HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP

Chủ tịch: Võ Văn Phuông

Các ủy viên:
Nhà báo Thuận Hữu
PGS.TS. Nguyễn Thế Kỷ TẠP CHÍ CỦA BAN TUYÊN GIÁO TRUNG ƯƠNG
GS.TS. Phùng Hữu Phú
GS.TS. Nguyễn Thanh Long
TS. Bùi Trường Giang
TRONG SỐ NÀY
Nhà báo Lê Huy Nam
(thường trực) ĐỊNH HƯỚNG CÔNG TÁC TUYÊN GIÁO

3
u VÕ VĂN THƯỞNG

TỔNG BIÊN TẬP SỚM ĐƯA NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XIII VÀO THỰC TIỄN
CUỘC SỐNG
Lê Huy Nam

8
Điện thoại: 08045108
PHÓ TỔNG BIÊN TẬP
ThS. Nguyễn Thị Minh Huế
13
Điện thoại: 08045691
ThS. Bùi Thị Thu Thanh
Điện thoại: 08045232
18
u NGUYỄN TRỌNG NGHĨA
KHẨN TRƯƠNG XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH HÀNH ĐỘNG
VỚI KHÁT VỌNG VƯƠN LÊN
u NGUYỄN ĐÌNH TƯƠNG - HOÀNG MẠNH ANH
ĐẠI THẮNG MÙA XUÂN 1975 -
BÀI HỌC VỀ SỰ LÃNH ĐẠO, CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG
u NGUYỄN PHÚ TRƯỜNG
THỐNG NHẤT VỀ NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG

VĂN KIỆN ĐẠI HỘI XIII - NHỮNG NỘI DUNG NỔI BẬT

22
u NGUYỄN VĂN THẠO
TẦM NHÌN CỦA ĐẢNG QUA VĂN KIỆN ĐẠI HỘI XIII

27
u LÃ TRỌNG ĐẠI
XÂY DỰNG, PHÁT HUY SỨC MẠNH KHỐI ĐẠI ĐOÀN KẾT
TOÀN DÂN TỘC - NHÌN TỪ VĂN KIỆN ĐẠI HỘI XIII

BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG

31
u PHÙNG KIM LÂN
XUYÊN TẠC, PHÁ HOẠI CÔNG TÁC NHÂN SỰ VÀ
CÔNG TÁC BẦU CỬ: BỔN CŨ SOẠN LẠI

36
u VŨ VĂN HÀ
PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI, XUYÊN TẠC
VỀ CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA ĐẤT NƯỚC

NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI

42
u LÊ HỮU NGHĨA
PHÁT HUY DÂN CHỦ TRONG NGHIÊN CỨU LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
Giá: 14.000đ
47
u LÊ HẢI BÌNH - NGUYỄN HOÀNG DUY
TIẾP TỤC ĐỔI MỚI CÔNG TÁC THÔNG TIN ĐỐI NGOẠI GÓP PHẦN
TRIỂN KHAI HIỆU QUẢ ĐƯỜNG LỐI ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẠI HỘI XIII
TÒA SOẠN HỌC TẬP VÀ LÀM THEO TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH

50
49 Phan Đình Phùng, u PHAN MINH CHIẾN
Ba Đình, Hà Nội HẬU GIANG NHÂN RỘNG MÔ HÌNH THỰC HIỆN CHỈ THỊ 05
Điện thoại: 08044374
Fax: 08045416 THỰC TIỄN - KINH NGHIỆM

53
u TRƯƠNG XUÂN CỪ - PHẠM ANH THIỆN

ĐẠI DIỆN MIỀN NAM
- Cơ quan Thường trực
Ban Tuyên giáo Trung ương
55
tại TP. Hồ Chí Minh
Điện thoại: 08087979
ĐẢNG BỘ KHỐI CÁC CƠ QUAN TRUNG ƯƠNG:
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ
u PHÙNG QUANG HỘI
LẠNG SƠN ĐẨY MẠNH CÔNG TÁC PHỐI HỢP
TUYÊN TRUYỀN BIỂN, ĐẢO

- Văn phòng Ban Tuyên giáo CÙNG SUY NGẪM

Thành ủy TP. Hồ Chí Minh
58
u THIỆN VĂN
Điện thoại: 028.39349141 TIỂU TIẾT VÀ ĐẠI CỤC

ĐẠI DIỆN MIỀN TRUNG VĂN HÓA - VĂN NGHỆ

59
Cơ quan Thường trực u VŨ VIỆT HÙNG
Ban Tuyên giáo Trung ương GÓP PHẦN LÀM SINH ĐỘNG, PHONG PHÚ
tại TP. Đà Nẵng VIỆC HỌC TẬP VÀ LÀM THEO BÁC

Số 1 Quang Trung, TP. Đà Nẵng NÓI ĐÚNG - VIẾT ĐÚNG

Điện thoại: 08051145
63
u PHẠM VĂN TÌNH
THẬP NIÊN, THẬP KỶ, THIÊN NIÊN KỶ
Giấy phép hoạt động
báo chí số 23/GP-BTTTT NHỮNG VẤN ĐỀ XÃ HỘI
ngày 17-1-2019 của
64
u VÕ THÀNH PHONG - NGÔ ĐÌNH SÁNG
Bộ Thông tin và Truyền thông
VACCINE COVID-19: CUỘC CHẠY ĐUA TOÀN CẦU
TRONG LĨNH VỰC CÔNG NGHỆ SINH HỌC

SINH HOẠT NGHIỆP VỤ

68
u HOÀNG QUỐC BẢO
LÀM THẾ NÀO ĐỂ NGHIÊN CỨU, HỌC TẬP, QUÁN TRIỆT
TRÌNH BÀY
HIỆU QUẢ NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG
An Bình

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH: VĂN MINH - HIỆN ĐẠI - NGHĨA TÌNH
IN TẠI
70
u TỪ LƯƠNG
Công ty cổ phần in và dịch vụ
KINH NGHIỆM QUẢN LÝ VÀ VẬN HÀNH TRUNG TÂM
thương mại Phúc An
BÁO CHÍ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

THÔNG TIN - TƯ LIỆU

74
u PHẠM TUẤN NGHĨA
TRIỂN KHAI ỨNG DỤNG VSSID - BẢO HIỂM XÃ HỘI SỐ
PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI,
XUYÊN TẠC VỀ CÔNG NGHIỆP HÓA,
HIỆN ĐẠI HÓA ĐẤT NƯỚC
y PGS. TS. VŨ VĂN HÀ
Đại học Đại Nam

Trong thời gian qua, trước những hạn chế, yếu kém, nhất là việc Việt
Nam chưa đạt được một số chỉ tiêu về công nghiệp hóa, hiện đại hóa
(CNH, HĐH) so với định hướng đặt ra để năm 2020 cơ bản trở thành nước
công nghiệp, đã có không ít ý kiến trái chiều nhằm phê phán đường lối
CNH, HĐH và việc triển khai CNH, HĐH ở Việt Nam. Đó tất cả đều là lời lẽ
xuyên tạc thiếu lý luận và thực tiễn.

THÀNH TỰU TO LỚN thiện mục tiêu, nội dung và các công nghệ, giáo dục đào tạo giữ
TRONG CÔNG NGHIỆP HÓA, giải pháp để thực hiện. vị trí then chốt, là khâu đột phá

P
HIỆN ĐẠI HÓA
hải khẳng định những
nghi ngờ về sự thành
công của CNH, HĐH ở Việt
Nam là thiếu căn cứ, không nắm
rõ hoặc cố tình lờ đi những kết
quả đạt được trong quá trình
thực hiện CNH, HĐH những
năm vừa qua.
Không phải chúng ta tiến
hành kế hoạch CNH, HĐH mơ
hồ như nhận xét của một vài ý
kiến. Bản thân đường lối CNH,
HĐH không phải dập khuôn hay
mô phỏng của một quốc gia cụ
thể nào, mà được hình thành
và xây dựng nên từ chính đặc
thù, điều kiện Việt Nam gắn liền
với sự phát triển của thành tựu
khoa học và công nghệ thế giới
cũng như gắn với chuyển biến
trong môi trường kinh doanh
khu vực và toàn cầu. Trong tiến
trình CNH, HĐH Việt Nam luôn
cập nhật và ngày càng hoàn
Thực tế cho thấy, mỗi giai
đoạn phát triển của nền kinh
tế thế giới, vai trò các nguồn lực
cho tăng trưởng nói chung, cho
quá trình CNH, HĐH nói riêng
có sự thay đổi. Sự thay đổi này
gắn liền với sự biến đổi của chu
kỳ khoa học công nghệ, của chu
kỳ tái sản xuất và quá trình hội
nhập, toàn cầu hóa. Chính vì thế,
CNH, HĐH ở Việt Nam từ dựa
chủ yếu vào lao động và đất đai
với mục tiêu chuyển từ lao động
thủ công sang lao động dựa trên
máy móc đã gắn chặt với quá
trình HĐH. Trong điều kiện kinh
tế tri thức, nhất là sự phát triển
của cách mạng công nghiệp lần
thứ tư, nên nguồn lực, động lực
cho tăng trưởng, cho sự bứt phá
của nền sản xuất chính là công
nghệ và đổi mới sáng tạo. Cũng
vì vậy, Việt Nam đã xác định
rõ, quá trình CNH, HĐH gắn với
kinh tế tri thức và “Khoa học và
trong chính sách công nghiệp
quốc gia” (1).
Thực tiễn thế giới cho thấy,
không phải cứ CNH là sẽ thành
công. Đã có những quốc gia
thành công và có cả những quốc
gia thất bại. Vấn đề là ở xác
định đúng đường lối CNH, tránh
lệ thuộc bên ngoài. Nội lực là
chính, tận dụng ngoại lực, biến
ngoại lực thành nội lực. Đây
cũng là cách thức mà Việt Nam
đã xác định và đang từng bước
hiện thực hóa CNH, HĐH. Thiết
nghĩ với quan niệm phù hợp với
tiến trình phát triển chung của
thế giới cũng như điều kiện cụ
thể Việt Nam về mục tiêu, nội
dung và bước đi của CNH, HĐH,
đặc biệt là quyết tâm chính trị,
sự đồng lòng của hệ thống chính
trị, sự tham gia của các thành
phần kinh tế, trong đó kinh tế
tư nhân là động lực quan trọng
sẽ góp phần tạo nên những kết

36 | TẠP CHÍ TUYÊN GIÁO | 4-2021

quả tích cực của quá trình CNH,
HĐH nước nhà.
Tuy quá trình CNH, HĐH ở
Việt Nam còn không ít hạn chế,
song, phải khách quan thấy
rằng, quá trình CNH, HĐH của
Việt Nam đã có những kết quả
tích cực, không thể phủ nhận,
góp phần rất quan trọng trong
công cuộc xây dựng cơ sở vật
chất - kỹ thuật cho xã hội mới
cũng như góp phần nâng cao
đời sống vật chất và tinh thần
cho người dân. Với việc thúc đẩy
phát triển kinh tế - xã hội mà
cốt lõi là quá trình CNH, HĐH
đã đưa nước ta từ nước nông
nghiệp lạc hậu, thiếu đói triền
miên, nay trở thành nước có
thu nhập bình quân đầu người
đạt 3000 USD (năm 2019), là một
trong những nước xuất khẩu
gạo hàng đầu thế giới. Việc thực
hiện quá trình CNH, HĐH rút
ngắn đã góp phần nâng cao tốc
độ tăng trưởng GDP, bình quân
đạt 4,45% giai đoạn 1986-1990,
6,99% giai đoạn 1991-2000,
7,26% giai đoạn 2001-2010. Giai
đoạn 2011-2015 tốc độ có giảm
còn 5,9% nhưng những năm
sau phục hồi rõ nét, cụ thể các
năm 2017 đạt 6,81%, năm 2018
đạt 7,08% và khoảng 7,02%
năm 2019(2). Cơ cấu các ngành
kinh tế đã có sự dịch chuyển
tích cực theo hướng CNH, HĐH.
Một số ngành công nghiệp như:
Điện, điện tử, công nghệ thông
tin và viễn thông, chế tạo thiết
bị năng lượng, dệt may, da giày,
xây dựng… đã có những bước
phát triển mạnh mẽ, góp phần
tích cực trong giải quyết việc
làm, chuyển dịch cơ cấu lao
động, tăng năng suất và nâng
cao đời sống nhân dân. Quá
trình chuyển dịch cơ cấu trong
từng ngành cũng đã gắn nhiều
hơn với các yêu cầu về CNH,
HĐH. Tỷ trọng công nghiệp
trong GDP tăng từ 32,24% năm
2011 lên 33,25% vào năm 2015
và 34,39% năm 2019; tỷ trọng
nông nghiệp giảm từ 19,57%
năm 2011 xuống còn 17,0%
năm 2015 và còn 13,96% năm
2019; trong khi đó tỷ trọng dịch
vụ cũng tăng tương ứng 36,74%,
39,40% và 41,64%. Tỷ trọng lao
động nông nghiệp trong tổng
lao động xã hội giảm từ 48,4%
năm 2011 còn 44,3% năm 2015
và 34,7% năm 2019, tỷ trọng
lao động trong công nghiệp
tăng tương ứng: 21,3%, 22,9%
và 29,4%, lao động trong dịch
vụ cũng tăng: 30,3%, 32,8% và
35,9%.
4-2021 | TẠP CHÍ TUYÊN GIÁO | 37
 Những kết quả này không
chỉ khẳng định về sự chuyển
biến kinh tế - xã hội ở Việt Nam,
mà còn tạo niềm tin đối với bạn
bè quốc tế. Vì vậy, chỉ số tín
nhiệm về năng lực cạnh tranh
của Việt Nam tăng 3,5 điểm và
10 bậc theo đánh giá của WEF
(Diễn đàn kinh tế thế giới), Việt
Nam trở thành quán quân trong
cuộc đua cải thiện thứ hạng
trong xếp hạng năng lực cạnh
tranh toàn cầu năm 2019, nằm
trong nửa trên của bảng xếp
hạng thế giới, vị trí 67 trên 141
nền kinh tế được xếp hạng.
Với những kết quả tích cực
trên, cùng những chính sách
cụ thể trong phát triển công
nghiệp được khẳng định trong
Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày
22/3/2018 của Bộ Chính trị về
“Định hướng xây dựng chính
sách phát triển công nghiệp
quốc gia đến năm 2030, tầm
nhìn đến năm 2045” và những
định hướng về CNH, HĐH trên
nền tảng của tiến bộ khoa học,
công nghệ và đổi mới sáng tạo
tại Đại hội XIII, sẽ tạo cơ sở thúc
đẩy mạnh mẽ hơn CNH, HĐH
trong thời gian tới. Và chúng
ta hoàn toàn có thể tin tưởng
đến năm 2025, Việt Nam sẽ trở
thành nước đang phát triển có
công nghiệp theo hướng hiện
đại, vượt qua mức thu nhập
trung bình thấp, đến năm 2030
là nước đang phát triển có công
nghiệp hiện đại, thu nhập trung
bình cao và đến năm 2045 trở
thành nước phát triển, thu
nhập cao.
VIỆT NAM CẦN PHẢI THỰC
HIỆN CÔNG NGHIỆP HÓA
Việc từ bỏ CNH để chuyển
sang phát triển sản xuất nông
38 | TẠP CHÍ TUYÊN GIÁO | 4-2021
Quá trình CNH, HĐH của Việt Nam đã có những kết quả tích
cực, không thể phủ nhận, góp phần rất quan trọng trong công
cuộc xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật cho xã hội mới cũng như
góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân.
Với việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội mà cốt lõi là quá trình
CNH, HĐH đã đưa nước ta từ nước nông nghiệp lạc hậu, thiếu đói
triền miên, trở thành nước có thu nhập bình quân đầu người đạt
3.000 USD (năm 2019), là một trong những nước xuất khẩu gạo
hàng đầu thế giới.
nghiệp hàng hóa sẽ là bước đi nông nghiệp, nông thôn thì
không phù hợp, bởi sẽ không không thể phát triển được nền
thể phát triển sản xuất hàng nông nghiệp sản xuất hàng hóa.
hóa nông nghiệp thành công Ngoài máy móc công cụ,
nếu không có nền công nghiệp phương thức quản lý hiện đại,
phát triển, trong đó có công phát triển CNH còn mở ra thị
nghiệp chế biến. trường rộng lớn cho các sản
Muốn chuyển nền sản xuất phẩm nông nghiệp, cơ sở cho
nông nghiệp tự cấp, tự túc lên sự mở rộng nền nông nghiệp
sản xuất nông nghiệp hàng sản xuất hàng hóa. Nông nghiệp
hoá, cần có những điều kiện cơ hàng hóa sẽ khó phát triển khi
bản (phân công lao động xã hội; thiếu đi ngành chế biến nông
thị trường; năng lực tổ chức và sản phát triển hiện đại, bên
quản lý sản xuất, tài chính; cạnh đó là hàng loạt máy móc và
tiến bộ khoa học, kỹ thuật, công nghệ hiện đại từ khâu làm
công nghệ…). Song, vấn đề đặt giống, gieo trồng, chăn nuôi,
ra là, những yếu tố ấy không tự đánh bắt, chế biến, bảo quản,
xuất hiện mà phải có sự phát vận chuyển và tiêu thụ…
triển của lực lượng sản xuất. Thực tiễn thế giới cho
Với sự phát triển của lực lượng thấy, những nước có nền nông
sản xuất mới dẫn đến phân nghiệp sản xuất hàng hóa phát
công lao động, đến sự xuất hiện triển như Israel, Hà Lan… đều có
của thị trường… Trong sự phát nền tảng công nghiệp rất phát
triển của lực lượng sản xuất, triển. Hà Lan, từ thế kỷ XVII,
nguồn lực con người và máy ngành công thương nghiệp đã
móc công cụ đóng vai trò cực có bước phát triển đỉnh cao so
kỳ quan trọng. với các quốc gia thời đó, tích
Như vậy, sẽ không thể phát lũy tư bản của Hà Lan cao hơn
triển được nền nông nghiệp sản tổng tích lũy tư bản của các
xuất hàng hóa nếu như không nước châu Âu cộng lại, đầu tư
có sự phát triển của công cụ ra nước ngoài của Hà Lan khi
máy móc hiện đại cũng như đó gấp 15 lần so với nước Anh.
những con người chế tạo ra và Hay như Israel, từ thập kỷ 1960
vận hành những máy móc ấy. trở đi, chính phủ đã chú ý đầu
Nói cách khác, nếu như không tư nghiên cứu và phát triển
thực hiện CNH, trong đó có CNH về công nghệ quốc phòng và
điện tử. Từ năm 1970, Israel bắt
đầu phát triển về sản phẩm công
nghệ trong lĩnh vực dân sự, và
đến năm 1980 đã có những hợp
đồng hợp tác công nghiệp hóa
công nghệ cao. Năm 2010, Israel
trở thành thành viên chính
thức của OECD (Tổ chức Hợp
tác và phát triển kinh tế). Với
những nền tảng công nghiệp
phát triển như vậy, họ đã đầu tư,
hiện đại hóa nông nghiệp, tạo ra
nền nông nghiệp hàng hóa phát
triển hàng đầu thế giới. Vậy thử
hỏi, Việt Nam liệu có phát triển
được nền nông nghiệp hàng hóa
khi mà thiếu cơ sở, điều kiện
bảo đảm cho chính sự phát triển
nông nghiệp?
Cũng chính vì vậy, càng
khẳng định tính tất yếu của
quá trình CNH, HĐH mà ngày
nay chúng ta đang triển khai
thực hiện. CNH, HĐH không
chỉ tạo cơ sở cho nông nghiệp
phát triển, mà CNH, HĐH còn
tạo cơ sở vật chất - kỹ thuật của
một xã hội mới - xã hội XHCN.
Là nước có nền kinh tế nông
nghiệp lạc hậu quá độ lên CNXH
như Việt Nam, việc xây dựng cơ
sở vật chất - kỹ thuật cho CNXH
phải thực hiện từ đầu, từ không
đến có, từ gốc đến ngọn thông
qua CNH, HĐH. Mỗi bước tiến
của quá trình CNH, HĐH là một
bước tăng cường cơ sở vật chất
- kỹ thuật cho CNXH, phát triển
mạnh mẽ lực lượng sản xuất và
góp phần hoàn thiện quan hệ
sản xuất XHCN, góp phần nâng
cao đời sống vật chất và tinh
thần cho người dân. Như vậy
liệu có thể bỏ qua CNH, HĐH
để chuyển sang phát triển nền
nông nghiệp sản xuất hàng hóa,
như một số ý kiến đặt ra? Câu
trả lời là không thể.
PHÁT HUY VAI TRÒ CHỦ ĐẠO
CỦA KINH TẾ NHÀ NƯỚC
Các ý kiến xuyên tạc, chống
phá, đầy dụng ý xấu cho rằng
phải chăng chính sách CNH,
HĐH của Việt Nam mơ hồ,
không có mục tiêu, là sai lầm,
chạy theo lợi ích nhóm, và cần
phải khôi phục sở hữu tư nhân
về đất đai, xóa bỏ vai trò chủ đạo
của kinh tế nhà nước (KTNN)
trong quá trình CNH, HĐH?
Quan điểm này cố tình phủ
nhận thành tựu của công cuộc
đổi mới nói chung, của những
kết quả tích cực mà quá trình
CNH, HĐH đưa lại. Họ vin vào
những thiếu sót, sai lầm mà
chính chúng ta đã nhận thức và
điều chỉnh cũng như những vụ
việc tham nhũng bị phơi bày, bị
pháp luật trừng trị nghiêm khắc
để quy kết cho việc thực hiện
một chính sách CNH không rõ
mục tiêu, một kế hoạch CNH mơ
hồ, đẩy đến khủng hoảng kinh
tế - xã hội. Và không có gì lạ khi
họ quay lại đòi xóa bỏ sở hữu
toàn dân về đất đai, đòi xóa bỏ
vai trò chủ đạo của KTNN nhằm
nắn chỉnh con đường Việt Nam
chệch khỏi quỹ đạo định hướng
XHCN.
Mô hình CNH, HĐH ở Việt
Nam đặt ra tăng trưởng kinh
tế phải gắn liền với việc giải
quyết các vấn đề xã hội ngay
trong mỗi bước phát triển và
trong từng chính sách. Các nghị
quyết của Đảng qua các nhiệm
kỳ đại hội đều từng bước bổ
sung, hoàn chỉnh và ngày càng
làm rõ nội hàm của CNH, HĐH
ở Việt Nam; Quyết định số
1043/QĐ-TTg ngày 1/7/2013 của
Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt Chiến lược CNH của Việt
Nam trong khuôn khổ hợp tác
Việt Nam - Nhật Bản hướng đến
2020 và tầm nhìn 2030, và ngày
22/3/2018, Bộ Chính trị đã ban
hành Nghị quyết số 23-NQ/TW
về “Định hướng xây dựng chính
sách phát triển công nghiệp quốc
gia đến năm 2030, tầm nhìn đến
năm 2045” đã xác định rõ mục
tiêu của CNH, HĐH đến 2030 và
tầm nhìn 2045. Đây là những sản
phẩm kết tinh trí tuệ của nhiều
chuyên gia, nhà nghiên cứu Việt
Nam, sự hợp tác của các chuyên
gia, các nhà khoa học quốc tế. Vì
thế, cũng không thể “đại ngôn”
cho rằng CNH, HĐH ở Việt Nam
là mơ hồ, không có mục tiêu.
Cũng không vì những vụ việc
làm sai của một số cá nhân hay
tổ chức liên quan đến thu hồi
đất đai, giải phóng mặt bằng cho
các công trình, dự án trong quá
trình thực hiện CNH, HĐH mà
quy kết nguồn gốc là do thực
hiện sở hữu toàn dân về đất đai,
rồi yêu cầu phải tư nhân hóa
đất đai, đòi xóa bỏ Điều 53 trong
Hiến pháp quy định về chế độ sở
hữu toàn dân về đất đai. Chúng
ta biết rằng, quyền tư hữu nhỏ
về ruộng đất về mặt lịch sử đã
bị vượt qua, còn quyền tư hữu
lớn tư bản chủ nghĩa về ruộng
đất cũng đang bộc lộ mâu thuẫn
với một nền nông nghiệp hợp lý
hóa, phát triển bền vững. Quốc
hữu hóa ruộng đất là một tất
yếu đặt ra trong tiến trình phát
triển nông nghiệp thế giới. Bởi
vậy, ở nước ta hiện nay nếu thực
hiện trao quyền sở hữu ruộng
đất cho hộ nông dân xét trên
một phương diện, là bước thụt
lùi về lịch sử. Hơn nữa, với mục
tiêu xây dựng xã hội trong đó
“Tất cả quyền lực thuộc về nhân
dân”, thì nhân dân phải là chủ
sở hữu đối với đất đai. Đất đai là
4-2021 | TẠP CHÍ TUYÊN GIÁO | 39

Sẽ không thể phát
triển được nền nông
nghiệp sản xuất hàng
hóa nếu như không có
sự phát triển của công
cụ máy móc hiện đại
cũng như những con
người chế tạo ra và
vận hành những máy
móc ấy. Nói cách khác,
nếu như không thực
hiện CNH, trong đó
có CNH nông nghiệp,
nông thôn thì không
thể phát triển được
nền nông nghiệp
sản xuất hàng hóa.
40 | TẠP CHÍ TUYÊN GIÁO | 4-2021
thành quả của sự nghiệp giữ
nước và dựng nước lâu dài của
cả dân tộc, không thể để cho
một số người nào đó độc quyền
sở hữu. Tuy nhiên, trong thực tế
vận hành của sở hữu toàn dân
về đất đai ở nước ta thời gian qua
cũng bộc lộ một số hạn chế và
tiêu cực. Nhưng điều này không
phải do bản chất chế độ sở hữu
toàn dân như một số ý kiến quy
kết, mà chủ yếu do chưa xác
định rõ nội dung kinh tế của
các quyền và cơ cấu chủ thể sử
dụng cũng như cơ chế vận hành
phù hợp với sở hữu toàn dân về
đất đai. Thực tiễn trên thế giới
cho thấy, ngoài Việt Nam, Trung
Quốc, Cu Ba, còn có một số nước
áp dụng chế độ công hữu về đất
đai bằng pháp luật như các nước
Anh, Canada, Australia, New
Zealand, Singapore, Israel… Như
vậy không phải vì CNH, HĐH ở
Việt Nam mà thực hiện sở hữu
toàn dân về đất đai, mà hình
thức sở hữu này xuất phát từ
yêu cầu, logic phát triển gắn với
đặc điểm của các quốc gia (chứ
không riêng với Việt Nam) đồng
thời gắn liền với bản chất của
chế độ xã hội hướng tới lợi ích
toàn dân.
Tương tự vậy, cũng do một
số tiêu cực, hạn chế trong hoạt
động của các doanh nghiệp nhà
nước (DNNN) và hành vi trục lợi
của một số cán bộ công chức
quản lý “suy thoái, biến chất”,
xuất hiện những ý kiến đòi xóa
bỏ vai trò chủ đạo của KTNN.
Thực tế kinh nghiệm thế giới
cho thấy, trong quá trình CNH,
nhà nước cũng như DNNN có
vai trò vô cùng quan trọng. Nhà
nước không chỉ thực hiện vai
trò quản lý, xây dựng hệ thống
thể chế phù hợp, khuyến khích
các thành phần kinh tế, khơi
dậy các nguồn lực, mà còn trực
tiếp đầu tư kinh doanh mang
tính dẫn dắt và đầu tư vào lĩnh
vực mà doanh nghiệp tư nhân
chưa muốn đầu tư để tạo môi
trường thuận lợi chung cho
hoạt động kinh doanh của xã
hội. Sự phát triển của các nền
kinh tế thế giới chứng minh
rằng, nếu thiếu vai trò KTNN,
nền kinh tế sẽ vận hành thiếu
hiệu quả, nói cách khác sự
tham gia của nhà nước vào phát
triển kinh tế là một yêu cầu tất
yếu. Đối với các nước đang phát
triển trong quá trình vận động
đi lên văn minh hiện đại, thực
hiện CNH thì càng đòi hỏi vai
trò lớn hơn của KTNN.
Kinh tế nhà nước không chỉ
là DNNN, mà còn bao gồm bộ
phận phi doanh nghiệp (như các
tài sản thuộc sở hữu nhà nước,
đất đai, rừng, nguồn lợi ở vùng
biển, vùng trời, tài nguyên thiên
nhiên...). KTNN giữ vai trò chủ
đạo không có nghĩa là các DNNN
sẽ giữ vị trí chủ đạo trong quá
trình CNH, HĐH, hay chi phối
trong các ngành, lĩnh vực kinh
tế chủ chốt của nền kinh tế. Vai
trò chủ đạo KTNN được hiểu
theo nghĩa: KTNN là lực lượng
vật chất giúp nhà nước định
hướng XHCN nền kinh tế quốc
dân; là sức mạnh để nhà nước
thông qua các cơ chế chính sách
điều tiết nền kinh tế; là nguồn
lực để nhà nước đầu tư tạo môi
trường phát triển chung cho
nền kinh tế, chứ không phải
chỉ cho riêng DNNN; KTNN giữ
vai trò chủ đạo không có nghĩa
là phân biệt, đối xử hay hạn chế
các thành phần kinh tế khác,
mà, ngược lại, khuyến khích
các thành phần kinh tế ngoài
 xây dựng nền kinh tế dựa trên
Trong quá trình CNH, nhà nước cũng như DNNN có vai trò chế độ tư hữu, thực chất là phủ
vô cùng quan trọng. Nhà nước không chỉ thực hiện vai trò quản lý, định con đường xây dựng nền
xây dựng hệ thống thể chế phù hợp, khuyến khích các thành phần kinh tế thị trường định hướng
kinh tế, khơi dậy các nguồn lực, mà còn trực tiếp đầu tư kinh doanh XHCN chuyển sang phát triển
mang tính dẫn dắt và đầu tư vào lĩnh vực mà doanh nghiệp tư nhân kinh tế thị trường TBCN. n
chưa muốn đầu tư để tạo môi trường thuận lợi chung cho hoạt động
kinh doanh của xã hội. Sự phát triển của các nền kinh tế thế giới (1) Nghị quyết số 23-NQ/TW
chứng minh rằng, nếu thiếu vai trò KTNN, nền kinh tế sẽ vận hành ngày 22-3-2018 của Bộ Chính
thiếu hiệu quả. trị về “Định hướng xây dựng
chính sách phát triển công
nghiệp quốc gia đến năm 2030,
nhà nước (tư nhân, có vốn đầu thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt tầm nhìn đến năm 2045”.
tư nước ngoài…) có tác động tích Nam là phù hợp, tạo điều kiện (2) https://baoquocte.vn/toc-do-
cực đến sự phát triển của KTNN, cho huy động và dẫn dắt, sử dụng tang-truong-gdp-viet-nam-se-
để KTNN thực hiện tốt hơn vai các nguồn lực tập trung cho thực dat-khoang-7nam-trong-giai-
trò chủ đạo của mình. hiện CNH, HĐH, chứ không như doan-2021-2025-104829.html,
Với sự phân tích trên cho các ý kiến tuyên truyền sai lệch ngày 21-11-2019.
thấy, việc xác định sở hữu toàn là nhằm phục vụ lợi ích nhóm. (3) Tổng cục Thống kê, gso.
dân về đất đai cùng với khẳng Bằng hình thức ngụy biện này, gov.vn, số liệu các năm 2011,
định vai trò chủ đạo của KTNN về thực chất là họ muốn tư nhân 2015, và http://consosukien.vn/
trong quá trình thực hiện CNH, hóa và xóa bỏ hình thức kinh tế tinh-hinh-lao-dong-viec-lam-
HĐH, nhiệm vụ trung tâm của cả dựa trên sở hữu nhà nước, để nam-2019.htm ngày 11-3-2020.

4-2021 | TẠP CHÍ TUYÊN GIÁO | 41