Tekstong Deskriptibo – isang pagpapahayag ng mga impresyon at kakintalang
likha ng pandama Uri ng Paglalarawan: Subhektibo – nakabatay lamang sa kanyang mayamang imahenasyon at hindi nakabatay sa katotohanan Obhektibo – pinagbabatayang katotohanan at walang sangkot na damdamin Tekstong Impormatibo – isang teksto na may layuning magbigay ng mahalagang impormasyon o kaalaman sa mga mambabasa Mga Elemento ng Tekstong Impormatibo: LAYUNIN NG MAY AKDA – nais niya palawakin ang kaalaman sa isang paksa PANGUNAHING IDEYA – agad na inilalahad sa pamamagitan ng organizational markers o pamagat PANTULONG NA KAISIPAN – nakatutulong sa isipan ng mga mambabasa ang pangunahing ideyang nais niyang matanim o maiwan sa kanila Mga isilo sa pagsulat, kagamitan/ sangguniang magtatampok sa mga bagay na binibigyang-diin: a. Paggamit ng mga nakalarawang presentasyon - larawan, guhit dayagram, tsart, talahanayan, timeline, at iba pa b. Pagbibigay-diin sa mahalagang salita sa teksto - nagagamit dito ang pagsulat nang nakadiin, nakahilis, nakasalungguhit, o nalagyan ng panipi c. Pagsulat ng mga talasanggunnian - inilagay ang mga aklat, kagamitan, at iba pa
Uri ng Tekstong Impormatibo:
Paglalahad ng totoong pangyayari / kasaysayan - naglalahad ang mga totoong pangyayaring naganap Pag-uulat pang-impormasyon - naglalahad ang mahahalagang kaalaman o impormasyon Pagpapaliwanag - nagbibigay paliwanag kung bakit naganap ang isang bagay o pangyayari Tekstong Persweysib - maglahad ng isang opinyong kailangang mapanindigan at maipagtanggol ELEMENTO NG PANGHIHIKAYAT: 1. Ethos - kredibilidad ng isang manunulat-karakter, imahe o repustasyon ng manunulat 2. Pathos - gamit ng emosyon o damdamin 3. Logos - gamit ng lohika INSTRUMENTO NG TEKSTONG PERSWEYSIB: Name Calling - hindi magandang taguri sa isang produkto Glittering Generalities - magaganda at nakasisilaw na pahayag Transfer - paggamit ng isang sikat na personalidad Testimonial - isang sikat na tao ay tuwirang nagendorso ng isang tao o produkto Plain folks – kilala o tanyag na tao ay pinapalabas na ordinaryong tao Bandwagon - sumali sa isang pangkat dahil lahat ay sumali na Card Stacking - ipinakita magagandang katangian ng produkto ngunit hindi binabanggit ang hindi magandang katangian
KATANGIAN NG TEKSTONG PERSWEYSIB:
Malalim na Pananaliksik - alam ng isang manunulat ang pasikot sikot ng isyung tatalakayin Kaalaman sa mga Posibleng Paniniwala ng mga Mambabasa - kailangang mulat at maalam ang manunulat Malalim na Pagkaunawa sa Dalawang Panig ng Isyu - upang epektibong masagot ang laganap ng paniniwala ng mga mambabasa Tekstong Naratibo - ay pagsasalaysay o pagkukuwento ng mga pangyayari IBA’T IBANG PANANAW O PUNTO DE VISTA: 1. Unang Panauhan - nagsasalita o kasama ang kanyang sarili 2. Pangalawang Tauhan – taong kausap o kinakausap 3. Ikatlong Panauhan – pinag-uusapan 4. Kombinasyong Pananaw o Paningin - hindi lang iisa ang tagapagsalaysay May Tatlong Uri ang Ganitong Uri ng Pananaw: a. Maladiyos na panauhan- nababatid niya ang galaw at iniisip ng tauhan b. Limitadong panauhan- nababatid niya ang iniisip at ikinikilos ng isa sa mga tauhan c. Tagapag-obserbang panauhan- hindi niya napapasok o nababatid ang nilalaman ng isip at damdamin ng mga tauhan Direkta o Tuwirang Pagpapahayag - ginagamitan ng panipi Di-Direkta o Di-Tuwirang Pagpapahayag – di na ginagamitan ng panipi Elemento ng Tekstong Naratibo; 1. Tauhan - bilang ng tauhang magpapagalaw sa tekstong naratibo a. Expository - magpapakilala o maglalarawan sa pagkatao ng tauhan b. Dramatiko - kusang mabubunyag ang karakter c. Pangunahing Tauhan – bida d. Kasamang Tauhan – kasangga ng bida e. Katunggaling Tauhan – kontrabida f. Ang May-Akda – author/awtor Dalawang Uri ng Tauhan ayon kay E. M., Froster: Tauhang Bilog (Round Character) - may multidimensiyonal o maraming saklaw ang personalidad Tauhang Lapad (Flat Character) - iisa o dadalawang katangiang madaling matukoy o predictable 2. Tagpuan at Panahon - tumutukoy hindi lang sa lugar kung saan naganap ng mgapangyayari sa akda kundi gayundin sa panahon (oras, petsa, taon) 3. Banghay - maayos na daloy o pagkasunod-sunod ng mga pangyayari KARANIWANG BANGHAY: Orientation or Introduction Problem Rising Action Climax Falling Action Ending Analepsis (Flashback) - dito ipinapasok ang mga pangyayaring naganap sanakalipas 4. Paksa o Tema - sentral na ideya kung saan umiikot ang mga pangyayari satekstong naratibo Tekstong Argumentatibo - kumbinsihin ang mambabasa na naka batay sa datos o impormasyong inilatag ng manunulat
Mga Elemento ng Mabuting Argumento:
1. Tesis - kailangan maliwanag katanggap-tanggap, at tiyak 2. Personal na Dahilan - ang mga dahilan kung bakit kailangan pag-usapan ang isang isyu 3. Pinagmumulan ng Paksa - kailangan bigyan ng kaalaman ang mga mambabasa tungkol sa konteksto ng isyu 4. Pinagkakasunduan - mga ideya o mga argumento na kapareho ng bawat panig 5. Mga Kahulugan - ang kahulugan ng mga termino 6. Mga Argumento - ang mga ideyang sumasalungat sa tesis 3 Pamamaraan Sa Pagtugon Sa Argumento: 1. Pagtanggap ng Argumento 2. Pagkontra ng Argumento 3. Pagpapaliwanag ng Argumento Kayarian ng Tekstong Argumentatibo: Panimula - ipinakikila rito ang isyu Katawan - ang mga dahilan tungkol sa pahayag ng tesis Kongklusyon - muling pagbibigay-diin sa tesis 5 Uri ng Ebidensya: Mga totoong kaganapan - isang pangyayari na nakita o mismong narasan Estadistika - mga numero o bilang Awtoridad - mga mga pangalan ng eksperto at kanilang larang o field Analohiya – pagkukumpara Sitwasvong Haypotetikal - naiisip o nabuong sitwasyon