No:67

Ονοματεπώνυμο: _____________________________________ Τμήμα: _____

Ημερομηνία: _________________________

• Ποια σχέση έχει ο τίτλος του κειμένου

με τον διπλανό πίνακα του Πικάσο;
• Παρατήρησε την εικόνα. Ποια νομίζεις
ότι είναι τα συναισθήματα της
εικονιζόμενης μητέρας και του παιδιού;
Σημείωσέ τα στα πλαίσια:

μητέρα παιδί

• Ποια συναισθήματα δημιουργούνται σε

“Mother and child”, Pablo Picasso (1902) – σένα;
Fogg Art Museum, Harvard

Η λέξη «μητέρα» Ήξερες ότι…

Σημαίνει:
η γυναίκα που έχει γεννήσει
(ή υιοθετήσει) παιδί ή παιδιά
Προέρχεται:
από την αρχαία ελληνική λέξη
«η μήτηρ» (στη γενική πτώση:
της μητρός)
Μπορείς να βρεις παράγωγες
λέξεις της λέξης «μητέρα»;
το όνομα Δήμητρα σημαίνει
«μητέρα Γη»;
[Δη (=Γη) + μήτηρ]
Η θεά Δήμητρα στη
μυθολογία ήταν η θεά της
καλλιέργειας και της
γεωργίας. Γι’ αυτό λοιπόν η
λέξη δημητριακά προέρχεται
από το όνομά της, δηλαδή
από τη λέξη «μητέρα».
1. Διαβάζω προσεκτικά το κείμενο «Ώρες με τη μητέρα μου» (Β.Μ. σελ.
84) και απαντώ στις παρακάτω ερωτήσεις:

• Σε ποιο κειμενικό είδος νομίζετε ότι ανήκει;

α) άρθρο β) αφήγηση γ) περιγραφή προσώπου

• Μπορείτε σημειώσετε κάποια χαρακτηριστικά στοιχεία του κειμένου που να

αιτιολογούν την απάντησή σας; Σημειώστε τα σύντομα στο πλαίσιο.

• Σε ποια/ες παράγραφο/ους περιγράφεται κυρίως η εξωτερική εμφάνιση

της μητέρας;

• Σε ποια/ες παράγραφο/ους περιγράφονται τα στοιχεία του χαρακτήρα της

μητέρας και οι αγαπημένες της ασχολίες;

• Σε ποια/ες παράγραφο/ους αναφέρεται τι έκανε η συγγραφέας με τη

μητέρα της, πώς περνούσαν τον χρόνο τους μαζί;

_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
_______________________________
 2. Τι εννοεί η συγγραφέας όταν αναφέρει: «… μαμά και γαρδένια είναι
ένα στο μυαλό μου»;

________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________
Γαρδένια

3. Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες. Ποια φράση ή απόσπασμα του

κειμένου θεωρείς ότι ταιριάζει σε κάθε εικόνα; Σημείωσέ το στο
αντίστοιχο πλαίσιο, αιτιολογώντας σύντομα την απάντησή σου.

“Mother and child”, Gustav Klimt (1905)

“A Breezy Day at the Seaside”,
“Auguste reading to her daughter”, William Kay Blacklock
Mary Cassatt (1910)
4. Διάβασε το παρακάτω κείμενο έχοντας στο μυαλό σου το κείμενο
του Β.Μ. «Ώρες με τη μητέρα μου».

Αναφορά στον Γκρέκο

Νίκος Καζαντζάκης

Οι ώρες που περνούσα με τη μητέρα μου ήταν γεμάτες μυστήριο. Καθόμασταν ο ένας
αντίκρα στον άλλο, εκείνη σε καρέκλα πλάι στο παράθυρο, εγώ στο σκαμνάκι μου, κι
ένιωθα, μέσα στη σιωπή, το στήθος μου να γεμίζει και να χορταίνει, σαν να ‘ταν ο αγέρας
ανάμεσά μας γάλα και έπινα.
Από πάνω μας ήταν η γαζία, κι όταν ήταν ανθισμένη, η αυλή μοσχομύριζε. Αγαπούσα
πολύ τα ευωδάτα κίτρινα λουλούδια της, τα ‘βαζε η μητέρα μου στις κασέλες και τα ρούχα
μας, όλη μου η παιδική ηλικία μύριζε γαζία.
Μιλούσαμε, πολλές ήσυχες κουβέντες, πότε η μητέρα μού δηγόταν για τον πατέρα
της, για το χωριό που γεννήθηκε, και πότε εγώ της στορούσα τους βίους των αγίων που
είχα διαβάσει, και ξόμπλιαζα τη ζωή τους με τη φαντασία μου΄ δε μ΄ έφταναν τα μαρτύριά
τους, έβαζα κι από δικού μου, ωσότου έπαιρναν τη μητέρα μου τα κλάματα, τη λυπόμουν,
κάθιζα στα γόνατά της, της χάϊδευα τα μαλλιά και την παρηγορούσα:
- Μπήκαν στον Παράδεισο, μητέρα, μη στεναχωριέσαι, σεριανίζουν κάτω από ανθισμένα
δέντρα, κουβεντιάζουν με τους αγγέλους και ξέχασαν τα βάσανά τους. Και κάθε Κυριακή
βάζουν χρυσά ρούχα, κόκκινα κασκέτα με φούντες και πάνε να κάνουν βίζιτα στο Θεό.
Κι η μητέρα σφούγγιζε τα δάκρυά της, με κοίταζε σα να μου έλεγε: «Αλήθεια λες;»
και χαμογελούσε. Και το καναρίνι, μέσα από το κλουβί του, μας άκουγε, σήκωνε το λαιμό
και κελαηδούσε μεθυσμένο, ευχαριστημένο, σα να ‘χε κατέβει από τον Παράδεισο, σα να
‘χε αφήσει μια στιγμή τους αγίους κι ήρθε στη γης να καλοκαρδίσει τους ανθρώπους.

Η μητέρα μου, η γαζία, το καναρίνι, έχουν σμίξει αχώριστα, αθάνατα μέσα στο μυαλό
μου. Δεν μπορώ πια να μυρίσω γαζία, ν΄ ακούσω καναρίνι, χωρίς ν΄ ανέβει από το μνήμα
της – από το σπλάχνο μου – η μητέρα μου και να σμίξει με τη μυρωδιά τούτη και με το
κελάηδημα του καναρινιού.
1. Σε ποια σημεία του κειμένου φαίνεται η σχέση που έχει το παιδί
με τη μητέρα του; Πώς θα χαρακτηρίζατε τη σχέση αυτή;
2. Στο σπίτι, εκτός από τη γαζία και το καναρίνι, υπήρχαν και άλλα
πράγματα. Γιατί ο μικρός συνέδεσε μόνο αυτά τα δυο με τη μορφή
της μητέρας του;
3. Να σημειώσετε στα παρακάτω πλαίσια ομοιότητες και διαφορές
που εντοπίζετε στα 2 κείμενα.
Γράψε κι εσύ ένα δικό σου κείμενο με τίτλο «Ώρες με τη
μητέρα μου». Να αναφέρεις όλα εκείνα τα στοιχεία που
θεωρείς ότι κάνουν τη μητέρα σου ξεχωριστή, καθώς και
όλα όσα κάνετε μαζί. Στο κείμενό σου πρέπει να υπάρχουν:

- Μεταφορές
- Παρομοιώσεις
- Επίθετα

Η γιορτή της μητέρας (κάθε 2η Κυριακή του Μαΐου) έχει τις ρίζες της
στην Αρχαία Ελλάδα. Δημιούργησε μια παρουσίαση για τον τρόπο με τον
οποίο γιόρταζαν οι αρχαίοι Έλληνες τη συγκεκριμένη γιορτή, αλλά και
την εξέλιξη που έχει μέχρι τις μέρες μας.

Φτιάξε μια ζωγραφιά παίρνοντας έμπνευση από έναν από τους παρακάτω
τίτλους:

- Μητέρα Φύση: η μητέρα όλων μας

- Ώρες με τη μητέρα μου
- Μάνα

Ίσως η πιο γνωστή και στοργική μητέρα της ιστορίας ήταν η μητέρα του
Χριστού. Γράψε ένα κείμενο ή δημιούργησε μια παρουσίαση, για να
παρουσιάσεις στους συμμαθητές σου την ιστορία της. Μπορείς να
αναζητήσεις και να σημειώσεις και κάποια από τα προσωνύμια της
μητέρας όλων των Χριστιανών.
 1. Διαβάζουμε το παρακάτω απόσπασμα από το έργο του Διονύσιου
Σολωμού «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι». Ας προσπαθήσουμε να
σκιαγραφίσουμε τη μάνα στην οποία γίνεται αναφορά.

• Πώς είναι η μορφή της μάνας; Πώς

τη φαντάζεστε;
• Ποιο είναι το πρόσφατο παρελθόν
της, τι κακουχίες έχει βιώσει;
• Πώς βιώνει την καθημερινότητά της
με τα παιδιά της μέσα στο
Μεσολόγγι;
• Ποιες οι σκέψεις και τα
συναισθήματά της για τα παιδιά της
και το μέλλον της;

___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
 2. Παρατηρούμε τον πίνακα του Άρι Σέφερ (Ary Scheffer) με τίτλο
«Πολεμιστής φυγαδεύει αμάχους». Προσπαθούμε να τον
περιγράψουμε.

• Ποια γεγονότα αφηγείται ο

πίνακας;
• Ποια είναι τα συναισθήματα της
μητέρας και του παιδιού;

• Ποιες σκέψεις και

συναισθήματα προκαλεί σε
εσάς ο πίνακας;

3. Ας προσπαθήσουμε
να συγκρίνουμε και
τις 4 μητέρες που
γνωρίσαμε σε αυτό
το έντυπο.

_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________