Konstrukcje drewniane

Podstawowa literatura przedmiotu:

[1] Kotwica E.I., Nożyński W.: Konstrukcje drewniane-przykłady obliczeń, SPPD, 2015
[2] Kotwica J.: Konstrukcje drewniane w budownictwie tradycyjnym, Arkady, Warszawa 2004
[3] Neuhaus H.: Budownictwo drewniane, PWT, Rzeszów 2006
[4] Rudziński L.: Konstrukcje drewniane. Naprawy, wzmocnienia, przykłady obliczeń, Pol.
Święt., Kielce 2008
[5] Mielczarek Z.: Budownictwo drewniane, Arkady, 1996 (2014)

Literatura uzupełniająca:
[6] Kopkowicz F.: Ciesielstwo polskie, Arkady 2009 (reprint z 1958r.)
[7] Wajdzik C., Dąbrowski J.: Tradycyjne więźby dachowe, WUP, Wrocław 2009
[8] Hoła J., Pietraszek P., Schabowicz K.: Obliczanie konstrukcji budynków wznoszonych
tradycyjnie, DWE, Wrocław 2006

Strona internetowa: http://fast10.vsb.cz/temtis/en/

[1] Konstrukcje drewniane, Projekt Leonardo TEMTIS, Opole 2008
[2] Projektowanie konstrukcji drewnianych wg Eurokodu 5, Projekt Leonardo TEMTIS, Opole
2008
Struktura, budowa i właściwości
drewna
 Struktura i budowa
rdzeń (F)
twardziel (E)
miazga (twórcza, C)

wczesne drzewo
biel (D)

kora (A)

Budowa pnia drzewa

Trzy przekroje: 1 – poprzeczny, 2 – promieniowy, 3 – styczny
 Struktura i budowa
1. Drewno jest naturalnym, organicznym, porowatym ciałem stałym.

• celuloza: 29-65%
 w drewnie budowlanym: 38-58%
• hemiceluloza: 20-40%
• lignina: 12-38%
 w dr. bud.: 20-31%
• garbniki: 2-8%

2. Kompozyt zbudowanym z chemicznych związków celulozy,

hemicelulozy, ligniny i garbników.

3. Drewno jest silnie anizotropowe, głównie ze względu na wydłużony

kształt komórek i sposób zorientowania ścianek.

4. Anizotropia wynika ze zróżnicowania rozmiaru komórek, poprzez

sezon wzrostu i, po części, z preferowanego kierunku wzrostu
pewnych typów komórek (np. komórki promieniowe).
 Struktura i budowa
Drewno otrzymujemy z dwu różnych kategorii roślin nazywanych drewnem twardym
(okrytonasienne, drzewa liściaste) i drewnem miękkim (nagonasienne, drzewa iglaste)
Drewno iglaste Drewno liściaste
• Drewno iglaste • Drewno liściaste
 Struktura i budowa
1. Drewno samo w sobie ma budowę włóknistą.
2. Komórki są długie i smukłe oraz są skierowane zgodnie z osią pnia.
3. Tworzą one słoje w drewnie, ale nie pierścienie wzrostu.
4. Są również odpowiedzialne za tworzenie się anizotropowych właściwości
drewna z dużo większą sztywnością i wytrzymałością równolegle do słoi niż w
poprzek słoi.
5. Możemy porównywać strukturę drzewa do pęku równoległych ździebeł słomy
(reprezentującej włókna i słoje drewna), które są razem połączone z
wykorzystaniem słabego kleju.

silne przy obciążeniu równoległym do włókien

słabe przy obciążeniu prostopadłym do włókien

 Struktura i budowa

Gęstość struktura i rozmiar komórek, zawartość wilgoci

Wytrzymałość gęstość, zawartość wilgoci, rozmiar komórek

Skurcz struktura i rozmiar komórek, zawartość wilgoci

Sztywność gęstość, struktura komórek i rozmiar, zawartość wilgoci

Kolor garbniki

Odporność ogniowa gęstość, garbniki

Przewodność elektryczna zawartość wilgoci, rozmiar komórek

Tłumienie mechaniczne rozmiar komórek

 Właściowości drewna
Kierunkowość słojów a cechy mechaniczne

P Q
N
P  sin n   Q  cos n 

Właściwość n P/Q
Wytrzymałość na 1,5-2 0,04-0,07
rozciąganie
Wytrzymałość na ściskanie 2-2,5 0,03-0,40
Wytrzymałość na zginanie 1,5-2 0,04-0,10
Moduł sprężystości 2 0,04-0,12
Twardość 1,5-2 0,06-0,10
 Właściwości drewna
Deformacje przy suszeniu
Właściwości drewna
brzoza

klon europejski

orzech

dąb

dąb czerwony

stabilność twardość

Stabilność wymiarowa vs. twardość drewna

 Właściwości drewna
Deformacje przy zawilgacaniu/suszeniu
 Właściwości drewna
1. Gęstość jest najistotniejszą cechą fizyczną charakteryzującą drewno.

2. Większość właściwości mechanicznych drewna jest dodatnio

skorelowanych z gęstością.

3. Ograniczenia co do gęstości są z tego powodu włączone bezpośrednio

w wymagania klas wytrzymałości PN-EN 338 “Drewno konstrukcyjne –
klasy wytrzymałości”.

m

V
Gęstość w funkcji wilgotności

w - obj. zaw. wilgoci

m m (1  0.01 w) 1  0.01 w
w  w  0  0 m0 ,V0 - masa i obj. w stanie suchym
Vw V0 (1  0.01 V w) 1  0.01 V w V - współczynnik pęcznienia
 Właściwości drewna
1. W naukach o drewnie i inżynierii: gęstość sucha ρ0 i
gęstość ρ12 (przy 12 % zawartości wilgoci).

2. Wartości gęstości podane w EC5 są definiowane w

temperaturze 20 °C i względnej wilgotności 65 %.

3. Wartości ρ12 odnoszone są w EC5 do średniej gęstości

ρ12,mean oraz gęstości charakterystycznej ρ12,k n

zdefiniowanej poprzez 5-procentowy kwantyl.

4. Dla danej skali wytrzymałości drewna, zakładamy że

gęstość przedstawia rozkład normalny, ze
współczynnikiem zmienności 10 % 12,mean


12, k  12, m ean  1.65 0.1 12, m ean  0.84 12, m ean
to jest 5% pola pod
wykresem
 Właściwości drewna
1. Gęstość ρc ścian komórek to około 1 500 kg/m3.

2. Gęstość drewna zależy dlatego od jego porowatości, zdefiniowanej

jako ułamek objętościowy pustek międzykomórkowych.

3. Drewno konstrukcyjne ma suchą gęstość w zakresie od 300 do 550

kg/m3, co daje ułamek objętości pustek w warunkach suchych od
0,80 do 0,63 (czyli porowatość).
 Właściwości drewna
Zawartość wilgoci „w” jest zdefiniowana jako stosunek masy
usuwalnej wody (mw) do suchej masy drewna (m0)

mw  m0
w 100
m0

Zmiany w wymiarach są prawie liniowe przy wilgotności z

zakresu od 5 do 20 %

  
h2  h1 1   w2  w1  
 100 

gdzie h1 i h2 są wymiarami (grubość) przy zawartości wilgoci

odpowiednio w1 i w2, β jest współczynnikiem pęcznienia (dodatni) lub
skurczu (ujemny). Jednostki to %/%.
 Właściwości drewna
1. Współczynnik objętościowy βV może być przyjęty jako równy numerycznej
wartości gęstości razy 10-3.

2. Np., objętość drewna o gęstości 400 kg/m3 pęcznieje 0,4 % na każdy 1%

wzrostu zawartości wilgoci.

3. Dopuszczalne odchyłki wymiarowe przy deformacjach wilgotnościowych:

Typ dystorsji Skala wg klas wytrzymałości

C18 i poniżej Wyższe klasy
Łuk 20 10
Sprężyna 12 8
Skręcenie 2 mm/25 mm 1 mm/25 mm
szerokości szerokości
Kołyska Bez restrykcji

Maksymalne dystorsje (mm na 2 m długości) zgodnie z EN 518 i EN 519

Właściwości drewna litego