BÀI 5: CÁC SƠ ĐỒ LOGIC CƠ BẢN (3)

CÁC BỘ PHÂN KÊNH VÀ HỢP KÊNH

1. Bộ chuyển mạch hợp kênh và phân kênh (Multiplexer & Demultiplexer)
1.2. Bộ hợp
kênh 1 bit (2:1)
dùng cổng logic

Bảng D5-1 Theo dõi trạng thái đèn LED chỉ thị. Đèn LED sáng, chứng tỏ mức ra là cao
(1), đèn LED tắt - là mức thấp (0). Ghi kết quả vào bảng D3-1.
LỐI VÀO – Input LỐI RA – Output
LS7 LS8 DS1 Trạng thái Ký hiệu theo lối vào
A B S Y (A/B)
1 0 0 0 B
1 0 1 1 A
0 1 0 1 B
0 1 1 0 A
1 1 0 1 A/B
1 1 1 1 A/B
Câu hỏi 1 Căn cứ nguyên lý hoạt động của sơ đồ, ghi mã kênh vào A hoặc B vào cột ký
hiệu theo lối vào. Kiểm tra sự trùng hợp giá trị trạng thái theo các hàng
tương ứng của cột:
Nếu S = 0 thì đầu ra chân B;
Nếu S = 1 thì đầu ra chân A;
Nếu A và B giống nhau thì đầu ra giống cả A và B
1.3. Bộ hợp
kênh 4 bit (2:1)
dùng vi mạch
chuyên dụng

Bảng D5-2 Theo dõi trạng thái đèn LED chỉ thị. Đèn LED sáng, chứng tỏ mức ra là cao
(1), đèn LED tắt - là mức thấp (0). Ghi kết quả vào bảng D3-1.
LỐI VÀO – Input LỐI RA – Output
Ký hiệu theo
Trạng thái
G S 1A 2A 3A 4A 1B 2B 3B 4B lối vào A/B
1Y 2Y 3Y 4Y
1 x x x x x x x x x 0000
0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 1111 A
0 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1111 B
Câu hỏi 2 Nêu nguyên lý hoạt động của bộ hợp kênh trên:
Khi chân S = 0 thì tín hiệu kênh A đi qua, đầu ra sẽ lần lượt là 1A 2A 3A 4A
Khi chân S = 1 thì tín hiệu kênh B đi qua, đầu ra sẽ lần lượt là 1B 2B 3B 4B
1.4. Bộ hợp
kênh (8:1) dùng
vi mạch chuyên
dụng

Bảng D5-3 EN A B C LS1-D0 Y

1 x x x 1 0
0 0 0 0 1 1
0 0 0 1 1 1
0 0 1 0 1 1
0 0 1 1 1 1
0 1 0 0 1 1
0 1 0 1 1 1
0 1 1 0 1 1
0 1 1 1 1 1
Câu hỏi 3 Nếu có 16 lối vào từ D0-D15 thì cần tối thiểu mấy bit điều khiển?
16 nối vào cần 4 lối vào điều khiển vì 2^4 = 16

2. Bộ chuyển mạch phân kênh (Demultiplexer)

2.2. Bộ phân
kênh 1 bit (1:2)
dùng cổng logic

Bảng D5-4 Căn cứ nguyên lý hoạt động của sơ đồ, ghi tên mã lối vào A cho kênh Y1
 hoặc Y2 vào cột kí hiệu theo lối vào. Kiểm tra sự trùng hợp giá trị trạng thái
theo các hàng tương ứng của cột:
LỐI VÀO (INPUT) LỐI RA (OUTPUT)
LS8 DS1 Trạng thái Ký hiệu Trạng thái Ký hiệu
A S Y1 Y1 Y2 Y2
1 1 Bật 1 Tắt 0
1 0 Tắt 0 Bật 1
Câu hỏi 4 Nêu sự khác biệt giữa phân kênh và hợp kênh:
- Chức năng logic cơ bản của bộ hợp kênh là dưới sự điều khiển của
tín hiệu chọn (n đầu vào điều khiển) thực hiện chọn ra kênh nào đó
(trong số 2^n kênh đầu vào) để nối thông tín hiệu đầu vào được
chọn đến đầu ra.
- Bộ phân kênh là một mạch logic tổ hợp có một đường vào và nhiều
đường ra dữ liệu. Khác với bộ hợp kênh, bộ phân kênh làm chức
năng chọn, truyền dữ liệu từ một đường vào dữ liệu đến các đường
ra riêng biệt. Cũng giống bộ hợp kênh, bộ phân kênh cũng có các
đường vào điều khiển (n đường) chọn lối ra (2^n đầu ra)

2.3. Bộ phân
kênh (2 : 4)
dùng vi mạch
chuyên dụng

Bảng D5-5 Đặt các công tắc logic LS1¸LS8, theo bảng D5-5. Theo dõi trạng thái đèn LED
chỉ thị. Đèn LED sáng, chứng tỏ mức ra là cao (1), Đèn LED tắt mức ra là thấp
(0). Ghi kết quả vào bảng D5-5, trong đó cột trạng thái ghi 0 hoặc 1 theo chỉ
thị của LED tương ứng:
B A 1G 1C 1Y0 1Y1 1Y2 1Y3
x x 1 x 1 1 1 1
0 0 0 1 0 1 1 1
0 1 0 1 1 0 1 1
1 0 0 1 1 1 0 1
1 1 0 1 1 1 1 0
 x x x 0 1 1 1 1

B A 2G 2C 2Y0 2Y1 2Y2 2Y3

x x 1 x 1 1 1 1
0 0 0 0 0 1 1 1
0 1 0 0 1 0 1 1
1 0 0 0 1 1 0 1
1 1 0 0 1 1 1 0
x x x 1 1 1 1 1
Câu hỏi 5 Nhận xét về bộ phân kênh trên:
Khi cổng G đảo bằng 1 => chưa cho phép hoạt động => tất cả các lối ra bằng
1
Khi cổng G đảo bằng 0 => cho phép hoạt động theo lối vào điều khiển
B = 0 , A = 0 => Y0 = 0;
B = 0, A = 1 => Y1 = 0;
B = 1, A = 0 => Y2 = 0;
B = 1, A = 1=> Y3= 0 ;
Cổng C = 1 => tất cả lối ra bằng 1;

3. Bộ chuyển
mạch tương tự
8-1 với điều
khiển theo mã
nhị phân

Bảng D5-6 Theo dõi trạng thái đèn LED chỉ thị. Đèn LED sáng, chứng tỏ mức ra là cao
(1), Đèn LED tắt mức ra là thấp (0). Ghi kết quả vào bảng D5-6, trong đó cột
trạng thái ghi 0 hoặc 1 theo chỉ thị của LED tương ứng:
 DS1 LS3 LS2 LS1 LS8
E A2 A1 A0 Z Y7 Y6 Y5 Y4 Y3 Y2 Y1 Y0
1 x x x 0 0 0 0 0 0 0 0 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0
0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0
0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0
0 0 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0
0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0
0 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0
0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0
0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0
Câu hỏi 5 Đổi chỗ lối vào và lối ra của IC5 hình D5-3. Khảo sát IC5 làm nhiệm vụ hợp
kênh:
DS1 A2 A1 A0 Lối ra
1 x x x 0
0 0 0 0 Y0
0 0 0 1 Y1
0 0 1 0 Y2
0 0 1 1 Y3
0 1 0 0 Y4
0 1 0 1 Y5
0 1 1 0 Y6
0 1 1 1 Y7