CÔNG NGHỆ TẠO HÌNH KHỐI

GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN THỊ THU

CBỘ MÔN GIA CÔNG ÁP LỰC – VIỆN CƠ KHÍ
CHƯƠNG 3: ẢNH HƯỞNG CỦA QUÁ TRÌNH TẠO HÌNH BIẾN DẠNG
ĐẾN CẤU TRÚC VÀ CƠ TÍNH CỦA KIM LOẠI

NỘI DUNG

1. Sự thay đổi cấu trúc tinh thể kim loại khi tạo hình

2. Ảnh hưởng của quá trình tạo hình đến cơ tính của kim
loại

3. Lựa chọn phương pháp tạo hình cho phù hợp với điều
kiện làm việc của chi tiết
1. Sự thay đổi cấu trúc tinh thể kim loại khi tạo hình
Tổ chức kim loại của gù đúc:
- Hạt nhỏ mịn
- Hạt thô đại
- Đẳng hướng theo trục chính - Hạt kim loại bị kéo dài theo
hướng chảy kim loại

Khuyết tật gù đúc:

- Lỗ co
- Bọt khí bị điền đầy
- Bọt khí
- Thiên tích giảm
- Thiên tích
- Rạn nứt bị khử bớt
- Rạn nứt
- Sẹo bị giảm
- Sẹo
- Tạp chất
- Tạp chất

Tổ chức tế vi gù đúc
Hình thành thớ khi rèn gù đúc

Độ rèn
F0 L1
K= =
F1 L0 (1)

F0- diện tích tiết diện ngang của phôi trước khi vuốt.

F1- diện tích tiết diện ngang của phôi sau khi vuốt.

L1- Độ dài phôi sau khi vuốt.

L0- độ dài của phôi trước khi vuốt.

Muốn xoá thớ và tạo thớ khác:

- Ủ kim loại ở nhiệt độ cao, một thời gian lâu
- Sau đó lại tiếp tục tạo thớ
Thay đổi cấu trúc tế vi

Khi gia công áp lực ở nhiệt độ cao hơn ở

nhiệt độ chuyển pha, xảy ra:
- Hoá bền (II)
- Kết tinh lại (I)

I II

5
2. Ảnh hưởng của quá trình tạo hình đến cơ tính kim loại

So sánh mẫu qua rèn-dập và mẫu không qua rèn- dập người ta
nhận thấy:

– Tính bền của kim loại: giới hạn bền, giới hạn chảy hầu như
không thay đổi.

– Tính dẻo của kim loại có thay đổi lớn và tăng theo hướng
thớ kim loại.

– Tính dị hướng của kim loại tăng theo sự tăng độ rèn K.

3.3 Cơ sở để lựa chọn phương pháp tạo hình cho phù hợp
với điều kiện làm việc chi tiết

a) Bu lông: a) Móc cẩu

b) Trục khuỷu:
c) Bánh răng:
Hướng thớ kim loại

a)

b)
Hướng thớ trục cam
Hướng thớ khi dập trục khuỷu