5.

4 Настанок на САД

1. Создавање на САД
- 1492 откриена од Кристофер Колумбо
- 16 век потврда дека не е Индија туку нов континент од Америго Веспучи
- 17 и 18 век се доселувале Европеjци - колонисти
- Најголем број иселеници биле од Англија, Франција, Германија, Ирска, Холандиjа
- Основање на колонии
- Најолем број англиски колонии
- Европеjците во Америка основале 13 колонии
- Покорување на домородното насление и донесување на робови од Африка
- Јужен дел - платажерски - потреба од голем број на робови
- Северен дел - индустрија и мануфактура
- Незадоволство од односот од Англија
- Домашното граѓанство почнува борба за самостојност
- Барање на независност на американските колонисти од Англија
- 1774 колонистите започнале борба за слобода и независност од англиската власт
- Прв конгрес во Филаделфија (бојкот на англиски производи)
- 1775 Формирање на армиjа под команда на Џорџ Вашингтон
- 4 jули 1776 колонистие ја обjавиле Декларациjа за независност составена од
Томас Џеферсон (еднаковост на сите и знаме)
- 1781 англиската војскa била поразена
- 3 септември 1783 потпишан Мир во Париз со кој Англиjа ja признала независноста
на САД
- САД станала првата деколонизирана земја

2. Државно уредување и устав

- 1783 донесување на прв Устав
- 13 колонии создале федерална република
- Прв претседател бил Вашингтон
- Соjузна држава со рамноправни републики (Унија на федерални републики)
- На чело: Претседател
- Највисоки државни органи:
- конгрес (парламент) - со законодавна власт
- сенат (по 2 членови од секоја држава) - извршна власт
- 2 политички партии:
- Демократи
- Републиканци

3. Граѓанска војна и укинување на ропството

- Во северниот дел на Америка се развивале индустријата и фармерството
 - Во jужниот дел на Америка се развивало плантажното стопанство (робови од
Африка)
- Се развила борба против укинувањето на робството
- 1860 избори и победа на Абрахам Линколн за претседател на САД (републиканец
и борец за укинување на ропството)
- Југот не го признава за свој претседател
- 1860 Јужна Каролина и 6 други држави се отцепили и создале нова унија -
Конфедерација
- 1861-1865 граѓанска војна
- 1863 Линколн најавил ослободување на сите робови
- Влегување на црните робови во војската на северот - Унија на Федерацијата
- 1863 Линколн е убиен
- 1863 - 1865 повеќе победи има северот
- Април 1865 jужните држави капитулираат
- Победа на северот и укинување на ропството со 700 илjади загинати

4. Економски развиток на Америка

- Силен капиталистички развоj
- Брза индустријализација и создавање на монополи
- Укинување на ропството
- Решавање на аграрното прашање со бесплатно делење на земjата
- Нови градови - економски, политтички, индустриски и културни центри
- Брз стопански развоj
- САД станува моќна индустриска и земjоделска земjа
- САД станува светска сила
- Масовно иселување од Европа и Азија во САД
- Почеток на 20 век САД станува најмоќна индустриска и земјоделска земја (прва по
производство на железо, челик, нафта, ел. енергија и сл.