You are on page 1of 7

CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH- TIỀN TỆ

Giáo dục tài chính cho trẻ em hướng tới


phổ cập tài chính quốc gia
Trịnh Thị Phan Lan

Ngày nhận: 28/120/2017 Ngày nhận bản sửa: 24/01/2018 Ngày duyệt đăng: 23/04/2018

Hướng tới Chiến lược quốc gia về phổ cập tài chính toàn diện1, bài
viết dưới đây thảo luận về tầm quan trọng và lợi ích của việc giáo
dục tài chính từ sớm cho trẻ; đồng thời nhấn mạnh vai trò đồng hành
của nhà trường và bố mẹ tại gia đình. Thông qua đó, bài viết cũng
đưa ra một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam, liên quan đến giáo
dục tài chính cho trẻ em.
Từ khóa: giáo dục tài chính, hiểu biết tài chính, tài chính toàn diện

1. Đặt vấn đề Một trong 3 yếu tố trụ cột của trưởng thành thì giáo dục tài
chiến lược phổ cập tài chính chính cho trẻ em là việc làm
háng 10/2013, quốc gia là giáo dục tài chính cần được quan tâm càng sớm
Ngân hàng Thế và bảo vệ người tiêu dùng. càng tốt. Trẻ em lớn lên trong
giới (WB) đã Mục tiêu của trụ cột này là một thế giới ngày càng phức
đưa ra mục tiêu hình thành những người tiêu tạp và dù ở đâu thì cuối cùng
toàn cầu về dùng tài chính có khả năng sử cũng phải chịu trách nhiệm về
quyền tiếp cận và sử dụng các dụng, đánh giá các sản phẩm, tương lai tài chính khi còn trẻ
dịch vụ tài chính cơ bản của dịch vụ tài chính và thiết lập (OECD, 2005).
người dân, qua đó, người dân một hệ thống luật định để đảm
ở bất cứ nơi đâu đều có quyền bảo người tiêu dùng được đối 2. Lợi ích của việc giáo dục
tiếp cận và sử dụng các dịch xử công bằng trong giao dịch tài chính cho trẻ em từ sớm
vụ tài chính mà họ cần để nắm tài chính và có thể tiếp cận
bắt các cơ hội và giảm thiểu những thông tin cần thiết về Thực tế đã chứng minh rằng,
tổn thương. sản phẩm/dịch vụ tài chính. cần dạy trẻ em hiểu về tài
Tại Việt Nam, Chiến lược Để đạt được mục tiêu đó, chính ngay từ sớm, với những
quốc gia về phổ cập tài chính ngoài việc cập nhật kiến thức lý do sau đây:
toàn diện đã được xây dựng. tài chính cho bộ phận người - Thế giới ngày càng phát
1
Trong năm 2017, Bộ Tài chính đã cùng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam lựa chọn chủ đề tài chính toàn diện là
một trong số các chủ đề ưu tiên để thảo luận, hướng tới các hành động chung trong Diễn đàn APEC. Chủ đề này
nhận được sự ủng hộ của các quốc gia thành viên xuất phát từ ý nghĩa hết sức lớn lao đối với sự phát triển bền
vững, đặc biệt đối với Việt Nam

© Học viện Ngân hàng Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng
ISSN 1859 - 011X 11 Số 191- Tháng 4. 2018
CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ

triển, độ tuổi tiếp cận với các thành một người “thông minh chính ít hơn, vay nhiều hơn,
dịch vụ tài chính ngày càng về quản lý tài chính”, như N. trả lệ phí cao hơn, và ít có khả
trẻ. Thực tế ngày càng phổ S. Godfrey (2006) lưu ý, khi năng đầu tư hơn trong suốt
biến là trẻ em có tài khoản tiết những đứa trẻ bắt đầu nhận cuộc đời của họ. Nghiên cứu
kiệm hoặc sử dụng điện thoại thức được thế giới của mình, của OECD (2005a) về “Cải
thông minh (có các lựa chọn chúng nhận thức được tiền thiện hiểu biết về Tài chính”
thanh toán) thậm chí trước khi bạc. đã chỉ ra rằng trong thế giới
chúng bước vào độ tuổi thanh Như đã đề cập ở trên, hiểu toàn cầu hóa hiện đại, nếu
thiếu niên. Có tới 96% người biết tài chính được coi như thiếu vắng giáo dục tài chính,
trẻ ở độ tuổi thanh thiếu niên một kỹ năng cần thiết của lớp trẻ có khả năng rơi vào
tại nước Anh lo lắng về vấn cuộc sống. Tại Hoa Kỳ, các ​​ phá sản nhiều hơn. Các nghiên
đề tiền bạc, nhưng có tới 52% chính sách nhằm nâng cao cứu cũng cho thấy việc học các
trong số họ mắc nợ ở độ tuổi chất lượng của việc ra quyết kiến thức tài chính là suốt đời.
17 (OECD, 2005). sách tài chính cá nhân thông Gần đây, nghiên cứu của
- Một vấn đề mà rất nhiều qua giáo dục tài chính kéo dài OECD (2014) được tiến hành
cha mẹ cũng như con cái gặp ít nhất đến những năm 50 và theo Chương trình PISA dành
phải đó là: Liệu có nên đầu 60 khi các bang bắt đầu cho cho trẻ em trong độ tuổi 15
tư cho việc tiếp tục học đại phép đưa các vấn đề về tài đã chỉ ra rằng, chỉ có 10%
học và các bậc học cao hơn? chính cá nhân, kinh tế và các trong số 50 trẻ em có thể
Khoảng cách giữa người có chủ đề giáo dục người tiêu phân tích các sản phẩm tài
trình độ đại học và không dùng khác vào chương trình chính phức tạp và giải quyết
có trình độ đại học tạo ra sự giáo dục K-12 (Bernheim et al không thường xuyên vấn đề
khác biệt đáng kể trong thu 2001, trích dẫn bởi Alexander tài chính, trong khi 15% có
nhập khiến hầu hết những đứa 1979, Hội đồng chung về Giáo thể có những quyết định đơn
trẻ muốn vào đại học. Tuy dục Kinh tế 1989, và Liên giản về chi tiêu và xử lý hóa
nhiên, chi phí cho việc học minh Toàn quốc về Giáo dục đơn hàng ngày. Hơn nữa, dạy
hành trên giảng đường đại học Người tiêu dùng năm 1990). trẻ em về tài chính mang lại
cũng tăng lên, vô hình chung Phù hợp với thực tế đó, nhiều lợi ích lâu dài cho trẻ (Danes
tạo áp lực tài chính cho các nghiên cứu khoa học đã cho and Dunrud, 2008). Những
gia đình, thậm chí tạo ra các thấy tầm quan trọng và lợi thói quen và cách thức tiêu
khoản nợ (Smithers, 2010; ích của giáo dục tài chính tiền hay tiết kiệm lúc còn trẻ
Bradley, 2012; Ratcliffe and sớm. Các nghiên cứu được có thể hỗ trợ tốt cho bất kỳ ai
McKeman, 2013). tiến hành bởi Viện Nghiên khi về già.
- Cuối cùng nhưng không kém cứu Chính sách Công (IPPR)
phần quan trọng, việc đào tạo ở Hoa Kỳ đã cho thấy rằng, 3. Giáo dục tài chính cho trẻ
tài chính cá nhân cho người trẻ em tham dự các bài học về em như thế nào?
lớn tại nơi làm việc hay các tài chính cá nhân sẽ giàu có
kênh khác khá hạn chế do bản hơn 30.000 USD so với những 3.1. Khái niệm Giáo dục tài
thân họ chưa được trang bị người bạn học của họ- những chính và hiểu biết tài chính
các kiến thức tài chính phù người không theo học các
hợp trước đó. chương trình như vậy- khi họ a. Khái niệm Giáo dục tài
Bởi vậy, không bao giờ là quá bước vào độ tuổi 40. Nghiên chính
sớm khi dạy con về giá trị của cứu của Hiệp hội Bảo hiểm Hiện nay, có khá nhiều khái
đồng tiền hay sự khác nhau giáo viên và niên kim- Viện niệm liên quan đến giáo dục
giữa nhu cầu và ước muốn nghiên cứu quỹ hưu trí cao tài chính. UNICEF (2012) đưa
hoặc ý nghĩa của việc tiết đẳng (TIAA- CREF) đã chỉ ra ra khái niệm khá đơn giản:
kiệm tiền. Trẻ em thời hiện rằng, những người ít hiểu biết “Giáo dục tài chính bao gồm
đại cần phải hiểu biết và trở về tài chính tích lũy tài sản tài cả hiểu biết tài chính và năng

12 Số 191- Tháng 4. 2018 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng
CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ

lực tài chính”. Theo CYFI thông tin đó, trong khi giáo ở đó sự hiểu biết về tài chính
(2016), giáo dục tài chính dục tài chính là nhắc lại kiến ​​ được định nghĩa là sự kết hợp
cung cấp kiến thức, kỹ năng thức tài chính. của hành vi tài chính, kiến
và sự tự tin, trong đó: Một định nghĩa phù hợp với thức về tài chính và thái độ tài
- “Kiến thức” nghĩa là có hiểu ý tưởng này được OECD đề chính.
biết về các vấn đề tài chính cá xuất, trong đó hiểu biết tài Như vậy, hiểu biết tài chính
nhân. chính được định nghĩa là tổng có thể coi là kết quả của giáo
- “Kỹ năng” nghĩa là khả năng hợp nhận thức, kiến thức, kỹ dục tài chính. Nhờ có giáo
áp dụng những kiến thức tài năng, thái độ và hành vi tài dục tài chính, con người mới
chính để quản lý tài chính cá chính cần thiết để có thể đưa hiểu biết tài chính. Thông qua
nhân. ra các quyết định tài chính hiểu biết tài chính, giáo dục
- “Tự tin” nghĩa là có thể đưa lành mạnh và cuối cùng đạt tài chính thể hiện vai tṛò quan
ra quyết định độc lập và chắc được lợi ích tài chính (OECD, trọng đối với việc thúc đẩy
chắn liên quan đến vấn đề tài 2012). phổ cập kiến thức tài chính ở
chính cá nhân. Do đó, OECD giải quyết vấn mỗi quốc gia.
đề tài chính trong ba khía
b. Hiểu biết tài chính cạnh: Kiến thức tài chính, 3.2. Giáo dục tài chính cho
Robb, Babiarz và Woodyard hành vi tài chính và thái độ trẻ em tại nhà trường
(2012) cho rằng, hiểu biết về tài chính. Bài viết này dựa
tài chính liên quan đến khả theo quan điểm sự hiểu biết Nghiên cứu của William B.
năng hiểu thông tin tài chính về tài chính của OECD, được Walstad và cộng sự (2010)
và đưa ra các quyết định hiệu sử dụng rộng rãi hiện nay đã điều tra tác động của một
quả bằng cách sử dụng các (Atkinson & Messy, 2012), chương trình giáo dục tài

Bảng 1. Một số khái niệm về hiểu biết tài chính


Khái niệm về hiểu biết tài chính Các khía cạnh của khái niệm Tác giả
Là hiểu biết về tài chính và khả năng áp dụng
Kiến thức tài chính và ứng
những khái niệm đó và tự tin đưa ra các quyết Huston (2010)
dụng kiến thức tài chính.
định tài chính.
Là khả năng sử dụng kiến thức và kỹ năng để đạt Hung, Parker and
Kiến thức tài chính và kỹ năng
được kỹ năng quản lý tài chính tốt hơn. Yoong (2009)
Là khả năng hiểu các thông tin tài chính và sử
Hiểu và đưa ra quyết định tài Robb, Babiarz and
dụng những thông tin tài chính này để ra các
chính Woodyard (2012)
quyết định hiệu quả.
Nó vượt qua ý tưởng ban đầu về giáo dục nơi
Norvilitis and
mà ảnh hưởng của kiến thức tài chính tới hành vi Kiến thức, hành vi, thái độ
MacLean (2010)
thông qua thái độ tài chính.
Là việc lựa chọn các phương án khác nhau để
Lựa chọn hiệu quả Criddle (2006)
thiết lập các mục tiêu tài chính.
Là việc đưa ra các quyết định tài chính. Quyết định tài chính Remund (2010)
Nguồn lực cụ thể của con người được đo lường Robb and Sharpe
Kiến thức tài chính
bằng các vấn đề chính. (2009)
Đo bằng một bộ câu hỏi đo các khái niệm tài chính
Lusardi and Mitchell
cơ bản, như lãi suất, lạm phát và đa dạng hóa rủi Kiến thức tài chính
(2014)
ro.
Bao gồm thông tin về tài chính trong ba khía cạnh: Atkinson and Messy
Kiến thức tài chính, hành vi và
kiến thức tài chính, hành vi tài chính và thái độ tài (2012); OECD
thái độ
chính. (2013)
Nguồn: Robb, C. A., Babiarz, P., & Woodyard, A. (2012)

Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng Số 191- Tháng 4. 2018 13
CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ

chính đối với kiến thức về tài rằng, các khóa học như vậy có Giáo dục tài chính ở trường
chính cá nhân của học sinh một ý nghĩa quan trọng và tích học nên là một phần của chiến
trung học. So sánh điểm trước cực, ảnh hưởng đến thành tích lược tài chính quốc gia. Nên
và điểm sau của bài kiểm tra học sinh bất kể chiến lược nào có một khuôn khổ học tập
khi thực hiện chương trình được áp dụng để dạy học sinh nhằm đưa ra các mục tiêu, kết
“Financing your future” đã các khái niệm tài chính. quả, nội dung, cách tiếp cận,
chứng minh sự cải thiện đáng Năm 2005, OECD khuyến nguồn lực và kế hoạch đánh
kể về kiến thức tài chính của nghị giảng dạy về tài chính giá. Nội dung phải bao gồm
học sinh. Khảo sát cho thấy, nên bắt đầu càng sớm càng kiến ​​thức, kỹ năng, thái độ và
một chương trình giáo dục tài tốt và cần được đưa vào giá trị. Trong phạm vi có thể,
chính được xác định và thực giảng dạy tại trường như là cần xác định một nguồn tài trợ
hiện tốt có thể ảnh hưởng tích một phần của khung chương bền vững ngay từ đầu.
cực và đáng kể đến kiến thức trình. Giáo dục tài chính là Giáo dục tài chính nên là một
tài chính của học sinh trung quá trình lâu dài. Việc giáo phần cốt lõi của chương trình
học. dục tài chính từ sớm giúp cho giảng dạy tại trường. Giáo
José Manuel Cordero và trẻ nắm bắt được kiến thức và viên cần được đào tạo và nhận
cộng sự (2016) đã thực hiện kỹ năng để chịu trách nhiệm thức được tầm quan trọng của
một nghiên cứu để tìm hiểu về hành vi chi tiêu của mình. việc hiểu biết về tài chính
xem, liệu việc triển khai các Điều này vô cùng quan trọng và được trang bị các phương
khóa học chuyên sâu về các khi mà phụ huynh thường pháp sư phạm có liên quan.
khái niệm tài chính cơ bản chưa được trang bị đầy đủ để Họ cũng cần được hỗ trợ liên
ở trường học có ảnh hưởng dạy cho con cái của họ về tiền tục và đào tạo để giảng dạy
đáng kể đến việc các sinh viên bạc. Robert Kiyosaki, tác giả hiểu biết tài chính.
có thể áp dụng kiến thức và của cuốn sách “Cha giàu cha
kỹ năng vào các tình huống nghèo” đã nói: “Một trong 3.3. Giáo dục tài chính cho
tài chính thực tế. Nghiên cứu những lý do khiến người giàu trẻ em tại nhà và ảnh hưởng
này khai thác tập hợp dữ liệu giàu hơn, người nghèo trở nên của cha mẹ
so sánh về các quốc gia tham nghèo hơn và người trung lưu
gia đánh giá tài chính PISA thì mắc kẹt giữa nợ nần là bởi Một số nghiên cứu đã tìm thấy
2012, bao gồm 18 trong số 70 môn học giáo dục tài chính bằng chứng về ảnh hưởng
nước tham gia vào làn sóng được cho là cần dạy ở nhà, của cha mẹ đối với kiến ​​
của PISA. Kết quả cho thấy chứ không phải ở trường”. thức, thái độ và hành vi của

Bảng 2. Danh sách một số trường phổ thông trung học trên thế giới dạy tài chính cá nhân cho
trẻ em
Tên môn học Cơ sở đào tạo Website
Cannon Falls https://sites.google.com/a/cf.k12.mn.us/business-education/home/
Personal Finance
High School personal-finance-syllabus
Personal & Financial Olathe North http://schools.olatheschools.com/buildings/north/files/2012/07/
Management High School Business.Personal-Finance-Pollom.pdf
Senior high
Personal Finance http://windsor.k12.mo.us/hs/?p=1307
school
http://www.waterbury.k12.ct.us/userfiles/2412/my%20files/
Wilby High
Personal Finance personal%20finance%20-%20syllabus-%20d%27agostino.
School
pdf?id=552054
Westside High https://www.education.ne.gov/wp-content/uploads/2017/07/Katie-
Personal Finance
School Harmon_Omaha-Westside_Personal-Finance-course-syllabus.pdf
Nguồn: Tác giả tổng hợp

14 Số 191- Tháng 4. 2018 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng
CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ

người trẻ, như Clarke et al. Bình Dương, người trẻ Việt không đổi TV mà mua thêm
(2005), Allen et al. (2007), dù hoạch định khá tốt ở mức xe đạp. Một khi con cái hiểu
Jorgensen và Savla (2010) và 73 điểm, nhưng hạn chế về kỹ thực trạng tài chính của nhà
Altintas (2011). Bên cạnh đó, năng quản lý tiền cơ bản (52 mình, chúng sẽ biết kiềm chế
Jorgensen và Savla (2010) kết điểm) và yếu nhất về kỹ năng bản thân trước những đòi hỏi
luận rằng nhiều bậc cha mẹ đầu tư tài chính (51 điểm). mà chúng biết là không thể.
không dạy con mình kiến thức​​ Kết quả, Việt Nam đứng thứ Trải nghiệm: Hãy cho trẻ tiêu
tài chính. 14, gần như là cuối cùng trong tiền, đó là trải nghiệm thực
Trên cơ sở một cuộc khảo sát bảng xếp hạng1. sự của trẻ. Qua đó, trẻ học
được tiến hành ở các sinh viên Cha mẹ dạy con về tài chính hỏi được nhiều thứ, cách giao
đại học Thổ Nhĩ Kỳ, Altintas như thế nào? tiếp, giá cả hàng hóa, khi nào
(2011) đánh giá mức độ hiểu Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra nên mặc cả, trẻ hiểu biết về
biết của sinh viên và tiết lộ rằng, trẻ em học về tiền bạc các mặt hàng trên thị trường
những đặc điểm chính ảnh đa phần từ cha mẹ của chúng, và quan trọng hơn, nhận thức
hưởng đến khả năng hiểu biết thông qua nhiều cách: Quan rõ ràng về thu nhập với chi
về tài chính của họ. Kết quả sát, trò chuyện và trải nghiệm. phí bỏ ra của gia đình mình.
cho thấy các sinh viên đại học Quan sát: Trẻ có xu hướng Hãy bắt đầu từ cách đơn giản
không có kiến ​​thức đầy đủ về quan sát cách sử dụng tiền là cho trẻ cùng đi siêu thị/chợ;
tài chính cá nhân và quản lý của cha mẹ và người lớn xung cho trẻ tự mua quà sinh nhật
tài chính, họ cần cải thiện kiến​​ quanh. Liệu cha mẹ có thuộc cho người thân, đồ dùng cho
thức về tài chính để bảo vệ tài tuýp người tiêu hết tiền khi học tập…
chính của họ ở tầm trung và chưa tới kỳ lương hay không?
dài hạn. Phù hợp với Allen và Hay sẽ tiết kiệm từng đồng? 4. Bài học kinh nghiệm cho
cộng sự (2007), Jorgensen và Điều này sẽ có tác động lớn Việt Nam
Savla (2010) cho thấy nhiều đến trẻ. Trong trường hợp 1,
người trẻ tuổi có kiến thức,
​​ rất khó để dạy trẻ rằng tiền là Một là, công nhận vai trò
thái độ và hành vi tài chính có giới hạn, hay đơn giản là và quyền lợi trẻ em cũng là
không đầy đủ. tiết kiệm. Trong trường hợp 2, người tiêu dùng sử dụng các
Ngoài ra, kết quả cho thấy các trẻ sẽ có xu hướng coi tiền là sản phẩm và dịch vụ tài chính
yếu tố chính ảnh hưởng đến trung tâm, trong khi đó, tiền như người tiêu dùng trưởng
sự hiểu biết tài chính cá nhân chỉ là công cụ và trẻ sẽ rất khó thành.
của sinh viên đại học là thứ khăn khi chi tiêu cho nhu cầu Trụ cột thứ 3 trong chiến lược
hạng lớp, tuổi, mức thu nhập của bản thân. tài chính toàn diện là “Những
của gia đình, và tiềm năng Trò chuyện: Cha mẹ nên thảo người tiêu dùng hiểu biết tài
thảo luận của sinh viên với luận với trẻ về tình trạng tài chính và được bảo vệ đầy đủ
cha mẹ về các chủ đề tài chính chính của gia đình mình, mức bằng hệ thống pháp luật”.
(Altintas, 2011). độ thảo luận tới đâu nên phù Mặc dù đã có các động thái
Giáo dục tài chính cho trẻ hợp với độ tuổi của trẻ. Thậm tích cực từ phía Ngân hàng
là vấn đề còn mới mẻ nhưng chí, cha mẹ nên khuyến khích Nhà nước Việt Nam (NHNN)
có tầm quan trọng đối với sự con đưa ra những ý kiến của và một số ngân hàng thương
phát triển toàn diện, cũng như mình liên quan đến vấn đề mại như chấp nhận cho trẻ
quyết định mức độ thành công tài chính của gia đình. Chẳng mở sổ tiết kiệm hay sở hữu
của trẻ trong tương lai. Theo hạn, thảo luận về chi phí cho thẻ ATM, nhưng khái niệm
kết quả cuộc khảo sát “Am một chuyến đi; hay trò chuyện “người tiêu dùng” được nhắc
hiểu tài chính” do Master với con tại sao nhà mình đến ở đây lại chưa làm rõ vai
Card tổ chức thường niên trò và quyền lợi của trẻ em
1
https://kinhdoanh.vnexpress.net/
tại 16 nước và vùng lãnh thổ tin-tuc/ebank/thanh-toan-dien-tu/ nói chung và trẻ vị thành niên
thuộc khu vực châu Á- Thái ky-nang-quan-ly-tai-chinh-cho- nói riêng với vai trò là người
gioi-tre-3490544.html

Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng Số 191- Tháng 4. 2018 15
CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ

tiêu dùng; cũng như chưa làm khung chương trình thống Tăng cường giáo dục tài
rõ các lợi ích mà xã hội có nhất từ mầm non, tiểu học, chính và hiểu biết tài chính là
được khi có một người tiêu trung học cơ sở tới trung học một trong các giải pháp đẩy
dùng trưởng thành hiểu biết phổ thông, với các kiến thức mạnh Chiến lược Quốc gia
tài chính nhờ các chương trình tài chính căn bản nhưng hiện về tài chính toàn diện. Mặc
giáo dục tài chính từ sớm. đại đồng thời phù hợp với văn dù không tạo ra các con số
hóa người Việt nam. ấn tượng về tăng số thẻ phát
Hai là, tăng cường vai trò của hành, số lượng người mở tài
nhà trường trong việc đào tạo Ba là, tăng cường các hoạt khoản hay chuyển tiền…, tăng
kiến thức tài chính cho trẻ em. động truyền thông để cha mẹ cường giáo dục tài chính và
Theo thống kê từ các nghiên thấy rõ lợi ích của việc giáo hiểu biết tài chính cho trẻ em
cứu trước, các quốc gia phát dục trẻ em về tài chính từ là một trong những biện pháp
triển đều đưa chương trình sớm, đồng thời bắt tay đồng căn bản và gốc rễ giúp cho
tài chính cá nhân vào trường hành trong việc giáo dục tài hiểu biết tài chính nói chung
học cho trẻ em. Tại Việt Nam, chính cho con. Tâm lý chung của cộng đồng tăng lên. Các
trong một số năm gần đây và của đa số cha mẹ Việt Nam nhà làm chính sách thường
đặc biệt là sau khi NHNN đưa là cho con tiếp xúc với tiền nhấn mạnh vào vai trò của
ra Chiến lược tài chính toàn sớm dễ hư. Mặc dù quan điểm đồng bộ chính sách và pháp
diện, xã hội đã có những quan này đã dần thay đổi nhưng luật liên quan, điều này đúng,
tâm bước đầu đến giáo dục tài việc giáo dục tài chính cho trẻ nhưng chỉ khi nào người dân
chính. Tuy nhiên, các chương chưa được quan tâm đầy đủ được nâng cao trình độ và
trình mới đang được thực và đúng với tầm quan trọng có hiểu biết tương xứng về
hiện ở tầm vĩ mô và dành cho của nó. Hơn nữa, nhà trường vấn đề đó. Nếu không, tất cả
người trưởng thành. Chương (nếu có) chỉ là nơi cung cấp sẽ chỉ là kích cầu một chiều,
trình tài chính dành cho trẻ kiến thức, còn cha mẹ mới còn người dân chưa thật sự
em hiện nay mới có duy nhất có thể tạo điều kiện cho con phát sinh nhu cầu sử dụng các
một chương trình mang tên thực hành những điều đã học dịch vụ/sản phẩm tài chính
“Những đứa trẻ thông thái” thông qua việc trao cho con đó. Việc giáo dục tài chính là
do Vụ Truyền thông NHNN quyền tự chủ tài chính theo độ quan trọng, cả ở vai trò nhà
và Trung tâm tin tức VTV24 tuổi cũng như phân công trách trường và gia đình. Nếu có
phối hợp thực hiện2. Đã có nhiệm rõ ràng. Truyền thông các biện pháp thúc đẩy giáo
các khóa học cho trẻ em được qua truyền hình, tờ rơi, qua dục tài chính phù hợp, cả xã
triển khai nhưng hầu hết là việc đưa chương trình giáo hội sẽ hưởng lợi vì không chỉ
các khóa tự phát, đào tạo ngắn dục tài chính vào nhà trường người trưởng thành mà các
hạn của một số trung tâm giáo sẽ giúp các bậc phụ huynh em nhỏ cũng được học hỏi
dục. Một số ít trường quốc tế có góc nhìn đúng đắn về việc các kiến thức tài chính và có
có đưa nội dung giáo dục tài giáo dục tài chính cho con. thể làm chủ các quyết định tài
chính vào giảng dạy như là Mặt khác, thông qua hướng chính thông qua sự hỗ trợ đắc
một chương trình ngoại khóa dẫn cho con, bản thân cha mẹ lực của các dịch vụ/sản phẩm
song chưa thể hiện tính dài cũng trau dồi kiến thức và tài chính do ngân hàng và các
hơi của chương trình. hiểu biết cho chính bản thân tổ chức tài chính cung cấp. ■
Trong bối cảnh đó, để tăng mình. Một xã hội có hiểu biết
cường hiểu biết tài chính cho về tài chính mới là đích đến
trẻ em, nhà trường đóng vai của chương trình tài chính
trò quan trọng. Cần có một quốc gia toàn diện.
2
https://baomoi.com/ra-mat-
chuong-trinh-giao-duc-tai- 5. Kết luận
chinh-cho-tre-tren-truyen-
hinh/c/23349066.epi

16 Số 191- Tháng 4. 2018 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng
CHÍNH SÁCH & THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ

Tài liệu tham khảo


1. OECD (2005). Improving Financial Literacy: Analysis of Issues and Policies. OECD Publications.
2. OECD (2012), Financial education in school. OECD Publications. Truy cập tại: https://www.moneysmart.gov.au/
media/560517/finedschool_web.pdf
3. OECD( 2005a) Improving Financial Literacy. OECD Publications.
4. Justine S. Hastings, Brigitte C. Madrian, and William L. Skimmyhorn (2013), Finanial literacy, financial education and
economics outcomes. Truy cập tại: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3753821
5. Nikola Fabris *, Radoica Luburić (2016), Finacial Education of Children and Youth, Journal of Central Banking Theory and
Practice.
6. UNICEF (2012), Child Social and financial Education. Truy cập tại: https://www.unicef.org/publications/files/CSFE_
module_low_res_FINAL.pdf
7. Child and Youth Finance International (CYFI) (2016). Training Course on: Fostering National Financial Education
Strategies. Podgorica: CYFI and GIZ.
8. Robb, C. A., Babiarz, P., & Woodyard, A. (2012). The demand for financial professionals’ advice: the role of financial
knowledge, satisfaction, and confidence. Financial Services Review 21(4), 291-305.
9. Walstad, William B., and Ken Rebeck. 2005a. Financial Fitness for Life: High School Test Examiner’s Manual (grades
9–12). New York: Council for Economic Education.
10. Walstad, William B., Ken Rebeck, Richard A. Macdonald (2010), The Effects of Financial Education on the Financial
Knowledge of High School Students, The journal of consumer affairs
11. José Manuel Cordero, María Gil, Francisco Pedraja (2016). Truy cập tại: https://editorialexpress.com/cgi-bin/conference/
download.cgi?db_name=EEP2016&paper_id=28
12. Clarke, M. D., Heaton, M. B., Israelsen, C. L., & Eggett, D. L. (2005). The acquisition of family financial roles and
responsibilities. Family and Consumer Sciences Research Journal
13. Allen, M. W., Edwards, R., Hayhoe, C. R., & Leach, L. (2007). Imagined interaction, attitudes towards money and credit, and
family coalitions. Journal of Family and Economic Issues
14. Jorgensen, B. L., & Savla, J. (2010). Financial literacy of young adults: The importance of parental socialization. Family
Relations
15. Altintas, K. M. (2011). The dynamics of financial literacy within the framework of personal finance: An analysis among
Turkish university students. African Journal of Business Management
16. Allen, M. W., Edwards, R., Hayhoe, C. R., & Leach, L. (2007). Imagined interaction, attitudes towards money and credit, and
family coalitions. Journal of Family and Economic Issues.
17. OECD (2012).The importance of financial education for youth Truy cập tại: http://www.keepeek.com/Digital-Asset-
Management/oecd/finance-and-investment/financial-education-for-youth/the-importance-of-financial-education-for-
youth_9789264174825-3-en#page1.

Thông tin tác giả


Trịnh Thị Phan Lan, Tiến sĩ
Đại học Kinh tế- Đại học Quốc gia Hà Nội
Email: lanttp@vnu.edu.vn

Summary
Financial education for childrend in the context of developing the vietnam financial inclusion strategy
Towards The National Financial Inclusion Strategy, the article discusses the importance and benefits of early
childhood financial education. It also emphasizes the role of school and parents in educating finance knowlege for
childrend. Through this, the article also provides some experienced lessons which related to financial education
for children.
Keywords: financial education, financial literacy, finance inclusion.
Lan Thi Phan Trinh, PhD.
University of Economics - Vietnam National University

Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng Số 191- Tháng 4. 2018 17

You might also like