ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Խ. ԱԲՈՎՅԱՆԻ ԱՆՎԱՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ

ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ
ՄԱՆԿԱՎԱՐԺՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋՖԱԿՈւԼՏԵՏԱՅԻՆ ԱՄԲԻՈՆ

ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ
ՀԻՄՈՒՆՔՆԵՐ
ԴԱՍԸՆԹԱՑԻ

____________________________________
առարկայի անվանումը` պետական կրթական չափորոշչին համապատասխան

ՄԱԳԻՍՏՐԱՏՈՒՐԱՅԻ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ

053400-68. ՙՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺՈՒԹՅՈՒՆ՚
______________________________________________________________________
մասնագիտության դասիչը, անվանումը

մասնագիտության համար

ԵՐԵՎԱՆ 2010

1
Հաստատված է`
Խ.Աբովյանի անվան Հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի Ն/դ,
սկզբնական և հատուկ կրթության ֆակուլտետի

2011թ. ___մարտի 24-ի______ N___ի___ նիստում

Քննարկված է` Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական

համալսարանի
ՄԱՆԿԱՎԱՐԺՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋՖԱԿՈւԼՏԵՏԱՅԻՆ ամբիոնի
2010թ. մարտի 22-ի N___9___ նիստում

Ամբիոնի վարիչ` Ա.Վ. ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ, մանկավարժական գիտությունների

թեկնածու, դոցենտ

______________________________________________________
ստորագրություն

Հեղինակ` Ա.Վ. ԴԱՎԹՅԱՆ,

_____________________________________________________
ստորագրություն

2
 ՈւՍՈՒՄՆԱԹԵՄԱՏԻԿ ՊԼԱՆ
Կուրս` առաջին
Ուսուցման ձևը` առկա
Կիսամյակ` 2-րդ
Ժամաքանակը` 30, որից
լսարանային` 16 ժամ - դասախոսություն 12 ժամ
գործնական` 4 ժամ
ինքնուրույն աշխատանք` 14 ժամ, որից
Կրեդիտների քանակը` 1,0

Շաբաթական ծանրաբեռնվածություն` 1 կիսամյակ, 2.0

Ստուգման ձևերը. ռեֆերատ և թղթապանակ

ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
«Բարոյական դաստիարակության հիմունքներ» դասընթացի ծրագիրը համա-
պատասխանում է բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում «Սոցիալա-
կան մանկավարժություն» մասնագիտությամբ մագիստրատուրական պետական կր-
թական չափորոշիչի պահանջներին:
Դասընթացի նպատակն է ունկնդիրներին փոխանցել մանկավարժական,
հոգեբանական, պատմամշակութային, ազգային և համամարդկային բարոյական
նորմերի, կանոնների վերաբերյալ գիտատեսական մոտեցումները, դիտարկել դրանց
նշանակությունը անձի բարոյական դաստիարակության և սոցիալականացման
գործընթացում:
Դասընթացի խնդիրներն են.
• սոցիալական մանկավարժներին զինել բարոյահոգևոր արժեքների ձևավոր-
մանը նպաստող գիտելիքներով և ուսումնադաստիարակչական գործընթացում
կիրա¬ռվող արիական տեխնոլոգիաներով;
• բարոյական նորմերի, կանոնների, օրենքների և օրինաչափությունների
նկատ¬մամաբ գիտական տարբեր ուղղությունների և մոտեցումների դիտարկումը
(էքզիստենցիալ, պրագմատիստական, անթրոպոլոգիական, նեոթոմիստական, և
այլն հայեցակարգերի տեսանկյունից);
• բարոյական դաստիարակությանն առնչվող տեսությունների և պրակտիկայի
ուսումնա¬սիրու¬թյունները` մանկավարժական մտքի և սոցիալական մանկա-
վարժության պատմության մեջ;
• անձի բարոյական դաստիարակության և սոցիալականացման գործընթացի
հետազոտությունը, որով ապահովվում է անձի բազմակողմանի և ներդաշնակ
զարգացումն ու սոցիալականացումը:

3
 ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԸ
ԱՌԱՐԿԱՅԱԿԱՆ ՄՈԴՈՒԼՆԵՐԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՌՈՒԹՅԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՈՒՄ
ՈՒՍԱՆՈՂՆԵՐԸ`
կիմանան` բարոյագիտական հիմնական կատեգորիաները, դրանց նշանակությունը
անձի հոգևոր բարձրակարգ զգացումների ձևավորման համակարգում, դրանց
ազդեցությունը անձի սոցիալականացման վրա, ձևավորմանն ու զարգացմանը
ուղղված մանկավարժական մեթոդներն ու տեխնոլոգիաները:
կկարողանան` համեմատել, վերլուծել հիմնախնդրին առնչվող տարբեր ժամանա-
կա¬շր¬ջանների մանկավարժության ձեռքբերումները,
կտիրապետեն` անձի բարոյական զարգացման և սոցիալականացման գործընթացի
անհատական ծրագրերի նախագծման, բարոյական զարգացվածության մակարդակի
դիա•նոստիկայի և վերադաստիարակչական աշխատանքների կազմակերպման
սոցմանկավարժական մեթոդներին ու տեխնոլոգիաներին:

ԹԵՄԱՏԻԿ ՊԼԱՆ

Թեմա Թեմայի բովանդակությունը դասախոս. սեմ

1. Անձի բարոյական դաստիարակությունը որպես 2 2

մանկավարժահոգեբանական հիմնախնդիր:
2. Բարոյական դաստիարակությունը որպես անձի 4
հաղորդակցական կարողությունների և
հմտությունների ձևավորման հիմնական պահանջ

3. Բարոյական արժեհամակարգի ձևավորմանը 2

նպատակաուղղված գործընթացների
բովանդակությունը:
4. Բարոյական դաստիարակությունը ուսուցման 4 2
գործընթացում
Ընդամենը 12 4

ԾՐԱԳՐԻ ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ
ՈՒՍԱՆՈՂՆԵՐԻ ԻՆՔՆՈՒՐՈՒՅՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԹԵՄԱՏԻԿԱՆ

ԹԵՄԱ 1. 2 ԺԱՄ... ԱՆՁԻ ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՐՊԵՍ

ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐ: Բարոյական դաստիարակության
խնդիրները, մեթոդները` արդի կրթահամակարգի և սոցիալ խնդիրների
համատեքստում: Բարոյագիտությունը որպես բարոյական դաստիարակության
4
հիմնական բովանդակություն: Բարոյական դաստիարակության էությունն ու
հասկացության վերլուծությունը մանկավարժության մեջ: Բարոյական
դաստիարակության պայմաններն ու առանձնահատկությունները:

ԹԵՄԱ 2. 4 ԺԱՄ... ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՐՊԵՍ ԱՆՁԻ

ՀԱՂՈՐԴԱԿՑԱԿԱՆ ԿԱՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՒ ՀՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՁԵՒԱՎՈՐՄԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋ: Անձի բարոյահոգևոր պահանջմունքների
դասակարգումը մանկավարժության տարբեր տեսությունների մեջ: Անձի
համակողմանի և ներդաշնակ զարգացման համատեքստում բարոյական
դաստիա¬րակությունը` որպես անձի բարոյահոգևոր պահամջմունքների
բավարարման անհրաժեշտ միջոց: Անձի տարիքային պարբերացումը ըստ
բարոյահոգևոր զարգացման առանձնահատկությունների:

ԹԵՄԱ 3. 2 ԺԱՄ... ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԱՐԺԵՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՁԵՒԱՎՈՐՄԱՆԸ

ՆՊԱՏԱԿԱՈՒՂՂՎԱԾ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԻ ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ: Սովորողների
բարոյական որակների ձևավորման մակարդակի դիագնոստիկա: Բարոյական
փորձի ձևավորում: Բարոյական որակների ձևավորման դինամիկայի վերլուծություն:

ԹԵՄԱ 4. 4 ԺԱՄ. ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ

ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՈՒՄ: Բարոյական, հոգևոր և գեղագիտական դաստիարակության
բաղադրիչների փոխկապվածությունը, դրանց ինտեգրացված ձևավորման
մանկավարժահոգեբանական նշանակությունը: Աստվածաշունչը որպես
քրիստոնեական բարոյական դաստիարակության հիմնական պատմամշակութային
աղբյուր: Բարոյական արժեքների ձևավորմանը միտված դասերի կազմակերպման
մեթոդները, մտածողության տարբեր ձևերի զարգացումը: Դասի ամբողջական
ալգորիթմ սխեման: Դասի բովանդակության կապը կյանքի հետ: Էվրիստիկ և
կատեխիզիկ զրույցների, բանավեճերի, քննարկումների կազմակերպմանան
առանձնահատկությունները: Դերային խաղերը և բեմադրությունները որպես
բարոյական գիտակցության և վարքի ձևավորման մեթոդներ:

ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ՍԵՄԻՆԱՐՆԵՐ
ԹԵՄԱ 1. 2 ԺԱՄ... ԱՆՁԻ ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՐՊԵՍ
ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐ: Բարոյական դաստիարակության
խնդիրները, մեթոդները` արդի կրթահամակարգի և սոցիալ խնդիրների
համատեքստում: Բարոյագիտությունը որպես բարոյական դաստիարակության
հիմնական բովանդակություն: Բարոյական դաստիարակության էությունն ու
հասկացության վերլուծությունը մանկավարժության մեջ: Բարոյական
դաստիարակության պայմաններն ու առանձնահատկությունները:

5
 Ներկայացնել հասարակական հարցումների արդյունքները:

Ինքնուրույն աշխատանք

1. Առօրյայում Ձեզ շատ ծանոթ հասկացությունների շարքում շատ կիրառելի

է եզրույթ է «բարոյականությունը»: Ի±նչ եք հասկանում այդ ասելով, և ինչ պատեհ
առիթների ժամանակ եք այն օգտագործում:
2. Տվե°ք բարոյականության գիտական հիմնավորումը: Ներկայացրե°ք
ժամանակակից բարոյագիտական մոտեցումներ (պրագմատիստական,
պոզիտիվիստական, նեոֆրեյդիստական և այլն) :
3. Սահմանի°ր «բարոյական գիտակցություն» հասկացությունը: Այն բնորոշ է
բոլոր մարդկանց, սակայն այն ունի արտահայտման տարբեր ձևեր: Դրանք
ձևավորում են մարդու վարքագիծը: Դու նույնպես ունես բարոյական հայացքներ և
արժեքներ, որոնց միջոցով ղեկավարում ես քո վարքագիծը:
4. Սահմանի°ր «բարոյական վարքագիծը»: Նշի°ր քեզ բնորոշող բարոյական
հատկա¬նիշներից ամենացայտուն արտահայտվողները:
5. Ինչպե±ս ես գնահատում դրանց ազդեցությունը քո և շրջապատի
հարաբերությունների վրա:
6. Ինչը± կամ ո±վ է օգնել քո բարոյական աշխարհայացքի ձևավորմանը:

ԹԵՄԱ 2. 4 ԺԱՄ. ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ

ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՈՒՄ: Բարոյական, հոգևոր և գեղագիտական դաստիարակության
բաղադրիչների փոխկապվածությունը, դրանց ինտեգրացված ձևավորման
սկզբունքների ուսումնասիրությունը օրինակելի-դասի նախագծի միջոցով:
Բարոյական արժեքների ձևավորմանը միտված դասերի կազմակերպման
մեթոդները, մտածողության տարբեր ձևերի զարգացումը: Դասի ամբողջական
ալգորիթմ սխեմայի ձևավորումը` ըստ առանձին բարոյական արժեքների
ձևավորման նպատակադրման: Դասի բովանդակության կապը կյանքի հետ:
Էվրիստիկ և կատեխիզիկ զրույցների, բանավեճերի կազմակերպմանան
առանձնահատկությունները:
Ներկայացնել դաս-պլաններ ընտրված թեմաներով:

6
 Ինքնուրույն աշխատանք

1. Ի±նչ ազդեցություն կարող է ունենալ մարդու բարոյական վարքագիծը

կյանքի տարբեր ոլորտների վրա` ընտանիք, մասնագիտություն, քաղաքական և
հասարակական գործունեություն:
2. Ի±նչ դրական փոփոխություններ կցանկանայիր լինեին քո ընտանիքի, դպրոցի,
քաղաքի, պետության կյանքում: Ինչո±վ կարող ես նպաստել ինքդ, այդ
փոփոխությունների ձևավորմանը:
3. Ի±նչ դեր ունի բարոյական գիտակցությունը, որպես հաջողության գրավական,
քո մտածողության մեջ:
4. Ի±նչ տրամաբանական կապ կարող ես գտնել կամքի և բարոյականության
միջև:
5. Ի±նչ գիտես Աստվածաշունչ մատյանի մասին: Գնահատե°ք դրա դերը ազգային
բարոյական արժեհամակարգի ձևավորման գործընթացում:
6. Ինչպե±ս է արտահայտվում փոխկապվածությունը բարոյական և
գեղագիտական արժեհամակարգերի միջև:
7. Ինչպե±ս է արտահայտվում փոխկապվածությունը բարոյական և տնտեսական
արժեհամակարգերի միջև:

Առաջադրանքներ 1-4, թեմաների վերաբերյալ

Սահմանեք վերոնշյալ բարոյական որակները (կարող եք օգտվել բարոյագիտական
բառարանից); հասկացությունները` հոգեկանի բարձրագույն զգացումների և
դաստիարակության տեսանկյուններից.
• «բարոյական վարքագիծ»
• «բարոյական աշխարհայացք»
• «բարոյական գիտակցություն»
• «բարոյական հարաբերություն»:

Թեմա 1, 2, 3-ը ընթերցելու ընթացքում.

«_» նշանով նշիր այն հատվածները, որոնք չեն համապատասխանում քո
իմացածին;
«*» ` համապատասխանում են քո իմացածին;
«+»` նորություն էին քեզ համար;
«?»` անհասկանալի են կամ վիճելի:
Մատուցվող նյութի մասին նորությունները վերլուծիր տանը,
հագեցրու օրինակներով: Քննադատիր այն դրույթները, որոնք չեն
համապատասխանում քո հայացքներին:

7
 ՔՆՆԱԿԱՆ ՀԱՐՑԱՇԱՐ
ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՈՒՆՔՆԵՐ
(ՄԱԳԻՍՏԱՐՈՏՈՒՐԱ 1‐ԻՆ ԿՈՒՐՍ)
1. Բարոյագիտությունը որպես բարոյական դաստիարակության հիմնական
բովանդակություն:
2. Բարոյական դաստիարակության էությունն ու հասկացության
վերլուծությունը մանկավարժության մեջ:
3. Բարոյական դաստիարակության պայմաններն ու
առանձնահատկությունները:
4. Անձի բարոյահոգևոր պահանջմունքների դասակարգումը
մանկավարժության տարբեր տեսությունների մեջ:
5. Անձի համակողմանի և ներդաշնակ զարգացման համատեքստում
բարոյական դաստիարակությունը` որպես անձի բարոյահոգևոր
պահամջմունքների բավարարման անհրաժեշտ միջոց:
6. Անձի տարիքային պարբերացումը ըստ բարոյա¬հոգևոր զարգացման
առանձնահատկությունների:
7. Սովորողների բարոյական որակների ձևավորման մակարդակի
ախտորոշում:
8. Բարոյական փորձի ձևավորում:
9. Բարոյական, հոգևոր և գեղագիտական դաստիարակության
բաղադրիչների փոխկապվածությունը, դրանց ինտեգրացված ձևավորման
մանկավարժահոգեբանական նշանակությունը:
10. Աստվածաշունչը որպես քրիստոնեական բարոյական դաստիարակության
հիմնական պատմամշակութային աղբյուր:
11. Բարոյական արժեքների ձևավորմանը միտված դասերի կազմակերպման
մեթոդները, մտածողության տարբեր ձևերի զարգացումը:
12. Դերային խաղերը և բեմադրությունները որպես բարոյական
գիտակցության և վարքի ձևավորման մեթոդներ:
13. Դեռահասների բարոյական դաստիարակության կազմակերպումը սոցիալ
մանկավարժական թրենինգների միջոցով:
14. Դեռահասների բարոյական գիտակցության ձևավորման
առանձնահատկությունները:
15. Կրտսեր դպրոցականների բարոյական գիտակցության ձևավորման
առանձնահատկությունները:
16. Նախադպրոցական տարիքում բարոյական գիտակցության ձևավորման
առանձնահատկությունները:
17. Երիտասարդների բարոյական գիտակցության ձևավորման
առանձնահատկությունները:
18. Ընտանիքում բարոյական դաստիարակության իրականացման մեթոդները:
8
19. Ընտանեկան և ազգային ավանդույթների դերը երեխայի բարոյական
դաստիարակության գործում:
20. Երիտասարդների բարոյական գիտակցության ձևավորման արդի
գործոնները:
21. Էթնոմանկավարժական մոտեցումները երեխայի բարոյական
գիտակցության ձևավորման գործընթացում:
22. Խաղը որպես նախադպրոցականների բարոյական դաստիարակության
միջոց:
23. Մանկական գրականությունը որպես կրտսեր տարիքի դպրոցականների
բարոյական դաստիարակության միջոց:
24. Մանկական գրականությունը որպես միջին տարիքի դպրոցականների
բարոյական դաստիարակության միջոց:
25. Հեքիաթաթերապիան որպես կրտսեր դպրոցականների բարոյական
դաստիարակության միջոց:

ՌԵՖԵՐԱՏՆԵՐԻ ԹԵՄԱՆԵՐ
1. Դեռահասների բարոյական դաստիարակության կազմակերպումը սոցիալ
մանկավարժական թրենինգների միջոցով:
2. Ընտանիքում բարոյական դաստիարակության իրականացման
մեթոդները:
3. Ընտանեկան և ազգային ավանդույթների դերը երեխայի բարոյական
դաստիարակության գործում:
4. Երիտասարդների բարոյական գիտակցության ձևավորման արդի
գործոնները: Դրանց ազդեցությունը անձի սոցիալականցման վրա:
5. Էթնոմանկավարժական մոտեցումները երեխայի բարոյական
գիտակցության ձևավորման գործընթացում:
6. Մանկական գրականությունը որպես կրտսեր և միջին տարիքի
դպրոցականների բարոյական դաստիարակության միջոց:
7. Հեքիաթաթերապիան որպես կրտսեր դպրոցականների
սոցիալականցման միջոց:
8. Բարոյական դաստիարակության հիմնախնդիրը.
• արևմտյան մանկավարժական մտքի պատմության մեջ (դարաշրջանը
ընտրել ըստ ցանկության):
• ռուսական մանկավարժական մտքի պատմության մեջ (դարաշրջանը
ընտրել ըստ ցանկության):
• հայ մանկավարժական մտքի պատմության մեջ (դարաշրջանը ընտրել ըստ
ցանկության):

9
 ԱՌԱՐԿԱՅԻ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ԱՎԱՐՏԻՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ
ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐԸ

• գնահատման ձևեր` ռեֆերատ, թղթապանակ և քննություն

• գնահատման ընթացակարգեր` ընթացիկ երկու ստուգումների արդյունքների
միջինացում
• գնահատման գործիքներ` յուրաքանչյուր ստուգման համար 20 միավորանոց
սանդղակ և գիտելիքների, ակտիվության, ինքնուրույն աշխատանքների
կատարման մակարդակ, հաճախումների բաղադրիչներ:

ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ
1. ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՆՅՈՒԹԵՐ ԵՎ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄԵՐ
տեսողականացման միջոցներ, ամսագրեր,
2. ԲԱՇԽԻՉ ՆՅՈՒԹԵՐ
• դասագրքեր,
• ուսումնական նյութեր և ուղղորդիչ տեքստեր

Հասարակական հարցման թերթիկ

ՈՐՈ±ՆՔ ԵՔ ՀԱՄԱՐՈՒՄ ՄԱՐԴՈՒ ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ ՀԱՏԿԱՆԻՇՆԵՐԻՑ

ԿԱՐԵՎՈՐԱԳՈՒՅՆԵՐԸ
(Անցկացրու հետազոտություն, որեւէ տարիքային խմբում, արդյունքները
ներկայացրու գրաֆիկական տեսքով (WordExzel): Գնահատեք ըստ կարեվորության
5 միավորային համակարգով)
N Բարոյական հատկանիշների ցանկ միավոր
1. Բարի 12345
2. Կարգապահ 12345
3. Անկեղծ 12345
4. Խելացի, ինտելեկտուալ 12345
5. Անիվ 12345
6. Ճշտապահ 12345
7. Մարդասեր 12345
8. Առաքինի 12345
9. Արժանապատիվ 12345
10. Խղճով 12345
11. Համագործակից 12345
12. Հայրենասեր 12345
13. Ներողամիտ 12345

10
 14. Աշխատասեր 12345
15. Նպատակասլաց 12345
16. Արդարամիտ 12345
17. Անշահախնդիր 12345
18. Պատասխանատու 12345
19. Համարձակ 12345
20. Ինքնատիրապետող 12345
21. Բարերար 12345
22. Գթասիրտ 12345
23. Համեստ 12345
24. Հանդուրժող 12345

2. Ո±ր հատկանիշներ ես դատապարտում մարդկանց մեջ

(համարակալիր ըստ կարեվորության 5 միավորային համակարգով)

N Ոչ բարոյական հատկանիշներ միավոր

1. վախկոտ 12345

2. ծույլ 12345
3. դավաճան 12345
4. եսասեր 12345
5. կեղծավոր 12345
6. շողոքորթ 12345
7. բանբասկոտ 12345
8. նախանձ 12345
9. ստախոս 12345
10. Խառնակիչ, բանսարկու 12345
11. ժլատ 12345
12. հպարտ 12345
13. անհարդուրժող 12345
14. կռվարար 12345
15. ագահ 12345

11
 Հիմնական գրականություն

1. Աստվածաշունչ,(եբր և հուն թարգմ).,ՀԱԸ 1998թ.,1424 էջ

2. 2. Դյուի Ջ.,Մարդկային բնությունը և վարքը,1922թ.
3. 3. Մանկավարժական պատմության քրիստոմատիա,Ա.Ս.Կամենևի խմբ.,1 հտ,
Ջ.Լոկ,Լ.Տոլստոյ,Եր.,1936թ.,700 էջ
4. 4. Պետրովսկի Ա.Վ., Ընդհանուր հոգեբանություն,Եր.,Լույս,1974թ.,540 էջ
5. 5. Ռուսսո Ժ.Ժ.,Էմիլ կամ դաստիարակության մասին,Եր.,Հայ.պետ.ուս մանկ.
հրատ.,1962թ.,293 էջ
6. 6. Տարիքային և մանկավարժական հո•եբանություն,Ա.Վ.Պետրովսկու խմբ.,Եր.,
1977,397 էջ
7. 7. Ֆոյերբախ Լ.,Քրիստոնեության էությունը,Եր.Հայաստան,1968 թ.,101 էջ
8. Ãàçìàí Î .Ñ..Ñàìîîïðåäåëåíèå.Òåçàóðóñ äëÿ ó÷èòåëåé è ø êîëüíûõ ïñèõîëîãîâ.Ì .:
Í àóêà,1995.
9. Ê àðàêîâñêèé Â.À .,Í îâèêîâà Ë.È .,Ñåëèâàíîâà Í .Ä ..Âîñïèòàíèå? Âîñïèòàíèå…
Âîñïèòàíèå!-Ì .:Ï åäàãîãè÷åñêîå îáù åñòâî Ðîññèè,2000.-256 ñ.
10. Ì óäðèê À .Â..Î áù åíèå â ïðîöåññå âîñïèòàíèÿ.-Ì .:Ï åäàãîãî÷åñêîå îáù åñòâî Ðîññèè,
2001.-320 ñ.
11. Ï èäêàñèñòûé Ï .È ..Ï åäàãîãèêà.-Ì .:Ï åäàãîãè÷åñêîå îáù åñòâî Ðîññèè,1998.-640ñ.
12. Óø èíñêèé Ê .Ä ..Î íðàâñòâåííîì ýëåìåíòå â ðóññêîì âîñïèòàíèè (íðàâñòâåííîå âëèÿíèå
êàê ãëàâíàÿ çàäà÷à âîñïèòàíèÿ).-Óø èíñêèé.-Ì .:È çäàòåëüñêèé Ä îì Ø àëâû
À ìîíàø âèëè,1998.-ñ,90-95.
13. Õ àðëàìîâ È .Ô .Ï åäàãîãèêà.-Ì .:Ãàðäàðèêè,1999.-519ñ.
14. À íàíåâ Á.Ã.,Ä âîðÿíèíà Ì .Ä .,Ê óäðÿâöåâà Í .À .,È íäèâèäóàëüíîå ðàçâèòèå ÷åëîâåêà è
êîíñòàíòíîñòü âîñïèòàíèÿ,Ì .,Ï ðîñâåù åíèå,1968ã.,333 ñ.
15. Âûãîòñêèé Ë.Ñ.,Ðàçâèòèå âûñø èõ ïñèõè÷åñêèõ ô óíêöèé,À Ï Í
Ì .,1960ã.,348 ñ.
16. Ê àìþ À .,Òâîð÷åñòâî è ñâîáîäà,Ì .,1990ã.,108 ñ.
17. Ê àíò È .,Ñî÷èíåíèÿ, ò. 3,4, Ì .,Í àóêà,1964 ã.,
18. Ê àâåðèí Í .Ë.,Ä óõîâíûå ïîòðåáíîñòè:ñóù íîñòü è êëàññèô èêàöèÿ/Ï ñèõîëîãè÷åñêèå
îñíîâû ô îðìèðîâàíèÿ äóõîâíûõ ïîòðåáíîñòåé â ñòóä.êîëåêòèâå/Òîìáîâ,1989ã.
19. Ê åðåíáåðã Î .,Î òíîø åíèÿ ëþáâè,Í îðìà è ïîòîëîãèÿ,Ì .,2000ã.,256 ñ.
20. Ê îìåíñêèé ß.À .,Áîëüø àÿ äèäàêòèêà,Ò1,Ì .,Ó÷.ïåä.ãèç.,1939ã.,320 ñ.
21. Ê îí È .Ñ.,Ï ñèõîëîãèÿ ñòàðø åêëàñíèêîâ,Ì .,Ï ðîñâåù åíèå,1982ã.,207 ñ.
22. Богданова О.С., Калинина О.Д., Рубцова М.Б. Этические беседы с подростками. ‐ М.,
1987г.
23. Божович Л.И., Конникова Т.Е. Нравственное формирование личности школьника
в коллективе. ‐ М., 1987г.
24. Болдырев Н.И., Гончаров Н.К. Педагогика. ‐ М., 1968г.
25. Григорович Л.А. Педагогика и психология. ‐ М., 2001г.
26. Довгун А.И. О некоторых условиях успешного использования методов
воспитания. // Нравственное воспитание школьников. – 1976. ‐ №12. ‐ с.56.
12
27. Косолапов Ю.А.. Нравственное воспитание учащихся в процессе перспективной
деятельности коллектива. // Нравственное воспитание школьников. ‐ 1975. ‐
№12.
28. Кочетов А.И. Организация самовоспитания школьников. ‐ Минск., 1990г.
29. Лихачев Б.Т. Педагогика «курс лекций». ‐ М., 1996 г.
30. Макаренко А.С. Воля, мужество, целеустремленность. ‐ М., 1987г.
31. Марьенко И.С. Нравственное становление личности. ‐ М., 1985г.
32. Подласый И.П. Педагогика. ‐ М., 1999г.
33. Попов Л.А. Этика. ‐ М., 1998г.
34. Рожков М.И., Байбородова Л.В. Организация воспитательного процесса в школе. ‐
М., 2001 г.
35. Савин Н.В. Педагогика. ‐ М., 1978 г.
36. Седова Н.Е. Педагогика вокруг нас. ‐ П‐К., 1995г.
37. Средства воспитания (методический подход). // Классный руководитель.2002. ‐
№ 3 – с.26‐37.
38. Сухомлинский В.А. Избранные педагогические сочинения. ‐ М., 1980
39. Сухомлинский В.А. Рождение гражданина. ‐ М., 1979г.
40. Харламов И.Ф. Педагогика. ‐ М., 1990г.
41. Шемшурина А. Основы этической культуры школьников. // Народное
образование. 1998. ‐ № 6 – с.64‐65.
42. Широкова И.Г. Этика. ‐ М., 2002г.
43. Штольц Х., Рудольф Р. Как воспитывать нравственное поведение. ‐ М.,1986г.
44. Шульц М.П. К вопросу о методах нравственного воспитания школьников. //
45. Нравственное воспитание школьников. 1976. ‐ №12 ‐ с.104 – 115.
46. Яновская М.Г. Нравственное воспитание и эмоциональная сфера личности//
Классный руководитель. 2003. ‐ № 4 – с.24‐29.

Լրացուցիչ գրականություն

1.Գոշ Մ., Առակներ, Հայկ. ԱՍԴ Գ/Ա հրտ., Եր., 1951թ., 143 էջ
2.Հեգել Գ., Փիլիսոփայության ներածություն, Եր., Պետ. հրատ., 1964թ., 69 էջ
3.Հովհ. Իմաստասեր, Բան հավատույ, քերթվածք 1151թ.
4.Մովսիսյան Ս. Ա., Երեխայի միջավայրը և դաստիարակությունը, Եր., Հայ. պետ.
հրատ., 1957թ., 97 էջ
5.5. Մազմանյան Մ., Մանկավարժական հո•եբանության մի քանի հարցեր,
Եր., 1975թ., 216 էջ.
6. Áîãîìîëîâ À .,Ñîâðåìåííàÿ áóðæ óàçíàÿ ô èëîñîô èÿ è ðåëèãèÿ, Ì .,1977ã.
7. Âåðäåðáåð Ð.,Âåðäåðáåð Ê .,ïðîåêò „Ãëàâíûé ó÷åáíèê“,Ï ñèõîëîãèÿ îáù åíèÿ,11-îå
ìåæ äóõàð.èçä.,Ñàí.-Ï åò., Ì .,2005ã.,342 ñ.
8. Ñëîâàðü ïî ýòèêå, /ïîä ðåä. È . Ê îí/, Ì .,1983ã.,
9. Òîëñòîé Ë.Í .,Ï ÑÑ,Ò12.,Ì .Õ óä.ëèò.1959ã.,512 ñ.

13