PIOTR I WIELKI – car Rosji; jeden z największych rosyjskich władców – reformatorów.

Zmienił on nazwę kraju na Cesarstwo Rosyjskie i przybrał tytuł cesarza

FRYDERYK II HOHENZOLLERN - król Prus; władca absolutny; Twierdził, że monarcha
powinien być sługą państwa. Był nazywany „filozofem na tronie” i stanowił wzór
zachowania monarchy dla innych ówczesnych mu monarchów.
JÓZEF II HABSBURG – cesarz Austrii; władca absolutny
LUDWIK XVI – król Francji, oskarżony o spiskowanie z wrogami Francji, został
pozbawiony władzy, uwięziony i skazany na ścięcie, (zwany obywatelem Ludwikiem
Kapetem)
MARIA ANTONINA – żona Ludwika XVI i siostra cesarza Austrii, królowa Francji, która
nie była lubiana przez Francuzów, po cichu sympatyzowała z Habsburgami, została
ścięta razem z mężem
JERZY WASZYNGTON – ojciec niepodległości USA, I prezydent USA, dowódca wojsk
USA w wojnie o Niepodległość USA
BENJAMIN FRANKLIN – ojciec amerykańskiej niepodległości, jeden z autorów
Deklaracji Niepodległości USA, uczony i wynalazca np. piorunochronu, okularów
dwuogniskowych i fotela bujanego
TADEUSZ KOŚCISZKO – bohater amerykańskiej wojny o niepodległość, ochotnik z
Polski walczący w wojnie o niepodległość USA po stronie amerykańskich powstańców,
(generał, dowódca, inżynier, budowniczy umocnień wojskowych),
KAZIMIERZ PUŁASKI- bohater amerykańskiej wojny o niepodległość, ochotnik z Polski
walczący w wojnie o niepodległość USA po stronie powstańców amerykańskich,
twórca i organizator amerykańskiej kawalerii, generał
WOLTER – jeden z najpopularniejszych filozofów epoki oświecenia, Francuz, autor
teorii, że większa część dziejów ludzkości była „łańcuchem błędów” i zacofania” np.
średniowiecze. Jego zdaniem były to wieki „ciemne” w których została zapomniana
większość osiągnięć cywilizacji starożytnych Greków i Rzymian; Współautor Wielkiej
encyklopedii francuskiej
 POJĘCIA

zatopienie przez przebranych za Indian 60 kolonistów

HERBATKA BOSTOŃSKA ładunku obłożonej wysokim cłem herbaty,
przywiezionej z Anglii do Bostonu
Święto obchodzone w USA w ostatni czwartek
listopada, na pamiątkę wydarzeń z 1620 r., kiedy to
ŚWIĘTO DZIĘKCZYNIENIA
angielscy koloniści, którzy przybyli do USA przeżyli
trudną zimę dzięki pomocy Indian.
System władzy, w którym monarcha twierdził, że jego
władza pochodzi od ludu i chociaż jest nieograniczona,
ABSOLUTYZM
to jednak ich działania wynikają wyłącznie z kierowania
OŚWIECOWY
się dobrem ludu. Panował m. in. W Prusach, Austrii i
Rosji.
zasada podziału władzy na ustawodawczą (parlament),
wykonawczą (król i ministrowie) i sądowniczą
(niezależne sądy). Oznaczało to, że osobna instytucja
powinna zajmować się ustanawianiem prawa (u.
TRÓJPODZIAŁ WŁADZY
ustawodawcza), osobna wprowadzać je w życie ( w.
wykonawcza), a nad przestrzeganiem prawa powinny
czuwać niezależne od tych instytucji sądy (w.
sądownicza). Twórcą zasady był Karol Monteskiusz.
dawna twierdza w Paryżu, zamieniona na więzienie,
uchodziła za symbol znienawidzonego absolutyzmu.
BASTYLIA
Zdobycie Bastylii przez lud francuski rozpoczął wielką
rewolucję Francuską.
DEKLARACJA Dokument ogłaszający pełną niezależność 13
NIEPODLEGŁOŚCI północnoamerykańskich kolonii od Wlk. Brytanii
Okres w dziejach kultury trwający od końca XVII do
OŚWIECENIE pocz. XIX w. Nazywany „wiekiem światła”, albo
„wiekiem rozumu”.
Umowa zawarta przez ludzi, którzy zgodzili się oddać
rządy jednemu spośród siebie – aby zapewnił im pokój i
UMOWA SPOŁECZNA
dobrobyt. Państwo powstało w wyniku zawarcia
właśnie takiej umowy.
Gwałtowana zmiana ustroju politycznego lub porządku
REWOLUCJA społecznego, przeprowadzona zazwyczaj przy użyciu
siły i przy udziale dużej części społeczeństwa.
Fala aresztowań i egzekucji osób uznanych za wrogów
Rewolucji (18 tys.), która miała miejsce we Francji.
WIELKI TERROR
Została zapoczątkowana przez Jakobinów (zwolenników
radykalnych reform) i trwała około 2 miesięcy.
 Rewolucja francuska
Przyczyny Skutki
Nieudolne rządy królów: Ludwika XV i Francja została republiką, , egzekucja
XVI Króla, uchwalono konstytucję Francji i
Deklarację Praw Człowieka i Obywatela
Zły stan finansowy państwa w zw. z Podział na klasy a nie na stany.
prowadzonymi wojnami oraz wystawnym Przynależność do klas był oparty na
stylem dworu kryterium majątku, do którego każdy
mógł dojść własna pracą
Podniesienie podatków Duża liczba ofiar, zniszczenia kraju i
kultury, prześladowania kościoła,
prześladowania i morderstwa
przedstawicieli szlachty, arystokracji i
inteligencji.
Podział społeczeństwa na 3 stany; Likwidacja przywilejów szlacheckich
szlachtę, duchowieństwo i stan trzeci,
który stanowił 98% społeczeństwa
Żądanie stanu trzeciego zwołania Stanów Likwidacja feudalizmu: chłopi otrzymali
generalnych i dopuszczenia do rządów ziemię na własność
Klęska głodu Marsylianka – hymnem Francji i nowa
trójkolorowa Flaga Francji symbolizująca
równość 3 grup społecznych:
szlachta(niebieski), król (biały), lud
(czerwony)

Wojna o niepodległość USA 1775-1783

Przyczyny Skutki
Wyzysk kolonii przez Brytyjczyków, Uznanie dążeń niepodległościowych
zakaz produkcji wielu towarów w mieszkańców Ameryki przez Wlk.
koloniach, zmuszanie do kupowania Brytanię i powstanie niepodległego
produktów brytyjskich, ograniczenie państwa.
wolności handlu
decyzje dot. kolonii były podejmowane Konstytucja USA – I na świecie
w Londynie przez brytyjski parlament, w
którym zabrakło przedstawicieli kolonii
Nakładanie przez rząd brytyjski Osłabienie pozycji Wlk. Brytanii na
wysokiego cła na towary sprowadzane skutek utraty kolonii w Ameryce
do kolonii, a to powodowało wzrost ceł
towarów
„bostońska herbatka” – zatopienie przez
przebranych za Indian kolonistów
ładunku herbaty przywiezionej z Anglii
do Bostonu
 CHRONOLOGIA
PRZEBIEG CHRONOLOGICZNY REWOLUCJI FRANCUSKIEJ:
 1789 - początek Wielkiej Rewolucji Francuskiej (14 lipca- Zdobycie Bastylii)
 1791 IX – uchwalenie konstytucji
 1792 - Francja republiką
 1793 - Ścięcie Ludwika XVI
 1793-1794 – terror jakobinów we Francji
 1794 – obalenie rządów jakobinów we Francji.
DATY
 ZBURZENIE BASTYLII - 14 LIPCA1789
 ZAGADNIENIA
HISTORIA STATKU MAYFLOWER.
W 1620 r. na statku Mayflower i Speedwell do brzegów Ameryki Północnej przybyło
około 100 kolonistów angielskich. Nazwano ich „pielgrzymami”, gdyż na kontynencie
północnoamerykańskim poszukiwali wolności religijnej. Rok później, przeżywszy dzięki
pomocy Indian trudną zimę, zaczęli uroczyście obchodzić Święto Dziękczynienia. W
USA jest ono obchodzone do dziś, zawsze w ostatni czwartek listopada.
OKOLICZNOŚCI ZBURZENIA BASTYLI
Francja w XVIII w. była krajem bardzo szybko ubożejącym z powodu wojen, ale i
wystawnego życia dworu. Król postanowił nałożyć na stan trzeci nowe podatki, w tym
celu zwołał posiedzenie Stanów Generalnych, czyli doradzających królowi
przedstawicieli państwa (po raz pierwszy od 175 lat). Stan trzeci chciał poprawy swojej
sytuacji, ale król nie wyraził zgody. Przedstawiciele stanu obwołali się Zgromadzeniem
Narodowym i przy wsparciu części szlachty i duchowieństwa zażądali opracowania
konstytucji. Król zgodził się na to, ale wkrótce w mieście wybuchły pogłoski, że
potajemnie zbiera się wojsko, by rozwiązać Konstytuantę (Zgromadzenie
Narodowe).14 lipca 1789 r. podburzony przez te pogłoski lud uderzył na paryskie
więzienie -bastylię i zdobył je, rozpoczynając tym samym rewolucję francuską.

DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA I OBYWATELA – została uchwalona w sierpniu

1789 r. przez Zgromadzenia Narodowe i stanowiło podstawę dla przyszłej konstytucji
Francji. Zrywała ona z dotychczasowym podziałem społeczeństwa na stany
posiadające różne prawa i przywileje oraz ustrojem królewskiego absolutyzmu.
- wszyscy ludzie są wolni równi wobec prawa
- źródłem władzy jest lud
-wolność polega na tym że można czynić wszystko co drugiemu nie przynosi szkody
- wolność słowa i wyznania
- własność jest święta.
- trójpodział władzy w kraju

DEKLARACJA NIEPODLEGŁOŚCI USA – została uchwalona przez Kongres

Kontynentalny w 4.07.1776 r. i ogłosiła pełną niezależność północnoamerykańskich
13 kolonii, nazywanych odtąd stanami. Oznaczał to początek wojny o niepodległość
Stanów Zjednoczonych Ameryki. 1 z 5 Autorów: Benjamin Franklin.00
- równość wszystkich ludzi, którzy są obdarzeni prawami takimi jak życie, wolność i
dążenie do szczęścia. W celu zabezpieczenia tych praw zostały stworzone rządy, które
opierają swoją sprawiedliwą władzę na zgodzie rządzonych.Lud ma prawo

TRÓJPODZIAŁ WŁADZY USA str. 155

Zasadę trójpodziału władz w USA można porównać do wagi. Jeżeli doszłoby do
prawnego sporu bądź do zawłaszczenia zbyt wielu prerogatyw przez władzę
wykonawczą lub ustawodawczą, równowagę między nimi miał przywrócić Sąd
Najwyższy.
3 GŁOWNE INSTYTUCJE WŁADZY FEDERALNEJ:
władza ustawodawcza: KONGRES złożony z Senatu i Izby Reprezentantów (zasiadają
w nim reprezentanci stanów)
władza sądownicza: SĄD NAJWYŻSZY (który interpretuje prawo)
władza wykonawcza: PREZYDENT (sprawuje władzę wykonawczą)
REFORMY ABSOLUTYZMU: PRUSKIE, AUSTRACKIE, ROSYJSKIE str. 154 map
PRUSKIE AUSTRACKIE ROSYJSKIE
Reformy sądownictwa i Reforma prawa (zniesienie
prawa ( zniesienie tortur) tortur, kary śmierci)
Zakładano manufaktury i Wspieranie zakładania
wsie/gospodarstwa państwowych manufaktur
Reforma szkolnictwa Rozwój szkolnictwa i Obowiązek szkolny dla
(obowiązek szkolny dla oświaty chłopców z rodzin
chłopów, reforma szlacheckich
programu nauczania)
Reforma służby wojskowej Reforma armii Unowocześnienie i
(powiększenie armii, także (unowocześnienie i rozbudowa armii
o chłopów), zwiększenie liczebności) (obowiązkowy pobór do
wprowadzenie surowej służby)
dyscypliny)
Reforma administracji Rozbudowa administracji
państwowej (zatrudnianie państwowej
wykształconych osób)
Tolerancja religijna Tolerancja religijna Podporządkował sobie
całkowicie cerkiew
Nauka
zachodnioeuropejskich
tanców dla bojarów,
golenie bród, noszenie
szat modnych na
zachodzie Europy,
Bardzo wysykie podatki, Nałożenie podatków na Nakładano cła na towary
cła ochronne szlachtę i duchowieństwo, sprowadzane z zagranicy,
zmniejszono obciążenia w ten sposób dbał o
chłopów (zniesienie rozwój rzemiosła i handlu
poddaństwa) w kraju
Zajęcie Śląska należącego Utrata Śląska, Budowa Sankt
do Austrii, Udział w rozbiorach Polski Petersburga,
Udział w rozbiorach Polski Zdobycie Inflant