KAKAYAHANG SOSYOLINGGUWISTIKO

SOSYOLINGGUWISTIKO
Ang salitang sosyolingguwistiko ay binubuo ng dalawang bahagi: "sosyo" at
"linggwistiko."
Ang sosyo ay nagmula sa salitang Griyego na sosion, ibig sabihin ay "union” at
ang salitang ito ay nagmula sa salitang sos, na nangangahulugang "kasama" o
"kaugnay." At ang salitang ito (sosyo) ay nangangahulugan sa mga aspekto ng lipunan,
samahan, o kaugnayan ng mga tao.
Ang linggwistiko ay galing sa mga salitang Latin na lingua, na
nangangahulugang "wika," at "isticus.” Ang linggwistiko o kung sa ingles ay linguistics,
ay anumang pag-aaral patungkol sa wika at gramatika.
Sosyolingguwistiko o sociolinguitic ay ang pananaliksik kung paano
naiimpluwensyahan at hinuhubog ng wika ang mga katangiang panlipunan ng tao.

KAKAYAHANG SOSYOLINGGUWISTIKO
Ang kakayahang sosyolingguwistiko ayon sa pagpapaliwanag ni Savignon
(1997), ito ay “pumapatungkol sa kakayahang gumamit ng wika nang mag pag-unawa
sa konteksto ng lipunan kung saan ito ginagamit.”

BARAYTI NG WIKA
Ang "barayti" sa konteksto ng sosyolinggwistika ay tumutukoy sa anumang uri ng
pagkakaiba sa anyo ng wika. Ito ay naglalarawan ng mga pagkakaiba sa istruktura,
tono, leksikon, at iba pang aspekto ng wika na maaaring mag-iba depende sa pangkat
ng tao, lugar, o sitwasyon.
Diyalekto ay isang anyo ng wika na mayroong mga pagkakaiba-iba sa
bokabularyo, pagbigkas, at gramatika. Ito ay nagmumula sa iba't ibang rehiyon o lugar,
at maaaring maging senyales ng pangkat o komunidad.
Tagalog – Maynila: “Aba, ang ganda!”
Tagalog – Batangas: “Aba, ganda eh!”
Tagalog – Bataan: “Ka ganda ah!”
Tagalog – Rizal: “Ka ganda hane!”

Sosyolek ay isang barayti ng wika na ginagamit ng partikular na pangat or grupo

ng tao sa lipunan; maaari ito maging pormal at di pormal.
Pormal - wika na gamit ng mga propesyonal tulad ng mga guro, doktor,
enhinyero at iba pa.
Di pormal - mga salitang naimbento lamang ng mga ordinaryong tao. Minsan
naman ay kusa itong nawawala kapag ito ay luma at napagsawaan na ng mga
gumagamit nito.
Gay lingo o Bekimon - lenggwahe ng mga bading; halimbawa: “Gorabels! Push
mo yan!”
 Konyo - paghalo ng wikang Ingles at Filipino na tinatawag na taglish.
Kadalasang ginagamit ang pandiwang Ingles na “make”. Halimbawa: “I don’t like to
make lakad in the baha nga, no? Eh diba it’s like, so ew, diba?”

Idyolek ay isang uri ng barayti ng wika. Ito ay tumutukoy sa nakagawiang paraan

ng pagsasalita ng isang tao o pangkat ng mga tao. Ito ang natatangi o naiibang istilo ng
pananalita.
Mga halimbawa nito ay:
1. Ang pagsasabi ng “Excuse me po!” at “Hindi namin kayo tatantanan!” ni
Mike Enriquez.
2. Ang “Magandang gabi, bayan” ni Noli de Castro.
3. “The Buzz” ni Boy Abunda.
4. Ang malumanay na pananalita ni Charo Santos Concio sa kanyang
programang Maalala Mo Kaya.
5. Ang malumanay na pagsasalita at pagkanta ni Moira Dela Torre.

Pidgin ay umusbong na bagong wika na minsan ay tinatawag na “nobody’s

native language.” Nangyayari ito kapag may dalawang taong nagtatangkang mag-usap
subalit silang dalawa ay may magkaibang wika at kultura kaya’y pinaghahalo-halo nila
ang wikang alam nila at likas sa kanila at ang mga salitang madalas ding gamitin ng
kausap.
Mga halimbawa nito ay:
1. Taglish:
➢ “Grabe naman so init naman here” (Grabe naman, napakainit naman rito.)
➢ “I don’t want to nga sabi”! (Ayaw ko nga, sabi!)
2. Barok na Filipino
➢ “Ako bigay sa iyo discount pag bili ka dami.” (Ako’y magbibigay sa iyo ng
discount kapag bumili ka nang marami.)
➢ “Ako punta muna banyo, sakit tiyan ko.” (Ako ay pupunta muna sa banyo
dahil masakit tiyan ko.)

Creole ay ang barayti ng wika na nadebelop dahil sa mga pinaghalong salita ng

indibidwal, mula sa magkaibang lugar hanggang sa ito ay naging likas na wika
(nativized) ng isang lugar; matuturing bilang pormal na pidgin.
Ang tanyag na halimbawa ng creole ay ang Chavacano. Ito ay nabuo dahil sa
nagkahalo-halong mga lahi ng tao kagaya ng Portuguese, Spanish, at mga Tagalog.
Nakabuo sila ng pidgin dahil magkakaiba sila ng unang wika hanggang sa naging native
na wika na ito sa Zamboanga tungo sa Timog ng Mindanao.

ETNOGRAPIYA
Ang etnograpiya ay isang sangay ng antropolohiya at ang sistematikong pag-
aaral ng mga indibidwal na kultura. Sinasaliksik ng etnograpiya ang mga penomena ng
kultura mula sa punto ng paksa ng pag-aaral. Ang etnograpiya ay isa ring uri ng
panlipunang pananaliksik na nagsasangkot ng pagsusuri sa pag-uugali ng mga kalahok
sa isang partikular na sitwasyong panlipunan at pag-unawa sa sariling interpretasyon
ng mga miyembro ng grupo sa naturang pag-uugali.

ETNOGRAPIYA NG KOMUNIKASYON
Ang Etnograpiya ng Komunikasyon ay isang metodolohiya sa pagsasaliksik na
naglalayong maunawaan ang komunikasyon sa loob ng isang partikular na kultura o
lipunan. Ito ay nagsisimula sa pagsusuri ng mga kaganapan, wika, at patakaran ng
komunikasyon upang maunawaan ang konteksto at kahulugan nito sa loob ng isang
tiyak na grupo. Ang layunin nito ay makalikha ng detalyadong deskripsyon at
interpretasyon ng komunikatibong karanasan ng mga tao sa loob ng kanilang kultura.

S.P.E.A.K.I.N.G MODEL NI HYMES

Ang S.P.E.A.K.I.N.G model ni Hymes ay isang teoretikal na framework sa
antropolohiya ng wika at etnograpiya ng komunikasyon. Binuo ito ni Dell Hymes upang
bigyang-diin ang mga aspeto ng komunikasyon sa loob ng isang kultura. Ang mga
elementong ito ay:

➢ Setting (Paggamit): Ang pisikal at sosyal na kaligiran kung saan nagaganap ang
komunikasyon.

➢ Participants (Mga Kasali): Ang mga indibidwal o grupo ng tao na kasali sa

komunikasyon.

➢ Ends (Layunin): Ang layunin o layunin ng komunikasyon.

➢ Act Sequence (Sekwensya ng Kilos): Ang pagkakasunod-sunod ng mga

aksyon o bahagi ng komunikasyon.

➢ Key (Susi): Ang mahalagang elemento, tono, o simbolo na nagbibigay

kahulugan sa komunikasyon.

➢ Instrumentalities (Instrumento): Ang mga wika o uri ng komunikasyon na

ginagamit.

➢ Norms (Pamantayan): Ang mga patakaran o norma ng tamang komunikasyon

sa loob ng isang kultura

➢ Genre (Uri): Ang anyo o klase ng komunikasyon, tulad ng pormal o di-pormal.

Ang S.P.E.A.K.I.N.G model ay naglalayong masusing suriin ang konteksto at

mga elemento ng komunikasyon sa isang partikular na kultura o lipunan.
MGA MIYEMBRO:
1. Balbuena, Jeremy Matthew
2. Calimutan, Mary Divine Grace
3. Esperat, Raniella Keisha
4. Mañago, Kristine Daffodil
5. Perez, Aliyah Mae