หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ เล่ม ๒

ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐)

ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

ผู้เรียบเรียง
เฉลิมพงศ์ วรวรรโณทัย
วรกฤษณ์ ศุภพร

ผู้ตรวจ
อรพรรณ สุวรรณเสน
ศิริชัย เพชรชู
ภานุมาส มหาทรัพย์สกุล

บรรณาธิการ
อภิชาติ ทวีบุตร
ไกรวิชญ์ เหล่าปรีดา

พิมพ์ครั้งที่ ๑ : ๒๕๖๒
จ�ำนวน : ๓๐,๐๐๐ เล่ม
ISBN : 978-616-8172-06-3

จัดพิมพ์และจ�ำหน่ายโดย
บริษัทเลิร์น เอ็ดดูเคชั่น จ�ำกัด
254 อาคารวิทยกิตติ์ ชั้น 13 ถนน พระราม 1
แขวง ปทุมวัน เขต ปทุมวัน กรุงเทพฯ 10330
โทรศัพท์ : 0-2251-6842-4
โทรสาร : 0-2251-6841
Website : www.learneducation.co.th

สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับเพิ่มเติม) พ.ศ. ๒๕๕๘

 หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ เล่ม ๒ ได้เรียบเรียงเนื้อหา
สาระให้มีความสอดคล้องตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับ
ปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ส�ำหรับให้
สถานศึกษาใช้ประกอบการเรียนการสอนและใช้เป็นแนวทางในการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ให้แก่
ผูเ้ รียน เพือ่ น�ำไปสูก่ ระบวนการคิด วิเคราะห์ สังเคราะห์ และประยุกต์ใช้ในชีวติ ประจ�ำวัน โดยหนังสือเล่มนี้
มีการจัดเรียงล�ำดับหน่วยการเรียนรู้ที่เกี่ยวข้องเชื่อมโยงเป็นไปในทิศทางเดียวกันและล�ำดับเนื้อหา
มีความต่อเนือ่ ง เรียงจากง่ายไปยาก ซึ่งประกอบด้วยส่วนของเนื้อหา แบบฝึกหัด กิจกรรมการเรียนรู้
มีการวัดผลและประเมินผล เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เกิดการเรียนรู้ การคิดแก้ปัญหา เสริมสร้างทักษะและ
กระบวนการทางคณิตศาสตร์ได้เป็นอย่างดี
คณะผู้จัดท�ำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนการสอน และเป็น
ส่วนส�ำคัญในการพัฒนาเยาวชนให้มีความรู้ความสามารถทางคณิตศาสตร์ที่สอดคล้องกับยุคปัจจุบัน
ขอขอบคุณคณะครู ตลอดจนหน่วยงานและบุคลากรทุกท่านที่มีส่วนในการจัดท�ำหนังสือเล่มนี้ไว้
ณ โอกาสนี้ หากมีข้อบกพร่องหรือข้อเสนอแนะประการใด ทางคณะผู้จัดท�ำยินดีน้อมรับค�ำติชม
เพื่อน�ำมาปรับปรุงและพัฒนาให้มีความสมบูรณ์มากขึ้น

คณะผู้จัดท�ำ
 ค�ำชีแ้ จงในการใช้หนังสือ
หนังสือเรียนรายวิชาพืน้ ฐาน
ฐานคณิคณิตตศาสตร์
ศาสตร์เเล่ล่มมนีนีถ้ ถ้ กู กู ออกแบบมาให้
ออกแบบมาให้แต่ละหน่วยการเรียนรู้
มีส่วนท�ำให้นักเรียนมีความรู้ ความเข้
ความเข้าใจาใจความคิ
ความคิดทางคณิ
ดอ่านทางด้ ตศาสตร์
านคณิ
ที่ดตีแศาสตร์
ละชัดเจนมากขึ
ที่ดีและชั้นดเจน
ซึ่ง
มากขึ้น ซึ่งสามารถแยกอธิ
สามารถแยกอธิ บายได้ดังนีบ้ ายได้ดังนี้

·´Êͺ¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁ
แบบทดสอบความรู้ที่จ�ำเป็น เพื่อประเมินความพร้อมก่อนเข้าสู่บทเรียน

¡Å‹Í§¤ÇÒÁÃÙŒ
สรุปปแนวทางการให้
สรุ แนวทางการให้คนวามหมายของศั
ิยาม สมบัติ ทฤษฎี
พท์คสัณิจตพจน์ และขั
ศาสตร์ ้นตอนวิ
และขั ธีการต่
้นตอนวิ างๆาง ๆ
ธีการต่

โจทย์ที่ให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติตาม หลังจากศึกษาตัวอย่าง

แบบฝึ
แบบฝึกหักดหัด
แบบฝึกหัดที่แทรกระหว่างเนื้อหา เพื่อทดสอบความรู้ ความเข้าใจเนื้อหาที่เรียนและ
ช่วยเน้นประเด็นส�ำคัญ โดยมีการระบุระดับความยากง่ายของแบบฝึกหัดดังนี้
* ง่าย
** ปานกลาง
*** ยาก
 ค�ำชีแ้ จงในการใช้หนังสือ

ค�ำถามเพื่อให้ผู้เรียนได้ทบทวนตัวเอง ว่าได้เรียนรู้และได้รับประสบการณ์
อะไรจากบทเรียนบ้าง

ค�ำถามหรือกิจกรรมเสริม เพื่อกระตุ้นให้ผู้เรียนน�ำเรื่องที่ได้เรียนรู้ไปคิดเพิ่มเติม
ต่อยอดหรือประยุกต์ใช้นอกชั่วโมงเรียน

แบบทดสอบทบทวนความรู้หลังบทเรียน เพื่อให้ผู้เรียนประเมินว่าส่วนใดที่ท�ำได้ดีและ
ส่วนใดที่ยังต้องพัฒนา

รวบรวมแนวข้อสอบที่ใกล้เคียงกับการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน
(O-NET) และข้อสอบแข่งขันจากสนามสอบต่าง ๆ เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความคุ้นเคย
1 ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ 1
1. การคูณ การหาร และเศษส่วน - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 5
2. โจทย์ปัญหาบัญญัติไตรยางศ์ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 10
3. เศษส่วนกับร้อยละ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 13
4. ทศนิยมกับร้อยละ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 16
5. ร้อยละของจ�ำนวนนับ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 19
6. โจทย์ปัญหาร้อยละ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 21
7. ก�ำไร ขาดทุน - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 24
8. การลดราคา - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 32
9. การหาร้อยละ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 36
ทดสอบท้ายหน่วยการเรียนรู้ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 41
ข้อสอบประลองยุทธ์ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 43

2 มุมและเส้นขนาน 45
1. เส้นตั้งฉาก - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 50
2. การสร้างเส้นตั้งฉาก - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 54
3. เส้นขนาน - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 59
4. การสร้างเส้นขนาน - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 63
5. เส้นขนานและมุมแย้ง - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 67
6. เส้นขนานและมุมสมนัย - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 73
7. การพิจารณาเส้นขนาน - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 79
ทดสอบท้ายหน่วยการเรียนรู้ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 86
ข้อสอบประลองยุทธ์ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 90

3 รูปสี่เหลี่ยม 93
1. ชนิดของรูปสี่เหลี่ยม - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 98
2. เส้นทแยงมุมของรูปสี่เหลี่ยม - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 105
 3. การสร้างรูปสี่เหลี่ยม - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 110
4. ความยาวรอบรูปของรูปสี่เหลี่ยม - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 118
5. พื้นที่ของรูปสี่เหลี่ยม - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 120
6. โจทย์ปัญหารูปสี่เหลี่ยม - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 131
ทดสอบท้ายหน่วยการเรียนรู้ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 138
ข้อสอบประลองยุทธ์ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 141

4 ปริซึม และปริมาตรของทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก 143

1. ปริซึม - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 146
2. ความสัมพันธ์ของหน่วยการวัดปริมาตรหรือความจุ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 150
3. การหาปริมาตร - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 152
4. การหาปริมาตรและความจุของทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 159
5. โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับปริมาตรหรือความจุของทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก - - - - - - - - - - - - - 163
ทดสอบท้ายหน่วยการเรียนรู้ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 168
ข้อสอบประลองยุทธ์ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 171

5 การน�ำเสนอข้อมูล 173
1. แผนภูมิแท่ง - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 177
2. แผนภูมิแท่งเปรียบเทียบ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 185
3. กราฟเส้น - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 193
ทดสอบท้ายหน่วยการเรียนรู้ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 200
ข้อสอบประลองยุทธ์ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 205

แหล่งอ้างอิงรูปภาพ
บรรณานุกรม
 หน่วยการเรี ยนรู้ที่ 1
ร้อยละหรื อเปอร์เซ็นต์

h t
Ba
10% 0
ลด 15 ผอ่ น
3 เดอ0%
ืน

ก�ำไร ขาดทุน ลดราคา ราคาขาย ราคาทุน

หน่วยการเรียนรู้ที่

1 ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์

ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์

1. การคูณ การหาร และเศษส่วน

2. โจทย์ปัญหาบัญญัติไตรยางศ์

3. เศษส่วนกับร้อยละ

4. ทศนิยมกับร้อยละ

5. ร้อยละของจ�ำนวนนับ

6. โจทย์ปัญหาร้อยละ

7. ก�ำไร ขาดทุน

8. การลดราคา

9. การหาร้อยละ
ตัวชี้วัด
ค 1.1 ป.5/2 แสดงวิธีหาค�ำตอบของโจทย์ปัญหาโดยใช้บัญญัติไตรยางศ์
ค 1.1 ป.5/9 แสดงวิธีหาค�ำตอบของโจทย์ปัญหาร้อยละไม่เกิน 2 ขั้นตอน

จุดประสงค์การเรียนรู้
• นักเรียนสามารถแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้บัญญัติไตรยางศ์ได้
• นักเรียนสามารถเขียนร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ในรูปเศษส่วนและทศนิยม และเขียนเศษส่วนและ
ทศนิยมในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ได้
• นักเรียนสามารถแก้โจทย์ปัญหาร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ได้
 ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
นักเรียนเคยสังเกตหรือไม่ว่าในชีวิตประจ�ำวันของนักเรียนจะพบกับร้อยละหรือ
เปอร์เซ็นต์หลากหลายรูปแบบ ยกตัวอย่างเช่น ร้านอาหารที่ติดป้ายรับส่วนลด 10%
ปริมาณส่วนประกอบต่าง ๆ ของผลิตภัณฑ์ เป็นต้น

รูปที่ 1 ร้านที่ติดป้ายลดราคาสินค้าและบริการ รูปที่ 2 ส่วนประกอบต่าง ๆ ของผลิตภัณฑ์

ในหน่วยการเรียนรู้นี้นักเรียนจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ รวมทั้ง
ได้ทบทวนความรู้เรื่องทศนิยมและเศษส่วนที่เคยเรียนมาแล้ว

1. จงหาผลคูณต่อไปนี้
1) 25 # 40 6
3) 120 # 10
2) 43 # 60 3
4) 180 # 20
2. จงหาเศษส่วนที่มีตัวส่วนเท่ากับ 100 และเท่ากันกับเศษส่วนต่อไปนี้
1) 10 7 3) 12
2) 45 4) 208
3. จงเขียนทศนิยมต่อไปนี้ในรูปเศษส่วน
1) 0.38 3) 0.5
2) 0.75 4) 0.2

4
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
1 การคูณ การหาร และเศษส่วน
1.1 การคูณและการหาร
พิจารณาการหาผลลัพธ์ของ (35 × 8) ÷ 7 และ (35 ÷ 7) × 8
(35 × 8) ÷ 7 = 280 ÷ 7 (35 ÷ 7) × 8 = 5 × 8
= 40 = 40
จะได้ว่า (35 × 8) ÷ 7 = (35 ÷ 7) × 8 = 40

ในการหาผลลัพธ์ที่มีทั้งการคูณและการหาร จะคูณตัวตั้งก่อนแล้วจึงหาร
หรือจะหารตัวตั้งก่อนแล้วจึงคูณ ผลลัพธ์ที่ได้จะเท่ากัน

ตัวอย่างที่ 1
จงหาผลลัพธ์ของ (8 × 7) ÷ 2 และ (8 ÷ 2) × 7 แล้วสรุปว่าเท่ากันหรือไม่
วิธีทำ� (8 × 7) ÷ 2 = 56 ÷ 2 (8 ÷ 2) × 7 = 4 × 7
= 28 = 28
ดังนั้น (8 × 7) ÷ 2 = (8 ÷ 2) × 7 = 28
ตอบ (๘ × ๗) ÷ ๒ = (๘ ÷ ๒) × ๗

จงหาผลลัพธ์ของ (60 × 3) ÷ 12 และ (60 ÷ 12) × 3 แล้วสรุปว่าเท่ากันหรือไม่

1.2 การหารและเศษส่วน
พิจารณาการหาผลลัพธ์ของ (100 × 4) ÷ 5 และ 1005# 4
(100 × 4) ÷ 5 = 400 ÷ 5 100 # 4 = 400
5 5
= 80 = 80
จะได้ว่า (100 × 4) ÷ 5 = 1005# 4 = 80
5
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 จ�ำนวนที่เขียนในรูปการหาร สามารถเขียนในรูปเศษส่วนได้
โดยที่ตัวตั้งเป็นตัวเศษและตัวหารเป็นตัวส่วน

ตัวอย่างที่ 2
จงหาผลลัพธ์ของ (27 × 6) ÷ 3 และ 273# 6 แล้วสรุปว่าเท่ากันหรือไม่
วิธีท�ำ (27 × 6) ÷ 3 = 162 ÷ 3 27 # 6 = 162
3 3
= 54 = 54
ดังนั้น (27 × 6) ÷ 3 = 273# 6 = 54
ตอบ (๒๗ × ๖) ÷ ๓ = ๒๗๓× ๖

จงหาผลลัพธ์ของ (60 × 8) ÷ 5 และ 605# 8 แล้วสรุปว่าเท่ากันหรือไม่

ตัวอย่างที่ 3
จงหาผลลัพธ์ของ (40 ÷ 3) × 90
วิธีทำ� วิธีที่ 1 (40 ÷ 3) × 90 = (40 × 90) ÷ 3
= 3600 ÷ 3
น�ำ 40 คูณด้วย 90 ก่อน
= 1200
แล้วน�ำผลคูณที่ได้หารด้วย 3
ดังนัน้ (40 ÷ 3) × 90 = 1,200
ตอบ ๑,๒๐๐

6
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 วิธที ่ี 2 (40 ÷ 3) × 90 = 40
3 # 90
= 40 3# 90
= 3600
3 อาจแสดงวิธีหาผลลัพธ์ได้อีกแบบ
30
= 1200 ดังนี้ 403 # 90 = 40 × 30 = 1200
1
ดังนัน้ (40 ÷ 3) × 90 = 1,200
ตอบ ๑,๒๐๐

จงหาผลลัพธ์ของ (360 ÷ 9) × 5

แบบฝึกหัด 1.1.1
1. (*) จงแสดงวิธีหาผลลัพธ์ในข้อ ก. และข้อ ข. แล้วสรุปว่าเท่ากันหรือไม่
1) ก. (12 × 7) ÷ 3 ข. (12 ÷ 3) × 7
2) ก. (60 × 3) ÷ 12 ข. (60 ÷ 12) × 3
3) ก. (100 ÷ 20) × 7 ข. (100 × 7) ÷ 20
4) ก. (3,000 ÷ 15) × 4 ข. (3,000 × 4) ÷ 15
5) ก. (27 × 6) ÷ 3 ข. 273# 6
6) ก. (54 × 8) ÷ 9 ข. 54 # 8
9
2. (**) จงหาผลลัพธ์ต่อไปนี้
1) (30 ÷ 7) × 21 5) (50 ÷ 11) × 77
2) (18 ÷ 12) × 8 6) (108 ÷ 8) × 68
3) (6 ÷ 5) × 55 7) (243 ÷ 25) × 200
4) (73 ÷ 10) × 60 8) (400 ÷ 36) × 45
7
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 1.3 เศษส่วนของจ�ำนวนนับ

การหาเศษส่วนของจ�ำนวนนับ สามารถท�ำได้โดยเปลี่ยนค�ำว่า “ของ”

เป็นเครื่องหมายคูณ แล้วน�ำเศษส่วนคูณกับจ�ำนวนนับ

ตัวอย่างที่ 4
3
4 ของ 800 มีค่าเท่าใด
วิธีทำ� 3 3
4 ของ 800 = 4 # 800 อาจแสดงวิธีหาผลลัพธ์ได้อีกแบบ ดังนี้
= 3 #4800 3 # 800200 = 3 × 200 = 600
41
= 2400
4
= 600
ดังนั้น 43 ของ 800 = 600
ตอบ ๖๐๐

5
6 ของ 300 มีค่าเท่าใด

ตัวอย่างที่ 5
คุณแม่มีเงิน 500 บาท จ่ายค่าอาหารไป 25 ของเงินที่มี คุณแม่จ่ายค่าอาหารกี่บาท
วิธีทำ� คุณแม่มีเงิน 500 บาท
จ่ายค่าอาหารไป 25 ของเงินที่มี ค่าอาหาร 25 ของเงินที่มี

จ่ายค่าอาหารไป 25 × 500 = 200 บาท 100 100

ดังนั้น จ่ายค่าอาหาร 200 บาท 100 100 100

ตอบ คุณแม่จ่ายค่าอาหาร ๒๐๐ บาท

8
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 7 ของนักเรียนทั้งหมด
โรงเรียนแห่งหนึ่งมีนักเรียนทั้งหมด 1,000 คน เป็นนักเรียนชาย 20
โรงเรียนแห่งนี้มีนักเรียนชายกี่คน

แบบฝึกหัด 1.1.2
1. (*) จงหาผลลัพธ์ต่อไปนี้
1) 25 ของ 48 6) 12 ของ 500
25
2) 32 ของ 60 7) 5
12 ของ 720
3) 38 ของ 200 8) 8
10 ของ 800
9 ของ 330
4) 11 9) 17 ของ 660
30
5) 47 ของ 700 10) 8
125 ของ 2,000
2. (**) จงแสดงวิธีท�ำ
1) มีน�้ำส้ม 20 ลิตร นักเรียนกลุ่มหนึ่งดื่มไป 10 7 ของน�้ำส้มที่มี นักเรียนกลุ่มนี้
ดื่มน�้ำส้มไปแล้วกี่ลิตร
2) นายประหยัดมีเงิน 600 บาท ใช้เงินไป 15 ของเงินที่มี นายประหยัดใช้เงินไปกี่บาท
3) นักเรียนกลุ่มหนึ่งมี 400 คน เป็นนักเรียนชาย 100 34 ของจ�ำนวนนักเรียนทั้งหมด
มีนักเรียนชายกี่คน
4) วิชาคณิตศาสตร์มีคะแนนเต็ม 90 คะแนน เก่งสอบได้ 65 ของคะแนนเต็ม เก่งสอบ
วิชาคณิตศาสตร์ได้กี่คะแนน
5) ที่ดินแปลงหนึ่งมีเนื้อที่ 800 ตารางวา ปลูกต้นมังคุด 16 9 ของเนื้อที่ทั้งหมด ปลูกต้น
มังคุดในเนื้อที่กี่ตารางวา
3. (***) แม่ค้ามีไข่ไก่ทั้งหมด 200 ฟอง ขายไปแล้ว 85 ของจ�ำนวนไข่ไก่ทั้งหมด
จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
1) แม่ค้าขายไข่ไก่ไปได้ทั้งหมดกี่ฟอง
2) แม่ค้ายังเหลือไข่ไก่ที่ยังไม่ได้ขายกี่ฟอง
3) ถ้าแม่คา้ น�ำ 25 ของไข่ไก่ทเี่ หลือแบ่งให้เพือ่ นบ้าน จงหาว่าแม่คา้ แบ่งไข่ไก่
ให้เพือ่ นบ้านไปกี่ฟอง และยังเหลือไข่ไก่กี่ฟอง
9
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 2 โจทย์ปัญหาบัญญัติไตรยางศ์
โจทย์ปัญหาที่แสดงถึงความสัมพันธ์ของจ�ำนวน 3 จ�ำนวน โดยเป็นสิ่งเดียวกัน
2 จ�ำนวน และเป็นสิ่งเดียวกับที่โจทย์ถามอีก 1 จ�ำนวน อาจใช้บัญญัติไตรยางศ์ในการหา
ค�ำตอบได้ เช่น ดินสอ 3 แท่ง ราคา 18 บาท ดินสอ 5 แท่ง ราคากี่บาท
สิ่งที่โจทย์ก�ำหนด สิ่งที่โจทย์ถาม
ดินสอ 3 แท่ง ราคา 18 บาท ดินสอ 5 แท่ง ราคากี่บาท

ดินสอ 3 แท่ง ราคา 18 บาท

ดินสอ 1 แท่ง ราคา 18 ÷ 3 = 6 บาท
ดินสอ 5 แท่ง ราคา 5 × 6 = 30 บาท
ดังนั้น ดินสอ 5 แท่ง ราคา 30 บาท

พิจารณาตัวอย่างต่อไปนี้

ตัวอย่างที่ 1
ลูกอม 2 เม็ด ราคา 4 บาท ถ้าซื้อลูกอม 5 เม็ด จะต้องจ่ายเงินกี่บาท
วิธีทำ� ลูกอม 2 เม็ด ราคา 4 บาท
1 1 เขียนสิ่งที่โจทย์ถาม
1 1
ไว้ด้านขวา
ลูกอม 1 เม็ด ราคา 4 ÷ 2 = 42 = 2 บาท
1
1
ลูกอม 5 เม็ด ราคา 2 × 5 = 10 บาท
1 1 1 1 1
1 1 1 1 1

ดังนั้น ซื้อลูกอม 5 เม็ด ต้องจ่ายเงิน 10 บาท

ตอบ ต้องจ่ายเงิน ๑๐ บาท

10
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
ดินสอ 6 แท่ง ราคา 48 บาท ถ้าซื้อดินสอ 9 แท่ง จะต้องจ่ายเงินกี่บาท

ตัวอย่างที่ 2
วินัยวิ่งรอบสนาม 3 รอบ ใช้เวลา 10 นาที ในเวลา 30 นาที วินัยจะวิ่งรอบสนามได้
กี่รอบ
วิธีทำ� ในเวลา 10 นาที วินัยวิ่งรอบสนามได้ 3 รอบ
ในเวลา 1 นาที วินัยวิ่งรอบสนามได้ 3 ÷ 10 = 10 3 รอบ
ในเวลา 30 นาที วินัยวิ่งรอบสนามได้ 10 3 × 30 = 9 รอบ
ดังนั้น ในเวลา 30 นาที วินัยจะวิ่งรอบสนามได้ 9 รอบ
ตอบ วินัยจะวิ่งรอบสนามได้ ๙ รอบ

รถยนต์คันหนึ่งแล่นในระยะทาง 30 กิโลเมตร ใช้น�้ำมัน 3 ลิตร ถ้าใช้น�้ำมัน 15 ลิตร จะแล่นได้

ระยะทางกี่กิโลเมตร

11
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 แบบฝึกหัด 1.2
1. (*) จงแสดงวิธีท�ำ
1) สมุดบันทึก 5 เล่ม ราคา 60 บาท ถ้าซื้อสมุดบันทึก 12 เล่ม จะต้องจ่ายเงินกี่บาท
2) ดอกไม้ 50 ดอก จัดใส่แจกันใบละเท่า ๆ กัน ได้ 10 ใบ ถ้ามีดอกไม้ 200 ดอกจะจัด
ใส่แจกันได้กี่ใบ
3) รถยนต์คันหนึ่งแล่นได้ระยะทาง 20 กิโลเมตร ใช้น�้ำมัน 7 ลิตร ถ้ารถยนต์ใช้น�้ำมันไป
98 ลิตร จะแล่นได้ระยะทางเท่าใด
4) ส้ม 4 กิโลกรัม ราคา 140 บาท ถ้าซื้อส้ม 3 กิโลกรัม จะต้องจ่ายเงินกี่บาท
5) นายขยันใช้เวลา 3 วัน อ่านหนังสือไปได้ 50 หน้า ถ้าต้องการอ่านหนังสือ 200 หน้า
นายขยันจะต้องใช้เวลากี่วัน
2. (**) จงแสดงวิธีท�ำ
1) เนื้ออกไก่ราคากิโลกรัมละ 60 บาท ถ้าซื้อเนื้ออกไก่ 450 กรัม จะต้องจ่ายเงินกี่บาท
(1 กิโลกรัม เท่ากับ 1,000 กรัม)
2) สบู่ 2 โหล ราคา 480 บาท ถ้าซื้อสบู่ 18 ก้อน จะต้องจ่ายเงินกี่บาท
3) ยุภาพับนกกระดาษได้ 7 ตัว ใช้เวลา 15 นาที ถ้ายุภาใช้เวลา 1 ชัว่ โมง จะพับนกกระดาษ
ได้กี่ตัว
3. (***) สีทาบ้าน 2 กระป๋อง มีราคา 1,200 บาท สามารถทาครอบคลุมพื้นที่ก�ำแพงได้
ทั้งหมด 90 ตารางเมตร จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
1) ถ้าซื้อสีทาบ้าน 6 กระป๋อง จะต้องจ่ายเงินกี่บาท และทาครอบคลุมพื้นที่ก�ำแพงได้
กี่ตารางเมตร
2) ถ้าต้องการทาสีบนพืน้ ทีก่ ำ� แพงทัง้ หมด 900 ตารางเมตร จะต้องใช้สที าบ้านกีก่ ระป๋อง
และจะต้องจ่ายเงินค่าสีทาบ้านกี่บาท

12
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
3 เศษส่วนกับร้อยละ
3.1 การเขียนเศษส่วนที่ตัวส่วนเป็น 100 ในรูปร้อยละ
จากรูป มีสว่ นทีร่ ะบายสีเป็น 30 ส่วน ใน 100 ส่วน เท่า ๆ กัน
เขียนแทนด้วยเศษส่วนได้ 100 30
30
100 อาจกล่าวได้อีกอย่างหนึ่งว่า ร้อยละ 30
หรือ 30 เปอร์เซ็นต์
เปอร์เซ็นต์ เขียนแทนด้วยสัญลักษณ์ %
ดังนั้น 30 เปอร์เซ็นต์ เขียนแทนด้วย 30%

เศษส่วนที่มีตัวส่วนเป็น 100 สามารถเขียนในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์

และในทางกลับกัน ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์สามารถเขียนในรูปเศษส่วนที่มี
ตัวส่วนเป็น 100 ได้เช่นกัน

ตัวอย่างที่ 1
จงเขียนเศษส่วนต่อไปนี้ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
72
1) 100 5
2) 100
ตอบ 1) ร้อยละ ๗๒ หรือ ๗๒%
2) ร้อยละ ๕ หรือ ๕%

จงเขียนเศษส่วนต่อไปนี้ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
60
1) 100 2) 1003

13
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 3.2 การเขียนเศษส่วนที่ตัวส่วนหาร 100 ลงตัวในรูปร้อยละ
เศษส่วนที่มีตัวส่วนหาร 100 ลงตัว สามารถเขียนในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ได้

ตัวอย่างที่ 2
9 ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
จงเขียน 20
สังเกตว่า 20 × 5 = 100
9
วิธีทำ� 20 = 20 # 59 # 5
จึงคูณทั้งตัวเศษและตัวส่วนด้วย 5
= 100 45 เพื่อท�ำให้ตัวส่วนเป็น 100
= ร้อยละ 45 หรือ 45%
9 เขียนในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ได้เป็น ร้อยละ 45 หรือ 45%
ดังนั้น 20
ตอบ ร้อยละ ๔๕ หรือ ๔๕%

2 ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
จงเขียน 10

3.3 การเขียนร้อยละในรูปเศษส่วน
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์สามารถเขียนในรูปเศษส่วนที่มีตัวส่วนเป็น 100 ได้

ตัวอย่างที่ 3
จงเขียนร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ต่อไปนี้ในรูปเศษส่วน
1) ร้อยละ 97 2) 60%
ตอบ ๙๗
1) ๑๐๐ 3 เป็นเศษส่วนอย่างต�่ำของ 60
๖๐
2) ๑๐๐ หรือ ๕๓ 5 100

14
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 จงเขียนร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ต่อไปนี้ในรูปเศษส่วน
1) 53% 2) ร้อยละ 16

แบบฝึกหัด 1.3
1. (*) จงเขียนเศษส่วนต่อไปนี้ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
1) 10025 87
6) 100
2) 10042 54
7) 100
3) 100 7 19
8) 100
4) 100 2 9) 1009
5) 10066 10) 100
100

2. (*) จงเขียนเศษส่วนต่อไปนี้ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
1) 12 6) 43
2) 10 3 7) 45
3) 20 8 8) 12
20
4) 2515 300
9) 1,000
5) 3550
90
10) 200

3. (*) จงเขียนร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ต่อไปนี้ในรูปเศษส่วน
1) ร้อยละ 7 6) ร้อยละ 4
2) ร้อยละ 10 7) 20%
3) 27% 8) 35%
4) 50% 9) ร้อยละ 40
5) ร้อยละ 11 10) 75%
15
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 4 ทศนิยมกับร้อยละ
4.1 การเขียนทศนิยมไม่เกินสองต�ำแหน่งในรูปร้อยละ

จากรูป มีสว่ นทีร่ ะบายสีเป็น 25 ส่วน ใน 100 ส่วน เท่า ๆ กัน

เขียนแทนด้วยทศนิยมได้ 0.25
0.25 อาจกล่าวได้อีกอย่างหนึ่งว่า ร้อยละ 25 หรือ 25%

ตัวอย่างที่ 1
จงเขียนทศนิยมต่อไปนี้ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
1) 0.78 2) 0.07
วิธีท�ำ 1) 0.78 = 100 78
ทศนิยมสองต�ำแหน่งเขียนใน
= ร้อยละ 78 หรือ 78% รูปเศษส่วนจะมีตัวส่วนเท่ากับ 100
ดังนั้น 0.78 เขียนในรูปร้อยละ
หรือเปอร์เซ็นต์ได้เป็น ร้อยละ 78 หรือ 78%
ตอบ ร้อยละ ๗๘ หรือ ๗๘%
2) 0.07 = 100 7
= ร้อยละ 7 หรือ 7%
ดังนั้น 0.07 เขียนในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ได้เป็น ร้อยละ 7 หรือ7%
ตอบ ร้อยละ ๗ หรือ ๗%

จงเขียนทศนิยมต่อไปนี้ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
1) 0.88 2) 0.08

16
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 ตัวอย่างที่ 2
จงเขียน 0.5 ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
วิธีท�ำ 0.5 = 0.50
เขียนทศนิยมหนึ่งต�ำแหน่งให้เป็นทศนิยม
= 100 50
สองต�ำแหน่ง โดยเติม 0 ต่อท้ายอีก 1 ตัว
= ร้อยละ 50 หรือ 50%
ดังนั้น 0.5 เขียนในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ได้เป็น ร้อยละ 50 หรือ 50%
ตอบ ร้อยละ ๕๐ หรือ ๕๐%

จงเขียน 0.2 ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์

4.2 การเขียนร้อยละในรูปทศนิยม
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์สามารถเขียนให้อยู่ในรูปเศษส่วนที่มีตัวส่วนเป็น 100 หรือ
ในรูปทศนิยมสองต�ำแหน่งได้

ตัวอย่างที่ 3
จงเขียนร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ต่อไปนี้ในรูปทศนิยม
1) ร้อยละ 18 2) 6%

วิธีท�ำ 1) ร้อยละ 18 = 100 18 เศษส่วนที่มีตัวส่วนเท่ากับ 100

เขียนเป็นทศนิยมจะได้ทศนิยมสองต�ำแหน่ง
= 0.18
ดังนั้น ร้อยละ 18 เขียนในรูปทศนิยมได้เป็น 0.18
ตอบ ๐.๑๘

17
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 2) 6% = 100 6
= 0.06
ดังนั้น 6% เขียนในรูปทศนิยมได้เป็น 0.06
ตอบ ๐.๐๖

จงเขียนร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ต่อไปนี้ในรูปทศนิยม
1) ร้อยละ 39 2) 10% 3) 9%

แบบฝึกหัด 1.4
1. (*) จงเขียนทศนิยมต่อไปนี้ในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
1) 0.54 6) 0.8
2) 0.42 7) 0.7
3) 0.06 8) 0.15
4) 0.09 9) 0.66
5) 0.30 10) 0.1

2. (*) จงเขียนร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ต่อไปนี้ในรูปทศนิยม
1) ร้อยละ 63 6) ร้อยละ 45
2) ร้อยละ 22 7) 40%
3) ร้อยละ 80 8) ร้อยละ 75
4) 12% 9) ร้อยละ 1
5) 7% 10) 99%

18
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
5 ร้อยละของจ�ำนวนนับ

ร้อยละของจ�ำนวนนับ หาได้โดยเขียนร้อยละในรูปเศษส่วน
แล้วหาเศษส่วนของจ�ำนวนนับดังกล่าว

ตัวอย่าง
จงหาค่าต่อไปนี้
1) ร้อยละ 20 ของ 80
2) 25% ของ 300 เปลี่ยน “ของ” เป็น
วิธีท�ำ 1) ร้อยละ 20 ของ 80 = 100 20 × 80
เครื่องหมายคูณ
= 16
ดังนั้น ร้อยละ 20 ของ 80 = 16
ตอบ ๑๖
2) 25% ของ 300 = 100 25 × 300
= 75
ดังนั้น 25% ของ 300 = 75
ตอบ ๗๕

จงหาค่าต่อไปนี้
1) ร้อยละ 40 ของ 90 2) 75% ของ 600

19
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 แบบฝึกหัด 1.5
1. (*) จงแสดงวิธีท�ำเพื่อหาค่าต่อไปนี้
1) ร้อยละ 10 ของ 300 6) 24% ของ 150
2) ร้อยละ 25 ของ 40 7) 50% ของ 584
3) 60% ของ 250 8) ร้อยละ 5 ของ 440
4) 15% ของ 600 9) 8% ของ 500
5) ร้อยละ 73 ของ 400 10) 95% ของ 2,000

2. (**) 20% ของ 60 กับร้อยละ 64 ของ 200 รวมกันเป็นเท่าใด

3. (**) ร้อยละ 50 ของ 340 น้อยกว่า 35% ของ 500 อยู่เท่าใด

4. (**) 8% ของ 1,000 มากกว่า ร้อยละ 30 ของ 250 อยู่เท่าใด

5. (**) ร้อยละ 25 ของ 360 มากกว่าหรือน้อยกว่า 12% ของ 700 อยู่เท่าใด

6. (**) 80% ของ 75% ของ 4,500 เท่ากับเท่าใด

20
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
6 โจทย์ปัญหาร้อยละ
พิจารณาข้อความต่อไปนี้
“มีนักเรียนชายร้อยละ 40 ของจ�ำนวนนักเรียนทั้งหมด”
หมายความว่า ถ้ามีนักเรียนทั้งหมด 100 คน จะมีนักเรียนชาย 40 คน
“สายใจสอบได้ 80% ของคะแนนเต็ม”
หมายความว่า ถ้ามีคะแนนเต็ม 100 คะแนน สายใจจะสอบได้ 80 คะแนน

ตัวอย่างที่ 1
คนกลุ่มหนึ่งมีผู้ชายร้อยละ 40 ของจ�ำนวนคนทั้งหมด ถ้ามีคนทั้งหมด 600 คน
จะมีผู้ชายในกลุ่มกี่คน
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 มีผู้ชายร้อยละ 40 ของจ�ำนวนคนทั้งหมด
หมายความว่า ถ้ามีคนทั้งหมด 100 คน จะมีผู้ชาย 40 คน
ถ้ามีคนทั้งหมด 100 คน จะมีผู้ชาย 40 คน
ถ้ามีคนทั้งหมด 1 คน จะมีผู้ชาย 40 คน
100
ถ้ามีคนทั้งหมด 600 คน จะมีผู้ชาย 100 40 × 600 = 240 คน
ดังนั้น ถ้ามีคนทั้งหมด 600 คน จะมีผู้ชายในกลุ่ม 240 คน
ตอบ จะมีผู้ชายในกลุ่ม ๒๔๐ คน

วิธีที่ 2 มีผู้ชายร้อยละ 40 ของจ�ำนวนคนทั้งหมด

หมายความว่า มีผู้ชาย 10040 ของจ�ำนวนคนทั้งหมด
ถ้ามีคนทั้งหมด 600 คน จะมีผู้ชาย 100 40 × 600 = 240 คน
ดังนั้น ถ้ามีคนทั้งหมด 600 คน จะมีผู้ชายในกลุ่ม 240 คน
ตอบ จะมีผู้ชายในกลุ่ม ๒๔๐ คน

21
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 แม่ค้าขายไข่ไก่ไปร้อยละ 40 ของจ�ำนวนไข่ไก่ทั้งหมด ถ้าแม่ค้ามีไข่ไก่ทั้งหมด 500 ฟอง
แม่ค้าขายไข่ไก่ไปกี่ฟอง

ตัวอย่างที่ 2
ปิติก�ำลังฝึกว่ายน�้ำเป็นระยะทางทั้งหมด 1,600 เมตร ตอนนี้เขาว่ายน�้ำไปแล้ว 70%
ของระยะทางทั้งหมด ปิติว่ายน�้ำไปแล้วกี่เมตร และยังเหลือระยะทางที่ต้องว่ายน�้ำ
อีกกี่เมตร
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 ว่ายน�้ำไปแล้ว 70% ของระยะทางทั้งหมด
หมายความว่า ถ้ามีระยะทางทั้งหมด 100 เมตร จะว่ายไปแล้ว 70 เมตร
ถ้ามีระยะทางทั้งหมด 100 เมตร จะว่ายไปแล้ว 70 เมตร
ถ้ามีระยะทางทั้งหมด 1 เมตร จะว่ายไปแล้ว 100 70 เมตร
ถ้ามีระยะทางทั้งหมด 1,600 เมตร
จะว่ายไปแล้ว 70
100 × 1600 = 1120 เมตร
และยังเหลือระยะทางที่ต้องว่ายน�้ำอีก 1600 - 1120 = 480 เมตร
ดังนั้น ว่ายน�้ำไปแล้ว 1,120 เมตร และเหลือระยะทางที่ต้องว่ายน�้ำอีก
480 เมตร
ตอบ ปิตวิ า่ ยน�ำ้ ไปแล้ว ๑,๑๒๐ เมตร และเหลือระยะทางทีต่ อ้ งว่ายน�ำ้ อีก ๔๘๐ เมตร

วิธีที่ 2 ว่ายน�้ำไปแล้ว 70% ของระยะทางทั้งหมด

หมายความว่า ว่ายน�้ำไปแล้ว 100 70 ของระยะทางทั้งหมด
ว่ายน�้ำไปแล้ว 70
100 × 1600 = 1120 เมตร
และยังเหลือระยะทางที่ต้องว่ายน�้ำอีก 1600 - 1120 = 480 เมตร
ดังนั้น ว่ายน�้ำไปแล้ว 1,120 เมตร และเหลือระยะทางที่ต้องว่ายน�้ำอีก
480 เมตร
ตอบ ปิตวิ า่ ยน�ำ้ ไปแล้ว ๑,๑๒๐ เมตร และเหลือระยะทางทีต่ อ้ งว่ายน�ำ้ อีก ๔๘๐ เมตร
22
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 เตชินต้องการวิ่งออกก�ำลังกายเป็นระยะทางทั้งหมด 5,000 เมตร ตอนนี้เขาวิ่งไปแล้ว 35%
ของระยะทางทั้งหมด เตชินวิ่งไปแล้วกี่เมตร และยังเหลือระยะทางที่ต้องวิ่งอีกกี่เมตร

แบบฝึกหัด 1.6
1. (*) จงอธิบายความหมายของข้อความต่อไปนี้
1) มีไก่ตัวผู้ 20% ของจ�ำนวนไก่ทั้งหมด
2) 30% ของดอกไม้ทั้งหมดในสวนเป็นสีชมพู
3) ร้อยละ 8 ของประชากรเป็นโรคตาบอดสี
4) รายได้ของบริษัทเพิ่มขึ้น 10% จากปีที่แล้ว
2. (*) ชาวสวนเก็บมะม่วง 200 ผล ขายไปร้อยละ 30 ของจำ�นวนมะม่วงที่เก็บได้ ชาวสวน
ขายมะม่วงไปกี่ผล
3. (*) วันนีพ้ รี ะขายของมีรายได้ 2,000 บาท เก็บออมไว้ 5% ของรายได้ วันนีพ้ รี ะเก็บออม
เงินได้กี่บาท
4. (*) ขนมเค้กก้อนหนึ่งมีน�้ำหนัก 790 กรัม ประกอบด้วยแป้ง 70% ของน�้ำหนักขนมเค้ก
ขนมเค้กก้อนนี้ประกอบด้วยแป้งกี่กรัม
5. (**) เดือนนีป้ รีชาได้รบั เงินค่าขนม 1,500 บาท ใช้ไปร้อยละ 60 ของเงินค่าขนมทัง้ เดือน
1) เดือนนี้ปรีชาใช้เงินไปกี่บาท
2) เดือนนี้ปรีชาเหลือเงินกี่บาท
6. (***) วันนี้มีผู้เข้าสวนสนุก 1,200 คน เป็นผู้ใหญ่ 20% ของผู้เข้าสวนสนุกทั้งหมด
ผู้เข้าชมที่เหลือเป็นเด็ก จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
1) มีผู้ใหญ่เข้าชมสวนสนุกกี่คน
2) มีเด็กเข้าชมสวนสนุกกี่คน
3) ถ้าบัตรผ่านประตูสวนสนุกส�ำหรับผูใ้ หญ่ราคา 250 บาท ส�ำหรับเด็กราคา 200 บาท
จงหาว่าสวนสนุกมีรายได้จากการขายบัตรผ่านประตูในวันนี้ทั้งหมดกี่บาท
23
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 7 ก�ำไร ขาดทุน
ในการซื้อขายสินค้านักเรียนมักจะได้ยินค�ำว่า ทุน ราคาขาย ก�ำไร ขาดทุน ซึ่งค�ำ
เหล่านี้ล้วนมีความเกี่ยวข้องกับการซื้อขาย

ทุน หรือ ต้นทุน หมายถึง ราคาสิ่งของที่ซื้อมา หรืออาจหมายถึงจ�ำนวนเงิน

หรือปัจจัยต่าง ๆ ที่ใช้ในการผลิตสิ่งของ
ราคาขาย หมายถึง ราคาสิ่งของที่ขายไป
ก�ำไร หมายถึง ส่วนต่างของราคาขายกับทุน เมื่อราคาขายมากกว่าทุน
ขาดทุน หมายถึง ส่วนต่างของทุนกับราคาขาย เมื่อราคาขายน้อยกว่าทุน

พิจารณาข้อความต่อไปนี้

“ก�ำไรร้อยละ 10” หรือ “ก�ำไร 10%”

หมายความว่า ทุน 100 บาท ได้กำ� ไร 10 บาท หรือขาย 100 + 10 = 110 บาท

“ขาดทุนร้อยละ 10” หรือ “ขาดทุน 10%”

หมายความว่า ทุน 100 บาท ขาดทุน 10 บาท หรือขาย 100 - 10 = 90 บาท

ส�ำหรับหัวข้อนี้นักเรียนจะได้เรียนรู้การหาก�ำไร ขาดทุน การหาราคาขาย และการหา

ราคาทุน ในหัวข้อย่อยต่อไปนี้

24
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 7.1 การหาก�ำไรและขาดทุน

ตัวอย่างที่ 1
ใบเตยซื้อพัดลมราคา 500 บาท ขายได้ก�ำไร 24% ใบเตยขายพัดลมได้ก�ำไรกี่บาท
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 ก�ำไร 24%
หมายความว่า ทุน 100 บาท จะได้ก�ำไร 24 บาท
ทุน 100 บาท ได้ก�ำไร 24 บาท
ทุน 1 บาท ได้ก�ำไร 24 บาท
100 5
ทุน 500 บาท ได้ก�ำไร 1 100 24 × 500 = 120 บาท
ดังนั้น ใบเตยขายพัดลมได้ก�ำไร 120 บาท
ตอบ ใบเตยขายพัดลมได้ก�ำไร ๑๒๐ บาท

24 ของทุน
วิธีที่ 2 ก�ำไร 24% หมายความว่า ได้ก�ำไร 100
ทุน 500 บาท ได้ก�ำไร 1 100 24 × 500 5= 120 บาท
ดังนั้น ใบเตยขายพัดลมได้ก�ำไร 120 บาท
ตอบ ใบเตยขายพัดลมได้ก�ำไร ๑๒๐ บาท

ไมตรีซื้อกางเกงยีนราคา 1,200 บาท ขายได้ก�ำไรร้อยละ 30 ไมตรีขายกางเกงยีนได้ก�ำไรกี่บาท

25
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 ตัวอย่างที่ 2
ลัคณาซื้อนาฬิการาคา 2,000 บาท ขายต่อให้เพื่อนขาดทุนร้อยละ 17 ลัคณาขาย
นาฬิกาขาดทุนกี่บาท
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 ขาดทุนร้อยละ 17
หมายความว่า ทุน 100 บาท ขาดทุน 17 บาท
ทุน 100 บาท ขาดทุน 17 บาท
ทุน 1 บาท ขาดทุน 17 บาท
100 20
ทุน 2,000 บาท ขาดทุน 1 100 17 × 2000 = 340 บาท
ดังนั้น ลัคณาขายนาฬิกาขาดทุน 340 บาท
ตอบ ลัคณาขายนาฬิกาขาดทุน ๓๔๐ บาท

17 ของทุน
วิธีที่ 2 ขาดทุนร้อยละ 17 หมายความว่า ขาดทุน 100
ทุน 2,000 บาท ขาดทุน 1 100 17 × 2000 =20 340 บาท
ดังนั้น ลัคณาขายนาฬิกาขาดทุน 340 บาท
ตอบ ลัคณาขายนาฬิกาขาดทุน ๓๔๐ บาท

หมิงซื้อแจกันราคา 900 บาท ขายต่อให้ญาติขาดทุน 40% หมิงขายแจกันขาดทุนกี่บาท

26
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 แบบฝึกหัด 1.7.1
1. (*) จงอธิบายความหมายของข้อความต่อไปนี้
1) ก�ำไรร้อยละ 5
2) ขาดทุนร้อยละ 20
3) ก�ำไร 12%
4) ขาดทุน 40%

2. (**) จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
1) กวินลงทุนท�ำอาหาร 100 บาท ขายได้เงิน 130 บาท กวินขายอาหารได้ก�ำไร
กี่เปอร์เซ็นต์
2) มะนาวซื้อเสื้อราคา 100 บาท ขายต่อให้น้อง 85 บาท มะนาวขายเสื้อขาดทุน
ร้อยละเท่าใด

3. (*) จงแสดงวิธีท�ำโจทย์ต่อไปนี้
1) ไพศาลซื้อโคมไฟ 500 บาท ขายได้ก�ำไร 24% ไพศาลขายโคมไฟได้ก�ำไรกี่บาท
2) สมหวังซื้อกาต้มน�้ำไฟฟ้า 200 บาท ขายไปขาดทุนร้อยละ 10 สมหวังขายกาต้มน�้ำ
ไฟฟ้าขาดทุนกี่บาท
3) ศิริพรซื้อโต๊ะท�ำงาน 850 บาท ขายไปขาดทุน 6% ศิริพรขายโต๊ะท�ำงานขาดทุน
กี่บาท
4) ร้านค้าขายจักรยานได้ก�ำไรร้อยละ 5 ถ้าต้นทุนของจักรยาน 1,800 บาท
ร้านค้าขายจักรยานได้ก�ำไรกี่บาท

4. (**) เขม ศร และอูด๊ ร่วมใจกันสร้างไม้แกะสลักจากทุน 600 บาท น�ำไม้แกะสลักไป

ขายต่อได้กำ� ไร 30% จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
1) เขม ศร และอูด๊ ขายไม้แกะสลักได้กำ� ไรกีบ่ าท
2) เมือ่ น�ำก�ำไรทีไ่ ด้มาแบ่งให้ทงั้ 3 คน คนละเท่า ๆ กันแล้ว แต่ละคนจะได้รบั เงินคนละ
กีบ่ าท

27
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 7.2 การหาราคาขาย

ตัวอย่างที่ 3
โต๋ซื้อรองเท้าราคา 500 บาท ขายต่อได้ก�ำไรร้อยละ 8 โต๋ขายรองเท้าราคากี่บาท
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 ก�ำไรร้อยละ 8
หมายความว่า ซือ้ รองเท้าราคา 100 บาท จะขายไป 100 + 8 = 108 บาท
ทุน 100 บาท ขายไป 108 บาท
ทุน 1 บาท ขายไป 108 บาท
100 5
ทุน 500 บาท ขายไป 1 108 100 × 500 = 540 บาท
ดังนั้น โต๋ขายรองเท้าราคา 540 บาท
ตอบ โต๋ขายรองเท้าราคา ๕๔๐ บาท

วิธีที่ 2 ก�ำไรร้อยละ 8
หมายความว่า ได้ก�ำไร 1008 ของทุน
ทุน 500 บาท ได้ก�ำไร 1 100 8 × 500 5= 40 บาท
ขายไป 500 + 40 = 540 บาท
ดังนั้น โต๋ขายรองเท้าราคา 540 บาท
ตอบ โต๋ขายรองเท้าราคา ๕๔๐ บาท

ลลิตาซื้อกระเป๋าราคา 1,450 บาท ขายต่อได้ก�ำไร 20% ลลิตาขายกระเป๋าราคากี่บาท

28
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
ตัวอย่างที่ 4
สาซื้อตุ๊กตาราคา 720 บาท ขายขาดทุน 10% สาขายตุ๊กตาราคากี่บาท
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 ขาดทุน 10%
หมายความว่า ซื้อตุ๊กตาราคา 100 บาท จะขายไป 100 - 10 = 90 บาท
ถ้าทุน 100 บาท ขายไป 90 บาท
ทุน 1 บาท ขายไป 90 บาท
100
ทุน 720 บาท ขายไป 90
100 × 720 = 648 บาท
ดังนั้น สาขายตุ๊กตาราคา 648 บาท
ตอบ สาขายตุ๊กตาราคา ๖๔๘ บาท

อาจแสดงวิธีหาผลลัพธ์แบบละเอียด ได้ดังนี้
1
90 # 720 = 9 # 10 # (72 # 10)1 = 9 × 72 = 648
100 101# 101

วิธีที่ 2 ขาดทุน 10%

หมายความว่า ขาดทุน 100 10 ของทุน
ทุน 720 บาท ขาดทุน 10
100 × 720 = 72 บาท
ขายไป 720 - 72 = 648 บาท
ดังนั้น สาขายตุ๊กตาราคา 648 บาท
ตอบ สาขายตุ๊กตาราคา ๖๔๘ บาท

พ่อซื้อโทรทัศน์ราคา 3,000 บาท ขายขาดทุนร้อยละ 7 พ่อขายโทรทัศน์ราคากี่บาท

29
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 แบบฝึกหัด 1.7.2
1. (*) จงแสดงวิธีท�ำโจทย์ต่อไปนี้
1) พ่อซือ้ เครือ่ งปรับอากาศมา 8,000 บาท ขายไปขาดทุน 7% พ่อขายเครือ่ งปรับอากาศ
ไปกี่บาท
2) แม่ครัวซื้อวัตถุดิบ 850 บาท เพื่อน�ำมาประกอบอาหาร เมื่อขายจนหมดปรากฏว่า
ได้ก�ำไรร้อยละ 20 แม่ครัวขายอาหารได้เงินทั้งหมดกี่บาท
3) สัญญาซื้อแผ่นซีดีเพลง 125 บาท น�ำไปขายต่อขาดทุน 8% สัญญาขายซีดีเพลง
ไปกี่บาท
4) เสื้อหนึ่งตัวใช้ต้นทุนในการผลิต 40 บาท ก�ำหนดราคาขายโดยคิดก�ำไรร้อยละ 50
ขายเสื้อราคาตัวละกี่บาท

2. (**) ครามซื้อสมุดมา 1 โหลในราคา 300 บาท จากนั้นน�ำสมุดมาขายต่อในราคาเล่มละ

เท่า ๆ กัน เมื่อขายหมดได้ก�ำไรร้อยละ 20 จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
1) ครามขายสมุดได้เงินทั้งหมดกี่บาท
2) ครามตั้งราคาขายสมุดเล่มละกี่บาท
7.3 การหาทุน
ตัวอย่างที่ 5
อาชัยขายกล้องถ่ายรูปไปในราคา 7,500 บาท ได้ก�ำไร 25% อาชัยซื้อกล้องถ่ายรูป
มาในราคากี่บาท
วิธีท�ำ ก�ำไร 25%
หมายความว่า ซือ้ กล้องถ่ายรูป 100 บาท จะขายไป 100 + 25 = 125 บาท
ขายไป 125 บาท จากทุน 100 บาท
ขายไป 1 บาท จากทุน 100 บาท
12560
ขายไป 7,500 บาท จากทุน 1 100 125 × 7500 = 6000 บาท
ดังนั้น อาชัยซื้อกล้องถ่ายรูปมาในราคา 6,000 บาท
ตอบ อาชัยซื้อกล้องถ่ายรูปมาในราคา ๖,๐๐๐ บาท
30
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 นวลขายชุดราตรีไปในราคา 2,300 บาท ได้ก�ำไรร้อยละ 15 นวลซื้อชุดราตรีมาในราคากี่บาท

ตัวอย่างที่ 6
มาสขายเตียงไปในราคา 5,000 บาท ขาดทุนร้อยละ 20 เตียงมีต้นทุนกี่บาท
วิธีท�ำ ขาดทุนร้อยละ 20
หมายความว่า เตียงมีต้นทุน 100 บาท จะขายไป 100 - 20 = 80 บาท
ขายไป 80 บาท จากทุน 100 บาท
ขายไป 1 บาท จากทุน 50 100 บาท
80 125
ขายไป 5,000 บาท จากทุน 100 × 5000 = 6250 บาท
80 2
ดังนั้น เตียงมีต้นทุน 6,250 บาท 1
ตอบ เตียงมีต้นทุน ๖,๒๕๐ บาท

ครามขายกีตาร์ต่อให้เพื่อนในราคา 2,185 บาท ขาดทุน 5% กีตาร์มีต้นทุนกี่บาท

แบบฝึกหัด 1.7.3
1. (*) จงแสดงวิธีท�ำโจทย์ต่อไปนี้
1) น�้ำขายโทรทัศน์ ไปในราคา 12,000 บาท ได้ก�ำไร 20% น�้ำซื้อโทรทัศน์มาราคากี่บาท
2) พ่อขายโทรทัศน์ ไปในราคา 4,500 ขาดทุน 10% พ่อซื้อโทรทัศน์มาราคากี่บาท
3) สมศรีขายเครื่องประดับ 1 ชุด ไปในราคา 9,000 บาท ขาดทุน 20% สมศรีซื้อ
เครื่องประดับชุดนี้มาราคาเท่าใด
2. (**) มิวขายคอมพิวเตอร์ราคา 27,000 บาท ขาดทุน 10% จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
1) มิวซื้อคอมพิวเตอร์มาในราคาเท่าใด
2) มิวต้องตั้งราคาคอมพิวเตอร์ ใหม่เป็นราคาเท่าใดจึงจะได้ก�ำไร 10%
31
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 8 การลดราคา

การบอกลดราคาเป็นร้อยละ คือ การบอกส่วนลดเมื่อเทียบกับ

ราคาที่ติดไว้ 100 บาท

พิจารณาข้อความต่อไปนี้ 100 บาท

ล0ด%
1 !
90 บาท
“ลดราคาร้อยละ 10” หรือ “ลดราคา 10%” 100 บาท

หมายความว่า ลดราคาร้อยละ 10 หรือ 10% ของราคาที่ติดไว้

นั่นคือ ถ้าติดราคาไว้ 100 บาท จะลดราคา 10 บาท หรือ
ถ้าติดราคาไว้ 100 บาท จะขาย 90 บาท
ตัวอย่างที่ 1
หนังสือเล่มหนึ่งติดราคาไว้ 300 บาท ร้านหนังสือลดราคาให้ร้อยละ 15 ร้านหนังสือ
ลดราคาให้กี่บาท
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 ลดราคาร้อยละ 15
หมายความว่า ติดราคาไว้ 100 บาท จะลดราคา 15 บาท
ติดราคาไว้ 100 บาท ลดราคา 15 บาท
ติดราคาไว้ 1 บาท ลดราคา 15 บาท
100 3
ติดราคาไว้ 300 บาท ลดราคา 100 15 × 300 = 45 บาท
1
ดังนั้น ร้านค้าลดราคาให้ 45 บาท
ตอบ ร้านค้าลดราคาให้ ๔๕ บาท

วิธีที่ 2 ลดราคาร้อยละ 15
หมายความว่า ลดราคา 100 15 ของราคาที่ติดไว้
ติดราคาไว้ 300 บาท ลดราคา 100 15 × 300 3= 45 บาท
1
ดังนั้น ร้านค้าลดราคาให้ 45 บาท
ตอบ ร้านค้าลดราคาให้ ๔๕ บาท
32
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
นิชารับประทานอาหารกับเพือ่ น มีคา่ ใช้จา่ ยทัง้ หมด 650 บาท ร้านอาหารลดราคาให้รอ้ ยละ 10
ร้านอาหารลดราคาให้กบี่ าท

ตัวอย่างที่ 2
ร้านค้าติดราคาตู้เย็นไว้ 5,000 บาท ลดราคา 23% ร้านค้าขายตู้เย็นกี่บาท
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 ลดราคา 23%
หมายความว่า ติดราคาตู้เย็นไว้ 100 บาท จะขายไป 100 - 23 = 77 บาท
ติดราคาไว้ 100 บาท ขายไป 77 บาท
ติดราคาไว้ 1 บาท ขายไป 77 บาท
100 50
ติดราคาไว้ 5,000 บาท ขายไป 100 77 × 5000 = 3850 บาท
1
ดังนั้น ร้านค้าขายตู้เย็น 3,850 บาท
ตอบ ร้านค้าขายตู้เย็น ๓,๘๕๐ บาท

วิธีที่ 2 ลดราคา 23%

หมายความว่า ลดราคา 100 23 ของราคาที่ติดไว้
ติดราคาไว้ 5,000 บาท ลดราคา 1 100 23 × 5000 50= 1150 บาท
ขายไป 5000 - 1150 = 3850 บาท
ดังนั้น ร้านค้าขายตู้เย็น 3,850 บาท
ตอบ ร้านค้าขายตู้เย็น ๓,๘๕๐ บาท

33
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 ร้านค้าติดราคาเสือ้ ไว้ 780 บาท ลดราคา 20% ร้านค้าขายเสือ้ กีบ่ าท

แบบฝึกหัด 1.8
1. (*) จงเขียนความหมายของข้อความต่อไปนี้
1) ลดราคา 8%
2) ลดราคา 15%
3) ลดราคาร้อยละ 35
4) ลดราคาร้อยละ 40

2. (**) จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
1) ติดป้ายขายตุ๊กตา 100 บาท ต่อมาลดราคาเหลือ 80 บาท ลดราคาตุ๊กตากี่เปอร์เซ็นต์
2) ติดป้ายขายต้นไม้ 100 บาท ต่อมาลดราคาเหลือ 75 บาท ลดราคาต้นไม้กี่เปอร์เซ็นต์

3. (*) จงแสดงวิธีท�ำโจทย์ต่อไปนี้
1) เสื้อติดราคาไว้ 500 บาท เจ้าของร้านลดราคาร้อยละ 10 เจ้าของร้านลดราคาให้
กี่บาท
2) เค้กติดราคาไว้ 800 บาท ลดราคา 35% ลดราคาให้กี่บาท
3) ทิวติดราคากีตาร์ไว้ 5,400 บาท ปรากฏว่าขายไม่ออกจึงลดราคาร้อยละ 30
ทิวลดราคากีตาร์กี่บาท
4) เครื่องซักผ้าติดราคาไว้ 7,490 บาท ลดราคา 20% ลดราคาให้กี่บาท

34
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
4. (**) ร้านขายเสื้อผ้าจัดโปรโมชันกลางปีลดราคาเสื้อทุกตัว 30% และลดราคากางเกง
ทุกตัว 40% จงหาว่าลูกค้าแต่ละคนต่อไปนี้ได้รับส่วนลดทั้งหมดกี่บาท
1) ฝ้ายซื้อเสื้อที่ติดป้ายราคา 550 บาท และซื้อกางเกงที่ติดป้ายราคา 620 บาท
2) บอลซื้อเสื้อยืดที่ติดป้ายราคา 270 บาท และซื้อเสื้อเชิ้ตที่ติดป้ายราคา 450 บาท
3) ปุ้ยซื้อกางเกงขาผ้าฝ้ายที่ติดป้ายราคา 590 บาท และซื้อกางเกงยีนที่ติดป้ายราคา
750 บาท
5. (*) จงแสดงวิธีท�ำโจทย์ต่อไปนี้
1) แว่นตาติดราคาไว้ 700 บาท ลดราคา 8% ขายแว่นตาในราคากี่บาท
2) ล�ำโพงไร้สายติดราคาไว้ 480 บาท ลดราคา 10% ขายล�ำโพงไร้สายในราคากี่บาท
3) มะลิซื้อของในห้างสรรพสินค้า 1,200 บาท ใช้บัตรสมาชิกลดราคา 15% มะลิต้อง
จ่ายเงินกี่บาท
4) ในงานมหกรรมหนังสือครั้งหนึ่ง หนังสือทุกเล่มลดราคา 25% หน่อยซื้อหนังสือ
เล่มหนึ่งที่ติดราคาไว้ 320 บาท หน่อยต้องจ่ายเงินค่าหนังสือกี่บาท

6. (**) ร้านรองเท้าจัดโปรโมชันพิเศษ เมื่อซื้อรองเท้าคู่หนึ่งในราคาเต็ม แล้วจะลดราคา

30% ให้รองเท้าอีกคู่หนึ่งที่ราคาไม่เกินราคาของรองเท้าคู่แรก จงหาว่าลูกค้าต่อไปนี้
จะต้องจ่ายเงินค่ารองเท้าทั้งหมดเท่าใดหลังหักส่วนลดแล้ว
1) กฤษณ์ซื้อรองเท้าสองคู่ ราคา 2,000 บาท และ 1,250 บาท
2) ชมซื้อรองเท้าสองคู่ ราคาคู่ละ 890 บาท
3) พลซื้อรองเท้าสองคู่ ราคา 950 บาท และ 1,500 บาท

7. (***) ร้านเครื่องใช้ไฟฟ้าซื้อเครื่องปรับอากาศมาจากโรงงานในราคา 7,500 บาท

ตั้งราคาขายเอาไว้ให้ได้ก�ำไร 30% ต่อมาจึงลดราคา 20% จากราคาที่ติดไว้
จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
1) ร้านเครื่องใช้ไฟฟ้าตั้งราคาเครื่องปรับอากาศเท่าใด
2) ร้านเครื่องใช้ไฟฟ้าขายเครื่องปรับอากาศราคาเท่าใดหลังจากลดราคาแล้ว

35
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 9 การหาร้อยละ
เนื่องจากร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์เป็นการเปรียบเทียบจ�ำนวนใด ๆ กับ 100 ดังนั้น
การหาร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ต้องพิจารณาจากทั้งหมด 100 ส่วน

ตัวอย่างที่ 1
มีปากกาทั้งหมด 50 ด้าม เป็นปากกาแดง 12 ด้าม มีปากกาแดงร้อยละเท่าใดของ
จ�ำนวนปากกาทั้งหมด
จะรู้ว่ามีปากกาแดงร้อยละเท่าใดของจ�ำนวนปากกาทั้งหมด
ต้องคิดจากจ�ำนวนปากกาทั้งหมด 100 ด้าม
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 มีปากกาทั้งหมด 50 ด้าม เป็นปากกาแดง 12 ด้าม
ถ้ามีปากกาทั้งหมด 100 ด้าม เป็นปากกาแดง
12 × 100 2= 24 ด้าม
1 50
ดังนั้น มีปากกาแดงร้อยละ 24 ของจ�ำนวนปากกาทั้งหมด
ตอบ มีปากกาแดงร้อยละ ๒๔ ของจ�ำนวนปากกาทั้งหมด

วิธีที่ 2 มีปากกาทั้งหมด 50ด้าม เป็นปากกาแดง 12 ด้าม

หมายความว่า มีปากกาแดง 12 50 ของจ�ำนวนปากกาทั้งหมด
ถ้ามีปากกาทั้งหมด 100 ด้าม จะเป็นปากกาแดง
12 × 100 2= 24 ด้าม
1 50

ดังนั้น มีปากกาแดงร้อยละ 24 ของจ�ำนวนปากกาทั้งหมด

ตอบ มีปากกาแดงร้อยละ ๒๔ ของจ�ำนวนปากกาทั้งหมด

มีหลอดไฟอยู่ในกล่อง 30 ดวง เป็นหลอดไฟสีน�้ำเงิน 18 ดวง มีหลอดไฟสีน�้ำเงินร้อยละเท่าใด

ของจ�ำนวนหลอดไฟทั้งหมดในกล่อง

36
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
ตัวอย่างที่ 2
พ่อซื้อกล้องถ่ายรูปราคา 3,000 บาท ขายไป 3,900 บาท พ่อได้ก�ำไรหรือขาดทุน
กี่บาท คิดเป็นก�ำไรหรือขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์

ถ้าราคาขายมากกว่าทุน จะได้ก�ำไร
ถ้าราคาขายต�่ำกว่าทุน จะขาดทุน
จะรู้ว่าได้ก�ำไรหรือขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์
ต้องคิดจากทุน 100 บาท
วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 ซื้อกล้องถ่ายรูปราคา 3,000 บาท ขายไป 3,900 บาท
ดังนั้น ได้ก�ำไร 3,900 - 3,000 = 900 บาท
ทุน 3,000 บาท ได้ก�ำไร 900 บาท
ทุน 1 บาท ได้ก�ำไร 900 บาท
3000 1
ทุน 100 บาท ได้ก�ำไร 900
300030× 100 = 30 บาท
ดังนั้น พ่อได้ก�ำไร 900 บาท คิดเป็นก�ำไร 30%
ตอบ พ่อได้ก�ำไร ๙๐๐ บาท คิดเป็นก�ำไร ๓๐%

วิธีที่ 2 ซื้อกล้องถ่ายรูปราคา 3,000 บาท ขายไป 3,900 บาท

ดังนั้น ได้ก�ำไร 3,900 - 3,000 = 900 บาท
หมายความว่า ได้ก�ำไร 3000 900 ของทุน
ถ้าทุน 100 บาท จะได้ก�ำไร 3000 900 × 100 1= 30 บาท
30
ดังนั้น พ่อได้ก�ำไร 900 บาท คิดเป็นก�ำไร 30%
ตอบ พ่อได้ก�ำไร ๙๐๐ บาท คิดเป็นก�ำไร ๓๐%

อารีซื้อโต๊ะราคา 660 บาท ขายไป 759 บาท อารีได้ก�ำไรหรือขาดทุนกี่บาท คิดเป็นก�ำไรหรือ

ขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์

37
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 ตัวอย่างที่ 3
เสื้อตัวหนึ่งติดราคาไว้ 400 บาท ต่อมาร้านค้าลดราคาเหลือ 240 บาท ร้านค้า
ลดราคาเสื้อกี่เปอร์เซ็นต์

จะรู้ว่าลดราคากี่เปอร์เซ็นต์ ต้องคิดจากราคาที่ติดไว้ 100 บาท

วิธีท�ำ
วิธีที่ 1 เสื้อติดราคาไว้ 400 บาท ลดราคาเหลือ 240 บาท
ดังนั้น ลดราคาไป 400 - 240 = 160 บาท
ติดราคาไว้ 400 บาท ลดราคา 160 บาท
ติดราคาไว้ 1 บาท ลดราคา 160 บาท
400 1
ถ้าติดราคาไว้ 100 บาท ลดราคา 160 × 100 = 40 บาท
4 400
ดังนั้น ร้านค้าลดราคาเสื้อ 40%
ตอบ ร้านค้าลดราคาเสื้อ ๔๐%

วิธีที่ 2 เสื้อติดราคาไว้ 400 บาท ลดราคาเหลือ 240 บาท

ดังนั้น ลดราคาไป 400 - 240 = 160 บาท
หมายความว่า ลดราคา 160 400 ของราคาที่ติดไว้
ถ้าติดราคาไว้ 100 บาท จะลดราคา 160 × 100 1= 40 บาท
4 400
ดังนั้น ร้านค้าลดราคาเสื้อ 40%
ตอบ ร้านค้าลดราคาเสื้อ ๔๐%

ร้านขนมเค้กติดราคาเค้กไว้ 590 บาท ต่อมาร้านค้าลดราคาเหลือ 472 บาท ร้านขนมเค้ก

ลดราคาเค้กกี่เปอร์เซ็นต์

38
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 แบบฝึกหัด 1.9
1. (*) จงแสดงวิธีท�ำโจทย์ต่อไปนี้
1) ถังใบหนึ่งมีความจุทั้งหมด 20 ลิตร มีน�้ำอยู่ในถัง 9 ลิตร มีน�้ำอยู่ ในถังร้อยละ
เท่าใดของความจุทั้งหมด
2) ลุงศรีมีที่ดิน 40 ไร่ ใช้ปลูกข้าว 30 ไร่ ลุงศรีใช้ที่ดินปลูกข้าวร้อยละเท่าใดของที่ดิน
ทั้งหมด
3) ผ้าขนหนูผืนหนึ่งติดราคาไว้ 120 บาท ร้านค้าลดราคาเหลือ 108 บาท ร้านค้า
ลดราคาผ้าขนหนูกี่เปอร์เซ็นต์
4) รองเท้าผ้าใบมีทุน 200 บาท ร้านค้าขายไป 250 บาท ร้านค้าได้ก�ำไรหรือขาดทุน
กี่บาท คิดเป็นก�ำไรหรือขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์
5) พ่อซื้อจักรยานยนต์ 40,000 บาท ต่อมาเลิกใช้จึงขายไป 20,000 บาท พ่อได้ก�ำไร
หรือขาดทุนกี่บาท คิดเป็นก�ำไรหรือขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์
6) ธเณศซื้อเตารีดมา 400 บาท ขายไป 520 บาท ธเณศได้ก�ำไรหรือขาดทุนกี่บาท
คิดเป็นก�ำไรหรือขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์
7) อนงค์ซื้อกระเป๋าเดินทางมา 3,600 บาท ใช้ ไปได้สักระยะจึงขายไป 1,260 บาท
อนงค์ได้ก�ำไรหรือขาดทุนกี่บาท คิดเป็นก�ำไรหรือขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์

2. (**) ในปี 2560 เพชรสูง 120 เซนติเมตร ในปี 2561 เพชรสูง 126 เซนติเมตร
1) ในปี 2561 เพชรสูงขึ้นจากปีที่แล้วกี่เซนติเมตร
2) ในปี 2561 เพชรสูงขึ้นกี่เปอร์เซ็นต์จากปีที่แล้ว

3. (***) อ�่ำซื้อเสื้อมา 250 บาท แล้วน�ำไปขายต่อโดยติดป้ายราคาเสื้อไว้ 300 บาท

ปรากฏว่าไม่มี ใครซื้อเสื้อ อ�่ำจึงลดราคาลงเหลือ 210 บาท จึงจะขายได้
1) จากราคาเสื้อที่อ�่ำติดป้ายไว้ ในตอนแรก อ�่ำต้องการก�ำไรจากการขายเสื้อ
กี่เปอร์เซ็นต์
2) อ�่ำลดราคาเสื้อกี่เปอร์เซ็นต์จากราคาที่ตั้งไว้ ในตอนแรก
3) หลังจากขายเสื้อได้แล้ว อ�่ำได้ก�ำไรหรือขาดทุนกี่บาท คิดเป็นก�ำไรหรือขาดทุน
กี่เปอร์เซ็นต์
39
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 จงตอบค�ำถามต่อไปนี้
• ทิวาต้องการหาผลลัพธ์ของ (8 ÷ 3) × 6 แต่ไม่สามารถท�ำได้ เพราะ 8 หารด้วย 3 ไม่ลงตัว
นักเรียนจะแนะน�ำวิธีหาผลลัพธ์ให้ทิวาอย่างไร จงอธิบาย
• อรุณซื้อดินสอที่ร้านค้าแห่งหนึ่งซึ่งขายดินสอ 3 แท่ง ในราคา 15 บาท จงก�ำหนดจ�ำนวน
ดินสอที่อรุณต้องการซื้อ แล้วยกตัวอย่างการใช้บัญญัติไตรยางศ์ เพื่อหาว่าอรุณต้อง
จ่ายเงินค่าดินสอทั้งหมดเท่าใด
• จงอธิบายวิธีหาเศษส่วนของจ�ำนวนนับและวิธีหาร้อยละของจ�ำนวนนับ
• จงอธิบายวิธีเขียนเศษส่วนในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ และวิธีเขียนร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
ในรูปเศษส่วน
• จงอธิบายวิธีเขียนทศนิยมในรูปร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์ และวิธีเขียนร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
ในรูปทศนิยม
• นักเรียนได้ยินโฆษณากล่าวว่า “95% ของผู้ทดลองใช้ยาสีฟันสูตรใหม่พึงพอใจ”
จงอธิบายความหมายของโฆษณาดังกล่าว
• จงบอกความแตกต่างของค�ำว่า “ก�ำไร” และ “ขาดทุน” จากการซื้อขายสินค้า
• จงอธิบายความหมายของข้อความ “ขายสร้อยคอทองค�ำได้ก�ำไร 10%”
• จงอธิบายความหมายของข้อความ “ขายเสื้อผ้าขาดทุนร้อยละ 8”
• ร้านขายเสื้อติดป้ายที่หน้าร้านว่า “สินค้าทุกชนิดลดราคา 60%” จงอธิบายความหมาย
ของป้ายดังกล่าว

ร้าน ก และร้าน ข เป็นร้านขายของช�ำที่ขายสินค้าบางชนิดเหมือนกัน ทั้งสองร้านจึงต้อง

พยายามขายของในราคาที่คุ้มค่าเพื่อดึงดูดใจลูกค้า จงพิจารณาการขายสินค้าของร้าน ก
และร้าน ข แล้วบอกว่าสิ่งของแต่ละอย่างในร้านใดราคาถูกกว่า เมื่อก�ำหนดให้สินค้าแต่ละชนิด
มีคุณภาพเหมือนกัน
1) ร้าน ก ขายน�้ำตาลทราย 1 ถุง หนัก 3 กิโลกรัม ราคา 25.75 บาท
ร้าน ข ขายน�้ำตาลทราย 1 ถุง หนัก 6 ขีด ราคา 6 บาท
2) ร้าน ก ติดราคาขายหลอดไฟ 160 บาท ลดราคาให้ 15 บาท
ร้าน ข ติดราคาขายหลอดไฟ 160 บาท ลดราคาให้ 15%

40
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
จงเลือกค�ำตอบที่ถูกต้อง
1. ถุงใบหนึ่งมีลูกปัดทั้งหมด 200 เม็ด เป็นลูกปัดสีแดง 38 ของลูกปัดทั้งหมด ที่เหลือเป็น
ลูกปัดสีน�้ำเงิน ในถุงใบดังกล่าวมีลูกปัดสีน�้ำเงินทั้งหมดกี่เม็ด
ก. 50 เม็ด
ข. 75 เม็ด
ค. 125 เม็ด
ง. 150 เม็ด

2. วิรุณว่ายน�้ำไปกลับในสระ 6 รอบ ใช้เวลา 5 นาที ถ้าวิรุณใช้เวลาว่ายน�้ำ 1 ชั่วโมง

จะว่ายน�้ำไปกลับในสระได้กี่รอบ
ก. 30 รอบ
ข. 50 รอบ
ค. 60 รอบ
ง. 72 รอบ

3. ข้อใดต่อไปนี้ถูกต้อง
ก. ร้อยละ 37 = 10 37
ข. 45% = 109
ค. 25 = 40%
3 = ร้อยละ 15
ง. 25

4. ข้อใดต่อไปนี้ถูกต้อง
ก. ร้อยละ 5 = 0.5
ข. 45% = 0.45
ค. 0.4 = 4%
ง. 0.75 = ร้อยละ 7.5
41
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 5. พ่อได้รบั เงินเดือน 28,500 บาท เก็มออมไว้รอ้ ยละ 9 ของเงินเดือนทัง้ หมด พ่อเก็บออม
เงินไว้กี่บาท
ก. 2,565 บาท
ข. 2,585 บาท
ค. 2,665 บาท
ง. 2,685 บาท

6. ดาวซื้อโทรศัพท์มือถือในราคา 12,000 บาท ต่อมาขายต่อให้น้องขาดทุน 6%

ดาวขายโทรศัพท์มือถือขาดทุนกี่บาท
ก. 680 บาท
ข. 700 บาท
ค. 720 บาท
ง. 740 บาท

7. นวลซือ้ ผ้าม่านในราคา 3,200 บาท ขายต่อได้กำ� ไร 15% นวลขายผ้าม่านในราคาเท่าใด

ก. 2,720 บาท
ข. 2,820 บาท
ค. 3,580 บาท
ง. 3,680 บาท

8. ไมตรีขายกลองชุดในราคา 880 บาท ได้ก�ำไรร้อยละ 25 ไมตรีซื้อกลองชุดมาในราคา

กี่บาท
ก. 660 บาท
ข. 704 บาท
ค. 1,056 บาท
ง. 1,100 บาท
42
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
 9. ทรายติดราคากระเป๋าหนังใบหนึ่งไว้ 2,400 บาท ต่อมาลดราคา 30% ทรายขาย
กระเป๋าหนังในราคากี่บาท
ก. 1,680 บาท
ข. 1,700 บาท
ค. 3,100 บาท
ง . 3,120 บาท

10. ในการสอบครั้งหนึ่ง มีผู้เข้าสอบทั้งหมด 60 คน และมีผู้ผ่านการทดสอบ 33 คน

จ�ำนวนผู้ผ่านการทดสอบคิดเป็นกี่เปอร์เซ็นต์ของจ�ำนวนผู้เข้าสอบทั้งหมด
ก. 40%
ข. 45%
ค. 50%
ง. 55%

(แนวข้อสอบ O-NET)
1. การฉาบปูนพื้นที่ 5 ตารางเมตร ใช้ปูนขาว 38.5 กิโลกรัม ปูนซีเมนต์ 60 กิโลกรัม
ทราย 0.2 ลูกบาศก์เมตร และน�้ำ 12 ลิตร วรุฒต้องการฉาบฝาผนังพื้นที่ 4 ตารางเมตร
ต้องใช้น�้ำกี่ลิตร
(แนวข้อสอบ O-NET)
2. ห้องเรียนหนึ่งมีนักเรียนหญิง 14 คน คิดเป็น 40% ของจ�ำนวนนักเรียนทั้งหมด
ในห้องเรียนนี้มีนักเรียนชายกี่คน
(แนวข้อสอบ O-NET)
3. แม่ค้าลงทุนท�ำขนม 3,000 บาท แล้วน�ำมาขายหมดได้ก�ำไร 35% แม่ค้าได้ก�ำไรกี่บาท
(แนวข้อสอบ O-NET)
4. กางเกงตัวหนึ่งราคา 475 บาท ถ้าซื้อ 2 ตัว ลดราคา 20% ถ้าซื้อกางเกง 2 ตัว
ต้องจ่ายเงินทั้งหมดกี่บาท
43
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
44
ร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์