Yogahar E Book

યોર્ાહાર (આહારન ું એન્જિનનયરરિંર્) નેચરલ ડાયટ સિસ્ટમ YogaAhar®
િે ખ ક : યોર્ાહાર એક્સપટગ રાજેર્ પટે િ

Member : INO/GJ/16623 (International Naturopathy Organisation)
NDDY (Naturopathy & Yoga - AINCF), YTTC (Lakulish Yoga University.),
CFN(Food&Nutrition), CYS(Yoga Science),
CMS&ED(IRMA), BSE(Solar Energy-NCVT) DE (Civil), Oracle (data),
Mobile : +919173602208
E-mail : yogteacher@yahoo.com
638/3B, Suryarath, Sector-8, Gandhinagar
નોધ : યોર્ાહાર (YOGAHAR, YOGAAHAR & NDS (Natural Diet System) એ રજી. નામ છે
અને તેના માલલક પટેલ રાજેશકુ માર િોમાભાઈ છે .
શ્રી રામ ફાઉજડેર્ન સુંચાલિત

NDS YOGA CENTER
માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

1
भगवद गीता : योग: कर्मषु कौशलर्
શ્રી રામદે વજી મહરાજ શ્રી શ્રી રસવશંકર શ્રી રાજર્ષીમુની
શ્રી બી.વી. ચૌહાણ યોગિેવક શ્રી શીશપાલજી ડો. શ્રી ખાદર વલી
ચેરમેનશ્રી
નવી ભોજન પ્રથા સમલેટ મેન
ગુજરાત રાજ્ય યોગ બોડડ

2
"યોર્ાહાર" એટિે કદરતના નનયમ વાળી આહાર પદ્ધનત,

ર્રીર સારું રાખવાના બે િ રસ્તા, રોિ યોર્ કરો અથવા
યોર્ાહાર (NDS - Natural Diet System) કરો.
આયુવેદ, યોગશાસ્ત્ર અને ભગવદ્ ગીતામાં બતાવેલા યોગ્ય આહારથી દવા તથા
કિરત વગર શરીરમાંથી અિાધ્ય રોગ કેવી રીતે ભગાવવા તથા આવતા રોકી
શકાય તે બાબતે િંપણ ુ ડ લોજીક િાથે િરળ ભાર્ષામાં િમજ આપતુ ં પુસ્તક.
રદનેર્ પટે િ નરે ર્ પટેિ

શ્રીરામ ફાઉજડેર્ન (પ્રમખ) ભારત ફાઉજરી
૯૮૨૫૦૧૮૯૩૩ ૯૮૨૪૦૭૭૫૧૨

NDS YOGA CENTER
૧, થડડ આઈ રે િીડન્િી, વિંત સવહાર ટાવર િામે,
ડફનાળા ચાર રસ્તા, શાહીબાગ, અમદાવાદ

3

4

5

6
તુંદરસ્તી ચાટગ
આ પસ્તકમાું ર્રીરને અસર કરતા નીચેના
નવષયો સમિવાના છે . ર્રીરની તુંદરસ્તી
માટે ર્રીરની સફાઈ અને ખોરાકના મદ્દા
બતાવતો ચાટગ . િમણી બાજ ઉપરથી પ્રથમ
૩ મદ્દા ર્રીર સફાઈ માટેના છે . બીજા ૩ મદ્દા
ર્રીરના ખોરાક માટેના છે . છે લ્િા ૨ મદ્દા
સાવચેતી માટેના છે .

7

8
અંડે સો નપિંડે, નપિંડે સો બ્રહ્ાુંડે,

*માનવ ર્રીર નવર્ે જાણો*
૧. પંચ મહાભ ૂત: પ ૃથ્વી, પાણી, પવન, પ્રકાશ, આકાશ. જ્ાાનેન્દ્ન્િય(૫) :
આંખ, કાન, નાક, જીભ, ત્વચા. કમેન્દ્ન્િય(૫) : હાથ, પગ, ગુદા, લલિંગ,
વાણી. તન્માત્રા (૫) : શબ્દ, સ્પશડ, રૂપ, રિ ગંધ. અંત:કરણ (૫): મન,
બુદ્ધિ, લચત્ત, અહંકાર અને આત્મા. આમ શરીર ૨૫ તત્ત્વોનુ ં બનેલ ું છે .
૨. મળ, મ ૂત્ર, વાછૂટ, સવયડ, ભ ૂખ, તરિ, હાસ્ય, રૂદન, ઊંઘ, ઊલટી,
ઉધરિ, છીંક, બગાસુ - આ શરીરના ૧૩ (તેર) કુ દરતી આવેગો છે .
૩. આંખ -૨, નાક- ૨, કાન-૨, મુખ, લલિંગ અને ગુદા- કુ લ ૯ (નવ)
દ્વારવાળી આ શરીરની નગરી છે .
૪. આસધ (માનસિક પીડા): વ્યાસધ (શારીરરક પીડા) ઉપાસધ (દૈ સવક પીડા)
આ શરીરનાં મુખ્ય ત્રણ દુ :ખો છે .
૫. િમગ્ર સવશ્વમાં િાડા િાત અબજની વિસત છે પણ તમામે તમામના
અંગ ૂઠાનુ ં સનશાન એક િરખુ ં કોઈની િાથે મળતુ ં આવતુ ં નથી.
૬. એક રદવિમાં શરીર ૨૧,૬૦૦ શ્વાિ લેવા - છોડવાની પ્રરિયા કરે છે .
૭. શરીરમાં શ્વાિ લેવાની રિયાને પ ૂરક, શ્વાિ રોકવાની રિયાને કુ ંભક અને
શ્વાિ છોડવાની યૌલગક પ્રરિયાને રે ચક કહેવામાં આવે છે .
૮. શાસ્ત્રોમાં કામ (વાિના), િોધ (ગુસ્િો) લોભ (લાલચ), મોહ, મદ
(અહંકાર- અલભમાન) અને મત્િર (ઇર્ષયાડ - અદે ખાઈ) આ છને શરીરના
શત્રુ કહેવામાં આવ્યા છે . જેનો દરે કે ત્યાગ કરવાનો છે .
૯. િત્ય, અરહિંિા, દયા, તપ, સ્વાધ્યાય અને અપરરગ્રહને શાસ્ત્રોમાં આ
માનવશરીરના પરમસમત્રો કહ્યા છે જેનુ ં દરે કે આચરણ કરવાનુ ં છે .
૧૦. શ્રીમદ્ ભગવદ્ગીતાની દૃ ન્દ્ર્ષટએ િમગ્ર સ ૃન્દ્ર્ષટમાં િત્ત્વ, રજ અને તમ- આ
ત્રણ ગુણથી કોઈ શરીર બાકાત રહેત ુ ં નથી.
૧૧. ઇડા, સપિંગલા અને સુષમ્ુ ણા- આ શરીરની ત્રણ મુખ્ય નાડીઓ છે .
૧૨. આ શરીરની વાત, સપત્ત અને કફ - એમ ત્રણ પ્રકારની પ્રકૃસત છે .
૧૩. શરીરના ચાર પુરુર્ષાથડ છે : ધમડ, અથડ, કામ અને મોક્ષ.
૧૪. જાગત ૃ , સ્વપ્ન, સુષપ્ુ ત અને તુરીય- એ શરીરની ૪ (ચાર) અવસ્થા છે .
૧૫. પરા, પશ્યન્ન્ત, મધ્યમા અને વૈખરી- ચાર પ્રકારની વાણી જીભથી
બોલાય છે .
૧૬. શરીરની ચાર અવસ્થા બાળક, યુવાન, પ્રૌઢ અને વ ૃિ.
૧૭. પંચકમડથી આ શરીરની શુદ્ધિ થઈ શકે છે , જેમાં વમન, સવરે ચન, બસ્તી,
નસ્ય અને રક્ત મોક્ષણનો િમાવેશ થાય છે .
૧૮. શરીરમાં ગુદા પાિે મ ૂલાધાર, લલિંગ પાિે સ્વાસધર્ષઠાન, નાલભ પાિે
મલણપુર, હૃદય પાિે અનાહત, કંઠ પાિે સવશુદ્ધિ અને લલાટે આજ્ાાચિ

9
એમ છ ચિોનો ઉલ્લેખ કુ ંડલલની જાગત ૃ કરવા યોગશાસ્ત્રમાં છે .
૧૯. આપણુ ં શરીર જીભ દ્વાર તીખો, ત ૂરો, ખાટો, ખારો, કડવો, ગળ્યો એમ છ
પ્રકારના સ્વાદનો અનુભવ કરી શકે છે .
૨૦. ચાવીને, ચાટીને, ચ ૂિીને અને ગળી જઈને - એમ ચાર પ્રકારનાં ભોજન
મુખ દ્વારા આ શરીર કરી શકે છે .
૨૧. ગીતામાં જણાવ્યા અનુિાર કીસતિ, લક્ષ્મી, વાણી, સ્મ ૃસત, બુદ્ધિ, ધીરજ,
અને ક્ષમાની પ્રકૃસત સ્વરૂપે દરે ક શરીરમાં શ્રી કૃ ર્ષણ ભગવાન વ્યાપ્ત છે .
૨૨. જેમાં શરીરના આઠ અંગો િરિય થઈ પ્રણામ થાય છે તેને અર્ષટાંગ
પ્રણામ કહે છે . જેમ કે : છાતી, માથુ,ં દૃ ન્દ્ર્ષટ, મન, વચન, હાથ, પગ અને
ઢીંચણ.
૨૩. આ શરીર સવસવધ અંગો દ્વારા શૃગ ં ાર, કરૂણ, હાસ્ય, રૌિ, વીર, ભયાનક,
લબભત્િ, અદ્દભુત, શાંત- એમ નવ રિનો અનુભવ કરી શકે છે .
૨૪. આ શરીરમાંથી જુ દા જુ દા અવયવો દ્વારા નીચે મુજબના મેલનો સનકાલ
થાય છે : મળ, મ ૂત્ર, પરિેવો, ગગ ં ૂ ાં, કફ, પરૂ, ચીપડા, કાનનો મેલ, જીભ
પરની છારી, વગેરે.
૨૫. આત્માના કલ્યાણ માટે નવધા ભન્ક્ત (શ્રવણ, કીતડન, સ્મરણ, અચડન,
વંદન, દાિત્ત્વ, િખા, યાદિેવન અને આત્મ સનવેદન) દ્વારા આ શરીર
પરમાત્માની પ્રાપ્પ્ત કરવા - મોક્ષ મેળવવાનુ ં શ્રેર્ષઠ િાધન છે .
વૈજ્ઞાનનક દૃષ્ટટએ ર્રીર રચનાન ું વણગન :

૧. આપણાં બે ફેફિામાં કુ લ ચાર અબજ વાયુકોર્ષો છે .
૨. બન્ને ફેફિામાં મળી નાની નાની કુ લ અઢી કરોડ શ્વાિવારહનીઓ છે .
૩. બન્ને ફેફિાંની રક્તવારહનીઓની કુ લ લંબાઈ ૧૬૦૦ - િોળિો રક.મી.
થાય છે .
૪. એકી શ્વાિે માણિ ફેફિામાં ૪ (ચાર) લલટર હવા ભરી શકે છે .
૫. ૨૪ કલાકમાં માણિનુ ં હૃદય ૧,૦૩,૬૮૦ વખત ધબકે છે .
૬. પુખ્ત વયના માણિના હૃદયનુ ં વજન ૩૦૦ ગ્રામ હોય છે .
૭. હૃદયની લંબાઈ ૧૩ િે.મી; પહોળાઈ ૯ િે.મી અને જાડાઈ ૬ િે.મી. હોય
છે .
૮. હૃદયની પમ્પીંગ વખતે લોહીને ૩૦ (ત્રીિ) ફૂટ દૂ ર ફેંકી શકે છે .
૯. એક સમસનટમાં પાંચ લલટર લેખે ચોવીિ કલાકમાં ૭૨૦૦ લલટર લોહી
હૃદય પમ્પીંગ કરે છે .
૧૦. ફક્ત નાડી તપાિી આયુવેદ ૩૮ (આડત્રીિ) રોગોનુ ં સનદાન કરી શકે છે .
૧૧. રાત્રે હૃદયના ધબકારા ૫૫ અને રદવિે ૭૨ હોય છે .
૧૨. પગના અંગુઠાથી માથા સુધી દોઢ લાખ રક્તવારહનીઓ છે .
૧૩. આ રક્તવારહનીઓને એક જ લીટીમાં ગોઠવો તો લંબાઈ ૬૦,૦૦૦ રક.મી.

10
થાય છે .
૧૪. પુખ્ત વયની વ્યરકતમાં કુ લ : ૫-૭ લલટર લોહી હોય છે .
૧૫. લોહીના રક્તકણોને આખા શરીરમાં ફરતાં માત્ર ૨૦ (વીિ) િેકન્ડ લાગે
છે .
૧૬. આપણે એક સમસનટમાં ૨૫૦ લી પ્રાણવાયુ લઈ ૨૦૦ લી અંગાર વાયુ
એવા છોડીએ છીએ.
૧૭. શરીરના તમામ રક્તકણો િીધી લીટીમાં ગોઠવતાં લંબાઈ ૩૩૦૦ રકમી
થાય.
૧૮. બંને કીડનીમાં મળી કુ લ :૨૦ (વીિ) લાખ ઉત્િગડ એકમો કાયડરત હોય છે .
૧૯. એક કીડનીમાં અઢી લાખથી નવ લાખ નલલકાઓ (નેફ્રોન) હોય છે .
૨૦. બન્ને કીડનીઓ મળી એક રદવિમાં ૧૫૦૦ (પંદરિો) લલટર લોહી શુિ કરે
છે .
૨૧. શરીરના નાના આંતરડાની લંબાઈ ૨૫ (પચીિ) ફૂટ હોય છે .
૨૨. મોટા આંતરડાની લંબાઈ ૬(છ) ફૂટ હોય છે .
૨૩. મુખથી ગુદા સુધી ખોરાક કુ લ ૩૫ (પાંત્રીિ) ફૂટની રિયાઓમાંથી પિાર
થાય છે .
૨૪. માણિની હોજરીમાં એક િાથે ૪ (ચાર) રકલો ખોરાક િમાઈ શકે છે .
૨૫. નવજાત સશશુમાં ૩૧૦ હાડકાં અને યુવાનીમાં કુ લ ૨૦૬ હાડકાં હોય છે .
૨૬. મનુર્ષયના બે હાથમાં કુ લ ૨૭ હાડકાં છે .
૨૭. મનુર્ષયના માથાની ખોપરી ૨૨ હાડકાંથી જોડાયેલી છે .
૨૮. પરિેવાના સનકાલ માટે આખા શરીરમાં પાંચ કરોડ પ્રસ્વેદ ગ્રંસથઓ છે .
૨૯. શરીરમાં સ્નાયુઓની કુ લ િંખ્યા ૭૦૦ (િાતિો) છે .
૩૦. એક ચોરિ ફૂટ ચામડીમાં પંદરિો છીિો હોય છે .
૩૧. માણિ જ્યારે બોલે છે ત્યારે એક િાથે ૭૨ સ્નાયુઓ િરિય હોય છે .
૩૨. માણિ િોધ- ગુસ્િો કરે ત્યારે ૧૨૮ સ્નાયુઓ ઉપર િીધી અિર થાય છે .
૩૩. મોટા મગજનુ ં વજન આશરે દોઢ રકલો હોય છે .
૩૪. નાના અને મોટા મગજમાં મળી કુ લ િો (૧૦૦) અબજ કોર્ષો હોય છે .
૩૫. સ્વાદ પરખવા જીભ ઉપર ૩૦૦૦ (ત્રણ હજાર) સ્વાદગ્રંસથઓ છે .
૩૬. જીભ ઉપરના સ્વાદ કે ન્િો દર દિ રદવિે નવા બને છે .
૩૭. માણિની આંખો ૨૪(ચોવીિ) કલાકમાં ૧૪,૪૦૦ વખત પલકારા મારે છે .
૩૮. એક સમસનટના ૧૫ શ્વાિ લેખે ૨૪ કલાકમાં આપણે ૨૧૬૦૦ શ્વાિ લઈએ
છીએ.
૩૯. ૨૪ કલાકમાં શરીરમાંથી નવ સછિો દ્વારા પાંચ રકલો કચરાનો સનકાલ થાય
છે .
૪૦. માણિને એક રદવિમાં ૧૩(તેર) ઘનમીટર શુધ્ધ હવાની જરૂર પડે છે .
૪૧. ૮ (આઠ) કલાકની ઊંઘમાં માણિ ૩૫ (પાંત્રીિ) વખત પડખાં બદલે છે .

11
૪૨. સપસનયલ, હાઈપોથેલેમિ, સપચ્યુટરી, થાઈરોડ, સ્વાદુ સપિંડ, એડ્રીનલ,
શુિસપિંડ, અંડસપિંડ ૮ ગ્રંસથઓ છે .
૪૩. શરીરમાં ૭૮ અંગો બે અક્ષરનાં છે જેમ કે હાથ, પગ, આંખ, કાન વગેરે.
૪૪. આંખ- કાન- નાકનાં ૬ દ્વાર, મુખ, લલિંગ, ગુદામળી કુ લ ૯(નવ) દ્વાર છે .
૪૫. શ્વિન- ઉત્િગડ- પાચન- રૂસધરાલભર્ષણ- જ્ાન= પાંચ તંત્રો શરીર ચલાવે છે .
૪૬. આંખની પાંપણો દર ૬૪ (ચોિઠ) રદવિે નવી ફૂટે છે .
૪૭. પ્રકાશનુ ં સવશ્લેર્ષણ કરવા આંખોમાં ૭૦ (સિત્તેર) લાખ રીિેપ્ટર હોય છે .
૪૮. આંખનો કોસનિયા એક માત્ર અંગ છે જેમાંથી એક પણ રક્તવારહની નથી.
૪૯. આંખો દ્વારા માણિ કુ લ ૨૦૦૦ (બે હજાર)થી વધુ રં ગો ઓળખી શકે છે .
૫૦. હોજરીનુ ં અંદરનુ ં આવરણ (પડ) દર ૧૦ (દિ) રદવિે નવુ ં બને છે .
૫૧. માણિના આખા શરીરમાં કુ લ ૬૦,૦૦૦ અબજ કોર્ષો છે .
૫૨. આખા શરીરના જ્ાનતંતઓ ુ ની લંબાઈ ૭૨ (બોત્તેર) રક.મી.ની થાય છે .
૫૩. આપણા શરીરમાં ૨/૩ ભાગમાં પાણી છે .
૫૪. શરીરનુ ં િામાન્ય તાપમાન ૯૮.૪ ફેરનહીટ હોય છે .
૫૫. િૌથી ઓછં માઈનિ- ૨૦ અને વધુ ૫૫ ડીગ્રી(ઠંડી- ગરમી) તાપમાન
શરીર િહન કરી શકે છે .
૫૬. આપણા શ્વાિ- ઉચ્વાિનો અવાજ ૧૦( દિ) ડેસિબલ હોય છે .
૫૭. બાળકને ૧૦૦, યુવાનને-૩૫૦૦, પ્રૌઢને- ૨૦૦૦ અને સ્ત્રીને ૧૮૦૦
કેલેરીની જરૂર પડે છે .
૫૮. આખા જીવનમાં (૨૦થી ૫૫ વર્ષડ) માણિ-૧૨૦ વખત રકતદાન કરી શકે
છે .
૫૯. ૧૦૦ વર્ષડની જજિંદગીમાં માણિ ૩૩ વર્ષડ ઊંઘવામાં જ વીતાવે છે .
૬૦. જીવન દરસમયાન માણિ પ ૃથ્વીની એક પ્રદલક્ષણા પ ૂરી થાય તેટલું ચાલે છે .
ઔષધ :
દવા માત્ર દવાની બાટિી અને ર્ોળીઓમાું િ હોય એવ ું ન હોય.
• વ્યાયામ એ દવા છે . મોસનિંગ વોક એ દવા છે .
• ઉપવાિ કરવો એ દવા છે . કુ ટુંબ િાથે જમવુ ં એ દવા છે .
• ખડખડાટ હિવુ ં એ દવા છે . ઘિઘિાટ ઊંઘવુ ં એ દવા છે .
• સમત્રો અને િહેલીઓ િાથે ગેટ ટુ ગેધર એ દવા છે . હંમેશા આનંદ માં રહેવ ુ ં
અને હિમુખ રહેવ ુ ં એ પણ દવા છે .
• પોઝીટીવીટી એ દવા છે . દયા અને કરુણા એ દવા છે . કૃતજ્તા અને પ્રેમ એ
દવા છે . સનયસમત ધ્યાન કરવુ ં તે દવા છે .
• અમુક પ્રિંગમાં મૌન અને કોઈ વાર એકાંતવાિ માં જવુ ં એ પણ દવા જ છે .
• અને… િૌથી અગત્યનુ ં િારા સમત્ર કે જેની િાથે જજિંદગીની બધી જ વાત શેર
કરી શકીએ એ એક દવાની દુ કાન છે ..:!!!

12

13

14
અનક્રમલણકા : યોર્ાહાર

15
૧. તમારે આ પસ્તક ર્ા માટે વાુંચવ ું િોઈએ?

16
૨. પ્રસ્તાવના

17

18

19
ર્ાસ્ત્રોક્ત રીતે ર્રીર સફાઈના મદ્દાઓ :
ર્ાસ્ત્રોક્ત રીતે ખોરાકના મદ્દાઓ :
આપણી ખોટી માજયતાઓ જે મોટા ભાર્ના િોકો સાચી માને છે :

20

21
૩. આ પસ્તકમાું સમિવાના મદ્દા
(૧) ર્રીર સફાઈ
(૧) એનનમા દ્વારા આંતરડાની સફાઈ :

22
િમણી મળત્યાર્ પહેિા અને પછી ડાબી
(૨) ર્રીરમાું ફરતા િોહીની સફાઈ :
સવારના ઉપવાસના ફાયદા :

23
(૨) ર્રીરનો ખોરાક :
બપોરન ું કદરતી ભોિન :
કદરતની િોહી બનાવવાની વ્યવસ્થા :
પાુંદડા અનાજ
24
ખોરાક વિનમાું હિકો એટિા પોષકતત્વો વધારે , Natural &
Seasonal
વિનદાર એટિી કૅિરી વધારે . is
નેચરિ, નસઝનિ, ઓરીજીનિ, રીઝનિ ખાઓ.
રદવસના ૨૪ કિાકન ું આયોિન :
દૂ ધ અને દૂ ધની બનાવટ છોડવી.
રાતન ું ભોિન અને સફાઈ :

25
૪. જીવની ર્ક્ક્ત
ર્રીર એટિે ર્ક્ક્ત (જીવની ર્ક્ક્ત) પેદા કરત એક િનરે ટર
મનટય તરીકે તમારો અવતાર અને ર્રીર :

26

27
જીવની ર્ક્ક્તમાું વધારો કરનાર પરરબળો :
(૧) કદરતી ખોરાક આપવાથી જીવની ર્ક્ક્ત વધે :

28
(૨) ઉપવાસથી ર્ીરીરને ડીટોક્સ એટિે

કે કચરામકત કરવ ું :
(૩) ખોરાકને પચાવવાનો સમય આપવો :
(૪) ર્રીરને આરામ આપવો / ઊંઘ આપવી :
(૫) હસમખો સ્વભાવ :
(૬) રમતો, કસરત અને યોર્ :
જીવની ર્ક્ક્તનો વ્યય કરનાર પરરબળો :
(૧) ર્રીરનો ખોટો ખોરાક અને પચવામાું ભારે ભોિન :

29
(૨) શ્રમ કરવાથી જીવની ર્ક્ક્તમાું ઘટાડો :
(૩) ખોરાકના અભાવથી જીવની ર્ક્ક્તમાું ઘટાડો :
(૪) ર્રીર શદ્ધદ્ધનો અભાવ :
(૫) માનનસક લચિંતાઓ :
(૬) વધ પડતો સુંભોર્ :

30
(૭) આધ્યાત્ત્મક પરરબળો :
જીવની ર્ક્ક્ત માટે ર્રીરની અવસ્થા પ્રમાણે ખોરાક :

(૧) નવકાસ કાળ (૨૫ વષગ સધી) :
(૨) નવકનસત કાળ (૬૦ વષગ) :
(૩) વાનપ્રસ્થ કાળ (૬૦થી વધારે ) :

31
૫. ર્રીર માટે યોર્ ર્ાસ્ત્ર
(૧) ફરિો એટિે યમ

32

33

34
(૨) નનયમ :

35
પ્રાણાયામ :

36
"ઈષ્જિયોનો રાજા, મન છે અને મનનો રાજા શ્વાસ છે ."

37

38
૬. માનવ ર્રીરની રચના : ર્ાકાહારી કે માુંસાહારી ?
(૧) િમીન પર રહેતા સ્થળચર પ્રાણીઓ અને

(૨) પાણીમાું રહેતા િળચર પ્રાણીઓ
(૧) નખ :

39
(૨) દાુંત :
(૩) જીભનો ઉપયોર્ :
(૪) ખોરાક ખાવાની પધ્ધનત :
(૫) ખોરાકની પ્રકૃનત :

40

41
૭. ર્રીરને િાગ પડતા નનયમો :

ર્રીરની સફાઈ અને ખોરાક :
(૧) ર્રીરની સફાઈ :

42
(૨) ર્રીરના ખોરાક :

43
૮. ર્રીરની સફાઈ : રોત્િિંદી સફાઈ
(૧) દાુંતની સફાઈ :
(૨) બીજી સફાઈ ટોઇિેટ (મળ ત્યાર્)

44
(૩) સ્નાન :

45
૯. ર્ાકાહારી પ્રાણી: સફાઈના કદરતી નનયમો

46

47
૧૦. માનવ ખાય એટિી વાર િઈ ર્કતો નથી - કારણો?
માનવન ું ખોટી માનનસકતામાું જીવવ ું :

48

49
(૧) અન્નમય ર્રીર : ખોરાકથી બનેલ.ું (૨) પ્રાણમય ર્રીર

(પ્રાણવાય) અને (૩) મનોમય ર્રીર (ચેતાતુંત્ર).

50

51

52
PASS !
PASS !
ખાવાની ખોટી પદ્ધનત

53

54

55
"ખાવાન ું એ રીતે ખાઓ જાણે પીતા હો, િયારે

પીવાન ું એ રીતે પીવો જાણે ખાતા હો"

56
ખોરાકની ખોટી ક્વોિીટી (ભારે ખોરાક)
પાુંદડા અનાજ

57

58

59
ર્રીરના ઉપયોર્ી અને

મોઢામાું િાળ બનાવનાર
સ ૂયગમખીના બીિ:
આમિીના કચ ૂકા:

60
૧૧. ર્રીર સફાઈ માટે યોર્ની રક્રયાઓ : ષટ્કમગ
ષટ્કમગના પ્રકારો:
(૧) નેનત (િિનેનત, સત્ર નેનત) :
(૨) વમન અને ધૌતી રક્રયા :

61
(૩) ર્ુંખપ્રક્ષાિન(પાચનતુંત્ર) અને બક્સ્ત રક્રયા :
(૪) કપાિભાનત :

62
(૫) ત્રાટક રક્રયા :
(૬) નૌિી રક્રયા :
૧૨. એનનમા (બક્સ્ત રક્રયા) ર્ા માટે અને કેવી રીતે િેવો.

63
એનનમા િેવાની પધ્ધનત :

64
િમણી મળત્યાર્ પહેિા અને પછી ડાબી

65
પ્રથમ તો કેથેટર પાઈપ અંદર કઈ રીતે નાખવી ?

66
પાઈપ અંદર િઈને કોઈ નકર્ાન તો નહી કરે ને ?

67
િમણી ડાબી
બાજ બાજ

68
જમણી બાજુ
ડાબી બાજુ
આંતરડાની સફાઈની રક્રયા ક્ાું સધી કરવી?

69
નાના આંતરડાની સફાઈ માટે

મળશદ્ધદ્ધ
ત્રીફિા ચ ૂણગ :

70
૧૩. ર્રીરની બીજી સફાઈ : ફરત ું િોહી

71

72

73
હવે િોહીને સાફ કરવા શ ું કરીશ?ું

74

75

76

77

78
સવારનો ઉપવાસ કેટિો કરવો િોઈએ ?
૧૪. ર્ાસ્ત્રોમાું ઉપવાસન ું મહત્વ

79

80

81
ઉપવાસ ર્ા માટે ?
"આહારમ્ પચતી ર્ીખી (િઠરાગ્ની), દોષનામ્ આહાર વિીત:."

82
ઉપવાસના પ્રકાર :

83
ઉપવાસ કેવી રીતે કરવા ?
ઉપવાસ છોડવાની રીત :

મખગ માણસ ઉપવાસ કરી ર્કે, છોડવાન ું કામ ડાહ્યા માણસન ું કામ છે .
ઉપવાસ દરનમયાન કમિોરી ?

84
ઉપવાસના ફાયદા :

85
૧૫. આયવેદ : "િુંઘનમ ્ પરમ ઔષધી"

86
૧૬. ર્રીરની બાયોિોજીકિ કિોક

ર્રીરની "મનની ઘરડયાળ"

87

88

89

90
૧૭. મનટય ર્રીરની ઘરડયાળનો ગિામ

91

92

93
ૂ માું સમિ
૧૮. ર્રીર સફાઈ માટે ટું ક

94
૧૯. ર્રીરનો ખોરાક : વનસ્પનત એ િ ખોરાક

95
૨૦. પુંચ તત્વનો ઉપયોર્ કરી ખોરાક બનાવત ું ક્િોરોરફિ
એ િ ર્રીરમાું િાિ રું ર્ન ું રહમોગ્િોબીન

96
Mg
(૧) અક્ગ્ન તત્વ :
(૨) વાય તત્વ :

97
(૩) િળ તત્વ :
(૪) પ ૃથ્વી તત્વ :
(૫) આકાર્ તત્વ :

98

99
પ્રભએ િીિામાુંથી બનેિા િાિ રું ર્ના

રહમોગ્િોબીનને પ્રાણીઓના ર્રીરમાું આપેિી
િવાબદારીઓ:

100

101

102

103
ખરાબ
રહમોગ્િોબીન

104

105
૨૧. નેચરિ, રીઝનિ, ઓરીજીનિ અને નસઝનિ ખોરાક

106
માનવ ર્રીર એટિે પુંચ તત્વોમાુંથી બનેલ ું પુંચ તત્વથી ચાિત ું

કદરતી મર્ીન એને કદરતે પુંચતત્વમાુંથી બનાવેિા ખોરાક આપીને
િ સારું રાખી ર્કાય. અકદરતી ખોરાક ર્રીર સારું રાખી ર્કે નહી, ના
િાુંબ જીવી ર્કે . ર્રીરને સમયાુંતરે સફાઈ કરો અને રીપેર કરવા
કદરતી ખોરાક આપો.

107
૨૨. ખોરાકના વિન અને સ્વાદ પ્રમાણે ગણધમો
ખોરાકના વિન(ડેજસીટી) પ્રમાણે ગણધમગ :
પાુંદડા અનાિ

108

109
સરર્વાના પાનમાું રહેિા પોષકતત્વો:
રિકાના પાનમાું રહેિા પોષકતત્વો:
રાઈફ્રુટ્સ અને અજય વિનદાર ખોરાકમાું રહેિી કૅિરી

110

111

112
તળાવમાું થતી િીિ એટિે પોષકતત્વોની ફેક્ટરી

113
ર્રીરમાું નવટાનમજસ માટે લિટિ નમિેટન ું મહત્વ

114

115

116

117
ર્રીરમાું કદરતી િોહી બનાવનાર
સરર્વાના પાન :
રફજડિા :

118
૨૩. ખોરાકના સ્વાદ પ્રમાણે ગણધમો :
(૧) ર્ળ્યો (કાબોહાઈરેટ) :

119
(૨) ખટાર્ :

120
ર્રીર સફાઈ માટે અદ્દભ ૂત ઔષધી એટિે હીમાિીયન બેરી
ખટાર્નો ઓવરડોઝ ર્રીરમાું નકર્ાન પણ કરે છે .

121
(૩) નતખાર્ :
(૪) કડવાર્ :
(૫) ખારો :
(૫) ત ૂરો :

122
૨૪. કફ, નપત્ત અને વાય પ્રકૃનતના કારણો
કફ :

123
નપત્ત :
વાય :

124
૨૫. રાુંધેિા ખોરાકની અસરો (રું ધાય તે ર્ુંધાય)

125
(૧) અનાિને બર્ાડીને ખાવ ું :
(૨)દાળભાત ખાઈને કેમ પાણી પીવ ું પડે છે ?

126
(૩) પથરી થવાના કારણો

127
(૪) િોહીની ખરાબ ક્વોિીટી :
(૫) હાટગ એટેક આવવાના કારણો : ખરાબ લોહી

128
(૬) ડાયાબીટીસ થવાના કારણો :

129

130
(૭) ખોરાક ર્રમ થવાથી થતા ફેરફાર :
(૮) ર્ામડા-ર્હેરની ર્ાય-ભેસના છાણ :

131

132
આદું િસણ િીંબ એપિ વીનેર્ાર અને મધમાુંથી બનાવેલ ું

હૃદય માટે ઉત્તમ ટોનીક

133
રસાયનચ ૂણગ (ર્ળો ર્ોખરું આમળા તિસી અશ્વર્ુંધા)
૨૬. િ ુંતનાર્કો બાબતે ખોટી માજયતા

134

135

136
િ ુંતનાર્કથી બચવા માટે સરળ ઉપાય :

137
૨૭. દૂધ અને તેની બનાવટ કેટિી ઉપયોર્ી :

138

139
સૌથી વધ ઉપયોર્માું િેવાતી દૂ ધમાુંથી બનેિી ચા:

140

141
ચા પીવાથી ર્રીરમાું થતા નકર્ાન :
ચા પર ડોક્ટરોના સ્ટેટમેજટ :

142
કોફીમાું પણ આ ચા જેવી િ પરીક્સ્થતીછે .
આમ દૂ ધની બનાવટ છોડવાથી અડધી લબમારી તો એમિ મટી જાય.

143
૨૮. દાુંત કેમ સડી જાય છે ?

144

145

146

147

148

149

150

151
૨૯. અસાધ્ય લબમારી માટે ભિામણો

ડાયાલબટીસ :

152
બી.પી. / બ્િોકેિ :
રકડની / િીવર કે કેજસર જેવા ર્ુંભીર રોર્ :

153

154

155

156
યોર્ નવજ્ઞાન
"કરો યોર્ રહો નીરોર્

કરાવો યોર્ ભર્ાવો રોર્"
"સોના જેવ ું છે આ ર્રીર

જેનો આધાર છે મા પ્રકૃનત"
પેટ બહાર રોર્ અંદર, શ્વાસ બહાર રોર્ બહાર.

157
અનક્રમલણકા

158
૧. યોર્ પરીચય : અટટાુંર્ યોર્

યોર્ એટિે શ?ું
"सा ववद्या ववर्ुक्तये !"

159
૨. યોર્ની નવનવધ વ્યાખ્યાઓ

મહષી પતુંિલિ યોર્દર્ગનના રચીયાતાએ વ્યાખ્યા આપતા કહ્ ું છે કે
|| योग: चित्तवृवत्त चिरोध: ||
|| योग: सर्ाचध: ||
એટિે કે સમાનધ િ યોર્ છે . કઠોપનીષદમાું કહ્ ું છે
"ઇજિીય સાધકને વર્ થઈ જાય છે તે યોર્ છે ."
"મનની સમાનધ અવસ્થા િ પરમ યોર્ છે ."
ભર્વદ્ ર્ીતામાું પણ યોર્ની વ્યાખ્યા કરી છે કે

|| सर्त्व योग: उच्िते ||
ભર્વદ્ ર્ીતા બીજી પણ યોર્ની વ્યાખ્યા આપે છે .

|| योग: कर्मशु कौशलर्: ||
યોર્ વર્ીટઠ માું પણ કહ્ ું છે .

"સુંસાર સાર્ર પાર ઉતારવાની રક્રયા યોર્ છે ."
યોર્ની અજય એક વ્યાખ્યા છે .

"જીવને પરમાત્માના સુંયોર્ને યોર્ કહે છે ."

160
૩. યોર્ના પ્રકારો

161
યોર્ન ું સ્વરૂપ :

162
૪. અટટાુંર્ યોર્નો પરીચય
સુંસ્કૃતમાું િખાયેિી આ વ્યાખ્યા નીચે મિબ છે .

||यर्चियर्ासिप्राणायार्प्रत्याहारघारणाध्यािसर्ाधयोडष्टागािी||

163
યમ નનયમ આસન પ્રાણાયામ પ્રત્યાહાર ધારણા ધ્યાન સમાનધ
૫. અટટાુંર્ યોર્ પ્રથમ અંર્ : યમ

164
૧. અરહિંસા ૨. સત્ય ૩. અસ્તેય ૪. બ્રહ્ચયગ ૫. અપરરગ્રહ.

મખ્ય યમ :

165

166

167

168
ર્ૌણ યમ :

169

170
૬. અટટાુંર્ યોર્ બીજ ું અંર્ નનયમ
૧. સૌચ ૨. સુંતોષ ૩. તપ ૪. સ્વાધ્યાય અને ૫. ઈશ્વરપ્રલણધાન

171

172
ર્ૌણ નનયમો:

173

174
૭. અટટાુંર્ યોર્ ત્રીિો ભાર્ આસન
|| स्थिरसुखर्ासिर् ||

175

176
૮. અટટાુંર્ યોર્ન ું ચોથ ું અંર્ "પ્રાણાયામ"
"શ્વાસ-પ્રશ્વાસને નનયત્રણ કરવ ું એિ પ્રાણાયામ"
"જેના વડે શ્વાસ બદ્ધ છે એને મનને પણ બાુંધી િીધ ું છે "
"અવીરત શ્વાસની ર્નતને તોડવાની રક્રયા એિ પ્રાણાયામ."
"સ્થીર આસન પર બેસીને બહારના પ્રાણવાયને ફેફસામાું ગ્રહણ

કરવાની રક્રયા શ્વાસ છે , ફેફસામાુંમાું રહેિા ખરાબ વાયને બહાર
કાઢવાની રક્રયા પ્રશ્વાસ છે . આ બુંનેની ર્નતને તોડીને રોકવી તે
પ્રાણાયામ છે ."
"હે રામ! ચીત્તના બે બીિ છે એક વાસના અને બીજ ું પ્રાણવાય, આ

બન્નેમાુંથી કોઈ પણ એકનો નીરોધ કરવાથી બીજાનો પણ આપમેળે
નનરોધ થઈ જાય છે ."
177
"હઠયોર્ી માટે પ્રાણાયામનો પરીશ્રમ િ કરવો યોગ્ય છે . પ્રાણાયામ

દ્વારા મન સ્થીર થાય છે કોણે ક્સ્વકાર નથી?"
૧. સરહત કું ભક અને ૨. કેવિ કું ભક.
સરહત કું ભક(પ્રાણાયામ)ના પ્રકારો:
અનિોમ નવિોમ પ્રાણાયામ :

178
આ પ્રાણાયામ બાબતે યોર્ ર્ાસ્ત્રોએ સરસ વાત કહેિી છે .

|| ઈષ્જિયોનો રાજા મન છે અને મનનો રાજા શ્વાસ છે . ||

179
સ ૂયગભેદન પ્રાણાયામ:

180
ભત્સ્ત્રકા પ્રાણાયામ :

181
ઉજ્જજાયી પ્રાણાયામ:
ર્ીતિી પ્રાણાયામ:
સીત્કારી પ્રાણાયામ:
પ્િાવીની પ્રાણાયામ:

182
ભ્રામરી પ્રાણાયામ:
મ ૂછાગ પ્રાણાયામ:

183
કેવિ કું ભક:
સુંસારીક વ્યક્ક્તઓ માટે રોિના પ્રાણાયામ:

184
૯. ૧. પ્રત્યાહાર

185
૨. ધારણા
૩. ધ્યાન

186
૪. સમાનધ

187
૧૦. યોર્નો ર્રીર પર પ્રભાવ

188
૧૧. પુંચકોષ દે હ

189
૧૨. મખ્ય પ્રાણ

190
૧૩. નાડીઓ અને ચક્રો

191
૧૪. પ્રાણાયામના નનયમો

192
૧૫. રોિના યોર્ માટે સમયપત્રક

193
૧૬. દૈ નીક યોર્ નર્લબરનો પ્રારું ભ
ર્ાયત્રી મુંત્ર
મહામ ૃત્યિ
ું ય મુંત્ર
સુંર્ઠન મુંત્ર
ર્ાુંનતમુંત્ર

194
૧૭. યૌર્ીક િોર્ીંર્
યોર્ીક િોર્ીંર્ના ૧૨ પોઝ

195
૧૮. સ ૂયગ નમસ્કાર
સ ૂયગ નમસ્કાર મુંત્ર
(૧) ૐ મીત્રાય નમઃ (૨) ૐ રવએ નમઃ

(૩) ૐ સ ૂયાગ ય નમઃ (૪) ૐ ભાનવે નમઃ
(૫) ૐ ખર્ાય નમઃ (૬) ૐ પટણે નમઃ
(૭) ૐ હીરણ્યર્ભાગ ય નમઃ (૮) ૐ મરીચયે નમઃ
(૯) ૐ આદીત્યાય નમઃ (૧૦) ૐ સવીત્રે નમઃ
(૧૧) ૐ અકાગ ય નમઃ (૧૨) ૐ ભાસ્કરાય નમઃ

196
૧૯. રોિ કરવાના પ્રાણાયામ : ભત્સ્ત્રકા પ્રાણાયામ
કપાિભાનત

197
બાહ્ય પ્રાણાયામ:

198
અક્ગ્નસાર રક્રયા
૨૦. સ ૂક્ષ્મ વ્યાયામ

199
પર્થી કમર સધી સ ૂક્ષ્મ વ્યાયામ:
બટરફ્િાય :
ગ્રાઇજડીંર્ (ઘુંટી-દળવ)ું :

200
ધડથી માથા સધીનો સ ૂક્ષ્મ વ્યાયામ:

201
અનિોમ-નવિોમ પ્રાણાયામ:
ભ્રામરી પ્રાણાયામ:

202
ઉદર્ીત એટિે કે ૐકાર પ્રાણાયામ:
પ્રણવ પ્રાણાયામ:
ઉજ્જિયી પ્રાણાયામ

203
૨૧. સહયોર્ી પ્રાણાયામ

કણગરોર્ાજતક પ્રાણાયામ:
ર્ીતિી પ્રાણાયામ

204
મ ૂછાગ પ્રાણાયામ
કેવિી પ્રાણાયામ
૨૨. રોિ કરવાના આસનો

205

206

207
૨૩. તત્વોન ું નનયમન કરનાર હસ્ત મિાઓ

208

209
૨૪. આદર્ગ રદનચયાગ

210
૨૫. આદર્ગ આહાર ચયાગ

211
નર્યાળામાું ૩, ઉનાળામાું ૨ અને ચોમાસામાું ૧ વાર િ ખાવ.ું
૨૬. નવરદ્ધ આહાર
ઠું ડા મતિબ ટોઇિેટ ક્િીનર
૨૭. નનનષદ્ધ આહાર

212
ઘર ઘથ્થ ું ઉપાયો

213

214
૨૮. રોિ યોર્ કરવાથી થતા ફાયદા

215
આમ શ ૂજય ખચગ સામે િાખોના ફાયદા મળે છે .
કરો "યોર્", રહો "નીરોર્".

216

217

218

219

220

221

222
૩૦. માણસના ૧૦૦ સારા અને ખરાબ ગણો
સારા માણસના ૧૦૦ ગણ ખરાબ માણસના ૧૦૦દગગણો

223
સારા માણસના ૧૦૦ ગણ ખરાબ માણસના ૧૦૦ દગગણો

224
સારા માણસના ૧૦૦ ગણ ખરાબ માણસના ૧૦૦ દગગણો

225
24 શુિ મધ
1. એનીમા (પોટ or એનીમા પંપ) 25 રિાયણ ચ ૂણડ (મધ િાથે લેવ)ુ ં
2 એનીમા (ડાઈરે ક્ટ નળ િેટ) 26 ગળોની ગોળી
3 મળશુદ્ધિ પાવડર 27 પપૈયા પાન ગોળી
4 મળશુદ્ધિ ગોળી 28 હબડલ ટી (ચા નો સવકલ્પ)
5 સત્રફલા (આંબલા, હરડે, બહેડા) 29 બાવળ ફળીનો ગોળી (ઢીંચણ)
6 આમળા પાવડર શુિ 30 લચયા િીડ્િ
7 હાટડ ટોનીક બીપી/વજન 31 રજકાના બીજ (ન્યુટ્રીશન)
8 એપલ સવનેગર 32 ટેસ્ટી ચાટ મિાલો
9 Sea Buckthorn (રહમાલયન બેરી)
33 સ્પીરુલીના ટેબ્લેટ્િ B-12
10 સુયડમખ ુ ી બીજ 34 મોરીન્ગા લચયા કેપ્સ્યુલ
11 પમ્પ્કીન બીજ 35 લગલોય એક્િટ્રેકટ કેપ્સુલ
12 ખજુર / ગોળ / (ડાયાબીટીિ / જોઈન્ટ પેઈન)
રફલ્ટર તેલ (કોલ્ડ પ્રેિ) 36 દાંતનુ ં તેલ / મંજન
13 કાકવી (Sugarcan Syrup) 37 સ્કીન કેર મલમ
14 કચ ૂકા 38 અશ્વગંધા ગોળી શન્ક્ત વધડક
39 ગોખરું વટી (રકડની માટે)
40 થેરાપી પ્લેટ /
15 ફીન્ડલા રહમોગ્લોબીન માટે જલનેતી / સ ૂત્રનેસત
16 ગ્રીન જ્યુિ પાવડર
17 િરગવો પાન/સિિંગ પાવડર 41 નવી ભોજન પ્રથા/ રે િીપી /
18 િરગવોપાન ગોળી(તમામ રોગ,ઢીંચણ) યોગ સવજ્ાન
19 રજકાનો પાવડર
42 એનીમા ટયુબ િેટ
20 ઘઉંજવેરા પાવડર WheatGrass
43 ગરણુ ં (જ્યુિ બનાવવા)
21 િીિમ પાન પાઉડર
44 ઘર્ષડણ થેલી, આઈવોશ કપ,
22 લલટલ મીલેટ :
સ્િબર
(તાંદળા, કોદરી, િામો, મોરરયો)
45 કેથેટર મોટી 2 ફૂટ /
કેથેટર રબર
23 તુલિી, આદું, હળદર, ગળો
46 કેથેટર નાની 1 ફૂટ
નો Ext.(શરદી ખાંિી તાવ)

226
રોર્ પ્રમાણે પ્રોડક્ટ

(કરીયરથી મુંર્ાવવા વોટ્સેપ (+91) 9173602208)
1. ઓબેનસટી : (વિન ઉતારવા માટે) : રદવિે) અથવા મળશુદ્ધિ ગોળી (વેઇટ

(૧) એનીમા અને સત્રફલા / મળશુદ્ધિ (આંતરા લોિ) રાત્રે ૧ ગોળી આંતરે રદવિ
રદવિે) અથવા મળશુદ્ધિ ગોળી (વેઇટ (૨) બાવળ ફળી ગોળી ૨-૨ ભોજન પછી
લોિ) રાત્રે ૧ ગોળી આંતરે રદવિ (૩) િરગવા પાન ગોળી ૩-૪ ગોળી
(૨) એપલ સવનેગર ૨ ચમચી પાણી િાથે (૪) મોરીન્ગા લચયા કેપ્સ્યુલ
ખાલી પેટે (એિીડીટી માં ભોજન પછી (૫) જોઈન્ટ પેઈન કેપ.
(૩) ગ્રીન જ્યુિ ૧ ચમચી પાણી િાથે 7. ચામડીના રોર્
રદવિમાં ૨ વાર (૧) એનીમા અને સત્રફલા / મળશુદ્ધિ (આંતરા
2. ડાયાબીટીસ: રદવિે) અથવા મળશુદ્ધિ ગોળી (વેઇટ
(૧) એનીમા અને સત્રફલા / મળશુદ્ધિ (આંતરા લોિ) રાત્રે ૧ ગોળી આંતરે રદવિ
રદવિે) અથવા મળશુદ્ધિ ગોળી (વેઇટ (૨) દાદર ખરજવા માટે સ્કીન કેર મલમ
લોિ) રાત્રે ૧ ગોળી આંતરે રદવિ (૩) ગ્રીન જ્યુિ
(૨) ડાયાબીટીિ કેપ્સ્યુલ જમ્યા પહેલા ૧ ે ને મયા / એનેનમયા
8. રહમોગ્િોબીન / થેિસ
(૩) ગ્રીન જ્યુિ ૧ ચમચી પાણી િાથે (૧) એનીમા અને સત્રફલા / મળશુદ્ધિ (આંતરા
રદવિમાં ૨ વાર રદવિે) અથવા મળશુદ્ધિ ગોળી (વેઇટ
(૪) ઘઉં ચોખા મકાઇ ના બદલે લીટલ સમલેટ લોિ) રાત્રે ૧ ગોળી આંતરે રદવિ
3. બીપી / કોિેસ્રોિ / બ્િોકેઝ : (૨) ફીન્ડલા (૩) ગ્રીન જ્યુિ (૪) ખજુ ર/
(૧) એનીમા અને સત્રફલા / મળશુદ્ધિ (આંતરા મધ / કાકવી
રદવિે) અથવા મળશુદ્ધિ ગોળી (વેઇટ (૫) દેશી ગોળ / ચણા
લોિ) રાત્રે ૧ ગોળી આંતરે રદવિ 9. અર્ક્ક્ત / વિન વધારવા
(૨) એપલ સવનેગર ૨ ચમચી પાણી િાથે (૧) સુરજમુખી / પમ્પ્કીન/દેશી ખજુ ર/કાકવી
ખાલી પેટે (એિીડીટી માં ભોજન પછી / (૨) ફીન્ડલા / ગ્રીન જ્યુિ (૩) લલટલ મીલેટ
રહમાલીયન બેરી (૪) અશ્વગંધા ૨-૨ ગોળી ભોજન પછી
(૩) હાટડ ટોસનક ૨ ચમચી ૨-૩ વાર ખાલી પેટે 10. ઊંઘ માટે
પાણી િાથે (૧) એનીમા અને સત્રફલા / મળશુદ્ધિ (આંતરા
(૪) ઘઉં ચોખા મકાઇ ના બદલે લીટલ સમલેટ રદવિે) અથવા
(૫) રીફાઇન્ડ તેલના બદલે કોલ્ડ પ્રેિ રફલ્ટર મળશુદ્ધિ ગોળી (વેઇટ લોિ) રાત્રે ૧
તેલ ગોળી આંતરે રદવિ
4. ર્રદી / ખાુંસી / ઉદરસ (૨) િાઉન્ડ સ્લીપ કેપ્સ્યુલ (૩) મોરીન્ગા
(૧) ત ુલિી ડ્રોપ (૨) હાટડ ટોસનક (૩) હબડલ ટી લચયા કેપ્સ્યુલ
5. તાવ / ડેજગ્ય ું લચકનગનનયા જેવા 11. માઈગ્રેન / માથાના દઃખાવા /
વાયરિ પારકિજસન / િકવો
(૧) પપૈયા પાન ગોળી ૨-૨ ગોળી બે રદવિ (૧) એનીમા અને સત્રફલા / મળશુદ્ધિ (આંતરા
ભોજન પછી રદવિે) અથવા મળશુદ્ધિ ગોળી (વેઇટ
(૨) રિાયણ ચણડ ૂ ૧ ચમચી મધ / કાકવી િાથે લોિ) રાત્રે ૧ ગોળી આંતરે રદવિ
(૩) ગળોની ગોળી ૨-૨ ગોળી અઠવારડયામાં (૨) ફીન્ડલા/ગ્રીન જ્યુિ
બે વાર (૩) રહમાલીયન બેરી
6. સાુંધાના / કમર દઃખાવા (૪) મોરીન્ગા લચયા કેપ્સ્યુલ
(૧) એનીમા અને સત્રફલા / મળશુદ્ધિ (આંતરા 12. દાુંત મિબત કરવા : તેિ / મુંિન
227

228

229
િે ખ ક : યોર્ાહાર એક્સપટગ રાજેર્ પટે િ

Member : INO/GJ/16623 (International Naturopathy Organisation)
NDDY (Naturopathy & Yoga - AINCF), YTTC (Lakulish Yoga University.),
CFN(Food&Nutrition), CYS(Yoga Science),
CMS&ED(IRMA), BSE(Solar Energy-NCVT) DE (Civil), Oracle (data),
Mobile : +919173602208
E-mail : yogteacher@yahoo.com
638/3B, Suryarath, Sector-8, Gandhinagar
નોધ : યોર્ાહાર (YOGAHAR, YOGAAHAR & NDS (Natural Diet System) એ રજી. નામ છે અને
તેના માલલક પટે લ રાજેશકુ માર િોમાભાઈ છે . મંજુરી વગર ઉપયોગ કરવો તે ગુનો છે .

NDS YOGA CENTER

230

Yogahar E Book

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Yogahar E Book

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

યોર્ાહાર (આહારન ું એન્જિનનયરરિંર્) નેચરલ ડાયટ સિસ્ટમ YogaAhar®

િે ખ ક : યોર્ાહાર એક્સપટગ રાજેર્ પટે િ

શ્રી રામ ફાઉજડેર્ન સુંચાલિત

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

भगवद गीता : योग: कर्मषु कौशलर्

શ્રી રામદે વજી મહરાજ શ્રી શ્રી રસવશંકર શ્રી રાજર્ષીમુની

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

"યોર્ાહાર" એટિે કદરતના નનયમ વાળી આહાર પદ્ધનત,

રદનેર્ પટે િ નરે ર્ પટેિ

શ્રી રામ ફાઉજડેર્ન સુંચાલિત

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

અંડે સો નપિંડે, નપિંડે સો બ્રહ્ાુંડે,

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

વૈજ્ઞાનનક દૃષ્ટટએ ર્રીર રચનાન ું વણગન :

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

૧. તમારે આ પસ્તક ર્ા માટે વાુંચવ ું િોઈએ?

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

ર્ાસ્ત્રોક્ત રીતે ર્રીર સફાઈના મદ્દાઓ :

ર્ાસ્ત્રોક્ત રીતે ખોરાકના મદ્દાઓ :

આપણી ખોટી માજયતાઓ જે મોટા ભાર્ના િોકો સાચી માને છે :

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

૩. આ પસ્તકમાું સમિવાના મદ્દા

(૧) ર્રીર સફાઈ

(૧) એનનમા દ્વારા આંતરડાની સફાઈ :

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

િમણી મળત્યાર્ પહેિા અને પછી ડાબી

(૨) ર્રીરમાું ફરતા િોહીની સફાઈ :

સવારના ઉપવાસના ફાયદા :

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

(૨) ર્રીરનો ખોરાક :

બપોરન ું કદરતી ભોિન :

કદરતની િોહી બનાવવાની વ્યવસ્થા :

નેચરિ, નસઝનિ, ઓરીજીનિ, રીઝનિ ખાઓ.

રદવસના ૨૪ કિાકન ું આયોિન :

દૂ ધ અને દૂ ધની બનાવટ છોડવી.

રાતન ું ભોિન અને સફાઈ :

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

મનટય તરીકે તમારો અવતાર અને ર્રીર :

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

જીવની ર્ક્ક્તમાું વધારો કરનાર પરરબળો :

(૧) કદરતી ખોરાક આપવાથી જીવની ર્ક્ક્ત વધે :

માર્ગદર્ગન માટે વોટ્સેપ 9173602208 Youtube : YogaAhar Natural Diet System

(૨) ઉપવાસથી ર્ીરીરને ડીટોક્સ એટિે

(૩) ખોરાકને પચાવવાનો સમય આપવો :

(૪) ર્રીરને આરામ આપવો / ઊંઘ આપવી :

(૫) હસમખો સ્વભાવ :

(૬) રમતો, કસરત અને યોર્ :

જીવની ર્ક્ક્તનો વ્યય કરનાર પરરબળો :

(૧) ર્રીરનો ખોટો ખોરાક અને પચવામાું ભારે ભોિન :