Kerja Kursus Pengajian Am STPM

030129030372
Tajuk: Hidangan pulut semangat sebagai adat dalam upacara atau majlis masyarakat melayu
di Kampung Bukit Jering,Kelantan.
ABSTRAK
Kajian ini mengemukakan dua objektif iaitu mengenal pasti penyediaan pulut semangat
sebagai adat dalam upacara atau majlis masyarakat melayu di Kampung Bukit
Jering,Kelantan dan mengkaji keistimewaan pulut semangat sebagai adat upacara atau majlis
masyarakat melayu di kampung bukit jering,Kelantan.Kajian ini dilakukan di Kampung Bukit
Jering,Kelantan.Metodologi kajian yang digunakan ialah kaedah soal
selidik,temubual,rujukan dan pemerhatian.Data ini dipaparkan secara kuantitatif dan
kualitatif serta dipersembahkan secara bentuk linear,jadual,graf dan carta.Sempel kajian ini
seramai 30 orang responden meliputi 4 orang lelaki dan 26 orang perempuan.Dapatan kajian
menunjukkan bahawa keistimewaan pulut semangat dalam majlis khatam al-quran dalam
kalangan masyarakat melayu di kampung bukit jering,Kelantan ialah sebagai memupuk
perpaduan antara masyarakat,salah satu cara untuk menguatkan ukhwah dan sebagai hadiah
penghargaan.Malah dapat mengetahui cara penyediaan pulut semangat.Sebagai
kesimpulan,pulut semangat amat penting sebagai simbol masyarakat melayu dan pengetahuan
cara penyediaan pulut semangat kepada generasi baharu.
1
030129030372
SENARAI KANDUNGAN
PERKARA: HALAMAN
SENARAI KANDUNGAN
ABSTRAK 1
PENGHARGAAN 2
1.0 PENGENALAN 3-6
2.0 OBJEKTIF KAJIAN 7
3.0 LOKASI KAJIAN 8-15
4.0 METODOLOGI KAJIAN 16-21
5.0 DAPATAN KAJIAN 22-52
6.0 RUMUSAN DAN KESIMPULAN 53-54
7.0 RUJUKAN 55
LAMPIRAN 56
2
030129030372
PENGHARGAAN
Terlebih dahulu saya ingin mengucapkan terima kasih kepada pihak pentadbir
sekolah SMK AYER LANAS khasnya pengetua Encik Razlan bin Wahab dan penolong
kanan tingkatan 6,Encik Mazlan bin Ismail kerana memberi sokongan dan kelulusan untuk
saya melaksanakan kerja khusus ini.
Dalam usaha menjayakan kerja khusus ini,saya ingin mengucapkan setinggi-tinggi

penghargaan kepada Encik Lutfi bin Mustafa selaku guru Pengajian Am saya.Beliau telah
meluangkan banyak masa dalam memberi tunjuk ajar dan membimbing saya untuk
menyempurnakan kerja khusus ini.Seterusnya,saya juga berterima kasih kepada semua guru
yang telah memberi nasihat dan galakkan kepada saya sepanjang penghasilan kerja khusus
ini.
Khas untuk ibu bapa saya yang tercinta,iaitu Mohd Azhar bin Yasim dan Hasmina
binti Yasok,jutaan terima kasih dirakamkan kerana memberi sokongan moral dan kewangan
kepada saya dalam menjalankan kerja khusus ini.
Terima kasih juga kepada sahabat-sahabat yang telah memberikan sumbangan idea
kepada saya semasa proses menyiapkan kerja khusus ini.Tidak lupa juga,sekalung terima
kasih kepada semua responden saya kerana sudi meluangkan masa untuk menjawab soal
selidik dan temubual.
Akhir kata,seikhlas tulus terima kasih kepada semua pihak yang telah membantu saya
secara langsung dan secara tidak langsung dalam menjayakan kerja khusus ini.
3
030129030372
1.0 PENGENALAN
Pengkaji telah memilih tema 2 iaitu Sosial dan Budaya : Makanan untuk melaksanakan
kerja khusus ini.Pemilihan tema ini membolehkan pengkaji membina tajuk iaitu hidangan
pulut semangat sebagai adat upacara atau majlis masyarakat melayu di Kampung Bukit
Jering,Kelantan.
Menurut Wikipedia Kampung Bukit Jering merupakan sebuah kampung yang terletak
di Jeli, dalam negeri Kelantan, iaitu sebuah negeri di Malaysia.
Kelantan merupakan sebuah negeri di utara Malaysia, dengan keluasan lebih kurang 14,922
km². Ia terletak di timur laut Semenanjung Malaysia, berhadapan dengan Laut China Selatan,
dan bersempadan dengan Provinsi Narathiwat, Thailand. Kelantan ialah sebuah negeri agraria
(pertanian) yang mempunyai banyak kawasan tanaman padi dan perkampungan nelayan.
Menurut kamus Dewan Edisi keempat muka surat 1518, sosial bermaksud segala yang
berkaitan dengan masyarakat,kemasyarakatan.Selain itu sosial berkaitan dengan persahabatan
pergaulan dan aktiviti masa lapang.
Menurut Wikipidea Bahasa Melayu,sosial ialah kata yang merujuk kepada hal-hal yang
berkaitan masyarakat dan kemasyarakatan. Menurut Wikipidea Bahasa Melayu,Budaya
bermaksud tingkah laku sosial dan norma yang terdapat dalam masyarakat manusia.Budaya
dianggap sebagai konsep utama dalam antropologi ,merangkumi pelbagai fenomena yang
dihantar melalui pembelajaran sosial dalam masyarakat manusia.Kesejagatan budaya ditemui
di semua masyarakat manusia,ini termasuk bentuk ekspresif seperti
seni,muzik,tarian,ritual,agama,dan teknologi seperti penggunaan alat,memasak,tempat
berteduh dan pakaian.Konsep budaya kebendaan meliputi ungkapan fizikal budaya,seperti
teknologi,seni bina dan seni,sedangkan aspek budaya yang bukan kebendaan seperti prinsip
organisasi sosial(termasuk praktik organisasi politik dan institusi
sosial),mitologi,falsafah,kesusasteraan (baik bertulis dan lisan),dan sains terdiri daripada
warisan budaya tidak ketara masyarakat.Di dalam kemanusiaan,satu perasaan budaya sebagai
sifat individu telah menjadi tahap yang mereka telah menanam tahap kecanggihan tertentu
dalam seni,sain,pendidkan atau adab-adab.Tahap kecanggihan budaya kadang kala dilihat
membezakan tamadun daripada masyarakat yang kurang kompleks.Perspektif hierarki
semacam itu mengenai kebudayaan juga terdapat dalam perbezaan berasaskan kelas di antara
budaya elit sosial yang tinggi dan kebudayaan rendah,budaya popular,atau budaya rakyat
kelas rendah,dibezakan oleh akses berstrata kepada modal budaya.Dalam istilah
umum,kebudayaan sering digunakan untuk merujuk secara khusus kepada penanda simbolik
yang digunakan oleh kumpulan etnik untuk membezakan diri mereka dari satu sama lain
seperti pengubahsuaian badan,pakaian atau perhiasan.Budaya massa merukuk kepada bentuk-
bentuk budaya pengguna yang dihasilkan secara massal dan massal yang muncul pada abad
ke-20.Setengah sekolah falsafah,seperti Marxisme dan teori kritikal,berpendapat bahawa
budaya sering digunakan secara politikal sebagai alat elit untuk memanipulasi kelas yang
lebih rendah dan mewujudkan kesedaran palsu,dan perspektif sedemikian lazim dalam
disiplin pengajian budaya.Dalam ilmu sosial yang lebih luas,perspektif teori materialisme
4
030129030372
budaya memegang bahawa budaya symbol manusia timbul dari keadaan material kehidupan
manusia,sebagai manusia mewujudkan keadaan untuk kelangsungan hidup fizikal,dan asas
budaya ditemui dalam peluasan biologi yang berkembang.Apabila digunakan sebagai kata
nama hitung,”budaya” adalah kumpulan adat,tradisi,dan nilai masyarakat atau
masyarakat,seperti kumpulan etnik atau negara.Budaya adalah satu set pengetahuan yang
diperoleh dari masa ke masa.Dalam pengertian ini,multikulturalisme menghargai kebetulan
bersamaan dan saling menghormati antara budaya yang berbeza yang menghuni planet yang
sama.Kadang-kala “kebudayaan” juga digunakan untuk menggambarkan amalan khusus
dalam subkumpulan masyarakat,subkultur (contohnya “budaya bro”),atau
penentangan.Dalam antropologi kebudayaan,ideologi dan pendirian analitik relativisme
budaya berpendapat bahawa budaya tidak dapat dengan mudah disenaraikan atau dinilai
secara objektif kerana sebarang penilaian semestinya terletak dalam system nilai budaya
tertentu.
Menurut kamus dewan edisi keempat muka surat 212, budaya bermaksud tamadun
ataupun peradaban.Menurut islam,budaya ialah kemajuan fikiran dan akal budi iaitu cara
berfikir dan kelakuan.Terdapat juga budaya kuning iaitu budaya barat yang dianggap
mempunyai unsur-unsur buruk atau negatif.
Menurut tokoh Edward Burnett Tylor,kebudayaan merupakan keseluruhan yang
kompleks,yang di dalamnya terkandung
pengetahuan,kepercayaan,kesenian,moral,hukum,adat istiadat, dan kemampuan-kemampuan
lain yang didapati seseorang sebagai anggota masyarakat.
Menurut wikipidea Bahasa melayu, Makanan merupakan bahan-bahan yang boleh

dicerna, biasanya terdiri dari karbohidrat, lemak, air dan atau protein, yang
boleh dimakan atau diminum oleh manusia dan haiwan untuk mendapat nutrien dan atau
nikmat.Kebanyakan budaya mempunyai masakan tersendiri: tradisi dan cara memasak khas,
keutamaan dan amalan. Kajian mengenai ini dinamakan gastronomi.Kajian mengenai
makanan pula dipanggil sains makanan. Bahan tersebut ditelan oleh organisme dan
diasimilasi oleh sel-sel organisma untuk memberi tenaga, mengekalkan kehidupan, atau
merangsang pertumbuhan. Spesies haiwan yang berlainan mempunyai tingkah laku makan
yang berbeza yang memenuhi keperluan metabolisme unik mereka, sering berkembang untuk
memenuhi ceruk ekologi tertentu dalam konteks geografi tertentu.
Menurut Wikipidea Bahasa Melayu Pulut ialah sejenis bijirin beras ― Oryza sativa
var. glutinosa ― yang ditanam sebagai makanan; ia mempunyai ciri warna yang tidak
berkilat serta mengandungi kandungan kanji yang lebih banyak, menjadikannya melekit
apabila dimasak.
Bijirin ini ditanam meluas di bahagian-bahagian Timur dan Tenggara benua Asia serta
bahagian timur laut subbenua India.Pulut boleh dibuat tapai pulut, pulut kuning, pulut
lepa, pulut manis.
Pulut tidak mengandungi gluten diet yakni tidak mengandungi glutenin dan gliadin lalu
boleh digunakan untuk glutein. Apa yang membezakannya daripada jenis-jenis beras yang
lain adalah bahawa ia mengandungi amat sedikit atau langsung tidak mengandungi
sebarang amilose, tetapi sebaliknya mengandungi banyak amilopektin. Kedua-dua bahan
tersebut merupakan bahan kanji. Amilopektin menyebabkan bijirin ini bersifat lekit.
Perbezaan ini telah dikesani ke satu mutasi tunggal yang dipilih oleh petani.
5
030129030372
Pulut boleh dimakan, baik dalam bentuk dikilang mahupun tidak, iaitu
dengan brannya diasingkan atau tidak. Pulut yang dikliang berwarna putih, manakala pulut
yang tidak dikilang berwarna ungu atau hitam. Bagaimanapun, pulut hitam/ungu merupakan
kelainan yang tidak sama dengan pulut putih. Kedua-dua pulut hitam dan putih, baik dalam
bentuk bijian mahupun dalam bentuk tepung, boleh dimasak menjadi pes.
Pulut ialah sejenis bijirin yang ditanam di Thailand, Jepun, Vietnam, China, dan Laos.
Sekitar 85% daripada keluaran bijirin di Laos merupakan jenis ini. Rekod tentang pulut
wujud sejak sekurang-kurangnya 1,100 tahun lagi di kawasan ini. Kelainan bijirin diperbaik
yang terhampar ke seluruh Asia semasa Revolusi Hijau adalah beras, akan tetapi petani Laos
menolaknya kerana lebih suka akan kelainan-kelainan pulut. Dengan berlangsungnya masa,
jenis pulut yang memberikan hasil yang lebih banyak dikembangkan oleh "Rancangan
Penyelidikan Beras Negara" Laos.
Menjelang tahun 1999, melebihi 70% daripada kawasan di sepanjang Lembah Sungai
Mekong ditanam dengan jenis yang lebih baru itu. Menurut legenda Cina, pulut telah ditanam
sekurang-kurangnya selama 2,000 tahun. Ujian-ujian kimia mengesahkan bahawa pulut juga
dipergunakan sebagai bahan utama untuk membuat lepa batu-bata bagi pembinaan Tembok
Besar China.[5] Pulut kini digunakan dalam resipi di seluruh Asia Tenggara dan Asia Timur.
Beras ini digunakan pada berbagai-bagai resepi serata rantau Asia Tenggara dan Asia Timur.
Menurut Wikipedia Bahasa Melayu pulut kuning atau pulut semangat merupakan
sejenis sajian istimewa bagi orang-orang Melayu. Ia merupakan pulut yang dimasak dengan
sedikit serbuk kunyit sebagai pewarna. Biasanya ia dimakan dengan gulai atau, rendang
ayam, atau daging pada majlis keramaian, seperti hari perkahwinan, kenduri kesyukuran, dan
lain-lain hari yang istimewa.
Pada suatu masa dahulu, ia merupakan kemestian bagi upacara menyembah ancak, dan
dihidangkan bersama ayam panggang atau ayam golek. dan telur ayam rebus, tetapi kini tidak
dilakukan lagi.Pada hari ini, pulut kuning boleh didapati sebagai sajian sarapan pagi, dan
dimakan dengan rendang ayam atau rendang daging.
Rasional kajian ini adalah untuk mengenal pasti bagaimanakah penyediaan pulut semangat
sebagai adat upacara atau majlis dalam kalangan masyarakat melayu di kampung bukit
jering,Kelantan dan mengkaji keistimewaan pulut semangat sebagai adat upacara atau majlis
dalam kalangan masyarakat melayu di kampung bukit jering,Kelantan.Kajian ini dijalankan
kerana masyarakat di kampung bukit jering,Kelantan sering menggunakan pulut semangat
dalam majlis atau upacara tertentu.
6
030129030372
2.0 OBJEKTIF KAJIAN
Dalam kajian ini terdapat beberapa objektif yang ingin dicapai iaitu:
i. Mengenal pasti penyediaan pulut semangat sebagai adat upacara atau majlis masyarakat
melayu di kampung Bukit Jering,Kelantan.
ii. Mengkaji keistimewaan pulut semangat sebagai adat upacara atau majlis masyarakat
melayu di Kampung Bukit Jering,Kelantan.
7
030129030372
3.0 LOKASI KAJIAN
Pengkaji menjalankan kajian ini di Kampung Bukit Jering,Kelantan bertempat di Kuala

Balah yang terletak di Daerah Jeli, Kelantan. Dengan itu pengkaji telah menyediakan tiga
peta untuk menjelaskan lokasi kajian dengan lebih terperinci.
Peta
Dalam melakukan kajian ini, pengkaji telah mengemukakan tiga peta bagi memastikan
lokasi kajian dapat dikenalpasti dengan lebih tepat lagi. Peta pertama yang dikemukakan oleh
pengkaji ialah peta Negeri Kelantan iaitu peta negeri kajian yang dilakukan oleh pengkaji.
Peta yang kedua ialah peta daerah atau jajahan Jeli yang menjadi lokasi daerah atau jajahan
kajian. Akhir sekali, pengkaji memaparkan peta arah untuk petunjuk menyatakan lokasi
kajian secara khusus di kawasan Daerah Jeli, Kelantan.
8
030129030372
3.1 PETA NEGERI KELANTAN
PETA 1: Negeri Kelantan

Sumber: Gerbang Infomasi Pelajar: Gambar Peta Dunia
(help1malaysia.blogspot.com)
Negeri Kelantan merupakan salah sebuah negeri daripada 14 negeri di

Malaysia. Asal usul Kelantan datang daripada beberapa pandangan. Negeri-
negeri Kelantan mula muncul dalam catatan Ptolemy yang merujuk negeri ini
sebagai Kelantan. Disahkan bahawa nama Kelantan diperkenalkan oleh orang
India Utara, ianya berasal dari Bandar Koli, tempat kelahiran bonda Grautama
Buddha, nama Koli kemudiannya digabungkan dengan perkataan Thana yang
bermaksud tanah, lalu yang “Kolithana” yang kemudiannya disebut oleh
9
030129030372
penduduk ketika itu sebagai “Kolamtanah” atau “Kolamtan” akhirnya menjadi

Kelantan. Catatan dalam eksiklopedia Ma Tuan-Lin ada menyebut tempat ini
sebagai “Kol-Lo”. Dalam catatan China yang selainnya ada dikesan nama
seperti “Ho-La-Tan” atau “Kan-Lo-Tan”. Terdapat juga kisah bahawa nama
Kelantan adalah bersempena dengan nama pokok “Gelam Hutan” yang tumbuh
dipesisiran pantai pada ketika itu. Selain perkataan itu, negeri Kelantan turut
dikenali sebagai Tanjung Pura, Negeri Che Siti Wan Kembang dan Serambi
Mekah pada masa dahulu.
Kelantan terletak di pantai timur Semenanjung Malaysia.Negeri Kelantan
merupakan negeri keempat terbesar di Semenanjung Malaysia.Negeri Kelantan
bersempadan dengan Negara Thai di bahagian utara,Perak di sebelah
barat,Terengganu di sebelah timur dan Pahang di sebelah selatan . Berdasarkan
pada Bancian Tahun 2000, Kelantan mempunyai seramai 1,313,014 orang
penduduk. Kaum Melayu merupakan kaum yang terbesar dengan 95%, diikuti
dengan kaum Cina 3.8%, kaum India 0.3% dan lain-lain kaum 0.9%.
Berdasarkan bancian tersebut, 95% beragama Islam, diikuti dengan agama
Buddha 4.4%, Kristian 0.2%, Hindu 0.2% dan lain-lain agama.
Kelantan memiliki 10 buah jajahan kecil di dalamnya iaitu Jajahan
Tumpat,Kota Bharu,Bachok,Pasir Mas,Tanah Merah,Machang,Pasir
Putih,Jeli,Kuala Krai, dan Gua Musang. Negeri Kelantan memiliki keluasan
14,922 km persegi di Semenanjung Malaysia.
10
030129030372
3.2 PETA DAERAH JELI
Sumber: BLOG SK.LUBOK BONGOR, 17610 JELI, KELANTAN (sklbjeli.blogspot.com)
Daerah Jeli merupakan kawasan yang terletak pintu masuk “gateway” ke negeri
Kelantan dari sebelah Pantai Barat Semenanjung Malaysia. Ianya menjadi tempat
persinggahan yang sesuai bagi mereka yang dalam perjalanan dari Pantai Timur ke Pantai
11
030129030372
Barat atau sebaliknya, melalui jalan raya Timur Barat. Di samping itu, Daerah Jeli juga
menjadi penghubung kepada kawasan Kelantan Selatan melalui jalan raya Jeli - Dabong.
Oleh yang demikian, dari segi lokasinya Daerah Jeli bersempadan dengan Thailand di
sebelah utara, Jajahan Tanah Merah di sebelah timur, Jajahan Kuala Krai dan Gua Musang di
sebelah selatan dan Negeri Perak di sebelah barat, merupakan sebuah kawasan yang
strategik dan mempunyai daya maju untuk pembangunan secara teratur di masa hadapan.
Pekan Jeli merupakan bandar atau pekan utama di jajahan ini. Ia terletak kira-kira 98
kilometer dari Bandar Kota Bharu melalui jalan raya Timur Barat.
Keadaan muka bumi 82% adalah berbukit-bukau, hutan-rimba dan banyak alur serta sungai.
Jajahan ini terletak diantara 90 meter hingga 500 meter dari paras laut. Sungai-sungai utama
ialah Sungai Pergau, Sungai Renyut, Sungai Suda dan Sungai Balah. Jeli merupakan salah
satu daripada 10 jajahan pentadbiran negeri. Kelantan yang terdiri daripada Kota Bharu, Pasir
Mas, Tumpat, Pasir Putih, Bachok, Kuala Krai, Machang, Tanah Merah, Jeli dan Gua
Musang. Beberapa kawasan utama di Jeli termasuklah Batu Melintang, Ayer Lanas dan
Kuala Balah. Pentadbiran Jajahan Jeli telah bermula pada tahun 1 Julai 1982 sebagai sebuah
jajahan kecil iaitu hasil daripada pecahan Jajahan Tanah Merah dan Kuala Krai iaitu sejurus
lebuhraya timur barat dari sini ke Gerik, Perak dibuka ketika itu. Pada 1 Januari 1986,
Jajahan Kecil Jeli telah dinaik taraf sebagai sebuah Jajahan Penuh. Sehingga hari ini Jajahan
Jeli adalah sebuah jajahan yang terbaru di Negeri Kelantan. Penduduk Jeli seramai 40,673
orang (banci 2010). Penduduk di daerah Jeli seramai 21,120 orang, penduduk di daerah Kuala
Balah seramai 12,062 orang dan penduduk di daerah Batu Melintang pula seramai 9,690
orang. Kaum Melayu seramai 42,400 orang manakala Orang Asli seramai 472 orang.
Peratusan penduduk Melayu ialah 97.7%, Orang Asli 1.1%, Cina 0.16%, India 0.09% dan
lain-lain 0.9%.
Jeli juga beruntung kerana menjadi bandar sempadan antara Malaysia dengan Thailand.
Bandar Jeli hanya 100km dari bandar Kota Bharu. Dari bandar Tanah Merah pula sejauh
50km. Dari bandar Gerik, Perak pula hanya 121m sahaja melalui jalan Jeli-Jelawang-Gua
Musang. Dari bandar Kuala Krai pula hanya sejauh 132km melalui jalan Jeli-Pekan, Dabong-
Sungai Sam-Kuala Krai. Dari Pekan Rantau Panjang pula hanya 45km sahaja melalui jalan
Jeli-Panglima Bayu-Rantau Panjang. Dahulu Jeli mendapat jolokan “bandar koboi latin”
tetapi kini semuanya berubah wajah. Ia menjadi penghubung antara Gerik, Perak dan
12
030129030372
Kelantan, bahkan sebagai pusat yang menghubungkan sempadan Ban Buketa, Selatan
Thailand dan Bukit Bunga melalui jambatan Muhibbah.
Pusat pemeriksaan Imigresen dan Kastam (CIQ) siap pada Ogos 2010 dengan kos RM47 juta.
Bandar Jeli juga telah mengalami perubahan fizikal yang ketara dengan pelbagai projek
pembangunan yang telah dirancang. Ahli Parlimen Jeli iaitu Datuk Seri Musatapa Mohamed
(To’ Pa) berharap Jeli berkembang maju pada 2015 mengikut perancangan. Cawangan Bank
Muamalat yang ke-58 baru dibuka. Selain itu, kampus kedua Universiti Malaysia Kelantan
(UMK), Politeknik Jeli, Sekolah Menengah Sains serta pembesaran jalan di sepanjang Lebuh
Raya Pantai Timur Barat menghubungkan Kelantan dengan Gerik, Perak. SUMBER:
(https://www.google.com/search?q=peta+jajahan+jeli&client=firefox-b&source
13
030129030372
3.3 PETA LOKASI KAJIAN
Kuala Balah Kg. Bukit Tok Ali Sek. Bukit Jering
Dabong Jeli
Kg. Bukit Jering
Peta 3: Lokasi kajian

Sumber:kajian lapangan 2022
Kampung Bukit Jering merupakan sebuah kampung yang terletak di Jeli,dalam

negeri Kelantan, iaitu sebuah negeri di Malaysia.Kelantan merupakan sebuah negeri
di utara Malaysia, dengan keluasan lebih kurang 14,922 km². Ia terletak di timur
laut Semenanjung Malaysia, berhadapan dengan Laut China Selatan, dan
bersempadan dengan Provinsi Narathiwat, Thailand. Kelantan ialah sebuah negeri
agraria (pertanian) yang mempunyai banyak kawasan tanaman padi dan
perkampungan.
14
030129030372
3.4 Foto Lokasi Kajian
Gambar 1: Masjid Kampung Bukit Jering,Kelantan
Sumber: Kajian Lapangan 2022
15
030129030372
4.0 METODOLOGI
Pendahuluan
Menurut kamus dewan edisi keempat, metodologi merupakan sistem yang merangkumi
kaedah dan prinsip yang digunakan dalam sesuatu kegiatan, disiplin dansebagainya.
Metodologi dalam bab ini merujuk kepada tatacara melaksanakan kajian atautatacara
mendapatkan maklumat bagi mencapai matlamat kajian. Ahmad Mahdzan Ayob(1993:44)
menetapkan metodologi sebagai segala langkah atau prosedur untuk mencapaisegala objektif
yang mana aktiviti kajiannya sudah tentu dijalankan mengikut kaedah sains.Bagi pelaksanaan
kajian ini, penulis akan memastikan teknik- teknik kajian yang dipilihdapat menjamin kajian
dapat dilakukan secara lebih teratur dan teliti dalam semua aspek.Secara umum, kajian ini
menggabungkan dua bentuk asas kajian bagi menghasilkandapatan yang lebih berkualiti.
Bentuk kajian yang dimaksudkan ialah kajian perpustakaan(library research) dan kajian
lapangan(field research).Gabungan kedua-dua bentuk kajian ini amat sesuai dengan kaedah
kajian masa kini yang mementingkan kedua-dua elemen tersebut.
4.1 Reka Bentuk Kajian
Reka bentuk kajian adalah berbentuk tinjauan menggunakan soal selidik. Kajian ini
menggunakan persampelan rawak mudah. Tatacara kajian ini dilakukan dengan mengedarkan
borang soal selidik. Maklumat juga boleh diperolehi daripada data sekunder penyelidikan
yang sedia ada. Maklumat yang diperolehi daripada data sekunder adalah lebih mudah kerana
ia telah dibuat terlebih dahulu oleh orang lain untuk kegunaan lain.Selain itu, kaedah soal
selidik juga digunakan kerana ia bersesuaian dengan objektif serta persoalan yang ingin
dikaji. Kajian ini adalah untuk mengkaji . Mengkaji keistimewaan pulut semangat sebagai
adat upacara atau majlis masyarakat melayu di kampung Bukit Jering,Kelantan dan mengenal
pasti bagaimanakah penyediaan pulut semangat sebagai adat upacara atau majlis masyarakat
melayu di Kampung Bukit Jering,Kelantan.
4.2 Kaedah kajian
Instrumen ialah proses menyediakan alat mengumpul data menerusi konsep

yang berkaitan dengan sikap, persepsi, pandangan dan keterangan latar belakang. Dalam
kajian ini, instrumen yang digunakan untuk mendapatkan data adalah dengan
menggunakan borang temubual, boring soal selidik, kaedah rujukan.
kaedah Instrumen kajian
kuantitatif Borang soal selidik
kualitatif Temu bual dan pemerhatian
16
030129030372
4.2.1 Soal Selidik
Instrument soal selidik ialah alat pengukur dalam kajian tinjauan. Borang soal selidik ini
dibina mengikut konsep KISS (keep it sheet and easy simple) iaitu mengemukakan soalan
yang mudah difahami dan ringkas. Borang soal selidik ini mengandungi tiga bahagian iaitu
bahagian A, bahagian B dan bahagian C dengan menggunakan skala likert 5 aras.
4.2.2 Temubual
Instrument temubual mempunyai 2 peringkat iaitu secara formal dan tidak formal.
Kaedah temubual ini boleh digunakan secara bersemuka dan melalui komputer. Kaedah yang
pengkaji gunakan dalam kajian ini ialah tidak formal iaitu bersemuka dengan beberapa
informal x,y dan z penduduk kampung bukit jering,Kelantan. Pengkaji menjalankan sesi
temubual dalam keadaan selesa serta menunjukkan perwatakan yang menarik dan sopan
dalam mengetahui data – data yang diperlukan. Pengkaji telah menyenaraikan beberapa
persoalan bagi menjawab objektif kajian ini.
4.2.3 Kepustakaan
Instrument rujukan utama yang pengkaji perolehi daripada bahan ilmiah seperti buku –
buku, kamus dan sumber internet yang berkaitan dengan cara penyediaan pulut semangat
sebagai upacara masyarakat di kampung bukit jering,Kelantan dan keistimewaan pulut
semangat sebagai upacara masyarakat di kampung bukit jering,kelantan. Sumber rujukan
adalah penting untuk melihat hasil dapatan terdahulu.
4.2.4 Pemerhatian
Instrument pemerhatian adalah kaedah yang dijalankan secara langsung. Kaedah ini
dijalankan secara lawatan ke Kampung Bukit Jering,kelantan yang terletak di Kuala Balah,
Jeli, Kelantan. Pengkaji menyediakan boring pemerhatian jenis terbuka untuk memerhati dan
menganalisis dapatan kajian. Pengkaji mencatat item – item yang diperhatikan dan
menyediakan gambar – gambar yang berkaitan. Pemerhatian dilakukan dalam tempoh masa
sehari ketika cuti hujung minggu berlangsung.
17
030129030372
4.3 SAMPEL KAJIAN
Persampelan ialah kumpulan manusia, institusi, tempat atau fenomena yang menjadi
sumber informasi yang diperlukan oleh pengkaji. Pemilihan sampel dalam kajian tinjaun
adalah secara rawak daripada sesuatu populasi yang dikenalpasti responden. Kajian ini terdiri
daripada 30 orang penduduk Kampung Bukit Jering, Kelantan. Mereka terdiri daripada 4
orang lelaki dan 26 orang perempuan yang diambil sebagai responden. Responden terbatas
kepada penduduk kampung bukit jering berkenaan dan mengisi borang-borang soal selidik
dengan lengkap pada hari kajian dijalankan. Bagi teknik persampelan yang digunakan dalam
kajian ini pula ialah dengan menggunakan tenik persampelan rawak mudah dimana dengan
menggunakan tenik persampelan ini, setiap penduduk Kampung Bukit Jering, Kelantan
mempunyai peluang yang sama untuk dipilih sebagai responden. Sampel kajian ini terdiri
daripada 30 orang penduduk dan 30 borang soal selidik yang akan diberikan kepada mereka
secara rawak mudah untuk memperoleh data yang lebih tepat. Dalam menggunakan kaedah
secara kuantitatif pula tiga orang akan ditemubual.
4.4 CARA PENGUMPULAN DATA
Data dan maklumat kajian ini dikumpul menggunakan pelabgai cara seperti
dokumentasi, borang soal selidik, temubual, dan borang pemerhatian.
4.4.1 Dokumentasi
Kajian ini dimulakan dengan kajian terhadap bahan-bahan bertulis yang telah diterbitkan
seperti buku dan internet bagi mendapatkan maklumat berkenaan mengenalpasti penyediaan
pulut semangat dalam upacara masyarakat melayu dan mengkaji keistimewaan pulut
semangat.
4.4.2 Pemerhatian
Kaedah pemerhatian ini telah dijalankan selama 1 hari di Kampung Bukit Jering yang terletak
di Kuala Balah,Jeli, Kelantan. Borang pemerhatian ini ialah pemerhatian jenis terbuka iaitu
pengkaji melihat lokasi Kampung Bukit Jering,Kelantan. . Kajian dijalankan sepanjang
tempoh berkenaan. Sesi pemerhatian ini telah dijalankan pada tarikh 24 Jun 2022 yang
berlangsung dari jam 10:00 pagi hingga 12:00 tengahari iaitu sesi mengenal pasti cara
penyediaan pulut semangat dan pada jam 1:00 petang hingga 2:00 petang pula sesi mengkaji
keistimewaan pulut semangat.
18
030129030372
Jadual 2: Jadual pemerhatian
Bil Tarikh Masa Tindakan
1 24/6/2022 10:00 pagi – 10:30 Pengkaji memerhati cara penyediaan

pagi pulut semangat.
2 24/6/2022 1:00 petang – 2:00 Pengkaji juga memerhati

petang keistimewaan pulut semangat.
Sumber : kajian lapangan 2022
4.4.3 Soal selidik
Borang soal selidik yang sesuai telah pengkaji buat untuk mendapatkan dan
mengumpulkan maklumat yang tepat dan betul berdasarkan objektif kajian. Borang telah
diedarkan secara rawak kepada responden di kawasan kajian. Borang soal selidik terdiri
daripada 3 bahagian iaitu bahagian A, bahagian B, dan bahagian C. Bahgian A adalah
mengenai maklumat diri responden, bahagian B untuk soalan struktur pertama iaitu
mengenalpasti penyediaan pulut semangat dan bahagian C pula untuk soalan objektif kedua
iaitu mengkaji keistimewaan pulut semangat.Kajian ini menggunakan likert 5 aras iaitu 5 =
sangat setuju, 4 = setuju, 3 = tidak pasti, 2 = tidak setuju, dan 1 = sangat tidak setuju. Borang
soal selidik ini diedarkan kepada penduduk Kampung Bukit Jering,Kelantan.
4.4.4 Temubual
Pengkaji menemubual tiga informal x,y dan z. Pengkaji menyediakan borang temubual
yang mengandungi 7 soalan berstruktur. Tujuan utama temubual ini diadakan adalah untuk
mengetahui cara penyediaan pulut semangat .Ditemubual adalah kerana mereka merupakan
orang paling berpengetahuan dan arif mengenai segala perkara yang ingin dikaji oleh
pengkaji.
19
030129030372
Jadual 3 : Jadual soalan temubual
Bil Tarikh Masa Soalan

1. 24/6/2022 10.00 pagi – 10.30 Bahan utama membuat pulut semangat
pagi ialah beras pulut?
2. 24/6/2022 10.00 pagi – 10.30 Asam keping digunakan supaya warna
pagi kunyit sebati dengan beras pulut untuk
menjadi warna kuning serta tanpa ada
bau kunyit?
3. 24/6/2022 10.00 pagi – 10.30 Beras pulut perlu direndam dalam air
pagi sekurang-kurangnya 4 hingga 5 jam atau
semalaman?
4. 24/6/2022 10.00 pagi – 10.30 Kain net digunakan untuk membuat lapik
pagi periuk kukusan?
5. 24/6/2022 10.00 pagi – 10.30 Daun pandan digunakan sebagai
pagi penghasilan pulut semangat?
6. 24/6/2022 10.00 pagi – 10.30 Santan digunakan dalam penghasilan
pagi pulut semangat?
7. 24/6/2022 10.00 pagi – 10.30 Garam dan gula digunakan dalam
pagi penyediaan pulut semangat?
Sumber:Kajian Lapangan 2022
20
030129030372
4.5 CARA MENGANALISIS DATA
Jadual 4 : Jadual menganalisis soal selidik Pada peringkat akhir kajian ini, telah dijalankan
analisis secara deskriptif untuk menganalisis data daripada soal selidik dan penilaian untuk
menghasilkan laporan kajian. Data yang telah diperoleh daripada analisis ini menggunakan
kekerapan, peratusan, jadual, graf dan carta. Selain itu, pengkaji juga menganalisis data bagi
penyataan yang menggunakan skala likert 5 aras seperti berikut :-
Skala Tanda ( / )
Sangat tidak setuju 1
Tidak setuju 2
Tidak pasti 3
Setuju 4
Sangat setuju 5
Sumber : kajian lapangan 2022
21
030129030372
5.0 DAPATAN KAJIAN
Bahagian ini membincangkan analisis data bagi hasil kajian yang berdasarkan jawapan
daripada boring soal selidik yang telah ditanya serta diisi oleh responden. Hasil dapatan
kajian yang telah diperoleh ditentukan melalui jadual dan carta
5.1 Demografi Responden
Jadual 4.1 menunujukkan pecahan responden daripada kalangan penduduk di kampung
bukit jering berdasarkan jantina,umur dan tahap Pendidikan.
Jadual 5 : Latar Belakang Responden
Bil. Aspek Kategori Kekerapan Peratusan
1 Lelaki 4 13.3%
Jantina
Perempuan 26 86.7 %
2 Umur Kanak-Kanak 0 0
Remaja 16 53.3%
Dewasa 14 46.7%
3 Pendidikan Rendah 1 3.3%
Menengah
9 30%
Universiti 16 55.3%
Tidak 4 13.3%
bersekolah
Sumber :kajian lapangan 2022
22
030129030372
5.1.1: Demografi responden berdasarkan jantina.
seramai 30 orang responden yang terdiri daripada 30 orang penduduk Kampung Bukit Jering,
Jeli, Kelantan yang telah disoal selidik. Analisis latar belakang responden telah dilakukan
bagi mengetahui jantina, umur, dan tahap Pendidikan responden.
5.1.1 Jantina Responden
Bil. Jantina Kekerapan (orang) Peratusan (%)
1 Lelaki 4 13.3%
2 Perempuan 26 86.7%
Jumlah keseluruhan 30 100%
Jadual 6 : Jumlah dan peratusan mengikut jantina
Sumber : Kajian Lapangan 2022
Jantina
13%
Lelaki
Perempuan
87%
Rajah 1: Demografi Responden Berdasarkan Jantina

23
030129030372
Berdasarkan Rajah 1, didapati bahawa responden perempuan lebih ramai terlibat dalam
kajian ini sebnayak 26 oarang dengan nilai peratusan sebanyak 86.7% berbanding lelaki yang
hanya 4 orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 13.3%.
5.1.2: Demografi responden berdasarkan umur.
Bil. Umur Kekerapan(orang) Peratusan
1. Kanak-Kanak 0 0
2. Remaja 16 53.3%
3. Dewasa 14 46.7%
4. Jumlah keseluruhan 30 100%
Jadual 7 : Jumlah dan peratusan umur responden
Sumber : Kajian lapangan 2022
Umur
Kanak-kanak
Remaja
47% Dewasa
53%
Rajah 2: Demografi Responden Berdasarkan Umur

Sumber:Kajian lapangan 2022
24
030129030372
Berdasarkan Rajah 2, didapati bahawa kumpulan umur responden remaja adalah paling ramai
terlibat dengan kajian ini seramai 16 orang dengan peratusan 53.3% . Kemudian diikuti oleh
kumpulan umur dewasa yang mempunyai bilangan responden seramai 14 orang dengan
peratusan 46.7%.Akhir sekali,kanak-kanak yang mempunyai bilangan responden seramai 0
orang dengan peratuan 0%.
5.1.3: Demografi responden berdasarkan tahap pendidikan
Bil. Tahap Kekerapan(orang) Peratusan

pendidikan
1. Rendah 0 0.0%
2. Menengah 1 3.3%
3. Universiti 20 66.6%
4. Tidak 9 30%
bersekolah
5. Jumlah 30 100%
keseluruhan
Jadual 8:Jumlah dan peratusan tahap Pendidikan responden

Tahap pendidikan
Rendah Menengah
Universiti Tidak bersekolah
Rajah 3: Demografi Responden Berdasarkan Kaum
25
030129030372
Sumber: Kajian lapangan 2022
Berdasarkan rajah 3, terdapat 4 jenis status pendidikan dalam kajian ini. Antara status
pendidikan yang tetrtinggi ialah peringkat rendah dengan kekerapan 30 orang responden dan
jumlah peratusan sebanyak 100%. Diikuti oleh status peringkat menengah yang mempunyai
kekerapan 1 orang responden dan jumlah peratusan sebanyak 3.3%. Seterusnya ialah status
peringkat universiti yang mempunyai kekerapan 20 orang responden dengan nilai peratusan
66.6% dan status tidak bersekolah yang mempunyai kekerapan responden iaitu sebanyak 9
orang dengan nilai peratusan ialah 30%.
26
030129030372
5.2 BAHAGIAN B: MENGENAL PASTI PENYEDIAAN PULUT SEMANGAT

DALAM UPACARA ATAU MAJLIS MASYARAKAT MELAYU DI KAMPUNG
BUKIT JERING, KELANTAN.
Berikut adalah senarai soalan yang dikemukakan kepada 30 responden dan sesi temubual
antara pengkaji dengan informal X,Y dan Z yang arif tentang penyediaan pulut semangat.
1. Bahan utama membuat pulut semangat ialah beras pulut?
BIL. Perkara Kekerapan Peratusan
1. YA 30 100
2. TIDAK 0 0
3. JUMLAH 30 100
KESELURUHAN
Jadual 9 : Jumlah pendapat responden
Soalan yang pertama diajukan kepada 30 responden dan tiga informal adalah bahan utama
membuat pulut semangat ialah beras pulut.Terdapat seramai 30 responden menjawab YA
terhadap soalan tersebut dan tiada seorang pun yang menjawap TIDAK.Hal ini dibuktikan
lagi dengan pendapat informal-informal tentang kenyataan ini.Antaranya,informal X
berpendapat bahawa untuk membuat pulut semangat sudah pasti menggunakan beras
pulut.Manakala informal Y berpendapat bahawa sudah pasti untuk membuat pulut semangat
memerlukan beras pulut.Akhir sekali,informal Z berpendapat bahawa saya sangat setuju pulut
semangat menggunakan beras pulut kalau tidak pulut semangat tidak akan menjadi.
27
030129030372
2.Asam keping digunakan supaya warna kunyit sebati dengan beras pulut untuk menjadi
warna kuning serta tanpa ada bau kunyit?
1. YA 26 86.6
2. TIDAK 4 13.3
3. JUMLAH 30 100
KESELURUHAN
Soalan kedua, pengkaji juga menanyakan tentang asam keping digunakan supaya warna
kunyit sebati dengan beras pulut untuk menjadi warna kuning serta tanpa ada bau kunyit
Terdapat seramai 26 responden menyatakan YA dan seramai 4 responden menyatakan
TIDAK.Hal ini dibuktikan lagi melalui temu bual pengkaji dengan tiga
informal.Antaranya,informal X berpendapat ya,asam keping digunakan untuk membuat pulut
semangat .Manakala,informal Y berpendapat betul,asam keping sangat penting agar warna
kuning kunyit sebati dengan beras pulut.Akhir sekali,informal Z berpendapat bahawa
ya,asam keping digunakan agar bau kunyit dapat dikurangkan.
28
030129030372
3. Beras pulut perlu direndam dalam air sekurang-kurangnya 4 hingga 5 jam atau
semalaman?
1. YA 26 86.6
2. TIDAK 4 13.3
3. JUMLAH 30 100
KESELURUHAN
Soalan ketiga, pengkaji juga menanyakan tentang beras pulut perlu direndam dalam air
sekurang-kurangnya 4 hingga 5 jam atau semalaman .Terdapat seramai 20 responden yang
menjawap YA dan seramai 4 responden menjawap TIDAK.Hal ini dibuktikan lagi dengan
pendapat tiga informal temu bual tentang soalan ini .Antaranya,informal X berpendapat ya
beras pulut perlu direndam dalam air sekurang-kurangnya 4 jam.Manakala,informal Y
berpendapat bahawa betul,perlu direndam dalam air untuk melembutkan beras pulut .Akhir
sekali,informal Z berpendapat bahawa ya,beras pulut perlu direndam dalam air semalaman
agar hasil pulut lebih sempurna.
4.Kain net digunakan untuk membuat lapik periuk kukusan?
1. YA 25 83.3
2. TIDAK 5 16.6
3. JUMLAH 30 100
KESELURUHAN
29
030129030372
Soalan keempat, pengkaji juga menanyakan tentang kain net digunakan untuk membuat
lapik periuk kukusa.Terdapat seramai 25 responden menjawap YA dan seramai 5 responden
menjawap TIDAK.Hal ini dibuktikan dengan temu bual pengkaji dengan tiga
informal.Antaranya,informal X berpendapat ya,kain net digunakan untuk lapik periuk
kukusan.Manakala,informal Y berpendapat betul,kain net digunakan agar air kukusan tidak
masuk ke dalam pulut Akhir sekali,informal Z berpendapat bahawa ya,kain net digunakan
agar pulut tidak terlalu lembut kerana wap air kukusan.
5.Daun pandan digunakan sebagai penghasilan pulut semangat?
1. YA 24 80
2. TIDAK 6 20
3. JUMLAH 30 100
KESELURUHAN
Soalan kelima, pengkaji juga menanyakan tentang daun pandan digunakan sebagai
penghasilan pulut semangat.Seramai 24 responden menjawap YA dan seramai 6 orang
responden menjawap TIDAK.Hal ini dibuktikan lagi dalam sesi temu bual antara pengkaji
dengan tiga informal.Antaranya,informal X berpendapat Ya daun pandan digunakan untuk
membuat pulut semangat.Manakala,informal Y berpendapat betul,daun pandan digunakan
untuk menghasilkan bau yang wangi.Akhir sekali,informal Z berpendapat bahawa betul,tetapi
jika tiada daun pandan juga tiada masalah.
30
030129030372
6.Santan digunakan dalam penghasilan pulut semangat?
1. YA 30 100
2. TIDAK 0 0
3. JUMLAH 30 100
KESELURUHAN
Soalan keenam, pengkaji juga menanyakan tentang santan digunakan dalam penghasilan
pulut semangat .Terdapat seramai 30 responden menjawap YA dan tiada yang menjawap
TIDAK terhadap soalan ini.Hal ini dapat dibuktikan lagi dengan pendapat tiga informal
melalui sesi temu bual tentang soalan ini .Antaranya,informal X berpendapat ya santan
digunakan dalam membuat pulut semangat. .Manakala,informal Y berpendapat bahawa betul
santan digunakan dalam penghasilan pulut semangat untuk melemakkan pulut.Akhir
sekali,informal Z berpendapat bahawa betul santan digunakan dalam penghasilan pulut
semangat untuk melemakkan pulut.
7.Garam dan gula digunakan dalam penyediaan pulut semangat?
1. YA 27 90
2. TIDAK 3 10
3. JUMLAH 30 100
KESELURUHAN
31
030129030372
Soalan yang terakhir, pengkaji juga menanyakan tentang garam dan gula digunakan dalam
penyediaan pulut semangat .Terdapat seramai 27 responden menjawap YA dan seramai 3
responden menjawab TIDAK.Hal ini dapat dibuktikan dengan tiga informal semasa sesi temu
bual.Antaranya,informal X berpendapat ya garam dan gula perlu untuk membuat pulut
semangat.Manakala,informal Y berpendapat bahawa betul garam dan gula penting agar pulut
membangkitkan rasa.Akhir sekali,informal Z berpendapat bahawa ya,tetapi garam dan gula
diperlukan sedikit sahaja.
32
030129030372
5.3 BAHAGIAN C: MENGKAJI KEISTIMEWAAN PULUT SEMANGAT SEBAGAI

UPACARA ATAU MAJLIS MASYARAKAT MELAYU DI KAMPUNG BUKIT
JERING, KELANTAN.
Seramai 30 orang responden yang terdiri daripada penduduk Kampung Bukit Jering, Jeli,
Kelantan yang telah disoal selidik. Analisis dilakukan untuk mengetahui pendapat responden
mengenai soalan soal selidik bahagian c iaitu mengkaji keistimewaan pulut semangat sebagai
adat upacara atau majlis masyarakat melayu di Kampung Bukit Jering . Skop yang
dikemukakan adalah dengan menggunakan skala likert 5 aras. Setiap pandangan responden
dicatat dan dikumpulkan untuk mendapatkan jumlah dan peratusan pendapat responden.
5.3.1 Membantu memupuk perpaduan dalam masyarakat?
Bil. Perkara Kekerapan Peratusan
1. Sangat setuju 22 73.3%
2. Setuju 7 23.3%
3. Tidak pasti 0 0
4. Tidak setuju 0 0
5. Sangat tidak setuju 1 3.3%
6. Jumlah keseluruhan 30 100%
Jadual 16: jumlah dan peratusan pendapat responden

33
030129030372
Dapatan soalan
3% Sangat setuju
Setuju
23% Tidak pasti
Tidak setuju
Sangat tidak setuju
73%
Rajah 4: Jumlah dan peratusan pendapat responden

Berdasarkan rajah 4, pengkaji telah menjalankan soal selidik ke atas 30 orang responden
mengenai soalan 1 dan mendapati seramai 22 orang responden dengan peratusan sebanyak
73.3% sangat bersetuju dengan soalan yang dikemukakan. Seterusnya didapati bahawa 7
orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 23.3% hanya bersetuju dengan soalan
tersebut. Manakala terdapat 1 orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 3.3% yang
sangat tidak setuju dengan soalan tersebut.
Berdasarkan pendapat yang diberikan oleh responden, dapat disimpulkan bahawa responden
sangat bersetuju bahawa pulut semangat dapat membantu memupuk perpaduan dalam
kalangan masyarakat di Kampung Bukit Jering. Pendapat ini dibuktikan melalui pemerhatian
pengkaji yang dilakukan oleh pengkaji di Kampung Bukit Jering pada jam 1.00
petang,pengkaji melihat sendiri perpaduan antara masyarakat di Kampung Bukit Jering
semasa majlis keramaian ,penduduk di Kampung Bukit Jering bersama-sama datang ke
rumah untuk membuat pulut semangat.Hal ini,memperlihatkan perpaduan antara masyarakat
di kampung Bukit Jering.
34
030129030372
5.3.2 Membantu mengeratkan hubungan dalam keluarga?
2. Setuju 10 33.3%
3. Tidak pasti 0 0
4. Tidak setuju 0 0
5. Sangat tidak setuju 0 0
6. Jumlah keseluruhan 30 100
Jadual 17: Jumlah dan peratusan pendapat responden

Dapatan soalan
28%
72%
Sangat setuju Setuju

Tidak pasti Tidak setuju
Sangat tidak setuju
Rajah 5:Jumlah dan peratusan pendapat responden

35
030129030372
tidak pasti,tidak setuju dan sangat tidak setuju dengan soalan tersebut.
sangat bersetuju bahawa pulut semangat membantu mengeratkan hubungan dalam keluarga di
Kampung Bukit Jering. Pendapat ini dibuktikan melalui pemerhatian pengkaji yang
dilakukan oleh pengkaji di Kampung Bukit Jering,pengkaji melihat sendiri hubungan
keluarga di Kampung Bukit Jering sangat baik dan bahagia semasa majlis perkahwinan
dimana pengantin disuap pulut semangat oleh mak mertua dengan penuh kasih sayang.
36
030129030372
5.3.3 Untuk menunjukkan simbol budaya masyarakat melayu?
2. Setuju 9 30%
3. Tidak pasti 0 0
4. Tidak setuju 0 0
5. Sangat tidak setuju 1 3.3%

Dapatan soalan
31%
69%

Sangat tidak setuju
37
030129030372
orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 30% hanya bersetuju dengan soalan
sangat tidak setuju dengan soalan tersebut.
sangat bersetuju bahawa pulut semangat dapat menunjukkan simbol masyarakat melayu di
dilakukan oleh pengkaji di Kampung Bukit Jering,pengkaji melihat sendiri masyarakat di
Kampung Bukit Jering ini majoriti kaum melayu dan budaya pulut semangat dalam sesuatu
majlis merupakan turun temurun sejak dahulu kala yang merupakan simbol kemelayuan
bangsa itu.
38
030129030372
5.3.4 Membantu menaikkan semangat apabila makan pulut tersebut?
1. Sangat setuju 6 20%
2. Setuju 11 36.6%
3. Tidak pasti 9 30%
4. Tidak setuju 1 3.3%
5. Sangat tidak setuju 3 10%

Dapatan soalan
11%
20%
3%
30%
36%

Sangat tidak setuju

39
030129030372
20% sangat bersetuju dengan soalan yang dikemukakan. Seterusnya didapati bahawa 11
tersebut. Manakala terdapat 9 orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 30% yang
tidak pasti dan terdapat 1 orang responden dengan nilai peratusan 3.3% tidak bersetuju serta 3
orang responden dangan nilai peratusan 10% yang sangat tidak bersetuju dengan soalan
tersebut.
sangat bersetuju bahawa pulut semangat dapat menaikkan semangat apabila makan pulut
tersebut di Kampung Bukit Jering. Pendapat ini dibuktikan melalui pemerhatian pengkaji
yang dilakukan oleh pengkaji di Kampung Bukit Jering ,pengkaji melihat sendiri masyarakat
di Kampung Bukit Jering ini sering membuat hidangan pulut semangat semasa majlis khatam
al-quran.Semasa pulut disuap oleh tuk guru kepada pengkhatam al-quran,murid tersebut
berasa lebih bersemangat untuk mengkhatam al-quran sekali lagi.
40
030129030372
5.3.5 Membantu melahirkan kasih sayang antara masyarakat?
2. Setuju 10 33.3%
3. Tidak pasti 4 13.3%
4. Tidak setuju 0 0

Dapatan soalan
Sangat setuju Setuju Tidak pasti
Tidak setuju Sangat tidak setuju
15%
53%
33%

41
030129030372
orang responden dangan nilai peratusan 0.0% yang sangat tidak bersetuju dengan soalan
tersebut.
sangat bersetuju bahawa pulut semangat membantu melahirkan kasih sayang antara
masyarakat. Pendapat ini dibuktikan melalui pemerhatian pengkaji yang dilakukan oleh
pengkaji di Kampung Bukit Jering,pengkaji melihat sendiri masyarakat di Kampung Bukit
Jering membuat pulut semangat dalam pelbagai majlis dan membahagi pulut tersebut kepada
jiran tetangga.Hal ini dapat mewujudkan kasih sayang antara satu sama lain.
42
030129030372
5.3.6 Pulut semangat dijadikan hidangan dalam menyambut hari kelahiran?
2. Setuju 12 40%
4. Tidak setuju 0 0

Dapatan soalan
25%
36%
39%


43
030129030372
orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 40% hanya bersetuju dengan soalan
orang responden dangan nilai peratusan 0.0% yang sangat tidak bersetuju dengan soalan
tersebut.
bersetuju bahawa pulut semangat dijadikan hidangan dalam menyambut hari kelahiran di
dilakukan oleh pengkaji di Kampung Bukit Jering,pengkaji melihat sendiri apabila
menyambut hari kelahiran,masyarakat di sini membuat pulut semangat dengan telur gulung
berwarna-warni dan diletakkan di dalam bekas lalu di beri kepada tetamu yang datang semasa
menyambut hari kelahiran.
44
030129030372
5.3.7 Untuk memberi penghargaan kepada mereka?
2. Setuju 8 26.6%
4. Tidak setuju 0 0

Dapatan soalan
Tidak pasti
4%
Setuju
27%
Sangat setuju
70%

45
030129030372
70% sangat bersetuju dengan soalan yang dikemukakan. Seterusnya didapati bahawa 8 orang
responden dengan nilai peratusan sebanyak 26.6% hanya bersetuju dengan soalan tersebut.
Manakala terdapat 1 orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 3.3% yang tidak pasti
dengan soalan tersebut.
bersetuju bahawa pulut semangat dapat memberi penghargaan kepada mereka di Kampung
Bukit Jering. Pendapat ini dibuktikan melalui rujukan pengkaji di internet ,pengkaji mencari
keistimewaan pulut semangat dan didapati pulut semangat juga dijadikan hidangan dalam
majlis restu ilmu kepada pelajar yang ingin mengambil peperiksaan dengan ibu bapa mereka
menyuap pulut semangat sebagai tanda penghargaan dan merestuai anak-anak mereka untuk
menduduki peperiksaan.
46
030129030372
5.3.8 Untuk menjadi hiasan dalam sesuatu majlis kerana bentuknya yang unik?
2. Setuju 9 30%
3. Tidak pasti 0 0
4. Tidak setuju 0 0

Dapatan soalan
Sangat setuju
Setuju Setuju
32% Tidak pasti
Tidak setuju
Sangat setuju Sangat tidak setuju
68%

47
030129030372
70%sangat bersetuju dengan soalan yang dikemukakan. Seterusnya didapati bahawa 9 orang
responden dengan nilai peratusan sebanyak 30% hanya bersetuju dengan soalan tersebut.
Manakala terdapat 0 orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 0.0% yang tidak
pasti,tidak setuju dan sangat tidak setuju dengan soalan tersebut.
bersetuju bahawa pulut semangat untuk dijadian hiasan dalam sesuatu majlis kerana
bentuknya yang unik di Kampung Bukit Jering. Pendapat ini dibuktikan melalui
internet,pengkaji mencari pelbagai bentuk pulut semangat yang dihias dalam majlis
perkahwinan,hari kelahiran dan sebagainya yang memiliki bentuk yang unik dan berbeza
mengikut upacara.Sebagai contoh,pulut semangat dihias dengan telur rebus yang diubah
menjadi seekor itik dalam majlis perkahwinan.Selain itu,bentuk pulut semangat dalam
menyambut hari kelahiran pula,dihias seperti kek hari jadi.
48
030129030372
5.3.9 Pulut semangat sebagai kaedah untuk mengenal antara satu sama lain?
2. Setuju 4 13.3%

Dapatan soalan
Sangat setuju
15% Setuju
Tidak pasti
Tidak setuju
23% 49%
Sangat tidak setuju
13%

49
030129030372
50%sangat bersetuju dengan soalan yang dikemukakan. Seterusnya didapati bahawa 4 orang
responden dengan nilai peratusan sebanyak 13.3% hanya bersetuju dengan soalan tersebut.
Manakala terdapat 7 orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 23.3% yang tidak
pasti dan terdapat 4 orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 13.3% yang tidak
setuju serta terdapat 0 orang responden dengan nilai peratusan 0.0% yang sangat tidak setuju
dengan soalan tersebut.
bersetuju bahawa pulut semangat dijadikan kaedah untuk saling mengenal antara satu sama
lain di Kampung Bukit Jering. Pendapat ini dibuktikan melalui pemerhatian pengkaji yang
dilakukan oleh pengkaji di Kampung Bukit Jering ,pengkaji melihat sendiri bahawa
masyarakat di Kampung Bukit Jering sering menghantar pulut semangat kepada jiran
tetangga terutama mereka yang baru berhijrah ke Kampung tersebut semasa majlis
kesyukuran agar saling kenal mengenal.
50
030129030372
5.3.10 Sebagai hidangan wajib dalam sesuatu upacara supaya dilihat penting dalam
masyarakat?
2. Setuju 13 43.3%

Dapatan soalan
Tidak setuju
7%
Tidak pasti
13% Sangat setuju
36%
setuju
43%

51
030129030372
36.6%sangat bersetuju dengan soalan yang dikemukakan. Seterusnya didapati bahawa 13
tidak pasti dan terdapat 2 orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 6.6% yang tidak
setuju serta terdapat 0 orang responden dengan nilai peratusan sebanyak 0.0% yang sangat
tidak setuju dengan soalan tersebut.
bersetuju bahawa pulut semangat sebagai hidangan wajib dalam sesuatu upacara supaya
dilihat penting dalam masyarakat di Kampung Bukit Jering. Pendapat ini dibuktikan melalui
internet,pengkaji mencari hidangan yang wajib dalam majlis masyarakat melayu,di dapati
bahawa pulut semangat merupakan hidangan sejak zaman dahulu kala.Terutama dalam majlis
perkahwinan,pulut semangat dijadikan makanan pendahuluan sambil bersuap-suap sebagai
tanda permulaan ikatan kasih sayang.
52
030129030372
6.0 RUMUSAN DAN KESIMPULAN

Bagi mencapai objektif kajian ini, seramai 30 orang penduduk kampung dan 3
orang informal tersebut dipilih menjadi responden kajian ini. Bahagian ini akan
menunjukkan hasil dapatan kajian.
Terdapat 4 kaedah kajian yang dipilih untuk menjalankan kajian ini iaitu kaedah soal
selidik, kaedah temubual, kaedah rujukan dan kaedah pemerhatian. Dalam menjalankan
kaedah soal selidik ini, seramai 30 orang responden telah dipilih secara rawak mudah
daripada sekitar kawasan kajian. Dapatan kajian menunjukkan seramai 26 orang
perempuan dan 4 orang lelaki telah dipilih untuk menjawab satu set soalan soal selidik
tersebut. Kebanyakkan daripada responden berumur dalam lingkungan remaja dan
dewasa dan tahap pendidikan rendah,menengah,universiti serta tidak bersekolah. Pengkaji
juga telah menemubual 3 orang informal yang arif tentang kajian ini.
Setelah mengumpul data daripada responden dan menemubual dalam aspek

penganalisisan data, pengiraan manual diguna pakai oleh pengkaji. Oleh itu, kekerapan dan
peratusan sahaja yang akan dijadikan data untuk dianalisis.
6.1 RUMUSAN UNTUK OBJEKTIF PERTAMA.
Berdasarkan pada dapatan kajian,apa yang dapat dirumuskan dalam objektif pertama
ini ialah responden mempunyai pandangan yang tersendiri terhadap cara penyediaan pulut
semangat,antaranya daun pandan perlu digunakan sebagai penghasilan pulut
semangat.Hal ini demikian,dapat dibuktikan dengan temu bual tiga informal iaitu daun
pandan sangat penting untuk menghasilkan aroma bau yang wangi.
Selain itu,cara penyediaan pulut semangat juga ialah beras pulut perlu direndam
dalam air sekurang-kurangnya 4 hingga 5 jam atau semalaman.Hal ini kerana,agar beras
pulut menjadi lembut dan mudah untuk mengukus.
Seterusnya,kain net digunakan untuk membuat lapik periuk kukusan agar air kukusan
semasa mengukus tidak masuk ke dalam pulut.Oleh itu,terdapat banyak cara untuk
menghasilkan pulut semangat serta terdapat juga pantang larang yang perlu dipatuhi
supaya pulut semangat berjaya dihasilkan dengan sempurna.
53
030129030372
6.2 RUMUSAN UNTUK OBJEKTIF KEDUA.
Berdasarkan pada dapatan kajian,apa yang dapat dirumuskan dalam objektif kedua ini
ialah responden mempunyai pandangan sendiri tentang keistimewaan pulut
semangat.Antaranya,20 orang responden yang sangat bersetuju pulut semangat
menunjukkan simbol masyarakat melayu di Kampung Bukit Jering.Hal ini
kerana,majoriti masyarakat di kampung ini kaum melayu dan pulut semangat untuk
menunjukkan simbol kaum melayu dan dapat dikekalkan hingga ke masa hadapan.
Selain itu,terdapat 21 orang responden yang sangat bersetuju bahawa pulut

semangat dijadiakan penghargaan kepada mereka.Hal ini demikian,masyarakat di
Kampung Bukit Jering selalu menghidangkan pulut semangat kepada mereka yang
memperolehi kejayaan seperti berjaya mengkhatam alquran,medapat keputusan
cemerlang dalam peperiksaan,berkahwin dan sebagainya.Dengan penghargaan ini,mereka
lebih bersemangat dan disayangi.
Seterusnya,terdapat 11 orang responden yang sangat bersetuju bahawa pulut

semangat sebagai hidangan wajib supaya dilihat penting dalam majlis masyarakat di
Kampung Bukit Jering.Hal ini kerana,setiap kali majlis yang diadakan di Kampung Bukit
Jering sering menghidangkan pulut semangat,dapat dilihat bahawa pulut semangat adalah
hidangan wajib yang pasti dihadangkan.Kaedah ini merupakan budaya bagi masyarakat
melayu di Kampung Bukit Jering.
6.3 KESIMPULANNYA.
Secara kesimpulannya,objektif yang hendak dicapai oleh pengkaji dalam

melaksanakan kajian ini secara khususunya dapat dicapai.Ini dapat dilihat bagaimana
pengkaji mengenal pasti penyediaan pulut semangat dalam upacara atau majlis di
Kampung Bukit Jering,Kelantan.selain itu,objektif yang kedua pula ialah mengkaji
keistimewaan pulut semangat dalam majlis atau upacara dalam masyarakat melayu di
Kampung Bukit Jering,Kelantan juga telah menjalankan kajian bagi memenuhi objektif
kajian tersebut dan melalui kajian ini pengkaji dapat menilai sendiri sosial dan budaya
dalam makanan yang digunakan di lokasi kajian .Pengkaji telah menggunakan beberapa
metodologi dalam usaha untuk mendapatkan maklumat yang tepat.Antaranya metodologi
ialah rujukan,pemerhatian,temu bual dan soal selidik .Penduduk Kampung Bukit Jering
telah memberi kerjasama yang baik dalam menyiapkan kerja kursus ini.
54
030129030372
RUJUKAN
1. Kamus Dewan Edisi keempat,muka surat 1518(2005). Dewan Bahasa dan

Pustaka,Kuala Lumpur.
2. (Kampung Bukit Jering - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas)(dicapai pada

23/6/2022)
3. ( https://ms.wikipedia.org/wiki/Budaya). (dicapai pada 23/6/2022)
4. ( Definisi Sosial - Definisimu) (dicapai pada 23/6/2022

5. ( Gerbang Infomasi Pelajar: Gambar Peta Dunia (help1malaysia.blogspot.com)
(dicapai pada 23/6/2022)
6. (BLOG SK.LUBOK BONGOR, 17610 JELI, KELANTAN (sklbjeli.blogspot.com) (dicapai pada
23/6/2022)
7. :(https://www.google.com/search?q=peta+jajahan+jeli&client=firefox-
b&sourcehttps://ms.wikipedia.org/wiki/Makanan
8. (Pulut - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas) (dicapai pada 23/6/2022)

9. 3 Sebab Pulut Kuning Signifikan Dalam Keraian Orang Melayu (thevocket.com)
10. https://colewolfes.wordpress.com/2021/06/20/pulut-kuning-berhias-hari-jadi-tempahan/
11. https://citarasawan.blogspot.com/2016/10/inspirasi-pulut-kuning-perkahwinanm.html?
m=1
LAMPIRAN
55
030129030372
Gambar 2: Hiasan Pulut Kuning majlis perkahwinan
Gambar 3: Pulut Kuning dengan rendang
Gambar 4: Hiasan pulut kuning sambutan hari lahir
Gambar 5: Temu bual bersama informal x
56
030129030372
57

Kerja Kursus Pengajian Am STPM

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kerja Kursus Pengajian Am STPM

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

030129030372

1.0 PENGENALAN 3-6

2.0 OBJEKTIF KAJIAN 7

3.0 LOKASI KAJIAN 8-15

4.0 METODOLOGI KAJIAN 16-21

5.0 DAPATAN KAJIAN 22-52

6.0 RUMUSAN DAN KESIMPULAN 53-54

Dalam usaha menjayakan kerja khusus ini,saya ingin mengucapkan setinggi-tinggi

Menurut wikipidea Bahasa melayu, Makanan merupakan bahan-bahan yang boleh

2.0 OBJEKTIF KAJIAN

3.0 LOKASI KAJIAN

Pengkaji menjalankan kajian ini di Kampung Bukit Jering,Kelantan bertempat di Kuala

3.1 PETA NEGERI KELANTAN

PETA 1: Negeri Kelantan

Negeri Kelantan merupakan salah sebuah negeri daripada 14 negeri di

penduduk ketika itu sebagai “Kolamtanah” atau “Kolamtan” akhirnya menjadi

3.2 PETA DAERAH JELI

Sumber: BLOG SK.LUBOK BONGOR, 17610 JELI, KELANTAN (sklbjeli.blogspot.com)

3.3 PETA LOKASI KAJIAN

Kuala Balah Kg. Bukit Tok Ali Sek. Bukit Jering

Kg. Bukit Jering

Peta 3: Lokasi kajian

Kampung Bukit Jering merupakan sebuah kampung yang terletak di Jeli,dalam

3.4 Foto Lokasi Kajian

Gambar 1: Masjid Kampung Bukit Jering,Kelantan

Sumber: Kajian Lapangan 2022

4.1 Reka Bentuk Kajian

4.2 Kaedah kajian

Instrumen ialah proses menyediakan alat mengumpul data menerusi konsep

kaedah Instrumen kajian

kuantitatif Borang soal selidik

kualitatif Temu bual dan pemerhatian

4.2.1 Soal Selidik

4.3 SAMPEL KAJIAN

4.4 CARA PENGUMPULAN DATA

Jadual 2: Jadual pemerhatian

Bil Tarikh Masa Tindakan

1 24/6/2022 10:00 pagi – 10:30 Pengkaji memerhati cara penyediaan

2 24/6/2022 1:00 petang – 2:00 Pengkaji juga memerhati

Sumber : kajian lapangan 2022

4.4.3 Soal selidik

Jadual 3 : Jadual soalan temubual

Bil Tarikh Masa Soalan

Sumber:Kajian Lapangan 2022

4.5 CARA MENGANALISIS DATA

Sangat tidak setuju 1

Sumber : kajian lapangan 2022

5.0 DAPATAN KAJIAN

Jadual 5 : Latar Belakang Responden

Bil. Aspek Kategori Kekerapan Peratusan

3 Pendidikan Rendah 1 3.3%

5.1.1: Demografi responden berdasarkan jantina.

5.1.1 Jantina Responden

Bil. Jantina Kekerapan (orang) Peratusan (%)

Jumlah keseluruhan 30 100%

Jadual 6 : Jumlah dan peratusan mengikut jantina

Sumber : Kajian Lapangan 2022

Rajah 1: Demografi Responden Berdasarkan Jantina

5.1.2: Demografi responden berdasarkan umur.

Bil. Umur Kekerapan(orang) Peratusan

4. Jumlah keseluruhan 30 100%

Jadual 7 : Jumlah dan peratusan umur responden

Sumber : Kajian lapangan 2022