon gerekli
DNA zincirine katılım

DNA polimeraz inhibisyonu HSV tip 1/2

VZV
Emilince asiklovire dönüşür EBV
Mutasyon CMV
Emilim daha iyi
Direnç
Emilince pensiklovire dönüşür

Asiklovir etkisiz
Guanozin analoğu
Timidin kinaz aktivitesi yok
CMV infekte hücreler
UL97 enzimi Gansiklovir fosforilasyonu

DNA polimeraz inhibisyonu

Toksite Nötropeni
Trombositopeni CMV
Gansiklovir direnci Foskarnet, Sidofovir HSV1/2

Emilince asiklovire dönüşür VZV

Emilim daha iyi
FOSKARNET
Pirofosfat anoloğu DNA’da pirofosfat bağlanma bölgesini bloke eder
Fosforilazyona ihtiyaç duymaz
Gansiklovir dirençli CMV / Asiklovir dirençli HSV’ye etkin

SĠDOFOVĠR
Nükleotid anoloğu CMV retinit

Fosforilazyona ihtiyaç duymaz

Gansiklovir dirençli CMV / Asiklovir dirençli HSV’ye etkin

RSV
RNA polimeraz inhibisyonu HCV
Aktivite için fosforilizasyon gerekli Guanin stoklarını azaltır Lassa virüs
mRNA sentezini azaltır Kırım-Kongo hemorajik ateşi

INTERFERON HBV
HCV
Viral protein sentezini inhibe eder HPV

FOMĠVĠRSEN
CMV mRNA inhibe eder
 Böbrek atılımı Oral

Karaciğer atılımı İnhalasyon

Sadece Ġnfluenza A aktivitesi mevcut Ġnfluenza A/B aktivitesi mevcut

Zidovudine (AZT), Stavudine, Lamivudine ……., Efavirenz, Tenofovir

İndinavir, Ritonavir, Nelfinavir, ………