ESP REVIEWER Ayon sa Sikolohistang sina Virgilio Enriquez at
Carmen Santiago may iba’t ibang paraan ng
ANG PAKIKIPAGKAPWA:
Ang Tao Bilang Panlipunang Nilalang - Ang
kakayahan ng tao na mamuhay sa lipunan at
maging bahagi nito ay isang likas na katangian na
ikinaiba ng tao sa ibang nilalang. Nilikha ang tao
ayon sa larawan at wangis ng Diyos; binigyan siya
ng kapamahalaan sa ibang nilalang; at binigyan
siya ng taong makakasama at makakatulong.
Social well-being - ay maaaring maipaliwanag
bilang ang pagbibigay, pag-unlad, at pangangalaga
ng makabuluhang ugnayan sa ibang tao.
Solitary being - ay isang nilalang na namumuhay
mag-isa; iniiwasan ang pakikipag-ugnayan sa
lipunan o ibang tao: isang nag-iisang pamumuhay.
Ang Pakikipagkapwa at ang Golden Rule:
• Makakamit ng tao ang kaniyang kaganapan
sa pamamagitan ng makabuluhan at
mabuting pakikipagkapwa.
• Ang makabuluhang pakikipagkapwa ay
pagtugon sa pangangailangan ng iba nang
may paggalang at pagmamahal.
• Sa buong mundo, kinikilala ang
kahalagahan ng mabuting pakikitungo sa
kapwa (Golden Rule).
Golden Rule - “Huwag mong gawin sa kapwa mo
ang ayaw mong gawin sa iyo”; “Mahalin mo ang
kapwa mo gaya ng pagmamahal mo sa iyong sarili”;
Makitungo sa kapwa sa paraang gusto mong ring
pakitunguhan ka.”
Ginagawa sa kapwa = Ginagawa sa Diyos
Makakapagpatatag sa ugnayan o pakikipagkapwa
ang mga birtud na pagmamahal (charity) at
katarungan (justice). Halimbawa:
• Bawat bagay na materyal ay may
katumbas na halaga, kaya’t makatarungan
lang na kung aariin natin ang isang bagay
ito ay ating babayaran ng katumbas na
halaga.
• Subalit kung ang isang bagay ay ibinigay
mo nang walang hinihinging kapalit, tulad
ng regalo, ito ay pagpapakita ng
pagmamalasakit o pagmamahal.
pakikipagkapwa:
 Kabatian ngunit hindi kakilala (Stranger)
- Hindi mo kakilala ngunit maaaring iyong
nginingitian, binabati at kinukumusta o
tinatanguan.
 Kakilala (Acquaitance) - Maaaring
nakakasama sa paaralan, trabaho o sa
isang pangkat. Magkakilala kayo sa
pangalan, subalit hindi malalim ang inyong
relasyon.
 Kabarkada (Peer) - Kakilala, kasamahan,
o kapangkat sa isang gawaino pagtitipon,
subalit hindi kayo gaanong
magkapalagayang-loob.
 Kaibigan (Friend) - May malalim na
ugnayan sa iyo, subalit hindi pa lubos ang
pagtanggap nyo sa isa’t isa. Ito ang unang
hakbang tungo sa pagiging matalik na
kaibigan.
 Matalik na Kaibigan (Bestfriend) -
Napapakitaan mo ng tunay na damdamin at
ganoon din sya sayo. Lubos ang
pagkakakilala at pagtanggap sa kahinaan
at kalakasan ng isa’t isa. Mataas na antas
ng pakikipagkapwa.
 Katuwang (Soulmate) - Tanggap ang
iyong kahinaan at kalakasan. Katuwang at
kapanalig nyo ang isa’t isa sa lahat ng
pagkakataon. Ang isang mag-asawa ay may
ganitong ugnayan.
Ang kahalagahan ng Diyalogo:
• Maayos na pakikipag-usap sa
pakikipagkapwa.
• Malalaman mo kung saang aspeto ng buhay
mo syamapapagkalooban ng tulong.
Ang kahalagahan ng Pagkakaisa, Komunikasyon
at Pagtutulungan:
• Pagpapakita ng pagmamalasakit.
• Tamang paghahatid ng saloobin sa tamang
paraan, sa tamang tao, sa tamang oras at
sa tamang panahon, lahat ay maisasaayos.
Ang kahalagahan ng Pagbuo ng at Pagsali sa
mga Samahan:
• Nararapat lamang na makilahok sa mga
Samahan o organisasyon sa Lipunan.
 • Ito ay makakatulong sa iyo upang umunlad
sa iba’t ibang aspetong iyong buhay.
• Nabubuo rin ang iyong pagkatao sapagkat
matututuhan mo sa mga prinsipyo at
Gawain ng Samahan na maging
mapanagutan.
Kung gagampanan mo ang iyong mga tungkulin
bilang relasyonal o sosyal na nilalang, ikaw ay:
• Inaasahan na maging katuwang at
kabahagi ng pamilya at Lipunan upang
makamit ang kayunin nito patungo sa
kabutihang panlahat
• Kasama sa pagtaguyod ng mga gawaing
makapagpaunlad sa pangakabuhayan,
produksyon at pagkonsumo
• Kaisa sa pakikibahagi sa layunin ng pang-
unlad ng Lipunan at kaagapay sa
pagtataguyod ng bahaging political ng
Lipunan.
Ang Pakikibagkaibigan:
Pakikipagkaibigan - isang dinamiko at mutual na
relasyon na binubuo ng dalawang tao.
Aristotle - ito ay di-tuwirang nabubuo at ito ay
unti-unting umuusbong. Ito ay nanggagaling sa
tinatawag niyang “mabuting buhay” kasama ang
pansariling pagpapahalaga gaya ng katapatan ng
pag-uugali at pakikiramay.
Epicurus - The noble man is most involved with
wisdom and friendship.
Mark Vernon - ang pakikipagkaibigan ay
napakahalaga sa politika dahil hinuhukay nito ang
mga pagpapahalaga at birtud ng pagkamalikhain
at pagdadamayan na syang pnakamahalaga upang
mabuhay at magkakaroon ng matatag na lipunan.
Paano pumili ng kaibigan?
1. Piliin ang mga taong nagtataglay ng
pagpapahalagang taglay mo.
2. Piliin ang taong iginagalang ang iyong
desisyon.
3. Piliin ang taong marunong maglaro bilang
isang koponan (team player).
Apat na Uri ng Pakikipagkaibigan:
1. Pakikasalamuha - Pakikipag-ugnayan sa
mga taong nakikita atnakakasama mo ng
madalasngunit nakakausap nangpaminsan-
minsan (Acquaintance)
2. Pakikilahok - Pakikipag-ugnayan sa mga
taong nakikita at nakakasama mo sa mga
sosyal na gawain. (Buddy)
3. Pakikipagpalagayang-loob - Pakikipag-
ugnayan sa mga taong nagbibigay ng payo
sa iyo (Consultant)
4. Minamahal- Pakikipag-ugnayansa
itinuturing mong bestfriend o matalik na
kaibigan na sa lahat ng pagkakataon ay
dumadamay sa iyo. (Dearest)
Mga Uri ng Kaibigan:
• Intelektuwal (Intellectual) - Siya ang
kaibigan na nagtutulak sa iyo na mag-isip,
magtanong, mag-aral at magsaliksik sa
mga bagay- bagay sa iyong paligid.
• Palabirong Kaibigan (Fun one) - Mahilig
magbiro at inilalabas ang munting bata sa
iyong katauhan. Siya ang kaibigan na
magaan kasama dahil hilig nyang maglibang
at kalimutanang mga tensyon sa buhay.
• Ina (Mom) - Uri ng kaibigan na
tinaguriang role model. Mapag-alaga dahil
ayaw nya na nasasaktan ang kanyang
kaibigan. Itinutulak kaniyang pag-isipan
ang iyong desisyon sa buhay.
Mabait,maawain at maalalahanin.
• Ama (Dad) - May katigasan ang ulo
ngunit mapagkalinga at matyaga. Hindi
man sya laging sumasang-ayon sa iyong
desisyon,ngunit lagi naman syang handang
ipaglaban.
• Nakatatandang kapatid na lalaki (Older
brother) - kilalang kilala ka at masyadong
maalaga.
• Nakababatang kapatid nababae
(Younger sister) – pinakamatalik mong
kaibigan at pinoprotektahan mo siya na
parang tunay na pamilya.
• Tagapagsalita (Talker) - kaibigan na
maingay, palaging nagpapatawa at mahilig
umarte.