ULTRAZVUČNE

KARAKTERISTIKE UPALNIH
PROMJENA BUBREGA

SPECIJALIZANT: Mentor:
Melisa Čalkić Elezović Prim.dr. Edin Herceglija
POLOŽAJ I OBLIK BUBREGA

 parni organi
 smješteni retroperitonealno u projekciji XII
torakalnoga do III lumbalnoga kralješka
 gornja trećina leži na dijafragmi, a dvije trećine na
m.quadratus lumborum
 gornji polovi su medijalnije i bliže položeni uz
kralježnicu od donjih polova
 desni je 2 cm niže položen od lijevog
 oba su respiratorno pomični
 oblik zrna graha sa konveksitetom lateralno,
medijalni rub u srednjem dijelu uvučen - hilus
bubrega
 razlikuju se gornji ili kranijalni i donji ili kaudalni
pol, te prednja ili ventralna i zadnja ili dorzalna
strana bubrega

GRAĐA BUBREGA

 parenhim (periferno) i sinus (centrano)

 izvana fibrozna i masna kapsula
 parenhim se sastoji od korteksa i medule
 u korteksu nefroni i uz njih sabirni vodovi-
kanalići
 medularni dio čine piramide (baza okrenuta
prema korteksu; vrh piramide-papila
prema sinusu)
 sinus bubrega – centralni dio u kojem su
smješteni kanalni sistem burega, grane
renalne arterije i vene, limfne žile,
nervi, vezivno i masno tkivo

EHO STRUKTURA BUBREGA

 kontura hiperehogena, odgovara masnoj

kapsuli bubrega
 parenhim sitnozrnast, homogene strukture
 ehogenost parenhima manja od ehogenosti
parenhima jetre i slezene ili ista kao i
slezene
 korteks – vanjski, ehogeniji sloj
 medula - unutrašnji sloj, manje ehogenosti
( hipo do anehogene piramide)
 sinus jače ehogen do hiperehogen, mijenja
se tijekom života, a u prvom redu ovisi
o sadržaju masti

UZ VELIČINA BUBREGA

 varijabilna u odnosu na spol i godine života

 kod novorođenčeta je oko 5 cm, povećava se s godinama
 poslije 40-te godine se smanjuje ovisno o starenju organizma i zdravstvenom stanju
 uzdužni promjer prosječno iznosi 90 – 120 mm (lijevi veći 5 – 15 mm)
 mjeri se od najizbočenijeg dijela polova u uzdužnom sagitalnom i koronalnom presjeku
 kod niskih osoba < 80 mm, a kod visokih do 130 mm
 širina i debljina bubrega su u skladu sa dužinom i oblikom bubrega
 prosječna širina iznosi 50 – 60 mm, mjeri se od hilusa do najizbočenijeg dijela lateralne konture
 širina parenhima nejednaka u svim dijelovima bubrega, znatno ovisi o veličini i obliku bubrega te o smjeru
presjeka
 varira kod iste osobe s godinama i ovisno o hidraciji bubrega (širi poslije davanja diuretika i kod dijabetesa)
 prosječna širina parenhima iznosi 10-20 mm, mjeri se na granici srednje i vanjske trećine bubrega

AKUTNI PIJELONEFRITIS – definicija, etiologija

 akutna nespecifična, žarišno raspoređena infekcija bubrežnog tkiva

 bakterijska infekcija
 nastaje ascendentnim putem iz mokraćnih puteva i pijelona,
 hematoheno,
 limfogeno,
 per continuitatem.

PHD

 Makroskopski – hiperemija bubrega i pijelona

 Histološki – žarišta upale u intersticiju, posebno medule i lezija epitela kanalića.
Karakteristično je prisustvo mikroorganizama u bubregu i poremećaj ravnoteže
uzročnik – tkivo što uslovljava obaveznu destrukciju intersticijuma bubrega
 Najćešće su zahvaćena oba bubrega, ali može biti i fokalni oblik.
Klinička slika

 naglo učestalo mokrenje, groznica, povišena temperatura, bolovi u slabinama , bolna

lumbalna osjetljivost
 u krvi leukocitoza
 u urinu leukocitni cilindri
UZ nalaz

- ultrazvučni pregled pijelonefritisa može biti od pomoći u definiranju dijagnoze, pridonoseći

procjeni akutnih promjena na zahvaćenom bubregu
- povećanje veličine bubrega zbog edema parenhima
- pojačanje ehogenosti korteksa, smanjenje ehogenosti piramida, suženje sinusa
- nema znakova dilatacije kanalnog sistema
- zavisno od faze bolesti dolazi do promjene UZ slike
-izmjena u ehogenosti
bubrežnog parenhima - Smanjena vaskurarizacija na dopplerskoj analizi

 

  -
Difuzno hipoehogena i zadebljala kora s komprimiranim bubrežnim sinusima.
 Ultrasonografija možda neće uočiti nikakve promjene u mnogim slučajevima
pijelonefritisa, ali ponekad može pomoći u postavljanju dijagnoze s obzirom na
kliničke menifestacije bolesti.

 Također može identificirati pridružene komplikacije poput bubrežnog apscesa ili
pokazati eventualnog uzročnika, poput bubrežnog kamenaca.
 Akutni unilateralni pijelonefritis

1. Uvećan i hipoehogen lijevi

bubreg sa smanjenom
vaskularizacijom.
Nema evidentnog
kamenca ili
hidronefroze.
2. Desni bubreg pokazuje
uredne eho
karakteristike.
Akutni unilateralni pijelonefritis
HRONIČNI PIJELONEFRITIS – definicija i etiologija, PHD

 hronično patološko stanje bubrega

 nastaje kao rezultat bakterijske infekcije bubrega
 razvija se tiho ili od neizliječenog akutnog pijelonefritisa
 patohistološki – žarišna celularna infiltracija intersticija limfocitima i histiocitima uz
promjene na tubulima, bujanje veziva s deformacijom i poremećajem arhitektonike
bubrega. Glomeruli u području nefrona zahvaćeni pijelonefritičnim promjenama su
hijalinizirani.
Klinička slika

 opći simptomi
 dizurija, poliurija i nikturija
 u dvije trećine pacijenata razvije se hipertenzija

 ubrzana SE, izražena anemija, katjad leukocitoza
 u mokraći blaga proteinurija, leukociturija ili leukocitni cilindri, te znatna piurija
UZ nalaz

 Kod hroničnog pijelonefritisa dolazi do dilatacije i deformacije čašica kanalnoga sustava te

stvaranja šupljina na rubu sinusa i parenhima.
 Šupljine se vide kao nepravilne anehogene strukture.
 Parenhim je uži pojačane ehogenosti
 Asimetrično smanjenje veličine bubrega, površina je neravna s uvučenjima i vezivnim
tračcima
Kronični pijelonefritis ostavlja dugotrajne posljedice infekcije.
Općenito, bakterijska infekcija rezultira žarišnim ožiljcima u korteksu bubrega i
obično je povezana s nekom vrstom izobličenja čašica.

- bubrežni ožiljak
- atrofija bubrega
- suženje korteksa bubrega
- kompenzatorna hipertrofija normalnog tkiva
- zadebljanje i proširenje PK sistema
- asimetrični bubrezi

Dugotrajne komplikacije nisu u potpunosti razjašnjene, ali čini se da ne postoji

povezanost s hipertenzijom ili progresivnom azotemijom-
- sužen parenhim pojačane ehogenosti
Ultrasonografija kroničnog pijelonefritisa sa smanjenom veličinom bubrega i
žarišnim kortikalnim stanjivanjem.
AKUTNI GLOMERULONEFRITIS – definicija, etiologija

 bilateralna bakterijska upala bubrega u kojoj su zahvaćeni glomeruli, a popratno i druge

strukture nefrona
 patogenetski je osnovno zbivanje imunosna reakcija na razini glomerularnog tkiva
 najvažniji antigeni koji mogu biti odgovorni za nastanak glomerulonefritisa su:
 egzogeni – bakterije (Streptoccocus beta haemoliyticus, Staphylococus aureus), virusi
(hepatitis B, incorna, morbili, Epstein Barr), gljivice (Candida albicans), supstance
koje se koriste radi liječenja (penicilamin, soli zlata, heroin, toksoidi)
 i endogeni (imunoglobulini, DNA, tiroglobulin, tumorski – karcinomi, limfomi).
Klinička slika
 Počinje osjećajem mukle, neodređene boli obostrano lumbalno, uz primjetno smanjenje
količine mokraće, koja je tamnije boje s iznenadnom pojavom hematurije i
proteinurije.
 Zbog retencije soli i vode nastaju edemi, u početku oko očiju, periorbitalni, a zatim po
čitavom tijelu, pa i tjelesnim šupljinama (pleuralni izljev i ascites). Izljevi imaju
karakter transudata.
 Razvija se arterijska hipertenzija, a može biti izražena glavobolja i znakovi encefalopatije,
te poistojati raš po koži i sluzokožama.

UZ nalaz

 bubrezi su povećani
 parenhim proširen zbog edema, pojačana ehogenost korteksa, smanjena ehogenost
piramida, koje su proširene i zaobljene
 sinus je sužen zbog edema parenhima, bez znakova dilatacije kanalnog sistema
 u okolini bubrega, te u abdominalnoj i pleuralnoj šupljini može se pojaviti slobodna
tečnost

 Diferencijalna dijagnoza: akutna bubrežna insuficijencija, DM, ciroza jetre, uzimanje veće
doze diuretika i zarazne bolesti sa toksemijom
Akutni glomerulonefritis
HRONIČNI GLOMERULONEFRITIS – definicija i etiologija,
klinička slika

 perzistentno oboljenje bubrega nastaloposlije prebolovanog, nesaniranog akutnog

glomerulonefritisa
 Etiologija – najčešće porijekla poststreptokoknog glomerulonefritisa, membranskog
glomerulonefritisa, a u velikom broju slučajeva idiopatskog porijekla.
 klinička slika ovisi o stadiju bolesti. Nerijetko su tegobe nespecifične – gubitak apetita,
mučnina, slabost, povraćanje. Većina bolesnika ima povišen krvni tlak. Poslije akutnog
glomerulonefritisa može postojati trajna proteinurija, proteinurija sa eritrociturijom,
rekurirajućom eritrociturijom, sniženjem parametara renalne funkcije
 u 20% slučajeva za vrijeme polagane progresije bolesti javljaju se atake akutnog nefritisa
praćene hematurijom, eritrocitnim cilindrima i oligurijom.
UZ nalaz

 Bubrezi su jednakomjerno smanjeni.

 kontura bubrega je glatka. Parenhim je sužen, ehogeniji, kortikomedularna granica nije
izražena. U parenhimu se često javljaju sitne ciste. Sinus je hiperehogen. U odnosu na
širinu parenhima i veličinu bubrega izgleda širi. Unutar sinusa ponekad se vidi proširen
pijeločašični sistem.
 U terminalnoj fazi bubrezi su jako smanjeni, 5 – 7cm s jedva vidljivom granicom između
parenhima i sinusa ili se parenhim vidi kao hipoehogeni rub uz hiperehogeni sinus.

 Dif,dg.: hipoplazija bubrega, hronični pijelonefritis, tubulske bolesti bubrega, sistemse
bolesti vezivnog tkiva, amiloidoza.
- oba bubrega su edematozna, izraženije desno
- bilateralna heteroehogenost bubrežnog parenhima i nejasna kortikomedularne
diferencijacije, bez hidronefroze
 HRONIČNI INTERSTICIJSKI NEFRITIS
 Morfološka slika se ne može razlikovati
od hroničnog pijelonefritisa, ali
sigurno nije uzrokovan izravnom
gnojnombakterijskom infekcijom
bubrega
 Moze biti uzrokovan mnogim
nebakterijskim faktorima,
uključujući egzogene toksine,
metaboličke imunološke nokse
 U kliničkoj slici dominiraju patološki
nalazi mokraće koji se nađu slučajno
ili s anemijom nejasnog porjekla,
arterijskom hipertenzijom i znacima
već razvijene hronične bubrežne
insuficijencije..

 Ukoliko je hronični intersticijski nefritis
nastao usljed bakterijske infekcije on
pretstavlja samo sinonim za hronični
pijelonefritis.
 UZV nalaz - blago smanjenje veličine
bubrega, površina je neravna zbog
lokalnih upalnih promjena i cijeljenja

Parenhim je neravnomjerno stanjen i
neravnomjerno pojačane ehogenosti
 UZ slika može biti slična hroničnom
pijelonefritisu, a u fazi akutizacije
akutnom glomerulonefritisu
HEMORAGIJSKA VRUĆICA – definicija i etiologija

 Uzročnik je Hantavirus.
 Febrilni stadij sa nespecifičnim simptomima, iznenadnom pojavom temperature, groznice,
malaksalošću, glavoboljim, bolovima u mišićima i abdomenu, mučninom,
povraćanjem---
 Pregledom se mogu vidjeti konjuktivalnainfekcija i petehijalna krvarenja koja se,
uglavnom zapažaju na nepcu i grudnom košu, te krvarenja iz gingiva.
 Eritematozni osip se može vidjeti na licu, vratu i gornjem dijelu tijela. Također se mogu
naći i periorbitalni edemi i bolna osjetljivost u slabinama i abdomenu.
 Potom bolesnik prolazi kroz fazu hipotenzije, oligurije, poliurije
 Slijedi faza rekonvalescencije.
UZ nalaz

 U akutnoj fazi je praktično identičan akutnom glomerulonefritisu.

 Bubrezi su povećani.
 Parenhim proširen zbog edema, pojačana je ehogenost kore, smanjena ehogenost piramida,
koje su proširene i zaobljene
 Sinus je sužen zbog edema parenhima, bez znakova dilatacije kanalnog sustava
 U okolini bubrega, te u abdominalnoj i pleuralnoj šupljini se može pojaviti slobodna
tečnost sa znacima uvećanja parenhimskih organa.
APSCES BUBREGA

 Fokalno gnjojno oboljenje bubrega

 Bakterijska infekcija
 U kliničkoj slici opća slabost, često generalizirani šok, bolovi u predjelu bubrega, groznica.
 U laboratorijskim nalazima leukocitoza, trombocitopenija i oštećenje bubrežne funkcije
 UZ nalaz – apsces se vidi kao manje ehogena fokalna promjena, jasno ograničena od okoline.
Vrlo brzo se povećava i mijenja ehogenost, postaje heteroehogena. Miješsni su ehogeni
dijelovi gustog sadržaja, anehogeni s tekućim sadržajem i hiperehogeni zbog sadržaja plina
u obliku kometinog repa ili s akustičnom sjenom.
 Prisustvo zraka u kolekciji znak je dužeg postojanja apscesa.
 Dif.dg.: tumor bubrega, metastaza u bubregu, tuberkuloza bubrega, infarkt bubrega u akutnoj
fazi.
 Lijevi bubreg pokazuje normalnu
kortikomedularnu diferencijaciju. U
donjim čašicama dolazi do
zadebljanja uroepitela.
 Uočava se dobro definirana parenhimska
kolekcija na donjem polu bubrega.
Hvala na pažnji!