Σχεδιασμός Διδασκαλίας Αγωγής Υγείας

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 3. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΑΥΤΟΥ

ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ: 3.1 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΙ

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΘΕΜΑ: Αποδόμηση στερεοτυπικών ρόλων των φύλων

Τάξη: Γ΄ Ημερομηνία: 10/4/2019

Παγκύπρια Επιμορφωτική Ημερίδα: «Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση στο πλαίσιo Αγωγής Υγείας

Δημοτικής Εκπαίδευσης»

Για τον σχεδιασμό και την οργάνωση της διδασκαλίας συνεργάστηκαν:

Δρ Μαρία Ζαννέτου – Παπακώστα: Σύνδεσμος ΕΔΕ Αγωγής Υγείας

Φιλιώ Σάββα: Σύμβουλος και Συντονίστρια Ομάδας Εργασίας Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας
Δημοτικής Εκπαίδευσης

Αντιγόνη Τίγγη: Εκπαιδευτικός

Θέκλα Σιημητρά: Εκπαιδευτικός

ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:
ΘΕΜΑ: Αποδόμηση 3. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ
στερεοτυπικών ρόλων των φύλων ΕΑΥΤΟΥ

ΤΑΞΗ: Γ΄ ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ:
3.1 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ,
ΜΑΘΗΜΑ: 1ον ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΧΡΟΝΟΣ: 1 Χ 80΄ Δείκτες Επιτυχίας:

Οι μαθητές/μαθήτριες:
ΜΕΣΑ – ΥΛΙΚΑ: ατζέντα,
δηλώσεις, καπέλο, χάρτινες 1. Να αναλύουν τους παράγοντες που συμβάλλουν στην
φιγούρες Α3, εικόνες, τσόχες, εδραίωση υγιούς οικογενειακού κλίματος.
χάρτινα σπιτάκια, καρτέλες με
λέξεις («κορίτσι/γυναίκα», 1.4 Να αποδομούν στερεοτυπικούς ρόλους των φύλων μέσα
«αγόρι/άντρας», «όλα τα μέλη», στην οικογένεια.
«δε γνωρίζω»), βέννειο
διάγραμμα, λέξεις με Δείκτες Επάρκειας:
επαγγέλματα, μπαλόνια 1.4

-Δικαιώματα και υποχρεώσεις των μελών μιας οικογένεια

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ -Στερεοτυπικοί ρόλοι των φύλων και αποδόμησή τους

ΓΝΩΣΕΙΣ:
Β΄ τάξη: -Στερεοτυπικοί ρόλοι των φύλων στην οικογένεια (π.χ. η
-Αποδόμηση στερεότυπων που γυναίκα μαγειρεύει και κάνει όλες τις δουλειές του
συναντώνται σε παραμύθια και σπιτιού, το σπίτι είναι της κόρης, τα παιδιά έχουν ανάγκη
ΜΜΕ τη μητέρα περισσότερο από τον πατέρα, κ.ά.)
- Έννοια οικογένειας και μορφές της
- Αναπαραγωγικά και ιδιωτικά μέρη -Συνέπειες εξαιτίας στερεοτυπικών ρόλων (περιορισμός
στην επαγγελματική σταδιοδρομία του παιδιού, τα αγόρια
Γ΄ τάξη: μεγαλώνουν και δεν εκφράζουν τα συναισθήματά τους- με
-Παράγοντες που επιδρούν στην
εξαίρεση τον θυμό, άνισες σχέσεις, κ.ά.)
εδράιωση υγιούς οικογενειακού
κλίματος
Στόχοι μαθήματος:
-Δικαιώματα και υποχρεώσεις των
Οι μαθητές/μαθήτριες :
μελών μιας οικογένειας

1. Να εντοπίζουν και να κρίνουν στερεοτυπικούς ρόλους

των φύλων σε μια οικογένεια.
2. Να αποδομούν στερεοτυπικούς ρόλους των φύλων.
3. Να ενθαρρύνουν την ισότητα των φύλων.

Λεξιλόγιο: στερεότυπα, προκαταλήψεις, ισότητα

Πορεία διδασκαλίας
Σημεία διδακτικής/οργάνωσης

Παιχνίδι ενεργοποίησης: « Όταν βλέπω εσένα….» Οργάνωση

Στην τάξη υπάρχουν διάσπαρτα αντικείμενα από την Κυκλική

καθημερινότητα σε ένα σπίτι (πραγματικά ή σε εικόνες). διάταξη
Τα παιδιά στέκονται σε κύκλο και με την έναρξη της
μουσικής κινούνται ελέυθερα στο χώρο , παρατηρώντας
τα διάφορα αντικείμενα που υπάρχουν. Όταν
σταματήσει η μουσική, πρέπει να σταματήσουν και να
εστιάσουν σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Με το
άγγιγμα στον ώμο από τον/την εκπαιδευτικό, το κάθε
παιδί εκφράζει μεγαλόφωνα είτε τα συναισθήματά του
προς αυτό το αντικείμενο που κοιτάζει, τις σκέψεις του
είτε τι θα ήθελε να πει σε αυτό.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι : ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ Μέσα – Υλικά

διάφορα αντικείμενα ή εικόνες

Προϋπάρχουσες γνώσεις: «Ας ντύσουμε τα παιδιά» Οργάνωση

Σε ομάδες
Τα παιδιά χωρίζονται τυχαία σε ομάδες. Στην κάθε
ομάδα δίνονται δύο φιγούρες διαφορετικού φύλου. Το
φύλο φαίνεται από τα αναπαραγωγικά μέρη του σώματος
(πέος, όρχεις, αιδοίο: μάθημα στη Β΄τάξη), τα οποία
είναι γραμμένα πάνω στις φιγούρες. Τα παιδιά
καλούνται να ντύσουν τις φιγούρες όπως νομίζουν. Η
κάθε ομάδα παίρνει παντελόνια και μπλούζες σε
διάφορα χρώματα, φτιαγμένες από τσόχα ή χαρτονάκια
και τα κολλούν στις φιγούρες.
Μέσα – Υλικά
Όποια ομάδα τελειώνει, παίρνει ένα κουτάκι μέσα στο
οποίο υπάρχουν εικόνες διαφόρων αντικειμένων. Τα
χάρτινες φιγούρες
παιδιά πρέπει να επιλέξουν αντικείμενα και να τα
εικόνες
χαρίσουν ως δώρα στις φιγούρες, τις οποίες έντυσαν
τσόχες/χαρτόνια
προηγουμένως.

Ερωτήσεις για συζήτηση:

- Γιατί έχετε επιλέξει να ντύσετε με τα συγκεκριμένα

χρώματα τις φιγούρες σας;

- Τι δώρα χαρίσατε στα παιδιά και γιατί;

- Τι σας έκανε να πιστεύετε έτσι; (στο σημείο αυτό

αναφέρονται φορείς που δομούν στερεότυπα:
οικογένεια, ΜΜΕ, σχολείο κτλ. ).

Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται η έννοια στερεότυπο ως

«γενικεύσεις για συγκεκριμένα άτομα ή ομάδες ατόμων
που κυριαρχούν στις αντιλήψεις μας σε σχέση με την
εμφάνιση, την ηλικία, το φύλο, την οικονομική
κατάσταση, το οικογενειακό υπόβαθρο, την εθνικότητα,
τη γλώσσα κ.λπ., οι οποίες δεν ισχύουν στην
πραγματικότητα για όλα τα άτομα στα οποία
αναφέρονται».

Αυτές οι γενικές «εικόνες», οι αντιλήψεις που έχουν οι

άνθρωποι και που ονομάζονται στερεότυπα, πολλές
φορές δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και
έχουν αρνητικές συνέπειες για τους ανθρώπους. Τα
στερεότυπα έχουν αρνητικές συνέπειες, όχι μόνο προς
τα άτομα στα οποία αναφέρονται, αλλά και προς τα ίδια
τα άτομα που τα υιοθετούν (π.χ. ανισότητα, μη ανάπτυξη
της κοινωνίας, συνέπειες στο άτομο: πνευματικά
ανελεύθερο, θύμα και θύτης της προκατάληψης,
δογματισμός/φανατισμός κ.ά.)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ:ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΦΙΓΟΥΡΕΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ

Δραστηριότητα «Ποιο από τα δύο φύλα μπορεί να το Οργάνωση

κάνει;»
κυκλική διάταξη
Παρουσιάζονται οι εικόνες διάφορων σπιτιών, οι οποίες
βρίσκονται αναρτημένες στην πινακίδα. Ρωτούνται τα
παιδιά ποια άτομα νομίζουν ότι ζουν μέσα σε αυτά τα
σπίτια (τα παιδιά πολύ πιθανόν να αναφέρουν τη λέξη
οικογένεια και ίσως και κάποια μορφή οικογένειας).

Ο/Η εκπαιδευτικός αναφέρει ότι στο σπίτι αυτό ζει μια

οικογένεια με μέλη και από τα δύο φύλα ( άντρες-αγόρια Μέσα – Υλικά
και γυναίκες-κορίτσια). Το σπίτι είναι πολύ μεγάλο και
χάρτινα σπιτάκια
υπάρχουν πολλές δουλειές που πρέπει να γίνουν.
βέννειο διάγραμμα
Στην αίθουσα υπάρχουν τέσσερις λέξεις σε καρτέλες καρτέλες με φιγούρες για τα μέλη
«κορίτσι/γυναίκα», «αγόρι/άνδρας», «όλα τα μέλη» και μιας οικογένειας
δηλώσεις
«δε γνωρίζω». Ο/Η εκπαιδευτικός διαβάζει διάφορες
δηλώσεις στα παιδιά. Τα παιδιά πρέπει να μετακινηθούν
στη λέξη, η οποία τα αντιπροσωπεύει.

Στην πινακίδα ή στο πάτωμα ο/η εκπαιδευτικός έχει

ένα βέννειο διάγραμμα («κορίτσι/γυναίκα»,
«αγόρι/άνδρας», «όλα τα μέλη της οικογένειας»). Μετά
την ανακοίνωση, και αφού γίνει συζήτηση και
επιχειρηματολογήσουν, η δήλωση τοποθετείται εκεί
που καταλήγουν τα παιδιά.

Πολύ πιθανόν τα παιδιά να πηγαίνουν στην καρτέλα, η

οποία δείχνει για το τι γίνεται στη δική τους οικογένεια.
Στο σημείο αυτό τονίζεται στα παιδιά να μην
αναφέρονται σε προσωπικές ιστορίες ή στο τι γίνεται
στο σπίτι τους αλλά στο τι γράφει η δήλωση: Ποιος/α
μπορεί να κάνει τη συγκεκριμένη εργασία...

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ: ΔΗΛΩΣΕΙΣ

Δραστηριότητα «Καταμερισμός εργασιών στο σπίτι» Οργάνωση

Σε ομάδες

Τα παιδιά χωρίζονται τυχαία σε δύο ομάδες. Η κάθε

ομάδα στέκεται απέναντι στην άλλη έτσι ώστε να
σχηματιστεί ένας διάδρομος μεταξύ τους.
Ο/Η εκπαιδευτικός παρουσιάζει την εικόνα μιας
γυναίκας με τις πάμπολλες ευθύνες που έχει στο σπίτι.
Ta παιδιά καλούνται να σκεφτούν και να πουν πώς
νιώθει ή αισθάνεται αυτή η γυναίκα μέσα από τον
διάδρομο σκέψης. Ο/Η εκπαιδευτικός περνά ανάμεσά
τους και σταματά μπροστά σε κάθε παιδί. Το παιδί λέει Μέσα – Υλικά
φωναχτά τη σκέψη ή το συναίσθημά του.
Στη συνέχεια, δίνεται στην κάθε ομάδα ένας φάκελος με
εικόνες, οι οποίες απεικονίζουν τις εργασίες που κάνει
η γυναίκα. Τα παιδιά καλούνται να μοιράσουν τις
ευθύνες του νοικοκυριού στα μέλη της οικογένειας . Ο εικόνες
καταμερισμός εργασιών γίνεται πάνω σε χαρτόνι όπου οι λέξεις
μαθητές/μαθήτριες μπορούν να ζωγραφίσουν, να
γράψουν και να κολλήσουν τις εικόνες που τους έχουν
δοθεί.
Γίνεται ξανά ο διάδρομος σκέψης-συναισθημάτων για να
αναφέρουν τα παιδιά πώς νιώθει και σκέφτεται η
γυναίκα μετά από τον καταμερισμό εργασιών.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙI: ΕΙΚΟΝΑ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Δραστηριότητα «Σπάζω τα στερεότυπα» Οργάνωση

1. Κάθε ομάδα έχει ένα φάκελο με λέξεις από διάφορα Σε ομάδες

επαγγέλματα και κάποιες φωτογραφίες. Τα παιδιά Κυκλική διάταξη
καλούνται να προβλέψουν το επάγγελμα του κάθε Ζευγάρια
ατόμου και να αντιστοιχήσουν την εικόνα με τη λέξη.

Στη συνέχεια αποκαλύπτονται τα πρόσωπα(power Μέσα – Υλικά

point)....σπάζοντας έτσι ίσως κάποια στερεότυπα που λέξεις σε καρτέλες
πιθανόν να υπάρχουν σε σχέση με το φύλο και την φωτογραφίες
μπαλόνια
επιλογή επαγγέλματος
εικόνες, δηλώσεις
Ακολουθεί συζήτηση σχετικά με τις συνέπειες που
μπορεί να έχει στο άτομο(π.χ. στην επαγγελματική του
πορεία ή στην εξέλιξη του) ή σε μια κοινωνία η ύπαρξη
και η διαιώνιση στερεοτύπων που αφορούν τα φύλα.

2. Τα παιδιά μαζεύονται σε κύκλο και χωρίζονται τυχαία

σε ζευγάρια. Στο κέντρο του κύκλου υπάρχουν
σκορπισμένα μπαλόνια. Σε κάθε μπαλόνι υπάρχει μια
εικόνα ή μια δήλωση. Κάθε ζευγάρι παίρνει ένα μπαλόνι
και αν η δήλωση ή εικόνα που κρατά αποτελεί
στερεότυπο τότε σπάνε το μπαλόνι.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V: ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΜΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI: ΕΙΚΟΝΕΣ Ή ΔΗΛΩΣΕΙΣ

Κλείσιμο-Ανατροφοδότηση Οργάνωση

Τα παιδιά χωρίζονται τυχαία σε ομάδες. Κάθε ομάδα Σε ομάδες

παίρνει ένα σπιτάκι. Αναφέρεται στα παιδιά ότι τα μέλη
της οικογένειας, τα οποία ζούνε στο σπιτάκι, θέλουν να
έχουν υγιείς σχέσεις μεταξύ τους. Πώς θα το πετύχουν Μέσα – Υλικά
αυτό; (τονίζεται η αξία της ισότητας μεταξύ όλων των χάρτινα
ανθρώπων) σπιτάκια
Το κάθε παιδί αφήνει στο σπιτάκι μια σκέψη..

Πηγές:

Plummer, D. M. (2011). Παιχνίδια αυτοεκτίμησης για

παιδιά ( Έ. Καλισκάμη, Μετάφ.). Αθήνα: Πατάκη. (Το
πρωτότυπο έργο δημοσιεύτηκε το 2007).

Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου.(2016).

Ταξίδι Ζωής. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Υπηρεσία
Ανάπτυξης Προγραμμάτων. Λευκωσία. Διαθέσιμο στην
ιστοσελίδα
http://www.moec.gov.cy/agogi_ygeias/yliko_nap/the
matiki_enotita_3/agogi_ygeias_taxidi_zois.pdf

Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ( 2017). Αναλυτικό

πρόγραμμα Αγωγής Υγείας: Δείκτες Επιτυχίας -
Επάρκειας. Διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της Αγωγής
Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης:
http://agogyd.schools.ac.cy/index.php/el/agogi-
ygeias/analytiko-programma
 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

(εικόνες ή αντικέιμενα)
 Σφουγγαρίστρα ή σκούπα
 Λεκάνη με ρούχα
 Κατσαρόλα
 Ποτιστήρι
 Ηλεκτρονικός Υπολογιστής
 Κέικ
 Βιβλία
 Ξέστρωτο κρεβάτι
 Νεροχύτης με άπλυτα πιάτα
 Πλυντήριο
 Σακούλα σκουπιδιών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

πέος
όρχεις
αιδοίο
 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ

Ποιος/Ποια……

- Μπορεί να μαγειρεύει στην οικογένεια.

- Μπορεί να ράβει.

- Μπορεί να μετακινεί έπιπλα σε μια οικογένεια.

- Μπορεί να δουλεύει πολλές ώρες σε μια οικογένεια.

- Μπορεί να περνά χρόνο με τα παιδιά σε μια οικογένεια.

- Μπορεί να ασχολείται με τον κήπο.

- Μπορεί να απλώνει την μπουγάδα σε μια οικογένεια.

- Μπορεί να στρώνει τραπέζι σε μια οικογένεια.

- Μπορεί να βγάζει έξω τα σκουπίδια.

- Μπορεί να αλλάζει πανί σε ένα μικρό μωρό.

 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙΙ
Οι ευθύνες μιας γυναίκας στο σπίτι
 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V

1 2

3 4
 5 6

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ:

1.ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΙΣΣΑ,

2. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ

3. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΑ ΣΤΟ ΚΑΡΑΤΕ,

4. ΜΑΓΕΙΡΑΣ

5.ΧΟΡΕΥΤΗΣ

6.ΔΑΣΚΑΛΟΣ
 Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΡΩΘΥΠ

Η ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΧΟΡΕΥΤΗΣ ΜΠΑΛΕΤΟΥ

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ ΜΠΑΛΕΤΟΥ

Ο ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΗΣ

Η ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΙΣΣΑ

Ο ΜΑΓΕΙΡΑΣ

Η ΜΑΓΕΙΡΙΣΣΑ

Ο ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ ΚΑΡΑΤΕ

Η ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΑ ΚΑΡΑΤΕ

Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ

Η ΔΑΣΚΑΛΑ
 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI

ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΕ ΜΠΑΛΟΝΙΑ
 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕ ΜΠΑΛΟΝΙΑ

Τα αγόρια να παίξουν ποδόσφαιρο και τα κορίτσια γερμανικό ή σχοινάκι.

Το διάβασμα των παιδιών είναι ευθύνη και των δυο γονέων.

Μόνο οι γυναίκες φροντίζουν το νοικοκυριό.

Στους άντρες δεν αρέσουν τα ψώνια.

Οι άντρες ποτέ δεν μαγειρεύουν καλά.

Τα αγόρια και τα κορίτσια έχουν συναισθήματα.