Βρευική ηλικία: γνωστική

ανάπτυξη

Αναπτυξιακό Ψυχολογύα Ι

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Σχζδιο μαθήματοσ
 Τα βαςικϊ ςτοιχεύα τησ θεωρύασ του Piaget

 Ποιεσ αρχϋσ διϋπουν τη γνωςτικό ανϊπτυξη;

 Το πρώτο ςτϊδιο γνωςτικόσ ανϊπτυξησ

 Μονιμότητα αντικειμϋνου

 Αξιολόγηςη θεωρύασ του Piaget

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Σχζδιο μαθήματοσ
 Προςϋγγιςη επεξεργαςύασ πληροφοριών
 Αυτοματοπούηςη
 Απροςδόκητεσ ικανότητεσ
 Μνημονικϋσ ικανότητεσ

 Τι εύναι η βρεφικό νοημοςύνη;

 Αναπτυξιακϋσ Κλύμακεσ
 Προςεγγύςεισ επεξεργαςύασ πληροφοριών και
ατομικϋσ διαφορϋσ ςτη νοημοςύνη
 Αξιολόγηςη τησ προςϋγγιςησ επεξεργαςύασ
πληροφοριών
 Προαγωγό τησ γνωςτικόσ ικανότητασ ςτα βρϋφη

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Τα βαςικά ςτοιχεία τησ θεωρίασ του
Piaget
 Δρϊςη = Γνώςη
 Τϋςςερα καθολικϊ ςτϊδια με ςταθερό ακολουθύα

 Η ανϊπτυξη εύναι αποτϋλεςμα τησ ςωματικόσ

ωρύμανςησ και ςχετικών εμπειριών

 Σχόματα: Νοητικϋσ δομϋσ που προςαρμόζονται και

αλλϊζουν

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Τα βαςικά ςτοιχεία τησ θεωρίασ του
Piaget

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Ποιεσ αρχζσ διζπουν τη γνωςτική
ανάπτυξη;
 Αφομούωςη
 Κατανόηςη ενόσ ερεθύςματοσ με βϊςη το εκϊςτοτε
ςτϊδιο γνωςτικόσ ανϊπτυξησ

 Συμμόρφωςη
 Αλλαγϋσ ςτον υπϊρχοντα τρόπο ςκϋψησ ωσ
αντύδραςη ςε νϋα ερεθύςματα

 Σχόματα
 Νοητικϋσ δομϋσ που προςαρμόζονται και αλλϊζουν με
τη νοητικό ανϊπτυξη

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Το πρϊτο ςτάδιο γνωςτικήσ ανάπτυξησ
 Αιςθηςιοκινητικό περύοδοσ

 Σταθερό ακολουθύα υποςταδύων

 Έξι υποςτϊδια

 Ατομικϋσ διαφορϋσ ςτον ρυθμό ανϊπτυξησ

 Η μετϊβαςη από το ϋνα υποςτϊδιο ςτο ϊλλο ενϋχει

χαρακτηριςτικϊ των προηγούμενων και των
επόμενων υποςταδύων

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

Υποςτάδιο 1: Απλά αντανακλαςτικά
 Πρώτοσ μόνασ τησ ζωόσ

 Ποικύλα εγγενό αντανακλαςτικϊ

 Αποτελούν το κϋντρο τησ ςωματικόσ και νοητικόσ
ζωόσ του βρϋφουσ
 Καθορύζουν τη φύςη των αλληλεπιδρϊςεων του
βρϋφουσ με το περιβϊλλον

 Οριςμϋνα αντανακλαςτικϊ αρχύζουν να

προςαρμόζονται ςτισ εμπειρύεσ του βρϋφουσ

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Υποςτάδιο 2: Πρϊτεσ ςυνήθειεσ και
πρωτογενείσ κυκλικζσ αντιδράςεισ
 1οσ ϋωσ 4οσ μόνασ τησ ζωόσ

 Αρχύζει να ςυντονύζει μεταξύ τουσ μεμονωμϋνεσ

δρϊςεισ και να τισ εντϊςςει ςε ολοκληρωμϋνεσ
δραςτηριότητεσ

 Δραςτηριότητεσ που του προκαλούν ενδιαφϋρον

επαναλαμβϊνονται απλώσ και μόνο για την
παρϊταςη τησ εμπειρύασ

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Υποςτάδιο 3: Δευτερογενείσ κυκλικζσ
αντιδράςεισ
 4οσ ϋωσ 8οσ μόνασ τησ ζωόσ

 Το παιδύ αρχύζει να επενεργεύ ςτον εξωτερικό

κόςμο

 Επιζητεύ να επαναλαμβϊνει ϋνα ευχϊριςτο

γεγονόσ ςτο περιβϊλλον του, το οπούο προκύπτει
από τυχαύεσ δραςτηριότητεσ

 Οι φωνοποιόςεισ του βρϋφουσ αυξϊνουν

ςημαντικϊ

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Υποςτάδιο 4: Συντονιςμόσ
δευτερογενϊν κυκλικϊν αντιδράςεων
 8οσ ϋωσ 12οσ μόνασ

 Αρχύζει να υιοθετεύ ςυμπεριφορϊ κατευθυνόμενη από

ςτόχουσ

 Διαφορετικϊ ςχόματα ςυνδυϊζονται και ςυντονύζονται

για να δημιουργόςουν μύα δρϊςη για την επύλυςη
προβλόματοσ

 Χρόςη ενόσ μϋςου για να επιτύχει ϋνα αποτϋλεςμα και

ικανότητα να προβλϋπει επικεύμενα γεγονότα που
οφεύλονται εν μϋρει ςτην μονιμότητα αντικειμϋνου
8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη
 Μονιμότητα αντικειμζνου
 Η επύγνωςη ότι τα αντικεύμενα και οι ϊνθρωποι
ςυνεχύζουν να υπϊρχουν, ακόμη και όταν δεν φαύνονται

 Δεν περιορύζεται ςτα αντικεύμενα αλλϊ εκτεύνεται και

ςτουσ ανθρώπουσ

 Έτςι, προςφϋρει ςτο βρϋφοσ την αςφϊλεια ότι η μητϋρα

του και ο πατϋρασ του ςυνεχύζουν να υπϊρχουν ακόμη κι
αν δεν βρύςκονται ςτον ύδιο χώρο

 Σημαςύα για την ανϊπτυξη κοινωνικών δεςμών

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Σχήμα 5.2 Μονιμότητα αντικειμζνου

Πριν το βρϋφοσ κατανοόςει την ϋννοια τησ μονιμότητασ αντικειμϋνου, δεν θα αναζητόςει να βρει το
αντικεύμενο που ο ενόλικασ ϋκρυψε μπροςτϊ ςτα μϊτια του. Όμωσ, μερικούσ μόνεσ αργότερα, το
βρϋφοσ θα ψϊξει για το αντικεύμενο, δεύχνοντασ ότι κατϋχει την ϋννοια τησ μονιμότητασ αντικειμϋνου
 Υποςτάδιο 5: Τριτογενείσ κυκλικζσ
αντιδράςεισ
 12οσ ϋωσ 18οσ μόνασ

 Εμφϊνιςη ςχημϊτων που ςχετύζονται με ςκόπιμη

αλληλουχύα πρϊξεων που επιφϋρουν επιθυμητϊ
αποτελϋςματα

 Διεξαγωγό μικρών «πειραμϊτων» για να

παρατηρόςουν το αποτϋλεςμα

 Ενδιαφϋρον για κϊθε τι απρόβλεπτο

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Υποςτάδιο 6: Η αφετηρία τησ ςκζψησ
 18οσ μόνασ ϋωσ 2 ϋτη

 Δυνατότητα για νοητικό αναπαρϊςταςη ό ςυμβολικό

ςκϋψη

 Νοητικό αναπαρϊςταςη
 Κατανόηςη αιτιότητασ
 Ικανότητα για προςπούηςη
 Αργοπορημϋνη/Ετεροχρονιςμϋνη μύμηςη (Μύμηςη
προγενϋςτερησ ςυμπεριφορϊσ)

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Σχήμα 5.1 Μεταβατικζσ περίοδοι

Τα βρϋφη δεν μετακινούνται ξαφνικϊ από το ϋνα ςτϊδιο γνωςτικόσ ανϊπτυξησ

ςτο επόμενο. Όπωσ υποςτηρύζει ο Piaget, υπϊρχουν μεταβατικϋσ περύοδοι, ςτισ
οπούεσ οριςμϋνεσ ςυμπεριφορϋσ ανόκουν ςτο ϋνα ςτϊδιο, ενώ ϊλλεσ
αντικατοπτρύζουν το επόμενο, ανώτερο ςτϊδιο
 Αξιολόγηςη θεωρίασ του Piaget
Υπϋρ: Κατϊ:
• Σημαντικϋσ αμφιςβητόςεισ για την
• Η περιγραφό τησ εγκυρότητα τησ θεωρύασ και για
γνωςτικόσ ανϊπτυξησ του αρκετϋσ επιμϋρουσ πλευρϋσ τησ
παιδιού υπόρξε ακριβόσ
- Αμφιςβότηςη ϋννοιασ ςταδύου
- Ο Piaget υπόρξε
πρωτοπόροσ ςτο πεδύο τησ - Υπερβολικό ςύνδεςη τησ
ανθρώπινησ ανϊπτυξησ κινητικόσ ανϊπτυξησ με τη
- Το παιδύ μαθαύνει μϋςω γνωςτικό ανϊπτυξη
δρϊςεων ςτο περιβϊλλον
- Η μονιμότητα αντικειμϋνου
μπορεύ να εμφανιςτεύ νωρύτερα
- Η γενικό περιγραφό των υπό προώποθϋςεισ
φϊςεων τησ ανϊπτυξησ και
των αυξανόμενων - Η χρονικό ςτιγμό εμφϊνιςησ τησ
γνωςτικών επιτευγμϊτων μύμηςησ αμφιςβητεύται
εύναι γενικώσ αποδεκτό
- Δεν λαμβϊνονται υπόψη
πολιτιςμικϋσ διαφορϋσ
 Προςζγγιςη επεξεργαςίασ
πληροφοριϊν

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Τι είναι η προςζγγιςη επεξεργαςίασ
πληροφοριϊν;
 Επιζητεύ να εντοπύςει τρόπουσ με τουσ οπούουσ το ϊτομο
προςλαμβϊνει, αποθηκεύει και αναςύρει/χρηςιμοποιεύ
τισ πληροφορύεσ

 Προβϊλλει τισ ποςοτικϋσ αλλαγϋσ ςτην ικανότητα του

ατόμου να οργανώνει και να διαχειρύζεται τισ πληροφορύεσ

 Η γνωςτικό ανϊπτυξη χαρακτηρύζεται από αυξανόμενη

επϊρκεια, ταχύτητα και ικανότητα ςτην επεξεργαςύα
πληροφοριών

 Επικεντρώνεται ςτο εύδοσ των «νοητικών προγραμμϊτων»

που χρηςιμοποιεύ ο ϊνθρωποσ για λύςη προβλόματοσ

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Σχήμα 5.3 Επεξεργαςία πληροφοριϊν

Η διαδικαςύα μϋςω τησ οπούασ οι πληροφορύεσ

κωδικοποιούνται, αποθηκεύονται και αναςύρονται
 Απροςδόκητεσ ικανότητεσ
 Το βρϋφοσ ϋχει την ικανότητα να μϊθει λεπτϋσ
μαθηματικϋσ ϋννοιεσ και ςχϋςεισ

 Αυτϊ τα ευρόματα ςυμφωνούν με όλο και περιςςότερεσ

μελϋτεσ που δεύχνουν ότι οι μαθηματικϋσ δεξιότητεσ του
βρϋφουσ εύναι εκπληκτικϊ καλϋσ

 Το βρϋφοσ, ακόμη και ςτον 5ο μόνα, εύναι ςε θϋςη να

υπολογύςει το αποτϋλεςμα απλών προβλημϊτων
πρόςθεςησ και αφαύρεςησ

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

Μνημονικζσ ικανότητεσ ςτη βρεφική
ηλικία

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Μνημονικζσ ικανότητεσ ςτη βρεφική
ηλικία
 Η ϋρευνα υποδεικνύει ότι η μνημονικό ικανότητα
αυξϊνει με την ηλικύα

 Τα βρϋφη που εύχαν μϊθει τη ςυςχϋτιςη ενόσ

αιωρούμενου αντικειμϋνου με την κύνηςη των ποδιών
τουσ ϋδειξαν να θυμούνται τη ςύνδεςη αυτό όταν τουσ
δόθηκε παρόμοιο ερϋθιςμα

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Η γνωςτική νευροεπιςτήμη τησ μνήμησ
 Πρόοδοι ςτην τεχνολογύα ηλεκτρονικόσ ςϊρωςησ του εγκεφϊλου
καθώσ και μελϋτεσ με ενόλικεσ με εγκεφαλικό βλϊβη δεύχνουν ότι
υπϊρχουν δύο ξεχωριςτϊ ςυςτόματα ςχετικϊ με τη
μακροπρόθεςμη μνόμη: Έκδηλη και ϊδηλη μνόμη

 Η ϋκδηλη και η ϊδηλη μνόμη εμφανύζονται με διαφορετικούσ

ρυθμούσ και ςυνδϋονται με διαφορετικϋσ περιοχϋσ του εγκεφϊλου.

 Έκδηλη Μνόμη: ϊμεςεσ γνώςεισ για ϊτομα, τόπουσ, πρϊγματα

Άδηλη Μνόμη: ϋμμεςεσ γνώςεισ για κινητικϋσ & αντιληπτικϋσ
διαδικαςύεσ

 Οι πρώιμεσ αναμνόςεισ φαύνεται πωσ εύναι ϊδηλεσ.

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Πόςο διαρκοφν οι αναμνήςεισ;

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Πόςο διαρκοφν οι αναμνήςεισ;
 Οι ερευνητϋσ διαφωνούν για την ηλικύα από την οπούα
μπορούν να ανακληθούν οι πρώτεσ αναμνόςεισ

 Παλαιότερεσ μελϋτεσ υποςτηρύζουν την ϋννοια τησ

βρεφικόσ αμνηςύασ

 Η N. Myers ϋδειξε ότι το βρϋφοσ μπορεύ να διατηρεύ τισ

αναμνόςεισ του

 Οι αναμνόςεισ ύςωσ δεν εύναι εύκολεσ ό ακριβεύσ ςτην

ανϊςυρςό τουσ, πριν από τουσ 25 μόνεσ

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Τι είναι η βρεφική νοημοςφνη;

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Τι είναι η βρεφική νοημοςφνη;
 Δύςκολη η ςυμφωνύα ςε κοινό οριςμό του όρου
«νοημοςύνη»
 Ικανότητα για καλό ςχολικό επύδοςη;

 Επϊρκεια ςτισ επαγγελματικϋσ διαπραγματεύςεισ;

 Ικανότητα πλοόγηςησ ςε ϊγνωςτα νερϊ;

 Ταχύτητα εκμϊθηςησ μιασ νϋασ ςυμπεριφορϊσ;

 Ταχύτητα εξοικεύωςησ;

 Ηλικύα βϊδιςησ;

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

Αναπτυξιακζσ Κλίμακεσ
 Αναπτυξιακζσ Κλίμακεσ
 Gesell
 Αναπτυξιακό πηλύκο
 Η ατομικό επύδοςη αξιολογεύται ςε διαφορετικϋσ ηλικύεσ για να
εντοπιςτούν ςημαντικϋσ διακυμϊνςεισ/διαφορϋσ από τυπικϋσ
τιμϋσ για μια δεδομϋνη ηλικύα

 Τϋςςερισ τομεύσ: Κινητικϋσ δεξιότητεσ,

 χρόςη τησ γλώςςασ,
 προςαρμοςτικό ςυμπεριφορϊ
 προςωπικότητα/κοινωνικό ςυμπεριφορϊ

 Bayley
 Κλύμακεσ Βρεφικόσ Ανϊπτυξησ τησ Bayley
 Αναπτυξιακό πηλύκο
 2-42 μόνεσ
 Δύο τομεύσ: Νοητικόσ και κινητικόσ

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

Προςεγγίςεισ επεξεργαςίασ
πληροφοριϊν και ατομικζσ
διαφορζσ ςτη νοημοςφνη
Προςεγγίςεισ επεξεργαςίασ πληροφοριϊν
και ατομικζσ διαφορζσ ςτη νοημοςφνη
 Συςχϋτιςη μεταξύ ταχύτητασ ςτην επεξεργαςύα
πληροφοριών και ςτη μεταγενϋςτερη νοημοςύνη

 Η ςυςχϋτιςη εύναι μετρύου μεγϋθουσ

 Η πρόβλεψη για καλό επύδοςη ςε τεςτ νοημοςύνησ

δεν εύναι ύδια με την πρόβλεψη τησ μελλοντικόσ
επιτυχύασ ενόσ παιδιού

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη

 Αξιολόγηςη τησ προςζγγιςησ
επεξεργαςίασ πληροφοριϊν
Υπϋρ
Κατϊ
• Συχνϊ χρηςιμοποιεύ
• Η υπερβολικό ακρύβεια
ακριβϋςτερα εργαλεύα
μϋτρηςησ των γνωςτικών δυςκολεύει την
ικανοτότων προςπϊθεια να
αποκτόςει κανεύσ μια
ςυνολικό εικόνα για τη
• Εύναι ςημαντικό ςτην φύςη τησ γνωςτικόσ
παροχό δεδομϋνων για τη ανϊπτυξησ
γνωςτικό ικανότητα του
βρϋφουσ
Προαγωγή τησ γνωςτικήσ
ικανότητασ ςτα βρζφη
 Προαγωγή τησ γνωςτικήσ ικανότητασ
ςτα βρζφη
 Παρϋχουμε ςτο βρϋφοσ τη δυνατότητα να εξερευνϊ
τον κόςμο

 Απαντϊμε ςτα βρϋφη με λεκτικό και με μη λεκτικό

τρόπο

 Διαβϊζουμε ςτο βρϋφοσ μασ

 Δεν χρειϊζεται να εύμαςτε 24 ώρεσ το 24ωρο μαζύ του

 Δεν πιϋζουμε το βρϋφοσ με υπερβολικϋσ προςδοκύεσ,

υπερβολικϊ νωρύσ

8. Βρεφικό ηλικύα:γνωςτικό ανϊπτυξη