Testy funkcjonalne

1. Ograniczenie pełnego wznosu przez zgięcie ramienia

1) Anatomia – wymień mięśnie testowane/ przykurczone (przyczepy, funkcje, unerwienie)
● Najszerszy grzbietu (latissimus dorsi) – n. piersiowo-grzbietowy
▪ Przyczep początkowy – k. krzyżowa i biodrowa, wyrostki kolczyste 6 dolnych kręgów
piersiowych i kręgów lędźwiowych
▪ Przyczep końcowy – grzebień guzka mniejszego k. ramiennej, kąt dolny łopatki i dolne
żebra
▪ Funkcje – prostuje, rotuje wewnętrznie i przywodzi ramie, cofa i opuszcza obręcz kończyny
górnej, przy ustabilizowanym przyczepie końcowym może działać jak mięsień wdechowy
● Naramienny – akton tylny (Deltoideus) – n. pachowy
▪ Przyczep początkowy – koniec barkowy obojczyka, wyrostek barkowy łopatki, grzebień
łopatki
▪ Przyczep końcowy – guzowatość naramienna k. ramiennej
▪ Funkcje – cały mięsień odwodzi ramię, część przednia rotuje do wewnątrz i zgina, część
tylna rotuje na zewnątrz i prostuje, część środkowa odwodzi i zgina
● Trójgłowy ramienia głowa długa (triceps brachii) – n. promieniowy
▪ Przyczep początkowy – guzek podpanewkowy łopatki (głowa długa), tylna powierzchnia
kości ramiennej
▪ Przyczep końcowy – wyrostek łokciowy k. łokciowej i torebka stawu łokciowego
▪ Funkcje – wyprost przedramienia w stawie łokciowym + głowa długa prostuje i przywodzi
ramię w stawie ramiennym
● Obły większy (teres major) – n. podłopatkowy
▪ Przyczep początkowy – powierzchnia grzbietowa dolnego kąta łopatki
▪ Przyczep końcowy – grzebień guzka mniejszego k. ramiennej
▪ Funkcje – wyprost, rotacja wewnętrzna i przywiedzenie ramienia
● Obły mniejszy (teres minor) – n. pachowy
▪ Przyczep początkowy – powierzchnia grzbietowa brzegu bocznego łopatki
▪ Przyczep końcowy – guzek większy kości ramiennej
▪ Funkcje –przywodzi, prostuje i rotuje ramię na zewnątrz
● Podgrzebieniowy – akton dolny (Infraspinatus) – n. nadłopatkowy
▪ Przyczep początkowy – dół podgrzebieniowy łopatki
▪ Przyczep końcowy – guzek większy k. ramiennej
▪ Funkcje – prostuje przywodzi (cz. dolna), zgina i odwodzi (cz. górna) i rotuje ramie na
zewnątrz
● Podłopatkowy (subscapularis) – n. podłopatkowy
▪ Przyczep początkowy – dół podłopatkowy łopatki
▪ Przyczep końcowy – guzek mniejszy k. ramiennej
▪ Funkcje – prostuje, przywodzi i rotuje ramie do wewnątrz

2) Pozycja wyjściowa z dobrą stabilizacją (po co? dlaczego?)

Siad przy ścianie (miednica przylega do ściany). W ramach stabilizacji należy zgiąć nogi w
kolanach i przyciągnąć do klatki piersiowej. Wyeliminujemy przez to ewentualne
kompensacje ruchu poprzez zgięcie kręgosłupa.
3) Ocena przykurczu z podaniem podstawowych zasad
Aby ocenić przykurcz należy zmierzyć kąt pomiędzy tułowiem a uniesionym ramieniem.
Jeżeli wynosi on około 180 stopni, można uznać, że przykurcze nie występują. Przy kącie
mniejszym należy wprowadzić ćwiczenia rozciągające aby pozbyć się przykurczy w
mięśniach
4) Pozycje do rozciągania (3)
 ● Leżenie tyłem, zgięte kolana przyciągnięte do klatki piersiowej. Ramiona uniesione
poprzez zgięcie rozciąganie w kierunku podłogi (rozciąganie jest wspomagane poprzez
siły grawitacji)
● Leżenie na boku, kolana zgięte przyciągnięte do klatki piersiowej. Ramiona uniesione
poprzez zgięcie. Ruch rozciągania jest równoległy do podłoża.
● Ukłon japoński – siad klęczny (aby pozycja ta była wygodniejsza stopy można ułożyć
poza stołem). Klatka piersiowa leży na nogach. Ramiona uniesione poprzez zgięcie,
przedramiona i ręce leżą na stole/podłodze (jeżeli przykurcze są niewielkie pod
przedramiona należy podłożyć np. wałek aby rozciąganie było bardziej odczuwalne)
5) Autorozciąganie

2. Przykurcz zginacza powierzchownego i głębokiego palców

1) Anatomia – wymień mięśnie testowane/ przykurczone (przyczepy, funkcje, unerwienie)
● Zginacz powierzchowny palców (Flexor digitorum superficialis) – n. pośrodkowy
▪ Przyczep początkowy – nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej i wyrostek dziobiasty kości
łokciowej oraz powierzchnia końca bliższego kości promieniowej
▪ Przyczep końcowy – paliczki środkowe palców II-V
▪ Funkcje – zgina rękę w stawie promieniowo-nadgarstkowym oraz zgina palce II_V w stawach
śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych bliższych a także przywodzi palce do palca
środkowego
● Zginacz głęboki palców (Flexor digitorum profundus) – n. pośrodkowy
▪ Przyczep początkowy – przednia powierzchnia trzonu kości łokciowej i błona międzykostna
przedramienia
▪ Przyczep końcowy – podstawy paliczków dalszych palców II-V po stronie dłoniowej
▪ Funkcje – zgina i przywodzi rękę w stawie promieniowo-nadgarstkowym. Zgina palce II-V w
stawach śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych bliższych i dalszych oraz przywodzi
palce do palca środkowego

2) Pozycja wyjściowa z dobrą stabilizacją (po co? dlaczego?)

Kończyna dolna leży na stole z wyprostowanym stawem łokciowym. Ręka znajduje się poza
podłożem.
3) Ocena przykurczu z podaniem podstawowych zasad
Aby ocenić czy występuje przykurcze wymienionych mięśni należy wyprostować rękę. Jeżeli
palce pozostają wyprostowane możemy stwierdzić, że przykurcze nie występują. Jeśli jednak
są one zgięte oznacza to, że powinniśmy zwrócić uwagę na rozciąganie tych mięśni.
4) Pozycje do rozciągania (3)
Przy rozciąganiu tych mięśni należy zwrócić uwagę na stabilizacji małych stawów w obrębie
ręki. W tym celu można położyć rękę w ustawieniu neutralnym np. na stole, przytrzymać
palce aby nie dopuścić do ich zgięcia i dopiero starać się wyprostować rękę.
5) Autorozciąganie

3. Przykurcz mięśni zginających udo

1) Anatomia – wymień mięśnie testowane/ przykurczone (przyczepy, funkcje, unerwienie)
● Biodrowy (Iliacus) – n. udowy
▪ Przyczep początkowy – dół biodrowy kości biodrowej
▪ Przyczep końcowy – krętarz mniejszy kości udowej
▪ Funkcje – zgina, przywodzi i rotuje udo na zewnątrz w stawie biodrowym
● Lędźwiowy większy (Psoas major) – n. udowy
▪ Przyczep początkowy – 12 kręg piersiowy i kręgi lędźwiowe
▪ Przyczep końcowy – krętarz mniejszy kości udowej
 ▪ Funkcje – zgina, przywodzi i rotuje udo na zewnątrz w stawie biodrowym. Zgina odcinek
lędźwiowy i pogłębia lordozę oraz zgina go w bok w działaniu jednostronnym
● Prosty uda (Rectus femoris) – n. udowy
▪ Przyczep początkowy – kolec biodrowy przedni dolny oraz górny brzeg panewki kości
miedniczej
▪ Przyczep końcowy – z całym czworogłowym wplata się w więzadło rzepki i kończy na
guzowatości kości piszczelowej
▪ Funkcje – prostuje podudzie w stawie kolanowym oraz zgina i odwodzi udo w stawie
biodrowym

2) Pozycja wyjściowa z dobrą stabilizacją (po co? dlaczego?)

Leżenie na plecach, miednica na brzegu leżanki. Kończyna dolna niebadana jest zgięta w
stawach biodrowym i kolanowym oraz przyciągnięta do klatki piersiowej, dzięki czemu nie
dochodzi do kompensacji poprzez ruch zgięcia odcinka lędźwiowego. Badana kończyna dolna
zostaje opuszczona ze zgięcia a podudzie zwisa swobodnie. Aby wejść do pozycji należy
usiąść na brzegu leżanki i przejść do leżenia jednocześnie przyciągając do klatki piersiowej
obie nogi a następnie opuścić kończynę badaną
3) Ocena przykurczu z podaniem podstawowych zasad
Jeżeli udo ustawione jest równolegle do podłoża, możemy uznać, że nie ma przykurczów
mięśni zginających udo. Jeżeli jednak udo nie ustawia się równolegle do podłoża możemy
próbować określić czy wynika to z przykurczu mięśnia biodrowo-lędźwiowego czy prostego
uda. W pierwszym przypadku należy wykonać zgięcie boczne tułowia dzięki czemu
przyczepy mięśnia przybliżą się co doprowadzi do opuszczenia kończyny. Jeśli jednak nie
opuści się możemy wnioskować że przyczyna jest problem w obrębie prostego uda. Przy
badaniu prostego uda należy wyprostować nogę w kolanie co także spowoduje przybliżenie
przyczepów i noga powinna się opuścić. Jeżeli do tego nie dojdzie możemy podejrzewać
przykurcz torebkowy
4) Pozycje do rozciągania (3)
● Pozycja taka sama jak przy testowaniu przykurczu (grawitacja wspomaga rozciąganie)
● Leżenie na boku, kończyna dolna nierozciągana zgięta w stawach biodrowym i
kolanowym i przyciągnięta do klatki piersiowej. Kończyna rozciągana w maksymalnym
możliwym wyproście w stawie biodrowym oraz zgięta w stawie kolanowym
● Leżenie przodem, przy czym kończyna nierozciągana oparta jest o podłogę obok leżanki
(zgięcie stawu biodrowego). Kończyna rozciągana leży na stole wyprostowana w stawie
biodrowym. Staw kolanowy natomiast jest zgięty.
5) Autorozciąganie
Pozycja stojąca jednonóż kończynę rozciągana zginamy w stawie kolanowym i chwytamy z
stopę, przyciągając piętę do pośladka. W pozycji tej należy zwrócić szczególną uwagę na
ustawienie miednicy aby nie uciekała ona do przodopochylenia oraz na stawienie uda
rozciąganego, które nie powinno ustawiać się w odwiedzeniu.

4. Przykurcz mięśni kulszowo-goleniowych

1) Anatomia – wymień mięśnie testowane/ przykurczone (przyczepy, funkcje, unerwienie)
● Półścięgnisty (Semitendinosus) – n. kulszowy
▪ Przyczep początkowy – guz kulszowy
▪ Przyczep końcowy – gęsia stopka
▪ Funkcje – prostuje i przywodzi udo oraz zgina i rotuje podudzie do wewnątrz
● Półbłoniasty (Semimembranosus) – n. kulszowy
▪ Przyczep początkowy – guz kulszowy
▪ Przyczep końcowy – kłykieć przyśrodkowy piszczeli i powięź goleni
 ▪ Funkcje – prostuje, przywodzi i rotuje udo do wewnątrz w stawie biodrowym oraz zgina i
rotuje do wewnątrz podudzie
● Dwugłowy uda (Biceps femoris) – n kulszowy
▪ Przyczep początkowy – guz kulszowy (głowa długa) i warga boczna kresy chropawej kości
udowej (głowa krótka)
▪ Przyczep końcowy – głowa strzałki
▪ Funkcje – zgina i rotuje na zewnątrz podudzie w stawie kolanowym. Głowa długa dodatkowo
prostuje, przywodzi, i rotuje na zewnątrz udo w stawie biodrowym

2) Pozycja wyjściowa z dobrą stabilizacją (po co? dlaczego?)

Leżenie tyłem tak aby miednica znajdowała się na brzegu leżanki. Kończyna dolna badana w
wyproście w stawie kolanowym natomiast druga w zgięciu. Terapeuta przytrzymuje kończynę
nierozciąganą, tak aby ta nie odrywała się od podłoża, co ustabilizuje miednice i nie dopuści
do tyłopochylenia.
3) Ocena przykurczu z podaniem podstawowych zasad
Kończyna badana powinna zgiąć się w stawie biodrowym pod kątem 90 stopni względem
tułowia, wtedy można mówić o braku przykurczy mięśni grupy kulszowo-goleniowej. Aby
sprawdzić czy ból spowodowany jest uciskiem nerwu kulszowego należy sprawdzić objaw
Laseque’a. przy podnoszeniu kończyny w miejscu wystąpienia dolegliwości należy opuścić ją
a ból powinien ustąpić. Nasilenie bólu przy zgięciu grzbietowym stopy w tej pozycji może
sugerować że ból ma podłoże neurologiczne
4) Pozycje do rozciągania (3)
● Pierwsza pozycja taka sama jak pozycja do testowania tego przykurczu
● Leżenie przodem, przy czym kończyna rozciągana oparta jest o podłogę obok leżanki
(zgięcie stawu biodrowego). Kończyna nierozciągana leży na stole wyprostowana w
stawie biodrowym. Staw kolanowy natomiast jest zgięty (dzięki czemu dodatkowo
rozciągana będzie w tej nodze grupa zginaczy stawu biodrowego)

● Siad prostu obunóż i lekkie zgięcie tułowia w kierunku kończyn dolnych. Należy zwrócić
szczególną uwagę na to aby nie dochodziło do zgięcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa i
tyłopochylenia miednicy.
5) Autorozciąganie

5. Przykurcz mięśnia brzuchatego łydki

1) Anatomia – wymień mięśnie testowane/ przykurczone (przyczepy, funkcje, unerwienie)
● Brzuchaty łydki (Gastrocnemius) – n. piszczelowy
▪ Przyczep początkowy – kość udowa powyżej kłykci: głowa boczna na tylnej powierzchni
kłykcia bocznego a głowa przyśrodkowa na tylnej powierzchni kłykcia przyśrodkowego
▪ Przyczep końcowy – guz piętowy poprzez ścięgno Achillesa
▪ Funkcje – w stawie skokowo-goleniowym zgina stopę. W stawie
skokowo-piętowo-łódkowym odwraca i przywodzi stopę. W stawie kolanowym zgina
podudzie i głowa boczna rotuje zgięte podudzie do wewnątrz a głowa przyśrodkowa na
zewnątrz

2) Pozycja wyjściowa z dobrą stabilizacją (po co? dlaczego?)

Leżenie tyłem tak aby stopa znajdowała się poza leżanką. Stopa ułożona w lekkim wyproście
tak aby kąt między nią a podudziem wynosił około 90 stopni. Należy ustabilizować staw
 kolanowy aby się nie zginał (jego zgięcie spowoduje że przyczepy mięśnia brzuchatego
przybliżą się do siebie co ułatwi ruch zgięcia grzbietowego stopy)
3) Ocena przykurczu z podaniem podstawowych zasad
Przykurcz możemy określić w momencie kiedy stopa nie jest w stanie zrobić wyprostu około
20 stopniowego od pozycji wyjściowej. Taki zakres jest niezbędny przy prawidłowym chodzie
4) Pozycje do rozciągania (3)
● Stanie w zakroku (noga rozciągana znajduje się z tyłu. Ciężar ciała początkowo na nodze
przedniej. Następnie pacjent próbuje dotknąć piętą do podłoża pamiętając że kolano nogi
rozciąganej powinno być wyprostowane (lub zgięte w momencie gdy chcemy rozciągnąć
mięsień Płaszczkowaty)
● Pozycja wyjściowa jak do testowania przykurczu. Terapeuta rozciąga mięsień poprzez
pogłębianie ruchu wyprostu stopy
● Stanie przy ścianie tak aby palce nogi rozciąganej oparte były o nią. Pięta leży na
podłodze. Aby rozciągnąć mięśnia brzuchatego należy przenieść ciężar ciała na kończynę
rozciąganą i przybliżyć się nieco do ściany. Należy pamiętać, że kolano powinno być
wyprostowane.
5) Autorozciąganie