NACOBEZU DO SPRAWDZIANU
02
- wyjaśnię pojęcia: absolutyzm oświecony, klasycyzm,
oświecenie, bostońskie picie herbaty, edykt nantejski,
Król Słonce, hugenoci, purytanie
- wiem, czym charakteryzuje się monarchia
absolutna/parlamentarna
- znam trzy poglądy filozofów oświecenia/ trzy
osiągnięcia epoki oświecenia
- wiem, na czym polegała zasada umowy społecznej,
którą głosił Jan Jakub Rousseau/zasada trójpodziału
władzy stworzona przez Monteskiusza
- wymieniam dwie reformy, które przeprowadził władca
Prus Fryderyk II Wielki/władca monarchii austriackiej
cesarz Józef II
- wymieniam zasługi Jerzego Waszyngtona dla Stanów
Zjednoczonych/Piotra I dla Rosji
- krótko opiszę dokonania Armanda Jeana Richelieu,
Olivera Cromwella, Karola I Stuarta, Jeana Baptiste
Colberta
- podam przyczynę i skutek uchwalenia Deklaracji
niepodległości Stanów Zjednoczonych z 1776
roku/Deklaracji praw narodu angielskiego z 1689 roku
- podam przyczynę wojny domowej w Anglii oraz jej
skutek
- podam przyczynę wybuchu wojny o niepodległość
Stanów Zjednoczonych oraz jej skutek
NOTAKA! 22.
1. W XVIII wieku w Prusach, Austrii i Rosji absolutyzmem
oświeconym. W tej formie rządów panujący przyznawali
pewne swobody poddanym, mieli jednak pełnię władzy.
Głosili przy tym, że
ich władza pochodzi od ludu i jest sprawowana dla jego
dobra.
2. Do najwybitniejszych władców tego okresu należą: król
Prus Fryderyk II Wielki, cesarz Austrii Józef II i car Rosji
Piotr I Wielki.
3. Władcy Prus, Austrii i Rosji przeprowadzili wiele reform
w duchu oświecenia. Dzięki reformom i nowym podatkom
wzrosły dochody z handlu i rzemiosła. Poddani uzyskali
też szerszy niż dotychczas dostęp do edukacji.
Zmodernizowano gospodarkę, system podatkowy,
sposób zarządzania państwem oraz armie. Uczyniło to z
Austrii, Prus i Rosji nowe europejskie potęgi.
NOTATKA! 23.02
1. W połowie XVIII wieku w Ameryce Północnej istniało
13 brytyjskich kolonii.
2. Wyzysk kolonii przez Brytyjczyków doprowadził w
1775 roku do wybuchu wojny. W 1776 roku koloniści
uchwalili Deklarację niepodległości i ogłosili utworzenie
nowego państwa - Stanów Zjednoczonych Ameryki.
Wojna o niezależność Stanów Zjednoczonych zakończyła
się podpisaniem pokoju w 1783 roku. Wielka Brytania
uznała niepodległość USA.
3. W 1787 roku w Stanach Zjednoczonych uchwalono
pierwszą na świecie konstytucję. Wprowadzała ona
trójpodział władzy i gwarantowała obywatelom wiele
praw. Pierwszym prezydentem USA został Jerzy
Waszyngton.
4. W wojnie o niepodległość po stronie Amerykanów
walczyło wielu obcokrajowców, w tym liczni Polacy.
Najsłynniejsi z nich to Kazimierz Pułaski i Tadeusz
Kościuszko.
NOTATKA! 09.02a
1. W pierwszej połowie XVII wieku angielscy królowie z
dynastii Stuartów dążyli do uzyskania władzy absolutnej.
Wywołało to sprzeciw parlamentu i znacznej części
społeczeństwa.
2. W Anglii wybuchła wojna domowa między
sojusznikami monarchy, czyli rojalistami, a zwolennikami
parlamentu pod wodzą Olivera Cromwella. Wojna
domowa zakończyła się przegraną króla. W 1649 roku na
Karolu I wykonano wyrok śmierci, a w Anglii
wprowadzono ustrój republikański.
3. Po śmierci Cromwella parlament przywrócił w Anglii
monarchię. Nowy król - Wilhelm Orański - musiał
zaakceptować zmieniony ustrój państwa, określany
mianem monarchii parlamentarnej. Od tej pory władza
ustawodawcza należała do parlamentu, a wykonawcza -
do rządu. Król sprawował głównie funkcje
reprezentacyjne.