Opisać sposób pomiaru chropowatości (pomiar profilometrem)

Pomiar odbywa się za pomocą urządzenia zwanego profilometrem, polega na zbadaniu

profilu badanego obiektu. Wykorzystuje do tego sonde w postaci igły zakończonej kulką która
przesuwa się po powierzchni materiału. Pomiar odbywa się na 5 odcinkach elementarnych o tej samej
długości.

Zdefiniować pojęcia pomiarów Ra, Rz, Rmr(c)… itp.

R- chropowatość, W- falistość, P- pełen profil (falistość + chropowatość)

Ra- średnia arytmetyczna wszystkich górek i dołków

Rp- max górka na odcinku próbkowania

Rv- max dołek na odcinku próbkowania

Rz- suma Rp i Rv z jednego odcinka elementarnego

Rc- średnia wysokość elementów profilu (element profilu- wzniesienie i występujące po nim
wgłębienie)

Rt- suma Rp i Rv z długości odcinka pomiarowego

Rq- średnia kwadratowa górek i dołków profilu

Rsk- stopień przekrzywienia, wyraża symetrię dołków i szczytów

Rku- kurtoza, rozłożenie nierówności

Opisać elementy zamienności konstrukcyjnej.

-całkowita: bez regulowania, ustawiania, maszyna ma działać, duża tolerancja: krótki ŁW

-częściowa: tylko kilka % części nie będzie pasować

*pozornie częściowa ( praktycznie wszystkie części pasują ale są wyjątki

-konstrukcyjna: różnica wymiarów kompensowana jest np. śrubą

*montaż, regulacja: np. pasek klinowy

-technologiczna: różnica wymiarów jest kompensowana przez naddatek usuwany przy

montażu

-selekcyjna: grupowanie części kategoriami „mały, średni, duży” i łączenie ich „duży – duży,
mały – mały”.

Wyjaśnić działanie współrzędnościowej maszyny pomiarowej

Stosowana w przypadku braku możliwości lub dużego problemu pomiaru za pomocą innych
przyrządów pomiarowych (np. suwmiarka, mikrometr itp.). Współrzędnościowa maszyna
pomiarowa wykorzystuję sondę umieszczoną na ramie, którą można przesuwać we wszystkich
płaszczyznach. Za pomocą sondy sczytuję się dotykowo współrzędne danego miejsca na
obiekcie mierzonym. Sczytane punkty są analizowane przez program, który pozawala
zdefiniować płaszczyzny i kształty znajdujące się na mierzonym obiekcie. Sonda zazwyczaj jest
kulką ale stosuję się również walce i dyski.
Oznaczenia chropowatości

Symbol podstawowy,
brak wymagań

Wykończenie przez U- granica wykonania górna/ dolna L

zdjęcie materiału
Gauss – typ filtru

0,08-0,8- zakres filtorwania

Rz- Zakres chropowatości

Wykończenie bez 8- długość poj. pomiaru (5)
zdejmowania materiału
Max- żaden wynik poza granicą
(zasada 16)

2,5- wartość parametru [um]

Identyczny R dla
wszystkich powieszczchni b- proces wytwarzania

C- kierunkowość struktury

a- uwagi dodatkowe
Rola filtrów w metodzie profilowej

Wybór odpowiedniego filtra zależy od rodzaju badanej powierzchni, rodzaju chropowatości

oraz celów analizy. W praktyce często stosuje się kombinację różnych filtrów, aby uzyskać
kompleksową analizę profilu chropowatości.

Często stosowanym filtrem jest filtr Gaussa oddzielający chropowatość od falistości.

Definicje

Łańcuch wymiarowy- zespół wymiarów, ogniw łańcucha, opisujących położenie oraz kierunek
elementów struktury geometrycznej tworzących wyodrębniony, zamknięty obwód.

Chropowatość- blisko rozmieszczone, nieregularne odchylenia w małej skali wyrażane w ich

wysokości, dołkowości i długości wzdłuż powierzchni.

Falistość- powtarzające się odchylenia od płaskiej powierzchni, wyrażanie w długości

szerokości fali i wysokości między grzbietem i doliną fali.