Mien Tay Online

Tuyến điểm vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long
MỤC LỤC
LỜI CHÀO TỪ VÙNG SÔNG NƯỚC MIỀN TÂY ................................................................. 4
PHẦN I: TUYẾN ĐIỂM QL1A .......................................................................................... 5
TỪ TP. HCM – CẦN THƠ – CÀ MAU ............................................................................... 5
Thông tin vùng Đông Nam Bộ .................................................................................... 5
Tổng quan TP. HCM .................................................................................................. 5
Đại lộ Vừ Văn Kiệt - “Đại lộ dài nhất TP. HCM”............................................................ 8
Kênh Bến Nghé - Tàu Hủ “dòng kênh lịch sử” ............................................................. 9
Bến Bình Đông xưa ................................................................................................. 11
Rạch Ruột Ngựa - “thế phòng ngự vững chắc cho Sài Gòn ” ...................................... 12
Huyện Bình Chánh - “Huyện anh hùng của TP. HCM” ................................................ 12
Bát Bửu Phật Đài (Chùa Phật Cô Đơn) ...................................................................... 13
Cầu Bình Điền - sông Chợ Đệm ................................................................................ 13
Di tích chiến khu Láng Le - Bàu Cò........................................................................... 14
Đại Lộ Nguyễn Văn Linh - “con đường của tầm nhìn mới”.......................................... 14
Cao tốc TP. HCM- Trung Lương - “cao tốc, đầu tiên của miền Nam”........................... 15
Thông tin Đồng bằng sông Cửu Long ....................................................................... 16
TỈNH LONG AN .......................................................................................................... 20
Giới thiệu tỉnh Long An ............................................................................................ 20
Địa danh Bến Lức ................................................................................................... 21
Rược Đế Gò Đen - “Ăn nem Thủ Đức, uống rượu Bến Lức Gò Đen”............................ 22
Tản mạn về đề tài rượu ........................................................................................... 22
Sông Vàm cỏ Đông ................................................................................................. 24
Trận đánh nổi tiếng trên sông Vàm cỏ Đông ............................................................. 25
Dự án Happyland Long An ....................................................................................... 25
Địa danh Thủ Thừa ................................................................................................. 25
Gạo nàng thơm chợ Đào – “thương hiệu gạo nổi tiếng Long An” ................................ 26
Sông Vàm cỏ Tây .................................................................................................... 27
Quốc Lộ 62 đi Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp - huyện Mộc Hóa ..................................... 28
Thành Phố Tân An .................................................................................................. 28
Lăng Nguyễn Huỳnh Đức ......................................................................................... 29
TỈNH TIỀN GIANG ...................................................................................................... 31
Giới thiệu tỉnh Tiền Giang ........................................................................................ 31
Huyện Châu Thành – “Cửa ngõ Tiền Giang”.............................................................. 32
Địa danh “Châu Thành” ở đồng bằng sông Cửu Long ................................................ 33
Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 1

Võ Đông Sơ – Bạch Thu Hà – “thiên tình sử nước Nam bị tưởng lầm là của Trung
Quốc” .....................................................................................................................35
Ngã 3 Trung Lương ..................................................................................................36
Thành phố Mỹ Tho...................................................................................................36
Hủ tiếu Mỹ Tho ........................................................................................................37
Tên gọi “Vú sữa Lò Rèn” ..........................................................................................38
Rạch Gầm – Xoài Mút...............................................................................................39
Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút ............................................................................40
Chuyên đề cây dừa nước ..........................................................................................41
Sự tích cây dừa nước ...............................................................................................43
Tượng đài chiến thắng Giồng Dứa ............................................................................44
Khu Di tích lịch sử Ấp Bắc.........................................................................................45
Nam Kỳ Lục Tỉnh xưa và nay ....................................................................................47
Tên gọi Cai Lậy - thị xã mới của tỉnh Tiền Giang ........................................................48
Hùm xám Cai Lậy (nhân vật khét tiếng Cai Lậy thời Pháp)..........................................49
Ngã ba Cái Bè ..........................................................................................................50
Địa danh Cái Bè .......................................................................................................50
Tour đi chợ nổi Cái Bè ..............................................................................................50
Khu vực: “Chợ gạo Cái Bè - cầu Bà Đắc” ...................................................................51
Cầu Trà Lọt mới - Nhân vật lịch sử Lê Văn Duyệt .......................................................52
Nhân vật lịch sử Lê Văn Duyệt ..................................................................................53
Xoài cát Hoà Lộc - Thương hiệu trái cây quốc tế ........................................................54
Tiêu chuẩn VietGAP là gì? .........................................................................................56
Cầu Cổ Cò Mới .........................................................................................................57
Ngã ba An Hữu ........................................................................................................57
Cầu Mỹ Thuận - Cầu treo dây văng đầu tiên và hoành tráng nhất miền Nam ...............57
TỈNH BẾN TRE ............................................................................................................60
Thông tin về Bến Tre ...............................................................................................60
Sông Mekong quốc tế - Sông Cửu Long Việt Nam. .....................................................61
Vấn đề sống chung với lũ ở ĐBSCL ...........................................................................63
TỈNH VĨNH LONG ........................................................................................................65
Giới thiệu tỉnh Vĩnh Long ..........................................................................................65
Văn thánh miếu Vĩnh Long .......................................................................................66
Khu tưởng niệm cố thủ tướng Võ Văn Kiệt.................................................................68
Du lịch cù lao An Bình ..............................................................................................69
Quốc lộ 53 và quốc lộ 54 ..........................................................................................70
Thông tin thị xã Bình Minh .......................................................................................71
GIỚI THIỆU TỈNH TRÀ VINH .......................................................................................72
Đặc sản bưởi Năm Roi ............................................................................................. 73

Phụ lục về rượu bưởi và làng bưởi Năm Huệ - Đồng Nai ............................................ 74
Cầu Cần Thơ – “cầu dây văng có nhịp chính dài nhất Đông Nam Á” ........................... 76
Sự cố cầu Cần Thơ .................................................................................................. 77
TỈNH CẦN THƠ .......................................................................................................... 79
Giới thiệu thành phố Cần Thơ – “Tây đô của miền Tây Nam Bộ” ................................ 79
Giải thích địa danh Cần Thơ: có ba giải thuyết tương đối ........................................... 81
Tiểu sử Lưu Hữu Phước ........................................................................................... 82
Chợ nổi Cái Răng - chuyên đề về chợ nổi ĐBSCL....................................................... 83
Cây bẹo - nét đặc trưng của chợ nổi ........................................................................ 85
Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam ........................................................................... 86
TỈNH HẬU GIANG ....................................................................................................... 87
Giới thiệu tỉnh Hậu Giang – “tỉnh có dân số tí nhất Tây Nam Bộ” ............................... 87
Thông tin quốc lộ 61 ............................................................................................... 89
Chiến thắng Tầm Vu ............................................................................................... 89
Khu Di tích chiến thắng Tầm Vu ............................................................................... 91
Kênh xáng Xà No .................................................................................................... 92
Tên gọi Thị trấn Ngã Sáu......................................................................................... 93
Tên gọi Thị xã Ngã Bảy ........................................................................................... 93
Tuyến Quản Lộ - Phụng Hiệp ................................................................................... 93
Cầu Phụng Hiệp ...................................................................................................... 95
Chợ nổi Ngã Bảy ..................................................................................................... 95
Soạn giả Viễn Châu ................................................................................................. 96

LỜI CHÀO TỪ VÙNG SÔNG NƯỚC MIỀN TÂY
“ĐBSCL có ít núi non trùng điệp kì vĩ như vùng núi Trường Sơn của miền
Trung Tây Nguyên, như vùng nói phía Tây và Đông Bắc của miền Bắc, cũng ít
có những bờ biển tuyệt đẹp với những bãi cát cuộn mình trong làn nước xanh
biếc như duyên hải Trung Bộ mà thay vào đó là một màu xanh bất tận cùng
những cánh đồng lúa bạt ngàn và những vườn trái cây trãi dài hút tầm mắt,
êm ả và nên thơ. Hơn nữa với hàng ngàn kênh rạch lớn nhỏ chảy luồn lách
quanh co tạo thành một mê cung sông nước, ngày đêm bồi đắp phù sa cho
vùng đất thêm trù phú sinh sôi tràn đầy nhựa sống, nhất là luôn cho nơi đây
một bầu không khí thuần khiết “hương đồng cỏ nội”.
Chịu ảnh hưởng đặc biệt của thổ nhưỡng, ĐBSCL có nhiều vùng sinh thái
cảnh quan và sản vật phong phú đa dạng: Bưng Biền hoang dã miệt vườn, cây
trái sum xuê, cồn bã giăng giăng, tôm cá dồi dào, đồng ruộng sung túc, rừng
ngập mặn và nhiều loại động vật hoang dã, chợ nổi với sinh hoạt đặc trưng
của vùng sông nước, làng nghề truyền thống nổi danh, di tích lịch sử nổi tiếng
và tình người hào phóng hiếu khách... Bạn ơi hãy đến quê hương chúng tôi”

PHẦN I: TUYẾN ĐIỂM QL1A

TỪ TP. HCM – CẦN THƠ – CÀ MAU
Thông tin vùng Đông Nam Bộ
 Bao gồm: 5 tỉnh + 1 thành phố (Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước. Tây
Ninh, Bà Rịa Vũng Tàu và TP. HCM)
 Diện tích: 23.597,9 km2 (bằng hơn một nửa của ĐBSCL)
 Tỉnh có diện tích lớn nhất: Bình Phước - gần 6.900 km2
 Tỉnh có diện tích nhỏ nhất: Bà Rịa - Vũng Tàu - gần 2.000 km2
 Dân số: gần 15 triệu (thống kê 2011)
 Tỉnh có dân số đông nhất: TP. HCM - hơn 7 triệu người
 Tỉnh có dân số ít nhất: Bình Phước - gần 880.000 người
 Địa hình: tương đối bằng phẳng.
 Đông Nam Bộ là vùng có kinh tế phát triển và thu hút đầu tư nước ngoài
mạnh nhất Việt Nam. Trong đó, TP. HCM là trung tâm.
 Tứ giác kinh tế trọng điểm: TP. HCM, Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa -
Vũng Tàu. Tuy diện tích không đáng kể nhưng mang tính quyết định đối với
tốc độ phát triển kinh tế - xã hội cả nước. Đóng góp trung bình hơn 30% GDP
cả nước.
 Dân tộc: Kinh, Hoa, Xtiêng, Châu Ro, Khmer,...
 Đông Nam Bộ nằm ở vị trí trung tâm Đông Nam Á. Từ trung tâm Đông
Nam Bộ với từ 2 - 3 giờ, có thể bay đến tất cả thủ đô các nước Đông Nam Á.
 Đông Nam Bộ: có 320,5 km đường bờ biển.
 TP. HCM: bờ biển dài 15 km
 Bà Rịa - Vũng Tàu: bờ biển dài: 305,4 km . Riêng thành phố Vũng Tàu
có 42 km bờ biển.
 Vùng Mô Xoài (thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) - nơi người Việt vào sinh
sống đầu tiên.
Tổng quan TP. HCM

TP. HCM vừa là trung tâm kinh tế lớn nhất vừa là thành phố đông dân nhất
Việt Nam. Nơi hội tụ và sinh sống của cư dân khắp mọi miền đất nước
Thuộc vùng Đông Nam Bộ, cách Đà Nẵng khoảng l.000 km, Hà Nội hơn
1.700 km và Cần Thơ khoảng 180 km. Từ sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất của
TP. HCM có thể đáp chuyến bay đến các nước trong khu vực Đông Nam Á với
2 tiếng đồng hồ.
Số liệu : TP. HCM hiện nay có diện tích 2.095,6 km2 và dân số gần 8 triệu
người (2012). Hành chính TP. HCM gồm có 24 quận huyện (19 quận nội thành
và 5 huyện ngoại thành. Ngoài ra, TP. HCM sở hữu 15 km đường bờ biển khu
vực huyện Cần Giờ (nơi có khu dự trữ sinh quyển đầu tiên Việt Nam năm 2000).
Tên gọi TP. HCM chính thức được đặt vào năm 1976 . Tức sau ngày
30/04/1975 giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước. Quốc Hội quyết định
lấy tên Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt tên cho thành phố này.
Tên gọi trước đây gồm có Sài Gòn (vùng đất có nhiều cây gòn - theo Vương
Hồng Sễn) hoặc Prey Nokor theo cách gọi của người Khmer, nghĩa là Thành
phố rừng già.
Về lịch sử: Giai đoạn đầu Công Nguyên đến trước thế kỉ 17, vùng đất Sài
Gòn chỉ là những bãi sình lầy, hoang vu, cây cối rậm rạp với nhiều cá sấu. Nơi
đây là địa bàn cư trú của người Phù Nam trước thế kỉ VII sau đó là địa bàn cư
trú lẻ tẻ của người Khmer, sử cũ gọi là Thủy Chân Lạp.
Tuy nhiên, nơi đây lại sở hữu một hệ thống sông rạch khá thuận lợi cho việc
di chuyển bằng đường thủy. Sau này, chính những lưu dân Việt đến đây và
biến miền đất hoang sơ này thành đồng ruộng phì nhiêu, phố phường đông
đúc bằng bàn tay và khối óc, mồ hôi và nước mắt của mình.
Năm 1698 là mốc sự kiện quan trọng chính thức khẳng định dấu ấn người
Việt trên vùng đất này. Chúa Nguyễn ở Đàng Trong sai Lễ Thành Hầu Nguyễn
Hữu Cảnh vào kinh lược vùng đất phía Nam và lập ra phủ Gia Định gồm hai
huyện Phước Long và Tân Bình (Sài Gòn thuộc huyện Tân Bình). Ông đã tiếp
tục tiến hành việc khai hoang và thiết lập một cơ quan hành chính hải quan
Việt và biến Sài Gòn thành vùng định cư chính quan trọng ở phía Nam Đàng
Trong.
Tại đây là nơi sinh ra hoàng tử Nguyễn Phúc Đảm, người sau này là vị vua
Minh Mạng tài giỏi của nhà Nguyễn. Chính vua Minh Mạng đó tiếp tục công
cuộc “Nam Tiến” để tạo ra một lãnh thổ Đại Nam rộng lớn kéo dài tới Cà Mau.
Văn hóa Phương Tây bắt đầu ảnh hưởng miền đất này từ khi thực dân Pháp
nổ súng chiếm thành Gia Định năm 1859. Tiếp sau đó là ách xâm lược của Đế
quốc Mỹ.

Trong giai đoạn xâm lược của mình, Thực dân Pháp và Đế Quốc Mỹ lần lượt
biến Sài Gòn trở thành trung tâm kinh tế bậc nhất của Nam Kỳ, mục đích chính
là tạo nên một trạm trung chuyển tài nguyên khoáng sản mà họ khai thác, bóc
lột được từ Đông Dương. Sài Gòn hay Đô thành Sài Gòn thời đó được ví là
“Hòn ngọc Viễn Đông” hơn hẳn Thái Lan và Singapore thời điểm đó.
Sau hiệp định Giơnevơ 1954, Sài Gòn thuộc Việt Nam Cộng Hòa từ vĩ tuyến
17 trở vào, dưới sự hậu thuẫn của Mỹ. Một cuộc toàn quốc kháng chiến dưới
sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ. Nhân dân ta đã làm chủ hoàn toàn Miền Nam
thống nhất đất nước vào thời khắc lịch sử 11h30’ ngày 30/4/1975 tại Dinh Độc
Lập.
Những điểm tham quan tiêu biểu ở TP. HCM như: địa đạo Củ Chi, Di tích
quốc gia đặc biệt Dinh Thống Nhất, Khu du lịch sinh thái Vàm Sát cần Giờ,
Chùa Vĩnh Nghiêm, nhà thờ Đức Bà, tòa nhà Bitexco, bảo tàng chứng tích
Chiến Tranh, miếu Bà Thiên Hậu...
Một số công trình hiện đại làm thay đổi diện mạo TP. HCM gần đây như:
1. Cầu Phú Mỹ: khởi công 2005 và hoàn thành năm 2009. Kết nối Quận 2
và Quận 7, TP. HCM nói chung và kết nối hai khu đô thị mới Thủ Thiêm và Phú
Mỹ Hưng nói riêng. Cầu có kiến trúc dây văng gồm 6 làn xe, dài 2.013 m. Cầu
còn giúp việc lưu thông trên Quốc lộ 1A đoạn từ miền Bắc và miền Trung đi
Đồng băng sông Cửu Long đi qua địa phận Thành phố Hồ Chí Minh được rút
ngăn, sau khi cầu Phú Mỹ và các đường vành đai nối đến cầu hoàn thành sẽ
giúp phân làn giảm sự quá tải cho hệ thống giao thông đường bộ ở Thành phố
Hồ Chí Minh, khi ấy các xe tải loại lớn và xe container sẽ không chạy trong nội
thành nữa, góp phần vào việc giảm ô nhiễm cho nội thành, cầu Phú Mỹ không
chỉ là một công trình trọng điểm của Việt Nam, mà còn là công trình cầu dây
văng hiện đại nhất thế giới. Hiện đại nhất ở đây là phần kỹ thuật dây văng,
trên thế giới chỉ có vài cây cầu như thế. Cầu được xem là biểu tượng của TP.
HCM.
2. Tòa nhà Bitexco: đây là tòa nhà cao nhất TP. HCM, cao 262 m, do tập
đoàn Bitexco Việt Nam đầu tư. Tòa nhà còn lọt vào top 20 tòa nhà cao tầng
có kiến trúc đẹp nhất thế giới. Kiến trúc chính của tòa nhà có hình hoa sen với
tổng cộng 68 tầng. Đặc biệt có sân đỗ trực thăng ở độ cao 191 m. Công trình
được khánh thành vào năm 2010. Ngoài ra, tại tầng 49 có khu vực dành cho
du khách tham quan ngắm toàn cảnh TP. HCM.
3. Đại lộ Võ Văn Kiệt: Khởi công 2005. Thông xe toàn tuyến năm 2011.
Đây là Đại lộ dài nhất TP. HCM. Tổng chiều dài khoảng 22km kết nối từ Quận
2 đến huyện Bình Chánh, dọc kênh Tàu Hủ. Xóa bỏ hơn 10.000 hộ dân khu ổ
chuột Quận 8, kết nối Quận 2 với trung tâm Quận 1, giải tỏa áp lực giao thông
cho TP. HCM, tạo cảnh quan đô thị mới.
4. Hầm vượt sông Sài Gòn: là hạng mục quan trọng nhất trên tuyến đại
lộ Võ Văn Kiệt. Khởi công năm 2004. Khánh thành năm 2011, có chiều dài
1.490 m. Hầm được đánh giá là hầm vượt sông hiện đại nhất Đông Nam Á.
5. Cầu Sài Gòn 2: vị trí song song so với cầu cũ về hướng hạ nguồn sông
Sài Gòn. Cầu được thiết kế kiến trúc giống hoàn toàn với cầu Sài Gòn cũ. Thi
công năm 2012 và hoàn thành sau 21 tháng thi công. Chính thức thông xe vào
ngày 15/10/2013. Góp phần giảm ách tắc, nâng cao năng lực lưu thông cho
cửa ngỏ phía Đông TP. HCM.
6. Tuyến đường vành đai ngoài Tân Sơn Nhất - Bình Lợi: kết nối từ
khu vực sân bay Tân Sơn Nhất (Quận Tân Bình) đến khu vực Xuân Hiệp (Quận
Thủ Đức), tổng chiều dài 13,7 km. Có độ rộng từ 6 - 12 làn xe. Ngày 28/9/2013
thông xe đoạn từ nút giao thông Nguyễn Thái Sơn đến ngã tư Bình Triệu dài
hơn 4,7 km với tên gọi là đường Phạm Văn Đồng. Dự án góp phần thúc đẩy
giao thông của TP. HCM với các tỉnh miền Đông và Tây Nguyên. Dự án đầu
tiên trên cả nước đầu tư theo hình thức BT (đầu tư và chuyển giao) do tập
đoàn của Hàn Quốc thực hiện.
7. Công trình cải tạo môi trường tuyến kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè.
Đại lộ Vừ Văn Kiệt - “Đại lộ dài nhất TP. HCM”

Tên gọi đầu tiên là Đại lộ Đông Tây. Trong kỳ họp Hội đồng Nhân dân Thành
phố Hồ Chí Minh vào tháng 7 năm 2010, các đại biểu đó biểu quyết thông qua
tờ trình đề xuất lấy tên cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đặt cho Đại lộ Đông Tây.
Ngày 29 tháng 4 năm 2011, Đại lộ chính thức gắn tên biển Đại lộ Võ Văn Kiệt.
Vị trí: Bắt đầu từ Ngã Ba Cát Lái giao cắt với xa lộ Hà Nội thuộc Quận 2, lần
lượt đi xe qua hầm Thủ Thiêm, Quận 1, Quận 4, Quận 5, Quận 6, Quận 8,
Quận Bình Tân và kết thúc tại nút giao cắt với Quốc lộ 1A thuộc huyện Bình
Chánh. Tổng chiều dài toàn tuyến là 21,89 km. Tổng kinh phí trên 13.000 tỷ
đồng. Nguồn vốn ODA và nhà thầu từ Nhật bản. Hiện nay, riêng đoạn từ hầm
vượt sông vượt Sài Gòn đến Cát Lái có tên là Mai Chí Thọ.
Giá trị của con đường:
Con đường chiến lược của TP. HCM với nút giao Cát Lái của Đại Lộ này sẽ
kết nối với Cao tốc TP. HCM - Long Thành. Bên cạnh hiện nay, nút giao Bình
Chánh của Đại lộ Võ Văn Kiệt đó kết nối với cao tốc TP. HCM - Trung Lương.
Như vậy, Đại lộ Đông Tây sẽ giúp giao thông từ các tỉnh Đồng bằng sông Cửu
Long, Đông Nam Bộ và các tỉnh miền Trung, miền Bắc thông suốt khi đi qua
khu vực này, góp phần cho việc phát triển kinh tế của TP. HCM nói riêng và cả
vùng Nam Bộ, Nam Trung Bộ nói chung.
- Cửa ngõ chính ra vào khu đô thị mới Thủ Thiêm

- Góp phần làm giãn dân cư đô thị về phía bờ Đông sông Sài Gòn và phía
Nam thành phố.
- Góp phần đẩy mạnh sự phát triển khu trung tâm thương mại Thủ Thiêm
và giúp nơi này trở thành trung tâm của TP. HCM trong tương lai
- Cải tạo môi trường ven kênh Tàu Hủ vốn rất ô nhiễm trở thành những
công viên cây xanh, công trình công cộng góp phần tạo mỹ quan cho
Thành phố.
- Xóa bỏ hơn 10.000 hộ dân khu nhà ổ chuột dọc hai bên con kênh ô
nhiễm để di dời ngươi dân đến nơi ở tốt hơn, môi trường sống văn minh
hơn.
- Đập bỏ đi cầu Chà Và và cầu Chữ Y để xây dựng mới nhằm nâng độ tĩnh
không cho Đại lộ Võ Văn Kiệt chạy qua dưới cầu và khai thác giao thông
đường thủy của con kênh Tàu Hủ. (kế hoạch)
- Báo chí gọi đây là “con đường di sản” của TP. HCM, dài “300 năm” thời
gian, bởi nó chạy theo suốt chiều dài lịch sử hình thành và phát triển của
TP. HCM. Theo Sở kiến trúc TP. HCM, con đường kết nối Khu Đô Thị mới
Thủ Thiêm hiện đại, trung tâm hành chính văn phòng lâu đời ở Quận 1,
tiếp theo là trung tâm buôn bán, kinh doanh mang sắc thái người Hoa ở
Quận 5 và cuối cùng là vùng cảnh quan sông nước mang đậm dấu ấn
“trên bến dưới thuyền” một thời nhộn nhịp kinh doanh sầm uất ở Quận
6 và Quận 8.
- Theo kế hoạch của UBND TP. HCM thì những công trình kiến trúc cổ dọc
tuyến đường sẽ được trùng tu để bảo tồn. Bên cạnh đó, tương lai sẽ phát
triển thêm các công trình hiện đại dọc tuyến Đại lộ này.
Kênh Bến Nghé - Tàu Hủ “dòng kênh lịch sử”

Vị trí: Đây là tuyến kênh liên hoàn kết nối giữa kênh Bến Nghé (từ cầu Khánh

Hội đến cầu Chữ Y) và Kênh Tàu Hủ (từ cầu Chữ Y đến cầu Lò Gốm) nên gọi
là kênh Bến Nghé - Tàu Hủ. Tuyến kênh này là ranh giới giữa các Quận 1, 5,
6 với các Quận 4, 8.
Tên gọi Bến Nghé, theo tiếng Khmer là Kas Krabei, có nguồn gốc từ thời
chúa Nguyễn vào đây kinh lược vùng đất này khoảng thế kỷ 17. Về quy mô thì
thời chúa Nguyễn hai địa danh Sài Gòn (Prey Nokor) và Bến Nghé (Kas Krabei)
có quy mô tương đương nhau, đều là hai nơi được chúa Nguyễn cho lập đồn
thu thuế. Cả Bến Nghé và Sài Gòn đều thuộc Dinh Phiên Trấn, Phủ Gia Định.
Có khi nói Đồng Nai – Bến Nghé là chỉ cả vùng Nam Bộ. Trong bài thơ Nguyễn
Đình Chiểu có câu “Bến Nghé cửa tiền tan bọt nước. Đồng Nai tranh ngói
nhuốm màu mây”. Tuy nhiên, càng về sau này và hiện nay thì địa danh Sài
Gòn có qui mô rộng lớn hơn địa danh Bến Nghé và cách gọi Sài Gòn ám chỉ
luôn cả Bến Nghé trong đó.
Về ý nghĩa: có hai giả thuyết về tên gọi này. Một là ý nghĩa tương ứng với
tên gọi, tức khu vực bến sông người ta thường cho trâu bò ra tắm, Kas =
Kompong là Bến, Krabei là con trâu (theo Bác học Trương Vĩnh Ký). Hai là bến
sông có nhiều cá sấu. Người ta nói rằng mũi cá sấu dưới nước nhô lên và từng
đàn cá sấu đuổi kêu rống lên giống trâu nghé nên gọi Bến Nghé (theo sách
Phương Đình Dư Địa Chí của Phó Bảng Nguyễn Văn Siêu, hiện nay Ban quản
lý đường sắt Bắc Nam cũng giới thiệu cho du khách giả thuyết này).
Tên gọi Kênh Tàu Hủ : theo Gia Định Thành Thông Chí, con kênh này vốn là
rạch Chợ Lớn bị cạn nên năm 1819 Vua Gia Long cho đào rộng thành kênh và
đặt là An Thông Hà. Tên gọi Tàu Hủ đó có lâu đời, Tàu Hủ xưa vốn có tên là
cổ Hũ hay Cù Hũ vì địa hình lúc uốn cong, lúc phình ra, lúc thắt hẹp như cù hủ
dừa (các vật có hình dáng phình ra rồi thắt lại đều gọi là cổ hủ). Lâu nay, người
ta viết cổ hủ là chưa chính xác vì theo Đại Nam quốc âm tự vị, từ gộp này vốn
chỉ cái cổ của cái hủ. Từ cổ hủ hay củ hủ gọi không quen thuộc như tàu hủ
nên lâu dần nó có tên là Tàu Hủ.
Kênh Tàu Hủ nằm trong vị trí kinh tế đường thủy tiện lợi với các tỉnh miền
Tây khi Chúa Nguyễn Ánh cho xây dựng Thành Bát Quái năm 1790. Chính vì
vậy, sau này trên con kênh Tàu Hủ, ngày xưa từng là nơi đô hội, nhộn nhịp
bậc nhất khu vực Sài Gòn - Chợ Lớn với những chiếc thuyền đậu kín cả dòng
kênh.
Những năm đầu 1800, hai bên bến Bình Đông và Bình Tây thuộc kinh Tàu
Hủ là nơi neo đậu tàu ghe từ đồng bằng sông Cửu Long lên. Lúc bấy giờ, nơi
đó xuất hiện nhiều nhà máy xay xát dọc hai bên kênh. Năm 1934, phong trào

tổng bãi công nổ ra sôi nổi ở Nam Bộ đã mở đầu bằng cuộc tổng bãi công cả
12 nhà máy xay xát dọc theo kênh Tàu Hủ. Đầu năm 1938 lại nổ ra cuộc bãi
công của 4.000 thợ trên 350 chiếc thuyền chở gạo, hàng ngàn công nhân ở
các nhà máy xay hưởng ứng. Trong hai thời kỳ kháng chiến, quân nhân đó
nhiều lần vượt qua kênh Tàu Hủ để tấn công địch ở nhiều vị trí của trung tâm
thành phố, nhất là vào dịp Tết Mậu Thân (1968).
Bến Bình Đông xưa

Vị trí: Bến Bình Đông nằm dọc theo Kênh Tàu Hủ thuộc phía Quận 8. Hiện
nay, có đường tên Bình Đông kéo dài từ chỗ gần cầu Nguyễn Tri Phương đến
cầu Vĩnh Mậu, Quận 8.
Ngày xưa Bến Bình Đông là địa danh gắn liền với con kênh Tàu Hủ là tuyến
đường thủy sôi động “trên bến dưới thuyền” bậc nhất của Sài Gòn - Chợ Lớn
từ thời Nguyễn cách đây 300 năm. Bến Bình Đông xưa là đoạn từ Trần Văn
Kiểu, Quận 6 đến Bình Đông thuộc Quận 8 ngày nay.
Giá trị lịch sử kinh tế: Bến Bình Đông là một bộ phận quan trọng của Chợ
Lớn được hình thành từ nhóm người Hoa Cù Lao Phố (Biên Hòa) về đây từ
năm 1778 trước sự truy sát của nghĩa quân Tây Sơn. Người Hoa vốn giỏi buôn
bán kèm theo chính sách khuyến khích phát triển kinh tế của các Chúa Nguyễn,
Vua Nguyễn. Nơi đây đã trở thành trung tâm quan trọng của vựa lúa Nam Kỳ,
nơi chứng kiến những giai thoại giao thương thịnh vượng nhất của việc mua
bán và xuất khẩu lúa gạo Nam Kỳ. Bởi có sự kết hợp liên hoàn giữa hệ thống
các điểm xay lúa, chành, kho gạo và buôn bán dọc theo hai bờ kênh Tàu Hủ.
Những ghe thuyền nông sản từ vùng ĐBSCL tấp nập đổ về đây mua bán trao
đổi, trong đó nổi tiếng về lúa gạo thời Pháp đó là tỉnh Bạc Liêu, có liên quan
đến đại gia đình của Công tử Bạc Liêu.
Giá trị kiến trúc: mang kiến trúc giao thoa Đông Tây, khu vực này do người
Hoa làm chủ nhưng thực hiện xây dựng là những nhà thầu Singapore. Kiến
trúc theo dạng nhà phố với bề ngang hẹp nhằm tăng số lượng nhà mặt tiền và
nhờ đó mau chóng thu hồi vốn xây dựng. Tầng trệt là cơ sở kinh doanh, chành,
tầng trên là nhà ở. Tuy nhiên, trang trí lại mang ảnh hưởng phương Tây với
các cây cột xây bằng gạch, lan can bằng sắt, giờ chỉ làm bằng thạch cao hoặc
vôi. Hiện nay, UBND có kế hoạch trùng tu lại một số các kiến trúc cổ này.
Giá trị văn hóa trên bên dưới thuyền: chính khung cảnh giao thương tấp nập
nơi đây cũng đã góp phần tạo nên nét văn hóa riêng biệt của nó. Trong “Lịch
sử khẩn hoang miền Nam”, nhà văn Sơn Nam cho biết nơi đây là nơi ra đời và
phát triển các kiểu hò đối đáp trên sông và cải lương. Ghe thuyền không chỉ là
phương tiện di chuyển mà còn là nhà ở, là nơi sinh sống của người dân. Cuộc
sống trên sông, ghe thuyền là nhà, bến bãi là nơi mua bán, những đặc tính
này đó tạo cả một nét văn hóa đặc trưng của người miền Nam và miền Tây
Nam Bộ chứ không phải chỉ là cảnh quan trên bên dưới thuyền đơn thuần.
Rạch Ruột Ngựa - “thế phòng ngự vững chắc cho Sài Gòn ”
Vị trí: Rạch Ruột Ngựa có đoạn song song với Đại lộ Võ Văn Kiệt từ cầu Lò
Gốm đến cầu Rạch Cây. Toàn tuyến rạch này là từ cầu Lò Gốm (giao kênh Tàu
Hủ) đến qua cầu Mỹ Thuận gần đường Hồ Học Lãm ranh giới Quận 8 và Quận
Bình Tân.
Tên gọi rạch Ruột Ngựa này có từ năm 1772, do Nguyễn Cửu Đàm, danh
tướng thời chúa Nguyễn đào. Ông vừa là nhà quân sự, vừa là nhà quy hoạch
có tầm nhìn chiến lược. Chính ông đã xây Lũy Bán Bích và đào rạch Ruột Ngựa
để tạo thế phòng ngự vững chắc cho Sài Gòn, chính vì vậy không lần nào quân
Xiêm xâm phạm được. Theo sách Gia Định Thành Thông Chí của Trịnh Hoài
Đức viết: “Nguyên xưa từ Rạch Cát ra phía Bắc đến Lò Gốm thì có một đường
nước đọng móng trâu, ghe thuyền đi lại không được... Nguyễn Cửu Đàm cho
đào con kênh thẳng như ruột ngựa, nên mới đặt tên ấy”.
Huyện Bình Chánh - “Huyện anh hùng của TP. HCM”

Vị trí: Nằm ở cửa ngõ phía Tây và là một trong năm huyện ngoại thành của
TP. HCM. Trung tâm của huyện Bình Chánh là thị trấn Tân Túc, cách Trung
tâm TP. HCM khoảng 18 km, cách trung tâm tỉnh Long An khoảng 30 km.
Trước đây, huyện lị của Bình Chánh là thị trấn An Lạc, sau khi tách ra Quận
Bình Tân thì huyện lị dời về xã Tân Túc, đổi thành thị trấn Tân Túc.
Huyện Bình Chánh được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu huyện Anh
hùng bởi những đóng góp trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
Địa danh Bình Chánh đó có từ thời nhà Nguyễn. Nơi đây nổi tiếng với truyền
thống yêu nước, chống áp bức bất công ngay từ những ngày đầu Thực dân
Pháp xâm lược nước ta (tham gia khởi nghĩa của Bình Tây Đại Nguyên Soái
Trương Định) cho đến lúc Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời. Những tên tuổi giác
ngộ cách mạng đầu tiên như các ông: Hồ Văn Long, Nguyễn Văn Tạo, Nguyễn
Văn Trán.
Những địa danh nổi tiếng như căn cứ Vườn Thơm - Bà Vụ, nơi dừng chân
của Cán bộ lãnh đạo và lực lượng vũ trang trước khi xiết chặt vòng vậy tấn
công vào trung tâm Sài Gòn. Chiến khu Láng Le Bàu Cò, sự kiện ngày
15/04/1948 chống trận càn của địch đó được ghi vào lịch sử vũ trang của Quân
đội Nhân dân Việt Nam.
Một số di tích lịch sử văn hóa, điểm du lịch của huyện như: Đình Phú Lạc,
Đình Tân Túc, Khu di tích lịch sử Rạch Giá, Công viên văn hóa Láng Le, Bát
Bửu Phật Đài (chùa Phật Cô Đơn),...

Bát Bửu Phật Đài (Chùa Phật Cô Đơn)

Vị trí: thuộc xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh, TP. HCM, cách trung tâm
TP. HCM khoảng 30km.
Khởi công xây dựng năm 1959 đến năm 1961 hoàn thành. Tên gọi ban đầu
của chùa là Thanh Tâm. Trong giai đoạn chiến tranh trước năm 1975, nơi đây
năm trong vùng chiến sự, dân chủng bị lùa đi tứ tán, bom đạn tàn phá tan
hoang khu vực này. trong đó có chùa Thanh Tâm chỉ còn để lại một tượng
phật trơ trọi, loang lỗ những vết đạn, trong tư thể ngồi thiền trang nghiêm
giữa vùng đầm lầy, lau sậy. Sau này, người dân trong vùng gọi nơi này là Phật
Cô Đơn. Tượng Phật cao 4,8 m, ngang 4 m, được đúc từ chùa Xá Lợi đưa về
an vị năm 1957.
Sở dĩ gọi là Bát Bửu Phật Đài là vì tượng phật được đặt trên một đài cao hình
bát giác. Phía dưới đài là khu vực chánh điện, phía trên đài là tượng Phật lộ
thiên.
Hiện nay, chùa Phật Cô Đơn được trùng tu sửa chữa khang trang hơn, có
bãi giữ xe rộng rãi. Hiện đang mở rộng khu viên tượng Phật lộ thiên ở phía
cổng sau.
Cầu Bình Điền - sông Chợ Đệm

Vị trí: trên quốc lộ 1A, đoạn giữa của hai nút giao là nút giao đại lộ Võ Văn
Kiệt - quốc lộ 1A và nút giao ngã tư quốc lộ 1A - đại lộ Nguyễn Văn Linh và
đường dẫn vào cao tốc Trung Lương.
Cầu được xây dựng trước 1975. Sự cố đặc biệt là năm 1998, một tàu kéo
đẩy xà lan đã va vào trụ đỡ mố cầu làm sập hai nhịp giữa. Nhà nước chi 5 tỷ
đồng để sữa chữa lại cầu.
Cầu hiện nay là cầu mới. Dài 123,5 m.
Cầu bắc qua sông Chợ Đệm. Tên gọi Chợ Đệm gắn liền với lịch sử một khu
phố phát triển sầm uất, chuyên sản xuất các mặt hàng đan lát đặc biệt là túi
đệm phục vụ cho nông nghiệp và tiêu dùng. Chính vì sản phẩm đặc trưng nên
đã tạo ra địa danh Chợ Đệm. Nhìn ở góc độ khác, ngày xưa khi đường bộ chưa
phát triển, phương tiện đi lại chủ yếu là tàu bè trên sông rạch, rạch Chợ Đệm
xưa là nơi tập trung hàng hoá để trung chuyển đến những vùng khác. Do đó,
sông chợ Đệm một thời có ý nghĩa quan trọng về mặt giao thông, kinh tế cho
đô thành Sài Gòn nói riêng và Nam Kỳ nói chung.
Sự kiện lịch sử liên quan sông Chợ Đệm:
Từ cầu Bình Điền nhìn sang phải hướng thượng nguồn khoảng 500 m là nơi
Xứ Uỷ Nam Kỳ đã tổ chức ba Hội Nghị để quyết định những vấn đề quan trọng
cho CMT8 - 1945 ở Sài Gòn. Hội nghị diễn ra vào các ngày từ 17 đến 24 tháng
8 năm 1945. Sau khi kết thúc hội nghị lần thứ III. Chúng ta đã hành động và
giải phó ng Sài Gòn trong vòng vài giờ mà không có tiếng súng nổ.
Di tích chiến khu Láng Le - Bàu Cò

Vị trí: thuộc xã Tân Nhựt, huyện Bình Chánh, TP. HCM, giáp khu kinh tế mở
Lê Minh Xuân, cách trung tâm TP. HCM khoảng 20 km.
Gọi là Láng Le vì địa hình vùng này là một đầm lầy có nhiều chim le le tụ
tập. Đây là khu di tích lịch sử cách mạng cấp thành phố năm 2003. Được trùng
tu vào năm 1995.
Láng Le - Bàu Cò là một địa danh nổi tiếng trong thời kỳ kháng chiến chống
Pháp, Mỹ. Trong giai đoạn Mỹ thực hiện chiến tranh cục bộ ở miền Nam Việt
Nam. Láng Le tuy là một vùng nhỏ bé, ít người nhưng địch phải dựng quân
tinh nhuệ càn quét, lấn chiếm, tìm diệt quân ta. Tuy nhiên, cuối cùng vẫn thất
bại. Sau đây là liệt kê hai chiến thắng tiêu biểu thời Pháp và Mỹ.
- Ngày 18/04/1948: Láng Le đã di vào lịch sử với chiến công của “Cây Súng
Nguyễn Hữu Mai” thuộc trung đoàn Phạm Hồng Thái, đơn vị chủ lực đầu tiên
của Sài Gòn lúc bấy giờ đã chọc thủng vòng vây của địch. Trên 300 tên Âu Phi
bị tiêu diệt và bị bắt sống, thu hồi nhiều vũ khí.
- Trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân 1968 quân và dân Láng Le
lập nhiều chiến công xuất sắc. Đặc biệt, ngày 13/05/1968 đánh bại cuộc hành
quân giải tỏa của Mỹ - Chính quyền Sài Gòn.
Hiện nay, chiến khu là niềm tự hào của Đảng bộ, nhân dân xã Tân Nhựt.
Đại Lộ Nguyễn Văn Linh - “con đường của tầm nhìn mới”
Vị trí: bắt đầu từ đường Huỳnh Tấn Phát, Quận 7 và kết thúc tại ngã tư giao
quốc lộ 1A và đường vào Cao tốc Sài Gòn - Trung Lương, huyện Bình Chánh.
Thời gian khởi công ngày 30/12/1996 và khánh thành ngày 30/12/2007. Như
vậy. mất 11 năm đề hoàn thành công trình này.
Những tên gọi khác: đường Bình Thuận, đường Bắc Nhà Bè - Nam Bình
Chánh) và Đại lộ Nam Sài Gòn. Sau đó, đường được mang tên cố Tổng Bí Thư
Nguyễn Văn Linh.
Chiều dài 17,8 km, gồm 10 làn xe (6 làn chạy nhanh và 4 làn tổng hợp),
rộng 120 m. Kinh phí đầu tư khoảng 100 triệu đô la Mỹ. Để vượt qua một vùng
địa hình hơn 14 con sông, lạch. Đại lộ được xây nhiều cây cầu bắt qua và tổng
chiều dài hơn 3 km Điều đáng lưu ý là trong hơn 10 cây cầu lớn, có 3 cây cầu
Cần Giuộc, Xóm Củi và Ông Lớn được xây dựng theo kiểu vòm bê tông cốt
thép, có khẩu nhịp giữa là 100 m đảm bảo an toàn giao thông đường thuỷ, do
không có trụ cầu dưới sông, đồng thời tăng vẻ mỹ quan đô thị. Đây là những
cây cầu dạng vòm đầu tiên được xây dựng tại Việt Nam theo công nghệ của
Thuỵ Sĩ.
Giá trị công trình:
Trở thành tuyến giao thông huyết mạch nối liền phía Tây TP. HCM (khu vực
quốc lộ 1A, cao tốc Sài Gòn - Trung Lương) với phía Đông TP. HCM (khu vực
cầu Phú Mỹ vượt sông Sài Gòn sang Quận 2 đi các tỉnh miền Đông). Kết nối
với những công trình trọng điểm như: Khu chế xuất Tân Thuận, Khu đô thị mới
Phú Mỹ Hưng, Nhà máy điện Hiệp Phước, Khu công nghiệp Hiệp Phước và Khu
đô thị cảng Hiệp Phước.
Góp phần giải quyết ách tắc giao thông cho TP. HCM. Cụ thể là tình trạng ứ
đọng xe trên tỉnh lộ 15, đường Nguyễn Tất Thành, đồng thời phục vụ việc vận
chuyển hàng hóa vào ra trung tâm thành phố, khu chế xuất Tân Thuận, Cảng
Sài Gòn...
Làm “sống dậy” vùng đầm lầy hoang sơ của Quận 7, Nhà Bè, Bình Chánh
với hơn 2.600 ha trở thành khu đô thị mới văn minh hiện đại nói riêng và TP.
HCM nói chung. Đại lộ thênh thang xứng tầm với khu đô thị tiêu chuẩn quốc
tế.
Là tuyến đường đô thị lớn nhất, hiện đại nhất thời điểm hoàn thành.
Công trình nhận được nhiều kỳ vọng của nhà đầu tư Phú Mỹ Hưng và các
nhà hoạch định chiến lược phát triển kinh tế xã hội vùng phía Nam TP. HCM.
Công ty liên doanh Phú Mỹ Hưng vinh dự nhận huân chương lao động hạng
nhất của Chủ tịch nước.
Cao tốc TP. HCM- Trung Lương - “cao tốc, đầu tiên của miền Nam”
Vị trí: Điểm đầu là nút giao thông Chợ Đệm, xã Tân Túc, huyện Bình Chánh.
TPHCM, điểm cuối là nút giao thông Thân Hữu Nghĩa (km 50) huyện Châu
Thành tỉnh Tiền Giang. Tổng chiều dài toàn tuyến là 61,8 km gồm hai hệ thống
đường tuyến cao tốc (39,8 km) và tuyến đường nối (22,1 km) với 8 làn xe.
Tổng kinh phí đầu tư gần 10.000 tỷ dồng. Con đường thuộc hệ thống cao tốc
Bắc - Nam. Chủ đầu tư là Bộ giao thông vận tải, đơn vị thi công là Tổng công
ty xây dựng công trình giao thông 4 và công ty của Cuba làm tư vấn giám sát.
Năm 2004, thủ tướng Phan Văn Khải phát lệnh khởi công con đường. Hoàn
thành vào năm 2010. Đây là con đường cao tốc đầu tiên của miền Nam. Cao
tốc tiếp theo là Cao tốc TP. HCM - Long Thành - Dầu Giây.

Giá trị của con đường:
Đáp ứng số lượng lớn lượng xe ôtô đi các tỉnh miền Tây. Rút ngắn thời gian
di chuyển từ 90 phút xuống còn 30 phút từ TP. HCM đi Tiền Giang.
- Đường cao tốc đầu tiên của miền Nam

- Là một phần của đường cao tốc TP. HCM - Cần Thơ
Các nút giao thông đáng lưu ý trên đường này:
- Đoạn giáp TP. HCM và tỉnh Long An

- Đoạn vượt sông Bến Lức
- Đoạn giao tỉnh lộ 830 rẽ trái về thị trấn Bến Lức huyện Bến Lức
- Đoạn vượt sông Vàm cỏ Đông
- Đoạn vượt sông Vàm cỏ Tây
- Đoạn giao quốc lộ 62, rẽ phải đi cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp, rẽ trái về
Thành phố Tân An
- Đoạn giáp tỉnh Long An và Tiền Giang.
Thông tin Đồng bằng sông Cửu Long

 Dân số: 17.330.900 người. (2011)
 Diện tích: 40.548,2 km2 (lớn hơn Đồng bằng Sông Hồng.)
 Gồm: 12 tỉnh + 1 Thành phố trực thuộc trung ương.
 Thành phố Cần Thơ - trực thuộc trung ương - cách TP. HCM 180km
- Tỉnh Long An - TP.Tân An - cách TP. HCM 47 km
- Tỉnh Tiền Giang - TP. Mỹ Tho - cách TP. HCM 70 km
- Tỉnh Bến Tre - TP. Bến Tre - cách TP. HCM 85 km
- Tỉnh Đồng Tháp - TP.Cao Lãnh - cách TP. HCM 170 km
- Tỉnh Vĩnh Long - TP.Vĩnh Long - cách TP. HCM 135 km
- Tỉnh Trà Vinh - TP.Trà Vinh - cách TP. HCM 200 km
- Tỉnh An Giang - TP.Long Xuyên - cách TP. HCM 189 km
- Tỉnh Hậu Giang - TP.Vị Thanh - cách TP. HCM 230 km
- Tỉnh Sóc Trăng - TP.Sóc Trăng - cách TP. HCM 231 km
- Tỉnh Bạc Liêu - TP.Bạc Liêu - cách TP. HCM 280 km
- Tỉnh Cà Mau - TP.Cà Mau - cách TP. HCM 350 km
- Tỉnh Kiên Giang - TP.Rạch Giá - cách TP. HCM 250km
Hiện nay, trung tâm tất cả các tỉnh của ĐBSCL đều là thành phố. Riêng từ
07/2013, An Giang là tỉnh đầu tiên ở ĐBSCL có 2 thành phố trực thuộc tỉnh
(Long Xuyên, Châu Đốc). Tiếp theo là Đồng Tháp có hai thành phố Cao Lãnh
và Sa Đéc.
Lịch sử hình thành trầm tích đầu tiên: 5.680 năm. Tuy nhiên, việc khai thác
của người Việt chỉ hơn 300 năm trở lại đây.
ĐBSCL hướng tới nền kinh tế xanh: Đây là vùng cung cấp nông sản lớn nhất
nước với 70% sản lượng trái cây: 58% sản lượng thủy sản và 53% sản lượng
lúa gạo. (Nguồn: Đài phát thành truyền hình Vĩnh Long - 25/06/2013)
Hơn 28.000 km sông ngòi, hàng ngàn km kênh rạch và hàng trăm cù lao
xanh.
Sông chính: sông Cửu Long gồm Sông Tiền và Sông Hậu. Đổ ra 9 cửa.
Đảo xa bờ gồm: đảo Hòn Khoai (tỉnh Cà Mau), quần đảo Thổ Chu (huyện
Phú Quốc tỉnh Kiên Giang) và đảo Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang).
Vùng trũng thấp: tứ giác Long Xuyên và Đồng Tháp Mười.
Tỉnh có diện tích lớn nhất là: Kiên Giang với 6.346,3 km2, nhỏ nhất là: TP.
Cần Thơ với 1.401,6 km2.
Dân tộc: Kinh, Hoa, Khơme, Chăm…
Tỉnh có dân số đông nhất là: An Giang với 2.149.200 người, ít nhất là: Hậu
Giang với 758.000 người.
An Giang cũng là tỉnh có dân tộc Khmer đông nhất ĐBSCL: hơn 86.000
người.
Tỉnh An Giang là nơi hình thành nhiều đạo giáo nhất ĐBSCL: Bửu Sơn Kỳ
Hương, Tứ Ân Hiếu Nghĩa, Hòa Hảo.
Núi cao nhất đất liền là núi cấm cao 705 m - cao nhất trong dãy Thất Sơn
cách Long Xuyên 90 km. Ngoài ra, còn có 99 ngọn ở Phú Quốc.
Dãy núi thiêng của ĐBSCL - Thất Sơn . Nơi tiêu biểu của địa lí, lịch sử, tôn
giáo của ĐBSCL.
Các tỉnh có biên giới với Campuchia gồm: Long An, Đồng Tháp, An Giang và
Kiên Giang.
Các cửa khẩu gồm: 5 cửa khẩu quốc tế.
 Long An: 1 cửa khẩu quốc tế và 1 cửa khẩu quốc gia

- Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp - huyện Mộc Hóa, giáp tinh Svayrieng
của Campuchia. Cách TP.Tân An 77km trên quốc lộ 62
- Cửa khâu quốc gia Tho Mo - huyện Đức Huệ, cách TP. HCM 60 km

- Cửa khẩu Vàm Đồn - huyện Vĩnh Hưng - nhỏ

- Cửa khẩu Kênh 28 - huyện Vĩnh Hưng - nhỏ
 Đồng Tháp: 1 cửa khẩu quốc tế và 2 cửa khẩu quốc gia

- Cửa khẩu quốc tế Dinh Bà - huyện Tân Hồng, giáp tỉnh Preyveng của
Campuchia, cách TP. Cao Lãnh 90km, trên quốc lộ 30
- Cửa khẩu quốc gia Thường Phước - huyện Hồng Ngự
- Cửa khẩu quốc gia Thông Bình - huyện Tân Hồng
 An Giang: 2 cửa khẩu quốc tế và 1 cụm cửa khẩu quốc gia

- Cửa khẩu đường bộ: quốc tế Tịnh Biên - huyện Tịnh Biên, giáp tỉnh
Tà Keo của Campuchia, cách Long Xuyên 90 km, trên quốc lộ 91
- Cửa khẩu đường thủy: Quốc Tế Vĩnh Xương - huyện Tân Châu trên
sông Mekong
- Cửa khẩu quốc gia đường bộ: Khánh Bình - huyện An Phú. Gồm 3
cửa khẩu nhỏ: Bắc Đai, Khánh Bình và Nhơn Hội
 Kiên Giang: 1 cửa khẩu quốc tế và 1 cửa khẩu quốc gia

- Cửa khẩu quốc tế Hà Tiên (Xà Xía) - giáp tỉnh Kampot của Campuchia,
trên quốc lộ 80 cách Hà Tiên 7km.
- Cửa khẩu quốc gia Giang Thành - huyện Giang Thành. Trước là cửa
khẩu phụ của Xà Xía. Hướng đường QL N1
ĐBSCL có 744 km bờ biển. Trong đó 7 tỉnh có biển là :
- Tiền Giang: 32 km
- Bến Tre: 65 km
- Trà Vinh: 65 km
- Sóc Trăng: 72 km
- Bạc Liêu: 56 km
- Cà Mau: 254 km
- Kiên Giang: 200 km
Tỉnh có nhiều đảo nhất: Kiên Giang - hơn 100 đảo lớn nhỏ
Hệ thống rừng ngập mặn Mũi Cà Mau được công nhận là khu dự trữ sinh
quyển thế giới. Vườn quốc gia Tràm Chim Tam Nông được công nhận là khu
Ramsar của thế giới.
Xuất khẩu gạo chiếm 80% cả nước. Giá trung bình 457 USD/tấn. - theo Tổng
cục lương thực Việt Nam (03/2013).
Đợt lũ đầu tiên trong năm vào khoảng tháng 6 - 7, đỉnh lũ vào tháng 9 - 10

nhưng nước lũ chỉ dâng từ từ.

TỈNH LONG AN
Giới thiệu tỉnh Long An
Vị trí: Trung tâm của tỉnh là thành phố Tân An cách TP. HCM 47 km. Thuộc
vùng ĐBSCL, hướng Tây của TP. HCM. Từ TP. HCM theo đường QL1A hoặc cao
tốc Trung Lương đi ĐBSCL sẽ đến tỉnh Long An đầu tiên. Long An là tỉnh kết
nối vùng Đông Nam Bộ với ĐBSCL. Giáp TP. HCM và Tây Ninh về phía Đông,
giáp Campuchia về phía Bắc, giáp Đồng Tháp về phía Tây và Tiền Giang về
phía Nam. Diện tích tự nhiên: 4.492,4 km2. Dân số: 1.542.606 người (tháng
5/2013)
Hành chính tỉnh Long An bao gồm một thành phố Tân An, một thị xã Kiến
Tường (tháng 3/2013) và 13 huyện Bến Lức, Cần Đước, Cần Giuộc, Châu
Thành, Đức Hòa, Đức Huệ, Mộc Hoá, Tân Hưng, Tân Trụ, Tân Thạnh, Thạnh
Hoá, Thủ Thừa, Vĩnh Hưng.
Hai sông lớn chảy qua Long An là Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây.
Long An không có đường bờ biển nhưng có cửa sông Soài Rạp giáp biển đây
cũng chính là nơi chịu ảnh hưởng ngập mặn của Long An. Nước mặn xâm nhập
khoảng từ tháng 1 đến tháng 6 hằng năm với 2 đến 4 gram/lít.
Địa hình của Long An thấp dần từ Đông Bắc xuống Tây Nam. Vùng trũng
nhất của tỉnh là Đồng Tháp Mười. Bên cạnh đó, địa hình còn bị chia cắt nhiều
bời hệ thống sông và kênh rạch chằng chịt. Trong đó, lớn nhất là sông Vàm
Cỏ Đông.
Tỉnh Long An có đường biên giới với tỉnh Svay Riêng của Campuchia là
132,977 km (gần 133 km). Trong đó, có một cửa khẩu quốc tế là cửa khẩu
Bình Hiệp thuộc huyện Mộc Hóa trên quốc lộ 62.
Dưới thời Nguyễn, Long An từng có tên là tỉnh Tân An. Ngày nay, Tân An là
thành phố trực thuộc tỉnh Long An. Giai đoạn Nam Kỳ Lục Tỉnh, tỉnh Long An
thuộc tỉnh Gia Định (3 tỉnh miền Đông).
Đặc sản Long An: Từ thế kỷ 18, vùng Cần Đước nổi danh với gạo Nàng Thơm
Chợ Đào. Xưa có câu “Gạo cần Đước, nước Đồng Nai”. Ngoài ra, Long An còn
có rượu đế Gò Đen, thơm Bến Lức, cháo cá rau đắng, bò Au Pagolac 7 món,...
Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh:

- Văn hoá Óc - Eo tại huyện Đức Hòa,

- Bảo tàng Long An (liên quan văn hoá Óc Eo)
- Đền thờ Nguyễn Huỳnh Đức tại Thành phố Tân An
- Chùa Tân Thạnh ở huyện cần Giuộc
- Nhà trăm cột ở huyện cần Đước
- Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát triển dược liệu Đồng Tháp Mười
tại Mộc Hóa.
- Khu rừng tràm nguyên sinh tại huyện Mộc Hóa
- Khu du lịch sinh thái làng nổi Tân Lập tại huyện Mộc Hóa
- Làng cổ Phước Lộc Thọ tại huyện Đức Hòa
- Thắng cảnh Núi Đất tại huyện Mộc Hóa
Theo tổng cục thống kê, tỉnh Long An có 28 dân tộc sinh sống, trong đó các
dân tộc chính như Kinh, Hoa, Khmer,... ít nhất là các dân tộc Cờ Lao, Churu,
Raglay.
Danh nhân được sinh ra hoặc gắn liền tên tuổi với Long An như: Nguyễn
Huỳnh Đức, Nguyễn Trung Trực (Tân An), Cao Văn Lầu (Châu Thành), Nguyễn
Thông (Châu Thành), giáo sư Trần Văn Giàu (Châu Thành), Nguyễn An Ninh
(Cần Giuộc),...
Địa danh Bến Lức

Tuyến cao tốc có đoạn vượt sông Bến Lức. Song song tuyến cao tốc về phía
hạ nguồn sông này là cầu Bến Lức. Huyện Bến Lức là huyện đầu tiên của tỉnh
Long An từ TP. HCM đi miền Tây. Do có nhiều thành tích trong hai cuộc kháng
chiến chống Pháp, Mỹ, huyện được vinh dự nhận hai danh hiệu cao quý là Anh
hùng lực lượng vũ trang nhân dân và Anh hùng lực lượng an ninh nhân dân.
Tên gọi Bến Lức: có hai giả thuyết. Một là khu vực hai bên bờ sông mọc
nhiều cây cỏ, dân địa phương gọi là cỏ lứt. Từ đó, bến sông cỏ nhiều cỏ lứt thì
gọi là Bến Lứt. Sau này, các văn bản ghi chú là Bến Lức đến nay. Hai là, từ
trước vùng này là nơi trung chuyển gạo lứt nổi tiếng nên gọi là Bến Lức.
Đặc sản thơm Bến Lức: nổi tiếng khắp tỉnh Long An. Thơm ở đây to, nặng
trung bình từ 1,3 đến l,5 kg. Khi chín trái vàng mọng, ăn giòn và ngọt, hương
vị thơm ngon. Nghề trồng thơm ở Nam Bộ đó có từ lâu đời nhưng chỉ thực sự
phát triển khi có những nhà máy chế biến thơm ra đời ở Sài Gòn - Chợ Lớn
(1936 - 1937). Cây thơm không kén đất, có thể trồng trên các loại đất chua,
phèn, mặn. Ngoài thơm Bến Lức nổi tiếng (Đức Hoà, Đức Huệ - Long An), miền

Tây còn có những giống thơm nổi tiếng khác như thơm Cầu Đúc ở Kiên Giang,
thơm Minh Hải ở Cà Mau.
Rược Đế Gò Đen - “Ăn nem Thủ Đức, uống rượu Bến Lức Gò Đen”
Nhắc tới miền Tây Nam Bộ, chúng ta thường nghe nhắc đến người miền Tây
từ lâu đã quen uống rượu hơn là uống bia, bia là thứ nước uống xa xỉ và sau
này mới phổ biến trong khi rượu đã gắn liền với những người Việt thời khẩn
hoang. Tâm trạng tha hương cầu thực kết hợp điều kiện hoang vu của vùng
đất mới hoà với chén rượu làm cho những lưu dân Việt cảm thấy ấm lòng và
dễ dàng xích lại gần nhau.
Rượu đế khu vực Gò Đen có nồng độ cao, từ 40° trở lên, có mùi thơm, nồng
và cay.
Gò Đen là khu vực bán rượu đế nổi tiếng thuộc ba xã Long Hiệp, Mỹ Yên và
Phước Lợi huyện Bến Lức, tỉnh Long An. Theo dân gian, có hai giả thuyết về
tên gọi này. Thứ nhất, khu vực bàng phẳng có một gò đất cao, nhìn từ xa thấy
mờ mờ đen đen nên gọi là Gò Đen. Thứ hai, người dân nấu rượu quanh khu
gò đất ấy, đất màu đen nên gọi Gò Đen.
Theo nhiều tài liệu tham khảo về địa danh Gò Đen thì trong cụm từ “Rượu
Đế Gò Đen” có sự thay đổi qua hai giai đoạn.
Trước thời Pháp, gọi là “rượu Gò Đen” tức là rượu ở khu vực Gò Đen, địa
danh Gò Đen có từ thời dân Việt vào khẩn hoang Nam Bộ. Mặt khác, Gò Đen
là cửa ngõ giao thông từ Sài Gòn đi các tinh miền Tây Nam Bộ. Năm 1918,
vùng đất này chính thức gọi là Quận Gò Đen Tỉnh Chợ Lớn và thay đổi nhiêu
tên gọi khác nhau: Gò Đen, Trung Quận, Bến Lức, Trung Huyện..
Đến thời Pháp, thực dân Pháp độc quyền và cấm nấu rượu nên người dân
nấu lén và giấu rượu vào những đám cỏ đế (cỏ này cao và kín đáo) lâu dần,
dân gọi là “rượu đế” kết hợp địa danh Gò Đen thì gọi là “rượu đế Gò Đen”.
Tản mạn về đề tài rượu

Nói đến rượu, người ta dễ nghĩ tới khía cạnh xấu, một trong tứ đỗ tường
(tửu, sắc, yên, đỗ): nghiện rượu, nát rượu. Thật ra, không chỉ rượu mà các
món khác nói chung, kể cả thuốc bổ, nếu dùng thái quá đều có hại. Hãy quên
đi một Chí Phèo nát rượu để nhớ đến một bức tranh ông tiên râu tóc bạc phơ,
má đỏ như quả táo, một tay chống gậy, một tay cầm bầu rượu là biểu tượng
của Phúc, Lộc, Thọ, Khang, Ninh; Đám cưới uống rượu để chia vui, đám tang
uống rượu để chia buồn. Thế giới quanh ta có cái thuộc về vật chất, có cái
thuộc về tinh thần nhưng rượu lại bao gồm cả hai. Người ta tiếc vì mua phải
một đồ dùng đắt giá, song không tiếc, thậm chí còn vui thích khi mua được
một chai rượu đẹp, đắt tiền.
Một số loại rượu địa phương khác như: rượu Bàu Đá của Bình Định, rượu
Hồng Đào của Quảng Nam, rượu Cần của Tây Nguyên, rượu Võ Xá của Quảng
Bình, rượu Nếp Cái Hoa Vàng ở Hà Nội, rượu Sán Lùng Tây Bắc, rượu Táo Mèo
Tây Bắc, rượu ngô Đông Bắc, rượu mơ Yên Tử, Minh Mạng Hoàng Đế Dược
Tửu, rượu Mẫu Sơn (Lạng Sơn)...
Vì sao người miền Nam uống rượu đông người chi với một ly ?
Du khách nước ngoài, các miền khác đến miền Nam đầu tiên có thể sẽ thắc
mắc khi nhìn thấy một nhúm nhiều người ngồi vây quanh nhau và “nhậu” chỉ
với một ly và lần lượt chuyền tay nhau uống (tất nhiên là phải có mồi). Vì sao
không mỗi người cầm một ly mà phải uống có một ly như vậy?
Nguồn gốc việc này vốn liên quan đến giai đoạn hơn 300 năm trước khi
người Việt vào Nam khai khẩn đất hoang. Điều kiện rừng thiêng nước độc,
muỗi kêu như sáo thổi, đĩa lền tựa bánh canh làm cho những lưu dân Việt phải
đoàn kết, kề vai sát cánh để cùng nhau chinh phục điều kiện khắc nghiệt nơi
đất mới. Những sự kiện kết nghĩa anh em, cùng nhau uống rượu ăn thề, có
phước cùng hưởng, có nạn cùng chia, làm cho yếu tố “tình nghĩa” được lên
hàng đầu. Đây là nguồn gốc rất tình cảm của hành động uống rượu một ly và
được lưu truyền trong dân gian.
Hiện nay, do điều kiện sống có tốt hơn, giao lưu vùng miền rộng hơn. Nên
hiện nay, đã có nhiều nơi ở miền Nam nói chung và ĐBSCL nói riêng cũng đã
có hình ảnh “ly ai nấy uống” cho “phù hợp thời thế”.
Bộ sưu tập danh ngôn, thơ ca về rượu:
- Phi tửu bất thành lễ

- Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu
- Âm tửu dung hoà đích quân tử
- Nam vô tửu như kỳ vô phong
- “Bán dạ tam bôi tửu
Bình minh nhất trảng trà
Nhất nhật cứ như thử

Lương y bất đáo gia”

(Lê Hữu Trác)
- “Trong tù không rượu còng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.”
(Hồ Chí Minh)
- “...Ai chẳng biết chán đời là phải
Vội vàng chi đã mãi lên tiên
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua không phải không tiền không mua”.
(Nguyễn Khuyến)
- “Đất Quảng Nam chưa mưa đa thắm
Rượu Hồng Đào chưa nhắm đã say
Còn trời còn nước còn non
Còn cô bán rượu, anh còn say sưa”
- “Tay tiên rót chén rượu đào
Đổ đi thì tiếc, uống vào thì say”.
Cách tự xác định tửu lượng:
Tửu lượng mỗi người mỗi khác. Tuy nhiên, các nhà y học đã xác định được
cách thức tính tửu lượng cho mỗi người trưởng thành trung bình như sau: Lấy
số 0,7 nhân với trọng lượng cơ thể (tính theo kg) sau đó đem chia độ rượu, ta
sẽ được tửu lượng (tính theo ml). Ví dụ: với rượu 50 độ. Một người nặng 60kg,
cú thể uống một lượng bằng 84 ml, cách tính : 0,7 x 60 kg chia 50 độ = 84 ml
. Đó là tửu lượng trung bình tạo ra cảm giác vui vẻ, sảng khoái, vượt quá có
thể bị say mệt, mất vui. Đối với các cụ già, phụ nữ... công thức có thể không
chính xác bằng.
Sông Vàm cỏ Đông

Vị trí: Chảy qua phía dưới đường cao tốc Trung Lương, đoạn huyện Bến Lức.
Là một nhánh (chi lưu) phía Đông (giáp Đông Nam Bộ) của sông Vàm Cỏ,
thuộc hệ thống sông Đồng Nai. Sông dài 220 km, trên lãnh thổ Việt Nam dài
150 km.
Thời Nguyễn, sông có tên là sông Quang Hóa vì chảy ngang huyện Quang
Hóa phủ Tây Ninh tỉnh Gia Định (nay là khu vực Bến Cầu, Gò Dầu của tỉnh Tây
Ninh).
Sông bắt nguồn từ vùng đồi núi thuộc tỉnh PreyVeng, Campuchia chảy qua
tỉnh Svay Riêng (tên Khmer là Sprek Kampong Spean) rồi đổ về Việt Nam qua
các huyện của Tây Ninh, Long An rồi nhập vào sông Vàm cỏ sau đó đổ ra biển
Đông.
Trận đánh nổi tiếng trên sông Vàm cỏ Đông

Trên đường cao tốc phía tay trái hướng TP. HCM đi Long An, dọc hạ nguồn
phía hữu ngạn sông Vàm cỏ Đông tại khu vực xã An Nhựt Tây, huyện Tân Trụ
có địa danh tên Vàm Nhật Tảo nơi gắn liền chiến công chống Pháp nổi tiếng
của Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực vào ngày 10 tháng 12 năm 1861.
Với chiến thuật tổ chức một đám cưới giả, nhân lúc địch sơ hở, nghĩa quân do
Nguyễn Trung Trực lãnh đạo đã tấn công và đốt cháy chiến hạm Esperance
của Pháp, tạo tiếng vang lớn, nức lòng nhân dân, được vua Tự Đức phong là
Quản Cơ. Pháp cho rằng đấy là một sự kiện đau đớn. Sau này, cũng với trận
đánh thành Kiên Giang, danh sĩ Huỳnh Mẫn Đạt đã sáng tác hai câu đối để ca
ngợi chiến công của Nguyễn Trung Trực là “Hỏa hồng Nhật Tảo oanh thiên
địa. Kiếm bạt Kiên Giang khắp quỷ thần". Hiện nay, tại Đình Thần Nguyễn
Trung Trực thuộc thành phố Rạch Giá có mô hình chiến hạm Esperance phía
trước cổng đình. Anh hùng Nguyễn Trung Trực được nhân dân địa phương thờ
phụng như một vị thần Thành Hoàng.
Con sông Vàm cỏ Đông còn đi vào thơ ca yêu nước qua sáng tác của nhà
thơ Hoài Vũ. Bài thơ mà sau khi đăng trên báo, được nhạc sĩ Trương Quang
Lục (quê Quảng Ngãi) phổ nhạc thành bài hát nổi tiếng tên Vàm Cỏ Đông, với
những đoạn như “Ở tận sông Hồng, em có biết, quê hương anh cũng có dòng
sông, anh mãi gọi với lòng tha thiết, Vàm cỏ Đông ơi Vàm cỏ Đông…”
Dự án Happyland Long An
Vị trí: dọc sông Vàm cỏ Đông, đoạn cao tốc Trung Lương đi qua, thuộc huyện
Bến Lức tỉnh Long An. Đây là dự án phức hợp giải trí qui mô lớn với kinh phí 2
tỷ USD. Bao gồm nhiều hạng mục công trình, dự kiến là một “Disney Land của
Việt Nam”. Dự án do tập đoàn Khang Thông làm chủ đầu tư. Chính thức khởi
công năm 2011, dự kiến hoàn thành tháng 4 năm 2014 nhưng do bất động
sản bị đóng băng làm cho dự án khổng lồ này đình trệ.
Địa danh Thủ Thừa

Thủ Thừa là tên một huyện phía Bắc của tỉnh Long An. Dọc đường cao tốc
Trung Lương, cách thành phố Tân An 10 km. Vùng đất này gắn liền quá trình
khai thác đất hoang, di dân xây dựng kinh tế mới của tỉnh.
Theo sách “Nghìn năm bia miệng” của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tên
gọi Thủ Thừa gắn liền công cuộc khai khẩn đất đai của lưu dân Việt nói chung
và việc lập chợ, lập làng Bình Thạnh của ông Mai Tự Thừa (có tài liệu là Mai
Văn Thừa) nói riêng, người sau này được cử làm chức thủ ngự, đứng đầu trạm
thu thuế đường sông, dân địa phương gọi là ông Thủ Thừa. Do có uy tín trong
vùng, nên người dân gọi tên ông kèm các địa danh như chợ Thủ Thừa, kinh
Thủ Thừa. Tuy nhiên, cuộc đời ông Thủ Thừa sau đó dính líu đến vụ án Lê Văn
Khôi, bị triều đình gộp tội phản nghịch, tịch thu gia sản, gia đình bị tù đày,
làng Bình Thạnh do ông sáng lập bị đổi thành Vĩnh Phong. Cuối đời mới được
triều đình ân xá về sống tại chợ Cai Tài thuộc Tân Trụ Long An.
Gạo nàng thơm chợ Đào – “thương hiệu gạo nổi tiếng Long An”
Gạo nàng thơm chợ Đào có nguồn gốc từ ấp Chợ Đào xã Mỹ Lệ huyện Cần
Đước tỉnh Long An. Cách trung tâm thành phố Tân An khoảng 35 km. Sở dĩ
gọi nàng thơm Chợ Đào là do kết hợp tên của loại gạo tên là nàng thơm cùng
với ấp Chợ Đào của xã Mỹ Lệ mà thành.
Từ lâu gạo ở huyện này đó đi vào câu nói nổi tiếng “Gạo Cần Đước, nước
Đồng Nai”. Câu nói ấy không chỉ nói lên sự dồi dào về số lượng mà còn ca ngợi
về chất lượng của sản phẩm địa phương. Nước Đồng Nai được danh nhân Trịnh
Hoài Đức (tác giả bộ Gia Định Thành Thông Chí) từ đời Gia Long ca ngợi mát,
sạch, ngon, ngọt, nếu dùng nấu nướng, pha trà thì ở Nam Bộ không nơi nào
sánh bằng.
Cần Đước (với Cần Giuộc) là một trong hai huyện nằm ở cuối sông Vàm Cỏ
của tỉnh Long An. Có địa hình hơi nghiêng về phía biển Đông gồm 2 phần đất
liền và ốc 1 đảo. Cần Đước là tỉnh ghi dấu lưu dân Việt vào khai phá từ hơn
300 năm trước, hiện nay là huyện trọng điểm về lúa gạo của tỉnh Long An.
Long An đó từng nổi tiếng là vựa lúa của đất Gia Định trong thế kỷ 19. Ở
đây có đến hàng mấy chục giống lúa khác nhau, riêng giống lúc có chữ “nàng”
cũng đã đến số chục: nàng Trị, nàng Rừng, nàng Hương, nàng Rẫy,... nhưng
không có loại nào vượt qua được gạo nàng Thơm về mặt chất lượng, nhất là
nàng thơm chợ Đào. Chợ Đào là một chợ nhỏ nằm bên cạnh con kênh đào ăn
thông với kinh Xóm Bồ chảy qua xã Mỹ Lệ huyện cần Đước. Thời mới khẩn
hoang xã Mỹ Lệ có khoảng 10 gia đình rồi phát triển thêm vì vậy ngày nay xã

bao gồm 3 đình làng, dấu ấn của những làng Vạn Phước, Long Mỹ, Mỹ Lệ thời
trước.
Toàn xã Mỹ Lệ có 1.000 ha đất gieo trồng nhưng diện tích ruộng để trồng
loại lúa khó tính này chỉ khoảng 400 ha. Nói khó tính là vì nếu đem giống lúa
này đi trồng ở nơi khác thì hương vị, độ dẻo và ngon của nó sẽ giảm đi một
phần đáng kể. Kinh nghiệm phân biệt loại gạo này là: có một khối trắng đục,
hơi có ánh hồng ở giữa, mà người địa phương gọi là “hột lựu”, và chỉ có gạo
vùng này mới có “hột lựu” ấy. Bí mật đó là gì, đến nay chưa ai biết.
Từ thế kỷ 19, dưới thời minh Mạng, gạo nàng thơm Chợ Đào được xếp vào
danh mục những đặc sản phương Nam để tiến vua. Tiếng tăm của thương hiệu
này cũng bay ra thị trường nước ngoài từ lâu. Một tiệm cơm ở Hồng Kông rất
đông khách, nhờ có treo bảng “cơm gạo nàng thơm Chợ Đào”. Có thể do những
hoa kiều Chợ Lớn đem sang chăng? Ở Pháp, thời đó loại gạo này không dưới
350 USD một tấn. Những người Pháp sành sỏi sống ở Sài Gòn lâu năm trước
đây đều ít nhiều biết giá trị của gạo này.
Trên đời, cái gì quý thì thường là hiếm, bởi lẽ sản xuất ra nó đòi hỏi công
phu, gạo nàng thơm Chợ Đào cũng vậy. Nó mang đặc tính sinh lý khá ngặt
nghèo, kén đất, đúng thời vụ và kỹ thuật chăm bón công phu. Năng suất
thường thấp hơn so với các giống lúa khác. Năng suất tối đa khoảng 3,5 tấn/ha.
Nhưng bù lại, giá trị kinh tế cao. Riêng đối với thị trường trong nước, thường
thì gạo nàng thơm Chợ Đào đắt giá hơn các loại gạo ngon khác từ một phần
tư đến một phần ba.
Trong hội chợ Giảng Võ tại Hà Nội năm 1985, gạo đã được vinh dự đón nhận
huy chương vàng. Điều đó, càng khẳng định giá trị của loại đặc sản này.
Ngày 17/10/2005, Cục sở hữu trí tuệ đã cấp giấy chứng nhận độc quyền
nhãn hiệu hàng hóa “Gạo nàng thơm Chợ Đào” cho Hợp tác xã dịch vụ nông
nghiệp Mỹ Lệ.
Sông Vàm cỏ Tây

Vị trí: Chảy phía dưới đường cao tốc Trung Lương đoạn thành phố Tân An.
Bắt nguồn từ tỉnh Svay Rieng, Campuchia chảy vào các huyện của Long An,
sau đó nhập với sông Vàm Cỏ Đông thành sông Vàm Cỏ. Sông có độ dài khoảng
186 km, nguồn nước chủ yếu do sông Tiền tiếp sang qua kênh Hồng Ngự.

Đặc trưng của sông Vàm Cỏ Đông và Tây là có màu nước xanh khi thuỷ triều
lên và vàng đục khi thủy triều xuống, điều này khác với các sông khác ở ĐBSCL.
Quốc Lộ 62 đi Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp - huyện Mộc Hóa

Vị trí: trên đường cao tốc Trung Lương, qua đoạn vượt sông Vàm cỏ Tây là
tới nút giao với quốc lộ 62. Hướng bên phải là đi cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp
thuộc huyện biên giới Mộc Hóa của tỉnh Long An, hướng bên trái là vào trung
tâm thành phố Tân An.
Đây là quốc lộ chạy hoàn toàn trong tỉnh Long An. Chiều dài là 92,5 km bắt
đầu từ nút giao quốc lộ 1A thuộc phường 2, thành phố Tân An và kết thúc tại
cửa khẩu Bình Hiệp huyện Mộc Hóa.
Huyện Mộc Hóa là huyện biên giới của tỉnh Long An, cách thành phố Tân An
70 km, thuộc vùng Đồng Tháp Mười, hằng năm chịu ảnh hưởng của lũ lụt. Tuy
nhiên, huyện Mộc Hóa sở hữu cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp giáp tỉnh Svay Rieng
của Campuchia. Bên cạnh đó, Mộc Hóa cũng hội tụ nhiều điểm tham quan du
lịch như rừng tràm nguyên sinh, thắng cảnh Núi Đất, làng nổi Tân Lập, trung
tâm dược liệu Đồng Tháp Mười,...
Cửa khẩu Bình Hiệp: được nâng cấp lên quốc tế năm 2011. Giáp với cửa
khẩu quốc tế Prâyvo của tỉnh Svay Riêng Campuchia. Đưa vào hoạt động cửa
khẩu này giúp rút ngắn quảng đường vận chuyển hàng hóa từ 30 - 50 km cho
các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An so với hướng Mộc Bài.
Thành Phố Tân An

Vị trí: Là tỉnh lỵ của tỉnh Long An, cách trung tâm TP. HCM 47 km. Diện tích
81,94 km. Dân số thống kê năm 2012 là gần 135.000 người. Gồm 9 phường
và 5 xã trong đó phường 1 là phường trung tâm.
Thời vua Minh Mạng, địa danh Tân An từng là Phủ Tân An, thời vua Tự Đức
là hạt Tân An. Sau năm 1900, gọi là Tỉnh Tân An. Sau năm 1945, tỉnh Tân An
gồm 3 huyện Thủ Thừa, Châu Thành và Mộc Hoá. Năm 1956, thời Việt Nam
Cộng Hoà, hợp nhất tỉnh Tân An và tỉnh Chợ Lớn thành tỉnh Long An, lúc này
địa danh Tân An thuộc về quận Châu Thành của tỉnh Long An mới.
Sau 1975, tỉnh Long An được sắp xếp lại, Tân An thành thị xã, rồi thành phố
của tỉnh Long An đến nay.

Lăng Nguyễn Huỳnh Đức

Vị trí: cách trung tâm thành phố Tân An 5 km. Cạnh đường quốc lộ 1A có
cổng vào bên phải thuộc xã Khánh Hậu, thành phố Tân Ân, tỉnh Long An.
Lăng Nguyễn Huỳnh Đức thờ phụng Huỳnh Tường Đức hay Nguyễn Huỳnh
Đức một võ tướng dung mạo khôi ngô, khỏe mạnh hơn người, có công bảo vệ
chúa Nguyễn Ánh trong giai đoạn trốn chạy Tây Sơn. Giai thoại kể rằng, có
lần, chúa Nguyễn Phúc Ánh bị quân Tây Sơn truy đuổi đến Định Tường thì bị
sa lầy, chỉ mỗi một mình ông dám trở lụi cứu chúa. Lúc ấy trời vừa chạng vạng
tối, quân Tây Sơn sợ bị mai phục nên rút lui. Trong đêm đó, vì quá mỏi mệt,
Nguyễn Phúc Ánh đã gối đầu lên đùi ông ngủ mê man... Cảm động, Nguyễn
Phúc Ánh ban cho ông “quốc tính” và xem ông như người trong hoàng tộc.
Được chúa Nguyễn Ánh cho phép lấy họ Nguyễn, từ đó có tên Nguyễn Huỳnh
Đức.
Khi Nguyễn Ánh lên ngôi vua, lấy hiệu Gia Long, vua phong cho Nguyễn
Huỳnh Đức làm Quận Công. Sau đó, được cử làm Tổng trấn Bắc Thành kiêm
Khâm sai chưởng tiền quân rồi về miền Nam làm Tổng trấn Gia Định thành cai
quản toàn miền Nam. Ông có 4 người con trai đều là Võ quan, đặc biệt có 2
người con là rễ của vua Gia Long. (dưới thời vua Gia Long, võ quan được xem
trọng hơn văn quan vì lập cơ nghiệp từ thời loạn) ông mất năm 71 tuổi khi còn
đang tại chức, được an táng tại quê nhà và được thờ tại miếu Trung Hưng
Công Thần tại kinh đô Huế.
Khu di tích bao gồm đền thờ và lăng mộ ông Nguyễn Huỳnh Đức. Lăng mộ
được xây dựng từ thời Nguyễn, năm 1817 (trước khi ông mất), xung quanh có
nhiều cây sứ cổ thụ. Trước mộ có tấm bia đá cao l.56 m, rộng 0.95 m được
mang từ Huế vào. Mộ đắp hình hộp dài 3.4 m - rộng 2.7 m - cao 0.3 m. Sau
ngôi mộ là bình phong lớn có viết bài Thọ Phần Minh. Tất cả, được che chắn
bằng những bức tường đá ong kiên cố. Trong khuôn viên này có cả thảy 9 cặp
liễn đối, một bài minh, một bức bình phong bằng đá ong cao 3 m, có đắp nổi
hoa văn hình cây đại thụ che mát cho đôi hươu...
Cách lăng mộ không xa là đền thờ Nguyễn Huỳnh Đức được xây dựng 1959
bởi gia tộc của ông, kiến trúc tứ trụ, hai tầng mái, cửa gỗ trông ra hướng Đông.
Năm 2000, đền thờ được trùng tu lại theo bản vẽ của kiến trúc sư Nguyễn Bá
Lăng, viện trưởng viện khảo cổ học Sài Gòn. Tại dây có bức họa truyền thần
được vẽ từ năm 1802, bộ ván độc mộc dài 3.4 m - rộng 1.8 m - dày 0.14 m,
vốn là vật dụng của ông. Bên trong đền còn có 3 bộ lỗ bộ (đồ binh khí), lọng
và 4 cặp liễn đối ca ngợi công trạng ông do vua Gia Long ngự ban. Ở cuối
chánh điện có khám thờ với bức đại tự do vua Tự Đức đề tặng vào năm 1854.
Bên trong đền còn lưu giữ chiếc hộp sơn son đựng 8 bản chiếu, chỉ, chế, sắc
của nhiều vua Nguyễn phong tặng. Đặc biệt, nơi điện thờ còn lưu giữ đoản kỷ
do vua Xiêm La ban tặng vào năm 1789, khi ông đi sứ qua đó, một khánh lệnh
bằng đồng do vua Gia Long ban tặng vào năm 1819.
Năm 1993, toàn bộ khu di tích dược Bộ Văn Hoá Thông Tin công nhận là di
tích lịch sử cấp quốc gia.

TỈNH TIỀN GIANG

Giới thiệu tỉnh Tiền Giang
Trung tâm là thành phố Mỹ Tho, cách TP. HCM 70 km về nước Nam và cách
Cần Thơ 90 km về hướng Bắc.
Tiền Giang có thành phố Mỹ Tho, hai thị xã Gò Công và Cai Lậy (26/12/2013)
và 8 huyện Châu Thành, Chợ Gạo, Gò Công Đông, Gò Công Tây, Cái Bè, Tân
Phước, Tân Phú Đông và Cai Lậy.
Diện tích: 2.508.3 km2 (nhỏ hơn Long An). Dân số hơn 1.600.000 người
(2011).
Dân tộc chính: Kinh, Hoa, Khmer.
Tiền Giang là tỉnh ven biển thuộc ĐBSCL, có 32 km đường bờ biển, địa hình
bằng phẳng, đất phù sa ít chua, chiếm 53% diện tích toàn tỉnh, thuận lợi nguồn
nước ngọt thích hợp cho nhiều loại cây trồng và vật nuôi. Nổi tiếng với những
vườn cây ăn trái dọc sông Tiền. Tiền Giang cũng là tỉnh nhiều tiềm năng về du
lịch, tiêu biểu là khu vực Cồn Thới Sơn.
Địa hình Tiền Giang chia làm 3 vùng rõ rệt:
- Vùng cây ăn trái ven sông Tiền.

- Vùng Đồng Tháp Mười.
- Vùng ven biển Gò Công.
Sông Tiền Giang là nguồn cung cấp nước chính cho Tiền Giang, chiều dài
qua tỉnh là 115 km.
Giai đoạn Nam Kỳ Lục Tỉnh: Tiền Giang thuộc tỉnh Định Tường (3 tỉnh miền
Đông). Năm 1976, Quốc hội thành lập tỉnh Tiền Giang trên cơ sở hợp nhất tỉnh
Định Tường và Gò Công.
Trong lịch sử hình thành, Tiền Giang từng có một thương cảng Mỹ Tho Đại
Phố nổi tiếng được hình thành bởi nhóm người Hoa là Dương Ngạn Địch (song
song với Nông Nại Đại Phố ở Biên Hòa bởi nhóm Trần Thượng Xuyên) theo sự
cho phép của chúa Nguyễn. Thời Pháp thuộc, Tiền Giang gắn liền sự kiện tuyến
đường xe lửa Sài Gòn – Mỹ Tho dài 70 km, hoạt động kéo dài 13 năm (1886 –
1899).
Những danh nhân sinh ra hoặc gắn liền tên tuổi trên đất Tiền Giang: Tả
quân Lê Văn Duyệt (Cái Bè), Sĩ phu Thủ Khoa Huân (Chợ Gạo), nhà văn Hồ
Biểu Chánh (Gò Công Đông), nhà văn Đoàn Giỏi (Châu Thành), giáo sư tiến sĩ
Trần Văn Khê (Mỹ Tho). Ngoài ra, dòng dõi hoàng tộc còn có hoàng hậu Từ
Dũ ở Gò Công (vợ vua Thiệu Trị, mẹ vua Tự Đức), Nam Phương Hoàng Hậu
Nguyễn Hữu Thị Lan (vợ vua Bảo Đại) ở Gò Công. Một số soạn giả, nghệ sĩ cải
lương tiêu biểu như: Trần Hữu Trang, Phùng Há, Bảy Nam, Minh Phụng…
Những điểm tham quan du lịch phổ biến ở Tiền Giang:
- Cụm du lịch Thới Son – thành phố Mỹ Tho

- Chùa Vĩnh Tràng
- Khu di tích lịch sử Rạch Gầm – Xoài Mút – huyện Châu Thành
- Trại rắn Đồng Tâm
- Lăng Hoàng Gia – Gò Sơn Quy, thị xã Gò Công
- Bãi biển Tân Thành – huyện Gò Công Đông
- Chợ nổi Cái Bè – huyện Cái Bè
- Lăng Trương Định – thị xã Gò Công
- Lăng Tứ Kiệt – huyện Cai Lậy
- Di tích Ấp Bắc
- Đền và mộ Thủ Khoa Huân – huyện Chợ Gạo
Những đặc sản nổi tiếng của tỉnh Tiền Giang
- Vú sữa Lò Rèn (huyện Châu Thành)

- Hủ tiếu Mỹ Tho (thành phố Mỹ Tho)
- Cháo lòng Tân Hiệp (huyện Châu Thành)
- Nham cua Gò Công (thịt cua trộn gạch cua và rau)
Huyện Châu Thành – “Cửa ngõ Tiền Giang”
Vị trí: trên đường cao tốc Tp. HCM – Trung Lương, hết địa phận thành phố
Tân An tỉnh Long An là đến huyện Châu Thành của Tiền Giang. Như vậy, đây
là huyện cửa ngõ của Tiền Giang.
Huyện là một trong mười đơn vị hành chính của tỉnh Tiền Giang, với huyện
lỵ là thị trấn Tân Hiệp và 22 xã. Thị trấn Tân Hiệp nằm ở chính giữa thành phố
Tân An và thành phố Mỹ Tho của Tiền Giang, cách Tân An 15 km hướng Tây
Nam và cách Mỹ Tho 10 km về hướng Bắc. Thị trấn Tân Hiệp có địa hình của
vùng đất giồng cao, lợi thế của miệt vườn Tây Nam Bộ.
Trên tuyến QL1A, qua địa phận huyện Châu Thành, xe có ngang qua khu
vực xã Long Định, có cầu Kinh Xáng mới khánh thành, và ngã ba vào làng

chiếu truyền thống Long Định.
Địa danh “Châu Thành” ở đồng bằng sông Cửu Long

Đây là một địa danh đặc biệt, tính từ cấp thị trấn mang tên Châu Thành trở
lên thì ở Việt Nam chỉ có miền Nam mới có và rất phổ biến, tập trung nhiều
nhất ở khu vực ĐBSCL.
Du khách khi về miền Tây, nếu có dịp đi qua nhiều địa phương ở vùng này
sẽ nhận thấy có nhiều địa danh Châu Thành ở nhiều tỉnh khác nhau.
Hiện nay, theo thống kê tên gọi Châu Thành được sử dụng trong nhiều tỉnh
ở ĐBSCL, tổng cộng có 9 huyện Châu Thành, huyện Châu Thành A, và 2 thị
trấn Châu Thành.
Trong đó, có tỉnh sử dụng hai lần tên gọi này như: tỉnh Hậu Giang có huyện
Châu Thành và huyện Châu Thành A. Tỉnh Trà Vinh có huyện Châu Thành và
thị trấn Châu Thành (thuộc huyện Châu Thành). Tỉnh Sóc Trăng có huyện Châu
Thành và thị trấn Châu Thành.
1. Huyện Châu Thành (thị trấn An Châu) – tỉnh An Giang

2. Huyện Châu Thành (thị trấn An Hòa) – tỉnh Bến Tre
3. Huyện Châu Thành (thị trấn Cái Tàu Hạ) – tỉnh Đồng Tháp
4. Huyện Châu Thành (thị trấn Ngã Sáu) – tỉnh Hậu Giang
5. Huyện Châu Thành A (thị trấn Một Ngàn) – tỉnh Hậu Giang
6. Huyện Châu Thành (thị trấn Minh Lương) – tỉnh Kiên Giang
7. Huyện Châu Thành (thị trấn Tầm Vu) – tỉnh Long An
8. Huyện Châu Thành (thị trấn Châu Thành) – tỉnh Sóc Trăng
9. Huyện Châu Thành (thị trấn Châu Thành) – tỉnh Trà Vinh
10. Huyện Châu Thành (thị trấn Tân Hiệp) – tỉnh Tiền Giang
Như vậy địa danh Châu Thành được sử dụng tới 12 lần cho 9 tỉnh. Ngoại
trừ, thành phố Cần Thơ, tỉnh Cà Mau, Vĩnh Long và Bạc Liêu là không có địa
danh Châu Thành.
Dựa theo nhiều nguồn tài liệu lịch sử, sách báo cũng như các thông tin mạng
chính thống, có thể cơ bản giải thích cho nguồn gốc địa danh này như sau:
Trong lịch sử Việt Nam, việc lưu truyền nên một địa danh thường là theo hai
dạng: hành chính (có trong văn bản hành chính được vua (xưa) hoặc Quốc hội
(nay) phê duyệt) và dân gian (truyền miệng). Nhiều khi, tên gọi do dân gian
tự đặt rồi truyền miệng, sau đó, khi quy hoạch, nhà nước sử dụng đưa vào

hành chính. Mặt khác, tùy theo mỗi hoàn cảnh lịch sử khác nhau, điều kiện địa
phương khác nhau dẫn đến việc hình thành các địa danh khác nhau. Theo
những đặc trung như vậy, địa danh Châu Thành cũng có những nguồn gốc
riêng của mình. Có thể liệt kê các giai đoạn hình thành và phát triển địa danh
này là:
- Đầu tiên, Châu Thành là nơi những nhóm lưu dân Việt đến một khu vực
thuộc phương Nam khai phá và sinh sống đầu tiên. Từ điểm đến đầu tiên
này sẽ lan tỏa ra các khu vực lân cận. Vì vậy, muốn tìm hiểu thông tin
về nguồn gốc gia tộc thì cách tốt nhất là đến những điểm đầu tiên này.
Địa danh Châu Thành trong giai đoạn này chủ yếu là dân gian truyền
miệng.
- Thứ hai, Châu Thành được đưa vào đơn vị hành chính khi các Chúa
Nguyễn chính thức vào Nam, và cử các tướng lĩnh phụ trách xác lập biên
giới, hành chính, vẽ bản đồ, ổn định dân cư… tiêu biểu là từ mốc năm
1698 chúa Nguyễn cử Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lược
phương Nam sáp nhập chính thức vào lãnh thổ Đàng Trong. Đến thời
các Vua Nguyễn, tiếp tục duy trì việc này, cụ thể là Vua Minh Mạng, toàn
vùng đất phương nam đã hợp nhất vào lãnh thổ Việt Nam rộng lớn.
- Thứ ba, thời Pháp thuộc, sau khi chiếm trọn Nam Kỳ, ngày 05/06/1867
thực dân Pháp chia Nam Kỳ Lục Tỉnh thành 24 hạt, mỗi hạt Pháp cử một
viên quan cai quản gọi là Tham Biện. Trung tâm hành chính của mỗi hạt
được gọi là “Châu Thành” – thừa hưởng địa danh vốn có từ thời Nguyễn.
Như vậy, địa danh Châu Thành vào thời Pháp được sử dụng rất rộng rãi.
Tổng cộng có tới 24 trung tâm hành chính có tên là Châu Thành. Ví dụ:
Châu Thành Sài Gòn, Châu Thành Chợ Lớn, Châu Thành Thủ Dầu Một,
Châu Thành Bà Rịa, Châu Thành Mỹ Tho, Châu Thành Bến Tre, Châu
Thành Hà Tiên…
- Thứ tư, cũng thời thuộc Pháp, địa danh Châu Thành lại được chia nhỏ ra
sử dụng cho nhiều đơn vị hành chính cấp quận ở Nam Kỳ. Và địa danh
Châu Thành lại được tiếp tục trở nên phổ biến và quen thuộc hơn, được
đưa vào thơ ca nhiều hơn:
“Bước xuống Bắc Mỹ Tho thấy sóng xô nước đẩy

Bước lên bờ Rạch Miễu thấy nước chảy, cây xanh
Anh biết chắc nơi đây là đất Châu Thành
Sao tìm hoài không thấy trong đám bộ hành bóng em.”
- Thứ năm, hiện nay, địa danh Châu Thành đa phần là cấp huyện chủ yếu
nằm kế cạnh trung tâm của một tỉnh. Nên Châu Thành thời nay nghĩa là
vây quanh trung tâm thành phố. Ví dụ huyện Châu Thành cạnh thành
phố Mỹ Tho của Tiền Giang, huyện Châu Thành cạnh thành phố Trà Vinh
của tỉnh Trà Vinh.
Võ Đông Sơ – Bạch Thu Hà – “thiên tình sử nước Nam bị tưởng lầm
là của Trung Quốc”
Tác giả của hai bản vọng cổ kinh điển “Võ Đông Sơ” và “Bạch Thu Hà” là
soạn giả Viễn Châu. Trong hai bài ca cổ này, bài “Võ Đông Sơ” đã trở nên rất
quen thuộc với những người mộ điệu cải lương. Hai nghệ sĩ trình bày rất thành
công hai bài này là: Minh Cảnh và Lệ Thủy. Nhưng vấn đề là Võ Đông Sơ là ai?
Nhân vật này có thật không và câu chuyện này của Trung Quốc hay của Việt
Nam?
Nguồn gốc của thiên tình sử và hoàn cảnh sáng tác bài “Võ Đông Sơ” và
“Bạch Thu Hà” của soạn giả Viễn Châu:
Trong ngày giỗ Hoài Quốc Công Võ Tánh (1768 – 1801) tại Võ Công Quốc
Miếu ở ấp Gò Tre, xã Long Thuận, thị xã Gò Công, Tiền Giang, có một bài hát
không thể thiếu trong chương trình ca hát là Võ Đông Sơ – Bạch Thu Hà. Thậm
chí, những người cao tuổi còn hát được trích đoạn trong vở tuồng “Giọt máu
chung tình” (cũng nói về chuyện tình Võ Đông Sơ – Bạch Thu Hà) từng rất nổi
tiếng vào thập niên 1930 do đoàn hát Huỳnh Kỳ của Bạch công tử Lê Công
Phước dàn dựng, vai Bạch Thu Hà do chính cô Bảy Phùng Há thủ diễn.
Vào khoảng đầu thập niên 1960, ở Sài Gòn xuất hiện cuốn sách nhỏ (có hình
minh họa) viết về tình sử Võ Đông Sơ – Bạch Thu Hà. Cuốn sách ghi rõ: Võ
Đông Sơ là con của Hoài Quốc Công Võ Tánh và công chúa Ngọc Du; Bạch Thu
Hà là con quan Tổng trấn Tây Thành. Sau khi Võ Tánh và Ngọc Du lần lượt
qua đời, Võ Đông Sơ sống với người chú ruột tại Bình Định.
Khi triều đình mở khoa thi để chọn tướng tài dẹp giặc ngoài biển Đông, Võ
Đông Sơ lên đường ứng thí. Dọc dường, chàng trai họ Võ đã ra tay đánh cướp
cứu tiểu thư Bạch Thu Hà trên đường đi lễ chùa gặp nạn. Dưới ánh trăng rằm,
bên ngôi cổ tự, hai người đã thề nguyện chuyện trăm năm, hẹn ước về một
cuộc trùng phùng. Sau đó Võ Đông Sơ thi đỗ và lãnh quân đi dẹp giặc. Ở nhà
Bạch Thu Hà bị gia đình bắt phải lấy chồng nên đã bỏ trốn khỏi nhà, thân gái
phiếu bạt với nhiều gian truân.
Khi hay tin Võ Đông Sơ tử trận, Bạch Thu Hà quyên sinh để giữ trọn niềm
trung trinh với người tình. Chuyện tình Võ Đông Sơ – Bạch Thu Hà gần giống
với chuyện tình trong văn học Lục Vân Tiên – Kiều Nguyệt Nga được nhà thơ
yêu nước Nguyễn Đình Chiểu sáng tác sau đó, nhưng chuyện tình Lục Vân Tiên
– Kiều Nguyệt Nga kết thúc “có hậu” hơn, dù trải qua bao thăng trầm, cuối
cùng đôi “trai tài gái sắc” đã có cuộc trùng phùng, chứ không “vĩnh viễn chia
ly” như Võ Đông Sơn và Bạch Thu Hà.
Những chuyện tình kết thúc trong đau thương như Romeo – Juliet (Anh),
Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài (Trung Quốc), hay Võ Đông Sơn – Bạch Thu Hà,
Lan và Điệp (Việt Nam) luôn là cảm hứng cho các môn nghệ thuật và sống mãi
với thời gian. Chính vì vậy, từ câu chuyện tình này, soạn giả Viễn Châu đã viết
hai bài ca cổ “Võ Đông Sơ” (Minh Cảnh hát) và “Bạch Thu Hà” (Lệ Thủy hát),
trong đó bài Võ Đông Sơ đã trở nên quen thuộc với mọi người yêu thích ca cổ.
Trong văn học nước Nam, có những chuyện tình có gốc tích Trung Quốc
nhưng vì quá quen thuộc nên dân ta có cảm giác là của nước mình như Kim
Trọng – Thúy Kiều, Lục Vân Tiên – Kiều Nguyệt Nga. Nhưng cũng có trường
hợp thiên tình sử rất đẹp của nước Nam, nhưng lại bị tưởng lầm là của Trung
Quốc, đó chính là chuyện tình Võ Đông Sơ – Bạch Thu Hà. Nhiều người cứ lầm
tưởng đây là tích truyện của Trung Quốc nào đó thuộc đời Tống, đời Đường,
giống như Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài, Lữ Bố – Điêu Thuyền, Phạm Lãi –
Tây Thi.
Ngã 3 Trung Lương

Vị trí: nút giao giữa quốc lộ 1A và đường Ấp Bắc vào trung tâm thành phố
Mỹ Tho. Đây là cửa ngõ chính vào trung tâm Mỹ Tho và qua cầu Rạch Miễu đi
tỉnh Bến Tre.
Tên gọi Trung Lương gắn liền với vị trí đắc địa của Mỹ Tho trước đây (thời
Pháp), nơi đây là trung tâm trung chuyển lúa gạo, lương thực của miền Tây
lên Sài Gòn.
Thành phố Mỹ Tho

Vị trí: tỉnh lỵ của Tiền Giang, cách Tp. HCM 70km về hướng Đông Nam.
Thành phố nằm dọc theo sông Tiền Giang. Diện tích 79,8 km2, gồm 11 phường
và 6 xã với dân số hơn 240 ngàn người gồm 4nhom1 dân tộc chính Kinh,
Hoa,Ấn và Khmer.
Tên gọi Mỹ Tho: sự kết hợp hai thành tố có ngữ âm hoàn toàn Việt Nam,
“mỹ” và “tho”, không tạo nên ý nghĩa nào theo cách hiểu trong tiếng Việt.
Những tài liệu thích ứng về lịch sử và sinh hoạt của người Khmer trong vùng

thời xa xưa đã xác định địa phương này có lúc đã được gọi là “Srock Mỳ Xó”
(xứ nàng trắng). Mình gọi là Mỹ Tho, đã bỏ đi chữ Srock, chỉ còn giữ lại Mỳ Xó
thôi. “Nàng Trắng” ở đây có thể áp chỉ người đẹp vì Mỹ Tho nổi tiếng những
cô gái đẹp.
Trung tâm thành phố có con kênh Bảo Định, chia thành phố ra hai khu tả
ngạn và hữu ngạn. Đặc điểm nổi bật về cảnh quan địa lý là những vườn cây
ăn trái đã tạo thành vành đai xanh cho thành phố, bao bọc khu nội ô. Trong
nội ô có hồ nước Mỹ Tho đào năm 1927, hiện là công viên Tết Mậu Thân, nơi
điều hòa nhiệt độ và là lá phổi xanh của thành phố.
Vườn hoa hay Huê Viên Lạc Hồng nằm sát bờ sông Tiền (sông Mỹ Tho), rộng
40 m, dài 499 m, hướng nhìn ra cù lao Rồng (cồn Long). Vườn hoa là một địa
điểm gắn liền danh tiếng của Mỹ Tho, gần như là một danh thắng của tỉnh.
Nơi đây xưa thuộc nhà ga xe lửa ồn ào náo nhiệt. Đầu trên là căn cứ hải quân,
đầu dưới là vàm sông Mỹ Tho nơi ghe thuyền tấp nập.
“Mỹ Tho có bến Lạc Hồng

Hoa xinh người đẹp mặn nồng phô duyên
Ngẩn ngơ du khách triền miên
Tưởng chừng lạc bước đào nguyên thuở nào”
Cù lao Rồng thời Pháp thuộc là nơi tập trung người cùi, sau chuyển lên Di
Linh của Lâm Đồng. Cồn cách vườn hoa 800m bên kia sông.
Về lịch sử: năm 1679, nhóm người hoa là Dương Ngạn Dịch cùng phó tướng
Hoàng Tấn được chúa Nguyễn Phúc Tần cho vào Mỹ Tho khai phá, sau này,
lập nên thương cảng Mỹ Tho Đại Phố, một trong ba trung tâm thương mại lớn
nhất Nam Bộ thời bấy giờ: Nông Nại Đại Phố ở Biên Hòa bởi Trần Thượng
Xuyên, Mỹ Tho Đại Phố bởi Dương Ngạn Địch và Man Khảm Đại Phố ở Hà Tiên
bởi Mạc Cửu.
Hủ tiếu Mỹ Tho
Hủ tiếu Mỹ Tho xuất hiện vào đầu thập niên 60, khởi đầu từ các xe, các quán
hủ tiếu bên đường, ở bến xe với các tên nghe rặc Tàu như là: Phánh Ký, Vĩnh
Ký, Hưng Ký, Nam Sơn, Diệu Ký, Quang Ký, Oai Ký, Gia Ký, Tuyền Ký… trải
rộng từ Mỹ Tho đến Gò Công vào tận các huyện Chợ Gạo, Cái Bè, Cai Lậy.
Hủ tiếu là món ăn gốc của người Triều Châu, mang vào Đàng Trong được
mình Việt hóa. Có khi người ta gọi là hủ tiếu Tiều. Hủ tiếu là món ăn bao gồm

nước súp, thịt và bánh bột, sợi nhỏ như sợi bún chả của ta.
Chủ nhân các tiệm hủ tiếu Mỹ Tho lúc này hầu hết là người Việt gốc Hoa,
nhưng chủ lò sản xuất bánh hủ tiếu lại là người Việt gốc Hoa, nhưng chủ lò
sản xuất bánh hủ tiếu lại là người Việt chánh gốc.
Ghé Mỹ Tho, phải tìm đến mấy quán hủ tiếu trên đường Trưng Trắc, dọc bờ
sông thì mới đúng là hủ tiếu Mỹ Tho chánh gốc.
Dọc đường Trưng Trắc đến vườn hoa Lạc Hồng, ngược qua cầu quay vào
Chợ Cũ, nơi nào có hủ tiếu Mỹ Tho thì khách ra vào nườm nượp, không có ghế
ngồi. Mỗi nơi, mỗi tiệm, chủ thêm bớt gia vị khác nhau tùy theo “ngón nghề
gia truyền”. Sự khác nhau chỉ là một chín một mười và người ăn khó phân biệt.
Tên gọi “Vú sữa Lò Rèn”

Vị trí: vú sữa Lò Rèn nổi tiếng thuộc xã Vĩnh Kim, huyện châu Thành, tỉnh
Tiền Giang. Thương hiệu vú sữa Lò Rèn đã nổi tiếng trong thị trường nội địa
nhưng chính thức có thương hiệu trên thị trường quốc tế vào năm 2007.
Về nguồn gốc tên gọi, có ba giả thuyết sau:
- Thứ nhất, theo tài liệu của Hội Làm vườn huyện Châu Thành (Tiền
Giang), người tạo ra giống vú sữa này là ông Lê Văn Kỳ, một nông dân
trong vùng. Năm 1932, ông Kỳ gieo hạt giống cạnh một lò rèn ở ấp Thạnh
Hòa, Long Hưng. Cây lớn nhanh và cho trái thật ngọt. Sau đó ông nhân
giống cho nhiều người khác trồng để phát triển rộng ra các xã Vĩnh Kim,
Song Thuận, Kim Sơn… Vì xuất thân cạnh lò rèn nên bà con quen miệng
gọi là “vú sữa Lò Rèn” từ đó.
- Thứ hai, còn theo ông Trương Hồng Sơn – một lão nông 77 tuổi (ở ấp
Vĩnh Bình, xã Vĩnh Kim, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang), người đang
lưu giữ khá nhiều tư liệu về vú sữa Lò Rèn: Người đầu tiên có giống vú
sữa này là ông Ngô Ngọc Quang, thường gọi là ông huyện Trụ, một địa
chủ giàu có ở vùng này những năm 1920. Trong một lần nhà có tiệc,
phát hiện những trái vú sữa có vị ngọt thanh trong số bao nhiêu của
ngon vật lạ do khách mời từ từ các nơi đem tới. Ông giữ lấy hạt đưa mấy
anh tá điền để gieo trồng. Những tá điền gieo trồng sao mà không thấy
mọc, duy chỉ có anh thợ rèn tên Hồ Văn Lễ gieo là cây mọc. Nó lớn nhanh
và cho trái sum suê trong vườn nhà anh (ở ấp Thạnh Hòa, xã Long
Hưng), bên cạnh cái lò rèn cung cấp dao, mác, xẻng, rựa, cuốc, phảng…
cho nông dân trong vùng.

- Thứ ba, trong một lần đám giỗ, sui gia của anh lò rèn là ông chủ Thu –
tên thật là Nguyễn Văn Thu, ở xã Vĩnh Kim kế bên – qua chơi. Thấy cây
vú sữa trái sai oằn, ăn thử thì ngon ngọt, vị đậm đà, chưng lên bàn thờ
thấy sang trọng vì cái màu mỡ gà bóng loáng, hình dáng tròn lẳn rất bắt
mắt, ông Thu thích quá xin giống đem về trồng. Khoảng 4 – 5 năm sau,
dân trong vùng bắt đầu biết tới giống vú sữa ngon ngọt này và rủ nhau
đến nhà ông Thu xin giống. Ông Thu chiết cây ra phân phát cho mọi
người. Hễ ai hỏi: “Ông lấy giống ở đâu mà ngon quá vậy?”, ông Thu đều
cười chỉ tay qua hướng nhà ông Lễ: “Ở dưới ông rèn”. Khi xách cây giống
tòng teng đem về nhà, trên đường đi gặp ai hỏi: “Vú sữa ở đâu vậy?”,
những người xin được giống cũng trả lời: “Ở dưới ông lò rèn”. Cứ truyền
khẩu như vậy riết thành quen, cái tên vú sữa Lò Rèn “chết danh” từ đó.
Rạch Gầm – Xoài Mút
Vị trí: đây là tên gọi kết hợp từ hai tên gọi khác nhau là Rạch Gầm và Rạch
Xoài Mút.
Rạch Gầm là con rạch dài khoảng 11 km thuộc huyện Châu Thành và huyện
Cai Lậy tỉnh Tiền Giang đối diện xã Phú Đức phía bên kia sông Tiền. Rạch Gầm
thông với sông Tiền Giang. Giải thích nguồn gốc tên gọi Rạch Gầm có nhiều
giả thuyết khác nhau:
Thứ nhất, theo GS.TS Lê Trung Hoa, rạch có nguồn gốc tiếng Khmer là prek
nghĩa là dòng sông nhỏ. Địa danh Rạch Gầm cấu tạo theo phương thức Rạch
+ âm thanh. Ngày xưa vùng này hoang vắng, nhiều cọp sinh sống, đêm đêm
gầm rú nên người dân gọi là Rạch Cọp Gầm, sau này gọi tắt là Rạch Gầm.
Thứ hai, tên gọi này bắt nguồn từ truyền thuyết “Ông Gầm Bà Hét”. Ngày
xưa, lúc trời đất còn tối tăm mù mịt, mặt nước dưới sông Tiền rộng mênh mong
như biển cả. Dân chúng lúc ấy phải sống trong cảnh vô cùng khổ sở. Một hôm,
bỗng nổi lên tiếng gầm thét ầm ầm như sóng động từ bờ bên này vang sang
bờ bên kia, rồi từ bờ bên kia sang bờ bên này. Giữa lúc ấy, mọi người bỗng
thấy hiện ra một chiếc cầu sáng trắng như bạc bắc qua sông. Tiếng gầm thét
kéo dài mãi đến sáng mới dứt. Thế rồi trời hừng đông, mặt đất không còn mù
mịt như trước nữa và chiếc cầu đã biến mất tự lúc nào. Từ đó cuộc sống mới
bắt đầu phồn thịnh. Vì vậy, người ta gọi hai con rạch đối diện sông Tiền, bên
này là Ông Gầm bên kia là Bà Hét. Về sau rạch Ông Gầm gọi tắt là Rạch Gầm.
Rạch Xoài Mút là con rạch song song với Rạch Gầm về hướng hạ nguồn sông
Tiền tiếp giáp với thành phố Mỹ Tho, dài 8 km, thuộc huyện Châu Thành. Rạch

Xoài Mút cũng thông với sông Tiền như Rạch Gầm nhưng đối diện với Cồn Thới
Sơn qua sông Tiền. Hiện nay, do phù sa bồi lấp nên rạch này đã hẹp đi chỉ còn
nhiều cây xoài rừng, trái nhỏ, hột to, cơm ít, muốn ăn được sau khi gọt vỏ phải
đưa vào miệng mút. Rồi lần hồi cư dân gọi là Xoài Mút, cũng có người gọi là
Xoài Hột. Xoài Mút thường để chỉ tên rạch còn Xoài Hột là tên chợ; chợ Xoài
Hột thuộc xã Thạnh Phú. Rạch Xoài Mút là rạch chảy qua vùng có nhiều cây
xoài rừng, do mỏng cơm nên khi ăn phải mút.
Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút

Vị trí: thuộc địa phận 4 xã Kim Sơn, Thới Sơn, Song Thuận, Bình Đức của
huyện Châu Thành, cách thành phố Mỹ Tho 7 km. Khu vực đường dẫn vào cao
tốc Trung Lương đầu Tiền Giang có bảng chỉ dẫn vào khu di tích này. Khu vực
di tích chính thuộc ấp Đông, xã Kim Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.
Đến đây bằng đường bộ (tỉnh lộ 864) hay đường sông Tiền đều tiện lợi.
Khu di tích khánh thành vào ngày 20/01/2005, nhân kỉ niệm 200 năm chiến
thắng Rạch Gầm - Xoài Mút, với tổng diện tích hơn 2 ha, gồm 3 khu vực: Nhà
trưng bày số 1 cạnh tượng đài, nhà trưng bày số 2 cạnh bờ sông và một nhà
cổ Nam Bộ. Tuy nhiên, nổi bật hơn cả là hình ảnh Nguyễn Huệ oai phong đứng
trên chiến thuyền đang rút gươm, bên dưới là nghĩa quân Tây Sơn người chèo
thuyền, người giương nỏ nhìn về phía sông Tiền như đang chuẩn bị xông lên,
tấn công vào lũ quân Xiêm xâm lược. Tượng đài anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ
nằm ngay trung tâm của di tích. Tượng làm bằng đồng nặng 20 tấn, cao hơn
0.8 m, được đặt trên bệ cao mô phỏng hình chiến thuyền do nhà điêu khắc
Nguyễn Hải thực hiện.
Khu di tích là nơi ghi dấu chiến công vang dội của người anh hùng áo vải
Quang Trung – Nguyễn Huệ đánh bại 5 vạn quân Xiêm vào đêm 19 rạng sáng
20 tháng Giêng năm 1785. Khu di tích đã được Bộ Văn Hóa Thể Thao và Du
Lịch công nhận là di tích quốc gia.
Hoàn cảnh cuộc chiến:
- Những cuộc chiến Trịnh – Nguyễn liên miên và dưới chế độ hà khắc của
nhà Nguyễn ở Đàng Trong là nguyên nhân hình thành phong trào Tây
Sơn do ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ nổi dậy lật
đổ nhà Nguyễn. Đặc biệt từ 1782 đến 1783, Tây Sơn đã tiến công dồn
dập vào hang ổ cuối cùng của nhà Nguyễn tại Gia Định, quân Nguyễn
Ánh thua trận nặng nề.

- Nguyễn Ánh thuộc dòng dõi chúa Nguyễn đã chạy sang Xiêm La cầu viện.
- Vốn có âm mưu chiếm đất Gia Định, lợi dụng cơ hội Nguyễn Ánh cầu
cứu, vua Xiêm liền cử 2 tướng Chiêu Tăng và Chiêu Xương đem 50.000
quân và 300 chiến thuyền (3 vạn bộ binh và 2 vạn thủy binh) sang xâm
lược nước ta.
- Biết tin Nguyễn Huệ sẽ chỉ huy trận này, vốn rất ngán tài của Nguyễn
Huệ, Nguyễn Ánh đã nhắc nhở hai tướng Xiêm rằng: “Nguy rồi, Nguyễn
Huệ rất giỏi cầm binh, hai vị phải đề phòng dữ lắm mới xong”. Nhưng
hai tướng Xiêm lại tỏ vẻ khinh địch, ngạo mạn.
Diễn biến:
- Giữa tháng 01/1785, quân Xiêm đã chiếm được Rạch Giá, Ba Thắc, Trà
Ôn, Mân Thít, Sa Đéc và đang đóng quân tại Trà Tân (cách Rạch Gầm
20 km). Quân Tây Sơn do Nguyễn Huệ chỉ huy đưa quân tới Mỹ Tho lập
bản doanh chuẩn bị đánh giặc.
- Được nhân dân Định Tường (nay là Tiền Giang) cung cấp tình hình quân
địch, quy luật thủy triều, cung cấp nhân lực vận chuyển vũ khí và lương
thực Nguyễn Huệ bố trí thủy binh, pháo binh và bộ binh tại các cù lao và
hai bờ sông Mỹ Tho từ Rạch Gầm đến Xoài Mút dài khoảng 7 km, rồi
nhử địch vào trận địa. Theo dân gian kể lại, trước khi xung trận, quân
Tây Sơn đều ngậm tăm (im lặng) đến khi xung trận thì hét to làm cho
quân dịch hoảng loạn. (theo tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường trong sách
Ngàn năm bia miệng).
- Đêm 19 rạng 20 tháng 01/1785, địch huy động toàn bộ lực lượng tiến
vào bản doanh của quân Tây Sơn tại Mỹ Tho. Khi địch lọt vào trận địa
mai phục, pháo binh Tây Sơn bắt đầu nhả đạn, đội hình địch bị rối loạn.
Quân thủy bộ của Tây Sơn xông ra tiêu diệt. Gần 50.000 quân Xiêm bị
chết tại trận và 300 chiến thuyền bị tiêu hủy. Nhóm tàn quân ít ỏi phải
tìm đường trốn về Xiêm.
Kết quả:
- Quân Tây Sơn giành thắng lợi nhanh chóng và kết thúc cuộc kháng chiến
chống xâm lược Xiêm. Giữ yên bờ cõi phía Nam nước ta.
- Đây là trận thủy chiến lớn nhất trong lịch sử của xứ Đàng Trong.
- Nâng cao tầm vóc và uy tín lãnh đạo của Nguyễn Huệ.
- Quân Xiêm sợ Tây Sơn như sợ cọp.
Chuyên đề cây dừa nước
Đặc điểm sinh học: loài dừa nước sinh sống trong vùng đầm lầy có thể sống
còn qua một thời kỳ khô ráo ngắn hạn. Thân chính của cây dừa nước nằm sâu
trong sình bùn chỉ một phần ngọn và lá là vươn lên trên cho nên khi nào nước
cạn thì mới có thể thấy thân cây. Thông thường, phải đến năm thứ tư và năm
thứ năm cây dừa nước mới đơm hoa cho trái. Thời gian sẽ kéo dài đến khoảng
50 năm trở lên, nghĩa là một cây dừa nước có thể khai thác liên tục trên 50
năm.
Nhìn chung dừa nước có nhiều ở khu vực miền Nam Châu Á và Bắc Úc. Dừa
nước rất thường được gặp dọc theo bờ biển và các cửa sông đổ vào Ấn Độ
Dương và Thái Bình Dương, từ Bangladesh tới các hải đảo Thái Bình Dương.
Dừa nước được coi như một loài thực vật có nguy cơ tuyệt chủng tại Singapore.
Tại Việt Nam, cây dừa nước phân bố chủ yếu ở khu vực Nam Bộ, nhiều nhất
là vùng kênh rạch ở đồng bằng sông Cửu Long. Miền Bắc và miền Trung gần
như không quen với từ “dừa nước”.
Dừa nước là một loại cây gắn bó mật thiết với vùng nước mặn lợ, phát triển
mạnh ở nơi đất ẩm thấp, sình lầy, các bãi bồi, các bờ kênh rạch có thủy triều
lên xuống hàng ngày. Khi đất đai còn hoang vu, dừa nước mọc thành rừng
rậm rạp ven sông rạch, ven các cửa sông. Người đi vào rừng dừa nước lá che
kín không thấy mặt trời. Dân gian còn dừa nước là “cây lá”. Nhiều “cây lá”
thành rừng lá. “Đám lá tối trời” nhằm chỉ những rừng dừa nước bạt ngàn. Ở
Nam Bộ, dừa nước mọc xanh tốt ở phía hạ lưu sông Vàm Cỏ, sông Ba Lai, Cửa
Đại, sông Tiền, sông Hậu, các rạch thiên nhiên khác…
Nhà ở nông thôn Nam Bộ phần lớn được lợp bằng lá dừa nước. Giới phụ nữ
ở những vùng nông thôn nói trên phần lớn thành thạo với việc chặt lá, phơi lá,
chằm lá (chằm được hiểu là thao tác tết lá dừa lại thành tấm (như kiểu bện
tranh rạ hoặc lá dừa của người dân miền Trung))… Tùy theo mục đích sử dụng,
qua bàn tay khéo léo của chị em, từng chiếc lá dừa nước rời rạc được chằm lại
bằng nhiều cách. Chị em chằm lá để lợp nhà, làm áo tơi, làm rèm che mui
thuyền, ví lúa, dùng lá dừa nước non (cà bắp) ghép lại làm gàu xách nước…
Công việc này quen thuộc đến nổi dưới ánh trăng, những người mẹ, người chị
vừa nói chuyện tâm tình, hát hò, kể chuyện ngày xưa…
Trong hai cuộc khánh chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, quân dân
ta đã từng dựa vào “đám lá tối trời” này để đánh giặc. Giặc phá tan hoang các
“đám lá tối trời” bằng cách đốn hạ, rải chất độc phát hoang. Chị em phụ nữ
tiếp tục trồng “cây lá”, tạo địa hình cho bộ đội đánh giặc…
Có thể nói dừa nước là một loại cây được thiên nhiên trao tặng cho vùng
nước mặn lợ, không chỉ mang lại nguồn lợi kinh tế cho nhân dân mà còn là
chứng nhân của bao lịch sử thăng trầm. Không chỉ có thế, vẫn còn có một câu
chuyện xúc động về loại cây này, đó là sự tích cây dừa nước.
Sự tích cây dừa nước

Cây dừa nước gắn liền với sự tích “nỗi oan nàng Chanh”. Bằng trí tưởng
tượng phong phú, đồng bào Khmer Nam Bộ đã sáng tạo ra và lưu truyền câu
chuyện cảm động về một người phụ nữ không chỉ xinh đẹp, đảm đang, khéo
tay, tháo vát mà còn có tấm lòng trong sáng phải chết oan. Nàng đã hóa thân
vào những bắp dừa nước, quả bầu, vào những bộ rễ cây…, gửi nỗi oan thấu
tận đất trời vào tầng tầng lớp lớp phù sa sông nước.
Câu chuyện xoay quanh ba nhân vật chính: vua Khmer, nàng Chanh, con
gái viên cận thần tên Sa-rết.
Vua Khmer sủng ái trước nét đẹp duyên dáng, mặn mà, vừa biết hát biết
múa, thêu thùa giỏi, lại còn biết nấu ăn rất khéo, rất ngon của nàng Chanh.
Từ những chất liệu đơn giản, rẻ tiền có sẵn khắp mọi nơi, được kết tinh từ phù
sa dòng sông Mẹ (sông Cửu Long), qua tay nàng Chanh bỗng trở nên sang
trọng, ngon lành, quyến rũ không sao cưỡng lại được. Nàng Chanh còn có biệt
tài nấu món canh chua, gọi là món Simlo, nhà vua rất thích ăn món này đến
nỗi gọi nàng Chanh là nàng Simlo. Không ai có thể bắt chước nàng Simlo làm
món này. Bên cạnh đó, nàng có bàn tay với ngón út để dài trông rất xinh.
Sa-rết là con gái của viên quan cận thần, tìm mọi cách quyến rũ nhà vua để
được làm hoàng hậu nhưng không được vua sủng ái. Sa-rết vô cùng căm ghét
nàng Chanh nên cho người hãm hại bằng cách vu khống nàng dùng ngón tay
có bùa mê thuốc lú làm mê mụi nhà Vua, làm nhà Vua ăn gì cũng thấy ngon,
vừa phạm tội khi quân vừa tổn hại đến sức khỏe nhà Vua. Vua không tin liền
sai người hầu cận đi điều tra. Bằng những thủ đoạn mua chuộc tên hầu cận,
cha con Sa-rết đã làm nhà vua hoàn toàn tin rằng nàng Chanh có ý đồ xâu và
cho người đi bắt nàng Chanh về trị tội.
Nàng Chanh đã vội vã xuống thuyền buôn bỏ trốn. Nhưng bị đuổi cùng diệt
tận nên nàng Chanh đã gieo mình xuống sông tự tử. Trước khi chết, nàng
Chanh ra trước mũi thuyền chấp tay khấn nguyện: “Tôi trong trắng vô tội,
mong sao khi chết máu tôi biến thành nước biển Đông, tóc tôi sẽ thành rẽ cây
gừa, vú tôi biến thành trái bầu, đùi tôi trở thành bắp dừa nước để gắn chặt
mãi với quê hương đất nước này, tim tôi xin biến thành cơm dừa nước vẫn một

lòng trong trắng với vua…”.
Khấn xong, nàng Chanh nhảy xuống sông tự tử. Xác nàng trôi dạt đến sông
Bạc Liêu. Cũng từ đó, vàm sông này mang tên vàm Nàng Chanh. Lâu ngày, bà
con địa phương đọc chệch đi thành Mỹ Thanh (nay là xã Mỹ Thanh, huyện
Vĩnh Châu tỉnh Sóc Trăng). Khi nàng Chanh chết, dân chúng cảm thương một
người phụ nữ bất hạnh, vớt xác nàng chôn ở Vĩnh Châu. Ngày nay, di tích mộ
nàng Chanh vẫn còn…
Cái chết oan ức của nàng Chanh để lại những bài thơ đầy trữ tình, giàu hình
tượng trong dân gian. Người dân đồng bằng sông Cửu Long nói: “Lời khấn
nguyện của nàng Chanh hoàn toàn linh nghiệm. Bởi nang Chanh vô tội nên
nước biển Đông có vị mặn của máu nàng. Cây bầu mọc lên bên ven bờ sông
cho ra những quả bầu bĩnh mà đuôi trái có hình núm nhũ hoa của nàng. Rễ
cây gừa từ các nhánh rủ xuống thành từng chùm soi bóng xuống dòng sông
như mái tóc dài và mịn của những người con gái. Hai bên bờ sông Cửu Long
có bạt ngàn dừa nước với những bặp dừa rắn chắc, thon thả như dùi nàng
Chanh năm nào. Nhờ sông nước phù sa vỗ về, hàng năm, dừa nước vẫn đơm
hoa kết trái. Trái dừa nước bên ngoài là lớp vỏ dày, chắt nhưng bên trong cùng
là cơm dừa trắng tinh, ngọt ngào, thơm mát như trái tim nàng Chanh, tấm
lòng trong trắng của nàng Chanh gửi lại cõi nhân gian này.
Còn Ba Xuyên Bãi Xàu ngày nay thuộc thị trấn Mỹ Xuyên, thuộc tỉnh Sóc
Trăng. Theo tiếng Khmer Nam Bộ, sóc “Baixau” có nghĩa là sóc hay làng “cơm
sống” – nơi nàng Chanh đang nấu cơm chưa kịp chín đã phải bỏ chạy khi phát
hiện quân lính của nhà vua đang đuổi tới gần.
Nàng Chanh chết oan nhưng nàng đã trở nên bất tử trong câu chuyện dân
gian được truyền từ đời này sang đời khác, như sông nước Mekong ngày đêm
vẫn dào dạt, cuộn chảy, mang theo những hạt phù sa mịn màng vỗ về những
đám lá dừa nước ven sông.
Tượng đài chiến thắng Giồng Dứa

Vị trí: hết đường Cao tốc Trung Lương đầu tỉnh Tiền Giang đến quốc lộ 1A
bên tay phải thuộc km 1974 +250m QL1A. Tượng đài thuộc Ấp Đông, xã Long
Định, huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang, cách thành phố Mỹ Tho khoảng l0
km. Gọi là Giồng Dứa là do khu vực đất Giồng (đất cao) có trồng nhiều cây
dứa.
Ý nghĩa: Chiến thắng Giồng Dứa là di tích lịch sử cách mạng thời kỳ kháng
chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta trong giai đoạn 1945 -
1954.
Chính tại nơi đây trong những ngày đầu cuộc kháng chiến chống Thực dân
Pháp xâm lược, quân và dân Mỹ Tho (Tiền Giang) dưới sự chỉ huy của đồng
chí Trần Văn Trà Khu Bộ trưởng Khu 8, đánh tiêu diệt đoàn xe Pháp và đoàn
xe của chính phủ bù nhìn Nam Kỳ tự trị ngày 25 tháng 04 năm 1947.
Đặc điểm tượng đài: tượng tròn và phù điêu mô tả trận đánh do hai nhà
điêu khắc Đỗ Như Cẩn và Phạm Mười tạo mẫu, đồng chí Thượng tướng Trần
Văn Trà làm cố vấn tượng đài mô tả lại cảnh chiến đấu đốt xe địch của quân
ta bằng 3 thứ quân, với nhân vật được thể hiện: nữ dân quân, vệ quốc quân
và một nông dân thổi tù và.
Năm 2000 do nhu cầu mở rộng quốc lộ 1, tượng đài đã được quy hoạch tôn
tạo lại và di dời vào trong 40 m, xây dựng trong một khuôn viên gần 1 ha với
các hạng mục công trình như: công viên, vườn hoa, cây cảnh, hồ bao bọc
chung quanh tượng đài và phù điêu chất liệu bê tông cốt thép màu cam cao 7
m dài 24 m.
Di tích Giồng Dứa được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao
và Du lịch) công nhận là di tích cấp quốc gia năm 2003.
Khu Di tích lịch sử Ấp Bắc

Vị trí: Ấp Bắc là ấp nhỏ thuộc xã Tân Phú, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang,
cách TP. HCM l00 km về phía Tây Nam. Từ TP. HCM đi xuống, cổng di tích bên
tay phải, rẽ vào khoảng 2 km. (Ấp là đơn vị hành chính + Bắc là hướng Bắc)
Sự kiện lịch sử: ngày 02/0l/l963) nơi đây đã diễn ra một trận đánh lớn, có
tiếng vang trên thế giới giữa quân đội nhân dân Việt Nam miền Tây Nam Bộ
và quân đội Mỹ - chính quyền Việt Nam Cộng Hoà.
Khu di tích rộng khoảng 2 ha bao gồm: tượng đồng ba chiến sĩ gang thép,
xe bọc thép, máy bay lên thẳng và những chiến lợi phẩm sau trận đánh, pháo
105 ly, mộ 3 chiến sĩ gang thép, nhà quản trang, xen kẽ trong khu vườn hoa.
Cạnh vườn hoa là những ao nhỏ, bên dưới trồng hoa súng đỏ. Nổi bật nhất là
tượng đài ba chiến sĩ gang thép: người cầm súng, người cầm thủ pháo hiên
ngang đứng trên xe tăng địch, làm cho ta phảng phất hình ảnh của những
chiến sĩ cầm cờ Tổ quốc trên nóc hầm tướng De Castrie ở trận Điện Biên Phủ
năm nào. Tượng đài nặng trên 18 tấn đồng do điêu khắc gia Nguyễn Hải là tác
giả và cơ sở đúc đồng Phương Nam (Thủ Đức, TP. HCM) thực hiện. Khánh
thành nhân kỷ niệm 35 năm chiến thắng Ấp Bắc (1963 - 1998).
Ba chiến sĩ gang thép chính là 3 chiến sĩ anh hùng nổi bật trong chiến thắng
Ẩp Bắc gồm: Đừng, Trạch (tự Công) và Hùng. Ba chiến sĩ vô cùng dũng cảm
chiến đấu bất chấp sự tấn công dồn dập từ xe bọc thép, mưa bom bão đạn
của quân địch. Kể từ năm 2000, ngày mùng 7 tháng Chạp Âm lịch hàng năm
là lễ giỗ Ba chiến sĩ gang thép đã trở thành nếp sinh hoạt văn hóa truyền
thống, thể hiện tinh thần “Uống nước nhớ nguồn” và lòng tự hào dân tộc của
Đảng bộ và nhân dân xã Tân Phú, huyện Cai Lậy.
Đây là khu di tích lịch sử cấp quốc gia được Bộ văn hoá thể thao và du lịch
công nhận.
Hoàn cảnh lịch sử chiến thắng Ấp Bắc :
Sau hai năm ký hiệp định Giơnevơ 1954, nước ta đã không có cuộc tổng
tuyển cử trên cả nước như tinh thần của hiệp định. Miền Bắc tiến lên chủ nghĩa
xã hội nhưng miền Nam không hề im tiếng súng. Mỹ chính thức nhảy vào miền
Nam, chính quyền Ngô Đình Diệm hình thành. Quân nhân miền Nam bước vào
cuộc chiến mới cùng với sự chi viện của hậu phương Miền Bắc.
Sau những chính sách đàn áp của chính quyền Ngô Đình Diệm, Mỹ tiến hành
chiến lược chiến tranh đặc biệt với ý đồ “dùng người Việt đánh người Việt”
trong thời gian từ 1961 - 1965, với các phương thức: dùng các thủ đoạn chiến
tranh xâm lược kết hợp vũ khí hiện đại và những biện pháp khủng bố, đàn áp
dã man. Lực lượng chủ yếu là quân đội của Việt Nam Cộng Hoà do Mỹ đào tạo
chỉ huy. Trong đó, Mỹ triển khai chiến thuật “bủa lưới phóng lao”, sử dụng hai
con chủ bài trực thăng vận”, “thiết xa vận” nhằm tìm diệt lực lượng vũ trang
và cơ quan lãnh đạo của mặt trận dân tộc giải phóng tại tỉnh Mỹ Tho.
- Ấp Bắc thuộc xã Tân Phú là xã nằm trong vùng giải phóng liên hoàn
kết nối hai huyện Châu Thành và Cai Lậy, tiếp giáp vùng căn cứ của
tỉnh.
- Tương quan lực lượng: Địch mạnh hơn ta rất nhiều về tiềm lực vũ khí
và nhân lực.
Diễn biến và kết quả :
- Phát hiện có lực lượng vũ trang của ta đóng tại Ấp Bắc, Mỹ quyết định

mở cuộc tiếm công lớn với tên gọi, cuộc hành quân “Đức Thắng 01-
63”.
- Quân ta tổ chức lực lượng, triển khai trận địa du kích do đại đội trưởng
Nguyễn Bãy (Bãy Đen) chỉ huy. Bên cạnh đó, là tinh thần thổi cơm tiếp
tế không mệt mỏi của các mẹ, các chị.
- Địch hoàn toàn thất bại.
Ý nghĩa :
- Là chiến thắng lớn đầu tiên của du kích Mặt trận dân tộc giải phóng
miền Nam Việt Nam với Mỹ và quân lực chính quy Việt Nam Cộng Hoà.
- Đánh dấu sự thất bại chiến thuật bủa lưới phóng lao với trực thăng
vận và thiết xa vận của Mỹ.
- Mở đầu cho phong trào thi đua Ấp Bắc giết giặc lập công trên khắp
các chiến trường miền Nam Việt Nam.
- Báo hiệu sự sụp đổ của chế độ Ngô Đình Diệm cùng chiến lược “chiến
tranh đăc biệt” của đế quốc Mỹ.
Nam Kỳ Lục Tỉnh xưa và nay

Vị trí : thuộc Nam bộ ngày nay, bao gồm Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ tức
ĐBSCL.
Nam kỳ lục tỉnh là cách gọi xuất phát từ năm 1832 dưới thời vua Minh Máng
thứ 13 và kết thúc khi Pháp chiếm Nam Kỳ năm 1867.
Nam Bộ là vùng đất mới hình thành và phát triển khoảng hơn 310 năm qua.
Có thể chia 3 giai đoạn chính :
- Thứ nhất, những lưu dân Việt, Hoa vào khai phá vùng đất này (theo
sự cho phép của Chúa Nguyễn và Vua Chân Lạp), vốn là vùng đất rộng
người thưa, rừng rậm bao phủ, “muỗi kêu như sáo thổi, đĩa lền tựa
bánh canh, dưới sông cá sấu, trên rừng hổ dữ” .
- Thứ hai, năm 1698 khi Lễ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh thừa lệnh chúa
Nguyễn Phúc Chu vào kinh lược vùng đất này, sáp nhập vào hành
chính Đàng Trong ổn định dân cư, sau đó phát triển đến thời vua Gia
Long, Minh Mạng thì lập Trấn Gia Thành tức thành Gia Định là trung
tâm và kèm theo năm trấn Phiên An, Biên Hoà, Định Tường, Vĩnh
Thanh và Hà Tiên.
- Giai đoạn Thứ ba, năm 1832, vua Minh Mạng cho đổi thành Gia Định
thành thành Phiên An, bỏ năm trấn cũ thành lập sáu tỉnh mới là Phiên
An, Biên Hoà, Vĩnh Long, Định Tường, An Giang và Hà Tiên. Đến năm
1834, Nam kỳ lục tỉnh được gọi chung là Nam Kỳ. Năm 1835, tỉnh
Phiên An đổi thành tỉnh Gia Định.
So sánh để thấy rõ hơn Nam Kỳ lục tỉnh xưa và 13 tỉnh thành của Nam Bộ
ngày nay là Nam Kỳ lục tỉnh chia ra ba tỉnh miền Đông và ba tỉnh miền Tây.
Ba tỉnh miền Đông :
- Tỉnh Gia Định: ngày nay là các tỉnh Tây Ninh và TP. HCM, Bình Dương,
Long An (tương đối)
- Tỉnh Biên Hoà: ngày nay là Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Phước,
một phần của Bình Dương và TP. HCM (tương đối)
- Tỉnh Định Tường: ngày nay là Tiền Giang, và Đồng Tháp (tương đối)
Ba tỉnh miền Tây:
- Tỉnh Vĩnh Long: ngày nay là Bến Tre, Trà Vinh, Vĩnh Long, (tương đối)
- Tỉnh An Giang: ngày nay là An Giang, thành phố cần Thơ, Sóc Trăng
(tương đối)
- Tỉnh Hà Tiên: ngày nay là Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Hậu Giang,
(tương đối)
Sau khi Pháp chiếm ba tỉnh miền Đông năm 1862 và ba tỉnh miền Tây năm
1867 thì hành chính Nam Kỳ lục tỉnh hoàn toàn bị thay đổi, xáo trộn. Pháp chia
6 tỉnh ra thành 24 hạt tham biện để quản lý theo cách của mình. Lịch sử Nam
kỳ lục tỉnh đã bước sang một trang khác.
Tên gọi Cai Lậy - thị xã mới của tỉnh Tiền Giang
Cai Lậy là tên huyện và thị xã nằm ở phía Tây của tỉnh Tiền Giang. Nằm trên
đường quốc lộ 1A. Trước đây, Cai Lậy là đơn vị hành chính cấp huyện của tỉnh
Tiền Giang, với huyện lỵ là thị trấn Cai Lậy.
Thị xã vừa được nâng cấp lên ngày 26/12/2013 theo quyết định điều chỉnh
của Thủ tướng chính phủ Nguyễn Tấn Dũng trên cơ sở thị trấn Cai Lậy và một
số xã của huyện Cai Lậy cũ.
Như vậy, hiện Tiền Giang gồm có thị xã Cai Lậy và huyện Cai Lậy.
Thị xã mới gồm 16 đơn vị hành chính gồm 6 phường và 10 xã. Diện tích
140.2 km2 và dân số hơn 120.000 người (2009).
Thị xã Cai Lậy là trung tâm kinh tế, chính trị xã hội quan trọng của khu vực
phía Tây Tỉnh Tiền Giang, là cực đối trọng kinh tế với thị xã Gò Công. Thị xã
Cai Lậy từ lâu được biết đến là trung tâm mua bán, trao đổi hàng hóa sầm uất
của khu vực Đồng Tháp Mười.
Trong quy hoạch phát triển chung của tỉnh, thị xã Cai Lậy sẽ được nâng cấp
phát triển thành đô thị văn minh, hiện đại của tỉnh Tiền Giang.
Giả thuyết về tên gọi này là: Cuối thế kỉ XVIII, có một ông cai cơ tên Ngô
Tấn Lễ cai quản vùng này, ông theo hoạt động với Võ Tánh, một vị tướng của
Nguyễn Ánh. Ông có uy tín, có công mở mang vùng đất này, người dân thường
gọi Cai Lễ. Ông cho lập chợ lấy tên Cai Lễ, về sau ông mất, tên Cai Lễ được
gọi cho cả vùng, sau nầy người dân đọc trạy thành Cai Lậy (theo sách Nghìn
năm bia miệng của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường).
Hùm xám Cai Lậy (nhân vật khét tiếng Cai Lậy thời Pháp)
Là biệt danh của một người có tên Nguyễn Văn Tâm (1893-1990), là một
tên tay sai đắc lực trong thời kỳ Thực dân Pháp xâm lược nước ta.
Nguyễn Văn Tâm quê ở Tây Ninh, từng là thầy giáo ở Tây Ninh, nói và viết
tiếng Pháp thông thạo. Sau này, được Pháp tín nhiệm cho thăng tới chức thủ
tướng chính quyền quốc gia Việt Nam thân Pháp dưới quyền của quốc trưởng
Bảo Đại. Thời gian làm thủ tướng chỉ hơn 1 năm từ tháng 06/1952 đến tháng
12/1953.
Trong giai đoạn làm quận trưởng quận Cai Lậy khoảng những năm 1930 và
đặc biệt là 1940 - 1941, khi khởi nghĩa Nam Kì nổ ra, Nguyễn Văn Tâm tỏ ra
cứng rắn đến tàn bạo, thẳng tay đàn áp những người cộng sản cách mạng,
nên hắn được đặt cho biệt danh: cọp Cai Lậy hay hùm xám Cai Lậy. Tháng 9
năm 1945, sau khi Việt Minh giành lại chính quyền từ tay người Pháp, Nguyễn
Văn Tâm bị tổ chức Thanh niên tiền phong của Việt Minh bắt ở Chợ Đệm, bị
chặt ngón tay trỏ và bị tống giam. Nhưng sau đó, quân Pháp nổ súng chiếm
lại Sài Gòn. Ông Tâm được quân Pháp cứu ra trong một trận tảo thanh do đại
tá Massu chỉ huy vào tháng 9 năm 1945.
Sau đó, Nguyễn Văn Tâm lại được người Pháp sử dụng và giao cho cai quản
quận cũ Cai Lậy. Năm 1950, Tâm được trao chức Tổng giám đốc công an Sài
Gòn.
Năm 1955, Nguyễn Văn Tâm sang Pháp định cư và qua đời ở Paris ngày 23
tháng 11 năm 1990, thọ 97 tuổi.
Ngã ba Cái Bè
Vị trí: km 2004, QL1A , khu vực xã An Cư. Rẽ phải đi tiếp cần Thơ. Rẽ trái
vào trung tâm thị trấn Cái Bè của huyện Cái Bè, đi tiếp hết đường là đến bến
chợ nổi Cái Bè trên sông Tiền.
Địa danh Cái Bè

Vị trí: Cái Bè là tên hành chính cấp huyện ở phía Tây của tỉnh Tiền Giang.
Cái Bè cũng là tên thị trấn và một chợ nổi nổi tiếng trong huyện Cái Bè.
Địa danh Cái Bè từng là trung tâm của dinh Long Hồ dưới thời các chúa
Nguyễn. Hiện nay huyện Cái Bè nổi tiếng với những vườn trái cây và là huyện
có tiềm lực kinh tế vườn hàng đầu của tỉnh Tiền Giang. Xoài cát Hoà Lộc là
thương hiệu nổi tiếng xuất phát từ huyện này.
Nguồn gốc tên gọi Cái Bè:
Tên Cái Bè được giải thích bằng nhiều cách khác nhau, trong đó có một cách
diễn giải được nhiều cư dân địa phương chấp nhận đó là: Vào năm Nhâm Tý
(1732), Chúa Nguyễn xuống chia phần đất của Gia Định để lập thêm châu Định
Viên, Dinh Long Hồ, mà dinh được đặt trên phần đất Cái Bè.
Thời bấy giờ Cái Bè là vùng nước mênh mông nhưng lại khá nhộn nhịp bởi
vì có khá nhiều ngôi nhà được cất trên những bè tre, bè gỗ. Những con sông
lớn thông thường được gọi là sông Cái (chữ Cái ảnh hưởng từ giống Cái theo
tín ngưỡng thờ mẫu) luôn có những rạch nước chảy vào, vì vậy tuỳ theo từng
đặc điểm của từng rạch mà người ta đặt tên khác nhau kèm theo chữ Cái. Vậy
Cái Bè là do sự ghép âm từ chữ Cái với những bè gỗ, bè tre đậu nhiều ở đầu
sông hoặc các Vàm.
Tour đi chợ nổi Cái Bè

Thông thường đi trong 1 ngày, 2 ngày kết hợp cần Thơ hoặc 4 ngày kết hợp
Cà Mau hay Hà Tiên, tuỳ đặc điểm tour .
Cách thức đi: Xe đưa đoàn đến bến tàu du lịch Cái Bè, thông thường sẽ có
HDV của công ty du lịch đối tác đón và hướng dẫn (ví dụ du lịch Cái Bè của
Tiền Giang hoặc du lịch Cửu Long của Vĩnh Long). Đoàn xuống thuyền máy đi
tham quan chợ nổi. Sau đó, lên đất liền tham quan khu vực cù lao Tân Phong
của Tiền Giang hoặc cù lao Minh của Vĩnh Long, các điểm quen thuộc như khu
nuôi ong mật, làm cốm, nấu rượu đế, làm bánh tráng, kẹo dừa... ăn trưa.
Xuống thuyền máy vào bến tàu Vĩnh Long là kết thúc hành trình. Xe sẽ chạy
từ Cái Bè qua bến tàu Vĩnh Long để đón đoàn. Tổng thời gian tham quan ăn
uống (ăn trưa trên cù lao Tân Phong hoặc cù Lao Minh) khoảng 3 - 4 tiếng.
Theo sách Đại Nam Nhất Thống Chí soạn vào đời vua Tự Đức thế kỷ 19, thì
Cái Bè thuở ấy đã là nơi buôn bán sầm uất. Tất cả hàng hóa đều được chở
trên các bè xuôi ngược trên sông. Chợ nổi Cái Bè nằm ở đoạn sông Tiền, giáp
ranh giữa 3 tỉnh Tiền Giang, Vĩnh Long và Bến Tre.
Xem thêm: chuyên đề về chợ nổi tại phần cần Thơ - chợ nổi Cái Răng.
Khu vực: “Chợ gạo Cái Bè - cầu Bà Đắc”

Vị trí: cách ngã ba Cái Bè 2 km, dọc theo quốc lộ 1A qua cầu Bà Đắc km
2006 thuộc xã An Cư, huyện Cái Bè, sẽ thấy bên tay phải có rất nhiều vựa gạo,
tập trung rất nhiều xe tải lấy gạo đến từ nhiều tỉnh thành khác nhau với các
biển số xe khác nhau: “Chợ gạo Cái Bè” là cách gọi của giới kinh doanh lúa
gạo trong khi dân địa phương thì lại gọi là “Chợ gạo Bà Đắc” vì gần cầu Bà
Đắc. Bản chất hoạt động của chợ gạo Bà Đắc như là một chợ đầu mối. Phía
sau những vựa gạo này là con sông An Cư, cùng tên cầu An Cư, xã An Cư của
huyện Cái Bè.
Nguồn gốc hình thành:
Đầu tiên chợ gạo này chỉ là một xóm nhỏ bên đường, với mấy nhà máy xay
xát loại nhỏ. Khi đất nước chuyển sang kinh tế thị trường, lúa gạo trở thành
hàng hóa, Việt Nam là quốc gia đứng thứ hai trên thế giới về xuất khẩu gạo
(sau Thái Lan). ĐBSCL trở thành nơi cung cấp gạo chủ yếu cho xuất khẩu…,
đó là những cơ hội vàng để nhưng chợ gạo miền Tây hình thành và phát triển.
Nơi nào giao thông thuận lợi, sẽ trở thành chợ đầu mối, như chợ gạo Bà Đắc -
Cái Bè, thuận cả đường sông và đường bộ. Chợ gạo Bà Đắc là một trường hợp
tự phát nhưng rất thành công.
Xuất xứ của gạo: Nhiều năm nay, chợ gạo đầu mối Bà Đắc làm ăn sung
túc...Chủng loại gạo phong phú, đến từ nhiều địa phương khác nhau, như
Đồng Tháp Mười, Tứ Giác Long Xuyên, các tỉnh lân cận. Gạo đến từ các vùng
nước ngọt, và cả các vùng nước lợ của đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có
nhiều loại gạo thơm ngon nổi tiếng. Gần đây, có cả gạo ngon từ đất nước Chùa
Tháp, cũng hội tụ về đây.

An Cư được xem như là trung tâm của vùng sản xuất lúa cao sản Tiền Giang,
lại có khả năng thu hút lúa gạo từ Long An, Đồng Tháp, Vĩnh Long. Hàng ngày,
hoạt động ở đây tất nhộn nhịp nhưng dường như không dành cho những người
mua bán nhỏ lẻ, mà chủ yếu là hợp đồng lớn cho lái gạo các nơi.
Tiếng lóng ám chỉ những người chuyên buôn bán lúa gạo ở đây là: Hàng
xáo. Còn những người đem gạo đến đây giao cho các vựa thì gọi thông thường
là thương lái.
Hiện nay, qua một quá trình phát triển, khu vực chợ gạo bà Đắc nay hoạt
động theo quy trình khép kín bao gồm: thu mua, xay xác, lau gạo theo hợp
đồng, tiếp thị, cung ứng, vận chuyển...Nghề nào xem ra cũng đang phát đạt.
Tại đây hiện có khoảng gần 50 nhà máy gia công gạo xuất khẩu và gần 80
doanh nghiệp lúa gạo hoạt suốt ngày đêm.
Trong giới kinh doanh lúa gạo, khi muốn tìm hiểu tình hình thị trường lúa
gạo trong nước, họ phải đến miền Tây. Mà muốn tìm hiểu tình hình lúa gạo
miền Tây, không nơi nào tốt bằng đến chợ đầu mối Bà Đắc.
Muốn biết lúa gạo trong dân còn nhiều hay đã hết, các nhà xuất khẩu chỉ
cần đến gặp các chủ doanh nghiệp ở Bà Đắc. Muốn biết nông dân đang trồng
nhiều loại lúa gì, chợ Bà Đắc luôn có thông tin chính xác. Nếu các nhà máy ở
Bà Đắc hoạt động hết công suất, chạy suốt ngày đêm, chắc chắn là các DN
đang “đói” hàng gạo cho xuất khâu. Còn nếu các nhà máy chạy cầm chừng
hoặc đóng cửa im lìm, đầu ra của gạo đang có vấn đề hoặc giá xuất đang thấp,
các doanh nghiệp muốn “ém” hàng. Các động thái của các DN xuất khẩu gạo
đều được các chủ chành, vựa ở Bà Đắc “bắt mạch” kịp thời, chính xác để có
đối sách phù hợp.
Cầu Trà Lọt mới - Nhân vật lịch sử Lê Văn Duyệt

Vị trí qua khỏi khu vực chợ gạo Cái Bè, nằm trên trục quốc lộ 1A tại km 2010
+ 288, thuộc xã Hoà Khánh, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang.
Cầu Trà Lọt mới là hạng mục quan trọng trong dự án cải tạo mạng lưới
đường quốc gia nói chung và chuỗi làm mới ba cây cầu trên quốc lộ 1A thuộc
địa bàn tỉnh Tiền Giang nói riêng do Tổng Cục Đường Bộ Việt Nam làm chủ
đầu tư gồm cầu Kinh Xáng, cầu Trà Lọt và cầu Cổ Cò nhằm giúp việc đi lại của
bà con và các phương tiện trên quốc lộ 1A qua tỉnh Tiền Giang được thuận lợi
hơn.

Cầu được khởi công năm 2012 và thông xe vào ngày 27/12/2013 sau hơn
20 tháng thi công trong điều kiện gặp nhiều khó khăn về giải phóng mặt bằng,
vốn và cả yếu tố thời tiết song với nỗ lực từ phía chủ đầu tư, nhà thầu cùng
các đơn vị thi công công trình đã hoàn thành kịp tiến độ trước Tết Nguyên Đán
Giáp Ngọ (2014).
Cầu mới gồm 7 nhịp, rộng 12 m, dài gần 500 m , thiết kế kiểu bê tông cốt
thép dự ứng lực.
Cầu Trà Lọt cũ được sửa chữa lại và hoàn thành cuối tháng 1 năm 2014.
Việc phân luồng sẽ là: từ TP. HCM về các tỉnh miền Tây sẽ đi theo cầu mới,
chiều ngược lại sẽ đi theo cầu cũ.
Nhân vật lịch sử Lê Văn Duyệt

Lê Văn Duyệt là một nhà chính trị, quân sự nổi tiếng, là một danh tướng
dưới triều vua Gia Long, Minh Mạng. Ông sinh năm 1763 tại vàm Trà Lọt, làng
Hoà Khánh, châu Định Viễn, dinh Long Hồ (nay thuộc xã Hòa Khánh, huyện
Cái Bè, tỉnh Tiền Giang). Mất năm 1832 đương lúc tại chức Tổng trấn Gia Định
thành. Thọ 69 tuổi. Sau khi mất, triều đình phong ông tới chức Thái Bảo quận
Công.
Tô tiên Lê Văn Duyệt gốc từ Quảng Ngãi vào Nam sinh sống. Ông là con
trưởng trong một gia đình nông dân nghèo với tổng cộng 4 anh em trai ở Tiền
Giang. Cha ông là Lê Văn Toại. Bản thân ông khi ra là một Giám sinh (bán nam
bán nữ).
Sự kiện làm thay đổi cuộc đời Lê Văn Duyệt là sau thời khắc cứu giúp Nguyễn
Ánh trong lúc trốn chạy sự truy đuổi của quân Tây Sơn đến vàm Trà Lọt năm
1781. Nguyễn Ánh đã tuyển dụng Lê Văn Duyệt làm thái giám, lãnh nhiệm vụ
bảo vệ gia nhân cung quyến cho chúa, năm đó ông 17 tuổi.
Tuy dáng người thấp bé, bản thân lại là một giám sinh nhưng Lê Văn Duyệt
lại rất khoẻ mạnh, giỏi võ, giúp phò tá đắc lực và lập nhiều công trạng cho sự
nghiệp khôi phục cơ đồ của Nguyễn Ánh (thắng Tây Sơn) nên về sau được
trọng dụng và được thăng quan tiến chức. Nguyễn Ánh thường bàn bạc với Lê
Văn Duyệt các vấn đề về quân đội như một Đại Công thần của nhà Nguyễn.
Trong cuộc đời mình, Lê Văn Duyệt được hai triều vua Gia Long và Minh
Mạng tin tưởng giao cho giữ chức Tổng trấn Gia Định thành, có công rất lớn
trong việc dẹp loạn và ổn định vùng đất phương Nam.
Tuy nhiên, sau khi đã mất, Lê Văn Duyệt bị vua Minh Mạng nghi ngờ lòng
trung thành dẫn đến việc bãi chức Tổng Trấn Gia Định thành, cho xiềng quanh
mộ ông (nay thuộc khu di tích Lăng Ông Bà Chiểu) và hàng loạt các vấn đề
trách tội khác. Một số giả thuyết làm vua Minh Mạng nghi ngờ gồm:
- Liên quan đến loạn Lê Văn Khôi mà Lê Văn Khôi là con nuôi Lê Văn
Duyệt.
- Lạm quyền làm sai ý triều đình nhất là sau khi vua Gia Long băng hà.
- Có ý ủng hộ Cơ Đốc giáo làm nghịch ý vua Minh Mạng.
- Không ủng hộ vua Minh Mạng lên ngôi lúc vua Gia Long còn sống.
- Vào chầu không lạy vua Minh Mạng, làm vua khó chịu. Lê Văn Duyệt
chỉ được phép không lạy vua Gia Long nhưng vua Minh Mạng không
cho phép điều này
Nhiều tài liệu cho rằng vua Minh Mạng không hài lòng về Lê Văn Duyệt lúc
còn sống nhưng do công trạng của ông quá lớn nên chưa làm gì được. Đợi khi
ông mất mới thực hiện.
Sau này, đến thời vua Thiệu Trị mới ban chiếu phục hồi danh dự cho Lê Văn
Duyệt.
Thời Việt Nam Cộng Hoà, trong tờ tiền 100 đồng có in hình Lê Văn Duyệt.
Năm 2008, theo ý tưởng của tạp chí Xưa và Nay, tượng đồng Lê Văn Duyệt
nặng 3 tấn do điêu khắc gia Phạm Vặn Hạng thực hiện đã được đặt trang trọng
tại điện thờ ông trong di tích Lăng Ông Bà Chiểu (số 1, đường Vũ Tùng, quận
Bình Thạnh).
Xoài cát Hoà Lộc - Thương hiệu trái cây quốc tế

Phân bố: tập trung nhiều nhất ở huyện Cái Bè, Tiền Giang, vùng ĐBSCL.
Hiện nay đã nhân giống ra các tỉnh Đông Nam Bộ.
Gợi ý thuyết minh: nên tìm mua 1 trái xoài cát Hoà Lộc trên đường và giới
thiệu cho khách sẽ sinh động và tăng hiệu quả cho bài thuyết minh.
Nguồn gốc xoài cát Hoà Lộc: được trồng đầu tiên tại xã Hoà Lộc, quận Giáo
Đức, tỉnh Định Tường vào năm 1930 (ngày nay thuộc xã Hoà Hưng, huyện Cái
Bè, tỉnh Tiền Giang) vì vậy nên có tên xoài cát Hoà Lộc. Đây là vùng đất phù
sa màu mỡ ven sông Tiền nên giàu chất dinh dưỡng, rất thích hợp cho xoài
sinh trưởng và phát triển. Giống xoài này bắt đầu nổi tiếng từ những năm 1939

-1940 sau khi đoạt giải cao trong các cuộc đấu xảo, giống xoài cát này đã trở
thành đặc sản quý, được dâng lên tế lễ nơi đình thần, mà di tích ngày nay là
Đình thần Hòa Lộc.
Đặc điểm và sự phát triển:
Xoài cát Hòa Lộc có thể ra trái sau 24 tháng, trọng lượng trung bình 450 -
600g/trái. Dạng quả thuôn dài, tròn mình, eo rốn rõ, đỉnh nhọn, bầu tròn gần
cuống. Vỏ khi chín vàng tươi, mỏng, phủ lớp phấn trắng mịn, có đốm nhỏ, màu
nâu đen, đốm dạng tròn; thịt quả vàng tươi, dày, chắc thịt, mịn, dẻo, ít xơ, rất
ngọt, thơm dịu. Nhìn chung, giá trị của loại xoài này là màu sắc hấp dẫn, mùi
vị thơm ngon, giá trị dinh dưỡng cao.
Xoài cát Hòa Lộc đã được Cục Sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học và Công
nghệ cấp văn bằng bảo hộ Chỉ dẫn địa lý vào ngày 30/09/2009 với tên “Chỉ
dẫn địa lý xoài cát Hòa Lộc”. Theo đó chỉ có xoài trồng tại địa danh này mới
được mang tên xoài Cát Hòa Lộc.
Đến năm 2010, tổng diện tích trồng xoài cát Hoà Lộc ở Việt Nam lên đến
hơn 9.000 ha và mỗi năm cung ứng cho thị trường trong nước và quốc tế hơn
40.000 tấn xoài.
Hiện loại trái cây đặc sản này đã mang lại nguồn thu lớn cho nông dân ở xã
Hòa Hưng huyện Cái Bè. Với giá trung bình từ 20.000 - 70.000 đồng/kg tùy
thời điểm, mỗi ha cho giá trị từ 200 - 400 triệu đồng và là cây trồng có hiệu
quả kinh tế nhất hiện nay tại xã. Anh Huỳnh Văn Sang ở ấp Hòa có 5 công đất
trồng xoài cát Hòa Lộc, mỗi năm cho thu hoạch khoảng 6 tấn xoài thương
phẩm, bán được 150 triệu đồng (đến thời điểm tháng 04/2013).
Hòa Hưng hiện có 600 ha trồng xoài cát Hòa Lộc. Năm 2012 được Dự án
xây dựng và kiểm soát chất lượng nông sản thực phẩm do Cơ quan Phát triển
quốc tế Canada (CIDA) tài trợ, Hợp tác xã Hòa Lộc đã tham gia mô hình sản
xuất xoài cát Hòa Lộc được công nhận là mô hình trồng xoài cát Hòa Lộc theo
tiêu chuẩn VietGAP. Qua thực hiện mô hình, có 33 hộ nông dân trồng xoài cát
Hòa Lộc với diện tích 23 ha. Xã đang phấn đấu xây dựng mô hình GlobalGAP
đối với loại trái cây này
Được biết, xoài cát Hòa Lộc hiện là một trong những loại trái cây chủ lực có
lợi thế cạnh tranh của tỉnh Tiền Giang. Đến nay, tỉnh đã xây dựng được vùng
chuyên canh l.600 ha, tập trung tại các xã giáp sông Tiền của huyện Cái Bè,

gồm: Hòa Hưng, An Hữu, An Thái Trung, Tân Thanh, Tân Hưng, Mỹ Lương,
An Thái Đông, Mỹ Đức Tây, Mỹ Đức Đông, Thiện Trí, Hòa Khánh …
Thương hiệu xoài cát Hòa Lộc hiện nay không chỉ chiếm lĩnh thị trường trong
nước mà còn đang vươn ra thế giới, xuất khẩu sang một số thị trường khó tính
nhất. Đặc biệt, sản phẩm này đã được xuất khẩu sang các thị trường đầy tiềm
năng như: Pháp, Mỹ, Canada, Australia, Nhật Bản, Singapore, Trung Quốc...
Nhờ vậy thu nhập của nông dân trồng xoài cát Hòa Lộc không ngừng được
nâng cao.
Tiêu chuẩn VietGAP là gì?

Ngày 28-1-2008 tiêu chuẩn VietGAP đã chính thức được Bộ Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn ban hành và đã phát huy tác dụng, nhưng để biết được
cụ thể VietGAP là gì chúng tôi xin được giới thiệu ngắn gọn như sau:
VietGAP (là cụm từ viết tắt của: Vietnamese Good Agricultural Practices) có
nghĩa là Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt ở Việt Nam dựa trên 4 tiêu chí
như:
Tiêu chuẩn về kỹ thuật sản xuất.
- An toàn thực phẩm gồm các biện pháp đảm bảo không có hóa chất
nhiễm khuẩn hoặc ô nhiễm vật lý khi thu hoạch.
- Môi trường làm việc đúng mục đích nhằm ngăn chặn việc lạm dụng
sức lao động
- Truy tìm nguồn gốc sản phẩm. Tiêu chuẩn này cho phép xác định được
những vấn đề từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.
Cụ thể là việc quy định rõ ràng những yếu tố chính trong sản xuất nông
nghiệp như:
1. Đánh giá và lựa chọn vùng sản xuất

2. Giống và gốc ghép
3. Quản lý đất và giá thể
4. Phân bón và chất phụ gia
5. Nước tưới
6. Hóa chất (bao gồm cả thuốc bảo vệ thực vật)
7. Thu hoạch và xử lý sau thu hoạch
8. Quản lý và xử lý chất thải
9. An toàn lao động
10. Ghi chép, lưu trữ hồ sơ, truy nguyên nguồn gốc và thu hồi sản phẩm
11. Kiểm tra nội bộ
12. Khiếu nại và giải quyết khiếu nại
Cầu Cổ Cò Mới
Vị trí: song song với cầu cổ Cò cũ tại km 2019 + 180 trên quốc lộ 1A, thuộc
xã An Thái Đông huyện Cái Bè tỉnh Tiền Giang, cầu là hạng mục quan trọng
trong dự án cải tạo mạng lưới đường quốc gia nói chung và chuỗi làm mới ba
cây cầu trên quốc lộ 1A thuộc địa bàn tỉnh Tiền Giang nói riêng do Tổng Cục
Đường Bộ Việt Nam làm chủ đầu tư gồm cầu Kinh Xáng, cầu Trà Lọt và cầu cổ
Cò nhằm giúp việc đi lại của bà con và các phương tiện trên quốc lộ 1A qua
tỉnh Tiền Giang được thuận lợi hơn.
Khởi công ngày 7/12/2012 và thông xe chính thức ngày 13/01/2013.
Chiều dài khoảng 500 m, rộng 12 m, gồm 7 nhịp, cầu được thiết kế vĩnh cửu
theo dạng bê tông cốt thép dự ứng lực. Khó khăn nhất trong triển khai thi công
là vướng mặt bằng. Tổng cộng có 223 hộ bị ảnh hưởng phải di dời để bàn giao
mặt bằng cho công trình.
Như vậy, sau gần 2 năm thi công, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chủ đầu tư
và Ban QLDA 6, cùng với sự quyết liệt của chính quyền địa phương trong công
tác GPMB, sự nỗ lực của các nhà thầu, ba cầu là Kinh Xáng, Trà Lọt và cổ Cò
trên tuyến QL1 qua tỉnh Tiền Giang đã được thông xe, góp phần quan trọng
để giảm ùn tắc trong dịp Tết Giáp Ngọ 2014 và sau đó.
Ngã ba An Hữu
Vị trí: đây là nút giao nhau giữa quốc lộ 1A và quốc lộ 30. Điểm giao nhau
tại xã An Thái Trung, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang nên còn được gọi là ngã
ba An Thái Trung.
Từ ngã ba An Hữu đi thẳng sẽ qua cầu Mỹ Thuận đi Vĩnh Long. Rẽ phải đi

vườn quốc gia Tràm Chim, căn cứ xẻo Quýt, Khu Đồng Tháp Mười, thành phố
Cao Lãnh, thị xã Hồng Ngự và cửa khẩu quốc tế Dinh Bà của tỉnh Đồng Tháp,
(xem phần tuyến điểm QL30)
Cầu Mỹ Thuận - Cầu treo dây văng đầu tiên và hoành tráng nhất
miền Nam
Vị trí: trên tuyến quốc lộ 1A, km 2028, bắc qua sông Tiền, nối hai tỉnh Tiền
Giang và Vĩnh Long, cách TP. HCM khoảng 125 km hướng Tây Nam, cách thành
phố Cần Thơ khoảng 45 km. Đầu cầu phía Bắc thuộc xã Hoà Hưng, huyện Cái
Bè, tỉnh Tiền Giang, đầu cầu phía Nam thuộc xã Tân Ngãi, thành phố Vĩnh
Long.
Cầu Mỹ Thuận là cầu treo dây văng đầu tiên và hoành tráng nhất được xây
dựng tại miền Nam nói chung và ĐBSCL nói riêng, ngày khánh thành là một
sự kiện đặc biệt đối với người dân ĐBSCL. Tên gọi Mỹ Thuận là tên một ngôi
làng nhỏ phía tả ngạn sông Tiền thuộc huyện Cái Bè , Tiền Giang.
Ngày khởi công 6/7/1997 và ngày khánh thành 21/05/2000.
Một số thông số kỹ thuật của cầu Mỹ Thuận: loại cầu treo dây văng hình rẻ
quạt với hai mặt phẳng dây cách nhau 18,6 m, tổng chiều dài 1.535,2 m trong
đó phần cầu dây văng dài 660m, đường dẫn dài 875,2 m gồm 22 nhịp, trụ cầu
gồm 2 tháp có hình chữ H bằng bê tông cốt thép cao 123,5 m, tổng cộng có
128 dây văng. Tổng kinh phí đầu tư hơn 90 triệu đô la Mỹ (trong đó chính phủ
Úc góp 66% và chính phủ Việt Nam góp 34%). Chủ đầu tư: Bộ giao thông vận
tải Việt Nam và cơ quan hợp tác phát triển kinh tế Autralia (úc) tại TP. HCM.
Một số giá trị của cây cầu:
Chấm dứt sứ mệnh của phà Bắc Mỹ Thuận sau 64 năm hoạt động (từ năm
1936). Việc lưu thông qua phà vừa mất thời gian, vừa không đảm bảo an toàn,
vào những lúc cao điểm dễ xảy ra ùn ứ.
Cầu Mỹ Thuận đứng hàng thứ 38 trong tổng số khoảng 80 cây cầu cáp kéo
quan trọng đã được xây trên thế giới (Cầu Tatara ở Nhật Bản là cầu cáp kéo
có vày chính dài nhất thế giới hiện nay (890 m). Nhưng cầu Mỹ Thuận sẽ là
cầu có vày chính bằng bê tông dài thứ 8 trên thế giới (Cầu cáp kéo có vày
chính bằng bê tông dài nhất hiện nay là cầu Skamsund ở Na Uy (530 m), còn
vày chính của cầu Tatara làm bằng sắt).
Đáp ứng đủ yêu cầu kỹ thuật của các nước thành viên trong ủy ban các nước
sông Mê Kong, điều mà thời Việt Nam Cộng Hòa định xây nhưng không đáp
ứng đủ do chi phí quá lớn (thực ra việc xây cầu đã manh nha từ những năm
1950)
Đáp ứng lòng mong mỏi và hy vọng của nhân dân đặc biệt là ĐBSCL
Giao thông tiện lợi, thúc đẩy sự phát triển. Phá bỏ thế cô lập của Vĩnh Long,
thông suốt tuyến TP. HCM đi Vĩnh Long.
Công trình xây dựng có giá trị kiến trúc nổi bật, mang một nét tuyệt vời về
giá trị thẩm mỹ, thu hút rất nhiều khách du lịch từ mọi miền đất nước.

TỈNH BẾN TRE

Thông tin về Bến Tre
Vị trí: cuối nguồn sông Cửu Long, giáp biển Đông, với 65 km đường bờ biển.
Tỉnh lỵ của Bến Tre là thành phố Bến Tre, cách TP. HCM khoảng 85 km về phía
Tây. Hình dáng Bến Tre có hình rẽ quạt, đầu nhọn hướng thượng nguồn và
xòe rộng hướng biển.
Tỉnh Bến Tre có 9 đơn vị hành chính gồm 1 thành phố Bến Tre và 8 huyện
Châu Thành, Chợ Lách, Giồng Trôm, Ba Tri, Thạnh Phú, Bình Đại, Mỏ Cày Nam
và Mỏ Cày Bắc.
Diện tích: 2.360,6 km2. Dân số hơn 1 triệu 200 ngàn người (2011)
Giai đoạn Nam kỳ lục tỉnh: Bến Tre thuộc tỉnh Vĩnh Long. Bến Tre trong lịch
sử kháng chiến chống Pháp và Mỹ đã nổi danh với tiểu đoàn 307 (1948) và
Đồng Khởi Bến Tre 17/1/1960 và đội quân tóc dài.
Danh nhân Bến Tre: nhà bác học Trương Vĩnh Ký, nhà thơ, nhà văn hoá
Nguyễn Đình Chiểu (tác giả Lục Vân Tiên), nhà nho Võ Trường Toản, tiến sĩ
đầu tiên của Nam Bộ Phan Thanh Giản, Nữ văn sĩ Sương Nguyệt Ánh (con gái
Nguyễn Đình Chiểu), Huỳnh Tấn Phát - chủ tịch chính phủ cách mạng lâm thời
Cộng hoà miền Nam Việt Nam (1969 - 1976), Nữ tướng Nguyễn Thị Định, nhà
thơ Phan Văn Trị,...
Về giao thông: trước đây đi Bến Tre phải qua hai lần phà Rạch Miễu và Hàm
Luông. Nay đã có hai cây cầu lớn Rạch Miễu và Hàm Luông nối thông suốt.
Đặc sản Bến Tre: kẹo dừa Thanh Long, sầu riêng Cái Mơn, bánh tráng Mỹ
Lồng, Bánh Phồng Sơn Đốc,..
Di tích thắng cảnh du lịch Bến Tre:
- Di tích Đạo Dừa tại cồn Phụng, huyện Châu Thành

- Khu lưu niệm và mộ nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu ở huyện Ba
Tri
- Khu du lịch sinh thái sân chim Vàm Hồ huyện Ba Tri
- Khu di tích, nhà trưng bày Đồng Khởi, huyện Mỏ Cày
- Lễ xuất quân tiểu đoàn 307 tại xã Đại Điền, huyện Thạnh Phú
(01/05/1948)
Thơ về Bến Tre:

“ Bến Tre dừa ngọt sông dài

Ở huyện Mỏ Cày có kẹo nổi danh
Kẹo Mỏ Cày vừa thanh vừa béo
Gái Mỏ Cày vừa khéo vừa ngoan
Anh đây muốn hỏi cùng nàng
Làm trai Thạnh Phú cưới nàng được chăng ?”
“Bến Tre nước ngọt lắm dừa

Ruộng vườn màu mỡ, biển thừa cá tôm Sầu riêng măng cụt Cái Mơn
Nghêu sò Cồn Lọi, thuốc ngon Mỏ Cày”
“ Bến Tre giàu mía Mỏ Cày

Giàu nghêu Thạnh Phú, giàu xoài Cái Mơn
Bến Tre biển cá, sông tôm
Ba Tri muối mặn, Giồng Trôm lúa vàng.”
Sông Mekong quốc tế - Sông Cửu Long Việt Nam.

Vị trí: Bắt nguồn từ cao nguyên Tây Tạng, Trung Quốc và kết thúc tại vùng
ĐBSCL, Việt Nam. Tổng cộng sông chảy qua sáu quốc gia gồm Trung Quốc,
Myanma, Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam. Tổng chiều dài 4.183 km.
Sông Mê Kong là một những con sông dài nhất trên thế giới. Đứng thứ 10 trên
thế giới về chiều dài.
Mười sông dài nhất thế giới gồm:
1. sông Nile dài 6.732 km

2. sông Amazone dài 6.693 km
3. sông Trường Giang (hoặc Dương Tử) dài 6.300 km (dài nhất châu Á)
4. sông Hoàng Hà dài 5.464 km
5. sông Ob-Irtysh dài 5.409 km bắt nguồn từ Nga
6. sông Amur dài 4.415 km bắt nguồn từ Nga
7. sông Lena dài 4.399 km bắt nguồn từ Nga
8. sông Congo dài 4.373 km bắt nguồn từ Congo
9. sông Mackenzie dài 4.240 km bắt nguồn từ Canada
10. sông Mekong
Sông Mekong là tên gọi quốc tế, ngoài ra con sông còn có các tên gọi khác
theo địa phương gồm:
- Tây Tạng: gọi là Lan Thương giang nghĩa là con sông cuộn sóng.
- Lào và Thái Lan: gọi là sông Mê Nam Khong.
- Lào gọi riêng là Mè Khỏng.
- Campuchia: gọi là Tonle Thom nghĩa là sông Lớn
- Việt Nam: gọi là sông Cửu Long
Ủy ban sông Mekong bao gồm các nước Myanma, Lào, Thái Lan, Campuchia
và Việt Nam (trừ Trung Quốc). Những vấn đề xây dựng,... liên quan đến sông
Mekong đều phải thông qua ủy ban này.
Sông Mekong sở hữu một số sinh vật nước ngọt khổng lồ được ghi vào sách
đỏ các loài đang bị đe dọa của Hiệp hội Bảo tồn Thế giới như cá úc, cá đuối
gai độc khổng lồ. Cá úc khổng lồ sông Mekong được coi là loài cá nước ngọt
lớn nhất cùng họ với loài cá nhám chó, đã được đưa vào danh sách những loài
bị đe dọa vào năm 2003, sau khi nghiên cứu chỉ ra số lượng cá giảm ít nhất
80% trong hơn 13 năm qua.
Tại Việt Nam, hai nhánh sông Mekong từ Campuchia chảy về chia ra hai
nhánh gồm sông Tiền và sông Hậu đổ ra biển qua chín cửa, vì vậy nên goi là
sông Cửu Long. Lượng nước trung bình hằng năm mà sông Mê Kong mang
đến cho vùng ĐBSCL hơn 460 tỷ m3, vận chuyển khoảng 150 - 200 triệu tấn
phù sa, gấp 7- 8 lần khối lượng phù sa sông Hồng của miền Bắc. Chính vì vậy,
sông Mekong đã góp phần tạo nên sự trù phú, màu mỡ cho ĐBSCL. Bên cạnh
đó, sông Mekong cũng mang đến cho vùng hạ lưu này hơn 1.200 loài thuỷ
sản, trong đó hơn 60 loài có giá trị kinh tế cao, tập trung ở hai họ cá chép và
cá tra, với sản lượng ước tính hơn 2 triệu tấn một năm. Mặt khác, đợt lũ đầu
tiên trong năm vào khoảng tháng 6 tháng 7, đỉnh lũ vào tháng 9 tháng 10
nhưng nét đặc trưng là nước lên chậm và từ từ. Mùa nước nổi đồng thời là
mùa bông điên điển và cá linh.
Chi tiết về hai nhánh sông và các cửa sông Cửu Long gồm.
 Sông Tiền: gồm 4 phân lưu, đổ ra 6 cửa. Chảy qua các tỉnh: Đồng Tháp,
An Giang, Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre, và Trà Vinh
- Sông Mỹ Tho: Cửa Tiểu, Đại
- Sông Ba Lai: Cửa Ba Lai (bị chắn làm cống đập ngăn mặn)
- Sông Hàm Luông: Cửa Hàm Luông
- Sông Cổ Chiên: Cửa cổ Chiên và Cung Hầu
 Sông Hậu: gồm 2 phân lưu, đổ ra 3 cửa. Chảy qua các tỉnh: An Giang,

Cần Thơ, Vĩnh Long, Sóc Trăng và Trà Vinh

- Cửa Ba Thắc : bị bồi lấp năm 1970, nay không còn.
- Cửa Định An
- Cửa Trần Đề
Vấn đề sống chung với lũ ở ĐBSCL

Lũ miền Tây những năm đầu khai khẩn của người Việt khá khắc nghiệt do
chưa quen thuộc đặc tính. Tác động của lũ giai đoạn này ảnh hưởng rất nhiều
đến cuộc sống và tạo những nét văn hoá riêng. Hình thành ra hoàn cảnh như:
mùa len trâu, chôn người chết trên cây hoặc bó người chết rồi cột đá cho chìm
xuống đến khi hết lũ lại đem chôn, ... Tuy nhiên, càng sống lâu thì con người
Tây Nam Bộ dần thích nghi và hiểu rõ về đặc tính của mùa lũ nên thích nghi
hơn, đặc biệt là cuộc sống ngày nay ngày càng tiến bộ và khoa học hơn.
Tại sao phải sống chung với lũ: sống chung với lũ là một cách sống đã tồn
tại từ lâu khi mà nhân dân miền Tây qua một quá trình sinh sống lâu dài đúc
kết ra được, việc này hoàn toàn khác với chống, ngăn lũ và di dời đối với miền
Trung và miền Bắc.
Một số lý do sống chung với lũ là:
- Đặc tính lũ miền Tây là lũ hiền vì nước sông Mê Kong lên chậm, ổn
định do trong quá trình đưa nước về hạ lưu, độ dốc đã hạ nhiều, bên
cạnh đó một số lượng nước đã đổ vào các vùng trũng ngập nước khác
như biển hồ Tonle Sap ở Campuchia, vùng Đồng Tháp Mười và Tứ giác
Long Xuyên (Hà Tiên, Châu Đốc, Rạch Giá, Long Xuyên) trở thành quy
luật và người dân hoàn toàn theo dõi được. Trong khi lũ ở miền Bắc
và miền Trung chảy từ độ dốc cao, nước lên rất nhanh, sức tàn phá
lớn, bất ngờ.
- Lũ sẽ giúp rữa phèn rất tốt cho vùng trũng đất phèn tiềm tảng dày
hàng chục mét ở Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên.
- Lũ về, nước ngập tràn giúp rửa phèn, diệt sâu bọ, làm vệ sinh đồng
ruộng hiệu quả.
- Lũ về, cá về, tăng nguồn lợi thuỷ sản vì tôm cá vào cuối mùa rất dồi
dào.
- Sau mỗi mùa lũ, lượng phù sa bồi đắp làm độ phì của đất tăng, vụ
Đông Xuân tiếp sau đó sẽ bội thu về năng suất và sản lượng.
Biện pháp sống chung với lũ: tuy sống chung với lũ sẽ có lợi nhưng cách

thức sống chung như thế nào cũng là điều quan trọng. Một số biện pháp vừa
là kinh nghiệm của nhân dân Tây Nam Bộ vừa có sự quan tâm chỉ đạo của Nhà
nước như:
- Quy hoạch cây trồng hợp lý. Ví dụ, trồng cây bồ bồ trong vùng ngập
nước vì khi nước lên cây sẽ mọc cao lên theo mặt nước. Trồng sen
trong vùng ngập nước vì trồng sen 1 ha hơn 3 - 4 lần trồng lúa bởi
Đồng Tháp Mười không trồng lúa được, muốn trồng phải bao đê tốn
kém.
- Chuẩn bị nhà sàn hoặc tôn cao nền nhà để đón lũ. Nhà nước ta quan
tâm hỗ trợ, tuyên truyền để các gia đình sắp xếp cho con em đi học
bình thường. Trường học được xây dựng trên vùng đất cao phù hợp.
- Trong sản xuất nông nghiệp cần bố trí thời vụ thích hợp nhất là lúa hè
thu để tránh lũ.
- Một số nơi ngập nông, rộng lớn như Nam Long An, Tiền Giang, Vĩnh
Long, cần Thơ, Nam An Giang là vùng đất màu mỡ, ít chua phèn,
không mặn, để cấp nước vào mùa khô, nên trồng cây lâu năm có giá
trị. Dó đó, có thể xây dựng các đê bao vừa và nhỏ với quy mô khoảng
1.000 – 10.000 ha cho mỗi ô để chống lũ cả năm, kèm theo là các
công trình để tiêu thoát nước và lấy phù sa đúng lúc.
- Né lũ bằng cách xây dựng các công trình thoát lũ về hướng Tây và ra
biển như: khơi thông kinh Vĩnh Tế, đào các kinh T4, T5, T6, Lung Lớn
1, Tuần Thống,... làm cho cường suất dòng chảy lũ giảm từ 4.000 m3/s
xuống 1.500 - 1.700 m3/s. Qua các công trình này, vùng Tứ giác Long
Xuyên đã đón nước ngọt về đồng ruộng. Kết hợp xây dựng các đập
ngăn mặn vào mùa khô ở cuối kênh.
- Quan tâm chất lượng nước lũ, hạn chế từng phần tiến đến khắc phục
triệt để dòng chảy ít phù sa tràn từ biên giới về, ngược lại tăng cường
các dòng chảy nhiều phù sa theo kênh từ sông vào mang phù sa phì
nhiêu nhằm cải tạo đồng ruộng.
Sau khi qua cầu Mỹ Thuận, rẽ phải là quốc lộ 80 đi về hướng Sa Đéc, rẽ trái
theo quốc lộ 1A đi Vĩnh Long, cần Thơ và hướng xuống Cà Mau.

TỈNH VĨNH LONG

Giới thiệu tỉnh Vĩnh Long
Vị trí: dọc tuyến quốc lộ 1A, tỉnh lỵ là thành phố Vĩnh Long, cách TP. HCM
135 km, cách thành phố cần Thơ 40 km. Bên cạnh đó, về mặt địa lý, tỉnh Vĩnh
Long nắm giữ hai con sông Tiền và sông Hậu, có địa hình tương đối bằng
phẳng, không có núi đồi và có dạng lòng chảo, trũng ở trung tâm và cao dần
xung quanh. Hình dáng tỉnh Vĩnh Long như một hình thoi.
Đơn vị hành chính tỉnh Vĩnh Long hiện có một thành phố Vĩnh Long, một thị
xã Bình Minh và sáu huyện Bình Tân, Long Hồ, Măng Thít, Tam Bình, Trà Ôn,
Vũng Liêm. Diện tích: 1.496,8 km2 với dân số hơn 1 triệu người (2011). Tỉnh
Vĩnh Long giáp với các tỉnh, thành là: Bến Tre, Trà Vinh, Tiền Giang, Đồng
Tháp và Cần Thơ.
Dưới thời các chúa Nguyễn, trong đó, Dinh Long Hồ là thủ phủ vùng đất phía
Nam và đại bản doanh của quân đội Chúa Nguyễn trong việc phòng chống
Xiêm La. Từ thời vua Minh Mạng tỉnh Vĩnh Long, một trong Nam Kỳ lục tỉnh,
tỉnh Vĩnh Long thời đó bao gồm các tỉnh Bến Tre, Trà Vinh và Vĩnh Long ngày
nay. Hiện nay, tỉnh Vĩnh Long có di tích lịch sử văn hoá văn thánh miếu Vĩnh
Long, đây là một trong ba văn miếu được xây dựng từ thời các chúa Nguyễn,
vua Nguyễn nhằm mục đích phát triển Nho giáo ở vùng đất phương Nam.
Ngoài ra, để phòng thủ vững chắc vùng đất Tây Nam Kỳ, các vua chúa nhà
Nguyễn đã xây dựng toà thành gọi là thành Long Hồ, sau này là thành Vĩnh
Long, toà thành vừa có quá khứ huy hoàng mật thời chống giặc Xiêm La nhưng
cũng có quá khứ đau buồn chứng kiến cái chết của đại thần Phan Thanh Giản
báo hiệu Lục tỉnh Nam Kỳ rơi vào tay Pháp. Hiện di tích thành Vĩnh Long tọa
lạc trong trung tâm thành phố Vĩnh Long.
Về địa lý, do tỉnh Vĩnh Long nằm ở giữa hai nhánh sông lớn của Sông Cửu
Long nên thừa hưởng trữ lượng phù sa dồi dào, thống kê lên đến hàng vạn
hecta phù sa ngọt ven hai sông Tiền và Hậu. Đất tốt, phì nhiêu cao nên việc
trồng trọt thuận lợi, tỉnh Vĩnh Long trồng được từ hai vụ mùa trở lên. Tuy
nhiên, Vĩnh Long lại là tỉnh nghèo về khoáng sản cả lượng và chất.
Danh nhân đất Vĩnh Long: Trần Đại Nghĩa (giáo sư, viện sĩ khoa học quân
sự - sinh tại huyện Tam Bình), Phạm Hùng (cố chủ tịch hội đồng bộ trưởng
nước CHXHCN Việt Nam - sinh tại huyện Châu Thành), Võ Văn Kiệt (cố thủ
tướng nước CHXHCN Việt Nam - sinh tại huyện Vũng Liêm).

Đặc sản tỉnh Vĩnh Long: bưởi Năm Roi thị xã Bình Minh, cam sành Tam Bình,
khoai lang mắm sống, nem Vũng Liêm...
Điểm tham quan du lịch, di tích, danh thắng Vĩnh Long:
- Văn thánh miếu Vĩnh Long : đường Trần Phú, Phường 4, thành phố
Vĩnh Long.
- Khu tưởng niệm cố thủ tướng Phạm Hùng: ấp Long Thuận A, xã Long
Phước, huyện Long Hồ, khuôn viên rộng 3,2 ha.
- Khu tưởng niệm cố thủ tướng Võ Văn Kiệt: thị trấn Vũng Liêm, huyện
Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long.
- Cụm du lịch cù lao An Bình: bốn xã An Bình, Bình Hoà Phước, Hoà Ninh
và Đồng phú.
- Khu du lịch Vinh Sang : ấp An Thuận, xã An Bình, huyện Long Hồ
- Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long: đường Phan Bội Châu, phường 1, thành phố
Vĩnh Long.
- Một số di tích khác như: miếu công thần, đình Long Thanh, chùa Phước
Hậu...
Văn thánh miếu Vĩnh Long

Vị trí: đường Trần Phú, phường 4, thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long.
Di tích lịch sử văn hoá này được xây dựng từ năm 1864 đến cuối năm 1866
thì hoàn thành dưới thời vua Tự Đức. Người có công trong việc xâv dựng là
quan Kinh lược sứ đại thần Phan Thanh Giản và quan Đề học Nguyễn Thông.
Mục đích xây dựng văn miếu nhằm đề cao nho giáo. Tuy nhiên, bối cảnh
xây dựng là sau khi Pháp chiếm ba tỉnh miền Đông, lòng người có xu hướng
tản mác. Các quan Phan Thanh Giản và Nguyễn Thông muốn tạo một điểm
tập trung các danh sĩ đến đây hoạt động văn hoá nhằm giáo dục lòng yêu
nước, noi gương các bậc tiền nhân xưa. Tiếc thay, khi văn miếu hoàn thành
không lâu thì Pháp lại nổ sung chiếm nốt ba tỉnh miền Tây dẫn đến cái chết
của ông Phan Thanh Giản.
Kiến trúc văn miếu Vĩnh Long:
Cổng tam quan xây theo lối cổ lâu có ba tầng mái. Cổng này đơn giản nhưng
mỹ thuật. Sau cổng là thần đạo đi thẳng vào điện Đại Thành. Hai bên là hai
hàng sao cao vút có cùng niên đại với ngôi Thánh Miếu, giữa thân đạo là ba
tấm bia đá.
- Tấm bia số 1 với trước tác của Phan Thanh Giản trước khi tuẫn tiết
(1866), dựng năm 1911.
- Tấm bia số 2 dựng để kỷ niệm Tống Hữu Định và giới trí thức trong
cuộc trùng tu ngôi miếu lần 2 (1903).
- Tấm bia số 3 dựng năm 1931, với di chúc của Trương Thị Loan (con
gái của Trương Ngọc Lang), người đã hiến đất cho miếu.
Hai tấm bia sau do Nguyễn Liên Phong (tác giả Nam Kỳ phong tục diễn ca)
viết vào thập niên đầu thế kỷ 20.
Cuối đường thần đạo là Điện Đại Thành. Bên trong, nơi chính điện thờ Khổng
Tử, hai bên (Tả ban, Hữu ban) thờ Tứ phối, Thập triết. Hai bên chính điện có
hai gian nhà (Tả vu và Hữu vu) thờ Thất thập nhị hiền. Ngoài ra, trong khuôn
viên Văn Thánh Miếu còn có hai ao nhỏ trồng sen (hồ Nhật Tinh, hồ Nguyệt
Anh) và một công trình kiến trúc nhỏ là Tụy Văn Lâu.
Khu tưởng niệm cố thủ tướng Phạm Hùng
Vị trí: ấp Long Thuận A, xã Long Phước, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long.
Cách trung tâm thành phố Vĩnh Long khoảng 4 km gần cầu ông Me Lớn, cách
bệnh viện Đa khoa Vĩnh Long 800 m. Khu tưởng niệm đã được Bộ văn hoá,
Thể thao và Du lịch công nhận là di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia. Công
trình khởi công xây dựng ngày 02 tháng 10 năm 2000 và khánh thành ngày 11
tháng 06 năm 2004 nhân dịp 92 năm ngày sinh của ông.
Khu tưởng niệm gồm hai phần: Khu nhà từ đường thân sinh cố Chủ tịch hội
đồng bộ trưởng Phạm Hùng, rộng khoảng 8.000 m2 và Khu nhà tưởng niệm,
rộng 3 ha gồm: nhà lễ tân, nhà tưởng niệm và nhà trưng bày. Ngoài ra, còn
có ba hạng mục ngoài trời được phục chế theo tỷ lệ 1:1, gồm: phòng biệt giam
ông tại Côn Đảo, ngôi nhà làm việc của ông tại căn cứ Trung ương cục miền
Nam (Tây Ninh) và căn phòng làm việc của ông tại số 72 Phan Đình Phùng, Hà
Nội.
Đồng Chí Phạm Hùng tên thật là Phạm Văn Thiện, sinh ra tại huyện Long
Hồ, tỉnh Vĩnh Long ngày 11/6/1912 và mất đột ngột ngày 10 tháng 3 năm 1988
tại TP. HCM, khi đang tại chức, thọ 76 tuổi. Ông là một chính khách, một nhà
cách mạng lừng danh, từng giữ chức Bí thư trung ương đảng từ 1958 - 1960,
và chức vụ chủ tịch hội đồng bộ trưởng nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt
Nam 1987 - 1988, là một trong những lãnh đạo chủ chốt của những người
cộng sản tại miền Nam suốt thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Trước đó, thời
pháp, ông từng bị Pháp kết 2 mức án tử hình nhưng bị dư luận phản đối mạnh
mẽ phải chuyển sang chung thân khổ sai và đày ra Côn Đảo. Gia đình ông có
tổng cộng 4 người con, hai người con trai và hai người con gái đều thành công
và giữ những chức vụ quan trọng.
Hằng ngày, khu tưởng niệm đón khá nhiều khách đến viếng. Trong khu
tưởng niệm có đặt bức tượng bán thân của ông trong điện thờ. Hai bên là hai
bức phù điêu ghi lại lời phát biểu của ông.
Khu tưởng niệm Phạm Hùng do Kiến trúc sư Nguyễn Phương Nam thiết kế.
Ông thiết kế công trình này khi còn công tác tại Viện Thiết kế Bộ Quốc phòng
- Chi nhánh phía Nam.
Khu tưởng niệm cố thủ tướng Võ Văn Kiệt

Vị trí: thị trấn Vũng Liêm, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long, cách trung tâm
thành phố Vĩnh Long khoảng 50 km. Công trình được khởi công ngày 6/9/2010
với khuôn viên có tổng diện tích gần 17.300 m2 với kinh phí trên 48 tỉ đồng.
Khu tưởng niệm nằm trong cụm Trung tâm văn hóa huyện gồm tượng đài Lê
Cẩn - Nguyễn Giao, bia Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Bảo tàng văn minh lúa nước Nam
bộ... Khánh thành ngày 23/11/2012 với sự tham dự và cắt băng khánh thành
bia Nam Kỳ Khởi Nghĩa và Khu tưởng niệm của đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà
nước và Chính phủ Việt Nam.
Việc xây dựng và khánh thành bia Nam Kỳ Khởi Nghĩa là ghi nhận một tấm
gương sáng chói về tinh thần kiên cường bất khuất của nhân dân Việt Nam nói
chung, nhân dân Vũng Liêm nói riêng. Đây cũng là sự kiện gắn liền với tên tuổi
của đồng chí Võ Văn Kiệt trong thời kỳ đầu tham gia cách mạng.
Đồng chí Võ Văn Kiệt (l922 - 2008) tên thật là Phan Văn Hòa, bí danh Sáu
Dân, Ông là một chính trị gia, một nhà cách mạng lừng danh, từng giữ chức
vụ Chủ tịch hội đồng bộ trưởng và sau đó là thủ tướng nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam từ năm 1991 - 1997. Tên tuổi của ông gắn liền với công
cuộc đổi mới và cải cách chính sách từ 1986. Ông là tổng công trình sư của
những dự án lớn của thời kỳ đổi mới, ví dụ như: đường dây 500kV, đường Hồ
Chí Minh công nghiệp hoá, công trình kênh T5 thoát lũ ra biển Tây,...
Tháng 12 năm 1997, ông Võ Văn Kiệt đã được Nhà nước Cộng hòa Xã hội
Chủ nghĩa Việt Nam trao tặng Huân chương Sao Vàng, huân chương cao quý
nhất của nước ta.

Trong 11 năm từ 1997 đến lúc mất, trước mỗi sự kiện nóng bỏng, quan
trọng mang tầm quốc gia hoặc ảnh hưởng lớn đến quyền lợi nhân dân, lại thấy
Ông Võ Văn Kiệt lên tiếng với tư cách một người công dân. Võ Văn Kiệt là nhà
lãnh đạo Việt Nam đầu tiên công khai đặt vấn đề hòa hợp, hòa giải dân tộc.
Ồng cũng đã có ý kiến chính thức với lãnh đạo đất nước là nên đối thoại với
những người bất đồng chính kiến, ông nói: “chính kiến khác nhau, ý kiến khác
nhau là bình thường, và điều quan trọng là cần phải có đối thoại, nói chuyện
với nhau một cách sòng phẳng”. Và về việc bầu cử đại biểu Quốc hội ông cũng
có nhận định: “Một quốc hội có người tự ứng cử và được dân bầu lên một cách
tự do sẽ tốt hơn quốc hội bây giờ”.
Ông Võ Vãn Kiệt qua đời lúc 7 giờ 40 phút (giờ Hà Nội) ngày 11 tháng 6 năm
2008, khi đang điều trị tại Bệnh viện Mount Elizabeth, Singapore.
Tên của ông được đặt tên cho con đường lớn nhất trong khu Cảng Dung
Quất, tỉnh Quảng Ngãi và Đại lộ dài nhất của TP. HCM dọc theo Kênh Bến
Nghé, Tàu Hủ.
Du lịch cù lao An Bình

Vị trí: cù lao An Bình gồm bốn xã của huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long gồm:
An Bình, Bình Hoà Phước, Hoà Ninh và Đồng Phú. Nằm phía Bắc của thành phố
Vĩnh Long qua dòng sông cổ Chiên (nhánh của sông Tiền). Từ thành phố Vĩnh
Long có bến tàu du lịch Cửu Long đưa khách qua khu cù lao này.
Cù lao là cách gọi một dải đất dài nằm ở giữa lòng một con sông rộng. Trên
cù lao có làng mạc và ruộng rẫy phì nhiêu vì thường xuyên được phù sa bồi
đắp. Đây cũng được xem là dấu hiệu để nhận biết một con sông chuẩn bị đổ
ra biển.
Nguồn gốc chữ “cù lao” xuất phát từ tiếng Mã Lai là “pulau” nghĩa là đảo,
mà phương Tây thường phiên âm thành poulo, còn tiếng Việt thì lại phiên
thành... cù lao. Ở Việt Nam, cù lao được sử dụng nhiều nhất tại miền Tây Nam
Bộ, nơi có mật độ sông ngòi chằng chịt với hàng trăm cù lao.
Cồn là cách gọi dạng đảo nhỏ thấp, được hình thành chủ yếu là cát. Các
chuyên gia lý giải là: cồn được hình thành khi các hải lưu vận chuyển các trầm
tích tràn qua bề mặt của một rạn san hô hoặc vùng đất nền cứng đến một
“giao điểm lắng đọng” mà tại đó các hải lưu đang đề cập chảy chậm lại hoặc
hợp lưu với một dòng chảy khác, khiến các trầm tích lắng đọng xuống. Theo
thời gian, lớp trầm tích trên bề mặt rạn san hô càng lúc càng dày thêm.
Ở Việt Nam hiện nay, cách gọi cù lao hay cồn có khi bị lẫn lộn hoặc dùng
chung với nhau, có khi gọi là cồn, có khi lại gọi là cù lao. Ví dụ, đảo Lý Sơn của
Quảng Ngãi còn được gọi là cù lao Ré. Cù lao Thới Sơn cũng được gọi là cồn
Thới Sơn.
Một số lợi thế của Cù lao An Bình của Vĩnh Long:
Nét văn hoá miệt vườn đặc trưng của sông nước Nam bộ: hệ thống sông
ngòi chằng chịt, những rặng dừa nước cùng những cây thuỷ liễu (cây bần),
xuồng ba lá, áo bà ba, những nhà vườn không khí êm ả, nhẹ nhàng rất riêng.
Các dịch vụ: nhà vườn có chỗ ngủ (dạng homestay), có phục vụ ăn uống
các món Nam bộ, đàn ca tài tử, thăm trang trại du lịch Vinh Sang, cưỡi đà điểu
chạy tung tăng trên bãi cát, câu cá sấu, tập đi cầu khỉ, chơi xe trượt cỏ, đi xe
đạp dạo quanh đường làng, chèo xuồng bên những dòng kênh, giăng lưới, chài
cá hoặc be bờ tát mương bắt cá... du khách có thể tự câu những con cá tra,
cá ngác, cá lăng, cá mè dinh... trong các kênh rạch nhỏ và được hướng dẫn tự
chế biến các món ăn đơn giản, giàu chất dinh dưỡng như cá nấu măng, cá kho
lạt dầm me hay cá ngát nấu canh chua cơm mẻ, lai rai vài ly rượu đế, cùng bè
bạn ngắm cầu Mỹ Thuận lúc hoàng hôn.
Một số nhà vườn tiêu biểu như: nhà ông Năm Thành, ông Tám Tiền, ông Ba
Lình, vườn ông Ba Hùng, vườn ông Mai Quốc Nam, vườn ông Mười Hưởng,
nhà cổ ông Cai Cường... Tại đây, du khách có thể cùng ăn ở và sinh hoạt với
những người dân địa phương, được thưởng thức các món ăn đặc trưng của
miền sông nước như: cá tai tượng chiên xù, với từng miếng cá được cuốn bánh
tráng chung với rau thơm, khế, chuối chát chấm với nước mắm tỏi ớt; món chả
giò chiên dòn; cá lóc nướng trui, bánh xèo...
Quốc lộ 53 và quốc lộ 54
Quốc lộ 53: Dài 168 km, kết nối Vĩnh Long với Trà Vinh. Từ nút giao với QL
1A đến nút giao quốc lộ 54 tại huyện Trà Cú.
Quốc lộ 54: Dài 155 km, nằm dọc sông Hậu, nối các tỉnh Đồng Tháp, Vĩnh
Long Với Trà Vinh. Bắt đầu tại km00 (bến phà Vàm cống) và kết thúc tại thành
phố Trà Vinh.

Thông tin thị xã Bình Minh

Vị trí: phía Tây Nam của tỉnh Vĩnh Long, trên tuyến QL1A có đi qua ngoại ô
của thị xã Bình Minh. Cách trung tâm thành phố Vĩnh Long khoảng 20km.
Thị xã Bình Minh được nâng cấp lên từ toàn bộ diện tích của huyện Bình
Minh trước đây từ ngày 28/12/2012. Thị xã có tổng cộng 8 đơn vị hành chính
gồm 3 phường và 5 xã. Trung tâm hành chính của thị xã đặt tại phường Cái
Vồn. Thị xã Bình Minh được xem như là đô thị phía Nam của tỉnh Vĩnh Long và
là đô thị vệ tinh trong chùm đô thị thành phố cần Thơ.
Thị xã có điện tích 93,62km2 với dân số hơn 95.000 người (2012).

GIỚI THIỆU TỈNH TRÀ VINH

Vị trí: là tỉnh ven biển phía Nam của vùng ĐBSCL, tỉnh lỵ là thành phố Trà
Vinh cách thành phố Hồ Chí Minh khoảng 200 km và cách thành phố Vĩnh Long
khoảng 65 km theo đường quốc lộ 53.
Tỉnh Trà Vinh có 65 km đường biển. Bãi biển nổi tiếng của Trà Vinh là Ba
Động, cách thành phố Trà Vinh khoảng 60 km thuộc huyện Duyên Hải.
Hiện có các đơn vị hành chính là: một thành phố Trà Vinh và 7 huyện: Càng
Long, Cầu Kè, Tiểu Cần, Châu Thành, cầu Ngang, Trà Cú và Duyên Hải.
Diện tích 2.341,2 km2 với dân số khoảng hơn 1 triệu người (năm 2011.) Tỉnh
Trà Vinh có ba dân tộc chính, trong đó, người Kinh chiếm 69%, người Khmer
chiếm 29% và người Hoa chiếm phần trăm còn lại. Đây là địa bàn cư trú lâu
đời của cộng đồng dân tộc người Khmer có nền văn hóa dân tộc đặc trưng
tiếng nói, chữ viết, món ăn và đặc biệt là hệ thống chùa rất đặc thù.
Tỉnh Trà Vinh có địa hình bị kẹp giữa đoạn cuối của sông Tiền và sông Hậu,
tương đối bằng phẳng với các khu đất có độ cao trên dưới 1m so với mực nước
biển, ở vùng đồng bằng ven biển nên có các giồng cát, chạy liên tục theo bình
vòng cung và song song với bờ biển. Càng về phía biển, các giồng này càng
cao và rộng lớn.
Do sự chia cắt bởi các giồng và hệ thống trục lộ, kinh rạch chằng chịt, địa
hình toàn vùng khá phức tạp. Các vùng trũng xen kẹp với các giồng cao, xu
thế độ dốc chỉ thể hiện trên từng cánh đồng. Riêng phần phía nam tỉnh là vùng
đất thấp, bị các giống cát hình cánh cung chia cắt thành nhiều vùng trũng cục
bộ, nhiều nơi chỉ ở độ cao 0,5 - 0,8 m nên hàng năm thường bị ngập mặn 0,4
- 0,8 m trong thời gian 3 - 5 tháng. Ba sông lớn của tỉnh là sông Hậu, sông Cổ
Chiên và sông Măng Thít.
Trong lịch sử, Trà Vinh có tên gọi là Trà Vang. Tháng 02/1976, Trà Vinh hợp
nhất với Vĩnh Long thành tỉnh Cửu Long mãi cho đến ngày 26/12/1991 mới
tách ra như cũ. Ngàỵ 04/03/2010, thị xã Trà Vinh chính thức được nâng cấp
lên thành phố Trà Vinh.
Điểm tham quan du lịch, thắng cảnh, di tích lịch sử của tỉnh Trà Vinh:
- Bãi biển Ba Động: huyện Duyên Hải

- Thắng cảnh Ao Bà Om: thành phố Trà Vinh
- Chùa Âng: thành phố Trà Vinh
Một số đặc sản của tỉnh Trà Vinh
- Cốm dẹp trộn dừa kiểu Khmer

- Đuông chà là hấp xôi
- Cá cháy cầu Quan
- Bánh canh Bến Có
- Chuột đồng khìa nước dừa
Đặc sản bưởi Năm Roi

Nói đến thị xã Bình Minh, người ta thường nghĩ đến một loại trái cây đặc sản
chính là bưởi Năm Roi. Hiện thị xã Bình Minh là địa phương có diện tích bưởi
Năm Roi lớn nhất ĐBSCL với diện tích khoảng 3.400 ha. Thương hiệu bưởi Năm
roi nổi tiếng Bình Minh là bưởi Năm roi có thương hiệu Hoàng Gia.
Bưởi Năm Roi là thương hiệu bưởi không chỉ nổi tiếng Vĩnh long mà còn cả
Nam Bộ. Hiên nay, gần như nguyên cả xã Mỹ Hòa của huyện Bình Minh trồng
toàn bưởi Năm roi. Đó là xã cù lao, đầu dưới là cù lao cồn Ấu, đầu trên là ấp
Mỹ An (xóm Chài). Từ xã Mỹ Khánh II trở xuống Mỹ An, Mỹ Phước, Mỹ Thới...
là vùng trái cây đặc sản bưởi Năm roi. So với bưởi Biên Hòa, bưởi Bến Tre...
thì bưởi Năm roi Vĩnh Long đã vượt lên và khẳng định mình, mặc dù nó mới rộ
lên khoảng 30 - 40 năm nay. Đặc biệt, cái tên của nó cũng đầy những giai
thoại ly kỳ, hài hước như tính cách của người dân Nam bộ.
Nguồn gốc: theo sách tìm hiểu văn hoá Vĩnh Long - tiến sĩ Phan Thị Yến
Tuyết:
Cách nay khoảng 30 - 40 năm, ông Hội đồng Qui là điền chủ tại Bình Minh
thường bán lúa cho một ông tào kê (chành lúa) người Hoa Phước Kiến. Ngày
Tết, ông tào kê này tặng cho ông Hội đồng Qui hai nhánh bưởi giống để trồng,
một là giống bưởi Tàu (Trung Quốc), một là bưởi Nhật. Khi hai cây này ra quả,
ông Hội đồng Qui ăn thử, nhận thấy bưởi Trung Quốc có vị ngon ngọt, còn
bưởi Nhật lạt, không ngon, do đó, ông bỏ luôn cây bưởi Nhật và nhân giống
loại bưởi Trung Quốc thêm. Lúc bưởi mới cho trái đợt đầu, còn quý hiếm, lại
ngon, thì có một người làm công vác lúa nào đó lén hái trộm ăn nên ông Hội
đồng Qui rất giận. Do không ai chịu nhận đã hái bưởi nên ông Hội đồng đánh
nhóm người vác lúa, mỗi người năm roi. Từ đó, người ta gọi loại bưởi đó là
bưởi Năm roi.

Thân phụ của ông Bảy Minh là chỗ bạn thâm giao với thầy Ban biện Dực (là
em của Hội đồng Qui), được ông Ban biện Dực tặng một nhánh bưởi Năm roi
đem về trồng. Dần dần, gia đình ông Bảy Minh chiết giống bưởi này ra trồng
được 3 công, thu hoạch rất cao. Thời đó, bưởi Năm roi còn rất ít người biết,
thị trường chỉ chuộng nhất là bưởi Biên Hòa vì nó nổi tiếng từ lâu. Thân phụ
ông Bảy Minh giới thiệu và bán bưởi Năm roi cho các ông thương lái người Hoa
ở Cái vồn để họ làm quà biếu cho các khách hàng làm ăn của họ mỗi người vài
chục trái. Bưởi được mọi người khen ngon nên nó dần dần nổi tiếng và có giá
trên thị trường.
Thông tin sinh học về bưởi Năm Roi: Mùa thuận của bưởi Năm roi là tháng
4 âm lịch, đến tháng 10 âm lịch bưởi mới ngon, nhưng do người ta muốn có
bưởi bán Tết nên phải trồng mùa nghịch để khoảng 20 - 25 Tết, bán được giá
cao.
Bưởi chỉ cho trái khoảng 20 - 30 năm. Mỗi mùa, mỗi cây có độ 200 trái. Thời
giá hiện nay khoảng 20.000 đồng một cặp bưởi. Như vậy, một cây bưởi bán
trái cũng được vài triệu đồng.
Nếu chiết cành ở ngọn sẽ cho cây bưởi thấp là đà, không có chồi, không đủ
rễ trồng. Gòn chiết nhánh con thì cây bưởi ra sung, lâu năm, mạnh mẽ vì mới
chỉ một đời, như thế tốt hơn chiết nhánh mẹ vì đã hai đời, chỉ trồng được
khoảng 40 năm. Thông thường, bưởi chiết vào tháng ba, đến tháng chín nước
giựt xuống là có thể cắt và xuống đất trồng. Đến 25 tháng giêng kể như dứt
vườn.
Theo Trung ương Hội làm vườn Việt Nam thì bưởi Năm roi của xã Mỹ Hòa,
huyện Bình Minh, Vĩnh Long được chọn là ngon nhất: trái bưởi Năm roi hình
quả lê, thân tròn, đầu hơi thon và có núm, lúc chín khá to, màu xanh vàng
tươi, trung bình mỗi trái nặng 1,8 kg. Bưởi hái xong để khoảng 10 - 20 ngày
sắc lại ăn mới ngon. Bưởi Năm roi Vĩnh Long bóc ra có múi đầy đặn, mọng
nước nhưng lại rất ráo và tróc, không có hạt, hương vị rất thơm, ngọt thanh.
So với bưởi Bến Tre, bưởi Biên Hòa thì bưởi Năm roi Vĩnh Long cho tới nay đã
vượt lên và khẳng định mình, vang danh trên thị trường hoa quả của Nam bộ
và của cả nước.
Phụ lục về rượu bưởi và làng bưởi Năm Huệ - Đồng Nai
Nếu ở Vĩnh Long có bưởi Năm Roi nổi tiếng thì Đồng Nai nổi tiếng với bưởi
Tân Triều. Tuy hiện nay, bưởi Năm Roi có ưu thế trên thị trường hơn bưởi Tân

Triều nhưng ở Tân Triều lại nổi tiếng với đặc sản rượu bưởi Năm Huệ. Rượu
bưởi là sản phẩm từ cây bưởi đường lá cam rất riêng của Vĩnh Cửu Đồng Nai.
Địa chỉ của rượu bưởi là: Làng du lịch bưởi Năm Huệ thuộc Ấp Vĩnh Hiệp, xã
Tân Bình huyện Vĩnh Cửu tỉnh Đồng Nai, cách thành phố Biên Hoà khoảng 8
km. Chủ nhân làng bưởi 500 gốc này và cũng là tác giả của sản phẩm rượu
bưởi là Ông Năm Huệ (Huỳnh Đức Huệ).
Bí quyết của rượu bưởi là: chọn những trái bưởi đường lá cam vừa chín tới.
Kế tiếp, lột lấy múi bưởi, rồi mang ủ trong khạp hoặc thùng gỗ, cứ lớp bưởi +
lớp đường chờ lên men trong một tháng. Sau đó, lại pha nước cốt bưởi đã lên
men với một tỷ lệ rượu gạo thích hợp. Lắng lọc, trữ tiếp 3 - 4 tháng, nồng độ
cồn khoảng 15 độ.
Thông tin thêm về làng bưởi Năm Huệ: Cách đây hơn chục năm, từ thành
phố Biên Hòa ông Năm lui về mãnh đất do ông bà để lại trên cù lao Tân Triều
lập vườn bưởi. Bưởi sai trĩu cành, ông nghĩ đến chuyện tìm đầu ra nên mở
quán ăn đồng quê và khu du lịch Sinh thái vườn Làng bưởi Năm Huệ được ra
đời từ đó, món đặc sản của khu sinh thái được nhiều khách ở xa nhớ nhất vẫn
là trái bưởi đường lá cam và những món làm từ bưởi: gỏi bưởi, nước bưởi,
rượu bưởi.
Cù lao Tân Triều nổi danh nhiều giống bưởi ngon từ trước năm 1975. Có gần
chục loại, tạm xếp hai nhóm ngọt và chua. Các giống bưởi đường lá cam, bưởi
ổi... đại diện nhóm đầu. Cuối năm 2012, cục Sở hữu trí tuệ, bộ Khoa học công
nghệ đã cấp văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho hai giống bưởi đặc sản này.
Trái bưởi đường lá cam mỏng vỏ, nặng không quá l,5 kg, múi lấp lánh màu
vàng ngà, tỏa mùi nồng the đặc trưng, cho vị ngọt thanh và hậu chua nhẹ.
Bưởi chua gồm: bưởi da cóc, bưởi ghè, bưởi xiêm... Mùa nắng, bưởi luôn ngọt
đậm hơn mùa mưa. Mùa bưởi chín ở đây, từ khoảng tháng 8 đến tháng chạp
âm lịch.
Nếu bưởi da xanh Bến Tre lôi cuốn thực khách bởi màu đỏ hồng, múi mọng
nước thoang thoảng mùi thơm dịu lẫn vị ngọt lịm thì bưởi đường Biên Hoà gây
luyến nhớ nhờ biết “tiếp thị” chút vitamin C rất thuỳ mị. Tựa trái khế chua luôn
đa dụng hơn khế ngọt. Bưởi vùng này có thể dùng ăn chơi, tráng miệng, nấu
lẩu với cá lăng sông... đều dạt dào cảm khoái! Mặc dù, nước lẩu hơi đăng đắng.
Thế nhưng, theo y thực triều Nguyễn, chất đắng ấy trợ tim, gan và tốt cho hệ
thần kinh trung ương.

Cầu Cần Thơ – “cầu dây văng có nhịp chính dài nhất Đông Nam Á”
Vị trí: trên tuyến quốc lộ 1A, bắc qua sông Hậu, kết nối hai tỉnh Vĩnh Long
và Cần Thơ. Cách trung tâm thành phố Hồ Chí Minh 17 km, cách trung tâm
thành phố Cần Thơ khoảng l0 km và cách thành phố Vĩnh Long khoảng 30 km.
Một số thông tin liên quan cầu cần Thơ:
- Khởi công ngày 25/09/2004. Khánh thành ngày 24/04/2010

- Điểm khởi đầu tại Km 2061 trên quốc lộ 1A, thuộc thị xã Bình Minh
(tỉnh Vĩnh Long), vượt qua sông Hậu ở cách bến phà hiện hữu về phía
hạ lưu 3,2 km và kết thúc tại Km 2077 thuộc quận Cái Răng, thành
phố cần Thơ
- Tổng chiều dài toàn tuyến là 15,85 km (bao gồm: phần đường dẫn vào
cầu phía Vĩnh Long dài 5,41 km; phần cầu chính và nhịp dẫn dài 2,75
km; phần đường dẫn vào cầu phía Cần Thơ dài 7,69 km). Nhịp chính
của cầu dài 550 m.
- Cầu gồm có 4 làn xe, mỗi làn rộng 3,5m, và hai lề bộ hành, mỗi lề 2,75
m
- Độ tĩnh không thông thuyền cao là 39 m (với chiều rộng tĩnh không
thông thuyền ngang tương ứng là 200 m) đảm bảo cho tàu có trọng
tải 10.000 tấn lưu thông qua lại.
- Được xây dựng bằng nguồn viện trợ phát triển chính thức ODA của
Chính phủ Nhật Bản và vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam, do Ban
Quản lý dự án Mỹ Thuận (thuộc Bộ Giao thông Vận tải) làm đại diện
chủ đầu tư.
- Tổng vốn đầu tư 4.832 tỷ đồng (thời điểm đó xây dựng)
Giá trị của cầu cần Thơ:
- Lợi ích giao thông: Rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa, đi lại giữa
thành phố Hồ Chí Minh và Cần Thơ, đồng thời không còn cảnh bị kẹt
xe hàng giờ ở bến phà vào lúc cao điểm, lễ, tết, từ đó đã tiết kiệm
được đáng kể thời gian.
- Lợi ích kinh tế: Thời gian vận chuyển hàng hóa nông, thủy sản từ các
tỉnh trong khu vực ĐBSCL lên thành phố Hồ Chí Minh và các khu vực
lân cận sẽ nhanh hơn, tươi sống hơn và giá rẻ hơn, xuất khẩu được
nhiều hơn, đồng thời chi phí vận chuyển giảm sẽ kéo theo giá thành
sản phẩm giảm và tăng khả năng cạnh
- Cầu dây văng có nhịp chính dài nhất Đông Nam Á, dài 550m
- Ước mơ của người dân ĐBSCL và cả nước giờ đây đã thành hiện thực.
Ngoài ý nghĩa về kinh tế, cầu Cần Thơ còn có tác động thúc đẩy sự
phát triển về chính trị, xã hội, văn hóa và đảm bảo an ninh quốc phòng.
Đây là biểu tượng sinh động, công trình thiết thực trong quá trình hiện
đại hóa đất nước.
- Là bước ngoặt mở hướng phát triển kinh tế - xã hội các tỉnh Nam sông
Hậu nói chung và ĐBSCL nói riêng.
- Công trình của tình hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản
Khi phà Cần Thơ chính thức ngừng hoạt động, theo ông Phan Quang Dự,
Giám đốc cụm phà Hậu Giang, đơn vị này sẽ chuyển đổi thành Công ty TNHH
một thành viên quản lý, khai thác cầu Cần Thơ (tên gọi là Công ty quản lý khai
thác cầu Cần Thơ). Theo đó, 307 nhân viên của bến phà khi chuyển qua đơn
vị mới sẽ có 99 người dư dôi. Trong số 99 người, có nhiều trường hợp nghỉ
hưu và các chế độ theo quy định, số còn lại sẽ tiếp tục theo những chiếc phà
cần Thơ đang được sắp xếp đưa đến phục vụ các bến mới, đặc biệt là tập
trung cho phà Vàm Cống (An Giang).
Sự cố cầu Cần Thơ

Sau 3 năm thi công, ngày 26/09/2007, hai nhịp dẫn cầu Cần Thơ phía Vĩnh Long
bất ngờ đổ sập làm 54 người thiệt mạng (có 44 công nhân thuộc tỉnh Vĩnh Long) và
80 người bị thương, thiệt hại ước tính hàng chục tỷ đồng. Sư cố gây chấn động dư
luận hai nước Việt Nam và Nhật Bản.
Tháng 10/2007, Thủ Tướng chỉ đạo thành lập ủy ban quốc gia điều tra nguyên
nhân và đề xuất phương án khắc phục sự cố, thời hạn một tháng. Bên cạnh đó, Chủ
tịch nước Nguyễn Minh Triết chỉ đạo quyết tâm hoàn thành phần còn lại của cây cầu,
nếu không sẽ có tội với những người đã chết.
Theo kết quả điều tra, sự cố xảy ra trong quá trình thi công tại hai nhịp neo của
cầu Cần Thơ, mỗi nhịp dài 40 m. Qua kiểm tra địa chất, hàng cọc gần phía trụ P14
có mũi cọc tựa trên lớp cát xốp và hàng cọc gần phía trụ P13 có mũi cọc tựa trên lớp
cát chặt vừa. Điều này dẫn tới hàng cọc gần trụ P14 bị lún nhiều hơn hàng cọc gần
trụ P13 làm đài móng trụ tạm T13 nghiêng về trụ P14. Độ lún lệch theo tính toán
gây mất ổn định trụ tạm T13 và sau đó là sự sụp đổ của các kết cấu bên trên.
Ngay sau khi trụ tạm T13 khuỵu xuống, bản bê tông cầu bị gãy thành nhiều
đoạn, liên kết với bản bê tông với đỉnh trụ P13. Đây là nguyên nhân gây ra
tiếng nổ và khói trắng bốc lên từ đỉnh trụ P13 như lời kể của các nhân chứng”
- Bộ trưởng Bộ cáo cho chính phủ. Theo báo Vnexpress.net năm 2008.

Trước ngày khánh thành cầu Cần Thơ một ngày, ngày 23/04 là ngày khánh
thành khu tưởng niệm các nạn nhân tử nạn trong sự cố sập đường dẫn cầu
cần Thơ ngày Khu tưởng niệm có khắc tên của 55 kỹ sư, công nhân xấu số
trong vụ tại nạn tàn khốc nói trên. Vị trí khu tưởng niệm phía tay phải, phía
dưới cầu cần Vĩnh Long đi cần Thơ.

TỈNH CẦN THƠ

Giới thiệu thành phố Cần Thơ – “Tây đô của miền Tây Nam Bộ”
Vị trí: Phía Nam sông Hậu, cách TP. HCM khoảng 170 km, cách thành phố
Cà Mau khoảng 180 km, cách thành phố Rạch Giá khoảng 130 km và cách biển
khoảng 100 km theo đường sông Hậu. Cần Thơ vừa là trung tâm chính trị kinh
tế văn hoá xã hội vừa là thành phố hiện đại và lớn nhất của vùng ĐBSCL.
Diện tích: 1.409 km2 (lớn hơn diện tích Đà Năng, nhỏ hơn diện tích TP. HCM,
Hà Nội, và Hải Phòng) với dân số hơn 1,2 triệu dân (2012), nhiều hơn dân số
của Đà Nẵng và ít hơn TP. HCM, Hà Nội và Hải Phòng. Giáp với các tỉnh An
Giang (phía Bắc), tỉnh Đồng Tháp và Vĩnh Long (phía Đông), tỉnh Kiên Giang
(phía Tây), tỉnh Hậu Giang (phía Nam), thành phố Cần Thơ nằm dọc bờ sông
Hậu chạy dài khoảng 55 km.
Thành phố cần Thơ hiện có 9 đơn vị hành chính gồm 5 quận Ninh Kiều, Cái
Răng, Bình Thuỷ, Ô Môn, Thốt Nốt và 4 huyện Phong Điền, Cờ Đỏ, Thới Lai và
Vĩnh Thạnh, riêng huyện Vĩnh Thạnh có tới hai thị trấn là Thạnh An và Vĩnh
Thạnh.
Thành phố cần Thơ ngày nay được tách ra từ tỉnh Cần Thơ trước đây. Cuối
năm 2003 Quốc Hội thông qua việc tách tỉnh cần Thơ ra thành tỉnh Hậu Giang
và thành phố Cần Thơ trực thuộc trung ương. Trong thời gian Nam Kỳ lục tỉnh,
tỉnh Cần Thơ thuộc tỉnh An Giang.
Về giáo dục, ngoài các trường học phổ thông , Cần Thơ đang có tới 5 trường
đại học hàng đầu khu vực ĐBSCL là: Đại học cần Thơ, Đại học Y Dược cần
Thơ, Đại học Dân Lập Tây Đô, Đại học Kỹ Thuật Công Nghiệp cần Thơ và Đại
học Nam Cần Thơ.
Về giao thông vận tải, Cần Thơ đã nâng cấp phi trường 31 (tức sân bay Trà
Nóc do Việt Nam Cộng Hoà xây dựng thời Mỹ năm 1960) trước đây thành sân
bay quốc tế Cần Thơ. Dự án nâng cấp sân bay quốc tế Cần Thơ khởi công từ
cuối năm 2005 và hoàn thành đầu năm 2011 với kiến trúc đẹp, hiện đại trên
tổng diện tích sàn 20.750 m2, phục vụ 3 - 5 triệu khách/năm và kéo dài 600m
đường hạ cất cánh (đạt tổng chiều dài 3000 m), lắp đặt hệ thống đèn đêm, hệ
thống hạ cánh chính xác ILS để tiếp thu các loại máy bay hạng nặng như B777-
300ER, B747-400 và tương đương, nối Cần Thơ với các nước trong khu vực và
trên thế giới. Sân bay quốc tế Cần Thơ (thuộc quận Bình Thuỷ) là sân bay lớn
thứ hai ĐBSCL (sau Phú Quốc với hơn 900 ha).
Ngoài ra, hệ thống gồm 3 cảng của cần Thơ đang được nâng cấp, gồm cảng
Cần Thơ có thể tiếp nhận tàu tàu biển có tải trọng 10.000 - 20.000 tấn, cảng
Trà Nóc có kho chứa lớn với dung lượng 40.000 tấn, khối lượng hàng hóa thông
qua cảng có thể đạt 200.000 tấn/năm có thể tiếp nhận tàu 2.500 tấn. Cảng
Cái Cui là cảng mới được xây dựng có thể phục vụ cho tàu từ 10.000 - 20.000
tấn, khối lượng hàng hóa thông qua cảng là 4,2 triệu tấn/năm.
Cần Thơ có Sân vận động cần Thơ với sức chứa 50.000 người. Nhưng hoạt
động của đội banh của cần Thơ chưa sôi động nên thay vì tổ chức đá bóng thì
sân vận động lại tổ chức đua xe môtô. Và đây là môn thể thao được người dân
cần Thơ và các tỉnh lân cận ưa thích. Một năm thường tổ chức 3 lần đua là vào
ngày mùng Tết, ngày 30/4 và ngày 2/9.
Những danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, điểm du lịch của cần Thơ:
- Đình Bình Thuỷ thuộc quận Bình Thuỷ Chợ nổi Cái Răng trên sông cần
Thơ
- Nhà cổ họ Dương thuộc quận Bình Thuỷ
- Vườn cò Bằng Lăng thuộc huyện Thốt Nốt
- Khu vực công viên bến Ninh Kiều và chợ cũ thuộc quận Ninh Kiều
- Làng du lịch Mỹ Khánh thuộc huyện Phong Điền
- Di tích khám lớn cần Thơ thuộc quận Ninh Kiều
- Chùa Ông (người Hoa) thuộc quận Ninh Kiều
- Chợ nổi Phong Điền thuộc huyện Phong Điền gần ngã ba sông Hậu và
sông Cần Thơ.
- Di tích đền và mộ thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa thuộc quận Bình Thuỷ
- Khu lưu niệm và mộ cử nhân Phan Văn Trị thuộc huyện Phong Điền
Danh nhân thành phố cần Thơ
- Nhà thơ yêu nước, cử nhân Phan Vãn Trị (sinh ra ở Bến Tre nhưng gắn
liền đất Cần thơ)
- Nhạc sĩ Lưu Hữu Phước: Giáo sư, viện sĩ, nhà lý luận âm nhạc, Bộ
trưởng bộ văn hoá thông tin của chính phủ lâm thời cộng hoà miền
Nam Việt Nam. Ông là tác giả của những bản hùng ca nổi tiếng của
dân tộc. Tại cần Thơ có công viên mang tên ông. Ông sinh ra tại quận
Ô Môn.
- Thủ Khoa Bùi Hữu Nghĩa (quận Ô Môn)
- Danh nhân Châu Văn Liêm (quận Ô Môn)

Đặc sản Cần Thơ:
- Bánh tét lá cẩm

- Nem nướng Cái Răng
- Chuối nếp nướng
- Ốc bươu nướng tiêu
- Bánh cống
- Bánh tầm bì
- Bánh hỏi heo quay Phong Điền
- Lẩu bần phù sa
Giải thích địa danh Cần Thơ: có ba giải thuyết tương đối
Khía cạnh ngôn ngữ: Tên gọi này do đọc trạy từ tiếng địa phương của người
Khmer là Kantho nghĩa là cá sặc rằng, có lẽ trong vùng có nhiều cá sặc rằng
thời điểm đó.
Khía cạnh văn hóa, sinh hoạt cộng đồng: Do vùng đất này trồng nhiều rau ,
rau cần thơm, đọc trạy và nói thành cần Thơ.
Khía cạnh lịch sử: Nhân lúc trời đẹp vua Minh Mạng đi thuyền du ngoạn trên
sông (nay là sông cần Thơ) qua bến Ninh Kiều, cảm thấy khung cảnh ở đây
đẹp, nên thơ và đồng thời nghe tiếng đàn ca dọc bờ sông, có thể là một khu
vực nào đó đang ca hát. Nên vị vua đặt tên là cầm Thi Giang - sông đàn hát
thơ phú. Sau này chữ Cầm Thi bị nói thành cần Thơ.
Thông tin vui chơi giải trí về đêm ở cần Thơ
- Quán Ít Tiền: gà, sườn nướng - sau lưng khách sạn Golf cần Thơ
- Quán Miền Tây 2: QL91B : rắn, gà hầm xả
- Bánh Plan, trái cây dĩa - đối diện quán Làng Tre
- Cà phê Át Chuồn: khu bãi cát
- Cà phê Hợp Phố: cạnh Golf cần Thơ
- Vịt nấu chao: hẻm 1A Lý Tự Trọng
- Nem Thanh Vân: đường Hoà Bình
- Lầu mắm Dạ Lý
- Karaoke Today : hạng sang, khu bãi cát (Resort Victoria)
- Cua đá + mực rang tiêu: khu nhà lồng trung tâm thương mại Cái Khế
(buổi chiều tối)
- Quán nhậu 6 đời 3: đường Trần Văn Khéo

Tiểu sử Lưu Hữu Phước

Lưu Hữu Phước (1921-1989) Ông sinh ngày 12/09/1921 tại Ô Môn, tỉnh Hậu
Giang nay là thành phố cần Thơ). Thuở nhỏ được cha cho học đàn kìm, về sau
có chơi cả mandoline, guitar và tự học lý thuyết âm nhạc, là một nhạc sỹ lớn,
tác giả của những bản hùng ca, giải phóng; tác phẩm của ông luôn gắn với
những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc. Ông là giáo sư, Viện sỹ, Nhà lý
luận âm nhạc; nguyên Bộ trưởng Bộ Thông Tin Văn Hoá của Chính phủ cách
mạng lâm thời cộng hoà miền Nam Việt Nam; nguyên Đại biểu quốc hội, Chủ
nhiệm ủy ban Văn hóa và Giáo dục của Quốc hội nước Công hoà Xã hội Chủ
nghĩa Việt Nam.
Lưu Hữu Phước được xem là một trong những nhạc sĩ đầu đàn của giới nhạc
sĩ Việt Nam, đại diện cho phái âm nhạc Nam Bộ trong thời điểm khởi đầu của
nền tân nhạc. Ông là một tên tuổi lớn trong nền âm nhạc cách mạng Việt Nam,
một danh nhân văn hóa Việt Nam; là một trong những người đầu tiên sử dụng
rất thành công thể loại hành khúc - một thể loại từ âm nhạc phương Tây - để
thức tỉnh, động viên lớp trẻ tham gia phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc;
tính thôi thúc, cổ vũ, hiệu triệu luôn nổi rõ trong tác phẩm. Ông đã trở thành
tác giả của những chính ca xuất sắc, có tầm tư tưởng lớn, giá trị nghệ thuật
rất cao và có giá trị lịch sử như:
- Tiếng gọi Thanh niên: Bài hát chính thức của tổ chức Thanh niên Tiền
phong, sau này Chính quyền Việt Nam Cộng hòa sửa lời và chọn làm
Quốc ca với tên Tiếng gọi công dân.
- Lên đàng: Bài hát chính thức của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam.
- Hồn tử sĩ: Bài hát được dùng trong các lễ tang theo nghi thức nhà
nước của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa
Việt Nam. Bài hát này trước 1975 cũng được Việt Nam Cộng hòa sử
dụng trong các nghi thức lễ tang quân dội.
- Ca ngợi Hồ Chủ tịch: Được xem là bài Lãnh tụ ca tại Việt Nam hiện
nay.
- Giải phóng miền Nam: Bài hát chính thức của Mặt trận Dân tộc Giải
phóng miền nam Việt Nam và Quốc ca Cộng hòa miền Nam Việt Nam.
Lưu Hữu Phước còn sáng tác cho thiếu nhi rất nhiều bài hát có giá trị lớn,
nổi tiếng một thời, đến nay vẫn là chuẩn mực cho thể loại ca khúc thiếu nhi:
Thiếu nhi thế giới liên hoan, Reo vang bình minh...
Rất nhiều bài báo, tiểu luận về âm nhạc... do ông viết. Những nghiên cứu,
sáng tác của Lưu Hữu Phước đã có ảnh hưởng sâu rộng đến sự phát triển của
âm nhạc Việt Nam.
Với những đóng góp của ông vào nền âm nhạc Việt Nam, ông đã được Nhà
nước Việt Nam tặng thưởng nhiều huân chương, huy chương, trong đó có Huân
chương Độc lập hạng nhất (1987), giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ
thuật đợt 1 (1996).
Sau 1975, được phong học hàm Giáo sư và Viện sĩ thông tấn của Viện Hàn
lâm Nghệ thuật Cộng Hòa Dân Chủ Đức.
- Một Công viên tại Quận Ninh Kiều, Thành phố cần Thơ mang tên Lưu
Hữu Phước. Công viên Lưu Hữu Phước có diện tích là 20.055 m2. Nhìn
từ bên ngoài công viên trông giống một ốc đảo xanh giữa lòng Thành
phố cần Thơ.
- Một Trường Trung học Phổ thông tại Quận Ô Môn, Thành phố cần Thơ
mang tên Trường Trung học Phổ thông Lưu Hữu Phước.
Chợ nổi Cái Răng - chuyên đề về chợ nổi ĐBSCL

Vị trí: thuộc quận Cái Răng, thành phố cần Thơ, trên sông cần Thơ, khu vực
trung tâm chợ gần cầu Cái Răng, chợ An Bình, cách bến Ninh Kiều khoảng 30
phút đi thuyền máy. Cách trung tâm thành phố cần Thơ khoảng 6 km. Chợ nổi
Cái Răng là một chợ nổi đặc trưng của miền Tây Nam Bộ, là chợ đầu mối phân
phối nông sản, rau củ quả và trái cây, thực phẩm từ các tàu, ghe lớn cho ghe
nhỏ đi bán lẻ. Khi du lịch phát triển, chợ nổi Cái Răng trở thành một điểm đến
du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.
Thời gian hoạt động: ghe thuyền ở các tỉnh sẽ đổ về cần Thơ và họp chợ từ
nửa đêm về sáng (khoảng từ 3 - 4 giờ sáng) kéo dài đến khoảng 8 - 9 giờ sáng
thì tan. Cách để nhận biết ghe thuyền đến từ đâu là nhìn vào biển số. Ví dụ:
TG là Tiền Giang, CM là Cà Mau, KG là Kiên Giang, CT là cần Thơ, HG là Hậu
Giang... Quan sát kỹ sẽ thấy chợ nổi Cái Răng có ba đoạn. Đầu chợ là những
ghe trái cây tập trung, mùa nào có loại trái cây gì thì trên chợ nổi đều có loại
ấy. Giữa chợ là những ghe bán các loại rau củ quả của miền Tây trồng được
và rau củ quả từ Đà Lạt đưa về. Cuối chợ là nhưng ghe khoai và dưa hấu là
biết đã đến cuối chợ. Các tour đi chợ nổi thường tập trung tại bến Ninh Kiều,
xuống thuyền máy đi chợ nổi Cái Răng, kết hợp với làng du lịch Mỹ Khánh hoặc
kết thúc tại chợ An Bình.
Cách đi tham quan chợ nổi Cái Răng: Thông thường đoàn tập trung tại bến
Ninh Kiều, lên thuyền máy, theo dọc sông cần Thơ, tham quan chợ nổi lúc
khoảng 5h30’ là thích họp vì chợ họp đông đúc, kết thúc tại chợ An Bình, xe
ôtô đón, kết thúc chuyến tham quan.
Giải thích địa danh Cái Răng: Địa danh Cái Răng được dùng đặt tên cho quận
Cái Răng của thành phố cần Thơ, tên cầu Cái Răng trên quốc lộ 1A và tên chợ
nổi Cái Răng.
Có ba giả thuyết về cách giải thích địa danh này:
1. Cái Răng (thuộc cần Thơ) là sự Việt hoá của “k'ran”, tức cà ràn, là một
loại bếp lò nấu bằng củi. Có thể trước kia đây là vùng sản xuất hoặc bán
cà ràn. Cụ Vương Hồng Sển có ghi trong sách Tự vị tiếng Việt miền Nam
(Nhà xuất bản Văn Hóa, 1993) ở mục từ “Cái Răng” , trang 98: “Cà ràng”
(karan) hình thù như con số 8 để nằm, một đầu là ba ông Táo lú đầu lên
cao để đội nồi ơ siêu trách, còn đầu kia nắn cái bụng chang bang dài dài
vừa vặn với cây củi chụm, bụng này chứa được tro nhiều không rơi rớt ra
ngoài, lại ấm cúng che kín gió, mau chín mau sôi.
2. Có giả thuyết khác mang tính dân gian truyền miệng cho rằng: vùng này
trước đây thuở mới khai hoang nhiều cá sấu (dưới sông thì cá sấu, đĩa,
trên bờ là cọp, vắt), có câu chuyện cá sấu tấn công gia đình nọ, giết hại
người vợ; người chồng tìm giết cá sấu chết đi, phanh thây cá sấu ra nhiều
mảnh thả trôi sông, nên có nhiều địa danh có vẻ liên quan đến câu chuyện
này như Cái Răng, Cái Da, cầu Đầu Sấu. Chữ Cái ở đây là từ con sông,
con rạch theo cách gọi địa phương.
3. Sách Le Cisbassac (Pháp) và nhiều sách khác từ lâu vẫn ghi: “Krôk kran:
Cái Răng, nay cứ lấy điển này làm chắc, một đàng khác hỏi thăm người
cố cựu bản xứ thuật rằng ngày xưa, không biết từ đời nào, nguyên người
Thổ (Cơ Me) ở Xà Tón (Tri Tôn) chuyên làm nồi đất và “karan” chất đầy
mui ghe lớn rồi thả theo sông cái đến đậu ghe nơi chỗ này để bán, năm
này qua năm nọ, ngày ngày người mình phát âm “karan” biến ra “Cái
Răng” rồi trở nên địa danh thiệt”
Thơ ca về chợ nôi Cái Răng - tác giả Huỳnh Kim:
“Chợ đã nổi từ nửa đêm về sáng

Ta vẫn chìm từ giữa bữa hoàng hôn
Em treo bẹo Cái Răng Ba Láng
Ta thương hồ Vàm Xáng Cần Thơ

Ta giang hồ nửa giấc lơ mơ

Sóc Trăng Cà Mau An Giang Đồng Tháp
Ghe thương hồ ta không vẽ mắt
Tới đây cắm sào ta ngủ qua đêm
Cây trái rộn ràng từ vườn nhà em
Gọi ta dậy từ nửa đêm về sáng
Cắm cây sào tre bẹo hình bẹo dạng
Xôn xao xuồng ghe họp chợ chòng chành
Có những chàng trai cô gái thị thành
Làm khách giang hồ đi chơi chợ nổi
Cặp mạn thương hồ tự dưng bối rối
Mua trái sầu riêng mà lòng sầu chung
Đành giã từ nhau chợ nổi Cái Răng
Cô Sáu cười nụ đồng tiền lúng liếng
Anh Bảy tròng trành cưa ly rượu đế
Giá mà ta treo bẹo được lòng nhau”
Nguồn gốc hình thành chợ nổi ở ĐBSCL, điều mà miền Bắc và Trung không
có
Thứ nhất: về địa hình sông ngòi, cả ba miền Bắc, Trung, Nam đều có nhưng
mật độ sông ngòi của ĐBSCL thì lớn hơn, chằng chịt hơn. Bên cạnh đó, sông
ngòi ở ĐBSCL chảy trên địa hình khá là bằng phẳng, độ dốc rất thấp, và tốc
độ dòng chảy êm đềm kể cả vào mùa lũ. Trong khi miền Trung mùa lũ thì nước
chảy xiết do từ Trường Sơn đổ về, hết mùa lũ thì lòng sông lại cạn trơ cát.
Miền Bắc, địa hình sông ngòi cũng có độ dốc cao, dòng chảy rất mạnh vào
mùa lũ, thuỷ điện thượng nguồn khá nhiều, nói chung dòng chảy bất thường.
-Thứ hai: Một yếu tố rất quan trọng để miền Tây Nam Bộ hình thành các
chợ nổi là lượng nông sản dồi dào tạo nên nhu cầu lớn trong việc trao đổi hàng
hoá. Nông sản cũng như thuỷ sản ở ĐBSCL xuất phát từ điều kiện thiên nhiên
ưu đãi, sông ngòi chằng chịt, ruộng vườn phong phú cá tôm, trái cây...
Cây bẹo - nét đặc trưng của chợ nổi

Đặc điểm: cây bẹo là cách gọi của một cây tre dài (giống như cây sào dùng
để chống ghe) cắm dựng đứng, nghiêng hoặc ngang hình chữ T cập theo hông
của ghe thuyền, với mục đích treo các loại trái cây, rau củ quả nông sản để
buôn bán trên chợ nổi. “Bẹo” có nghĩa giống như quảng cáo cho người mua
dễ dàng nhìn thấy. Thường là treo gì bán đó. Ví dụ: treo bí rợ thì bán bí rợ.
Hình ảnh cây bẹo tuy bình thường nhưng đó là cách buôn bán đặc trưng ở
ĐBSCL và nó đã đi vào thơ ca “Em treo bẹo Cái Răng, Ba Láng...”
Tuy nhiên, việc bán hàng trên chợ nổi cũng có những nét riêng thú vị
- Treo gì bán đó: thường là treo trên cây bẹo

- Treo nhưng không bán: đó là quần áo. Cư dân chợ nổi thường sinh
sống và sinh hoạt ngay trên thuyền, vì thế, quần áo họ thường phơi
cả trên thuyền, do đó “mặt hàng” này họ không bán.
- Treo cái này nhưng bán cái khác: Chính là treo lá dừa nhưng lại bán
thuyền. Người dân muốn bán ghe thuyền của họ thường treo lên
thuyền một cây sào, trên đó có gắn một miếng lá dừa.
- Bán nhưng không treo: Chính là các thuyền bán hàng ăn uống và nước
giải khát. Những thứ này không thể treo lên được.
Một số chợ nổi ở ĐBSCL: Chợ nổi Cái Bè (Tiền Giang), chợ nổi Cái Răng, chợ
nổi Phong Biền (Cần Thơ), chợ nổi Phụng Hiệp (Hậu Giang), chợ nổi Cà Mau,
chợ nổi Châu Đốc (An Giang),...
Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam

Vị trí: Ấp Mỹ Nhơn, xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền, thành phố cần Thơ.
Nằm cánh khu du lịch Mỹ Khánh, cách trung tâm cần Thơ khoảng 15 km, trên
đường lộ vòng cung. Có hai cách đến với Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam:
Đi đường bộ theo lộ vòng cung từ hướng cầu Cái Răng, chợ An Bình dọc
theo sông cần Thơ khoảng 13 km là đến thiền viện.
Theo đường sông đến Khu du lịch Mỹ Khánh. Tại đây, khách sẽ đi bộ 200 m
là đến Thiền viện. Thiền viện toạ lạc bên cạnh khu du lịch Mỹ Khánh.
Công trình được khởi công xây dựng ngày 16/07/2013 và khánh thành ngày
17/05/2014. Kiến trúc chùa theo lối Phật giáo Lý Trần. Nguyên vật liệu chính
là gỗ lim, tường gạch, mái ngói.
Chùa theo tông phái là thiền tông Yên Tử.
Kinh phí xây dựng chùa vào khoảng 145 tỷ , do Đại tướng Phạm Văn Trà
Nguyên Ủy viên Bộ chính trị, Bộ trưởng Bộ quốc phòng và mạnh thường quân
quyên góp. Mong muốn khôi phục và phát huy thiền tông Yên Tử của Phật
hoàng Trần Nhân Tông trên mảnh đất Tây Nam Bộ.

Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam - Thiền viện lớn nhất Tây Nam Bộ; là một
trong sổ 58 Thiền viện của Việt Nam theo thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
Hầu hết vật liệu xây dựng bằng gỗ, các tượng Phật và Bồ Tát làm bằng gỗ
Thủy Tùng (Du sam), tượng Phật Thích ca niêm hoa vi tiếu làm bằng đồng.
Khuôn viên được bày trí các gian nhà rất cân đối cho cảnh quan như: Quan
Âm điện, Di Lặc điện (Thủy tạ), Chùa Một Cột, Giảng đường, Khách đường,
Trai đường, Thư viện, phòng Đông y nam dược...
Khi vào Cổng Thiền Viện ta sẽ thấy 18 tượng phật La Hán. Bên phải là Gác
chuông, bên trái là Gác Trống, cạnh gác Trống là Chùa Một Cột. Ở giữa là
Chánh điện, thờ Phật Thích ca niêm hoa vi tiếu, hai bên là Bồ tát Văn Thù và
Phổ Hiền. Gian điện thờ sau Chánh điện thờ Đạt ma sư tổ. Gian thứ ba là Trai
Đường. Bên trái Chánh điện là Giảng Đường.
Cây gỗ Du sam lấy từ Đak Nông, cây cao 40m, 800 năm tuổi, được đẽo ra
10 tượng phật và 2 chiếc bình. Việt Nam hiện chỉ còn khoảng 40 cây loại này.
Đại tương xin phép Chính phủ.
TỈNH HẬU GIANG
Giới thiệu tỉnh Hậu Giang – “tỉnh có dân số tí nhất Tây Nam Bộ”
Vị trí: cách cần Thơ 60 km. Trung tâm tỉnh Hậu Giang là thành phố Vị Thanh
nằm trên trục đường quốc lộ 61. Từ Cần Thơ theo quốc lộ 1A đến ngã ba Cái
Tắc rẽ phải theo QL 61 để đến Vị Thanh. Tỉnh Hậu Giang toạ lạc trên địa hình
thấp, độ cao trung bình dưới 2 m so với mực nước biển, thấp dần từ Bắc xuống
Nam và từ Đông sang Tây. Bề mặt địa hình bị chia cắt bởi các sông rạch tự
nhiên và kênh rạch nhân tạo. Phía Tây giáp tỉnh Kiên Giang, phía Đông giáp
tỉnh Sóc Trăng, phía Nam giáp tỉnh Bạc Liêu và phía Bắc giáp thành phố Cần
Thơ. Tỉnh Hậu Giang không có biển.
Hậu Giang hiện có 7 đơn vị hành chính gồm một thành phố Vị Thanh, một
thị xã Ngã Bảy và năm huyện Châu Thành, Châu Thành A, Long Mỹ, Phụng

Hiệp và Vị Thuỷ.
Diện tích: hơn 1.600 km2 (lớn hơn thành phố cần Thơ khoảng 200 km2) với
dân số hơn 800.000 dân (năm 2013). Những dân tộc tập trung đông theo thứ
tự ở Hậu Giang là Khmer, Hoa, Chăm, Êđê, Mường…
Tỉnh Hậu Giang được tách ra từ tỉnh cần Thơ cũ năm 2004, chia thành thành
phố Cần Thơ và tỉnh Hậu Giang. Trở về trước, tên gọi Hậu Giang đã có từ năm
1976 đến năm 1991, qui mô tỉnh Hậu Giang thời điểm này rộng lớn bao gồm
cả cần Thơ, Sóc Trăng ngày nay.
Hệ thống giao thông Hậu Giang thuận tiện, nối liền các mạch giao thông với
các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long.
Trên địa bàn tỉnh, có năm trục giao thông huyết mạch là quốc lộ 1A, quốc
lộ 61, quốc lộ 61B, quốc lộ Nam sông Hậu, quốc lộ Quản Lộ - Phụng Hiệp.
Ngoài ra, tuyến đường bộ nối Vị Thanh - Cần Thơ, tuyến đường Bốn Tổng -
Một Ngàn là cầu nối quan trọng giữa Hậu Giang, thành phố cần Thơ với tỉnh
Kiên Giang. Đường nội bộ tỉnh, gồm các tuyến 924 đến 933 với tổng chiều dài
khoảng 400 km. Mạng lưới đường thủy, gồm có hai trục giao thông quốc gia
kênh Xà No, kênh Quản Lộ - Phụng Hiệp.
Bên cạnh đó, tỉnh Hậu Giang có một hệ thống sông ngòi kênh rạch chằng
chịt với tổng chiều dài khoảng 2.300 km. Mật độ sông rạch khá lớn l,5 km/km,
vùng ven sông Hậu thuộc huyện Châu Thành lên đến 2 km/km. Chính hệ thống
trải đều địa bàn này đã đảm bảo cho tỉnh Hậu Giang vận tải đường thuỷ rất
thuận lơi. Trong đó nổi tiếng nhất là kênh xáng Xà No và khu vực chợ nổi trên
sông nổi tiếng là chợ nổi Ngã Bảy - Phụng Hiệp (tức 7 nhánh sông nhỏ là Xẻo
Môn, Xẻo Đông, Bún Tàu, Lái Hiếu, Cái Còn, Mang Cá, và Kênh Xáng).
Tỉnh Hậu Giang là một trong những trung tâm lúa gạo của miền Tây Nam
Bộ. Với sản lượng trên 1 triệu tấn lúa, trung bình mỗi năm Hậu Giang cung
ứng cho các doanh nghiệp xuất khẩu 400.000 tấn lúa hàng hóa. Đứng trước
yêu câu giao thương và trăn trở của người trồng lúa trong nền kinh tế hội
nhập, Hậu Giang đã sáng kiến tổ chức Festival lúa gạo lần đầu tiên của cả
nước.
Ý tưởng này đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của các ngành, các cấp từ
Trung ương đến địa phương và nhất là nông dân.

Sự kiện Festival lúa gạo đầu tiên đã diễn ra tại thành phổ Vị Thanh từ ngày
28/11 đến ngày 01/12/2009, Festival lúa gạo đón trên 400.000 lượt khách
tham quan. Trước sự chứng kiến của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng; nguyên
Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu cùng các đồng chí lãnh đạo các bộ, ngành Trung
ương và nhân dân trong và ngoài tỉnh, Festival lúa gạo chính thức khai mạc
bao gồm 20 sự kiện nhằm tôn vinh nghề trồng lúa, những trăn trở của nông
dân, doanh nghiệp để đưa hạt gạo Việt Nam hướng đến mục tiêu xa hơn trong
nền kinh tế thị trường.
Những điểm tham quan tiêu biểu của Hậu Giang:
- Chợ nổi Ngã Bảy Phụng Hiệp

- Khu Di tích chiến thắng Tầm Vu: huyện Châu Thành A Di tích căn cứ
tỉnh ủy
- Khu sinh thái rừng tràm chim Vị Thủy: huyện Vị Thủy Khu du lịch sinh
thái Tầm Vu: huyện Châu Thành A
Một số đặc sản của đất Hậu Giang:
- Cá thác lác cườm - Vị Thanh cùng với Long Mỹ, Vị Thuỷ là lãnh địa của
cá thác lác cườm. Sau 12 tháng nuôi cá có thể nặng từ 1 - 1,5 kg/con
- Cam mật Hậu Giang
- Quýt đường Long Trị
- Khóm Cầu Đúc
- Cháo Lòng Cái Tắc
Thông tin quốc lộ 61

Chiều dài và vị trí: Dài 96 km. Kết nối Hậu Giang với Kiên Giang. Bắt đầu từ
ngã ba Cái Tắc giao QL 1A và kết thúc tại ngã ba Rạch Sỏi, thành phố Rạch
Giá.
Chiến thắng Tầm Vu

Vị trí địa danh: gần cầu Tầm Vu, xã Thạnh Xuân, huyện Châu Thành A, tỉnh
Hậu Giang. Nay thuộc khu di tích chiến thắng Tầm Vu. Đây là khu di tích được
Bộ Văn Hoá Thông Tin (nay là Bộ Văn Hoá Thể Thao và Du Lịch) công nhận là
di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1991.
Địa danh Tầm Vu hiện nay thuộc xã Thạnh Xuân, nơi từng diễn ra 4 trận
đánh lớn trong những năm đầu kháng chiến chống Pháp trở lại xâm lược lần 2
năm 1946 - 1948 . Trong đó, hai trận diễn ra năm 1946, một trận diễn ra năm
1947 và một trận diễn ra năm 1948.
Thông tin về bốn trận đánh:
Trận thứ I - Diệt tên đại tá Pháp: Với lòng quả cảm, đơn vị Cộng hòa vệ binh
do đồng chí Nguyên Đăng chỉ huy, ngày 20/01/1946 đã đánh đoàn xe quân sự
của địch trên lộ Tầm Vu, diệt 2 xe quân sự, giết chết một số tên địch, trong
đó có tên đại tá Dessert, tư lệnh quân viễn chinh Pháp tại miền Tây, là một
trong năm sĩ quan cao cấp của Pháp trên chiến trường Đông Dương. Ta thu
10 súng, trong đó có 2 trung liên. Trận Tầm Vu I có ý nghĩa rất quan trọng,
đây là trận thắng đầu tiên của đơn vị vũ trang ta đánh xe cơ giới địch, mở màn
cho những trận chiến tiếp theo trên chiến trường Cần Thơ.
Trận Tầm Vu II - Chiến công oanh liệt: Chỉ chưa đầy 1 năm sau, quân dân
Cần Thơ tiếp tục đánh thắng trận Tầm Vu II. vào ngày 12/11/1946 do đồng
chí Ngô Hồng Giỏi chỉ huy. Ta phục kích, đánh đoàn xe quân sự của địch trên
đoạn lộ Tầm Vu, thiêu hủy 3 xe, diệt 60 tên lính Pháp, lính Lê Dương, thu 60
súng các loại và nhiều quân trang, quân dụng khác.
Trận Tầm Vu III - Ra đời bài hát “Tầm Vu” của Đắc Nhẫn - Quốc Hương:
Cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện đã phát triển mạnh mẽ, quân dân Cần
Thơ đã lập được nhiều chiến công, nhất là hoạt động của các đội “Sát gian
Đảng”, Biệt động, Công an vũ trang... diệt địch, làm cho bọn ác ôn ở nội thành
cần Thơ hoang mang lo sợ. Thời điểm này, đã diễn ra trận đánh Tầm Vu III
vào ngày 03/05/1947, do Khu bộ trưởng Huỳnh Phan Hộ chỉ huy, cũng trên lộ
Tầm Vu năm xưa. Quân dân ta đã diệt 6 xe quân sự, làm chết và bị thương
gần 200 lính Pháp, thu được 8 đại liên, nhiều súng đạn các loại và quân trang,
quân dụng.
Trận Tầm Vu III là thắng lợi của “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, khi ta về
đóng quân ở Láng Hầm chuẩn bị trận Tầm Vu III, có 1 tiểu đội lính Khmer vào
đốn cây, buộc phải diệt chúng. Quân ta nghi binh rút đi, chỉ trong 10 ngày sau
trở lại ém quân, tiếp tục đánh trận Tầm Vu III vẫn không bị lộ, do nhân dân
che chở bảo vệ cho bộ đội để chiến thắng địch. Sau trận chiến thắng Tầm Vu
III, bài hát “Tầm Vu” ra đời, nhạc Đắc Nhẫn, lời Quốc Hương đã đi vào tâm
khảm của mọi người và vang mãi đến hôm nay.
Trận Tầm Vu IV: Thu khẩu đại bác 105 ly đầu tiên: Chiến công nối tiếp chiến
công, chỉ một năm sau, sự phối hợp tuyệt đẹp của ba thứ quân (chủ lực, địa
phương quân và dân quân du kích) đã tạo nên kỳ tích oai hùng, tiếp tục chiến
thắng trận Tầm Vu IV, diễn ra chiều ngày 19/4/1948, dưới sự chỉ huy của Khu
Bộ trưởng Trần Văn Giàu và Tham mưu trưởng Võ Quang Anh. Quân ta bằng
chiến thuật vận động, đánh tiêu diệt 14 xe quân sự địch, giết chết gần 200 tên
lính Pháp, trong đó có một tên quan ba, thu nhiều súng đạn, đặc biệt là thu
khẩu đại bác 105 ly lần đầu tiên trong cả nước, làm vang dội khắp chiến trường
Đông Dương.
Chiến thắng Tầm Vu IV là sự phối hợp chặt chẽ giữa chiến trường Tây Nam
Bộ với chiến trường chính “chiến dịch Thu Đông” (1947-1948), làm suy yếu
lực lượng địch ở đây bị căng kéo, không thể chi viện cho chiến trường chính.
Đó là sự chỉ đạo hợp đông tác chiến rất linh hoạt, nhịp nhàng, phát huy 3 thứ
quân một cách tuyệt vời trên trận địa giao thông chiến. Đó là sức mạnh đoàn
kết của tình quân dân như “cá với nước” , nhân dân che chở, đùm bọc, nuôi
dưỡng bộ đội, góp phần không nhỏ vào chiến thắng vẻ vang này. Hình ảnh
con trâu kéo pháo đã trở thành huyền thoại của chiến thắng Tầm Vu IV.
Khu Di tích chiến thắng Tầm Vu

Khu di tích lịch sử văn hoá chiến thắng Tầm Vu:
Vị trí: Theo quốc lộ 1A hướng về Sóc Trăng, đến ngã ba Cái Tắc rẽ phải quốc
lộ 61 khoảng 4 km là đến tượng đài chiến thắng Tầm Vu, cách cần Thơ 17 km
thuộc xã Thạnh Xuân, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang.
Để kỷ niệm bốn trận đánh vang dội, Tầm Vu đã được tỉnh Hậu Giang đầu tư
xây dựng thành khu di tích lịch sử (gồm có tượng đài, nhà trưng bày và khẩu
pháo 105 ly) trong mấy năm gần đây. Đây là khu di tích lịch sử kết hợp với du
lịch sinh thái nhầm phục vụ du khách gần xa..
Ở đây có tượng đài chiến thắng cao 8 m sừng sững nổi lên giữa những thảm
lúa xanh mơn mởn, vườn cây ăn trái ngút ngàn. Khu du lịch xanh với những
nét bản sắc văn hoá, truyền thống của địa phương, nhiều nhóm động vật quý
hiếm và một hệ sinh thái cây ăn trái nhiệt đới phong phú. Đến đây bạn còn
được tìm hiểu về chiến thắng lịch sử Tầm Vu và những phong tục tập quán
của người dân miền Tây Nam Bộ.
Quần thể di tích nằm gọn trong một khu vực được bao quanh bằng rất nhiều
loại cây cối xanh tươi. Bước qua cánh cổng là bạn cảm nhận ngay được sự yên
tĩnh, không gian mát mẻ của nơi này. Phần chính của khu di tích này là một
hồ sen lớn nằm bên tay phải, chính giữa là một tượng đài, phía sau tượng đài
là một bức tường có trạm trỗ hình ảnh về trận chiến lịch sử Tầm Vu năm xưa....
Địa danh Xà No: các địa danh cùng tên Xà No gồm: kênh xáng Xà No, cầu
Xà No - cầu lớn nhất tỉnh Hậu Giang dài 350 m, vùng Xà No - khu vực quanh
kênh Xà No, rạch Xà No, Xà No Bứt.
Kênh xáng Xà No
Vị trí: Từ rạch cần Thơ qua chợ Bảy Ngàn rồi trở ra biển hướng Rạch Giá nay
là nối từ ngã 3 rạch Cân Thơ đến ngã 3 rạch Cái Nhứt đi qua địa phận huyện
Phong Điền, thành phố cần Thơ và các huyện Châu Thành A, Vị Thuỷ và thị xã
Vị Thanh của tỉnh Hậu Giang. Chiều dài của kênh này là 34 km.
Kênh xáng Xà No được thi công từ năm 1902 đến tháng 7 năm 1903 thì
hoàn thành. Thực dân Pháp biết rõ rằng công trình này tuy rất tốn kém lúc
đầu nhưng khi hoàn thành thì chẳng bao lâu sẽ đem lại nguồn lợi kinh tế vô
cùng lớn cho nhà nước thuộc địa và cho Pháp. Do công trình theo quyết định
của Thực dân Pháp nên có giả thuyết cho rằng tên gọi Xà No có nguồn gốc từ
tiếng Pháp là Saint Tanoir - tên người chỉ huy xáng múc con sông này. Tuy
nhiên, theo nhà văn Sơn Nam thì Xà No lại có nguồn gốc Khơ Me là Sok Snor
nghĩa là xóm cây điên điển. Lịch sử khẩn hoang ghi lại rằng: Bề ngang trên
mặt rộng 60 mét, đáy 40 mét; phí tổn lên đến 3.680.000 quan. Xáng đào chạy
bằng hơi nước với những giàn gàu bàng sắt. Máy của xáng mạnh 350 mã lực,
mỗi gàu sắt múc được 375 lít, thổi bùn ra xa đến 60 mét. Từ xa trông chiếc
xáng giống như chiếc chiến hạm, máy nổ ầm ầm vang xa năm ba cây số ngàn.
Nó mang theo chuyên viên, nhơn công đển hàng trăm người. Dọc theo hai bên
bờ người ta phải chở củi đem tới sẵn, vì xáng đốt nồi sốt de bằng củi... Bọn
chuyên viên người Pháp đứng cao trên xáng, hò hét như các chỉ huy chiến
hạm...
Khi hoàn thành công trình Kênh xáng Xà No, trong những năm 1920 đến
1930, Pháp tập trung khai thác đất đai xây dựng đồn điền. Đồn điền Bảy Ngàn
của Tây Albert là một trong những đồn điền lớn nhất thời bấy giờ có diện tích
trên 30.000 ha với hơn 3.000 hộ tá điền. Mỗi năm Tây Albert thu lúa ruộng,
lúa vay hàng triệu giạ. Nơi chứa lúa của Tây Albert tại xã Tân Hòa mà người
dân quen gọi là Lầu Trắng, Lầu Ông Kho rộng hơn 1 ha. Tất cả công sức, mồ
hôi và nước mắt của nông dần đều đổ vào đây. Nông dân phải làm quần quật
suốt tháng quanh năm đến cuối mùa lúa tay trắng lại hoàn tay trắng. Với chính
sách cho vay nặng lãi bọn địa chủ vơ vét người nông dân đến tận xương tủy.
Cuộc sống tá điền vô cùng khốn khó lại bị hành hạ, đánh đập bất cứ lúc nào.
Việc dào kênh đối với thực dân Pháp là chỉ nhằm ý đồ vơ vét hàng hóa và
bóc lột thành quả lao động của nông dân trong sản xuất nông nghiệp. Tuy
nhiên, con kinh này cũng đem lại nhiều ý nghĩa thiết thực là mang dòng nước
ngọt từ sông Hậu về tháo phèn, rửa mặn cho những vùng đất hoang hóa rộng
lớn để phát triển sản xuất nông nghiệp, đồng thời nó cũng mang đến sự tiện
ích nhất định cho cư dân trong giao thông đi lại. Nhờ có kinh xáng Xà No và
các chi lưu của nó mà vùng đất Cần Thơ, Rạch Giá được vỡ hoang và không
bao lâu đã trở thành vùng đất tốt, diện tích trồng lúa và sản lượng lúa gạo
vùng này tăng lên đáng kể. Những năm đầu sau khi con kinh mới hoàn thành,
cư dân đến sinh sống dọc hai bên bờ kinh còn thưa thớt. Dần dần họ đến lập
nghiệp ngày càng đông và lập nên vườn tược trồng cây trái. Một số chợ như
Vàm Xáng, Bảy Ngàn, Cái Nhum... được thành lập và trở nên sung túc. Nhiều
nhà máy xay xác, chành lúa (kho lẫm) được mọc lên, đã làm cho cảnh quan
dọc hai bên bờ kinh xáng Xà No thay đổi đáng kể.
Kênh xáng Xà No là tuyến đường thủy hết sức quan trọng trong việc vận
chuyển hàng hóa, nông sản từ Cà Mau, Kiên Giang lên cần Thơ, thành phố Hồ
Chí Minh, một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và ngược lại.
Tên gọi Thị trấn Ngã Sáu

Thị trấn Sáu là trung tâm của huyện Châu Thành tỉnh Hậu Giang. Thị trấn
tọa lạc tại 6 con sông (Cái Dầu, Xẻo Chồi, Cái Muồng Nhỏ, Cái Muồng Lớn, Kinh
Thạnh) nên có tên là ngã sáu.
Tên gọi Thị xã Ngã Bảy

Là thị xã thuộc tỉnh Hậu Giang. Thị xã toạ lạc trên địa hình bằng phẳng, cảnh
quan đẹp với 7 nhánh sông hội tụ. Ngã bảy là nơi hình thành chợ nổi ngã bảy,
cũng là nơi khởi nguồn bản vọng cổ nổi tiếng Tình Anh Bán Chiếu. Bảy nhánh
sông bào gồm: xẻo Môn, xẻo Đông, Bún Tàu, Lái Hiếu, Cái Côn, Mang Cá và
Kênh Xáng. Chính vì vậy nên có tên gọi Ngã Bảy.
Từ thị xã Ngã Bảy có hai đường để đi Cà Mau, một là đi quốc lộ 1A theo

tuyến thông dụng, hai là theo tuyến mới Quản Lộ - Phụng Hiệp.
Tuyến Quản Lộ - Phụng Hiệp

Vị tí: tại thị xã Ngã Bảy có điểm giao giữa QL 1A với Quản Lộ - Phụng Hiệp
bên phải hướng từ cần Thơ.
Quốc lộ Quản Lộ - Phụng Hiệp đi qua 4 tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu,
và Cà Mau), chạy song song tuyến kênh Quản Lộ - Phụng Hiệp. Điểm khởi đầu

tại thị xã Ngã Bảy (tỉnh Hậu Giang) và điểm cuối là thành phổ Cà Mau (tỉnh Cà
Mau).
Tuyến đường này giúp phá thế độc đạo của quốc lộ 1A ở vùng này, và rút
ngắn được hơn 40 km từ cần Thơ đi Cà Mau. Kế hoạch tuyến đường sẽ thông
xe kỹ thuật cuối năm 2008.
Tuyến Quản Lộ - Phụng Hiệp được phê duyệt theo Quyết định 3295/QĐ –
BGTVT ngày 02/11/2004 của Bộ Giao Thông Vận Tải, được khởi công vào tháng
12 năm 2005, có tổng chiều dài 119, 3 km và theo tiêu chuẩn đường cấp IV
đồng bằng. Từ khi tuyến đường này đưa vào sử dụng đã góp phần chia tải cho
QL1 và phát trien kinh tế, xã hội của địa phương.
Dự án này bắt đầu khởi công từ năm 2005. Tuy nhiên, do địa hình vùng này
cách trở nên việc tiếp cận xây dựng gặp nhiều khó khăn. Ngay việc đi giám sát
của chủ đầu tư cũng rất vất vả, nếu vào tuyến từ QL1A thì chỉ có xe ôm mới
len lỏi được với gần 30 km băng qua các cây cầu khỉ chênh vênh. Còn một
cách khá tốn kém là lên tàu khách từ Cần Thơ, chạy dọc kênh Quản Lộ, đến
gói thầu nào thì cập vào.
Vì giao thông cách trở, những chuyến đi như vậy kéo dài cả tuần lễ, nhiều
nơi là điểm nóng giải phóng mặt bằng thì cán bộ GPMB phải nằm cả tháng trời
để phối hợp cùng địa phương giải quyết. Được mét đất nào là cho xe máy chở
nhân lực vào làm ngay, nhưng còn đó những câu chuyện chưa vui. Đôi khi
tưởng là êm xuôi, lực lượng chức năng rút về, người dân vì bức xúc cá nhân
đã ngăn cản không cho thi công, thậm chí lôi kéo cả nhà ra vây đánh nhà thầu,
không ít anh em lái máy đã phải đổ máu, nhập viện chịu thương tích vì công
việc chung như vậy.
Năm 2010 thông xe toàn tuyến đường. Với người dân khi con đường sắp
hoàn thành, việc chuyên chở lúa gạo, cây trái trở nên dễ dàng mới thấy lợi ích
con đường, tuy rằng nhiều người phải hy sinh đất đai, nhà cửa để có mặt bằng
cho con đường.
Tuy nhiên, cho đến hiện nay năm 2014, tuyến đường dù tiện lợi rút ngắn
được khoảng 30 phút khi đi Cà Mau nhưng vẫn có cái khó là thiếu chỗ dừng
chân vì còn khá vắng vẻ. Cái được của khách du lịch là trải nghiệm cảm giác
đồng quê của Tây Nam Bộ rất rõ nét.

Cầu Phụng Hiệp

Đến quốc lộ 1A đoạn thuộc thị xã Ngã Bảy tỉnh Hậu Giang, cầu bắc qua Kinh
Xáng Cái Côn.
Chợ nổi Ngã Bảy
Đến quốc lộ 1A đoạn thuộc thị xã Ngã Bảy tỉnh Hậu Giang, cầu bắc qua Kinh
Xáng Cái Côn.
Vị trí: Nơi giao nhau của bảy con sông, kênh gồm: Xẻo Môn, Xẻo Đông, Bún
Tàu, Lái Hiếu, Cái Còn, Mang Cá và Kênh Xáng. Cụ thể gồm năm ngã kênh:
bên phải và hai ngã kênh bên trái cầu Phụng Hiệp hợp lại rồi hình thành bảy
thuỷ lộ tạo ra bảy hướng khác nhau. Từ cầu Phụng Hiệp hướng cần Thơ đi Sóc
Trăng, nhìn bên phải. Thuộc địa phận phường Ngã Bảy, thị xã Ngã Bảy, tỉnh
Hậu Giang cách thành phố Vị Thanh 75 km, cách trung tâm thành phố cần Thơ
và thành phố Sóc Trăng khoảng 30 km.
Chợ nổi Ngã Bảy (Hậu Giang) cùng với Chợ nổi Cái Răng (Cần Thơ) và Chợ
nổi Cái Bè (Tiền Giang) là những chợ nổi tiêu biểu và nổi tiếng của vùng sông
nước Tây Nam Bộ. Trong đó, chợ nổi Ngã Bảy có lịch sử hình thành, phát triển
nhộn nhịp, sôi động và nổi tiếng nhất. Chợ nổi Ngã Bảy là trung tâm giao
thương hàng hóa lớn, đầu mối giao thông thuỷ lộ của vùng cực Nam. Do được
hội tụ bởi bảy dòng sông, kênh trong tựa như hình cánh sao nên người Pháp
đã ví von gọi nơi đây bằng một mỹ từ là: “ngôi sao Phụng Hiệp”.
Chợ nổi Ngã bảy còn có tên gọi khác là chợ nổi Phụng Hiệp vì trước đây
thuộc địa phận huyện Phụng Hiệp tỉnh Cần Thơ. Chợ nổi Ngã Bảy hình thành
vào thời Pháp thuộc, khoảng năm 1915, tức hơn 10 năm sau khi Pháp tiến
hành cho đào kênh xáng Xà No. Do vị trí đặc biệt, hợp lưu bảy nhánh sông, có
sức lan toả lớn nên Chợ nổi Ngã Bảy đã dần hình thành và phát triển trở thành
trung tâm đầu mới sầm uất nhất Nam Kỳ về qui mô và sự sung túc. Mỗi ngày
quy tụ hơn 300 ghe thuyền giao thương, buôn bán. Chợ nổi Ngã Bảy cũng hình
thành nên xóm nghề đóng ghe, làm thuyền tồn tại trên nửa thế kỷ với mấy
trăm hộ ăn nên làm ra.
Chợ Ngã Bảy có lượng hàng hóa đa dạng và rất phong phú, nhất là trái cây,
hàng nông sản, ngoài ra còn có chiếu, hàng thủ công mỹ nghệ, đồ gia dụng
cho đến hàng gia cầm, thủy hải sản... cho tới cả đồ ăn, thức uống cũng không
thiếu. Đặc biệt ở chợ nổi còn có chợ rắn. Chợ Phụng Hiệp quanh năm có rắn,

rùa, chim, sóc, kỳ đà... phục vụ du khách. Bên cạnh đó, những xuồng ba lá,
những ghe nhỏ xíu là: bánh cuốn nóng, phở, bánh xèo là những món đặc trưng
ẩm thực phương Nam.
Không gian sinh hoạt và những câu chuyện đời thường trên Chợ nổi Ngã Bảy
là chất kích thích cho sự ra đời bản vọng cổ kinh điển Tình Anh Bán Chiếu của
soạn giả Viễn Châu năm 1961. Không chỉ riêng bài Tình Anh Bán Chiếu mà
không khí “trên bến dưới thuyền” ở đây còn là nguyên nhân sản sinh nhiều
giai điệu đàn ca tài tử, câu hò, điệu lý vẫn còn được dân gian lưu truyền đời
này sang đời khác.
Năm 2001, một nhà nghiên cứu văn hoá người Úc đã từng chia sẽ với đoàn
làm phim VTV là: “đây là một thương trường lộ thiên kỳ diệu, là sự bùng nổ
của màu sắc, âm thanh, hương vị thiên nhiên, con người và xứ sở làm người
ta chìm đắm trong một biểu cảm sắc thái Việt, một thứ văn hoá cộng đồng
chứa đầy tính duy cảm…”. Bên cạnh đó, vợ của nhà nghiên cứu này nói thêm
“thật kỳ ảo, giữa mênh mông trời nước, hàng trăm cây cột nhấp nhô, tụ về
một mối... chợ này đẹp và sung túc hơn nhiều so với chợ nổi ở Thái Lan”.
Năm 2002, nhằm đảm bảo an toàn giao thông cho tuyến đường thuỷ, chính
quyền tỉnh cần Thơ lúc bấy giờ đã cho di dời về vị trí mới trên kênh Ba Ngàn,
cách vị trí cũ chừng 3 km về hướng kênh Cái Côn, lấy tên gọi mới là “chợ nổi
Ba Ngàn”. Quyết định này đã đặt dấu chẩm hết đối với chợ nổi Ngã Bảy nức
tiếng một thời. Do vị trí mới chợ nổi Ba Ngàn không thuận tiện cho giao thông
như chợ nổi Ngã Bảy, ngay giới thương hồ và người dân cũng không mặn mà
với chợ Ba Ngàn.
Tháng 06/2012, tại đại hội đảng bộ thị xã Ngã Bảy (tỉnh Hậu Giang), nhiều
ý kiến đề xuất khôi phục lại chợ Ngã Bảy để khai thác tiềm năng du lịch, thương
mại, dịch vụ địa phương.
Tháng 07/2012, trung tâm xúc tiến du lịch Hậu Giang đã tổ chức buổi hội
thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp khôi phục, bảo tồn và phát huy Ngã Bảy
gắn với phát triển du lịch sông nước miệt vườn”. Tuy nhiên, trên thực tế hiện
nay vẫn chưa thấy kết quả khả quan.
Soạn giả Viễn Châu

Soạn giả Viễn Châu là người mà giới mộ điệu cải lương tôn vinh là “ông vua
vọng cổ” không chỉ vì ông đã sáng tác đến hơn 2000 bài ca mà còn vì ông đã
tạo ra cho những bài vọng cổ của mình một phong cách riêng, rất Viễn Châu.
Chính Viễn Châu đã phát triển nghệ thuật ca cổ thành Tân cổ giao duyên.
Ông sinh năm 1924, là con thứ sáu trong một gia đình nho giáo ở xã Đôn
Châu, huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh. Tên khai sinh của ông là Huỳnh Trí Bá, theo
cách gọi của người miền Nam là Bảy Bá.
Thuở còn học ở trường, ông đã mê đàn ca và thường có mặt trong các buổi
đờn ca tài tử. Sự hiểu biết một cách bài bản cải lương là do ông học lóm từ
chương trình ca cổ nhạc ở đĩa nhựa và đài phát thanh. Ngoài ra, ông còn được
dịp làm quen, học hỏi về đờn ca với nhiều ban nhạc và nghệ sĩ như Văn Võ hí
ban, bầu Lúa, bầu Phục, bầu Hùng mỗi khi đến địa phương lưu diễn. Bảy Bá
có khiếu viết văn, làm thơ và ham mê âm nhạc. Năm 15 tuổi ông tỏ ra xuất
chúng về ngón đàn tranh.
Năm 1943, theo lời rủ rê của người bạn, ông tìm đến Đài phát thanh Sài Gòn
xin đờn thử. Nhờ ngón đờn tài hoa, ông được nhận vào ngay. Khi ấy, Bảy Bá
có quen với nhạc sĩ Mười Còn, lúc đó đang đờn cho đoàn Việt kịch Năm Châu
(NSND Năm Châu). Bất ngờ, trước chuyến lưu diễn ra Hà Nội, nhạc sĩ đàn
tranh của đoàn bị bệnh, Bảy Bá được nghệ sĩ Mười Còn kêu vào thế chân. Từ
đó, ông có cơ hội tiếp xúc với các nghệ sĩ Năm Châu, Lê Hoài Nở, Trần Hữu
Trang, Duy Lân... và bắt đầu học sáng tác.
Vở cải lương đầu tay của Bảy Bá là Hồn chiến sĩ có nội dung chống thực dân
Pháp, được viết vào năm 1945 và được tổ chức hát bán vé để góp quỹ kháng
chiến. Năm 1946, khi người anh kế bị Pháp bắt và bức tử, để tránh khủng bố,
Bảy Bá rời Đôn Châu lên Vĩnh Long tá túc trong nhà một người bạn rồi sau đó
phiêu bạt lên Sài Gòn. Ông mưu sinh bằng cách đi đờn cho các đám cưới, đám
hỏi, liên hoan... Nhiều khi đi về khuya quá, sợ phá giấc ngủ của bạn nên ông
kê cây đờn làm gối ngủ tới sáng ngay ở ngoài hàng ba nhà trọ chớ không gọi
cửa. Bút danh “Viễn Châu” với hàm ý xa Đôn Châu được ông lấy trong thời
gian này, như một cách nhớ về quê hương, nguồn cội.
Năm 1947, sau khi đi “an trí” ở cẩm Giang (Tây Ninh), ông viết vở “Nát cánh
hoa rừng” nhằm tố cáo chế độ thực dân Pháp và sự bóc lột của bọn chủ đồn
điền Pháp. Đây là vở cải lương đầu tiên của Viễn Châu được trình diễn trên sân
khấu đại ban. Kể từ đó, tên tuổi Viễn Châu bắt đầu được giới mộ điệu chú ý.
Cũng trong thời gian này, tiếng đờn tranh của Bảy Bá được các hãng đĩa thu
thanh và phát hành liên tục. Soạn giả Kiên Giang ca ngợi: “Ngón đờn tranh
điêu luyện của anh Bảy Bá như rót vào hồn bài vọng cổ những rung động con

tim của người nghệ sĩ đã có nhiều vốn sống”.
Ngoài đoàn Việt kịch Năm Châu, ông còn cộng tác với nhiều đoàn hát tên
tuổi thời ấy: Kim Thanh Út Trà Ôn, Thanh Minh Thanh Nga, Dạ Lý Hương, Tân
Hoa Lan. Sau giải phóng, ông cộng tác với Đoàn Văn công thành phố, Hãng
băng Sài Gòn Audio... Năm 1984, ông cùng đoàn nghệ thuật 284 lưu diễn ở
các nước Tây Âu. Các vở cải lương của ông: Tình mẫu tử, Đời cô Nga, Sau bức
màn nhung, Chuyện tình Hàn Mặc Tử, Nợ tình, Hoa Mộc Lan, Hai nụ cười
xuân... đã tạo nên những dấu ấn không phai trong lòng khán giả. Đặc biệt, vở
Ai điên ai tỉnh đã được báo giới bình chọn là vở cải lương hay nhất ở miền Nam
năm 1974.
Một sáng tác của soạn giả Viễn Châu có ý nghĩa đặc biệt trong lĩnh vực nghệ
thuật là ghép tân nhạc vào bản vọng cổ mà ông gọi là “Tân cổ giao duyên”.
Vào thời hưng thịnh của sân khấu cải lương, có rất nhiều hãng đĩa ra đời, để
cạnh tranh nhau, người ta buộc phải suy nghĩ để tìm ra cái mới.
Nói về tài viết vọng cổ thì soạn giả Viễn Châu là người có khả năng “xuất
khẩu thành... vọng cổ”. Một lần - khoảng năm 1964, ông đến Hãng đĩa Hồng
Hoa chơi thì gặp nghệ sĩ Hữu Phước. Ông giám đốc bèn kêu: “Anh Bảy, có bài
vọng cổ nào không, đưa cho Hữu Phước ca, thu đĩa liền!” . Tình thể cấp bách,
ông nhận lời viết liền, còn ông Hồng Hoa cho người đi chở nhạc sĩ Văn Vĩ, Năm
Cơ - hai người đờn cô nhạc - và một chuyên viên âm thanh lại.
Khi các danh cầm, chuyên viên âm thanh đến thì ông đã viết xong 3 câu
vọng cổ của bài Nhớ mẹ. Hữu Phước lấy vô phòng thu. Khi thu xong ba câu
đầu. Hữu Phước trở ra thì ông cũng đã viết xong 3 câu vọng cổ còn lại. Vậy là
Nhớ mẹ ra đời và nổi tiếng cho đến giờ!
Với nhiều đóng góp to lớn cho cổ nhạc, năm 1988, soạn giả Viễn Châu được
Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú và Nghệ sĩ nhân dân vào năm
2012. Trước khi mất ông sống ở một ngôi nhà nhỏ trong một con hẻm thuộc
quận 1, đường Trần Hưng Đạo, TP. HCM. Dù đã bước sang tuổi 90 với nhiều
bệnh tật của tuổi già nhưng giọng nói của ông vẫn thanh trong, đầu óc vẫn
còn rất minh mẫn và các sáng tác của ông vẫn luôn được đón nhận nồng nhiệt.
Ông mất ngày 01/02/2016.

Mien Tay Online

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Mien Tay Online

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tuyến điểm vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 1

Đặc sản bưởi Năm Roi ............................................................................................. 73

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 3

LỜI CHÀO TỪ VÙNG SÔNG NƯỚC MIỀN TÂY

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 4

PHẦN I: TUYẾN ĐIỂM QL1A

Tổng quan TP. HCM

2 tiếng đồng hồ.

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 6

Đại lộ Vừ Văn Kiệt - “Đại lộ dài nhất TP. HCM”

Giá trị của con đường:

- Cửa ngõ chính ra vào khu đô thị mới Thủ Thiêm

Kênh Bến Nghé - Tàu Hủ “dòng kênh lịch sử”

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 9

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 10

Bến Bình Đông xưa

Huyện Bình Chánh - “Huyện anh hùng của TP. HCM”

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 12

Bát Bửu Phật Đài (Chùa Phật Cô Đơn)

Cầu Bình Điền - sông Chợ Đệm

Cầu hiện nay là cầu mới. Dài 123,5 m.

Sự kiện lịch sử liên quan sông Chợ Đệm:

Di tích chiến khu Láng Le - Bàu Cò

Giá trị công trình:

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 15

Giá trị của con đường:

- Đường cao tốc đầu tiên của miền Nam

Các nút giao thông đáng lưu ý trên đường này:

- Đoạn giáp TP. HCM và tỉnh Long An

Thông tin Đồng bằng sông Cửu Long

Vùng trũng thấp: tứ giác Long Xuyên và Đồng Tháp Mười.

Dân tộc: Kinh, Hoa, Khơme, Chăm…

Các cửa khẩu gồm: 5 cửa khẩu quốc tế.

 Long An: 1 cửa khẩu quốc tế và 1 cửa khẩu quốc gia

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 17

- Cửa khẩu Vàm Đồn - huyện Vĩnh Hưng - nhỏ

 Đồng Tháp: 1 cửa khẩu quốc tế và 2 cửa khẩu quốc gia

 An Giang: 2 cửa khẩu quốc tế và 1 cụm cửa khẩu quốc gia

 Kiên Giang: 1 cửa khẩu quốc tế và 1 cửa khẩu quốc gia

ĐBSCL có 744 km bờ biển. Trong đó 7 tỉnh có biển là :

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 18

nhưng nước lũ chỉ dâng từ từ.

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 19

Di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh:

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 20

- Văn hoá Óc - Eo tại huyện Đức Hòa,

Địa danh Bến Lức

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 21

Tản mạn về đề tài rượu

Bộ sưu tập danh ngôn, thơ ca về rượu:

- Phi tửu bất thành lễ

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 23

Lương y bất đáo gia”

Sông Vàm cỏ Đông

Trận đánh nổi tiếng trên sông Vàm cỏ Đông

Địa danh Thủ Thừa

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 26

Sông Vàm cỏ Tây

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 27

Quốc Lộ 62 đi Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp - huyện Mộc Hóa

Thành Phố Tân An

Võ Hoàng Thanh Hả i - www.dannyhai.com | 28