I.

ĐẠI HỘI ĐẢNG TOÀN QUỐC LẦN THỨ XII (2016)

1. Bối cảnh lịch sử
- Đại hội diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh, rất phức tạp, khó
lường.
- Đất nước đứng trước nhiều vấn đề mới, có thể nói những thách thức đặt ra cho Đảng nhiều hơn
là thuận lợi. Đó là thách thức về sự tụt hậu, rơi vào “bẫy” quốc gia thu nhập trung bình, không đủ
sức đổi mới, sáng tạo để bứt phá vươn lên trình độ ngang hàng với bạn bè khu vực; thách thức
đẩy lùi nạn suy thoái về tư tưởng, đạo đức, xu hướng lợi ích nhóm chi phối mọi lĩnh vực, ở nhiều
cấp độ khác nhau cực kỳ phức tạp, tinh vi mà xử lý là vô cùng gian khó, khiến cho việc khôi
phục niềm tin và uy tín lãnh đạo cũng trở nên khó khăn không kém; thách thức về bảo vệ chủ
quyền quốc gia, an ninh, an toàn và một môi trường hòa bình ổn định để phát triển.
-Trong thời gian này Việt Nam đã tham gia vào hầu hết mọi hiệp định về tự do kinh tế – thương
mại của thế giới, bắt buộc một sự mở cửa và hội nhập ở mức độ và trình độ cao hơn, sâu rộng
hơn, không chỉ giới hạn ở kinh tế và thương mại.
- Trong bối cảnh đó, cán bộ, đảng viên và nhân dân đặt nhiều kỳ vọng vào những quyết sách
đúng đắn, mạnh mẽ, phù hợp của Đảng để phát huy thuận lợi, vượt qua mọi khó khăn, tiếp tục
đưa đất nước ta phát triển nhanh, bền vững. Vì vậy, cần phác thảo ra một lộ trình cho đất nước 5
năm tới và xa hơn với quyết tâm đổi mới căn bản, toàn diện, quyết liệt: Tăng cường xây dựng
Đảng trong sạch, vững mạnh và xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh; phát huy sức mạnh toàn
dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; bảo vệ
vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản
trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
2. Nội dung
2.1. Thời gian, địa điểm
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng diễn ra từ ngày 20 đến 28-1- 2016, là sự kiện
chính trị có ý nghĩa trọng đại nhất của Đảng, dân tộc và đất nước ta trong năm 2016.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ
Đình.
2.2. Quy mô
- Đại hội XII của Đảng có 1.510 đại biểu và tổ chức thành 68 đoàn, trong đó có 197 đại biểu
đương nhiên, 1.300 đại biểu bầu cử và 13 đại biểu được chỉ định, tăng 133 đại biểu so với Đại
hội XI của Đảng.
- Đây là Đại hội có số lượng đại biểu đông nhất trong 12 kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc của
Đảng. Trong số các đại biểu về dự Đại hội, có 2 đại biểu trên 70 tuổi và 2 đại biểu dưới 30 tuổi;
cao tuổi nhất là 74 tuổi và trẻ tuổi nhất là 28 tuổi; có 194 nữ 174 người dân tộc thiểu số. Đặc
biệt, có 502 đại biểu đã dự 3 Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng trở lên; trong đó có 1 đại biểu
nữ tham dự 8 kỳ Đại hội là đồng chí Hà Thị Khiết, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân
vận Trung ương khoá XI.
2.3. Tổng bí thư
Ban Chấp hành Trung ương khóa XII giao Bộ Chính trị phân công một số Ủy viên Bộ Chính trị
tham gia Ban Bí thư. Chiều ngày 27 tháng 1 năm 2016, ông Nguyễn Phú Trọng đã tái đắc cử
chức vụ Tổng Bí thư.
2.4. Các văn kiện
1, Báo cáo chính trị
2, Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH 5 năm 2011 - 2015 và phương
hướng nhiệm vụ phát triển KT-XH 5 năm 2016 - 2020.
3, Các văn kiện khác.
2.5. Chủ đề
 “Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh;
 phát huy sức mạnh toàn dân tộc, dân chủ XHCN;
 đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới;
 bảo vệ vững chắc Tổ quốc,
 giữ vững môi trường hòa bình ổn định; phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước
công nghiệp theo hướng hiện đại”.
Chủ đề của Đại hội XII thể hiện sự đoàn kết, gắn bó, quyết tâm phấn đấu của cả nước và toàn
dân tộc để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng.
2.6. Mục tiêu
a, Mục tiêu tổng quát:
- Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến
đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.
- Phát huy sức mạnh toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa.
- Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, phấn đấu
sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
- Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
- Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh
thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.
- Giữ gìn hòa bình, ổn định, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế để phát triển đất nước; nâng
cao vị thế và uy tín của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.
b, Mục tiêu cụ thể:
- Về kinh tế: Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 5 năm đạt 6,5 - 7%/năm. Đến năm 2020,
GDP bình quân đầu người khoảng 3.200 - 3.500 USD; tỉ trọng công nghiệp và dịch vụ trong
GDP khoảng 85%; tổng vốn đầu tư toàn xã hội bình quân 5 năm bằng khoảng 32 - 34% GDP;
bội chi ngân sách nhà nước còn khoảng 4% GDP. Năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đóng
góp vào tăng trưởng khoảng 30 - 35%; năng suất lao động xã hội bình quân tăng khoảng
5%/năm; tiêu hao năng lượng tỉnh trên GDP bình quân giảm 1 - 1,5%/năm. Tỉ lệ đô thị hoá đến
năm 2020 đạt 38 – 40%.
- Về xã hội: Đến năm 2020, tỉ lệ lao động nông nghiệp trong tổng lao động xã hội khoảng 40%;
tỉ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng 65 - 70%, trong đó có bằng cấp, chứng chỉ đạt 25%; tỉ lệ
thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới 4%; có 9 – 10 bác sĩ và trên 26,5 giường bệnh trên 1 vạn
dân; tỉ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên 80% dân số; tỉ lệ hộ nghèo giảm bình quân khoảng 1,0 -
1,5%/năm.
- Về môi trường: Đến năm 2020, 95% dân cư thành thị, 90% dân cư nông thôn được sử dụng
nước sạch, hợp vệ sinh và 85% chất thải nguy hại, 95 - 100% chất thải y tế được xử lý; tỉ lệ che
phủ rừng đạt 42%.
2.7. Quan điểm
Đại hội XII của Đảng là Đại hội “Đoàn kết-Dân chủ-Kỷ cương-Đổi mới”, tăng cường xây dựng
Đảng trong sạch, vững mạnh; phát huy sức mạnh toàn dân tộc, dân chủ xã hội chủ nghĩa; đẩy
mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường
hòa bình, ổn định; phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng
hiện đại.
2.8. Phương hướng
- Đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế; đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước
- Hoàn thiện thể chế, phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN
- Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo; phát triển nguồn nhân lực
Để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực có hiệu quả, Đại hội
XII chỉ rõ, cần: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo
theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực người học. Hoàn thiện hệ thống giáo dục
quốc dân theo hướng hệ thống giáo dục mở, học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập. Đổi
mới căn bản công tác quản lý giáo dục, đào tạo, bảo đảm dân chủ, thống nhất; tăng quyền tự chủ
và trách nhiệm xã hội của các cơ sở giáo dục, đào tạo; coi trọng quản lý chất lượng. Phát triển
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, đào tạo.
- Phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ
Đại hội XII của Đảng đề ra nhiệm vụ phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ, làm cho khoa học
và công nghệ thực sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng
sản xuất hiện đại, phát triển kinh tế tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả của nền
kinh tế, bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
- Xây dựng, phát triển văn hóa, con người
Xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ,
thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học. Đây cũng là điểm mới vì Đảng
gắn phát triển văn hóa với phát triển con người.
- Quản lý phát triển xã hội; thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội
Mục tiêu của phương hướng này là nhằm quản lý xã hội, phát triển xã hội trong sự hài hòa các
quan hệ xã hội, ngăn chặn, giải quyết có hiệu quả những vấn đề xã hội bức xúc, không để xảy ra
xung đột xã hội tạo điều kiện thuận lợi cho đất nước phát triển.
- Tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường; chủ động phòng chống thiên tai, ứng phó
với biến đổi khí hậu
Mục tiêu của phương hướng này là bảo đảm sự phát triển bền vững về môi trường trong tính
tổng thể phát triển bền vững của đất nước.
- Tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình
mới
Mục tiêu của phương hướng này là phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, tranh thủ sự
ủng hộ quốc tế để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ
Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế
- Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc
Tiếp tục tinh thần các Đại hội trước, Đại hội XII của Đảng coi đại đoàn kết toàn dân tộc là đường
lối chiến lược của cách mạng nước ta, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc.
- Phát huy dân chủ XHCN, bảo đảm thực hiện quyền làm chủ của nhân dân
Mục tiêu của phương hướng này là để mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà
nước phải xuất phát từ nguyện vọng, quyền lợi chính đáng của nhân dân, được nhân dân tham
gia ý kiến.
- Xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN
Đại hội XII khẳng định việc xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong thời gian
qua đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Quan điểm, thể chế về Nhà nước pháp quyền XHCN
được bổ sung, hoàn thiện thêm một bước quan trọng. Nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước
được quy định đầy đủ hơn trong Hiến pháp năm 2013. Chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và
cơ chế hoạt động của tổ chức bộ máy nhà nước được xác định rõ hơn,v.v..
- Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng
Tại Đại hội XII, Đảng ta đánh giá công tác xây dựng Đảng thời gian qua đã đạt những kết quả
quan trọng trên tất cả các mặt chính trị, tư tưởng, lý luận; phẩm chất đạo đức; tổ chức, bộ máy...
Tuy nhiên, Đại hội XII cũng thẳng thắn thừa nhận, công tác xây dựng Đảng trong 5 năm qua
(2011 - 2015) còn nhiều hạn chế, khuyết điểm(17). Trên tinh thần đó, Đảng ta yêu cầu: kiên
quyết, kiên trì tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI; chú trọng xây dựng Đảng về
chính trị; đổi mới công tác tư tưởng lý luận; tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng,
chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng. Đây là điểm mới vì trước đây trong công tác xây
dựng Đảng chúng ta chỉ chú ý xây dựng về chính trị, tư tưởng, tổ chức.
2.9. Nhiệm vụ
Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, trên cơ sở quán triệt và lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện việc thực hiện
các quan điểm, nhiệm vụ trên tất cả các lĩnh vực đã nêu trong Báo cáo chính trị và Báo cáo kinh
tế - xã hội, cần đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, phát huy mọi nguồn lực và động
lực để phát triển đất nước nhanh, bền vững; đặc biệt chủ trọng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực
hiện có kết quả các nhiệm vụ trọng tâm sau:
(1) Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Tập trung xây dựng
đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang
tầm nhiệm vụ.
(2) Xây dựng tổ chức bộ máy của toàn hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả;
đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu.
(3) Tập trung thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động và sức
cạnh tranh của nền kinh tế. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả ba đột phá chiến lược (hoàn thiện thể
chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào
tạo; phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; xây dựng hệ thống kết cấu
hạ tầng đồng bộ), cơ cấu lại tổng thể và đồng bộ nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng
trưởng; đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, chú trọng công nghiệp hoá, hiện đại
hoá nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới. Chú trọng giải quyết tốt vấn đề cơ
cấu lại doanh nghiệp nhà nước, cơ cấu lại ngân sách nhà nước, xử lý nợ xấu và bảo đảm an toàn
nợ công.
(4) Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn
lãnh thổ của Tổ quốc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; bảo đảm
an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. Mở rộng và đưa vào chiều sâu các quan hệ đối
ngoại; tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, thực hiện hiệu quả hội nhập quốc tế trong điều
kiện mới, tiếp tục nâng cao vị thế và uy tín của đất nước trên trường quốc tế.
(5) Thu hút, phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực và sức sáng tạo của Nhân dân. Chăm lo nâng cao
đời sống vật chất, tinh thần, giải quyết tốt những vấn đề bức thiết; tăng cường quản lý phát triển
xã hội, bảo đảm an ninh xã hội, an ninh con người; bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã
hội và giảm nghèo bền vững. Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, phát huy sức mạnh đại đoàn
kết toàn dân tộc.
(6) Phát huy nhân tố con người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội; tập trung xây dựng con
người về đạo đức, nhân cách, lối sống, trí tuệ và năng lực làm việc; xây dựng môi trường văn
hóa lành mạnh.
Trọng tâm của giải pháp mà văn kiện trình Đại hội XII đề ra để đưa đất nước vào giai đoạn phát
triển mới:
a) Công nghiệp hoá
Đảng ta xác định: “Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn diện các
hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế - xã hội từ sử dụng lao động thủ công
là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với công nghệ, phương tiện, phương
pháp tiên tiến, hiện đại dựa trên sự phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học - công nghệ,
tạo ra năng suất lao động xã hội cao”. Trên cơ sở tổng kết những kinh nghiệm và bài học thực
tiễn của các kỳ đại hội trước, Đại hội Đảng lần thứ XII (năm 2016) đã cụ thể hóa, bổ sung phát
triển và làm sáng tỏ thêm một số nội dung. Thể hiện ở những điểm sau:
- Thứ nhất, thực hiện đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế.
- Thứ hai, tiếp tục khẳng định công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức là
con đường tất yếu.
- Thứ ba, điều chỉnh các chỉ tiêu cụ thể cho phù hợp với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa
gắn với phát triển kinh tế tri thức.
- Thứ tư, tiếp tục thực hiện chiến lược cán bộ.
b) Kinh tế thị trường
- Tiếp tục hoàn thiện thể chế sở hữu, phát triển các thành phần kinh tế, các loại hình doanh
nghiệp
Thể chế hóa quyền tài sản (bao gồm quyền sở hữu, quyền sử dụng, quyền định đoạt và hưởng lợi
từ tài sản) của Nhà nước, tổ chức và cá nhân theo quy định trong Hiến pháp 2013. Nhà nước bảo
vệ quyền sở hữu hợp pháp của người dân theo quy định của pháp luật, bảo đảm quyền quản lý,
thu lợi của Nhà nước đối với tài sản công. Nâng cao năng lực của các thiết chế và hoàn thiện cơ
chế giải quyết tranh chấp dân sự, tranh chấp kinh tế trong bảo vệ quyền tài sản; bảo vệ quyền tự
do kinh doanh mà pháp luật không cấm. Hoàn thiện thể chế bảo vệ nhà đầu tư, quyền sở hữu và
quyền tài sản.
- Phát triển đồng bộ các yếu tố thị trường và các loại thị trường
Tiếp tục phát triển đồng bộ và vận hành thông suốt các loại thị trường; thực hiện nhất quán cơ
chế giá thị trường; hoàn thiện pháp luật về phí, lệ phí và rà soát chuyển đổi chính sách phí lệ phí
đối với một dịch vụ công sang áp dụng giá dịch vụ. Mở rộng cơ chế đấu thầu, đấu giá, thẩm định
giá, đảm bảo tính đúng, tính đủ và công khai, minh bạch các yếu tố hình thành giá đối với hàng
hóa, dịch vụ công thiết yếu
- Đẩy mạnh nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế
Chủ động, tích cực hội nhập quốc tế; đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ kinh tế quốc tế, tránh
lệ thuộc vào một thị trường, một đối tác cụ thể; kết hợp hiệu quả ngoại lực và nội lực để phát
triển kinh tế đất nước. Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp
tác và phát triển. Chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế vì lợi ích quốc gia dân tộc; vì một
nước Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa giàu mạnh. Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên
có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.
c) Hệ thống chính trị:
Những quan điểm cơ bản của Đại hội XII về xây dựng hệ thống chính trị như sau:
- Với tư cách là hạt nhân lãnh đạo của hệ thống chính trị, Đảng phải thật sự trong sạch, vững
mạnh. Đại hội XII xác định sáu nhiệm vụ trong nhiệm kỳ (2016-2020), trong đó nhiệm vụ trọng
tâm đầu tiên là “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Tập
trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và
uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”
- Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. Đại hội XII nêu các phương
hướng, nhiệm vụ nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. Trong
đó, Đảng ta xác định: Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN do Đảng lãnh
đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị.
- Củng cố tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn
thể nhân dân.
Một số giải pháp xây dựng hệ thống chính trị theo quan điểm Đại hội XII của Đảng:
Một là, công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ của Đảng trong hệ thống chính trị cần phải thể
hiện đúng quan điểm “ý Đảng, lòng dân”, nghĩa là phải tạo cơ chế để nhân dân được trực tiếp
tham gia quy trình bầu, chọn cán bộ của Đảng, nhất là cán bộ cao cấp đứng đầu Nhà nước, Chính
phủ và các tổ chức chính trị - xã hội.
Hai là, Đảng phải gắn bó mật thiết với nhân dân, phải dựa vào dân để chống quan liêu, tham
nhũng một cách hiệu quả.
Ba là, củng cố tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc phải bảo
đảm Mặt trận Tổ quốc là một liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện, phải đảm bảo tính độc lập
tương đối của Mặt trận Tổ quốc trong quan hệ với các thành tố khác của hệ thống chính trị.
Thực hiện tốt các quan điểm của Đảng về xây dựng hệ thống chính trị cùng các giải pháp cụ thể
nêu trên, sẽ thiết thực góp phần hoàn thành mục tiêu tổng quát trong 5 năm 2016-2020, được xác
định trong Nghị quyết Đại hội XII của Đảng là: “Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững
mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống
chính trị vững mạnh. Phát huy sức mạnh toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đẩy mạnh
toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, xây dựng nền tảng để
sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nâng cao đời sống vật
chất và tinh thần của nhân dân. Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh
thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Giữ gìn hòa
bình, ổn định để phát triển đất nước. Nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trong khu vực và
trên thế giới”
d) Văn hoá
- Nắm vững tư tưởng chỉ đạo phát triển văn hóa. Kế thừa, phát triển quan điểm chỉ đạo, những
định hướng lớn của Đảng và tình hình phát triển văn hóa Việt Nam thời gian qua, Văn kiện Đại
hội XII của Đảng đã nhấn mạnh: “Xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn
diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học.
Văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan
trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
- Thống nhất nhận thức về mục tiêu xây dựng nền văn hóa Việt Nam. Mục tiêu trước mắt là, gắn
kết giữa nhiệm vụ phát triển kinh tế với phát triển văn hóa; làm cho văn hóa tham gia tích cực
vào thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Mục tiêu lâu dài
là, tiếp tục phát triển và nâng cao chất lượng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; gắn
kết chặt chẽ và đồng bộ hơn với phát triển kinh tế - xã hội, làm cho văn hóa thấm sâu vào các
lĩnh vực của đời sống xã hội. Xây dựng môi trường, lối sống văn hóa; phát huy tinh thần tự
nguyện, tự chủ, sức sáng tạo, vai trò chủ thể văn hóa của nhân dân; xây dựng và hoàn thiện giá
trị, nhân cách con người Việt Nam.
- Quán triệt, thực hiện tốt nhiệm vụ, giải pháp phát triển văn hóa. Để làm được điều đó, cần quán
triệt, thực hiện tốt những nhiệm vụ, giải pháp mà Đại hội XII đã nêu lên, đó là: xây dựng môi
trường văn hóa lành mạnh, góp phần giáo dục, rèn luyện con người về nhân cách, đạo đức, lối
sống; xây dựng văn hóa trong chính trị, kinh tế; làm tốt công tác lãnh đạo, quản lý báo chí, xuất
bản; phát triển công nghiệp văn hóa đi đôi với xây dựng, hoàn thiện thị trường dịch vụ và sản
phẩm văn hóa; chủ động hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; tiếp
tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với lĩnh
vực văn hóa; đầu tư của Nhà nước cho văn hóa phải tương ứng với mức tăng trưởng kinh tế. Đẩy
mạnh xã hội hóa nhằm huy động các nguồn đầu tư, tài trợ, hiến tặng cho phát triển văn hóa,...
- Tích cực đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái thù địch trên lĩnh vực văn hóa. Cần phát
huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng, nhất là trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật,
báo chí, xuất bản,... đấu tranh với quan điểm sai trái và mưu đồ đen tối của các thế lực thù địch
lợi dụng văn hóa để chống Đảng và chế độ
ta.
e) Xã hội
Nghị quyết của Đảng đã đưa ra chỉ tiêu quan trọng cụ thể về xã hội: Đến năm 2020, tỷ lệ lao
động nông nghiệp trong tổng lao động xã hội khoảng 40%; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt khoảng
65 - 70%, trong đó có bằng cấp, chứng chỉ đạt 25%; tỉ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới
4%; có 9 - 10 bác sĩ và trên 26,5 giường bệnh trên 1 vạn dân; tỉ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên
80% dân số; tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân khoảng 1,0 - 1,5%/năm.
f) Đối ngoại
Qua 30 năm đổi mới, đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng có ý nghĩa lịch sử trên
các lĩnh vực của đời sống xã hội: Kinh tế tăng trưởng khá, chính trị ổn định, quốc phòng - an
ninh được tăng cường, văn hóa - xã hội có bước phát triển mới; đời sống vật chất, tinh thần của
nhân dân được cải thiện; quan hệ đối ngoại ngày càng mở rộng, đi vào chiều sâu, vị thế và uy tín
của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao. Quan hệ đối ngoại của Đảng không ngừng
được mở rộng và tăng cường với các chính đảng ở các nước khác nhau trên thế giới theo hướng
đa phương và đa dạng hóa các quan hệ. Công tác đối ngoại của Đảng cùng ngoại giao Nhà nước
và đối ngoại nhân dân kết hợp hài hòa đã tạo nên những thắng lợi to lớn trên mặt trận ngoại giao,
góp phần phát triển đất nước trong những năm qua.
Kế thừa quan điểm chỉ đạo về đối ngoại của các kỳ Đại hội trước đây, Đại hội XII của Đảng
Cộng sản Việt Nam đã đưa ra chủ trương có tính bước ngoặt về đường lối đối ngoại trong điều
kiện mới, thể hiện trên một số nội dung sau:
- Trước hết, Đảng ta đã gắn nhận định về tình hình thế giới, khu vực và thực tiễn của thời đại để
xác định mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đối ngoại trong những năm tới. Trong 5 năm tới, tình hình
thế giới và khu vực sẽ còn nhiều diễn biến rất phức tạp, tác động trực tiếp đến nước ta, tạo ra cả
thời cơ và thách thức. Hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn.
- Thứ hai, Đại hội XII của Đảng đã đặt ra yêu cầu nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ
động hội nhập quốc tế, giữ vững môi trường hòa bình và tạo điều thuận lợi để phát triển đất
nước. Đảng ta xác định đây là một trong những giải pháp quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội
5 năm 2016 – 2020; đồng thời là sự thể hiện nhận thức, đánh giá của Đảng ta về vai trò to lớn
của công tác đối ngoại trong tình hình mới.
- Thứ ba, về mục tiêu và nhiệm vụ của đối ngoại, Đảng ta đã xác định trong văn kiện Đại hội
XII: mục tiêu tối thượng là bảo đảm lợi ích quốc gia - dân tộc, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản
của luật pháp quốc tế, bình đẳng và cùng có lợi.
- Thứ tư, Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định phương châm và định hưởng lớn của hoạt
động đối ngoại là “Đa dạng hóa, đa phương hóa trong quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực
hội nhập quốc tế; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế
- Thứ năm, Đảng lãnh đạo thống nhất, Nhà nước quản lý tập trung đối với các hoạt động đối
ngoại tạo nên diện mạo đa dạng với nội dung và hình thức phong phú của đối ngoại Việt Nam
trong tình hình mới
- Thứ sáu, Đảng ta rất chú trọng hoạt động đối ngoại với các Đảng anh em, góp phần định
hướng, giải quyết các vấn đề nảy sinh trong quan hệ giữa Việt Nam với một số nước, nhất là các
nước láng giềng.
g) Quốc phòng
Trên cơ sở đánh giá tổng quát kết quả thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc
trong 5 năm qua; đánh giá tình hình quốc tế, khu vực và trong nước, nhất là những nguy cơ,
thách thức đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XII của
Đảng đã đề ra phương hướng tăng cường quốc phòng, an ninh cho 5 năm tới. Trong đó, cùng với
kế thừa các quan điểm, mục tiêu bảo vệ Tổ quốc của các kỳ đại hội trước, Dự thảo lần này đã xác
định nhiều giải pháp mới, đồng bộ, sát thực tiễn bảo vệ Tổ quốc trong những năm tới và được
biểu hiện tập trung nhất ở một số nội dung chủ yếu sau:
- Một là, kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn hoá, xã hội với quốc phòng và an ninh. Đây là sự phát
triển tư duy về kết hợp giữa quốc phòng, an ninh với các mặt, lĩnh vực của đời sống xã hội, nhằm
tạo sức mạnh tổng hợp để bảo vệ Tổ quốc trong tình mới.
- Hai là, có kế sách ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; chủ động phòng
ngừa, phát hiện sớm và triệt tiêu các nhân tố bất lợi đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Đây là
phát triển mới về nhiệm vụ của quốc phòng, an ninh và cũng là giải pháp cụ thể được Dự thảo đề
cập, nhằm chủ động ngăn ngừa, đẩy lùi nguy cơ xung đột vũ trang và các hình thái chiến tranh
xâm lược; làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch và
các thách thức an ninh phi truyền thống, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống. Đồng
thời, đó còn là sự kế thừa, vận dụng sáng tạo bài học kinh nghiệm trong lịch sử: “giữ nước từ lúc
chưa nguy” và kế thừa, phát triển tư tưởng về bảo vệ Tổ quốc từ xa đã được đề các kỳ đại hội
Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 khóa XI về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình
mới"
- Ba là, xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng
bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hoá một số quân chủng, binh chủng, lực lượng quan trọng. Vấn đề
xây dựng Quân đội nhân dân và Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước
hiện đại đã được Đảng ta xác định trong các kỳ đại hội Đảng gần đây.
3. Kết quả
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng cũng đã thảo luận và thông qua:
- Báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI trình
Đại hội XII. Giao Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII tiếp thu ý kiến của Đại hội, phát
huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo
trong nhiệm kỳ tới.
- Báo cáo tổng kết việc thi hành Điều lệ Đảng khoá XI; đồng ý không sửa đổi, bổ sung Điều lệ
Đảng hiện hành. Giao Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII hướng dẫn, quy định cụ thể và
tăng cường kiểm tra, giám sát, bảo đảm thi hành nghiêm, thống nhất Điều lệ trong toàn Đảng.
- Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI “Một số vấn đề cấp bách về xây
dựng Đảng hiện nay”. Giao Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII kiên quyết, kiên trì với
quyết tâm chính trị cao lãnh đạo, chỉ đạo tiếp tục thực hiện toàn diện Nghị quyết Trung ương 4
khoá XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” gắn với việc thực hiện Nghị quyết
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng.
- Với tinh thần trách nhiệm cao, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã bầu ra Ban
Chấp hành Trung ương Đảng khoá mới gồm 200 đồng chí, trong đó 180 đồng chí Uỷ viên chính
thức, 20 đồng chí Uỷ viên dự khuyết.
- Tại Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã họp để bầu Bộ Chính
trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Đồng chí Nguyễn Phú Trọng
được tín nhiệm bầu tiếp tục giữ chức vụ Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa
XII. Đồng chí Trần Quốc Vượng được tín nhiệm bầu giữ chức vụ Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra
Trung ương.
4. Đánh giá
a) Thành tựu:
- Giữ vững ổn định vững chắc kinh tế vĩ mô; lạm phát được kiểm soát và duy trì ở mức thấp. Các
cân đối lớn của nền kinh tế tiếp tục được bảo đảm. Huy động vốn đầu tư toàn xã hội tăng, hiệu
quả sử dụng được nâng cao. Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng mạnh. Môi trường đầu tư,
kinh doanh, cán cân thương mại được cải thiện, chuyển từ thâm hụt sang thặng dư là động lực
quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Mô hình tăng trưởng chuyển dịch theo hướng tích cực. Chất
lượng tăng trưởng được nâng cao.
- Cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng đạt được những kết quả quan trọng.
Tiếp tục thực hiện có kết quả 3 đột phá chiến lược. Giáo dục và đào tạo, y tế, khoa học và công
nghệ, văn hoá, xã hội tiếp tục phát triển. Đời sống của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Bảo vệ tài
nguyên, môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu có những chuyển biến tích cực.
- Kiểm soát và ngăn chặn dịch bệnh có kết quả tích cực, nhất là đại dịch Covid-19; thực hiện có
hiệu quả "mục tiêu kép", vừa phòng, chống dịch vừa phát triển kinh tế - xã hội.
- Trước những diễn biến mới, phức tạp về tình hình quốc tế và khu vực, Ban Chấp hành Trung
ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có những chủ trương, quyết sách đúng đắn, phù hợp, kịp thời,
thể hiện sự nhạy bén, bản lĩnh và bước phát triển mới ngày càng toàn diện về tư duy lý luận và
phương pháp luận của Đảng ta phù hợp với diễn biến tình hình và yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra cho
đất nước.
- Thế và lực của đất nước được tăng cường; giữ vững độc lập, chủ quyền, quyền chủ quyền và
toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, lợi ích quốc gia, dân tộc và môi trường hoà bình, ổn định để phát
triển đất nước, đóng góp tích cực, có trách nhiệm cho hoà bình, ổn định phát triển của thế giới và
khu vực, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, đồng tình ủng hộ; uy tín, vị thế của Đảng, của đất
nước ngày càng được khẳng định và nâng cao trên trường quốc tế, được cán bộ, đảng viên và
nhân dân tin tưởng, đánh giá cao.
- Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, đấu tranh phòng, chống tham
nhũng, lãng phí, tiêu cực được đặc biệt coi trọng và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện
với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt và đạt được nhiều kết quả rõ rệt;
tình trạng tham nhũng bước đầu được ngăn chặn và có thuyên giảm.
- Kết hợp chặt chẽ, hài hoà, hiệu quả giữa xây dựng Đảng với chỉnh đốn Đảng; đề cao trách
nhiệm của cấp uỷ, sự gương mẫu của cấp trên và người đứng đầu các cấp; tăng cường đoàn kết
thống nhất trong Đảng; huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và sự đồng tình
ủng hộ, tham gia tích cực của nhân dân. Nhiều vấn đề khá phức tạp, nhạy cảm đặt ra và thực hiện
từ nhiều năm trước nhưng hiệu quả thấp, nhiệm kỳ này đã đạt kết quả quan trọng.
b) Hạn chế:
- Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của BCHTW, Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhiệm kỳ Đại hội XII còn có
một số hạn chế: việc thể chế hoá, cụ thể hoá một số nghị quyết của Đảng còn chậm; xây dựng, tổ
chức thực hiện vẫn còn là khâu yếu; kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm...
- Lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý nhà nước về kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật
tự, an toàn xã hội, bảo vệ tài nguyên, môi trường còn một số hạn chế, bất cập.
- Việc triển khai các công trình trọng điểm quốc gia chưa đạt yêu cầu.
- Đời sống một bộ phận Nhân dân còn khó khăn.
- Đối với các đồng chí Ủy viên BCHTW (chính thức và dự khuyết) vẫn có đồng chí Ủy viên
Trung ương còn thiếu gương mẫu, vi phạm các nguyên tắc của Đảng, pháp luật của Nhà nước bị
xử lý kỷ luật về đảng và xử lý hình sự.
- Lãnh đạo quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và một số địa phương chưa được quan tâm đúng
mức, lãnh đạo, chỉ đạo, xử lý, khắc phục những tồn đọng kéo dài nhiều năm còn chậm gặp nhiều
khó khăn, vướng mắc về pháp lý.
- Cơ chế, chính sách chỉ đạo việc giải ngân vốn đầu tư công triển khai các dự án Luật gắn với đổi
mới cổ phần hóa sắp xếp, nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước còn chậm
và chưa đạt hiệu quả cao.
Tóm lại, các hạn chế trên chủ yếu do việc lãnh đạo và thực hiện quyết định của Đảng còn hạn
chế; tổ chức thực hiện chưa chặt chẽ, nhanh chóng; sự phối hợp giữa các cấp ủy còn yếu kém;
thủ tục còn nhiều bất cập, rườm rà...