Professional Documents
Culture Documents
Slidechuong 3
Slidechuong 3
Nëi dung
1 Bi¸n ng¨u nhi¶n
ành ngh¾a bi¸n ng¨u nhi¶n
Ph¥n lo¤i bi¸n ng¨u nhi¶n
2 H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
H m x¡c su§t
H m ph¥n phèi t½ch lôy
3 Ký vång v ph÷ìng sai
Ký vång
Ph֓ng sai
4 Ph¥n phèi nhà thùc
5 Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi si¶u bëi
Ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi h¼nh håc
6 Ph¥n phèi Poisson
7 B i tªp
Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai ành ngh¾a bi¸n ng¨u nhi¶n
Ph¥n phèi nhà thùc Ph¥n lo¤i bi¸n ng¨u nhi¶n
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
ành ngh¾a
X²t mët th½ nghi»m ng¨u nhi¶n b§t k¼ vîi khæng gian m¨u S cho tr÷îc,
ành ngh¾a Mët bi¸n ng¨u nhi¶n l mët quy tc t÷ìng ùng giúa mët
k¸t qu£ (bi¸n cè) cõa khæng gian m¨u vîi mët sè thüc.
Nâi c¡ch kh¡c, bi¸n ng¨u nhi¶n l mët h m sè câ mi·n x¡c ành l khæng
gian m¨u v mi·n gi¡ trà l tªp sè thüc.
V½ dö
V½ dö: Tung hai con xóc sc çng ch§t. Khæng gian m¨u
S = {(i; j) : 1 ≤ i, j ≤ 6}.
X (i, j) = i + j.
ành ngh¾a
ành ngh¾a Bi¸n ng¨u nhi¶n ch¿ nhªn c¡c gi¡ trà l 0 v 1 ÷ñc gåi l
bi¸n ng¨u nhi¶n Bernoulli.
V½ dö: Gi£ sû tung mët çng xu c¥n èi, çng ch§t. Khæng gian m¨u
S = {H, T }
X (H) = 1, X (T ) = 0.
ành ngh¾a
Bi¸n ng¨u nhi¶n l ríi r¤c n¸u tªp gi¡ trà cõa nâ l tªp húu h¤n hay væ
h¤n ¸m ÷ñc.
V½ dö:Têng sè ch§m xu§t hi»n khi tung hai con xóc sc l mët bi¸n
ng¨u nhi¶n ríi r¤c.
Mët bi¸n ng¨u nhi¶n gåi l li¶n töc n¸u thäa m¢n:
1. Tªp gi¡ trà l tªp hñp chùa t§t c£ c¡c gi¡ trà tr¶n mët kho£ng hay l
hñp cõa c¡c kho£ng gi¡ trà ríi nhau.
2. X¡c su§t nhªn gi¡ trà t¤i mët iºm b§t k¼ luæn l 0,
(P(X = c) = 0, ∀c ∈ R).
V½ dö: Chi·u cao X cõa mët ng÷íi, hay tuêi thå Y cõa mët thi¸t bà i»n
tû l c¡c bi¸n ng¨u nhi¶n li¶n töc.
Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai H m x¡c su§t
Ph¥n phèi nhà thùc H m ph¥n phèi t½ch lôy
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
ành ngh¾a
Nhªn x²t: Gåi UX l tªp c¡c gi¡ trà câ thº câ cõa bi¸n ng¨u nhi¶n X ríi
r¤c, khi â
X
P(X = x) = 1
x∈UX
V½ dö
V½ dö S¡u ki»n h ng ÷ñc vªn chuyºn ¸n ng÷íi ti¶u dòng. Sè s£n ph©m
bà léi cõa méi ki»n ÷ñc cho trong b£ng
Ki»n h ng 1 2 3 4 5 6
Sè s£n ph©m léi 0 2 0 1 2 0
Gåi X l sè s£n ph©m léi khi kiºm tra mët ki»n h ng. UX = {0, 1, 2}.
3
p(0) = P(X = 0) = P(ki»n 1 ho°c ki»n 3 ho°c ki»n 6) =
6
1
p(1) = P(X = 1) = P(ki»n 4) =
6
2
p(2) = P(X = 2) = P(ki»n 2 ho°c ki»n 5) =
6
V½ dö
V½ dö S¡u ki»n h ng ÷ñc vªn chuyºn ¸n ng÷íi ti¶u dòng. Sè s£n ph©m
bà léi cõa méi ki»n ÷ñc cho trong b£ng
Ki»n h ng 1 2 3 4 5 6
Sè s£n ph©m léi 0 2 0 1 2 0
Gåi X l sè s£n ph©m léi khi kiºm tra mët ki»n h ng. UX = {0, 1, 2}.
H m x¡c su§t cõa X câ d¤ng
3
6
khi x =0
1
p(x) = 6 khi x =1
2
x =2
6 khi
V½ dö
V½ dö Mët nhâm gçm 5 ng÷íi tham gia hi¸n m¡u nh¥n ¤o l a, b, c, d,
e trong â ch¿ 2 m¨u m¡u cõa a v b thuëc nhâm m¡u O+. Gi£ sû ng÷íi
ta l§y l¦n l÷ñt tøng m¨u m¡u cho ¸n khi ÷ñc m¨u nhâm O+ th¼ døng
l¤i. Gåi Y l sè l¦n chån m¨u m¡u º chån ÷ñc nhâm O+. Khi â, ta
câ h m x¡c su§t cõa Y l
V½ dö
V½ dö Mët nhâm gçm 5 ng÷íi tham gia hi¸n m¡u nh¥n ¤o l a, b, c, d,
e trong â ch¿ 2 m¨u m¡u cõa a v b thuëc nhâm m¡u O+. Gi£ sû ng÷íi
ta l§y l¦n l÷ñt tøng m¨u m¡u cho ¸n khi ÷ñc m¨u nhâm O+ th¼ døng
l¤i. Gåi Y l sè l¦n chån m¨u m¡u º chån ÷ñc nhâm O+. Khi â, ta
câ h m x¡c su§t cõa Y l
2
p(1) = P(Y = 1) = P(chån ÷ñc m¨u a ho°c b) = = 0, 4
5
p(2) = P(Y = 2) = P(chån ÷ñc 1 trong m¨u c, d, e; sau â l a ho°c b)
= (3/5) · (2/4) = 0, 3
p(3) = P(Y = 3) = P(chån ÷ñc 2 trong 3 m¨u c, d, e; sau â l a ho°c b)
= (3/5) · (2/4) · (2/3) = 0, 2
p(4) = P(Y = 4) = P(chån m¨u c, d, e trong ba l¦n ¦u, sau l a ho°c b)
= (3/5) · (2/4) · (1/3) = 0, 1
p(y ) = 0 n¸u y 6= 1, 2, 3, 4. Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai H m x¡c su§t
Ph¥n phèi nhà thùc H m ph¥n phèi t½ch lôy
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
V½ dö
H m x¡c su§t cõa Y câ d¤ng
0, 4 =1
khi y
0, 3
khi y =2
p(y ) =
0, 2
khi y =3
0, 1 khi y =4
y 1 2 3 4
p(y) 0,4 0,3 0,2 0,1
ành ngh¾a
ành ngh¾a H m ph¥n phèi t½ch lôy (cdf) F (x) cõa mët bi¸n ng¨u
nhi¶n ríi r¤c X vîi h m x¡c su§t p(x) ÷ñc x¡c ành nh÷ sau:
X
F (x) = P(X ≤ x) = p(y ), ∀x ∈ R.
y ≤x
V½ dö: X
F (2) = P(X ≤ 2) = p(y )
y ≤2
V½ dö
V½ dö Mët cûa h ng b¡n th´ nhî câ c¡c lo¤i sau: 1 GB, 2 GB, 4 GB, 8
GB ho°c 16 GB. Mët ng÷íi v o mua th´ nhî. Gåi bi¸n ng¨u nhi¶n Y l
dung l÷ñng th´ nhî ÷ñc b¡n, ph¥n phèi x¡c su§t cõa Y cho trong b£ng
ph¥n phèi x¡c su§t sau:
y 1 2 4 8 16
p(y) 0,05 0,1 0,35 0,4 0,1
V½ dö
V½ dö Mët cûa h ng b¡n th´ nhî câ c¡c lo¤i sau: 1 GB, 2 GB, 4 GB, 8
GB ho°c 16 GB. Mët ng÷íi v o mua th´ nhî. Gåi bi¸n ng¨u nhi¶n Y l
dung l÷ñng th´ nhî ÷ñc b¡n, ph¥n phèi x¡c su§t cõa Y cho trong b£ng
ph¥n phèi x¡c su§t sau:
y 1 2 4 8 16
p(y) 0,05 0,1 0,35 0,4 0,1
V½ dö
V½ dö
y 1 2 4 8 16
p(y) 0,05 0,1 0,35 0,4 0,1
M»nh ·
Cho hai sè thüc a v b b§t k¼ vîi a ≤ b
v
P(a ≤ X ≤ b) = F (b) − F (a−)
trong â, a− l gi¡ trà lîn nh§t câ thº cõa X m b² h¯n hìn a.
°c bi»t, n¸u c¡c gi¡ trà cõa X l sè nguy¶n v a v b công l sè nguy¶n
th¼
P(a ≤ X ≤ b) = F (b) − F (a − 1)
N¸u a = b ta câ
P(X = a) = F (a) − F (a − 1).
Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai H m x¡c su§t
Ph¥n phèi nhà thùc H m ph¥n phèi t½ch lôy
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
V½ dö
V½ dö Gåi X l sè ng y ngh¿ èm trong n«m cõa mët nh¥n vi¶n trong mët
cæng ty. Gi£ sû sè ng y ph²p tèi a cõa mët ng÷íi l 14.
UX = {0, 1, . . . , 14}.
Gi£ sû
F (0) = 0, 58; F (1) = 0, 72; F (2) = 0, 70
F (3) = 0, 81; F (4) = 0, 88; F (5) = 0, 94
ành ngh¾a
ành ngh¾a X l bi¸n ng¨u nhi¶n ríi r¤c câ tªp gi¡ trà UX v h m x¡c
su§t p(x).
Gi¡ trà trung b¼nh hay cán gåi l k¼ vång cõa bi¸n ng¨u nhi¶n X , k½
hi»u E (X ) ho°c µX ho°c ìn gi£n l µ ÷ñc x¡c ành
X
E (X ) = µX = x · p(x)
x∈UX
ành ngh¾a
ành ngh¾a X l bi¸n ng¨u nhi¶n ríi r¤c câ tªp gi¡ trà UX v h m x¡c
su§t p(x).
Gi¡ trà trung b¼nh hay cán gåi l k¼ vång cõa bi¸n ng¨u nhi¶n X , k½
hi»u E (X ) ho°c µX ho°c ìn gi£n l µ ÷ñc x¡c ành
X
E (X ) = µX = x · p(x)
x∈UX
ành ngh¾a
ành ngh¾a X l bi¸n ng¨u nhi¶n ríi r¤c câ tªp gi¡ trà UX v h m x¡c
su§t p(x).
Gi¡ trà trung b¼nh hay cán gåi l k¼ vång cõa bi¸n ng¨u nhi¶n X , k½
hi»u E (X ) ho°c µX ho°c ìn gi£n l µ ÷ñc x¡c ành
X
E (X ) = µX = x · p(x)
x∈UX
µY = E (Y ) = 1 · 0, 10 + 2 · 0, 15 + 3 · 0, 25 + 4 · 0, 2 + 5 · 0, 15 + 6 · 0, 10
Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai Ký vång
Ph¥n phèi nhà thùc Ph÷ìng sai
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
V½ dö
K¼ vång cõa X l
V½ dö
K¼ vång cõa X l
E (X ) = (−1).0, 25 + 1.0, 75 = 0, 5.
Trong â trung b¼nh cëng sè håc c¡c gi¡ trà cõa X l b¬ng 0.
V½ dö
Gi£ sû ta câ mët thanh vîi chi·u d i nh÷ h¼nh v³, t¤i hai ¦u mót ta treo
2 vªt câ trång l÷ñng 0,25kg v 0,75kg. Khi â, trång t¥m cõa thanh
ch½nh l iºm 21 , tùc l iºm E (X ).
Þ ngh¾a ký vång Ký vång cõa bi¸n ng¨u nhi¶n X l trung b¼nh c¡c gi¡
trà câ thº câ cõa X theo x¡c su§t.
M»nh ·
M»nh · Gi£ sû X l bi¸n ng¨u nhi¶n ríi r¤c câ tªp gi¡ trà UX v h m
x¡c su§t p(x).
Ký vång cõa h m h(X ), k½ hi»u E [h(X )] ÷ñc cho bði
X
E [h(X )] = h(x) · p(x)
x∈UX
V½ dö
V½ dö Mët cûa h ng vi t½nh nhªp 3 laptop v· vîi gi¡ 500$ méi m¡y. Hå
s³ b¡n méi m¡y n y cho kh¡ch h ng gi¡ 1000$. Nh÷ng n¸u khæng b¡n
÷ñc th¼ nh s£n xu§t s³ mua l¤i méi m¡y vîi gi¡ 200$.
Gåi X l sè m¡y t½nh cûa h ng b¡n ÷ñc v gi£ sû
Gåi h(X ) l lñi nhuªn thu ÷ñc cõa cûa h ng. Khi â
V½ dö
V½ dö Mët cûa h ng vi t½nh nhªp 3 laptop v· vîi gi¡ 500$ méi m¡y. Hå
s³ b¡n méi m¡y n y cho kh¡ch h ng gi¡ 1000$. Nh÷ng n¸u khæng b¡n
÷ñc th¼ nh s£n xu§t s³ mua l¤i méi m¡y vîi gi¡ 200$.
Gåi X l sè m¡y t½nh cûa h ng b¡n ÷ñc v gi£ sû
Gåi h(X ) l lñi nhuªn thu ÷ñc cõa cûa h ng. Khi â
h(X ) = thu nhªp − chi ph½ = 1000X +(3 −X )· 200 − 1500 = 800X − 900.
V½ dö
V½ dö Mët cûa h ng vi t½nh nhªp 3 laptop v· vîi gi¡ 500$ méi m¡y. Hå
s³ b¡n méi m¡y n y cho kh¡ch h ng gi¡ 1000$. Nh÷ng n¸u khæng b¡n
÷ñc th¼ nh s£n xu§t s³ mua l¤i méi m¡y vîi gi¡ 200$.
Gåi X l sè m¡y t½nh cûa h ng b¡n ÷ñc v gi£ sû
Gåi h(X ) l lñi nhuªn thu ÷ñc cõa cûa h ng. Khi â
h(X ) = thu nhªp − chi ph½ = 1000X +(3 −X )· 200 − 1500 = 800X − 900.
E [h(X )] = h(0) · p(0) + h(1) · p(1) + h(2) · p(2) + h(3) · p(3) = 700.
Nhªn x²t
H» qu£ Gi£ sû h(X ) l mët h m tuy¸n t½nh, h(X ) = aX + b . Khi â, ta
câ
E [h(X )] = E (aX + b) = a · E (X ) + b
Nhªn x²t
H» qu£ Gi£ sû h(X ) l mët h m tuy¸n t½nh, h(X ) = aX + b . Khi â, ta
câ
E [h(X )] = E (aX + b) = a · E (X ) + b
K¼ vång cõa X l
Nhªn x²t
H» qu£ Gi£ sû h(X ) l mët h m tuy¸n t½nh, h(X ) = aX + b . Khi â, ta
câ
E [h(X )] = E (aX + b) = a · E (X ) + b
K¼ vång cõa X l
Nhªn x²t
H» qu£ Gi£ sû h(X ) l mët h m tuy¸n t½nh, h(X ) = aX + b . Khi â, ta
câ
E [h(X )] = E (aX + b) = a · E (X ) + b
K¼ vång cõa X l
ành ngh¾a
ành ngh¾a Cho X l bi¸n ng¨u nhi¶n câ h m x¡c su§t p(x). Khi â,
ph÷ìng sai cõa X , k½ ki»u V (X ) ho°c σX2 , ho°c ìn gi£n l σ2 ÷ñc x¡c
ành bði
ành ngh¾a
ành ngh¾a Cho X l bi¸n ng¨u nhi¶n câ h m x¡c su§t p(x). Khi â,
ph÷ìng sai cõa X , k½ ki»u V (X ) ho°c σX2 , ho°c ìn gi£n l σ2 ÷ñc x¡c
ành bði
V½ dö
V½ dö Mët th÷ vi»n giîi h¤n sè l¦n kiºm tra video cho mët ng÷íi l 6 l¦n
trong còng mët thíi iºm. Gi£ sû mët ng÷íi muèn kiºm tra video v gåi
X l sè l¦n kiºm tra. B£ng ph¥n phèi x¡c su§t cõa X
x 1 2 3 4 5 6
p(x) 0,3 0,25 0,15 0,05 0,1 0,15
6
2
(x − 2, 85)2 · p(x)
X
V (X ) = σ =
x=1
= (1 − 2, 85)2 · 0, 3 + . . . + (6 − 2, 85)2 · 0, 15 = 3, 2275
V½ dö
V½ dö Mët th÷ vi»n giîi h¤n sè l¦n kiºm tra video cho mët ng÷íi l 6 l¦n
trong còng mët thíi iºm. Gi£ sû mët ng÷íi muèn kiºm tra video v gåi
X l sè l¦n kiºm tra. B£ng ph¥n phèi x¡c su§t cõa X
x 1 2 3 4 5 6
p(x) 0,3 0,25 0,15 0,05 0,1 0,15
6
E (X 2 ) = x 2 · p(x) = 12 · 0, 3 + . . . + 62 · 0, 15 = 11, 35.
X
x=1
M»nh ·
M»nh ·
M»nh ·
V (b) = 0; vîi b = const
V (aX + b) = a2 · σX2 v σaX +b = |a| · σX .
ành ngh¾a
ành ngh¾a Mët d¢y th½ nghi»m ng¨u nhi¶n gåi l d¢y th½ nghi»m nhà
thùc n¸u thäa m¢n 2 i·u ki»n sau ¥y:
1. Gçm n th½ nghi»m ëc lªp vîi nhau.
2. Méi th½ nghi»m n y ch¿ câ hai kh£ n«ng x£y ra k½ ki»u l S v F v
x¡c su§t x£y ra méi bi¸n cè S l nh÷ nhau ð méi th½ nghi»m v b¬ng
p.
ành ngh¾a
ành ngh¾a Mët d¢y th½ nghi»m ng¨u nhi¶n gåi l d¢y th½ nghi»m nhà
thùc n¸u thäa m¢n 2 i·u ki»n sau ¥y:
1. Gçm n th½ nghi»m ëc lªp vîi nhau.
2. Méi th½ nghi»m n y ch¿ câ hai kh£ n«ng x£y ra k½ ki»u l S v F v
x¡c su§t x£y ra méi bi¸n cè S l nh÷ nhau ð méi th½ nghi»m v b¬ng
p.
V½ dö Tung mët çng xu n l¦n li¶n ti¸p nhau mët c¡ch ëc lªp.
D¢y th½ nghi»m ng¨u nhi¶n n y l mët d¢y th½ nghi»m nhà thùc.
ành ngh¾a
Bi¸n ng¨u nhi¶n nhà thùc X k¸t hñp vîi mët th½ nghi»m nhà thùc chùa
n th½ nghi»m ÷ñc x¡c ành bði
ành ngh¾a
Bi¸n ng¨u nhi¶n nhà thùc X k¸t hñp vîi mët th½ nghi»m nhà thùc chùa
n th½ nghi»m ÷ñc x¡c ành bði
X (SSF ) = 2, X (SFF ) = 1, . . . .
Gi¡ trà câ thº câ cõa X trong n ph²p thû l x = 0, 1, 2, . . . , n.
Kþ hi»u X ∼ Bin(n, p) ho°c X ∼ B(n, p) º biºu thà X l bi¸n ng¨u
nhi¶n nhà thùc thüc hi»n n th½ nghi»m vîi x¡c su§t th nh cæng p .
Kþ hi»u
K½ hi»u. H m x¡c su§t cõa mët bi¸n ng¨u nhi¶n nhà thùc X phö thuëc
v o hai tham sè n v p ; ta k½ hi»u l b(x; n, p).
Kþ hi»u
K½ hi»u. H m x¡c su§t cõa mët bi¸n ng¨u nhi¶n nhà thùc X phö thuëc
v o hai tham sè n v p ; ta k½ hi»u l b(x; n, p).
P(SSFS) = P(S) · P(S) · P(F ) · P(S) (c¡c ph²p thû ëc lªp)
= p · p · (1 − p) · p (P(S) = p)
= p 3 · (1 − p)
Kþ hi»u
K½ hi»u. H m x¡c su§t cõa mët bi¸n ng¨u nhi¶n nhà thùc X phö thuëc
v o hai tham sè n v p ; ta k½ hi»u l b(x; n, p).
P(SSFS) = P(S) · P(S) · P(F ) · P(S) (c¡c ph²p thû ëc lªp)
= p · p · (1 − p) · p (P(S) = p)
= p 3 · (1 − p)
X¡c su§t trong 4 th½ nghi»m nhà thùc câ 3 l¦n S xu§t hi»n l
ành lþ
ành lþ
H m x¡c su§t cõa bi¸n ng¨u nhi¶n X ∼ Bin(n, p) l
(
Cnx p x (1 − p)n−x x = 0, 1, 2 . . . , n
b(x; n, p) =
0 n¸u kh¡c
V½ dö
V½ dö S¡u ng÷íi uèng coca chån ng¨u nhi¶n hai lo¤i coca S v F. Gåi
p = P(chån coca S) = 0, 5. Khi â, ta câ
X = sè ng÷íi chån coca S, X ∼ Bin(6; 0, 5).
Ch¯ng h¤n, ta t½nh
P(X = 3) = b(3; 6; 0, 5) = C63 0, 53 0, 53 = 200, 56 = 0, 313
X¡c su§t ½t nh§t ba ng÷íi chån coca S
6 6
C6x 0, 5x 0, 56−x = 0, 656
X X
P(X ≥ 3) = b(x; 6; 0, 5) =
x=3 x=3
K½ hi»u
K½ hi»u Cho X ∼ Bin(n, p), h m ph¥n phèi t½ch lôy cõa X l
x
X
B(x; n, p) = P(X ≤ x) = b(y ; n, p) x = 0, 1, . . . , n
y =0
K½ hi»u
K½ hi»u Cho X ∼ Bin(n, p), h m ph¥n phèi t½ch lôy cõa X l
x
X
B(x; n, p) = P(X ≤ x) = b(y ; n, p) x = 0, 1, . . . , n
y =0
K½ hi»u
K½ hi»u Cho X ∼ Bin(n, p), h m ph¥n phèi t½ch lôy cõa X l
x
X
B(x; n, p) = P(X ≤ x) = b(y ; n, p) x = 0, 1, . . . , n
y =0
K½ hi»u
K½ hi»u Cho X ∼ Bin(n, p), h m ph¥n phèi t½ch lôy cõa X l
x
X
B(x; n, p) = P(X ≤ x) = b(y ; n, p) x = 0, 1, . . . , n
y =0
M»nh ·
M»nh · Cho X ∼ B(n, p). Khi â
EX = n · p, V (X ) = np(1 − p) = npq
(vîi q = 1 − p ).
M»nh ·
M»nh · Cho X ∼ B(n, p). Khi â
EX = n · p, V (X ) = np(1 − p) = npq
(vîi q = 1 − p ).
Gi£ sû ta câ tªp hñp ban ¦u thäa m¢n c¡c i·u ki»n sau:
1. Tªp hñp ban ¦u chùa N ph¦n tû.
2. Méi ph¦n tû câ hai kh£ n«ng x£y ra l x£y ra (S) ho°c khæng x£y ra
(F) v trong N ph¦n tû câ M l¦n x£y ra (S).
3. L§y ng¨u nhi¶n n ph¦n tû tø tªp N ph¦n tû n y.
Gåi X l sè ph¦n tû câ t½nh ch§t (S) trong m¨u câ k½ch th÷îc n. Ph¥n
phèi x¡c su§t cõa X phö thuëc v o tham sè n, M, v N .
V½ dö
V½ dö Mët trung t¥m b£o h nh i»n m¡y nhªn ÷ñc 20 ìn h ng trong
â câ 8 y¶u c¦u sûa chúa m¡y in v 12 y¶u c¦u thay hëp müc. Sau khi
sûa xong, trung t¥m chån ng¨u nhi¶n 5 ìn h ng v kiºm tra sü h i láng
cõa kh¡ch h ng v· dàch vö cõa m¼nh. T½nh x¡c su§t câ 2 ìn h ng y¶u
c¦u thay hëp müc.
V½ dö
V½ dö Mët trung t¥m b£o h nh i»n m¡y nhªn ÷ñc 20 ìn h ng trong
â câ 8 y¶u c¦u sûa chúa m¡y in v 12 y¶u c¦u thay hëp müc. Sau khi
sûa xong, trung t¥m chån ng¨u nhi¶n 5 ìn h ng v kiºm tra sü h i láng
cõa kh¡ch h ng v· dàch vö cõa m¼nh. T½nh x¡c su§t câ 2 ìn h ng y¶u
c¦u thay hëp müc.
Tªp hñp m¨u l N = 20, m¨u kiºm tra l n = 5 v sè l¦n x£y ra vîi S
(thay müc) l M = 12 v N − M = 8. Gåi X l sè ìn h ng thay hëp
müc trong 5 ìn h ng.
M»nh ·
N¸u X l sè l¦n x£y ra (S) trong m¨u ng¨u nhi¶n câ k½ch th÷îc n ÷ñc
rót tø mët tªp hñp câ M ph¦n tû câ t½nh ch§t (S) v (N − M) ph¦n tû
câ t½nh ch§t (F). Khi â, h m ph¥n phèi x¡c su§t cõa X gåi l ph¥n
phèi si¶u bëi
x n−x
CM .CN−M
P(X = x) = h(x; n, M, N) =
CNn
M»nh ·
M»nh · K¼ vång v ph÷ìng sai cõa bi¸n ng¨u nhi¶n X câ ph¥n phèi
si¶u bëi
M N −n M M
E (X ) = n · ; V (X ) = ·n· · 1−
N N −1 N N
V½ dö
V½ dö N«m con hê ÷ñc bt trong mët vòng ÷ñc eo ành và v sau â
th£ l¤i tü nhi¶n. Sau â, bt ng¨u nhi¶n 10 con hê trong vòng â kiºm
tra xem câ bao nhi¶u con ÷ñc ành và. Gåi X l sè hê ÷ñc gn ành và
trong 10 con hê. Gi£ sû r¬ng trong vòng n y ch¿ cán 25 con hê. Suy ra X
câ ph¥n phèi si¶u bëi vîi 3 tham sè n = 10, M = 5, N = 25.
10−x
C5x .C20
P(X = x) = h(x; 10, 5, 25) = 10 , x = 0, 1, 2, 3, 4, 5
C25
Mët bi¸n ng¨u nhi¶n X câ ph¥n phèi nhà thùc ¥m n¸u thäa m¢n c¡c i·u
ki»n sau:
1. Thüc hi»n d¢y c¡c th½ nghi»m ng¨u nhi¶n ëc lªp.
2. Méi th½ nghi»m ng¨u nhi¶n ch¿ chùa 2 kh£ n«ng l (S) ho°c (F).
3. Kh£ n«ng x£y ra (S) trong méi th½ nghi»m ng¨u nhi¶n l nh÷ nhau
v b¬ng p .
4. Thüc hi»n d¢y c¡c th½ nghi»m ng¨u nhi¶n cho ¸n khi ¤t ÷ñc r
l¦n (S), vîi r l sè d÷ìng x¡c ành.
Gi¡ trà cõa bi¸n ng¨u nhi¶n X l sè l¦n (F) x£y ra cho ¸n khi ¤t (S) l¦n
thù r . X gåi l bi¸n ng¨u nhi¶n nhà thùc ¥m
vîi sè l¦n xu§t hi»n (S) l
cè ành trong khi sè l¦n thüc hi»n th½ nghi»m l ng¨u nhi¶n.
M»nh ·
M»nh · H m x¡c su§t cõa bi¸n ng¨u nhi¶n nhà thùc ¥m X vîi tham sè
r = sè l¦n th nh cæng (S) v p = P(S) l
r −1 r x
nb(x; r , p) = P(X = x) = Cx+r −1 p (1 − p) vîi x = 0, 1, 2, . . .
V½ dö
V½ dö Mët b¡c s¾ nhi khoa muèn t¼m 5 c°p vñ chçng tham gia ch÷ìng
tr¼nh «n uèng mîi cho ùa con ¦u ti¶n cõa hå.
Gåi p = P(c°p vñ chçng d÷ñc chån ng¨u nhi¶n çng þ tham gia).
Cho p = 0, 2, h¢y t¼m x¡c su§t º b¡c s¾ häi ¸n c°p vñ chçng thù 15
mîi ÷ìc 5 c°p tham c°p tham gia. T½nh x¡c su§t câ nhi·u nh§t 10 c°p
tø chèi.
Gåi X l sè c°p vñ chçng tø chèi cho ¸n khi ÷ñc 5 c°p vñ chçng tham
gia, X câ ph¥n phèi si¶u bëi vîi r = 5, p = 0, 20. Khi â x¡c su§t b¡c s¾
ph£i häi ¸n c°p thù 15 l
4
nb(10; 5; 0, 2) = P(X = 10) = C14 0, 25 0, 810 = 0, 034
X¡c su§t º nhi·u nh§t câ 10 c°p tø chèi l
10 10
nb(x; 5; 0, 2) = 0, 25 4
X X
x
P(X ≤ 10) = Cx+4 0, 8 = 0, 164
x=0 BIN0 NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Ch֓ng 3: x=
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai Ph¥n phèi si¶u bëi
Ph¥n phèi nhà thùc Ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m Ph¥n phèi h¼nh håc
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
M»nh ·
M»nh ·: Cho X l bi¸n ng¨u nhi¶n nhà thùc ¥m vîi h m x¡c su§t
nb(x; r , p). Khi â, ta câ
r (1 − p) r (1 − p)
E (X ) = ; V (X ) =
p p2
H m x¡c su§t cõa ph¥n phèi nhà thùc ¥m tr÷íng hñp r =1 l h m x¡c
su§t cõa ph¥n phèi h¼nh håc.
Ký vång v ph÷ìng sai cõa ph¥n phèi h¼nh håc vîi tham sè p .
1−p 1−p
µ= ; σ2 =
p p2
Y l sè l¦n th½ nghi»m kiºm tra th§y pin khæng ¤t cho ¸n khi mët pin
÷ñc ch§p nhªn.
Gåi Y l bi¸n ng¨u nhi¶n câ ph¥n phèi h¼nh håc vîi tham sè p l x¡c
su§t 1 pin ÷ñc ch§p nhªn l 1-0,05=0,95.
Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai
Ph¥n phèi nhà thùc
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
ành ngh¾a
ành ngh¾a Mët bi¸n ng¨u nhi¶n ríi r¤c X gåi lcâ ph¥n phèi Poisson
vîi tham sè µ(µ > 0) n¸u h m x¡c su§t cõa X câ d¤ng
e −µ · µx
p(x; µ) = x = 0, 1, 2, 3 . . .
x!
ành ngh¾a
ành ngh¾a Mët bi¸n ng¨u nhi¶n ríi r¤c X gåi lcâ ph¥n phèi Poisson
vîi tham sè µ(µ > 0) n¸u h m x¡c su§t cõa X câ d¤ng
e −µ · µx
p(x; µ) = x = 0, 1, 2, 3 . . .
x!
V½ dö Gåi X l sè l÷ñng chuët bà bt bði mët c¡i b¨y trong mët kho£ng
thíi gian nh§t ành. Gi£ sû X câ ph¥n phèi Poisson vîi µ = 4, 5. Khi â,
x¡c su§t º ch½nh x¡c 5 con chuët d½nh b¨y l
ành ngh¾a
ành ngh¾a Mët bi¸n ng¨u nhi¶n ríi r¤c X gåi lcâ ph¥n phèi Poisson
vîi tham sè µ(µ > 0) n¸u h m x¡c su§t cõa X câ d¤ng
e −µ · µx
p(x; µ) = x = 0, 1, 2, 3 . . .
x!
V½ dö Gåi X l sè l÷ñng chuët bà bt bði mët c¡i b¨y trong mët kho£ng
thíi gian nh§t ành. Gi£ sû X câ ph¥n phèi Poisson vîi µ = 4, 5. Khi â,
x¡c su§t º ch½nh x¡c 5 con chuët d½nh b¨y l
e −4,5 · 4, 55
P(X = 5) = = 0, 1708
5!
X¡c su§t m nhi·u nh§t 5 con chuët d½nh b¨y l
5
e −4,5 · 4, 5x 4, 52 4, 55
= e −4,5 Ch÷ìng
X
P(X ≤ 5) = 1 + 4, 5 +
3: BIN NGU
+ . . . + = 0, 7029
Nguy¹n Hçng Nhung -x= x!Kÿ thuªt Tp. HCM
¤i0håc S÷ ph¤m 2!NHIN RÍI RC V PH
5! N PHÈI XC SUT
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai
Ph¥n phèi nhà thùc
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
Ph¥n phèi Poisson nh÷ l mët giîi h¤n cõa ph¥n phèi nhà
thùc
M»nh · Gi£ sû mët bi¸n ng¨u nhi¶n X câ h m x¡c su§t nhà thùc l
b(x; n, p).
Khi â,
b(x; n, p) → p(x, µ)
Theo m»nh · n y, b§t k¼ ph¥n phèi nhà thùc câ n õ lîn v p õ nhä th¼
b(x; n, p) ' p(x, µ) vîi µ = np .
Câ thº ¡p döng quy luªt n y khi n > 50 v np < 5.
V½ dö
V½ dö Mët nh xu§t b£n chu©n bà ph¡t h nh mët quyºn s¡ch tiºu thuy¸t
vîi y¶u c¦u sai sât léi ¡nh m¡y trong méi trang s¡ch câ ½t nh§t mët léi
vîi x¡c su§t l 0,005 v sai sât méi trang l ëc lªp nhau. Gi£ sû quyºn
s¡ch n y câ 400 trang. T½nh x¡c su§t câ ch¿ câ ch½nh x¡c mët trang câ
léi?
Gi£ sû S l mët trang chùa ½t nh§t mët léi v F l mët trang khæng câ léi.
Gåi X l sè l÷ñng trang chùa ½t nh§t mët léi trong 400 trang suy ra X l
bi¸n ng¨u nhi¶n nhà thùc vîi n = 400, p = 0, 005, vîi np = 2. Khi â,
e −2 21
P(X = 1) = b(1; 400; 0, 005) ' p(1; 2) = = 0, 270671
1!
M»nh ·
B i tªp
B i 1 Cæng ty GS dü ành §u th¦u ba gâi th¦u ëc lªp A, B, C. Bi¸t
r¬ng x¡c su§t tróng th¦u cõa ba gâi th¦u A, B, C l¦n l÷ñt l : 0,3; 0,4 v
0,5. Gåi X l sè gâi th¦u cæng ty GS câ thº tróng. H¢y lªp luªt ph¥n
phèi x¡c su§t cõa X .
Gi£i
B i tªp
B i 1 Cæng ty GS dü ành §u th¦u ba gâi th¦u ëc lªp A, B, C. Bi¸t
r¬ng x¡c su§t tróng th¦u cõa ba gâi th¦u A, B, C l¦n l÷ñt l : 0,3; 0,4 v
0,5. Gåi X l sè gâi th¦u cæng ty GS câ thº tróng. H¢y lªp luªt ph¥n
phèi x¡c su§t cõa X .
Gi£i
X câ c¡c gi¡ trà câ thº câ l 0, 1, 2, 3. Vîi c¡c x¡c su§t t÷ìng ùng l :
P(X = 0) = 0, 7.0, 6.0, 5 = 0, 21.
P(X = 1) = 0, 3.0, 6.0, 5 + 0, 7.0, 4.0, 5 + 0, 7.0, 6.0, 5 = 0, 44.
P(X = 2) = 0, 3.0, 4.0, 5 + 0, 3.0, 6.0, 5 + 0, 7.0, 4.0, 5 = 0, 29.
P(X = 3) = 0, 3.0, 4.0, 5 = 0, 06.
B i tªp
B i 1 Cæng ty GS dü ành §u th¦u ba gâi th¦u ëc lªp A, B, C. Bi¸t
r¬ng x¡c su§t tróng th¦u cõa ba gâi th¦u A, B, C l¦n l÷ñt l : 0,3; 0,4 v
0,5. Gåi X l sè gâi th¦u cæng ty GS câ thº tróng. H¢y lªp luªt ph¥n
phèi x¡c su§t cõa X .
Gi£i
B£ng ph¥n phèi x¡c su§t cõa X l :
x 0 1 2 3
p(x) 0,21 0,44 0,29 0,06
H m x¡c su§t cõa X câ d¤ng:
0, 21 khi x = 0
0, 44
khi x = 1
p(x) =
0, 29 khi x = 2
0, 06 Ch÷ìng 3 NHIN RÍI RC V PH
khi 3: xBIN=NGU N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai
Ph¥n phèi nhà thùc
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
B i tªp
B i 1 Cæng ty GS dü ành §u th¦u ba gâi th¦u ëc lªp A, B, C. Bi¸t
r¬ng x¡c su§t tróng th¦u cõa ba gâi th¦u A, B, C l¦n l÷ñt l : 0,3; 0,4 v
0,5. Gåi X l sè gâi th¦u cæng ty GS câ thº tróng. T½nh x¡c su§t º cæng
ty GS câ tróng th¦u.
B i tªp
B i 1 Cæng ty GS dü ành §u th¦u ba gâi th¦u ëc lªp A, B, C. Bi¸t
r¬ng x¡c su§t tróng th¦u cõa ba gâi th¦u A, B, C l¦n l÷ñt l : 0,3; 0,4 v
0,5. Gåi X l sè gâi th¦u cæng ty GS câ thº tróng. T½nh x¡c su§t º cæng
ty GS câ tróng th¦u.
B i tªp
B i 1 Cæng ty GS dü ành §u th¦u ba gâi th¦u ëc lªp A, B, C. Bi¸t
r¬ng x¡c su§t tróng th¦u cõa ba gâi th¦u A, B, C l¦n l÷ñt l : 0,3; 0,4 v
0,5. Gåi X l sè gâi th¦u cæng ty GS câ thº tróng. T½nh sè gâi cæng ty
GS tróng th¦u trung b¼nh khi cæng ty §u th§u ba gâi A, B, C.
x 0 1 2 3
p(x) 0,21 0,44 0,29 0,06
Sè gâi cæng ty GS tróng th¦u trung b¼nh khi cæng ty §u th§u ba gâi A,
B, C l
B i tªp
B i 2 Cho bi¸n ng¨u nhi¶n X câ luªt ph¥n phèi x¡c su§t nh÷ sau
x 0 1 2 3
p(x) 0,012 0,164 0,536 0,288
B i tªp
0
x <0
0, 012 0 ≤ x < 1
Vªy h m ph¥n phèi cõa X l : F (x) = 0, 176 1 ≤ x < 2
0, 712 2 ≤ x < 3
1
3≤x
B i tªp
B i 4 Cho bi¸n ng¨u nhi¶n X ríi r¤c câ ph¥n phèi x¡c su§t cho bði b£ng
x -1 0 1 2 3
p(x) 2p 0,25 0,2 p 0,1
T½nh Ký vång, ph÷ìng sai cõa X . Bi¸n ng¨u nhi¶n X câ kh£ n«ng nhªn
gi¡ trà n o l cao nh§t.
B i tªp
B i 4 Cho bi¸n ng¨u nhi¶n X ríi r¤c câ ph¥n phèi x¡c su§t cho bði b£ng
x -1 0 1 2 3
p(x) 2p 0,25 0,2 p 0,1
T½nh Ký vång, ph÷ìng sai cõa X . Bi¸n ng¨u nhi¶n X câ kh£ n«ng nhªn
gi¡ trà n o l cao nh§t.
B i tªp
B i 4 Cho bi¸n ng¨u nhi¶n X ríi r¤c câ ph¥n phèi x¡c su§t cho bði b£ng
x -1 0 1 2 3
p(x) 2p 0,25 0,2 p 0,1
T½nh Ký vång, ph÷ìng sai cõa X . Bi¸n ng¨u nhi¶n X câ kh£ n«ng nhªn
gi¡ trà n o l cao nh§t.
B i tªp
B i 4 Cho bi¸n ng¨u nhi¶n X ríi r¤c câ ph¥n phèi x¡c su§t cho bði b£ng
x -1 0 1 2 3
p(x) 2p 0,25 0,2 p 0,1
T½nh Ký vång, ph÷ìng sai cõa X . Bi¸n ng¨u nhi¶n X câ kh£ n«ng nhªn
gi¡ trà n o l cao nh§t.
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
1) X¡c su§t trong 15 kh¡ch mua ti¸p theo câ nhi·u nh§t 5 ng÷íi chån
mua S.
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
1) X¡c su§t trong 15 kh¡ch mua ti¸p theo câ nhi·u nh§t 5 ng÷íi chån
mua S.
5 5
· 0, 35x · 0, 6515−x
X X
x
P(X ≤ 5) = p(x) = C15
x=0 x=0
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
2) Sè kh¡ch chån mua S trong 15 kh¡ch mua ti¸p theo trung b¼nh l
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
2) Sè kh¡ch chån mua S trong 15 kh¡ch mua ti¸p theo trung b¼nh l
E (X ) = 15 · 0, 35 = 5, 25(ng÷íi)
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
3)Tr¶n qu¦y hi»n t¤i ch¿ cán 8 n÷îc lo¤i S v 10 chai n÷îc lo¤i kh¡c, x¡c
su§t sè n÷îc n y ¡p ùng ÷ñc y¶u c¦u cõa 15 kh¡ch ti¸p theo l
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
3)Tr¶n qu¦y hi»n t¤i ch¿ cán 8 n÷îc lo¤i S v 10 chai n÷îc lo¤i kh¡c, x¡c
su§t sè n÷îc n y ¡p ùng ÷ñc y¶u c¦u cõa 15 kh¡ch ti¸p theo l
8 8
· 0, 35x · 0, 6515−x
X X
x
P(5 ≤ X ≤ 8) = p(x) = C15
x=5 x=5
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
4)X¡c su§t câ nhi·u nh§t 8 kh¡ch chån mua S bi¸t câ ½t nh§t 5 kh¡ch
mua S l
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
4)X¡c su§t câ nhi·u nh§t 8 kh¡ch chån mua S bi¸t câ ½t nh§t 5 kh¡ch
mua S l
P8 15−x
P(5 ≤ X ≤ 8) 5 C15 · 0, 35 · 0, 65
x x
P(X ≤ 8/X ≥ 5) = = Px=
15
P(X ≥ 5) x=5 C15 · 0, 35 · 0, 65
x x 15−x
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
5)X¡c su§t câ ½t nh§t 8 kh¡ch chån mua S bi¸t câ ½t nh§t 5 kh¡ch mua S
l
B i tªp 5
Thèng k¶ cho th§y 35% kh¡ch h ng mua n÷îc t¤i qu¦y n÷îc ti»n lñi
chån mua thùc uèng S. Gåi X l sè kh¡ch h ng chån thùc uèng S trong
sè 15 kh¡ch h ng ti¸p theo.
5)X¡c su§t câ ½t nh§t 8 kh¡ch chån mua S bi¸t câ ½t nh§t 5 kh¡ch mua S
l
P15 15−x
P(X ≥ 8) 8 C15 · 0, 35 · 0, 65
x x
P(X ≥ 8/X ≥ 5) = = Px=
15
P(X ≥ 5) x=5 C15 · 0, 35 · 0, 65
x x 15−x
B i tªp 6
B i tªp 6 Mët næng tr÷íng trçng 8760 c¥y cao su vîi x¡c su§t sèng méi
c¥y l 0,725. Gåi X l sè c¥y sèng. T½nh k¼ vång v ph÷ìng sai cõa X ?
Gi£i
B i tªp 6
B i tªp 6 Mët næng tr÷íng trçng 8760 c¥y cao su vîi x¡c su§t sèng méi
c¥y l 0,725. Gåi X l sè c¥y sèng. T½nh k¼ vång v ph÷ìng sai cõa X ?
Gi£i
X câ ph¥n phèi nhà thùc vîi n = 8760 v p = 0, 725.
K¼ vång
E (X ) = 8760.0, 725 = 6351 c¥y
Ph֓ng sai
suy ra
σ(X ) ≈ 41, 7914 c¥y.
B i tªp 7
B i tªp 7 Mët læ h ng i»n tû ÷ñc âng gâi th nh nhi·u hëp nhä, méi
hëp câ 10 linh ki»n. Bi¸t r¬ng trong â câ 30% sè hëp chùa 4 linh ki»n
léi, 70% sè hëp cán l¤i méi hëp câ mët linh ki»n léi. B¶n mua l§y ng¨u
nhi¶n mët hëp s£n ph©m v kiºm tra ng¨u nhi¶n 3 linh ki»n trong hëp.
N¸u c£ 3 linh ki»n ÷ñc kiºm tra ·u khæng léi th¼ quy¸t ành mua læ
h ng. T½nh x¡c su§t læ h ng bà tø chèi.
Gi£i
B i tªp 7
B i tªp 7 Mët læ h ng i»n tû ÷ñc âng gâi th nh nhi·u hëp nhä, méi
hëp câ 10 linh ki»n. Bi¸t r¬ng trong â câ 30% sè hëp chùa 4 linh ki»n
léi, 70% sè hëp cán l¤i méi hëp câ mët linh ki»n léi. B¶n mua l§y ng¨u
nhi¶n mët hëp s£n ph©m v kiºm tra ng¨u nhi¶n 3 linh ki»n trong hëp.
N¸u c£ 3 linh ki»n ÷ñc kiºm tra ·u khæng léi th¼ quy¸t ành mua læ
h ng. T½nh x¡c su§t læ h ng bà tø chèi.
Gi£i Gåi X l sè linh ki»n léi trong sè 3 linh ki»n kiºm tra bi¸t r¬ng hëp
s£n ph©m l§y ra chùa 4 linh ki»n léi. p(x) = h(x; 3; 4; 10).
GåiY l sè linh ki»n léi trong sè 3 linh ki»n kiºm tra bi¸t r¬ng hëp s£n
ph©m l§y ra chùa 1 linh ki»n léi. p(y ) = h(y ; 3; 1; 10).
C63 C93
P(X = 0) = 3 ; P(Y = 0) = 3 .
C10 C10
Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai
Ph¥n phèi nhà thùc
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
B i tªp 7
B i tªp 7 Mët læ h ng i»n tû ÷ñc âng gâi th nh nhi·u hëp nhä, méi
hëp câ 10 linh ki»n. Bi¸t r¬ng trong â câ 30% sè hëp chùa 4 linh ki»n
léi, 70% sè hëp cán l¤i méi hëp câ mët linh ki»n léi. B¶n mua l§y ng¨u
nhi¶n mët hëp s£n ph©m v kiºm tra ng¨u nhi¶n 3 linh ki»n trong hëp.
N¸u c£ 3 linh ki»n ÷ñc kiºm tra ·u khæng léi th¼ quy¸t ành mua læ
h ng. T½nh x¡c su§t læ h ng bà tø chèi.
Gi£i
Gåi A l bi¸n cè læ h ng ÷ñc mua. X¡c su§t læ h ng ÷ñc mua l
B i tªp 7
B i tªp 7 Mët læ h ng i»n tû ÷ñc âng gâi th nh nhi·u hëp nhä, méi
hëp câ 10 linh ki»n. Bi¸t r¬ng trong â câ 30% sè hëp chùa 4 linh ki»n
léi, 70% sè hëp cán l¤i méi hëp câ mët linh ki»n léi. B¶n mua l§y ng¨u
nhi¶n mët hëp s£n ph©m v kiºm tra ng¨u nhi¶n 3 linh ki»n trong hëp.
N¸u c£ 3 linh ki»n ÷ñc kiºm tra ·u khæng léi th¼ quy¸t ành mua læ
h ng. T½nh x¡c su§t læ h ng bà tø chèi.
Gi£i
Gåi A l bi¸n cè læ h ng ÷ñc mua. X¡c su§t læ h ng ÷ñc mua l
C63 C3
P(A) = 0, 3. 3 + 0, 7. 39 = 0, 54.
C10 C10
Vªy x¡c su§t læ h ng bà tø chèi l 46%.
Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai
Ph¥n phèi nhà thùc
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
B i tªp 8
B i tªp 8 T l» sinh vi¶n tr÷íng A câ chi·u cao tø 1,7m trð l¶n l 35%.
Gåi ng¨u nhi¶n l¦n l÷ñt tøng sinh vi¶n trong tr÷íng cho ¸n khi gåi ÷ñc
10 sinh vi¶n câ chi·u cao tø 1,7m trð l¶n th¼ døng. Gåi X l sè sinh vi¶n
gåi ra câ chi·u cao d÷îi 1,7m cho ¸n khi døng l¤i, suy ra
B i tªp 8
B i tªp 8 T l» sinh vi¶n tr÷íng A câ chi·u cao tø 1,7m trð l¶n l 35%.
Gåi ng¨u nhi¶n l¦n l÷ñt tøng sinh vi¶n trong tr÷íng cho ¸n khi gåi ÷ñc
10 sinh vi¶n câ chi·u cao tø 1,7m trð l¶n th¼ døng. Gåi X l sè sinh vi¶n
gåi ra câ chi·u cao d÷îi 1,7m cho ¸n khi døng l¤i, suy ra
X câ ph¥n phèi nhà thùc ¥m vîi r = 10; p = 0, 35.
Gåi Y l sè sinh vi¶n gåi ra cho ¸n khi døng l¤i Y = X + 10.
B i tªp 8
B i tªp 8 T l» sinh vi¶n tr÷íng A câ chi·u cao tø 1,7m trð l¶n l 35%.
Gåi ng¨u nhi¶n l¦n l÷ñt tøng sinh vi¶n trong tr÷íng cho ¸n khi gåi ÷ñc
10 sinh vi¶n câ chi·u cao tø 1,7m trð l¶n th¼ døng. Gåi X l sè sinh vi¶n
gåi ra câ chi·u cao d÷îi 1,7m cho ¸n khi døng l¤i, suy ra
X câ ph¥n phèi nhà thùc ¥m vîi r = 10; p = 0, 35.
Gåi Y l sè sinh vi¶n gåi ra cho ¸n khi døng l¤i Y = X + 10.
1) Sè sinh vi¶n c¦n gåi ra cho ¸n khi gåi ÷ñc 10 sinh vi¶n câ chi·u cao
tø 1,7m trð l¶n trung b¼nh l
10 · (1 − 0, 35)
E (Y ) = E (X + 10) = E (X ) + 10 = + 10 (sinh vi¶n)
0, 35
B i tªp 8
B i tªp 8 T l» sinh vi¶n tr÷íng A câ chi·u cao tø 1,7m trð l¶n l 35%.
Gåi ng¨u nhi¶n l¦n l÷ñt tøng sinh vi¶n trong tr÷íng cho ¸n khi gåi ÷ñc
10 sinh vi¶n câ chi·u cao tø 1,7m trð l¶n th¼ døng. Gåi X l sè sinh vi¶n
gåi ra câ chi·u cao d÷îi 1,7m cho ¸n khi døng l¤i, suy ra
X câ ph¥n phèi nhà thùc ¥m vîi r = 10; p = 0, 35.
Gåi Y l sè sinh vi¶n gåi ra cho ¸n khi døng l¤i Y = X + 10.
1) Sè sinh vi¶n c¦n gåi ra cho ¸n khi gåi ÷ñc 10 sinh vi¶n câ chi·u cao
tø 1,7m trð l¶n trung b¼nh l
10 · (1 − 0, 35)
E (Y ) = E (X + 10) = E (X ) + 10 = + 10 (sinh vi¶n)
0, 35
2) X¡c su§t gi¡o vi¶n gåi ¸n sinh vi¶n thù 25 th¼ døng l
9
P(Y = 25) = P(X = 15) = C24 0, 3510 0, 6515
Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM
Bi¸n ng¨u nhi¶n
H m x¡c su§t - H m ph¥n phèi x¡c su§t
Ký vång v ph÷ìng sai
Ph¥n phèi nhà thùc
Ph¥n phèi si¶u bëi v ph¥n phèi nhà thùc ¥m
Ph¥n phèi Poisson
B i tªp
B i tªp 9
B i tªp 9 Gi£ sû r¬ng x¡c su§t 1 sinh vi¶n ÷ñc gåi trong lîp khæng håc
b i l nh÷ nhau v b¬ng 20%. Gi¡o vi¶n gåi ng¨u nhi¶n l¦n l÷ñt tøng
sinh vi¶n trong lîp cho ¸n khi gåi ÷ñc sinh vi¶n câ håc b i th¼ døng.
Gåi X l sè sinh vi¶n khæng håc b i gi¡o vi¶n gåi ra cho ¸n khi døng l¤i.
Gåi Y l sè sinh vi¶n gi¡o vi¶n gåi ra cho ¸n khi døng l¤i, Y = X + 1.
1) Sè sinh vi¶n gi¡o vi¶n gåi l¶n trung b¼nh l
1 − 0, 8
E (Y ) = E (X + 1) = E (X ) + 1 = + 1 = 1, 25 (sinh vi¶n)
0, 8
B i tªp 9
B i tªp 9 Gi£ sû r¬ng t l» sinh vi¶n khæng håc b i trong lîp l 20%.
Gi¡o vi¶n gåi ng¨u nhi¶n l¦n l÷ñt tøng sinh vi¶n trong lîp cho ¸n khi
gåi ÷ñc sinh vi¶n câ håc b i th¼ døng.
2) X¡c su§t gi¡o vi¶n gåi khæng qu¡ 3 sinh vi¶n bi¸t gi¡o vi¶n ¢ gåi
÷ñc 1 sinh vi¶n khæng håc b i
B i tªp 10
Gi£i a. X¡c su§t trong mët ng y tr¤m câ 4 y¶u c¦u cho thu¶ xe
e −2,8 .2, 84
P(X = 4) = .
4!
B i tªp
B i 10 Mët tr¤m cho thu¶ xe tü l¡i câ 3 chi¸c xe. H ng ng y tr¤m ph£i
nëp thu¸ 50 ng n çng mët chi¸c b§t kº xe â câ ÷ñc cho thu¶ hay
khæng. Méi chi¸c ÷ñc cho thu¶ vîi gi¡ 600 ng n çng. Gi£ sû sè xe y¶u
c¦u tr¤m cho thu¶ trong mët ng y l bi¸n ng¨u nhi¶n X câ ph¥n phèi
Poisson vîi tham sè 2,8.
b. T½nh sè ti·n líi trung b¼nh tr¤m thu ÷ñc trong mët ng y.
B i tªp
B i 10 Mët tr¤m cho thu¶ xe tü l¡i câ 3 chi¸c xe. H ng ng y tr¤m ph£i
nëp thu¸ 50 ng n çng mët chi¸c b§t kº xe â câ ÷ñc cho thu¶ hay
khæng. Méi chi¸c ÷ñc cho thu¶ vîi gi¡ 600 ng n çng. Gi£ sû sè xe y¶u
c¦u tr¤m cho thu¶ trong mët ng y l bi¸n ng¨u nhi¶n X câ ph¥n phèi
Poisson vîi tham sè 2,8.
b. T½nh sè ti·n líi trung b¼nh tr¤m thu ÷ñc trong mët ng y.
Gi£i
E (Y ) ≈ 2, 24 (xe)
Suy ra
E (Z ) = 600E (Y ) − 150 ≈ 1.194 (ng n çng)
Sè ti·n líi tr¤m thu ÷ñc méi ng y trung b¼nh l kho£ng 1.194 (ng n
çng).
Ch÷ìng 3: BIN NGU NHIN RÍI RC V PH N PHÈI XC SUT
Nguy¹n Hçng Nhung - ¤i håc S÷ ph¤m Kÿ thuªt Tp. HCM