Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε.

Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης

Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

Σχεδιασμός Διδασκαλίας Αγωγής Υγείας

1
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

ΘΕΜΑΤΑ: Φιλία –Επιρροές ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:

φίλων 3. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΑΥΤΟΥ
Εργαστήριο μαγειρικής με
φίλους ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ:
3.2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΥΓΙΩΝ
ΤΑΞΗ: ΣΤ΄ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ: 1ον Δείκτες Eπιτυχίας:

ΜΑΘΗΜΑ : 2ον
Οι μαθητές/μαθήτριες:
ΧΡΟΝΟΣ: 2 Χ 80΄
1. Να αναλύουν τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εδραίωση
μια υγιούς φιλικής σχέσης
1.1 Να αναφέρουν τα χαρακτηριστικά μιας υγιούς φιλικής σχέσης
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ 1.2 Να αναφέρουν τα κριτήρια επιλογής φίλου
ΓΝΩΣΕΙΣ: 1.3 Να αναφέρουν τα πλεονεκτήματα που υπάρχουν σε μια φιλία
1.4 Να αναφέρουν και να αντιμετωπίζουν προβλήματα που μπορεί
Α΄τάξη: να παρουσιαστούν σε μια φιλική σχέση
-Φιλία και υγιείς
διαπροσωπικές σχέσεις 2. Να αναλύουν κριτικά την επιρροή των φίλων στις καθημερινές
-Αξία σεβασμού τους επιλογές
- Υγιεινή /ισορροπημένη 2.1 Να εξετάζουν κριτικά τις επιλογές τους με βάση τις δικές
διατροφή τους ανάγκες αλλά και την επιρροή των φίλων τους σε αυτές
2.2 Να εξερευνούν τα όρια της φιλίας
Β΄τάξη:
- Ομοιότητες και διαφορές Δείκτες Επάρκειας:
ατόμων 1.1
- Οφέλη ποικιλομορφίας - Φιλία: ένας συναισθηματικός δεσμός, μια αμφίδρομη επικοινωνία
ψυχών μεταξύ δύο ή περισσοτέρων προσώπων ή ευρύτερων
Γ΄τάξη: ομάδων που εκδηλώνεται ενεργά και έμπρακτα.
- Βασικά στοιχεία - Χαρακτηριστικά υγιούς φιλικής σχέσης (στήριξη, βοήθεια,
επικοινωνίας -Υγιείς τρόποι επικοινωνία, συνεργασία, εμπιστοσύνη, εχεμύθεια, σεβασμός ,
επικοινωνίας κατανόηση, ψυχαγωγικές δραστηριότητες, κ.ά.).
-Σεβασμός στη
διαφορετικότητα 1.2
-Διατροφή και υγεία - Κριτήρια επιλογής φίλου και επιχειρηματολογία για τη στήριξη
των κριτηρίων αυτών (κοινά ενδιαφέροντα, ηλικία, επικοινωνία,
Δ΄τάξη: αλληλοκατανόηση προσωπικές ανάγκες του κάθε μαθητή, κ.ά.).
-Ενσυναίσθηση
2
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

Ε’ τάξη:
1.3
-Υγιής συνύπαρξη/ συμβίωση
- Πλεονεκτήματα φιλίας: ασφάλεια, προστασία, αγάπη,
όλων των ατόμων
κοινωνικοποίηση, ολοκλήρωση και ανάπτυξη προσωπικότητας,
- Στρατηγικές ελέγχου και
επικοινωνία, θετική επίδραση στο σώμα και στη ψυχή.
επίλυσης συγκρούσεων
- Φαγητό και υγεία (Υγιεινή
1.4
Διατροφή – Βασικές
- Τρόποι αντιμετώπισης προβλημάτων σε μια φιλική σχέση
δεξιότητες προετοιμασίας και
(επικοινωνία, έκφραση ειλικρινών συναισθημάτων, συγχώρεση,
παρασκευής υγιεινών
κ.ά.)
φαγητών)
-Προβλήματα (ανταγωνισμός, προδοσία μυστικών, ψέματα, ζήλια,
πίεση για πράξεις που δεν επιθυμώ, ειρωνεία, κ.ά.)
- Σχέση της ατομικής συμπεριφοράς με τη φιλία (κατάλληλη
συμπεριφορά έτσι ώστε να διασφαλίζονται τα συμφέροντα και τα
δικαιώματα και των δύο πλευρών)
- Η συμπεριφορά σε μια φιλία στηρίζεται σε αξίες όπως:
ειλικρίνεια, προσφορά, δικαιοσύνη, συναίσθηση, εμπιστοσύνη,
αλληλεγγύη, αλτρουισμός, συνεργασία, κ.ά.

2.1
-Τρόποι επιρροής φίλων στις καθημερινές επιλογές (π.χ. ντύσιμο,
χόμπι, τρόποι διασκέδασης, ριψοκίνδυνες συμπεριφορές όπως
κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, εθελοντισμός, συμμετοχή σε
σχολικούς ομίλους)

2.2
-Όρια σχετικά με το πού μπορούν να φτάσουν / τι μπορούν να
κάνουν για έναν/μια φίλο/η
- Επιρροές φίλων (π.χ. στις αποφάσεις τους, στις επιλογές τους ,
κ.ά.)

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:
2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ

ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΑ:
2.2 ΦΑΓΗΤΟ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

3
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

Δείκτες Eπιτυχίας:

Οι μαθητές/μαθήτριες:

1. Να συνδέουν τη διατροφή με την εφηβεία

1.3 Να εισηγούνται και να υιοθετούν τρόπους με τους οποίους
μπορούν να βελτιώνουν τις επιλογές τους σε σχέση με το φαγητό
1.4 Να σχεδιάζουν και να παρασκευάζουν ισοζυγισμένα υγιεινά
γεύματα

Δείκτες Επάρκειας:
1.3
-Τρόποι βελτίωσης των επιλογών σε σχέση με το φαγητό (π.χ.
επιλογή γεύματος για το διάλειμμα ή τη σχολική εκδρομή ή τα
γενέθλια, αφού ζητηθεί από τον/την υπεύθυνο/ή του εστιατορίου
να προσφέρει και υγιεινές επιλογές)

1.4
Δεξιότητες στο εργαστήριο μαγειρικής:
 Εκτέλεση συνταγής με λίγα υλικά  Χρήση ηλεκτρικής εστίας
(‘μάτια’, φούρνο) και άλλων απλών ηλεκτρικών συσκευών  Χρήση
μαχαιριών με επίβλεψη  Κόψιμο/τεμάχισμα λαχανικών και
φρούτων  Ετοιμασία ενός ολοκληρωμένου πιάτου  Κανόνες
υγιεινής και ασφάλειας κατά τον χειρισμό των τροφίμων 
Στρώσιμο τραπεζιού, τρόποι καλής συμπεριφοράς

Στόχοι μαθημάτων:
Οι μαθητές/μαθήτριες:

1. Να εξηγούν στοιχεία που χαρακτηρίζουν υγιή μια φιλική

σχέση

2. Να αναλύουν τη σημασία των ορίων στις σχέσεις

3. Να υιοθετούν υγιείς συμπεριφορές για την προετοιμασία και

κατανάλωση φαγητού στο σχολείο

4
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

Λεξιλόγιο: σχέσεις, όρια, φιλία, αξίες, υγιής φιλική σχέση

Σημεία
Πορεία διδασκαλίας
διδακτικής/οργάνωσης
Παιχνίδι ενεργοποίησης: «Πες μου τον φίλο σου»: Οργάνωση:
Ολομέλεια
Τα παιδιά γράφουν σ΄ένα χαρτάκι δύο θετικά σχόλια για ένα συμμαθητή
Μέσα- Υλικά:
ή συμμαθήτρια τους ως να τους διαφημίζουν σε μια διαφήμιση φιλίας.
χαρτάκια
Βάζουν τα χαρτάκια σε ένα καπέλο και μετά παίρνει τυχαία το κάθε παιδί
ένα χαρτάκι. Διαβάζει και προσπαθεί να ανακαλύψει για ποιο άτομο
αναφέρεται η «διαφήμιση».

5
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

Τα παιδιά στέκονται σε κύκλο και κάνουν μια κίνηση (χορευτική ή με

χαιρετισμό) λέγοντας το όνομα (ή τα ονόματα) του/της καλύτερου/ης του
φίλου/ης.

Καταιγισμός ιδεών και επαναφορά προϋπάρχουσων γνώσεων: Οργάνωση

Ατομικά
Χαρτί εισόδου με τη λέξη Σχέσεις: Ιδεοθύελλα για τις σχέσεις Κυκλική συζήτηση
(οικογενειακές, επαγγελματικές, φιλικές, φλερτ, συναδελφικές κτλ).
Κάθε παιδί γράφει λέξεις/φράσεις ή σχεδιάζει ό,τι θεωρεί ότι συνδέεται Μέσα- Υλικά:
με τη λέξη σχέσεις.

Ακολουθεί συζήτηση για τα είδη των σχέσεων και πώς αυτά συνδέονται
μεταξύ τους. Ακολουθεί συζήτηση για τις μορφές των σχέσεων που
υπάρχουν σε ένα σχολικό περιβάλλον (π.χ. φίλοι, διεύθυνση –
εκπαιδευτικοί, εκπαιδευτικοί – παιδιά, παιδιά – επιστάτριες κτλ.)
Τίθενται ερωτήματα:
Χαρτόνι
-Σε τι βοηθούν οι σχέσεις με άλλους ανθρώπους στη ζωή μας;
(Βλ. βιβλίο σελ. 101: Επαμεινώνδας, Ε., Νεοκλέους, Ε. & Τιγγιρίδου, Μ.
(2012). Οδηγός Εκπαίδευσης για Υγιείς Σχέσεις (7‐12 ετών). Πρώτα
Βήματα. Λευκωσία: Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού
Προγραμματισμού. Υπάρχει σε έντυπη μορφή στα σχολεία)

-Ποια είδη σχέσεων πιστεύετε είναι τα πιο σημαντικά στην ηλικία

περίπου των 12 ετών και γιατί;

Δραστηριότητα: Οργάνωση
Ομάδες
Τα παιδιά χωρίζονται τυχαία σε ομάδες και καταγράφουν χαρακτηριστικά Φύλλα εργασίας -
χαρτονάκια
μιας υγιούς και μιας μη υγιούς φιλικής σχέσης. Γίνεται συζήτηση για την
υγιή συμπεριφορά σε μια φιλία, η οποία στηρίζεται σε αξίες όπως:
ειλικρίνεια, προσφορά, δικαιοσύνη, συναίσθηση, εμπιστοσύνη,
αλληλεγγύη, αλτρουισμός, συνεργασία, κ.ά., καθώς επίσης και για τα
προβλήματα που μπορεί να προκληθούν από μη υγιείς σχέσεις. Συζητούν
για το πώς οι φίλοι/ες μπορούν να επηρεάσουν την καθημερινότητα
κάποιου ατόμου (π.χ. ντύσιμο, χόμπι, τρόποι διασκέδασης, ριψοκίνδυνες
6
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

συμπεριφορές όπως κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, εθελοντισμός,

συμμετοχή σε σχολικούς ομίλους)

Κάνουν και μια διαφήμιση ως ομάδα, προφορικά, για τα κριτήρια επιλογής

φίλων και επιχειρηματολογούν για τη στήριξη των κριτηρίων αυτών
(κοινά ενδιαφέροντα, ηλικία, επικοινωνία, αλληλοκατανόηση προσωπικές
ανάγκες του κάθε μαθητή, κ.ά.).

Δραστηριότητα: Σενάρια βοήθειας Οργάνωση

Σε ομάδες
Τα παιδιά χωρίζονται τυχαία σε δύο ομάδες. Δίνονται δύο σενάρια σε
κάθε ομάδα σενάρια και καλούνται τα παιδιά να δώσουν συμβουλές. Μέσα- Υλικά:
Σενάρια
Σενάριο 1: Κάποια παιδιά σε μια τάξη κοροιδεύουν συχνά ένα συμμαθητή
τους. Πώς νομίζετε ότι νιώθει το παιδί; Τι μπορεί να κάνει ο/η φίλος/η
του για να το βοηθήσει;

Σενάριο 3: Ένα παιδί μόλις ήρθε στην τάξη από ένα άλλο σχολείο. Δεν
έχει κάνει ακόμη φίλους/ες. Πώς νομίζετε ότι νιώθει;Τι το
συμβουλεύετε να κάνει;

Σενάριο 4: Τα παιδιά σε μια τάξη έχουν δημιουργήσει ομάδα στο vyber

και έχουν αποκλείσει από την ομάδα αυτή μια συμμαθήτριά τους. Αυτή
το μαθαίνει και σκέφτεται πώς να αντιδράσει. Τι θα τη συμβουλεύατε να
κάνει;

Σενάριο 5: Σε μια τάξη δημιουργούνται πολλές ομάδες παιδιών, όπου η

μια αποκλείει την άλλη στο παιχνίδι και σε άλλες σχολικές
δραστηριότητες. Τι θα συμβουλεύατε τα παιδιά αυτά;

Δραστηριότητα: Δηλώσεις με επιχειρήματα Οργάνωση

Κυκλική διάταξη
Τα παιδιά βρίσκονται σε κύκλο. Στο κέντρο υπάρχει ένα κουτί και κάθε
παιδί παίρνει από μια δήλωση. Κάθε φορά που διαβάζουν μια δήλωση
λένε τι θα έκαναν στη συγκεκριμένη περίπτωση και γιατί (δραστηριότητα
που βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν την ικανότητα να λαμβάνουν
υπεύθυνες αποφάσεις). Συζητούν για την αναγκαιότητα ύπαρξης ορίων
7
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

στις φιλικές σχέσεις αλλά και για όλων των ειδών σχέσεις (όρια σχετικά
με το πού μπορούν να φτάσουν / τι μπορούν να κάνουν για έναν/μια
φίλο/η και επιρροές φίλων π.χ. στις αποφάσεις τους, στις επιλογές
τους , κ.ά.)

Παράρτημα Ι: Δηλώσεις

Ανατροφοδότηση - Κλείσιμο: Η τυχερή ζαριά Οργάνωση

Τα παιδιά μαζεύονται σε κύκλο. Στο κέντρο υπάρχει ένα ζάρι. Σε κάθε Κυκλική διάταξη
πλευρά του ζαριού γράφεται μια πρόταση. Κάθε παιδί ρίχνει το ζάρι μια
φορά και συμπληρώνει προφορικά την πρόταση που θα του τύχει:
«Σήμερα έμαθα…»
«Σήμερα ένιωσα…»
«Φίλος/η είναι…»
«Είναι ωραίο να έχεις φίλους γιατί….»
«Ένας/Μια φίλος/η την ημέρα…….»

Πάρτι φίλων στο επόμενο μάθημα: Εργαστήριο μαγειρικής (1Χ80΄) Οργάνωση

-3 ομάδες των 4
Στο επόμενο μάθημα επιλέγουν να φτιαξουν απλά υγιεινά παιδιών
παρασκευάσματ α για ένα πάρτι φίλων. Το βιβλίο Πρόσκληση σε Γιορτή -
-Γραπτή συνταγή σε
Συνταγές για μικρούς μάγειρες, το οποίο στάλθηκε σε έντυπη μορφή στα
κάθε ομάδα
σχολεία περιλαμβάνει απλά και υγιεινά παρασκευάσματα (π.χ. θα (διαφορετική συνταγή
μπορούσαν να φτιάξουν κόκτειλ με χυμούς φρέσκους, μικρά σνακ με τυρί, σε κάθε ομάδα).
τυροκροκέτες, πίττες με γαλοπούλα, φρουτοσουβλάκι κτλ. και να
ετοιμάσουν τον χώρο για να απολαύσουν ένα πάρτι με μουσική και απλά, -Σκεύη σε κάθε
υγιεινά εδέσματα, τα οποία παρασκεύασαν). Η διατροφή θα πρέπει να ομάδα(τα ετοιμάζει
κάθε ομάδα, αφού
προσφέρεται ολιστικά, λαμβάνοντας υπόψη τη σωματική, τη κοινωνική
διαβάσει τη συνταγή).
και τη συναισθηματική πτυχή του φαγητού στη ζωή.
-Ανάληψη
Ετοιμάζονται γραπτώς απλές συνταγές, οι οποίες περιλαμβάνουν όλα τα
υπευθυνοτήτων
υλικά, τα σκέυη και ξεκάθαρες οδηγίες για το παρασκεύασμα. Κάθε ομάδα
ατόμων στην ομάδα
έχει τη δική της συνταγή, την οποία ολοκληρώνει σε 60΄( συνταγές (πλύσιμο σκευών,

8
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

βρίσκονται και στο βιβλίο «Πρόσκληση σε γιορτή», το οποίο στάλθηκε σε σκούπισμα σκευών,
όλες τις σχολικές μονάδες). Τα υπόλοιπα 20΄αφιερώνονται για να συγύρισμα σκευών και
απολάυσουν τα παιδιά αυτά που παρασκεύασαν. καθάρισμα πάγκου
εργασίας).

-Τα υλικά αγοράζονται

με το κονδύλι για τα
αναλώσιμα που
αποστέλλεται σε όλες
τις σχολικές μονάδες.

-Ο/Η εκπαιδευτικός
είναι υπέυθυνος για
την αγορά των υλικών.

Πηγές:
Επαμεινώνδας, Ε., Νεοκλέους, Ε. & Τιγγιρίδου, Μ. (2012). Οδηγός
Εκπαίδευσης για Υγιείς Σχέσεις (7‐12 ετών). Πρώτα Βήματα. Λευκωσία:
Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού

Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου.(2016). Ταξίδι Ζωής.

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων.
Λευκωσία. Διαθέσιμο στην ιστοσελίδα
http://www.moec.gov.cy/agogi_ygeias/yliko_nap/thematiki_enotita_
3/agogi_ygeias_taxidi_zois.pdf

Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ( 2019). Αναλυτικό πρόγραμμα

Αγωγής Υγείας: Δείκτες Επιτυχίας - Επάρκειας.

Διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης:

http://agogyd.schools.ac.cy/index.php/el/agogi-ygeias/analytiko-
programma

9
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

ΔΗΛΩΣΕΙΣ: Τι μπορεί να κάνει κάποιο παιδί στην συγκεκριμένη περίπτωση;

Ένας φίλος δεν έκανε την κατ΄οίκον εργασία του και ζητά να αντιγράψει τη δική μου.

10
Δρ Μαρία Ζαννέτου –Παπακώστα, Π.Λ.Ε., Σύνδεσμος Π.Λ.Ε. Αγωγής Υγείας Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σάββα Φιλιώ, Σύμβουλος και Συντονίστρια Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας Δημοτικής
Εκπαίδευσης

Ένας διαδικτυακός μου φίλος ζητάει να στείλω τα προσωπικά στοιχεία μιας συμμαθήτριας και φίλης μου.

Ένας φίλος λέει συχνά προσβλητικά ανέκδοτα.

Ο Α. είναι 15 ετών και πιέζεται συνέχεια από το φίλο του Β., ο οποίος είναι 12 ετών, να του δώσει τους
κωδικούς του για το Facebook.

Μια φίλη 14 ετών έκανε πάρτι στο σπίτι και πρόσφερε σε όλα τα παιδιά αλκοολούχα ποτά.

11