Suc-Ben-Vat-Lieu - Nguyen-Danh-Truong - sb1-ch3 (t7) - Ttus - (Cuuduongthancong - Com)

Ths.
NGUYỄN DANH TRƢỜNG

Chương 3
om
TRẠNG THÁI ỨNG SUẤT
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
11/21/2020 1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3.1. Khái niệm
- Vật thể chịu lực, cắt một mcn qua M, tại M có véc tơ ứng suất
toàn phần p.
om
- Qua M có vô số cắt mặt cắt
.c
khác nhau, ứng với mỗi mcn
ng
đó ta cũng có một véc tơ ứng
co
suất tại M.
an
- Tập hợp các véc tơ ứng
th
suất tại M đƣợc gọi là trạng ng
thái ứng suất tại M.
o
- Trong tập hợp các véc tơ

du
ứng suất tại M, chỉ có 3 véc

u
cu
tơ ƢS trên 3 mcn độc lập.

- Để nghiên cứu ứng suất tại một điểm ta xét phân tố hình hộp
vô cùng bé bao quanh điểm đó.
11/21/2020 2
CuuDuongThanCong.com
TRẠNG THÁI ỨNG SUẤT https://fb.com/tailieudientucntt
3.1. Khái niệm
- 3 véc tơ US độc lập trên 3 mặt cắt vuông góc với nhau.
- Gắn hệ trục Oxyz lên phân tố.
om
- Chiếu véc tơ US trên mỗi mặt hình
.c
hộp lên 3 trục ta đƣợc 3 thành phần.
ng
- 9 thành phần trên biểu diễn cho ta
co
TTUS tại một điểm:
an
 σ x τ yx τ zx 

th 
ng
T   τ xy σ y τ zy 
o
du
 
τ τ yz σ z
 xz 
u
cu
Tσ đƣợc gọi là ten-xơ ứng suất.

Do phân tố CB, ΣM=0 nên ta có:
τxy= τ yx, τyz= τzy, τzx= τxz Định luật đối ứng của ứng suất tiếp.
11/21/2020 3
3.2. Mặt chính – Phương chính - Ứng suất chính
u Phương chính
om
σu=p
.c
ng
co
an
th
o ng
du
- Mặt cắt trên đó chỉ có ƢS pháp đƣợc gọi là mặt chính.

Khi đó ứng suất toàn phần p vuông góc với mcn. σu=p
u
cu
- Phƣơng pháp tuyến của mặt chính đƣợc gọi là phương chính.
- Ứng suất tƣơng ứng trên mặt chính đc gọi là ứng suất chính.
- Phân tố chỉ có ứng pháp trên các mặt đc gọi là phân tố chính.
11/21/2020 4
3.2. Mặt chính – Phương chính - Ứng suất chính
u Phương chính σ2
σu=p σ1 σ1
om
.c
σ1
ng
σ1
co
σ2
an
th
ng
σ3
o
du
- Ng ta chứng minh đc: tại 1 đ luôn có 3 mặt chính vuông góc

với nhau. Trên đó có 3 ƢS chính ký hiệu là: σ1>σ2>σ3.
u
cu
- Nếu chỉ có 1 ƢS pháp ≠ 0 ta gọi là TTƢS ĐƠN.

- Nếu chỉ có 2 ƢS pháp ≠ 0 ta gọi là TTƢS PHẲNG.
- Nếu tât cả 3 ƢS khác 0 ta gọi là TTƢS KHỐI.
11/21/2020 5
3.3. Trạng thái ứng suất phẳng
y
σy y
σy σ2
σ1
om
ζyx
ζyx
.c
σx σx
ng
x
x
co
ζxy ζxy
z
an
th
- TTƢS phẳng đƣợc xđ bởi 3 thông số σx, σy và τxy= τyx. Từ đó
ng
ta có thể xđ đƣợc ứng suất trên mcn bất kỳ(//z).
o
du
*) Quy ước dấu:

u
- σx, σy mang dấu dƣơng khi chiều hƣớng ra ngoài phân tố.
cu
- τxy= τyx mang dấu dƣơng khi nó nằm trên mặt dƣơng thì
hƣớng về chiều dƣơng, nằm trên mặt âm hƣớng về chiều âm
của trục. Ngƣợc lại là âm.
11/21/2020 6
y
v σy *) Xđ ứng suất trên mcn bất kỳ(//z).
u
Xét mcn có véctơ pháp tuyến u với (u,x)=θ.
om
ζyx
θ Ta sử dụng pp mặt cắt để tìm σu và τuv :
.c
σx x
ng
co
ζxy Xét phân tố CB ta có:
an
ΣX=0:
th
y
v  u F c o s    uv F s in    x F c o s    F s in   0
ng yx
u
(1)
ΣY=0:
o
ζxy θ
du
ζuv σ
u x  u F s in    uv F c o s    y F s in    F cos  0
u
xy
cu
σx (2)
ζyx Triệt tiêu F,chú ý ζxy=ζyx lấy:
σy (1) .c o s   ( 2 ) . s i n   ? ; ( 2 ) . c o s   (1) . s i n   ?
11/21/2020 7
y
v σy u    cos   
2
s in   
2
s in 2
om
u x y xy
ζyx
θ  
.c
σx
x y
x  uv   s in 2   xy
c o s 2
ng
2
co
ζxy là CT xđ cho ta gtri ứng suất trên mcn
an
bất kỳ. Đặc biệt:
th
y Khi θ=0o: σu = σx và τuv = τxy
v
ng
u Khi θ=90o: σu = σy và τuv =- τxy
o
ζxy θ Biến đổi pt trên ta có:

du
ζuv σ    
u x
u
x y x y
   cos2   s in 2
cu
σx u
2 2
xy
ζyx
 
σy  uv  
x y
s in 2   xy
c o s 2
2
11/21/2020 8
y
v σy u Tính giá trị ứng suất pháp σv ?
om
ζyx Khi đó α=θ+90o
θ
.c
σx x  x
 y
 x
 y
   cos2   s in 2
ng
v xy
2 2
co
ζxy
     
an
u v x y
th
y
v “Trong trường hợp ƯS phẳng, tổng ƯS
ng
u
pháp trên hai mcn ┴ với nhau luôn là
o
ζxy θ
du
ζuv σ hằng số và không phụ thuộc góc θ ”

u x
u
Mà chỉ phụ thuộc vào??

cu
σx
ζyx
σy
11/21/2020 9
y d
σy  ?
u
v u Tính:
d
om
ζyx
θ d    
.c
x y
σx  2 s i n 2    x y c o s 2   2
u
x uv
d
ng
 2 
d u 2 x y
co
ζxy   0   uv  0  tg 2   
d x  y
an
“Trong ƯS phẳng khi ƯS pháp đạt cực
th
y
v trị thì đó là ƯS chính và bằng:
ng
u
o
2
ζxy θ    
du
ζuv σ x y x y 
   1,2 ( 3 )   
2
u x
 
u
m ax xy
2  2 
cu
σx m in
ζyx 1  2 x y 
tại góc:   a c tg  
σy 2   
 x y 
11/21/2020 10
y d  uv
v σy Tính:  ?
u
d
om
ζyx
θ d  uv  
.c
ζuv σx  
x y
c o s 2   s in 2
x xy
d 2
ng
d  uv  
co
ζxy x y
  0  tg 2       c o tg 2  
an
d 2 xy
th
y
v “Trong ƯS phẳng, ƯS tiếp đạt cực trị
ng
u
bằng:
o
ζxy θ
du
ζuv σ   
2
1 
u x 
x y
 
u
2
   
2

cu
σx
m ax xy
m in  2  2
ζyx
σy tại góc:     45
o
11/21/2020 11
*) Ví dụ 1 : Xđ ƢS trên phân tố khi quay góc 15o on clockwise.
om
.c
ng
1,4 MPa
co
an
32,6 MPa
th
ng
31 MPa
o
du
u
cu
 x
 y
 ? 3 4   x1
 y1
11/21/2020 12
*) Ví dụ 2 : Xđ ƢS chính, phƣơng chính của phân tố
om
.c
2
    
ng
x y x y
   1,2 ( 3 )   
2
 
co
m ax xy
m in
2  2 
an
th
2
46  12  46  12 
 
2
     19
ng
m ax
2  2 
o
du
 17,67 M Pa
u
   5 1, 6 7 M P a
cu
m in
1  2 x y  1   2 .1 9 
Phƣơng chính:   a c tg    a c t g    1 6 , 6
o
    
2
 x y 
2  4 6 1 2 
11/21/2020 13
*) Vòng tròn Mo ứng suất:
om
 x
 y
 x
 y
   cos2   s in 2
.c
u xy
2 2
ng
 x
 y
 uv   s in 2   c o s 2
co
2
xy
 x
 y 
an
C  ,0 
 2 
th
2 2
  x
 y   x
 y 
    uv    
2 2

ng
u xy 2
 2   2    
o
x y
 
2
du
R   xy
 2 
pt có dạng pt đg tròn trong hệ trục
u
cu
(Oσuτuv) tâm C bán kính R đƣợc gọi

là vòng tròn Mo ứng suất.
P(σy , τxy) đc gọi là điểm cực.
11/21/2020 14
*) Vòng tròn Mo ứng suất:
y B 
om
m ax
v σy u
.c
τyx
θ B
ng
ζuv σx x
co
A
an
τxy  m in σu
th
y C
ng
D τuv
σu u τxy D
σv
o
du
θ θ
τvu P A
τvu
u
x 
cu
 
y
x y
2
 x
D’ ζuv  u
11/21/2020 15
*) Ví dụ 3 : Vẽ vòng 70
30
tròn Mo ƢS của phân
om
tố cho nhƣ hình vẽ. A P(10,-40)
.c
ng
40
co
an
C σu
th
o ng
du
u
cu
20 B
50 10
ζuv
11/21/2020 GV:NguyÔn Danh Tr-êng 16
*) Một số trường hợp TTƯS phẳng đặc biệt: y
- Trƣợt thuần túy (pure shear): σx = σy = 0 σy
om
   
τyx
.c
x y x y
   cos2   s in 2
u xy
σx
ng
2 2 x
 
co
 uv
 
x y
s in 2   xy
c o s 2 τxy
an
2
th
  s in 2
u xy
ng
 uv   c o s 2
o
du
xy
τ σ1 45o σu
σ2 σ1
u
   xy C≡O
cu
m ax
m in
 m ax   xy τxy A ≡P
σ2 ζuv
11/21/2020 17
*) Một số trường hợp TTƯS phẳng đặc biệt: y
- Trƣợt ứng suất đơn :τxy= σy = 0 σy
om
    τyx
.c
x y x y
   cos2   s in 2
σx
u xy
2 2
ng
x
 
co
τxy
x y
 uv
  s in 2   xy
c o s 2
an
2

th
 u

x
1  cos2 ng 
2
o
 τmax τmax
du
 uv
 
x
s in 2 45o σu
2 A≡O C
u
σ1 =σx
cu
   P≡
m ax x
σx
 
 
x x
m ax
2 τuv 2
11/21/2020 18
3.4. Quan hệ ứng suất và biến dạng
*) TTƯS đơn:
Hằng số liên hệ gồm posion μ và môđun E.
om
 
.c
  ;     
x x
x y z
ng
E E
co
*) TTƯS phẳng:
an
Hằng số liên hệ gồm posion μ và môđun E, G.
th
1 1
    ;     
ng
x
 x y y
 y x
E E
o
du
 
 ; 
xy
    
u
cu
z x y xy
E G
E
Trong đó: G 
2    1
11/21/2020 19
3.4. Quan hệ ứng suất và biến dạng
*) TTƯS trượt thuần túy:
Hằng số liên hệ là môđun trƣợt G.
om

.c
xy
 x
  y
  z
 0 ;  xy

ng
G
*) TTƯS khối:
co
Hằng số liên hệ gồm posion μ và môđun E, G.
an
th
 1  
        
ng xy
  
E 
x x y z xy
G
o
 
du
 1  
        
yz
 và  
u
y y z x yz
cu
E  G

 1  
      
zx
   

zx
E 
z z x y G
 
11/21/2020 20
3.5. Các thuyết bền
*) Khái niệm:
Ở TTƢS đơn để ktra bền ta làm:
om
.c
VL dẻo:
ng
co
VL giòn: và
an
th
Trong đó: các [σ] dễ tìm đƣợc qua TN kéo nén đơn giản.
o ng
Với TTƢS phẳng, khối ta khó xác định đƣợc điều kiện
du
bền do đó ng ta đƣa ra các thuyết bền – là các giả thiết

u
cu
về nguyên nhân gây ra sự phá hủy vật liệu. Từ đó tìm ra

ứng suất tương đương để có thể kiểm tra bền.
11/21/2020 21
TB1: Thuyết bền ƯS pháp lớn nhất ( ƯSTLN)
“Nguyên nhân cơ bản gây phá hủy vật liệu là ƯS pháp max”
om
 1   kéo    nén
.c
; 3
ng
Hạn chế: ko xét đến σ2, chỉ phù hợp TTƢS đơn.
co
TB2: Thuyết bền biến dạng dài tương đối:
an
“Nguyên nhân cơ bản gây phá hủy vật liệu là BD dài tương đối
th
max”
 1     2   3     ;  3     1   2    
ng
kéo nén
o
Hạn chế: chỉ phù hợp VL giòn, hiện tại ít dùng.
du
TB3: Thuyết bền ƯS tiếp lớn nhất:

u
“Nguyên nhân cơ bản gây phá hủy vật liệu là ƯS tiếp max”
cu
1  3
  
Hạn chế: ko xét đến σ2, chỉ phù hợp vật liệu dẻo.
11/21/2020 22
TB4: Thuyết bền thế năng biến đổi hình dáng( TNBĐHD)
“Nguyên nhân cơ bản gây phá hủy vật liệu là TNBĐHD”
om
.c
       1   2   3  
2 2 2
1 2 3 2 3 1

ng
Hạn chế: chỉ phù hợp vật liệu dẻo.
co
TB5: Thuyết bền TTƯS tới hạn – Thuyết bền Mo:
an
“Thuyết bền được xây dựng từ KQ thí nghiệm vẽ vòng tròn Mo
th
 vẽ đường bao giới hạn  miền an toàn  Thuyết bền Mo”
ng
 kéo
o
     
du
 nén
1 3
u
cu
Hạn chế: ko xét đến σ2.
11/21/2020 23
Thank you for your attention !
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
11/21/2020 Ths.NguyÔn Danh Tr-êng 24


Suc-Ben-Vat-Lieu - Nguyen-Danh-Truong - sb1-ch3 (t7) - Ttus - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Suc-Ben-Vat-Lieu - Nguyen-Danh-Truong - sb1-ch3 (t7) - Ttus - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ths.

NGUYỄN DANH TRƢỜNG

- Trong tập hợp các véc tơ

ứng suất tại M, chỉ có 3 véc

tơ ƢS trên 3 mcn độc lập.

Tσ đƣợc gọi là ten-xơ ứng suất.

- Mặt cắt trên đó chỉ có ƢS pháp đƣợc gọi là mặt chính.

- Ng ta chứng minh đc: tại 1 đ luôn có 3 mặt chính vuông góc

- Nếu chỉ có 1 ƢS pháp ≠ 0 ta gọi là TTƢS ĐƠN.

*) Quy ước dấu:

ζxy θ Biến đổi pt trên ta có:

ζuv σ hằng số và không phụ thuộc góc θ ”

Mà chỉ phụ thuộc vào??

(Oσuτuv) tâm C bán kính R đƣợc gọi

bền do đó ng ta đƣa ra các thuyết bền – là các giả thiết

về nguyên nhân gây ra sự phá hủy vật liệu. Từ đó tìm ra

TB3: Thuyết bền ƯS tiếp lớn nhất:

Hạn chế: ko xét đến σ2.

11/21/2020 Ths.NguyÔn Danh Tr-êng 24

You might also like