Wskazówki do notatki o znaku

1. Co to jest znak? Fragment rzeczywistości (przedmiot, zjawisko fizyczne,

czynność lub jej wytwór), który ma znaczenie, tzn. wskazując na coś innego niż
on sam, niesie określoną informację.
2. Znak jest dwudzielny – składają się nań: element znaczący (np. ślad atramentu na
papierze, gest, dźwięk); element znaczony (treść znaku: przedmiot, na który
wskazuje; sens, który przekazuje).
3. Uporządkowany system znaków nazywamy kodem.
4. Nauka o znakach to semiotyka.
5. Nauka o znaczeniach znaków to semantyka.
6. Znaki dzielimy na naturalne i konwencjonalne.
7. Naturalne (symptomy, oznaki) nie są wysyłane celowo i nie mają świadomego
nadawcy (szron, chmury, słońce, mech itp.); opierają się na związkach
przyczynowo-skutkowych lub na współwystępowaniu zjawisk.
8. Konwencjonalne (umowne) opierają się na określonej „umowie” (konwencji),
która umożliwia nadawcy i odbiorcy porozumienie; są przekazywane świadomie i
celowo – mają nadawcę i odbiorcę, a więc służą komunikowaniu się (np. znaki
drogowe).
9. Znaki konwencjonalne mogą przypominać swą formą to, co oznaczają (wtedy
nazywamy je znakami ikonicznymi), lub być pozbawione tego związku
(wówczas nazywamy je arbitralnymi, ewentualnie symbolicznymi).
10. Język jest systemem znaków konwencjonalnych i reguł ich użycia (zasady
gramatyki) służącym do porozumiewania się (tak mówią wszystkie Wasze
podręczniki, my wiemy, że także, a może przede wszystkim, do myślenia!).
11. Na system znaków języka składają się morfemy (sprawdźcie co to takiego!),
wyrazy i związki wyrazowe, z których tworzy się wypowiedzi mówione i pisane.
12. System językowy wyróżnia to, że ma charakter otwarty – może być łatwo
uzupełniany o nowe elementy.