Shree Suktam

ಓಂ || ಹಿರಣ್ಯವರ್ಣಾಂ ಹರಿಣೀಂ ಸುವರ್ಣರಜತಸ್ರಜಾಮ್‌|

ಚಂದ್ರಾಂ ಹಿರಣ್ಮಯೀಂ ಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ಜಾತವೇದೋ ಮ ಆವಹ || ೧ ||

ಓ ಭಗವಾನ್ ಅಗ್ನಿಯೇ, ನಾನು ಚಿನ್ನದ ವರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಜಿಂಕೆಯಂತಹ, ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿಯ
ಮಾಲೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಚಂದ್ರನಂತೆ ಹೊಳೆಯುವ, ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತೇನೆ.
ಲಕ್ಷ್ಮೀದೇವಿಯು ತನ್ನ ಆಶೀರ್ವಾದದಿಂದ ನನ್ನನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಲಿ.

ತಾಂ ಮ ಆವಹ ಜಾತವೇದೋ ಲಕ್ಷ್ಮೀಮನಪಗಾಮಿನೀ"ಮ್‌|

ಯಸ್ಯಾಂ ಹಿರಣ್ಯಂ ವಿಂದೇಯಂ ಗಾಮಶ್ವಂ ಪುರುಷಾನಹಮ್‌|| ೨ ||

ಓ ಕರ್ತನಾದ ಅಗ್ನಿಯೇ, ಎಂದಿಗೂ ತೊರೆಯದ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯನ್ನು ನನಗೆ ದಯಪಾಲಿಸಿ. ಅವಳು

ಸಂತೋಷಪಟ್ಟರೆ ನಾನು ಚಿನ್ನ, ಹಸುಗಳು, ಕುದುರೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವಕರನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಅಶ್ವಪೂರ್ವಾಂ ರಥಮಧ್ಯಾಂ ಹಸ್ತಿನಾ"ದಪ್ರಬೋಧಿನೀಮ್‌|

ಶ್ರಿಯಂ ದೇವೀಮುಪಹ್ವಯೇ ಶ್ರೀರ್ಮಾ" ದೇವೀಜುಷತಾಮ್‌|| ೩ ||

ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕುದುರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ರಥವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಆನೆಯ ಶಬ್ದದಿಂದ

ಪ್ರಸನ್ನಳಾದ, ಯಾರ ತೇಜಸ್ಸಿನಿಂದ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಬೆಳಗಿಸಿ ಆಶೀರ್ವದಿಸುವ ಶ್ರೀ ದೇವಿಯನ್ನು ನಾನು
ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತೇನೆ. ಆ ಮಹಿಮಾನ್ವಿತ ಶ್ರೀ ದೇವಿಯು ನಮಗೆ ಪ್ರಸನ್ನಳಾಗಲಿ.

ಕಾಂ ಸೋಸ್ಮಿತಾಂ ಹಿರಣ್ಯಪ್ರಾಕಾರಾಮಾರ್ದ್ರಾಂ ಜ್ವಲಂತೀಂ ತೃಪ್ತಾಂ ತರ್ಪಯಂತೀಮ್‌|

ಪದ್ಮೇ ಸ್ಥಿತಾಂ ಪದ್ಮವರ್ಣಾಂ ತಾಮಿಹೋಪಹ್ವಯೇ ಶ್ರಿಯಮ್‌|| ೪ ||

ಮನಮೋಹಕ ಮುಗುಳ್ನಗೆಯುಳ್ಳವಳು, ಬಂಗಾರದ ವರ್ಣದಂತಹ ಕಾಂತಿಯುಳ್ಳವಳು, ಸಂತೃಪ್ತಿಯಿಂದ

ಸ್ಫುರಿಸುವವಳು, ಸದಾ ಸಂತೃಪ್ತಿಯುಳ್ಳವಳು ಮತ್ತು ಭಕ್ತರ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವವಳು, ಕಮಲದ ಮೇಲೆ
ಕುಳಿತಿರುವ, ಕಮಲದ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮಂಗಳಕರವಾದ ದೇವಿ ಶ್ರೀಗಳನ್ನು ನಾನು ಆವಾಹಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಚಂದ್ರಾಂ ಪ್ರಭಾಸಾಂ ಯಶಸಾ ಜ್ವಲಂತೀಂ ಶ್ರಿಯಂ ಲೋಕೇ ದೇವಜುಷ್ಟಾಮುದಾರಾಮ್‌|

ತಾಂ ಪದ್ಮಿನೀಮೀಂ ಶರಣಮಹಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇಽಲಕ್ಷ್ಮೀರ್ಮೇ ನಶ್ಯತಾಂ ತ್ವಾಂ ವೃಣೇ || ೫ ||
ಚಂದ್ರನಂತೆ ಬೆಳಗುವ, ತೇಜಸ್ಸಿನಿಂದ ಬೆಳಗುವ, ದೇವತೆಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ವರವನ್ನು ನೀಡುವ,
ಕಮಲದಂತೆ ಕಂಗೊಳಿಸುವ ಶ್ರೀ ದೇವಿಯನ್ನು ನಾನು ಆಶ್ರಯಿಸುತ್ತೇನೆ. ಅವಳ ಕೃಪೆಯಿಂದ ನನ್ನಿಂದ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ
(ಬಡತನ) ನಾಶವಾಗಲಿ.

ಆದಿತ್ಯವರ್ಣೇ ತಪಸೋಽಧಿಜಾತೋ ವನಸ್ಪತಿಸ್ತವ ವೃಕ್ಷೋಽಥ ಬಿಲ್ವಃ |

ತಸ್ಯ ಫಲಾ"ನಿ ತಪಸಾ ನುದಂತು ಮಾಯಾಂತರಾಯಾಶ್ಚ ಬಾಹ್ಯಾ ಅಲಕ್ಷ್ಮೀಃ || ೬ ||

ಸೂರ್ಯನಂತೆ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸುವ ಶ್ರೀ ದೇವಿಯೇ, ನಿನ್ನ ತಪಸ್ಸು ಹೂವುಗಳಿಲ್ಲದೆ ಫಲ ನೀಡುವ ಬಿಲ್ವ ವೃಕ್ಷವನ್ನು ಹೇಗೆ
ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆಯೋ, ಅದರ ಫಲವು ನನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೋಷಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲಿ.

ಆಂತರಿಕ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೋಷಗಳು - ಅಜ್ಞಾನ, ಕಾಮ, ಕ್ರೋಧ, ಲೋಭ, ಮೋಹ, ಮದ, ಮತ್ಸರ.

ಬಾಹ್ಯ ಅಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೋಷಗಳು - ಬಡತನ, ಸೋಮಾರಿತನ.

Purusha Suktam
ಓಂ ತಚ್ಛಂ ಯೋರಾವೃಣೀಮಹೇ | ಗಾತುಂ ಯಜ್ಞಾಯ | ಗಾತುಂ ಯಜ್ಞಪತಯೇ | ದೈವೀ" ಸ್ವಸ್ತಿರಸ್ತು ನಃ |
ಸ್ವಸ್ತಿರ್ಮಾನುಷೇಭ್ಯಃ | ಊರ್ಧ್ವಂ ಜಿಗಾತು ಭೇಷಜಮ್‌| ಶಂ ನೋ ಅಸ್ತು ದ್ವಿಪದೇ" | ಶಂ ಚತುಷ್ಪದೇ |
|| ಓಂ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಂತಿಃ ||

ಓಮ್, ನಮ್ಮ ಪವಿತ್ರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಆ ದೈವಿಕ
ಅನುಗ್ರಹವು ನಮ್ಮನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲಿ. ನಮಗೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಮಾನವಕುಲಕ್ಕೆ ದೈವಿಕ ಶಾಂತಿ ಸಿಗಲಿ.
ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳು ನಮಗೆ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲಿ, ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಇರಲಿ.
ಎರಡು ಕಾಲಿನ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಕಾಲಿನ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಶಾಂತಿ ಸಿಗಲಿ.

ಓಂ, ಶಾಂತಿ, ಶಾಂತಿ, ಶಾಂತಿ.

ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಷೇತಿ ಷೋಳಶರ್ಚಸ್ಯ ಸೂಕ್ತಸ್ಯ ನಾರಾಯಣ ಋಷಿಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್‌ಛಂದಃ |

ಅಂತ್ಯಾ ತ್ರಿಷ್ಟುಪ್‌| ಪರಮಪುರುಷೋ ದೇವತಾ ||
ಸಹಸ್ರ-ಶೀರ್ಷ ಎಂಬುದು ಸ್ತೋತ್ರದ ಹೆಸರು, ಇದು ಹದಿನಾರು ಶ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ನಾರಾಯಣ
ಋಷಿ ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಋಷಿ. ಈ ಸ್ತೋತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಛಂದಸ್ (ಕಾವ್ಯದ ಲಯ) "ಅನುಷ್ಟುಪ್" ಮತ್ತು
ಮುಕ್ತಾಯದ ಪದ್ಯವು "ತ್ರಿಷ್ಟುಪ್" ಛಂದಸ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. "ಪರಮಪುರುಷ" ಈ ಸ್ತೋತ್ರದ ಅಧಿದೇವತೆ.

ಓಂ ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಷಾ ಪುರುಷಃ | ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷಃ ಸಹಸ್ರಪಾತ್‌|

ಸ ಭೂಮಿಂ ವಿಶ್ವತೋ ವೃತ್ವಾ | ಅತ್ಯತಿಷ್ಠದ್ದಶಾಂಗುಲಮ್‌|| ೧ ||

ಪುರುಷನಿಗೆ (ಪರಮಾತ್ಮ) ಸಾವಿರ ತಲೆಗಳು, ಸಾವಿರ ಕಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾವಿರ ಪಾದಗಳಿವೆ. ಅವನು
ಭೂಮಿಯನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಗಳಿಂದ ಆವರಿಸಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದಾನೆ.

ಪುರುಷ ಏವೇದಗ್‌ಂ ಸರ್ವಮ್"‌| ಯದ್ಭೂತಂ ಯಚ್ಚ ಭವ್ಯಮ್"‌|

ಉತಾಮೃತತ್ವಸ್ಯೇಶಾನಃ | ಯದನ್ನೇನಾತಿರೋಹತಿ || ೨ ||

ಪುರುಷನೇ ಈ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸರ್ವಸ್ವ. ಹಿಂದಿನದು ಮತ್ತು ಇನ್ನೇನು ಬರಲಿದೆಯೋ, ಎಲ್ಲವೂ ಪರಮಾತ್ಮನ

ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ಅವನಲ್ಲಿರುವ ಅಮರತ್ವದ ಸಾರದಿಂದ ಇಡೀ ವಿಶ್ವವು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸ್ಥಿತವಾಗಿದೆ.

ಏತಾವಾನಸ್ಯ ಮಹಿಮಾ | ಅತೋ ಜ್ಯಾಯಾಗ್‌ಶ್ಚ ಪೂರುಷಃ |

ಪಾದೋ"ಽಸ್ಯ ವಿಶ್ವಾ ಭೂತಾನಿ | ತ್ರಿಪಾದಸ್ಯಾಮೃತಂ ದಿವಿ || ೩ ||

ಅವನ (ಪುರುಷನ) ಪರಮ ಮಹಿಮೆಯು ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದು. ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳು ಅವನ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಒಂದು
ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಅವನ ನಾಲ್ಕನೇ ಒಂದು ಭಾಗ ಮಾತ್ರ ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ; ಅವನ ಮುಕ್ಕಾಲು
ಭಾಗವು ಆಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ (ಸ್ವರ್ಗ) ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ.

ತ್ರಿಪಾದೂರ್ಧ್ವ ಉದೈತ್ಪುರುಷಃ | ಪಾದೋ"ಽಸ್ಯೇಹಾಽಭವಾತ್ಪುನಃ |

ತತೋ ವಿಷ್ವಙ್ವ
‌ ್ಯಕ್ರಾಮತ್‌| ಸಾಶನಾನಶನೇ ಅಭಿ || ೪ ||

ಪುರುಷನು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗವನ್ನು ಮೀರಿ ಒಂದು ಅಡಿಯಿಂದ ಮೀರುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ

ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವು ಅವನ ಕಾಲು ಭಾಗದಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಮತ್ತು ಮುಕ್ಕಾಲು ಭಾಗದೊಂದಿಗೆ, ಪುರುಷನು ಅಮರ
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆ ಕಾಲು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಚೇತನ ಮತ್ತು ಅಚೇತನಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದಾನೆ.

ತಸ್ಮಾ"ದ್ವಿರಾಳಜಾಯತ | ವಿರಾಜೋ ಅಧಿ ಪೂರುಷಃ |

ಸ ಜಾತೋ ಅತ್ಯರಿಚ್ಯತ | ಪಶ್ಚಾದ್ಭೂಮಿಮಥೋ ಪುರಃ || ೫ ||
ಅವನಿಂದ (ಪುರುಷ) ವಿಶಾಲವಾದ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದಿಂದ ವಿರಾಟ್ ಪುರುಷನು
(ವಿರಾಟ್) ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದನು. ಹಾಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ವಿರಾಟಪುರುಷನು ಮುಂದೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದನು, ಮತ್ತು
ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಯಿಂದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಆವರಿಸಿದನು.

ಯತ್ಪುರುಷೇಣ ಹವಿಷಾ" | ದೇವಾ ಯಜ್ಞಮತನ್ವತ |

ವಸಂತೋ ಅಸ್ಯಾಸೀದಾಜ್ಯ"ಂ‌ | ಗ್ರೀಷ್ಮ ಇಧ್ಮಶ್ಶರದ್ಧವಿಃ || ೬ ||

ಪುರುಷನನ್ನೇ ಹವಿಸ್ಸಾಗಿ ಮಾಡಿ ದೇವತೆಗಳು ಮಾನಸ ಯಜ್ಞವನ್ನು (ಪವಿತ್ರ ಆಚರಣೆ) ಮಾಡಿದರು. ಬೇರೆ ಬೇರೆ
ಋತುಗಳು ಯಜ್ಞದ ಭಾಗಗಳಾದವು. ವಸಂತವು ಅದರ ತುಪ್ಪವಾಯಿತು, ಗ್ರೀಷ್ಮವು ಕಟ್ಟಿಗೆಯಾಯಿತು, ಮತ್ತು
ಶರದೃತು ಹವಿಸ್ಸಾಯಿತು.

ಸಪ್ತಾಸ್ಯಾಸನ್‌ಪರಿಧಯಃ | ತ್ರಿಃ ಸಪ್ತ ಸಮಿಧಃ ಕೃತಾಃ |

ದೇವಾ ಯದ್ಯಜ್ಞಂ ತನ್ವಾನಾಃ | ಅಬಧ್ನನ್‌ಪುರುಷಂ ಪಶುಮ್‌|| ೭ ||

ಈ ಯಜ್ಞಕ್ಕೆ ಏಳು ಪರಿಧಿಗಳಿದ್ದವು. ಮತ್ತು ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಮಿಧೆಗಳಾಗಿ ಅಥವಾ ಇಂಧನ

ತುಂಡುಗಳಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾಯಿತು. ಮಾನಸಯಜ್ಞವನ್ನು ಮಾಡತೊಡಗಿದ ದೇವತೆಗಳು ವಿರಾಟಪುರುಷನನ್ನೇ
ಪಶುವಾಗಿ ಕಟ್ಟಲಾಯಿತು.

ತಂ ಯಜ್ಞಂ ಬರ್ಹಿಷಿ ಪ್ರೌಕ್ಷನ್‌| ಪುರುಷಂ ಜಾತಮಗ್ರತಃ |

ತೇನ ದೇವಾ ಅಯಜಂತ | ಸಾಧ್ಯಾ ಋಷಯಶ್ಚ ಯೇ || ೮ ||

ಮೊದಲು ಯಜ್ಞ ಕುಂಡದ ಮೇಲೆ ಪವಿತ್ರ ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ನೀರನ್ನು ಚಿಮುಕಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಯಜ್ಞ ಪುರುಷನು
ಜನಿಸಿದನು. ಅವನ ಮೂಲಕ ದೇವತೆಗಳು, ಸಾಧ್ಯರು, ಹಾಗೂ ಋಷಿಗಳೆಲ್ಲ ಯಜ್ಞವನ್ನು ಮಾಡಿದರು.

ತಸ್ಮಾ"ದ್ಯಜ್ಞಾಥ್ಸರ್ವಹುತಃ | ಸಂಭೃತಂ ಪೃಷದಾಜ್ಯಮ್‌|

ಪಶೂಗ್‌ಸ್ತಾಗ್‌ಶ್ಚಕ್ರೇ ವಾಯವ್ಯಾನ್‌| ಆರಣ್ಯಾನ್‌ಗ್ರಾಮ್ಯಾಶ್ಚ ಯೇ || ೯ ||

ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೋಮಿಸಿದ ಆ ಯಜ್ಞದಿಂದ ಮೊಸರು ಬೆರೆಸಿದ ತುಪ್ಪ (ಸೃಷ್ಟಿಯ ಮೂಲದ್ರವ್ಯ) ಉಂಟಾಯಿತು.

ಅದರಿಂದ, ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ ಹಾರುವ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು, ಕಾಡಿನ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ನಾಡಿನ ಪಶುಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ದೇವರು
ಸೃಷ್ಟಿಸಿದನು.
ತಸ್ಮಾ"ದ್ಯಜ್ಞಾಥ್ಸರ್ವ ಹುತಃ | ಋಚಃ ಸಾಮಾನಿ ಜಜ್ಞಿರೇ |
ಛಂದಾಗ್‌ಂಸಿ ಜಜ್ಞಿರೇ ತಸ್ಮಾ"ತ್‌| ಯಜುಸ್ತಸ್ಮಾದಜಾಯತ || ೧೦ ||

ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೋಮಿಸಿದ ಆ ಯಜ್ಞದಿಂದ ಋಗ್ಮಂತ್ರಗಳು (ಋಗ್ವೇದದ ಮಂತ್ರಗಳು), ಸಾಮಮಂತ್ರಗಳು

(ಸಾಮವೇದದ ಮಂತ್ರಗಳು) ಉಂಟಾದವು. ಹಾಗೆಯೇ ಗಾಯತ್ರಿಯಂತಹ ಛಂದಸ್ಸುಗಳು, ಮತ್ತು
ಯಜುರ್ವೇದವು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು.

ತಸ್ಮಾದಶ್ವಾ ಅಜಾಯಂತ | ಯೇ ಕೇ ಚೋಭಯಾದತಃ |

ಗಾವೋ ಹ ಜಜ್ಞಿರೇ ತಸ್ಮಾ"ತ್‌| ತಸ್ಮಾ"ಜ್ಜಾತಾ ಅಜಾವಯಃ || ೧೧ ||

ಆ ಯಜ್ಞದಿಂದಲೇ ಕುದುರೆಗಳು ಹಾಗೂ ಎರಡು ದವಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಳ್ಳ ಪ್ರಾಣಿಗಳೆಲ್ಲ ಹುಟ್ಟಿದವು. ಗೋವುಗಳು

ಅದರಿಂದ ಜನಿಸಿದವು. ಆಡು, ಕುರಿಗಳು ಕೂಡ ಅದರಿಂದಲೇ ಜನಿಸಿದವು.

ಯತ್ಪುರುಷಂ ವ್ಯದಧುಃ | ಕತಿಧಾ ವ್ಯಕಲ್ಪಯನ್‌|

ಮುಖಂ ಕಿಮಸ್ಯ ಕೌ ಬಾಹೂ | ಕಾವೂರೂ ಪಾದಾವುಚ್ಯೇತೇ || ೧೨ ||

ವಿರಾಟ್ಪುರುಷನನ್ನು ಪೂಜಿಸಿದಾಗ, ಅವನನ್ನು ಎಷ್ಟು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸಿದರು? ಅವನ ಮುಖ ಯಾವುದು?

ತೋಳುಗಳು ಯಾವುವು? ಅವನ ತೊಡೆಗಳು ಯಾವುವು? ಅವನ ಕಾಲುಗಳು ಯಾವುವು?

ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ"ಽಸ್ಯ ಮುಖಮಾಸೀತ್ | ಬಾಹೂ ರಾಜನ್ಯಃ ಕೃತಃ |

ಊರೂ ತದಸ್ಯ ಯದ್ವೈಶ್ಯಃ | ಪದ್ಭ್ಯಾಗ್‌ಂ ಶೂದ್ರೋ ಅಜಾಯತ || ೧೩ ||

ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಅವನ ಬಾಯಿಂದ ಬಂದರು, ಕ್ಷತ್ರಿಯರು ಅವನ ತೋಳುಗಳಿಂದ ಬಂದರು, ವೈಶ್ಯರು ಅವರ
ತೊಡೆಯಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು ಮತ್ತು ಶೂದ್ರರು ಅವನ ಪಾದಗಳಿಂದ ಜನಿಸಿದರು.

ಚಂದ್ರಮಾ ಮನಸೋ ಜಾತಃ | ಚಕ್ಷೋಃ ಸ್ಸೂರ್ಯೋ ಅಜಾಯತ |

ಮುಖಾದಿಂದ್ರಶ್ಚಾಗ್ನಿಶ್ಚ | ಪ್ರಾಣಾದ್ವಾಯುರಜಾಯತ || ೧೪ ||

ಪುರುಷನ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಚಂದ್ರನು ಹುಟ್ಟಿದನು ಮತ್ತು ಅವನ ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ಸೂರ್ಯನು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದನು.

ಅವನ ಬಾಯಿಂದ ಇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಅಗ್ನಿ (ಬೆಂಕಿ) ಹುಟ್ಟಿದರು ಮತ್ತು ಅವನ ಉಸಿರಿನಿಂದ ವಾಯು (ಗಾಳಿ)
ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು.
ನಾಭ್ಯಾ ಆಸೀದಂತರಿಕ್ಷಮ್‌| ಶೀರ್ಷ್ಣೋ ದ್ಯೌಃ ಸಮವರ್ತತ |
ಪದ್ಭ್ಯಾಂ ಭೂಮಿರ್ದಿಶಃ ಶ್ರೋತ್ರಾ"ತ್‌| ತಥಾ ಲೋಕಾಗ್‌ಂ ಅಕಲ್ಪಯನ್‌|| ೧೫ ||

ಅವನ ನಾಭಿಯಿಂದ ಅಂತರಿಕ್ಷ (ವಾತಾವರಣ) ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಅವನ ತಲೆಯಿಂದ, ಸ್ವರ್ಗವು ಹರಡಿತು. ಅವನ
ಪಾದಗಳಿಂದ, ಭೂಮಿಯು ತನ್ನ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಮತ್ತು ಅವನ ಕಿವಿಗಳಿಂದ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದ
ದಿಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ, ವಿರಾಟ್ ಪುರುಷನು ಇಡೀ ವಿಶ್ವವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದನು.