‫‪۱۴۰۲‬‬

‫ﮔـــــــﺰارش ﺟﺎﻣﻊ‬
‫ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﻓﺮاﺗﺮ از رواﯾﺖﻫﺎ!‬

‫از ﻫﻤﺎن ‪ ۶‬ﺳﺎل و اﻧﺪی ﭘﯿﺶ ﮐﻪ ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮ�ﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ »ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل« آﻏﺎز ﺷﺪ‪،‬‬
‫�ﺮﺳﺸﮕﺮی اﺳﺎس ﮐﺎرﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫آن زﻣﺎن‪ ،‬در ﮐﻞ ﻗﻠﻤﺮو ﻣﺎﻟﯽ ا�ﺮان‪ ،‬ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﮐﺸﻮرﻣﺎن ﭼ�ﺰی ﻓﺮاﺗﺮ از‬
‫ﻧﻘﻄﻪای ﺧﺎﮐﺴﺘﺮی ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺮوز اﻣﺎ ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﮑﺮ ﺗﺤﻮل ﮐﻢﻧﻈ�ﺮ آن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪﻋﻘﯿﺪه ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﺎه اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪﻓﺮد ا�ﺮان و ﺗﺤﺮﯾﻢﻫﺎی‬

‫ﺑﯿـﻦاﻟـﻤـﻠﻠﯽ ﻫﻢ ﻣﺰﯾـﺪ ﺑﺮ ﻋﻠﺖ ﺷﺪه اﺳـﺖ ﺑﺮای اﯾـﻨـﮑﻪ ﺑﻪ اﯾـﻦ ﺣـﻮزه در اﯾــﺮان ﺗـﻮﺟـﻪ‬
‫و�ﮋهﺗﺮی ﺷﻮد‪.‬‬

‫از ﻃﺮﻓﯽ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻘﺪر ﮐﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﮔﺴﺘﺮش ا�ﻦ ﻓﻀﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ‪� ،‬ﺮﺳﺶﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن درﺑﺎره آن‬
‫ﻫﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬از ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎﻧﯽ ﮐﻪ روی ﻟﺒﻪ ﻓﻨﺎوری ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﮔﺮان ﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ و اﻟﺒﺘﻪ ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪاران و ﻣﺠﺮﯾﺎن ﻗﺎﻧﻮن ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫ﺗﺄﺛ�ﺮﮔﺬار ﺑﮕ�ﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮐﺪام رواﯾﺖﻫﺎی ﺧﻮد را درﺑﺎره ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺪام رواﯾﺖ درﺳﺖ اﺳﺖ؟ آﻣﺎر و ارﻗﺎم ﭼﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ؟‬

‫ﺗﻌﻬﺪ ﻣﺎ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮی ﺣﻘﯿﻘﺖ‪ ،‬درک ﻇﺮاﯾﻒ و �ﻘﻮﯾﺖ ﯾﮏ‬

‫ﺟﺎﻣﻌﻪ آﮔﺎه در ﺣﻮزه ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ زﯾﺎد‪ ،‬اوﻟ�ﻦ‬
‫ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻊ از وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻀﺎی ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل در ا�ﺮان را اراﺋﻪ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ا�ﻦ ﮔﺰارش ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺻﺮف ﻣﺎهﻫﺎ ﮐﺎر ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺮاﺗﺮ از رواﯾﺖﻫﺎ و داﺳﺘﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی‬
‫آﻣﺎر و ارﻗﺎم اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪ .‬ا�ﻦ ارﻗﺎم ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺘﺎوردﻫﺎ را روﺷﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ را‬
‫�ﻮﯾﺎ�ﯽ روﺑﻪرﺷﺪ ﻓﻀﺎی ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﮐﻨﻨﺪ و دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪﻓﺮد درﺑﺎره‬
‫ا�ﺮان اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫از ﻃﺮ�ﻖ ا�ﻦ ﮔﺰارش‪ ،‬اﻣﯿﺪوارﯾﻢ دﯾﺪ ﻓﺮاﮔ�ﺮی اراﺋﻪ دﻫﯿﻢ از ﺟﺎ�ﯽ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﻗﺮار دارﯾﻢ و‬
‫ﺟﺎ�ﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در آﯾﻨﺪه ﮐﺸﻮر ﻋﺰ�ﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ آن ﺳﻮق ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
 ‫ﺧﻼﺻﻪ ﻓﺼﻞﻫﺎ‬

‫در ا�ﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ �ﺮﺳﺶﻫﺎ�ﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ ﮐﺎرﺑﺮان ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‬
‫ا�ﺮان ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽدﻫﯿﻢ‪ ،‬و�ﮋﮔﯽﻫﺎی آﻧﻬﺎ را ز�ﺮ ذرهﺑ�ﻦ ﻣﯽﺑﺮﯾﻢ و در ﻋﻤﻖ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎﯾﺸﺎن ﮐﺎوش ﻣﯽ ﮐـﻨﯿﻢ‪ .‬داده ﻫـﺎ�ﯽ ﺟـﺬاب‪ ،‬از ﺟﺬاب ﺗـﺮﯾـﻦ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪١‬‬
‫ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﺗﻌﺎﻣﻼت ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ در ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان ﮐﻪ‬
‫ﺗﺼﻮ�ﺮی ﺟﺪﯾﺪ در ذﻫﻦ ﺗﺎن از ا�ﻦ دﻧﯿﺎی �ﺮ ﻓﺮاز و ﻧﺸﯿﺐ ﺗﺮﺳـﯿـﻢ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ ۲‬ﺑﻪ ﻧ�ﺮوی ﻣﺤﺮﮐﻪ ﺻﻨﻌﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ا�ﺮان اﺧﺘﺼﺎص‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬از رﻗﺎﺑﺖ ﺑﯽﭘﺎﯾﺎن ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ ﺑﺮای اولﺷﺪن و اوﻟ�ﻦﺑﻮدن‬
‫ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬
‫ﺗﺎ ﻧﻘﺸﺸﺎن در ﻓﻀﺎی ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ!‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪۱۴‬‬

‫ﺣﺎﻻ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان و ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ را ﺳﯿﺎﺣﺖ ﮐﺮدﯾﻢ‪ ،‬ﻧﻮر را ﺑﻪ ﭘﺸﺖ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬
‫ﺻﺤﻨﻪ ﻣﯽﺑﺮﯾﻢ‪ .‬ﺟﺎ�ﯽ ﺗﺎرﯾﮏ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺗﺤﻘ�ﻖ و ﺑﺮرﺳﯽای ﺑﻪ ﺳﺮاﻏﺶ‬
‫ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬
‫رﻓﺘﻪ‪ .‬از ﺳ�ﺮ ﺗﺤﻮﻻت‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺎرﻗﻪﻫﺎی اﻣﯿﺪ و ﺗﺎ آﯾﻨﺪهای روﺷﻦ ﮐﻪ در‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪۲۷‬‬
‫ﻓﻀﺎ�ﯽ ﮐﻢﻧﻮر رﺷﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم و ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺼﻞ اﻣﯿﺪ ﺗﻮام ﺑﺎ ﻧﺎاﻣﯿﺪی اﺳﺖ؛ ﺟﺎ�ﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬
‫ﻣﯽﻓﻬﻤﯿﻢ ﺑﺮای درﺧﺸﯿﺪن در ﺑﺎزار ﻓﺮاﻣﺮزی ﭼﻘﺪر از دﻧﯿﺎی روز رﻣﺰارز‬
‫ﻓﺮاﻣﺮزی‬
‫ﻋﻘﺒﯿﻢ و ﻧﻘﻄﻪای ﮐﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ در ﺑﺎزار‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ‪۳۸‬‬
‫داﺧﻠﯽ‪ ،‬آﯾﻨﺪهای �ﺮاﻣﯿﺪ ﭘﯿﺶ روﯾﻤﺎن اﺳﺖ؛ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﯾﺪ زود ﺑﺠﻨﺒﯿﻢ!‬
 ‫ﻓﺼﻞ اول‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬
 ‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﭘﺎ ﺟﺎی ﭘﺎی‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ!‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﭼﻨﺪ درﺻﺪ ﻣﺮدم ا�ﺮان ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل دارﻧﺪ؟‬

‫ﻃﺒﻖ آﺧﺮ�ﻦ آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺣﺪود ‪۷۸‬ﻣﯿﻠ�ﻮن ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻌﯿﺖ‬
‫‪۸۸‬ﻣﯿﻠ�ﻮﻧﯽ ا�ﺮان‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ ٪۸۸.۶۳‬از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﺸﻮر ﮐﺎرﺑﺮ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻓﺮض اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎرﺑﺮان اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ در ا�ﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل در اﺧﺘﯿﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم اﺻﻼح روی ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی‬
‫ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻊ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ا�ﻦﻃﻮر در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺣﺪود ‪ ٪۲۲‬ﻣﺮدم ا�ﺮان ﻫﻢاﮐﻨﻮن ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل دارﻧﺪ‪.‬‬

‫آﯾﺎ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺧﺘﯿﺎر دارﯾﺪ؟‬

‫‪٪۷۵‬‬ ‫‪٪۲۵‬‬
‫ﺧﯿﺮ‬ ‫ﺑﻠﻪ‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۲‬‬

 ‫ﻣﺎ ﮐﺸﻮری ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﺮدﻣﺶ‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل را دوﺳﺖ دارﻧﺪ!‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﻧﻔﻮذ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ا�ﺮان ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫از ﮐﻞ ﺟﻤﻌﯿﺖ اﻓﺮاد ﺣﺎﺿﺮ در ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻊ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ‬
‫‪ ٪۱۵‬ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﺗﺎﺑﻪﺣﺎل ﭼ�ﺰی درﺑﺎره ﺑﯿﺖ ﮐﻮ�ﻦ و ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﻧﺸﻨﯿﺪهاﻧﺪ‪ ٪۲۳ .‬ﺷـﺮﮐﺖ ﮐﻨـﻨﺪﮔﺎن ﻓـﻘﻂ درﺑﺎره ارزﻫﺎی دﯾـﺠـﯿـﺘــﺎل‬
‫ﺷﻨﯿﺪه اﻧـﺪ و ﭼ�ﺰ زﯾــﺎدی درﺑﺎره ا�ﻦ ﮐﻼس دارا�ﯽ ﻧـﻤـﯽ داﻧـﻨـﺪ‪.‬‬
‫‪ ٪۳۰‬ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل آﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﯾﺎ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری روی آﻧﻬﺎ را ﻧﺪارﻧﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ ٪۳۲‬ﮐﺎرﺑــﺮان اذﻋﺎن‬
‫داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل آﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﯾﺎ‬
‫روی آﻧﻬﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ا�ﻦ اوﺻﺎف‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ا�ﻦﻃﻮر در‬
‫ﻣﺮدم ا�ﺮان ﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی‬ ‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ‪٪۲۹‬‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری روی ا�ﻦ دارا�ﯽﻫﺎ را دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣ�ﺰان ﺑﺎ ﺑﯿﺖ ﮐﻮ�ﻦ و ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل آﺷﻨﺎ�ﯽ دارﯾﺪ؟‬

‫‪٪۳۲٫۲‬‬ ‫‪٪۱۵٫۴‬‬
‫ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل آﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬ ‫ﺗﺎﺑﻪﺣﺎل ﭼ�ﺰی درﺑﺎره ﺑﯿﺖ ﮐﻮ�ﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری روی آﻧﻬﺎ را ﻧﺪارم‬ ‫و ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻧﺸﻨﯿﺪهام‬

‫‪٪۲۹٫۲‬‬ ‫‪٪۲۳٫۲‬‬
‫ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل آﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬از آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻓﻘﻂ درﺑﺎره ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺷﻨﯿﺪهام‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﯾﺎ روی آﻧﻬﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﮐﺮدهام‬ ‫و ﭼ�ﺰ زﯾﺎدی درﺑﺎره آﻧﻬﺎ ﻧﻤﯽداﻧﻢ‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۳‬‬

 ‫رﯾﺴﻤﺎن ﺳﯿﺎه و ﺳﻔﯿﺪ‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل!‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﭼﺮا ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ؟‬
‫ﺑ�ﻦ ﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل آﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺎﺑﻪﺣﺎل‬
‫از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﯾﺎ روی آﻧﻬﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻧﮑﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﺻﻠﯽﺗﺮ�ﻦ دﻟ�ﻞ‬
‫ﺑﺮای ﻋﺪم ﺣﻀﻮر در ا�ﻦ ﻓﻀﺎ ا�ﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ »ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫ﮐﺎﻓﯽ درﺑﺎره ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی آﻧﻬﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺪارﻧﺪ« و‬
‫ﻫﻤ�ﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪروﺷﻨﯽ ﭘﺘﺎﻧﺴ�ﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﺎرﺑﺮان ﻓﻀﺎی‬
‫دارا�ﯽﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان را در ﺻﻮرت آﻣﻮزش ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ا�ﻦ ﻓﻨﺎوری ﺑﻪ ﺗﺼﻮ�ﺮ ﻣﯽﮐﺸﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮدن وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ا�ﺮان ﻧ�ﺰ دوﻣ�ﻦ دﻟ�ﻞ ﻣﺤﺒﻮب ﻣﯿﺎن‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﺮدن از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﺧﻮدداری از ورود‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﻪ ا�ﻦ ﺑﺎزار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﭼﻪ دﻻﯾﻠﯽ از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﮐﻨﯿﺪ؟‬

‫‪٪۵۰‬‬

‫‪٪۴۸٫۹‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪٪۴۰‬‬

‫‪٪۳۰‬‬
‫‪٪۳۰٫۴۰‬‬
‫‪٪۲۰‬‬
‫‪٪۲۲٫۲۰‬‬
‫‪٪۱۸٫۵۰‬‬
‫‪٪۱۰‬‬
‫‪٪۷٫۹۰‬‬
‫‪٪۰‬‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ درﺑﺎره ارزﻫﺎی‬ ‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل وﺿﻌﯿﺖ‬ ‫ﺗﺎﺑﻪﺣﺎل ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﮐﺎری ﻧﯿﺎز‬ ‫ﺑﻪ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮای‬ ‫ﺑﻪ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪﻋﻨﻮان‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﺸﺨﺼﯽ در ا�ﺮان‬ ‫ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﯾﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﮔﺮی‬ ‫اﺑﺰاری ﺑﺮای اﻧ�ﻘﺎل �ﻮل‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺪارم‬ ‫ﻧﺪارﻧﺪ‬ ‫دﯾﺠﯿﺘﺎل ﭘﯿﺪا ﻧﮑﺮدهام‬ ‫اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻧﺪارم‬ ‫اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻧﺪارم‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۴‬‬

 ‫ﺳﺨﺘﯽﻫﺎی ﭘﯿﺪاﮐﺮدن‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺤﺒﻮب ا�ﺮاﻧﯿﺎن ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫آﻣﺎرﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ‪ ٪۳۸‬از ﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری روی ا�ﻦ‬
‫ﮐﻼس دارا�ﯽ را دارﻧﺪ‪ ،‬در ﻫﯿﭻ ﺑﺎزار ﻣﺎﻟﯽ دﯾﮕﺮی ﻓﻌﺎل ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ا�ﻦ‪ ،‬ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ا�ﺮان‪ ،‬ﻓﺎرﮐﺲ )ﺑﺎزار‬
‫ﺗﺒﺎدل ارز ﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ( و ﺑﺎزار ﻃﻼ و ﻓﻠﺰات ﮔﺮانﺑﻬﺎ ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﺤﺒﻮبﺗﺮ�ﻦ ﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﻦ‬
‫ﺣﻮزه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﮐﺪام ﯾﮏ از ﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ )ﺑﻪ ﺟﺰ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل(‬

‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ؟‬

‫‪٪۵۰‬‬

‫‪٪۳۸.۱۰‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪٪۴۰‬‬

‫‪٪۳۱.۴۰‬‬
‫‪٪۳۰‬‬

‫‪٪۲۰‬‬

‫‪٪۱۰‬‬ ‫‪٪۱۲.۹۰‬‬ ‫‪٪۱۱.۱۰‬‬

‫‪٪۰‬‬ ‫‪٪۳.۴۰‬‬ ‫‪٪۲.۸۰‬‬

‫ﻫﯿﭻﮐﺪام‬ ‫ﺑﺎزار‬ ‫ﻓﺎرﮐﺲ )ﺑﺎزار ﺗﺒﺎدل‬ ‫ﻃﻼ و ﺳﺎ�ﺮ‬ ‫ﺑﺎزارﻫﺎی ﺳﻬﺎم‬ ‫ﺑﺎزار ﮐﺎﻻ‬
‫ﺳﻬﺎم ا�ﺮان‬ ‫ارزﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ(‬ ‫ﻓﻠﺰات ﮔﺮانﺑﻬﺎ‬ ‫ﺧﺎرﺟﯽ‬ ‫)‪(Commodity market‬‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۵‬‬

 ‫ﻧﻔﺲ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﭘﺸﺖ ﮔﻮش ﻃﻼ و ﻧﻘﺮه!‬
‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﻣﻄﻤﺌﻦﺗﺮ�ﻦ ﺷﮑﻞ دارا�ﯽ ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ ﮐﺪام اﺳﺖ؟‬

‫ﺧﺮﯾﺪ ﻣﻠﮏ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﺤﺴﻮﺳﯽ ﻣﻄﻤﺌﻦﺗﺮ�ﻦ ﺷﮑﻞ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان ﺣﺎﺿﺮ در ا�ﻦ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﮑﺘﻪ ﺟﺎﻟﺐﺗﻮﺟﻪ ا�ﻦ ﺑﺨﺶ از �ﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ا�ﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺧﺮﯾﺪ ﺳﻬﺎم‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺳﻄﺢ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮای ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ا�ﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ‪ ٪۷۵‬ﮐﺎرﺑﺮان ﺣﺎﺿﺮ در ا�ﻦ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ‪ ،‬ﭘﯿﺶﺗﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻢاﮐﻨﻮن ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل در اﺧﺘﯿﺎر‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری روی ﮐﺪام ﯾﮏ از اﺷﮑﺎل دارا�ﯽ را ﻣﻄﻤﺌﻦﺗﺮ ﻣﯽداﻧﯿﺪ؟‬

‫اﻣﻼک‬ ‫‪٪۴۵٫۸۰‬‬

‫ﻃﻼ و ﻓﻠﺰات ﮔﺮانﺑﻬﺎ‬ ‫‪٪۲۴٫۴۰‬‬

‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬ ‫‪٪۱۴٫۵۰‬‬

‫ﮔﺰﯾﻨﻪ‬

‫ﺳﻬﺎم ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی داﺧﻠﯽ‬ ‫‪٪۶٫۸۰‬‬

‫دﻻر ﯾﺎ ﺳﺎ�ﺮ ارزﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‬ ‫‪٪۵٫۳۰‬‬

‫ﺳﻬﺎم ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‬ ‫‪٪۲‬‬

‫ﮐﺎﻻﻫﺎ )‪(Commodities‬‬ ‫‪٪۰٫۸۰‬‬

‫‪٪۰‬‬ ‫‪٪۱۰‬‬ ‫‪٪۲۰‬‬ ‫‪٪۳۰‬‬ ‫‪٪۴۰‬‬ ‫‪٪۵۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۶٢‬‬

 ‫اﮐﺜﺮﯾﺖ‪ ،‬ﺧﻮشﺑﯿﻦ‬
‫ﺑﻪ آﯾﻨﺪه ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﮐﺎرﺑﺮان آﯾﻨﺪه ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺑﯿﻨﻨﺪ؟‬
‫آنﻃﻮر ﮐﻪ از ﭘﺎﺳﺦ ﮐﺎرﺑﺮان آﺷﻨﺎ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﭘﯿﺪاﺳﺖ‪ ،‬اﮐﺜﺮﯾﺖ‬
‫دﯾﺪﮔﺎه ﺧﻮشﺑﯿﻨﺎﻧﻪای ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ارزش ﺑﺎزار و رﺷﺪ ﻣ�ﺰان‬
‫ﭘﺬ�ﺮش ﻓﻨـﺎوری ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿـﺘـﺎل در آﯾﻨـﺪه دارﻧﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﺳـﻬـﻢ‬
‫دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺧﻨﺜﯽ ﻧ�ﺰ درﺧﻮر ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﯾﻨﺪه ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ارزش ﺑﺎزار و رﺷﺪ ﻣ�ﺰان‬

‫ﭘﺬ�ﺮش ا�ﻦ ﻓﻨﺎوری ﭼﻪ دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ دارﯾﺪ؟ )ﺑﺪﺑ�ﻦ‪ ۰ :‬ﺗﺎ ﺧﻮشﺑ�ﻦ‪( ۱۰ :‬‬

‫‪٪۴۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۳۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۳۱٫۶۰‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ‬

‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۱۵٫۸۰‬‬
‫‪٪۱۴٫۴۰‬‬
‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۱۲٫۳۰‬‬

‫‪٪۴٫۲۰‬‬ ‫‪٪۸٫۰۰‬‬
‫‪٪۱٫۷۰‬‬ ‫‪٪۲٫۴۰‬‬ ‫‪٪۷٫۰۰‬‬
‫‪٪۱٫۰۰‬‬ ‫‪٪۱٫۰۰‬‬
‫‪٪۰٫۰۰‬‬
‫‪۰‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪۷‬‬ ‫‪۸‬‬ ‫‪۹‬‬ ‫‪۱۰‬‬

‫ﻋﺪد ﻃﯿﻒ‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۷‬‬

 ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺎرﺑﺮان ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫اﯾﺮان از ﻧﮕﺎه آﻣﺎر‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺠﯽ ﮐﻪ در ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ا�ﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﻫﻤﮕﯽ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ اﻓﺮادی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری روی ارزﻫﺎی‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل را دارﻧﺪ و ﺷﺎﻣﻞ اﻓﺮاد ﻧﺎآﺷﻨﺎ ﺑﺎ ا�ﻦ ﺣﻮزه ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﻣﺮدم از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺧﻮد در‬

‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺳﻮد ﮐﺮدﻧﺪ ﯾﺎ ﺿﺮر؟‬

‫ﺗﺎ ﮐﻨﻮن از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی‬

‫ﺧﻮد در ﺑﺎزار ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ‪...‬‬

‫‪٪۵۳‬‬ ‫‪٪۴۷‬‬ ‫ﮐﺴﺐ ﺳﻮد ﮐﺮدهام‬

‫ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺿﺮر ﺷﺪهام‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۸‬‬

 ‫ﻣﺮدم ا�ﺮان ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ وارد ﺑﺎزار ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺷﺪﻧﺪ؟‬ ‫�ﺮﺳﺶ‬

‫اوﻟ�ﻦ ﺑﺎر در ﭼﻪ ﺳﺎﻟﯽ از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﯾﺎ‬

‫روی آﻧﻬﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﮐﺮدﯾﺪ؟‬

‫ﻗﺒﻞ از ‪۲۰۱۷‬‬ ‫‪٪۶٫۱۰‬‬

‫‪۲۰۱۷‬‬ ‫‪٪۴٫۶۰‬‬

‫‪۲۰۱۸‬‬ ‫‪٪۹٫۷۰‬‬

‫‪۲۰۱۹‬‬ ‫‪٪۱۵‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ‬

‫‪۲۰۲۰‬‬ ‫‪٪۲۶٫۵۰‬‬

‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪٪۲۳٫۱۰‬‬

‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪٪۱۰٫۴۰‬‬

‫‪۲۰۲۳‬‬ ‫‪٪۴٫۲۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ‬

‫ﻣﺮدم ا�ﺮان از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﭼﻄﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؟‬ ‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﮐﺪام ﯾﮏ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ز�ﺮ را در ﺑﺎزار ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدهاﯾﺪ؟‬

‫ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش )ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ(‬

‫‪٪۸۲٫۱۰‬‬
‫در ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ )ﻣﺜﺎل‪ :‬اوﮐﯽ اﮐﺴﭽﻨﺞ(‬

‫ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش )ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ(‬

‫‪٪۴۷٫۷۰‬‬
‫در ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ )ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺑﺎﯾﻨﻨﺲ(‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻏ�ﺮﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬

‫)‪DApp‬ﻫﺎ ‪ -‬ﻣﺜﺎل‪� :‬ﻮﻧﯽ ﺳﻮاپ(‬
‫‪٪۲۱٫۹۰‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮای اﻧ�ﻘﺎل وﺟﻪ‬

‫ﯾﺎ درﯾﺎﻓﺖ �ﻮل از ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر‬
‫‪٪۹٫۶۰‬‬

‫ﺧﺮﯾﺪ ﮐﺎﻻ ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫)ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺧﺮﯾﺪ اﺷﺘﺮاک �ﺮﻣ�ﻮم ﺗﻠﮕﺮام(‬ ‫‪٪۷٫۷۰‬‬

‫ﺧﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻓﺮوش ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺖ‬

‫ﺗﻮﮐﻦﻫﺎی ﻏ�ﺮﻣﺜﻠﯽ )‪(NFT‬‬ ‫‪٪۷٫۴۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۵٫۰۰‬‬ ‫‪٪۵۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۷۵٫۰۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۹‬‬

 ‫ﻣﻮاﻧﻊ ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ در ﻣﺴ�ﺮ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫�ﺮﺳﺶ‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﮐﺪاﻣﻨﺪ؟‬

‫ﮐﺪام ﯾﮏ از ﻣﻮارد ز�ﺮ را ﺟﺰو ﭼﺎﻟﺶﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ ﺑﺮای‬

‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻣﯽداﻧﯿﺪ؟‬

‫ﺗﺤﺮﯾﻢﻫﺎی ﺑ�ﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ‬

‫اﺑﺰارﻫﺎی �ﺮداﺧﺘﯽ و ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ‬ ‫‪٪۷۶٫۶۰‬‬

‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫)ﻣﺜﻞ اﻟﺰام ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎی ﺗﻐ��ﺮ آی�ﯽ(‬ ‫‪٪۵۷٫۲۰‬‬

‫ﺿﻌﻒ ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی داﺧﻠﯽ‬

‫در اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫‪٪۳۹٫۹۰‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ‬

‫ﮐﻤﺒﻮد و ﺿﻌﻒ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ‬

‫ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬ ‫‪٪۳۴٫۰۰‬‬

‫ﮐﻼﻫﺒﺮداری‪ ،‬ﻫﮏ‪ ،‬ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎرﺑﺮان‬

‫و ﻣﺸﮑﻼت اﻣﻨﯿﺘﯽ‬ ‫‪٪۳۳٫۲۰‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاریﻫﺎی ﺳﺨﺖﮔ�ﺮاﻧﻪ ﯾﺎ ﻧﺒﻮد ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ‬

‫ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﺣﻮزهﻫﺎ‬ ‫‪٪۳۰٫۹۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۴۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۶۰٫۰۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﻣﺮدم ا�ﺮان ﭼﻄﻮر در ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬ ‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؟‬

‫ﺑﻪ ﮐﺪام ﯾﮏ از اﺷﮑﺎل ز�ﺮ در ﺑﺎزار ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ؟‬

‫ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت در ﺑﺎزهﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪای‪،‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻪ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ )‪ Position trading‬ﯾﺎ ‪(Hodl‬‬ ‫‪٪۶۸٫۱۰‬‬

‫ﻣﯿﺎنﻣﺪت در ﺑﺎزهﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ ﭼﻨﺪ روزه‬

‫ً‬
‫ﺑﻌﻀﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪای )‪(Swing trading‬‬ ‫و‬ ‫‪٪۳۳٫۱۰‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ‬

‫ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪت در ﺑﺎزهﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ‬

‫ﻧﻬﺎﯾﺖ ﯾﮏروزه )‪(Day trading‬‬
‫‪٪۱۹٫۸۰‬‬

‫ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪت در ﺑﺎزهﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﯿﻪای‬

‫‪٪۱۴٫۶۰‬‬
‫ﯾﺎ ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪای )‪(Scalping‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۴۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۶۰٫۰۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۱۰‬‬

 ‫آﻣﺎرﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮان وبﺳﺎﯾﺖ‬
‫و اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫آﻣﺎرﻫﺎ�ﯽ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺎرﺑﺮان وبﺳﺎﯾﺖ و اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ »ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل« اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ارزﻫﺎی ﻣﻮردﻋﻼﻗﻪ ا�ﺮاﻧﯽﻫﺎ ﺑﺮای ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﮐﺪاﻣﻨﺪ؟‬

‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ�ﻦ ﻣ�ﺰان ﺣﻀﻮر در�ﺮﺗﻔﻮی ﮐﺎرﺑﺮان را دارﻧﺪ‬

‫‪Bitcoin‬‬ ‫‪٪۲۲.۱۵‬‬
‫‪Dogecoin‬‬ ‫‪٪۱۸٫۹۸‬‬
‫‪Shiba Inu‬‬ ‫‪٪۱۸٫۵۸‬‬
‫‪Cardano‬‬ ‫‪٪۱۵٫۳۴‬‬
‫‪Ethereum‬‬ ‫‪٪۱۲٫۱۷‬‬
‫‪TRON‬‬ ‫‪٪۱۰٫۳۳‬‬
‫‪XRP‬‬ ‫‪٪۱۰٫۰۱‬‬
‫‪Tether USDt‬‬ ‫‪٪۷٫۳۶‬‬
‫ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫‪BNB‬‬ ‫‪٪۷٫۲۶‬‬
‫‪BitTorrent‬‬ ‫‪٪۶٫۸۷‬‬
‫‪WINkLink‬‬ ‫‪۶٫۰۳،‬‬
‫‪Polkadot‬‬ ‫‪٪۴٫۸۹‬‬
‫‪Solana‬‬ ‫‪٪۴٫۱۸‬‬
‫‪VeChain‬‬ ‫‪٪۳٫۹۹‬‬
‫‪Baby Doge Coin‬‬ ‫‪٪۳٫۷۸‬‬
‫‪Polygon‬‬ ‫‪٪۲٫۹۹‬‬
‫‪Stellar‬‬ ‫‪٪۲٫۹۸‬‬
‫‪Terra Classic‬‬ ‫‪٪۲٫۸۵‬‬
‫‪Litecoin‬‬ ‫‪٪۲٫۷۴‬‬
‫‪Chainlink‬‬ ‫‪٪۲.۵۴‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۵٫۰۰‬‬ ‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۱۵٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬

‫ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۱۱‬‬

 ‫ﺣﻮاس ا�ﺮاﻧﯽﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬ ‫�ﺮﺳﺶ‬
‫ﮐﺪام ﯾﮏ از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺳﺖ؟‬

Bitcoin ٪۷۰٫۵۴
Dogecoin ٪۶۳٫۱۴
Shiba Inu ٪۵۷٫۸۲
Cardano ٪۵۱٫۳۷
Ethereum ٪۴۲٫۳۶
TRON ٪۴۱٫۳۳
XRP ۳۷٫۱۶
Tether USDt ٪۲۹٫۰۹
BNB ٪۲۸٫۵۵
‫ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل‬

BitTorrent ٪۲۶٫۱۰
WINkLink ٪۲۳٫۲۹
Terra Classic ٪۲۰٫۲۴
Solana ٪۱۹٫۹۴
Baby Doge Coin ٪۱۹٫۴۸
VeChain ٪۱۸٫۹۶
Polkadot ٪۱۸٫۲۸
Polygon ٪۱۷٫۸۸
Stellar ٪۱۶٫۹۱
Litecoin ٪۱۶٫۶۲
Fantom ٪۱۶٫۶۱

۰ ۰٫۲ ۰٫۴ ۰٫۶

‫ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان‬

‫ﻣﺮدم ا�ﺮان ﺑﯿﺸﺘﺮ ﭘﯿﮕ�ﺮ ﮐﺪام ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬ ‫�ﺮﺳﺶ‬

Bitcoin ٪۳۵٫۲۰
Shiba Inu ٪۸٫۶۰
Pepe ٪۷٫۰۰
Baby Doge Coin ٪۷٫۰۰
Tether ٪۶٫۴۰
Dogecoin ٪۶٫۱۰
Terra Classic ٪۴٫۷۰
FLOKI ٪۳٫۶۰
‫ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل‬

XRP ٪۳٫۶۰
Ethereum ٪۳٫۶۰
Tron ٪۲٫۶۰
Cardano ٪۲٫۶۰
Fantom ٪۲٫۱۰
Litecoin ٪۱٫۴۰
ArbDoge AI ٪۱٫۳۰
Solana ٪۱٫۱۰
Wink ٪۰٫۹۰
Hex ٪۰٫۹۰
Kishu Inu ٪۰٫۷۰
Smooth Love Potion ٪۰٫۷۰

٪۰٫۰۰ ٪۱۰٫۰۰ ٪۲۰٫۰۰ ٪۳۰٫۰۰

‫ ارز اول‬۲۰ ‫ﺳﻬﻢ ﺟﺴﺖوﺟﻮ ﺑ�ﻦ‬

‫ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬:‫ﻓﺼﻞ اول‬ ۱۲

 ‫ﭘﺎﺗﻮق ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ا�ﺮاﻧﯽ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﮐﺠﺎﺳﺖ؟‬ ‫�ﺮﺳﺶ‬

‫‪ ۲۰‬ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮﺗﺮ از ﻧﻈﺮ ﺑﺎزدﯾﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﻗﯿﻤﺖ )ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪(۱۴۰۲‬‬

‫‪Bitcoin‬‬ ‫‪٪۳۵٫۶۰‬‬

‫‪Shiba Inu‬‬ ‫‪٪۸٫۹۰‬‬

‫‪Dogecoin‬‬ ‫‪٪۷٫۴۰‬‬

‫‪Pepe‬‬ ‫‪٪۶٫۳۰‬‬

‫‪Baby Doge Coin‬‬ ‫‪٪۶٫۱۰‬‬

‫‪Tether‬‬ ‫‪٪۵٫۱۰‬‬

‫‪XRP‬‬ ‫‪٪۴٫۷۰‬‬

‫‪Terra Classic‬‬ ‫‪٪۳٫۸۰‬‬

‫‪Ethereum‬‬ ‫‪٪۳٫۷۰‬‬
‫ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫‪Floki Inu‬‬ ‫‪٪۳٫۴۰‬‬

‫‪Cardano‬‬ ‫‪٪۳٫۰۰‬‬

‫‪Fantom‬‬ ‫‪٪۲٫۶۰‬‬

‫‪Tron‬‬ ‫‪٪۱٫۹۰‬‬

‫‪Solana‬‬ ‫‪٪۱٫۶۰‬‬

‫‪Litecoin‬‬ ‫‪٪۱٫۶۰‬‬

‫‪ArbDoge AI‬‬ ‫‪٪۱٫۰۰‬‬

‫‪Wink‬‬ ‫‪٪۰٫۹۰‬‬

‫‪BNB‬‬ ‫‪٪۰٫۸۰‬‬

‫‪Polygon‬‬ ‫‪٪۰٫۸۰‬‬

‫‪Hex‬‬ ‫‪٪۰٫۷۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۳۰٫۰۰‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﺑﺎزدﯾﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﺑ�ﻦ ‪ ۲۰‬ارز ﺑﺮﺗﺮ‬

‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫‪۱۳‬‬

 ‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ آﻏﺎز ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﻧﺎمآﺷﻨﺎی اﻣﺮوز ﻓﻀﺎی دارا�ﯽﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﺑﻼﮐﭽ�ﻦ‬
‫ﮐﺸﻮر ﺳﺎل ‪ ۲۰۱۷) ۱۳۹۶‬ﻣﯿﻼدی( و ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﮑﻞﮔ�ﺮی اوﻟ�ﻦ ﻣﻮج ﺻﻌﻮدی ﻓﺮاﮔ�ﺮ در ﺑﺎزار‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺳﺖ؛ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﻣﻮﻓﻘﯽ ﻧ�ﺰ ﭘﺲ از ا�ﻦ ﺗﺎرﯾﺦ و در دوران ﻫﻤﻪ‬
‫ﮔ�ﺮی ﮐﺮوﻧﺎ در ا�ﺮان و ﺟﻬﺎن )‪ ۲۰۲۰‬ﻣﯿﻼدی(‪ ،‬ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﮑﻞﮔ�ﺮی دوﻣ�ﻦ ﻣﻮج‬
‫ﺻﻌﻮدی ﻓﺮاﮔ�ﺮ در ﺑﺎزار ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫ﮐﺴﺐوﮐﺎر‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﺻﻨﻌﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل از ﮐﺠﺎ ﻧ�ﺮو ﻣﯽﮔ�ﺮد؟‬

‫ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی اﻧﺠﺎمﺷﺪه از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻌﺪد ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﺑﯿﺶ از ‪ ۲۰۰‬ﮐﺴﺐوﮐﺎر در ﺑﺨﺶﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ا�ﺮان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﯿﻤﯽ از ا�ﻦ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺒﺎدل ﻓﻌﺎل‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﻠﺘﻔﺮم ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎ�ﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار و اﺑﺰار‪ ،‬رﺳﺎﻧﻪ و آﻣﻮزش ﻧ�ﺰ از دﯾﮕﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎی �ﺮﺗﺮاﻓﯿﮏ ﻣﯿﺎن‬
‫ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﻓﻌﺎل در ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﻫﺮ زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ از ﺗﻌﺪاد ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﻓﻌﺎل در‬

‫ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان‬

‫‪٪۵٫۱‬‬ ‫آﻣﻮزش‬

‫‪٪۱۰٫۶‬‬ ‫رﺳﺎﻧﻪ‬

‫‪٪۴٫۰‬‬ ‫اﺳﺘﺨﺮاج‬

‫‪٪۱٫۵‬‬ ‫‪NFT‬‬

‫‪٪۴٫۰‬‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری )ﺷﺘﺎبدﻫﯽ(‬

‫ﺻﺮاﻓﯽ‬ ‫‪٪۴۸٫۵‬‬

‫‪٪۱٫۰‬‬ ‫ﺗﺤﻠ�ﻞ ﺑﺎزار‬

‫‪٪۲٫۵‬‬ ‫ز�ﺮﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﮐﻨﺎ�ﺰ‬

‫‪٪۱۰٫۶‬‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار و اﺑﺰار‬

‫‪٪۶٫۶‬‬ ‫�ﺮداﺧﺖ‬
‫ﻣﺪ�ﺮﯾﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬ ‫‪٪۲٫۵‬‬

‫‪٪۲٫۰‬‬ ‫ﻧﮕﻬﺪاری و ﮐﯿﻒ �ﻮل‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪۱۵‬‬

 ‫ﻧﻔﺮ ﻧ�ﺮوی ﮐﺎر ﻓﻌﺎل‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺻﻨﻌﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫ا�ﺮان را ﺳﺮ ﭘﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﯽدارﻧﺪ؟‬
‫دادهﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺻﻔﺤﻪ ﻟﯿﻨﮑﺪ�ﻦ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎ�ﯽﺷﺪه‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﻫﻢاﮐﻨﻮن ﺑﯿﺶ از ‪ ۲٬۰۰۰‬ﻧﻔﺮ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎل در‬
‫ﻓﻀﺎی دارا�ﯽﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﺑﻼﮐﭽ�ﻦ ا�ﺮان ﻣﺸﻐﻮلﺑﻪﮐﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ٪۷۵‬از ا�ﻦ اﻓﺮاد در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎل در ﺣﻮزه ﺗﺒﺎدل دارا�ﯽﻫﺎی‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺷﺘﻐﺎل دارﻧﺪ و ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﺑﺨﺶ رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬ز�ﺮﺳﺎﺧﺖ و‬
‫ﺗﻮﮐﻨﺎ�ﺰ و ﻧﺮماﻓﺰار و اﺑﺰار در رﺗﺒﻪﻫﺎی ﺑﻌﺪی ﻗﺮار ﻣﯽﮔ�ﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﻫﺮ زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ از ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﺷﺎﻏﻞ در ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان‬

‫‪٪۱٫۰‬‬ ‫آﻣﻮزش‬

‫‪٪۶٫۳‬‬ ‫رﺳﺎﻧﻪ‬

‫‪٪۱٫۱‬‬ ‫اﺳﺘﺨﺮاج‬

‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری )ﺷﺘﺎبدﻫﯽ( ‪٪۳٫۷‬‬

‫‪٪۴٫۱‬‬ ‫ز�ﺮ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﮐﻨﺎ�ﺰ‬

‫‪٪۴٫۱‬‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار و اﺑﺰار‬

‫‪٪۳٫۰‬‬ ‫ﻣﺪ�ﺮﯾﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬

‫ﺻﺮاﻓﯽ‬ ‫‪٪۷۵٫۳‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪۱۶‬‬

 ‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫ا�ﺮان در ﮐﺪام ﺷﻬﺮ اﺳﺖ؟‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻧﺘﻈﺎر و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﮕﻮ�ﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎ�ﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎی اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻓﻨﺎوری ا�ﺮان دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻤﺪه ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﻓﻌﺎل در ﺻﻨﻌﺖ‬
‫دارا�ﯽﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﺑﻼﮐﭽ�ﻦ ﮐﺸﻮر در ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﻣﺴ�ﻘﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ؛‬
‫ﺑﻪ ا�ﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ دﻓﺘﺮ ﻣﺮﮐﺰی آﻧﻬﺎ ﺟﺎ�ﯽ در ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان واﻗﻊ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺪای از ﺗﻬﺮان ﮐﻪ ﻣ�ﺰﺑﺎن ‪ ٪۷۰‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ا�ﻦ ﺻﻨﻌﺖ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﺸﻬﺪ‪ ،‬ﺷ�ﺮاز و اﺻﻔﻬﺎن ﻧ�ﺰ ﺟﺰو ﺷﻬﺮﻫﺎی �ﺮﮐﺴﺐوﮐﺎر ا�ﺮان‬
‫در ا�ﻦ ﺣﻮزه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﺷﻬﺮ از ﺗﻌﺪاد ﮐﺴﺐ و ﮐﺎرﻫﺎی ﻓﻌﺎل در ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان‬

‫‪٪۲٫۷‬‬ ‫ﺷ�ﺮاز‬

‫‪٪۱٫۶‬‬ ‫ﮐﺮﻣﺎن‬

‫‪٪۱٫۶‬‬ ‫اروﻣﯿﻪ‬

‫‪٪۲٫۷‬‬ ‫اﺻﻔﻬﺎن‬

‫‪٪۱٫۶‬‬ ‫ﺗﺒﺮ�ﺰ‬

‫‪٪۶٫۰‬‬ ‫ﻣﺸﻬﺪ‬

‫‪٪۱٫۶‬‬ ‫ﮐﺮج‬

‫‪٪۶٫۵‬‬ ‫ﺳﺎ�ﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ‬

‫‪٪۷۵٫۵‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪۱۷‬‬

 ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ در ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ‬
‫اﻋﻈﻤﯽ از ﻧ�ﺮوی ﮐﺎر ﻓﻌﺎل در ا�ﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﻧ�ﺰ در ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﺗﻬﺮاﻧﯽ‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ا�ﻦ ﻧﮑﺘﻪ را ﻫﻢ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ً‬
‫ﺧﺼﻮﺻﺎ ﭘﺲ‬ ‫ﺑﻪ اﺳ�ﻘﺒﺎل ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ از اﺳﺘﻔﺎده از ﻧ�ﺮوﻫﺎی دورﮐﺎر‬
‫از آﻏﺎز ﻫﻤﻪﮔ�ﺮی ﮐﺮوﻧﺎ‪ ،‬ﺷﻬﺮ و اﺳﺘﺎن ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺑﺨﺸﯽ از‬
‫ﻧ�ﺮوﻫﺎی ﻫﺮ ﮐﺴﺐوﮐﺎر‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺷﻬﺮ و اﺳﺘﺎن ﻣﺤﻞ اﺳ�ﻘﺮار دﻓﺘﺮ‬
‫ﻣﺮﮐﺰی آن ﮐﺴﺐوﮐﺎر ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤ�ﻦ ﺧﺎﻃﺮ ا�ﻦ دو آﻣﺎر‬
‫ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺟﻤﻊآوری ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪۱۸‬‬

 ‫ﺳﻬﻢ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﻫﺮ ﺷﻬﺮ از ﺟﻤﻌﯿﺖ اﻓﺮاد‬
‫ﺷﺎﻏﻞ در ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان‬

‫‪٪۱٫۲‬‬ ‫ﻗﺰو�ﻦ‬

‫‪٪۱٫۲‬‬ ‫اﺻﻔﻬﺎن‬

‫‪٪۰٫۵‬‬ ‫ﺳﺎ�ﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ‬

‫‪٪۱٫۸‬‬ ‫ﻣﺸﻬﺪ‬

‫‪٪۳٫۴‬‬ ‫ﮐﺮج‬

‫‪٪۴٫۱‬‬ ‫ﺑﻨﺪر اﻧﺰﻟﯽ‬

‫‪٪۸۷٫۹‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‬

‫ﺳﻬﻢ ﻫﺮ اﺳﺘﺎن از ﻧ�ﺮوی ﮐﺎر ﺷﺎﻏﻞ در ﮐﺴﺐﮐﺎرﻫﺎی ﻓﻌﺎل در‬

‫ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان )ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺳﺘﺎن ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﻧ�ﺮوی ﮐﺎر(‬

‫‪٪۳٫۶‬‬ ‫ﮔﯿﻼن‬

‫‪٪۸٫۱‬‬ ‫ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮی‬

‫‪٪۲٫۴‬‬ ‫اﻟﺒﺮز‬

‫‪٪۱٫۶‬‬ ‫اﺻﻔﻬﺎن‬

‫‪٪۵٫۱‬‬ ‫ﺳﺎ�ﺮ اﺳﺘﺎنﻫﺎ‬

‫‪٪۱٫۲‬‬ ‫آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺷﺮﻗﯽ‬

‫‪٪۷۷٫۹‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪۱۹‬‬

 ‫ﻣﯿﻠ�ﻮن‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺎزدﯾﺪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ‪ ۴۰‬ﺻﺮاﻓﯽ ارز‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮاﻧﯽ در ﻧﯿﻤﻪ اول ﺳﺎل ‪۲۰۲۳‬‬

‫دادهﻫﺎی ﺣﺎﺻﻞ از اﺑﺰارﻫﺎی ﺗﺤﻠ�ﻞ ﺗﺮاﻓﯿﮏ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‬

‫وبﺳﺎﯾﺖﻫﺎی ‪ ۴۰‬ﺻﺮاﻓﯽ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮﺗﺮ ا�ﺮان )از ﻧﻈﺮ ﺑﺎزدﯾﺪ‬
‫ً‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ﺣﺪود ‪۱۲۸٬۰۰۰٬۰۰۰‬‬ ‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ( ﻃﯽ ‪ ۶‬ﻣﺎه اﺑﺘﺪا�ﯽ ﺳﺎل ‪۲۰۲۳‬‬
‫ﺑﺎزدﯾﺪ ﺛﺒﺖ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎزدﯾﺪ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ وبﺳﺎﯾﺖ ا�ﻦ ‪ ۴۰‬ﭘﻠﺘﻔﺮم‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﻧ�ﺰ ﻃﯽ ا�ﻦ ﻣﺪت ‪ ۲۱٬۵۰۰٬۰۰۰‬ﺑﺮآورد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪۲۰‬‬

 ‫ﺗﺨﻤ�ﻦ ارزش ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ‬
‫ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺪ�ﺮﯾﺖ ﻓﻨﺎوری ﺑﻮرس‬

‫ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻣﯿﺎﻧﮕ�ﻦ ارزش ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان در‬
‫ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪ اﺑﺘﺪا�ﯽ ﺳﺎل ﺟﺎری ﺣﻮاﻟﯽ ‪۹٬۰۰۰‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل از ارزش ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ ‪ ۱۰‬ﺻﺮاﻓﯽ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﺑﺮﺗﺮ ﮐﺸﻮر )از ﻧﻈﺮ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت( ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﻧﯿﻤﻪ اﺑﺘﺪا�ﯽ‬
‫ﺳﺎل ‪ ۱۴۰۲‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ روزاﻧﻪ ﺣﺪود ‪۱٬۴۰۰‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺗﻮﻣﺎن در ‪۱۰‬‬
‫ﭘﻠﺘﻔﺮم ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ارزش ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار‬

‫ﺗﻬﺮان و ‪ ۱۰‬ﺻﺮاﻓﯽ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮﺗﺮ ا�ﺮان در ﻫﺮ ﻣﺎه )ﻫﺰار ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺗﻮﻣﺎن(‬

‫‪ ۱۰‬ﺻﺮاﻓﯽ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮﺗﺮ ا�ﺮان‬ ‫ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان‬

‫‪۱۲۰۰۰‬‬

‫‪۱۰۰۰۰‬‬
‫‪۱۰۱۰۰‬‬ ‫‪۱۰۱۴۹‬‬
‫‪۹۸۰۰‬‬

‫‪۸۰۰۰‬‬ ‫‪۸۶۴۱‬‬

‫‪۷۵۸۹‬‬
‫‪۷۱۱۳‬‬
‫‪۶۰۰۰‬‬

‫‪۴۰۰۰‬‬

‫‪۲۰۰۰‬‬
‫‪۱۹۰۷‬‬
‫‪۱۴۹۳‬‬ ‫‪۱۲۰۷‬‬ ‫‪۱۳۹۷‬‬
‫‪۱۲۰۰‬‬ ‫‪۱۰۸۹‬‬
‫‪۰‬‬

‫ﻓﺮورد�ﻦ‬ ‫ارد�ﺒﻬﺸﺖ‬ ‫ﺧﺮداد‬ ‫ﺗ�ﺮ‬ ‫ﻣﺮداد‬ ‫ﺷﻬﺮ�ﻮر‬

‫ﺳﺎل ‪۱۴۰۲‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪٢۱‬‬

 ‫اﺳﺘﻘﺒﺎل ﮐﺎرﺑﺮان از ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل داﺧﻠﯽ‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﭼﺮا ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ا�ﺮاﻧﯽ؟‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ٪۸۲ ،‬از ﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری روی ا�ﻦ دارا�ﯽﻫﺎ‬
‫را دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل داﺧﻠﯽ را ﻧ�ﺰ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺪام ﯾﮏ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ز�ﺮ را در ﺑﺎزار ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدهاﯾﺪ؟‬

‫ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش )ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ( در‬ ‫‪٪۸۲٫۱۰‬‬

‫ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ )ﻣﺜﺎل‪ :‬اوﮐﯽ اﮐﺴﭽﻨﺞ(‬

‫ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش )ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ( در‬

‫ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ )ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺑﺎﯾﻨﻨﺲ(‬
‫‪٪۴۷٫۷۰‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻏ�ﺮﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬

‫)‪DApp‬ﻫﺎ ‪ -‬ﻣﺜﺎل‪� :‬ﻮﻧﯽ ﺳﻮاپ(‬
‫‪٪۲۱٫۹۰‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮای اﻧ�ﻘﺎل وﺟﻪ‬

‫ﯾﺎ درﯾﺎﻓﺖ �ﻮل از ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر‬ ‫‪٪۹٫۶۰‬‬

‫ﺧﺮﯾﺪ ﮐﺎﻻ ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫)ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺧﺮﯾﺪ اﺷﺘﺮاک �ﺮﻣ�ﻮم ﺗﻠﮕﺮام(‬
‫‪٪۷٫۷۰‬‬

‫ﺧﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻓﺮوش ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺖ‬

‫ﺗﻮﮐﻦﻫﺎی ﻏ�ﺮﻣﺜﻠﯽ )‪(NFT‬‬
‫‪٪۷٫۴۰‬‬

‫‪٪۰‬‬ ‫‪٪۲۰‬‬ ‫‪٪۴۰‬‬ ‫‪٪۶۰‬‬ ‫‪٪۸۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪٢۲‬‬

 ‫دﻻﯾﻞ ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی داﺧﻠﯽ‬

‫اﻣﮑﺎن ﺧﺮﯾﺪ رﯾﺎﻟﯽ‬

‫از ﻃﺮ�ﻖ ﮐﺎرتﻫﺎی ﺑﺎﻧﮑﯽ‬
‫‪٪۸۴٫۱۰‬‬

‫اﻣﮑﺎن اﻧﺠﺎم اﺣﺮاز ﻫﻮﯾﺖ و ﻧﺒﻮد ﻣﺤﺪوﯾﺖﻫﺎی‬

‫‪٪۵۴٫۷۰‬‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﻢﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ‬

‫اﻣﮑﺎن ﭘﯿﮕ�ﺮی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ‬

‫ﻣﺜﻞ ﻫﮏ‪ ،‬ﺳﺮﻗﺖ از ﺻﺮاﻓﯽ‪ ،‬ﺗﻌﻠ�ﻖ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎ و…‬
‫‪٪۴۵٫۴۰‬‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ در‬

‫ﺑﺨﺶﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﺮاﻓﯽ‬
‫‪٪۳۴٫۷۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۴۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۶۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۸۰٫۰۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮان در اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی داﺧﻠﯽ‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﺎرﻣﺰدﻫﺎی زﯾﺎد ﺑﺮای ﻣﻌﺎﻣﻼت‪،‬‬

‫ﺑﺮداﺷﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎی رﯾﺎﻟﯽ‬
‫‪٪۵۲٫۷۰‬‬
‫ﮐﻤﺒﻮد ﺗﻨﻮع در ارزﻫﺎ و‬
‫ﺟﻔﺖارزﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‬
‫‪٪۴۸٫۶۰‬‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ در وار�ﺰ‬
‫و ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎی رﯾﺎﻟﯽ‬
‫‪٪۴۶٫۵۰‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽﻧﮑﺮدن از ﺑﺎزار ﻣﺸ�ﻘﺎت‬
‫)ﻓ�ﻮﭼﺮز‪ ،‬ﻣﺎرﺟ�ﻦ و آﭘﺸﻨﺰ( و ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻫﺮمدار‬ ‫‪٪۴۵٫۸۰‬‬
‫ﮐﻤﺒﻮد در ﺣﺠﻢ‬
‫‪٪۳۱٫۹۰‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ‬

‫ﻣﻌﺎﻣﻼت و ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽﻧﮑﺮدن از ﺷﺒﮑﻪﻫﺎی ﺑﻼﮐﭽﯿﻨﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﺑﺮای وار�ﺰ و ﺑﺮداﺷﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬ ‫‪٪۳۰٫۰۰‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽﻧﮑﺮدن از ﺧﺪﻣﺎت ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﻈ�ﺮ رﺑﺎتﻫﺎی ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﮔﺮ‪،‬‬
‫ﺳﻬﺎمﮔﺬاری )‪ (Staking‬ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬ﮐ�ﯽ ﺗﺮﯾﺪﯾﻨﮓ و…‬ ‫‪٪۲۹٫۷۰‬‬

‫اراﺋﻪ ﻗﯿﻤﺖﻫﺎی ﻏ�ﺮﻣﻨﻄﻘﯽ‬ ‫‪٪۲۹٫۱۰‬‬

‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ در وار�ﺰ و ﺑﺮداﺷﺖ‬

‫ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫‪٪۲۸٫۳۰‬‬

‫اﻟﺰام ﺑﻪ اﻧﺠﺎم اﺣﺮاز ﻫﻮﯾﺖ‬ ‫‪٪۱۸٫۸۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۴۰٫۰۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪٢۳‬‬

 ‫ﺣﻀﻮر �ﺮرﻧﮓ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی‬
‫ﺣﻮزه ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬
‫دادهﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﺰارش ﺳﺎل ‪ ۱۴۰۱‬ﯾﮑﺘﺎﻧﺖ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از‬
‫ﺑﺴﺘﺮﻫﺎی اﻧﺠﺎم ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت آﻧﻼ�ﻦ در ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی‬
‫ﻓﻌﺎل در ﺣﻮزه ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺣﻀﻮر �ﺮرﻧﮕﯽ در ﻓﻀﺎی ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ‬
‫آﻧﻼ�ﻦ داﺷﺘﻪاﻧﺪ و از ﺣﯿﺚ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻧﺠﺎمﺷﺪه و ﺣﺠﻢ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺎه درﺧﻮر ﺗﻮﺟﻬﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل از ﻧﻈﺮ ﺣﺠﻢ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶدادهﺷﺪه در وب در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ‪ ۱۳‬دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی دﯾﮕﺮ در‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺎه ﭼﻬﺎرم ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﺳﻬﻤﯽ ‪۸.۵‬درﺻﺪی را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص‬
‫دادهاﻧﺪ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ از دﺳﺘﻪﺑﻨﺪیﻫﺎی �ﺮﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻣﺜﻞ ﺳﻔﺮ و‬
‫ﮔﺮدﺷﮕﺮی‪ ،‬آﻣﻮزﺷﯽ‪ ،‬ﻣﺪ‪� ،‬ﻮﺷﺎک و ز�ﻮرآﻻت و‪...‬‬

‫)ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﯾﮑﺘﺎﻧﺖ(ﺣﺠﻢ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت در وب ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻮﺿﻮع در ﺳﺎل ‪۱۴۰۱‬‬

‫زﯾﺒﺎ�ﯽ‬ ‫‪٪۲۱٫۱۰‬‬
‫ﻣﺎﻟﯽ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‬ ‫‪٪۱۷٫۴۰‬‬
‫ﺳﻼﻣﺖ و �ﺰﺷﮑﯽ‬ ‫‪٪۹٫۷۰‬‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬ ‫‪٪۸٫۵۰‬‬
‫ﺳﻔﺮ و ﮔﺮدﺷﮕﺮی‬ ‫‪٪۷٫۶۰‬‬
‫آﻣﻮزﺷﯽ‬ ‫‪٪۷٫۰۰‬‬
‫ﻣﺪ‪� ،‬ﻮﺷﺎک و ز�ﻮرآﻻت‬ ‫‪٪۵٫۹۰‬‬
‫ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﯽ آﻧﻼ�ﻦ‬ ‫‪٪۵٫۲۰‬‬
‫ﻟﻮازم ﺧﺎﻧﻪ و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ‬ ‫‪٪۴٫۰۰‬‬
‫ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‬ ‫‪٪۳٫۹۰‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی‬ ‫‪٪۳٫۹۰‬‬
‫ﻏﺬا�ﯽ‬ ‫‪٪۲٫۵۰‬‬
‫ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬ ‫‪٪۲٫۳۰‬‬
‫ﺳﺎ�ﺮ‬ ‫‪٪۱٫۰۰‬‬

‫‪٪۰‬‬ ‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۱۰‬‬ ‫‪٪۱۵‬‬ ‫‪٪۲۰‬‬

‫ﺣﺠﻢ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺗﺒﻠ�ﻎ در وب‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪٢۴‬‬

 ‫از ﻧﻈﺮ ﺑﻮدﺟﻪ و ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻧﺠﺎمﺷﺪه ﺑﺮای ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻧ�ﺰ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﯽ در ﻓﻀﺎی ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت آﻧﻼ�ﻦ ﮐﺸﻮر دارﻧﺪ و ﺑ�ﻦ ‪۱۹‬‬
‫دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬رﺗﺒﻪ ﻧﻬﻢ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ا�ﻦ در‬
‫ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺗﺒﻠ�ﻎ‬
‫دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑ�ﻦ ‪ ۱۹‬دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ﻣﻮردﺑﺤﺚ‪ ،‬در رده ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﯽﮔ�ﺮد‪.‬‬
‫ا�ﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﺑﻪ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت در ﺳﻄﺢ وب اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‬
‫ﺑﺮای ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪﺻﻮرت آﻓﻼ�ﻦ و ﻫﻤ�ﻦ ﻃﻮر‬
‫و�ﮋﮔﯽﻫﺎی رﻓﺘﺎری ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﻦ ﺣﻮزه‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‪.‬‬

‫)ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﯾﮑﺘﺎﻧﺖ(ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻮدﺟﻪ ﻫﺮ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی از ﮐﻞ ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت وب در ﺳﺎل ‪۱۴۰۱‬‬

‫ﻣﺎﻟﯽ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‬ ‫‪٪۱۵٫۷۰‬‬

‫زﯾﺒﺎ�ﯽ‬ ‫‪٪۱۴٫۲۰‬‬
‫ﺳﻔﺮ و ﮔﺮدﺷﮕﺮی‬ ‫‪٪۱۱٫۲۰‬‬
‫آﻣﻮزﺷﯽ‬ ‫‪٪۹٫۲۰‬‬
‫ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﯽ آﻧﻼ�ﻦ‬ ‫‪٪۶٫۷۰‬‬
‫ﺳﻼﻣﺖ و �ﺰﺷﮑﯽ‬ ‫‪٪۵٫۸۰‬‬
‫ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫‪٪۵٫۸۰‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی و ﮐﺎﻻی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‬ ‫‪٪۵٫۵۰‬‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬ ‫‪٪۵٫۳۰‬‬
‫ﻣﺪ‪� ،‬ﻮﺷﺎک و ز�ﻮرآﻻت‬ ‫‪٪۴٫۸۰‬‬
‫ﻟﻮازم ﺧﺎﻧﻪ و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ‬ ‫‪٪۳٫۷۰‬‬
‫ﻏﺬا�ﯽ‬ ‫‪٪۳٫۶۰‬‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ‬ ‫‪٪۱٫۸۰‬‬
‫ﺗﺠﻬ�ﺰات ﺻﻨﻌﺘﯽ‬ ‫‪٪۱٫۶۰‬‬
‫ﺑﺎزی‬ ‫‪٪۱٫۳۰‬‬
‫ﺧﻮدرو‬ ‫‪٪۱٫۲۰‬‬
‫اﻣﻼک‬ ‫‪٪۱٫۰۰‬‬
‫ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ‬ ‫‪٪۰٫۸۰‬‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻨﺮی‬ ‫‪٪۰٫۸۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۵٫۰۰‬‬ ‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۱۵٫۰۰‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ از ﮐﻞ ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت وب‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪٢۵‬‬

 ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻌﺪاد ﺗﺒﻠ�ﻎﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در ﺣﻮزهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺑﻪ ﮐﻞ ﺗﺒﻠ�ﻎﮐﻨﻨﺪﮔﺎن وب در ﺳﺎل ‪) ۱۴۰۱‬ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﯾﮑﺘﺎﻧﺖ(‬

‫آﻣﻮزﺷﯽ‬ ‫‪٪۱۲٫۹۰‬‬
‫ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﯽ آﻧﻼ�ﻦ‬ ‫‪٪۱۱٫۳۰‬‬
‫ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫‪٪۷٫۹۰‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی و ﮐﺎﻻی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‬ ‫‪٪۷٫۶۰‬‬
‫ﻣﺪ‪� ،‬ﻮﺷﺎک و ز�ﻮرآﻻت‬ ‫‪٪۷٫۴۰‬‬
‫زﯾﺒﺎ�ﯽ‬ ‫‪٪۶٫۹۰‬‬
‫ﺳﻼﻣﺖ و �ﺰﺷﮑﯽ‬ ‫‪٪۶٫۸۰‬‬
‫ﻟﻮازم ﺧﺎﻧﻪ و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ‬ ‫‪٪۵٫۸۰‬‬
‫ﻣﺎﻟﯽ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‬ ‫‪٪۵٫۶۰‬‬
‫ﺗﺠﻬ�ﺰات ﺻﻨﻌﺘﯽ‬ ‫‪٪۴٫۳۰‬‬
‫ﺳﻔﺮ و ﮔﺮدﺷﮕﺮی‬ ‫‪٪۳٫۶۰‬‬
‫ﻏﺬا�ﯽ‬ ‫‪٪۳٫۴۰‬‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻨﺮی‬ ‫‪٪۳٫۲۰‬‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ‬ ‫‪٪۲٫۹۰‬‬
‫ﺧﻮدرو‬ ‫‪٪۲٫۵۰‬‬
‫ﺑﺎزی‬ ‫‪٪۲٫۴۰‬‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬ ‫‪٪۲٫۲۰‬‬
‫ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ‬ ‫‪٪۱٫۸۰‬‬
‫اﻣﻼک‬ ‫‪٪۱٫۵۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۵٫۰۰‬‬ ‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻌﺪاد ﺗﺒﻠ�ﻎﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در ﺣﻮزهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﮐﻞ ﺗﺒﻠ�ﻎﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ‬ ‫‪٢۶‬‬

 ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬
‫ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬
 ‫ﻣﺴﯿﺮ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری و ورود ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺣﻮزه داراﯾﯽﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﺑﻼﮐﭽﯿﻦ در اﯾﺮان‬

‫ﻣﺮداد ‪ - ۱۳۹۸‬اوﻟ�ﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ دوﻟﺖ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫اوﻟ�ﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ دوﻟﺘﯽ در ا�ﺮان در ﺗﺎرﯾﺦ ‪ ۵‬ﻣﺮداد ‪ ۱۳۹۸‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺗﺼﻮﻳﺐﻧﺎﻣﻪ در ﺧﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫رﻣﺰارزﻫﺎ« ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ اﺻﻞ ﯾﮑﺼﺪوﺳﯽوﻫﺸﺘﻢ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ رﺳﯿﺪ‪ .‬در ا�ﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ً‬
‫ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺎ ﻗﺒﻮل ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻄﺮﭘﺬ�ﺮی )رﻳﺴﮏ( از ﺳﻮی ﻣﺘﻌﺎﻣﻠ�ﻦ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد »اﺳﺘﻔﺎده از رﻣﺰارزﻫﺎ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯽﮔ�ﺮد و ﻣﺸﻤﻮل ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺿﻤﺎﻧﺖ دوﻟﺖ و ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧﮑﯽ ﻧﺒﻮده و اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﻣﺒﺎدﻻت‬
‫داﺧﻞ ﻛﺸﻮر ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬
‫ﺗﺄﻣ�ﻦ ارز واردات ﮐﺸﻮر ﺑﺎ اﺳـﺘـﻔــﺎده از ارزﻫـﺎی دﯾﺠـﯿـﺘـﺎل اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه در داﺧﻞ ﺑﺮ اﺳـﺎس‬
‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎی ﺑﺎﻧﮑﯽ ﻣﺮﮐﺰی‪ ،‬ﻟﺰوم اﺧﺬ ﻣﺠﻮز از وزارت ﺻﻤﺖ ﺟﻬﺖ راهاﻧﺪازی ﻣﺮاﮐﺰ اﺳﺘﺨﺮاج رﻣﺰارز‬
‫در ﺳﻄﺢ ﮐﺸﻮر و ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ دﯾﮕﺮ درﺑﺎره ﻧﺤﻮه ﺗﺄﻣ�ﻦ اﻧﺮژی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺎﯾﻨﺮﻫﺎ و اﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎت از‬
‫اﺳﺘﺨﺮاجﮐﻨﻨﺪﮔﺎن رﻣﺰارز‪ ،‬از ﻣﻮارد ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ا�ﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫آﺑﺎن ‪ - ۱۳۹۸‬اﺑﻼغ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺠﻮز اﺳﺘﺨﺮاج ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫ﺗﻮﺳﻂ وزارت ﺻﻤﺖ‪:‬‬
‫در ا�ﻦ ﺗﺎرﯾﺦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺻﺪور ﺟﻮاز و �ﺮواﻧﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداری اﺳﺘﺨﺮاج ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻧﻬﺎ�ﯽ و ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ً‬
‫ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺮ ﻧﺤﻮه ﺗﺄﻣ�ﻦ ﺑﺮق ﻣﺎﯾﻨﺮﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫وز�ﺮ ﺻﻤﺖ وﻗﺖ اﺑﻼغ ﺷﺪ‪ .‬ا�ﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ‬
‫و ﻣﺤﻞ راهاﻧﺪازی ﻓﺎرمﻫﺎی اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﻮد‪.‬‬

‫اﺳﻔﻨﺪ ‪ - ۱۳۹۹‬دﺳﺘﻮر ﺷﺎ�ﺮک ﺑﺮای ﺑﺴﺘﻦ درﮔﺎه �ﺮداﺧﺖ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎ‪:‬‬

‫در آﺧﺮ�ﻦ ﻣﺎه از ﺳﺎل ‪ ۱۳۹۹‬ﺷـﺮﮐﺖ ﺷﺒﮑﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ �ﺮداﺧﺖ ﮐﺎرت )ﺷـﺎ�ﺮک( ﺑﻪ ﺷﺮﮐـﺖ ﻫﺎی‬
‫�ﺮداﺧﺖﯾﺎر دﺳﺘﻮر داد ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﺧﺪﻣﺎت �ﺮداﺧﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ وبﺳﺎﯾﺖﻫﺎی اراﺋﻪدﻫﻨﺪه‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﺧﺮﯾﺪوﻓﺮوش ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل اﻗﺪام ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ا�ﻦ اﻗﺪام ﺟﻨﺠﺎﻟﯽ ﺷﺎ�ﺮک ﺑﺎ اﻋﺘﺮاض ﻧﻬﺎدﻫﺎی‬
‫ﺻﻨﻔﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ در ﺧﺮداد ﺳﺎل ‪ ۱۴۰۰‬دﻓﺘﺮ ﻧﻬﺎد رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮری در ﻧﺎﻣﻪای ﺑﻪ‬
‫رﺋﯿﺲﮐﻞ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ از ﺑﺴﺘﻪﺷﺪن درﮔﺎه �ﺮداﺧﺖ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎی ﺣﻮزه ﺗﺒﺎدل ارز‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﮐﺸﻮر ﺟﻠﻮﮔ�ﺮی ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۲۸‬‬

 ‫ﺧﺮداد ‪ - ۱۴۰۰‬ﻣﻤﻨﻮﻋﯿﺖ ﻣﻮﻗﺖ اﺳﺘﺨﺮاج ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺎ دﺳﺘﻮر دوﻟﺖ‪:‬‬

‫در ﺧﺮداد ﺳﺎل ‪ ۱۴۰۰‬ﺣﺴﻦ روﺣﺎﻧﯽ‪ ،‬رﺋﯿﺲﺟﻤﻬﻮر وﻗﺖ‪ ،‬در ﯾﮑﯽ از ﺟﻠﺴﺎت ﻫﯿﺌﺖ دوﻟﺖ اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ‬
‫ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺨﺮاج ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬ﭼﻪ دارای ﻣﺠﻮز و ﭼﻪ ﺑﺪون ﻣﺠﻮز‪ ،‬ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﺷﻬﺮ�ﻮر ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺮداد ‪ - ۱۴۰۰‬اداﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ درﮔﺎه �ﺮداﺧﺖ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎ ﺑﺪون اﯾﻨﻤﺎد‪:‬‬

‫ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ در ا�ﻦ ﺗﺎرﯾﺦ اﻃﻼﻋﯿﻪای را ﻣﻨﺘﺸﺮ و در آن اﻋﻼم ﮐﺮد ﺣﻮزهﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺮاﻓﯽ ﻫﺎی ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻗــﺎﻧﻮن ﮔـﺬاری ﺑﺮای آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺛﺒﺖ اوﻟﯿﻪ و ﺑﺪون اﯾﻨﻤﺎد درﮔﺎه �ﺮداﺧﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ا�ﻦ اﻗﺪام‪� ،‬ﺮوﻧﺪه ﺑﺴﺘﻦ درﮔﺎه‬
‫�ﺮداﺧﺖ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺎ�ﺮک ﺑﺮای ﻣﺪﺗﯽ ﺣﻞوﻓﺼﻞ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻬﺮ�ﻮر ‪ - ۱۴۰۰‬ورود ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻪ ﺻﺤﻦ ﻋﻠﻨﯽ ﻣﺠﻠﺲ‪:‬‬

‫اواﺧﺮ ﺷﻬﺮ�ﻮر ‪ ۱۴۰۰‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺮاج ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن و اﻋﻀﺎی ﮐﻤﯿﺴ�ﻮنﻫﺎی ﺗﺨﺼﺼﯽ در ﻧﺸﺴﺘﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ا�ﻦ اوﻟ�ﻦ ﺑﺎری‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت‬
‫اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ در ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻨﯿﺪه ﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺳﻔﻨﺪ ‪ - ۱۴۰۰‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪر�ﺰی ﺑﺮای ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺳﻨﺪ ﺗﺤﻮل دوﻟﺖ ﺳ�ﺰدﻫﻢ‪:‬‬

‫اﺳﻔﻨﺪ ‪ ،۱۴۰۰‬اوﻟ�ﻦ ﻧﺴﺨﻪ از ﺳﻨﺪ ﺗﺤﻮل دوﻟﺖ ﺳ�ﺰدﻫﻢ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ .‬دوﻟﺖ اﺑﺮاﻫﯿﻢ رﺋﯿﺴﯽ در ا�ﻦ‬
‫ﺳﻨﺪ ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﯿﺖ »‪ ۳۷‬ﺣﻮزه ﮐﻼن ﮐﺸﻮر« ﺑﺮﻧﺎﻣﻪر�ﺰی و راﻫﮑﺎرﻫﺎ�ﯽ اراﺋﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد و ﻣﻘﺮر‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﻫﺮ ﮐﺪام از آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن ا�ﻦ دوﻟﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ا�ﻦ ‪ ۳۷‬ﺣﻮزه ﮐﻼن ﮐﻪ در‬
‫ا�ﻦ ﺳﻨﺪ ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪر�ﺰی ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺿﻌﻒ در ﻣﺪ�ﺮﯾﺖ ﮐﻼن‪ ،‬ﺧﻄﺮات‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮای ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج ﻏ�ﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺗﺠﺎرت ﺧﺎرﺟﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ�ﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ا�ﻦ‬
‫ﺳﻨﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺮداد ‪ - ۱۴۰۱‬ﺛﺒﺖ اوﻟ�ﻦ واردات رﺳﻤﯽ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪:‬‬

‫ﻋﻠ�ﺮﺿﺎ ﭘﯿﻤﺎن ﭘﺎک‪ ،‬رﺋﯿﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎرت و ﻣﻌﺎون وز�ﺮ ﺻﻤﺖ‪ ،‬در ﻣﺮداد ‪ ۱۴۰۱‬اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ‬
‫ﺛﺒﺖ اوﻟ�ﻦ ﺳﻔﺎرش رﺳﻤﯽ واردات ﮐﺎﻻ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬او‬
‫در آن زﻣﺎن وﻋﺪه داده ﺑﻮد ﮐﻪ ز�ﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺗﺠﺎرت ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫در آﯾﻨﺪه ﻧﺰدﯾﮏ ﻓﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۲۹‬‬

 ‫ﺷﻬﺮ�ﻮر ‪ - ۱۴۰۱‬ﻣﺼﻮﺑﻪ ﺟﺪﯾﺪ دوﻟﺖ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺮاج ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪:‬‬

‫ﺷﻬﺮ�ﻮر ﺳﺎل ‪ ۱۴۰۱‬ﺗﺼﻮﯾﺐﻧﺎﻣﻪ ﺟﺪﯾﺪی در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺮاج ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »آ��ﻦﻧﺎﻣﻪ‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج رﻣﺰدارا�ﯽﻫﺎ« در دوﻟﺖ ﺳ�ﺰدﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ‪ .‬ا�ﻦ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻧ�ﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺼﻮﯾﺐﻧﺎﻣﻪﻫﺎی‬
‫ً‬
‫ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻪ ﺗـﻮﺿﯿﺢ ﺷﺮاﯾـﻂ ﺗـﺄﻣ�ﻦ ﺑﺮق و ﺻﺪور ﻣﺠـﻮز ﻣـﺮاﮐﺰ اﺳـﺘﺨﺮاج اﺧﺘـﺼﺎص داﺷـﺖ و‬ ‫ﻗﺒﻠﯽ‬
‫ﮐﻠﯿﺪیﺗﺮ�ﻦ ﺗﻔﺎوت آن ﺑﺎ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎی ﻗﺒﻠﯽ ا�ﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ در آن ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی ﻣﻮﻇﻒ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ‬
‫ز�ﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای ﻋﺮﺿﻪ رﻣﺰدارا�ﯽﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﯾﻨﺮﻫﺎی داﺧﻠﯽ را ﺗﺄﻣ�ﻦ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻬﺮ�ﻮر ‪ - ۱۴۰۱‬اﻧﺘﺨﺎب وزارت اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺘﻮﻟﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪:‬‬

‫در ﻣﺘﻦ ﺳﻨﺪ راﻫﺒﺮدی ﻓﻀﺎی ﻣﺠﺎزی ا�ﺮان ﮐﻪ ﺷﻬﺮ�ﻮر ‪ ۱۴۰۱‬ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎی دوﻟﺘﯽ و ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ اﺑﻼغ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬وزارت اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺘﻮﻟﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﮐﺸﻮر اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪.‬‬

‫دی ‪ - ۱۴۰۱‬ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻘﻒ وار�ﺰ و ﺑﺮداﺷﺖ در ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ‪:‬‬

‫اﺑﺘﺪا در ﺗ�ﺮﻣﺎه ‪ ۱۴۰۱‬ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی در ﺑﺨﺶﻧﺎﻣﻪای اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﺎرﺑﺮان ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل از‬
‫ا�ﻦ ﭘﺲ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪازای ﻫﺮ ﺷﻤﺎره ﺷﺒﺎ‪ ،‬روزاﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ‪ ۱۰۰‬ﻣﯿﻠ�ﻮن ﺗﻮﻣﺎن از ﺣﺴﺎب ﺧﻮد در ﺻﺮاﻓﯽ‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺑﺎﻧﮑﯽﺷﺎن ﻣﻨ�ﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﻤﯽ ﺑﻌﺪ و در ﻓﺎﺻﻠﻪ آذر ﺗﺎ دی ‪ ،۱۴۰۱‬ﺳﻘﻒ وار�ﺰ روزاﻧﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ‪۲۵‬ﻣﯿﻠ�ﻮن ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺮای ﻫﺮ »ﮐﺎرت ﺑﺎﻧﮑﯽ« )ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪۱۰۰‬ﻣﯿﻠ�ﻮن‬
‫ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺎ ‪ ۴‬ﮐﺎرت ﺑﺎﻧﮑﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﯾﮏ روز( و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ‪۲۵‬ﻣﯿﻠ�ﻮن ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺮای ﻫﺮ »ﮐﺎرت ﻣﻠﯽ« ﮐﺎﻫﺶ‬
‫داده ﺷﺪ‪.‬‬

‫ارد�ﺒﻬﺸﺖ ‪ - ۱۴۰۲‬آﻏﺎز ﺧﻮدﺗﻨﻈﯿﻢﮔ�ﺮی ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫و اﺧﺬ اﯾﻨﻤﺎد ﺑﺪون ﺳﺘﺎره‪:‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ در ﺷﺮوع ﺳﺎل ‪ ۱۴۰۲‬اﻋﻄﺎی اﯾﻨﻤﺎد ﺑﻪ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ ارز‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل را ﺗﺄﯾﯿﺪ و ﺳﺎزوﮐﺎرﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺧﺬ اﯾﻨﻤﺎد ﺗﻮﺳﻂ ا�ﻦ ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد‪ .‬اﯾﻨﻤﺎد‬
‫اﻋﻄﺎ�ﯽ ﺑﻪ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎ از ﻧﻮع ﺑﺪون ﺳﺘﺎره و ﻏ�ﺮﻗﺎﺑﻞ درج در ﺳﺎﯾﺖ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫ارد�ﺒﻬﺸﺖ ‪ - ۱۴۰۲‬ﻃﺮح ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮای اﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎت از ﻣﻌﺎﻣﻼت ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫و رد ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮرای ﻧﮕﻬﺒﺎن‪:‬‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ در ارد�ﺒﻬﺸﺖ ‪ ۱۴۰۲‬ﻃﺮﺣﯽ را ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ ﺳﻮداﮔﺮی و ﺳﻔﺘﻪﺑﺎزی«‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﺮد ﮐﻪ در آن از »اﻧﻮاع رﻣﺰ �ﻮل و رﻣﺰ دارا�ﯽ« ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از دارا�ﯽﻫﺎ�ﯽ ﯾﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﻗﺮار اﺳﺖ ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ ﻋﺎﯾﺪی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﮐﺎرﺑﺮان و ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ از ﺗﺼﻮﯾﺐ‬
‫ﻃﺮح ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ ﺳﻮداﮔﺮی و ﺳﻔﺘﻪﺑﺎزی‪ ،‬در اداﻣﻪ ﺷﻮرای ﻧﮕﻬﺒﺎن ا�ﻦ ﻃﺮح را ﺑﺮای اﺻﻼح ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ‬
‫ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ا�ﺮادات اﺻﻠﯽ ﺷﻮرای ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺑﻪ ﻃﺮح ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻧ�ﺰ ﻧﺒﻮد ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﺑﺮای ﻋﻨﺎو�ﻦ »رﻣﺰ�ﻮل و رﻣﺰدارا�ﯽ« ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۳۰‬‬

 ‫ﺻﻒ اﻧﺘﻈﺎر ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫در اﯾﺮان؛ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‬

‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫در ﻗﺎﻧﻮن‬

‫روﺷﻦﺷﺪن‬
‫ﺑﺤﺚ اﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎت از‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻼت ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری اﺳﺘﻔﺎده از‬

‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در‬
‫ﺗﺠﺎرت ﺧﺎرﺟﯽ‬

‫ﺗﺪو�ﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎی ﻋﺮﺿﻪ‬

‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺳﺘﺨﺮاجﺷﺪه‬
‫در ﻓﺎرمﻫﺎی ﮐﺸﻮر‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۳۱‬‬

 ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﻗﺎﻧﻮن‪:‬‬ ‫‪١‬‬

‫از آﻧﺠﺎ�ﯽ ﮐﻪ ﺷﻮرای ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺗﺎﮐﻨﻮن از دو ﻃﺮح ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻃﺮحﻫﺎی ﺑﺎﻧﮑﺪاری و ﻫﻤ�ﻦ ﻃﻮر ﻃﺮح‬
‫ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ ﺳﻮداﮔﺮی و ﺳﻔﺘﻪﺑﺎزی ﺑﻪدﻟ�ﻞ ﻧﺒﻮد ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮای دارا�ﯽﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮاد‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻫﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در ا�ﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ از ﭘﯿﺶ ﭘﺬ�ﺮﻓﺘﻪﺷﺪه ﺑﺮای ارزﻫﺎی‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﻗﻮاﻧ�ﻦ ﮐﺸﻮر دارد‪.‬‬

‫روﺷﻦﺷﺪن ﺑﺤﺚ اﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎت از ﻣﻌﺎﻣﻼت ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪:‬‬ ‫‪٢‬‬

‫ﻧﮕﺮاﻧﯽﻫﺎی زﯾﺎدی ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان و ﻫﻤ�ﻦ ﻃﻮر ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎت از ﻣﻌﺎﻣﻼت ارزﻫﺎی‬
‫ً‬
‫ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ا�ﻦ ﺑﺤﺚ‬ ‫دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﮐﺸﻮر وﺟﻮد دارد و اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬار در آﯾﻨﺪه ﻧ�ﺰ‬
‫ورود ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ا�ﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧ�ﺰ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎت از ﻣﻌﺎﻣﻼت ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن‬
‫زﯾﺎدی ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان و ﮐﺴﺐوﮐﺎرﻫﺎ دارد و ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﺪﻧﻪ اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﮐﺸﻮر‬
‫ﻣﻌ�ﻘﺪﻧﺪ ا�ﻦ اﻗﺪام ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﻮقدادن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﮔﺮان ا�ﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺗﺠﺎرت ﺧﺎرﺟﯽ‪:‬‬ ‫‪٣‬‬

‫ﻃﺒﻖ آﺧﺮ�ﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎرت‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در‬
‫ﺗﺠﺎرت ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺑﺮﺧﯽ ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﺣﺎﮐﻤﯿﺘﯽ اﺳﺖ و ﺳﺎزوﮐﺎرﻫﺎی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ آن‬
‫ﺗﮑﻤ�ﻞ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺻﺮاری ﮐﻪ دوﻟﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺗﺠﺎرت ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﻣﻘﺮرات ﺟﺪﯾﺪی در ا�ﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺪو�ﻦ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺪو�ﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎی ﻋﺮﺿﻪ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺳﺘﺨﺮاجﺷﺪه در ﻓﺎرمﻫﺎی ﮐﺸﻮر‪:‬‬ ‫‪۴‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻬﺮ�ﻮر ﺳﺎل ‪ ،۱۴۰۱‬ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی ﻣﻮﻇﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ز�ﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای‬
‫ً‬
‫ﻇﺎﻫﺮا دﺳﺘﻮر‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل اﺳﺘﺨﺮاجﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﯾﻨﺮﻫﺎی داﺧﻠﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎا�ﻦﺣﺎل‪،‬‬
‫اﻟﻌﻤﻞﻫﺎی ﻻزم ﻫﻨﻮز از ﺳﻮی ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی اﺑﻼغ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و ﻣﺎﯾﻨﺮﻫﺎ ﻧ�ﺰ در اﻧﺘﻈﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢﮔ�ﺮی‬
‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ا�ﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۳۲‬‬

 ‫دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺎرﺑﺮان درﺑﺎره ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در اﯾﺮان و ﺟﻬﺎن‬
‫ً‬
‫ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺗﺼﻮر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮان آﺷﻨﺎ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ا�ﻦ ﻓﻀﺎ را دارﻧﺪ‪،‬‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ا�ﺮان در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻏ�ﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮداﺷﺖ‬
‫درﺳﺘﯽ از وﺿﻌﯿﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ا�ﻦ دارا�ﯽﻫﺎ در ﮐﺸﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮر ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﺑﯿﺖ ﮐﻮ�ﻦ و ﺳﺎ�ﺮ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل از ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در ﭼﻪ وﺿﻌﯿﺘﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ؟‬

‫‪٪۱۰٫۱‬‬
‫ً‬
‫ﮐﺎﻣﻼ ﻏ�ﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫‪٪۲۱٫۳‬‬
‫ً‬
‫ﮐﺎﻣﻼ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫‪٪۶۸٫۵‬‬
‫در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‬
‫و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻏ�ﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۳۳‬‬

 ‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ا�ﻦ دﯾﺪﮔﺎه در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﺣﺎﮐﻤﯿﺘﯽ در ا�ﺮان و ﺟﻬﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻧ�ﺰ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮر ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﺣﺎﮐﻤﯿﺘﯽ در ا�ﺮان‪ ،‬ﭼﻪ روﯾﮑﺮدی را‬

‫در ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؟‬

‫‪٪۲۳٫۱‬‬ ‫‪٪۱۱٫۹‬‬
‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻣﺤﺪودﮐﺮدن ﻫﺮﭼﻪﺑﯿﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل آزادﮐﺮدن ﻫﺮﭼﻪﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫‪٪۶۵٫۰‬‬
‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری و ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺴﺒﯽ‬
‫ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۳۴‬‬

 ‫ﺗﺼﻮر ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﺣﺎﮐﻤﯿﺘﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﭼﻪ روﯾﮑﺮدی را در ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؟‬

‫‪٪۱۶٫۸‬‬
‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻣﺤﺪودﮐﺮدن ﻫﺮﭼﻪﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫‪٪۲۴٫۱‬‬
‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل آزادﮐﺮدن ﻫﺮﭼﻪﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫‪٪۵۹٫۱‬‬
‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری و ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺴﺒﯽ‬
‫ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫ﺑﺎوﺟﻮد اﺧﺘﻼف اﻧﺪک در ﺷ�ﻮه ﭘﺎﺳﺦدﻫﯽ ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﻪ �ﺮﺳﺶﻫﺎی ﺗﻔﮑﯿﮏﺷﺪه درﺑﺎره روﯾﮑﺮد ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ در‬
‫ا�ﺮان و ﺟﻬﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬ﺳﻬﻢ اﻓﺮادی ﮐﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﻪ )ﻧﻈ�ﺮ‬
‫اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬آﻟﻤﺎن و ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ( ﺑﻪدﻧﺒﺎل آزادﮐﺮدن ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در‬
‫ﻣﺮزﻫﺎی ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﺆال ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ا�ﺮان اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۳۵‬‬

 ‫رﺷﺪ ‪۱۱۴‬درﺻﺪی ﺗﻌﺪاد �ﺮوﻧﺪهﻫﺎی‬
‫ﮐﻼﻫﺒﺮداری ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫در ﻧﯿﻤﻪ اول ﺳﺎل ‪۱۴۰۲‬‬

‫آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪه از ﺳﻮی ﭘﻠﯿﺲ ﻓﻀﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت‬

‫ﻓﺮاﺟﺎ )ﻓﺘﺎ( ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﻌﺪاد �ﺮوﻧﺪهﻫﺎی ﮐﻼﻫﺒﺮداری ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺷﺶﻣﺎﻫﻪ اﺑﺘﺪا�ﯽ ﺳﺎل ﺟﺎری در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دوره‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ رﺷﺪی ‪۱۱۴‬درﺻﺪی را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮده و از ‪� ۱٬۴۹۸‬ﺮوﻧﺪه‬
‫ﺑﻪ ‪ ۳٬۲۰۰‬ﻣﻮرد اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۳۰۰۰‬‬
‫‪۳۲۰۰‬‬

‫‪۲۵۰۰‬‬

‫‪۲۰۰۰‬‬
‫ﺗﻌﺪاد �ﺮوﻧﺪهﻫﺎ‬

‫‪۱۵۰۰‬‬

‫‪۱۴۹۸‬‬
‫‪۱۰۰۰‬‬

‫‪۵۰۰‬‬

‫‪۰‬‬
‫ﻧﯿﻤﻪ اول ‪۱۴۰۱‬‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ اول ‪۱۴۰۲‬‬

‫ﺗﻌﺪاد �ﺮوﻧﺪهﻫﺎی ﮐﻼﻫﺒﺮداری ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﻫﺮ ﻧﯿﻢﺳﺎل‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۳۶‬‬

 ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ�ﻦ �ﺮوﻧﺪهﻫﺎی ﮐﺜ�ﺮاﻟﺸﺎﮐﯽ‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ا�ﺮان‬

‫آﻣﺎرﻫﺎ�ﯽ ﮐﻪ از ﺗﻌﺪاد ﺷﮑﺎﯾﺖ و ﻣﺒﺎﻟﻎ ادﻋﺎ�ﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ �ﺮوﻧﺪهﻫﺎی‬

‫ز�ﺮ آﻣﺪه‪ ،‬ﻫﻤﮕﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس آﺧﺮ�ﻦ اﺳﻨﺎد ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺒﺮﮔﺰاریﻫﺎی‬
‫داﺧﻠﯽ و اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽﻫﺎی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﺳﺘﮕﺎه ﻗﻀﺎ و ﻧ�ﺮوی اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﺎن ا�ﻦ �ﺮوﻧﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺮﯾﭙﺘﻮﻟﻨﺪ ﺑﺎ ‪ ۲۸٬۰۰۰‬ﺷﺎﮐﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ�ﻦ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﺷﮑﺎﯾﺖ و ﮐﯿﻨﮓ ﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎ ‪۵٬۳۵۰‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺗﻮﻣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ�ﻦ ﻣﺒﻠﻎ ادﻋﺎ�ﯽ را‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص دادهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺷﺎﮐﯽ‬ ‫ﻣﺒﻠﻎ ادﻋﺎ�ﯽ )ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺗﻮﻣﺎن(‬

‫‪۳۰٫۰۰۰‬‬ ‫‪۶٫۰۰۰‬‬
‫‪۲۸۰۰۰‬‬
‫‪۵۳۵۰‬‬

‫‪۲۵٫۰۰۰‬‬

‫‪۲۰٫۰۰۰‬‬ ‫‪۴٫۰۰۰‬‬

‫‪۱۵٫۰۰۰‬‬

‫‪۲۱۰۰‬‬
‫‪۱۰٫۰۰۰‬‬ ‫‪۲٫۰۰۰‬‬

‫‪۵۰۰۰‬‬ ‫‪۱۰۰۰‬‬
‫‪۵٫۰۰۰‬‬
‫‪۶۰۰‬‬
‫‪۱۷۱۵‬‬
‫‪۱۹۲‬‬ ‫‪۹۰۰‬‬
‫‪۳۱۱‬‬
‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬
‫ﮐﺮﯾﭙﺘﻮﻟﻨﺪ‬ ‫درﯾﮏ‬ ‫ﮐﯿﻨﮓ ﻣﺎﻧﯽ‬ ‫دوج ﮐﻮ�ﻦ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‬
‫)ﻗﺰو�ﻦ(‬ ‫)آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺷﺮﻗﯽ(‬

‫ﻧﺎم �ﺮوﻧﺪه‬

‫�ﺮوﻧﺪهﻫﺎی ﮐﺜ�ﺮاﻟﺸﺎﮐﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬ ‫‪۳۷‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬
‫ﻓﺮاﻣﺮزی‬
 ‫ﻣﯿﺰان اﺳﺘﻘﺒﺎل ﮐﺎرﺑﺮان اﯾﺮاﻧﯽ‬
‫از ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‬
‫ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺧﺎرﺟﯽ‬

‫�ﺮﺳﺶ‬

‫ﭼﺮا ﺧﺎرﺟﯽﻫﺎ وﻗﺘﯽ ا�ﺮاﻧﯽﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ٪۴۸ ،‬از ﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری روی ا�ﻦ دارا�ﯽﻫﺎ‬
‫را دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺧﺎرﺟــــﯽ را ﻧ�ﺰ ﺗﺠــــــﺮﺑﻪ‬
‫ﮐﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺪام ﯾﮏ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ز�ﺮ را در ﺑﺎزار ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدهاﯾﺪ؟‬

‫ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش )ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ(‬

‫‪٪۸۲٫۱۰‬‬
‫در ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ )ﻣﺜﺎل‪ :‬اوﮐﯽ اﮐﺴﭽﻨﺞ(‬

‫ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش )ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ(‬

‫‪٪۴۷٫۷۰‬‬
‫در ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ )ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺑﺎﯾﻨﻨﺲ(‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻏ�ﺮﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬

‫)‪DApp‬ﻫﺎ ‪ -‬ﻣﺜﺎل‪� :‬ﻮﻧﯽ ﺳﻮاپ(‬
‫‪٪۲۱٫۹۰‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮای اﻧ�ﻘﺎل وﺟﻪ‬

‫ﯾﺎ درﯾﺎﻓﺖ �ﻮل از ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر‬
‫‪٪۹٫۶۰‬‬

‫ﺧﺮﯾﺪ ﮐﺎﻻ ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫)ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺧﺮﯾﺪ اﺷﺘﺮاک �ﺮﻣ�ﻮم ﺗﻠﮕﺮام(‬ ‫‪٪۷٫۷۰‬‬

‫ﺧﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻓﺮوش ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺖ‬

‫ﺗﻮﮐﻦﻫﺎی ﻏ�ﺮﻣﺜﻠﯽ )‪(NFT‬‬ ‫‪٪۷٫۴۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۵٫۰۰‬‬ ‫‪٪۵۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۷۵٫۰۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۳۹‬‬

 ‫ﺳﻬﻢ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ﻣﺤﺒﻮب ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﻣﯿﺎن ا�ﺮاﻧﯿﺎن ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در ا�ﺮان ﮐﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﮑﻞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫داﺧﻠﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺨﺸﯽ از ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﻧﻈ�ﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺑﺎزارﻫﺎی ﻓ�ﻮﭼﺮز‬
‫)‪ (Futures‬ﯾﺎ ﻣﺎرﺟ�ﻦ )‪ (Margin‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی ﺑ�ﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ا�ﻦ ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎ در ﮐﻨﺎر اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﮐﻪ در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﮔﺮان ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﯾﻢﻫﺎی‬
‫اﻗﺘﺼﺎدی و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮای ﭘﯿﮕ�ﺮیﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬رﯾﺴﮏﻫﺎ�ﯽ ﺑﺮای ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ دارد‪.‬‬

‫‪٪۵۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۴۸٫۷۰‬‬
‫‪٪۴۰٫۰۰‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪٪۳۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۳۳٫۶۰‬‬

‫‪٪۲۶٫۵۰‬‬
‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۲۳٫۹۰‬‬
‫‪٪۲۰٫۷۰‬‬ ‫‪٪۲۰٫۴۰‬‬

‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۱٫۴۰‬‬
‫‪٪۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۴٫۹۰‬‬
‫ﺑﯿﻨﮓ ِاﮐﺲ )‪ (BingX‬ﮐﻮﯾﻨﮑﺲ )‪ (Coinex‬ﮐﻮﮐﻮ�ﻦ )‪ (KuCoin‬ﺑﺎﯾﻨﻨﺲ )‪(Binance‬‬ ‫ﻣﮑﺴﯽ )‪(MEXC‬‬ ‫ﺑﯿﺖﮔﺖ )‪(Bitget‬‬ ‫اوﮐﯽ ِاﮐﺲ )‪(OKX‬‬ ‫ﺳﺎ�ﺮ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎ‬

‫دﻻ�ﻞ ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻃﯿﻒ ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮی از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﺟﻔﺖﻫﺎی ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ �ﺮرﻧﮓﺗﺮ�ﻦ دﻟ�ﻞ ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت‪ ،‬ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﯽ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺑﺎزار ﻣﺸ�ﻘﺎت و‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻫﺮمدار اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎی ﺑﻌﺪی ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﮔﺮان ا�ﺮاﻧﯽ ﺑﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪٪۶۰‬‬ ‫‪٪۶۸‬‬ ‫‪٪۶۸‬‬

‫‪٪۶۵‬‬
‫‪٪۵۷‬‬
‫‪٪۴۰‬‬ ‫‪٪۴۶‬‬ ‫‪٪۴۵‬‬

‫‪٪۳۲‬‬
‫‪٪۲۰‬‬

‫‪٪۰‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و‬
‫ﺟﻔﺖارزﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت و ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﯽ‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺑﺎزار ﻣﺸ�ﻘﺎت‬ ‫ﮐﻤﺘﺮﺑﻮدن ﮐﺎرﻣﺰد ﻣﻌﺎﻣﻼت در‬ ‫اراﺋﻪ ﻗﯿﻤﺖﻫﺎی ﺑﻬﺘﺮ در ﺻﺮاﻓﯽ‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺷﺒﮑﻪﻫﺎی ﺑﻼﮐﭽﯿﻨﯽ‬ ‫اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ‬ ‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻫﺮم‬ ‫ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‬ ‫ﻣﺘﻨﻮع ﺑﺮای وار�ﺰ و ﺑﺮداﺷﺖ‬ ‫ﻧﻈ�ﺮ رﺑﺎتﻫﺎی ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﮔﺮ‪ ،‬ﺳﻬﺎم‬
‫دار )ﻓ�ﻮﭼﺮز‪ ،‬ﻣﺎرﺟ�ﻦ و آﭘﺸﻨﺰ(‬ ‫ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی داﺧﻠﯽ‬ ‫دارا�ﯽﻫﺎ‬ ‫ﮔﺬاری )‪ (Staking‬ارزﻫﺎی‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل‪ ،‬ﮐ�ﯽ ﺗﺮﯾﺪﯾﻨﮓ و…‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۰‬‬

 ‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮان در اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫دﻏﺪﻏﻪ اﺻﻠﯽ ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﻃﺒﻖ اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﻧﺒﻮد‬
‫اﻣﮑﺎن اﻧﺠﺎم اﺣﺮاز ﻫﻮﯾﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺰام ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎی ﺗﻐ��ﺮ آی‬
‫ﺧﺼﻮﺻﺎ در وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﮐﺸﻮر ﮐﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ‬ ‫ً‬ ‫�ﯽ )‪(IP‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎی ﮐﺎرآﻣﺪ را ﺳﺨﺖﺗﺮ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ و ﻫﻤ�ﻦ ﻃﻮر ﻧﺒﻮد‬
‫اﻣﮑﺎن ﭘﯿﮕ�ﺮی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻣﺜﻞ ﺗﻮﻗﻒ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺮداﺷﺖ ﻫﺎ‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﭼﺎﻟـﺶ ﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮان ا�ﺮاﻧﯽ ﭘـﻠﺘﻔـﺮم ﻫـﺎی‬
‫ﺑ�ﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺪام ﯾﮏ از ﻣﻮارد ز�ﺮ را ﭼﺎﻟﺸﯽ ﺑﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد‬

‫در ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﯽداﻧﯿﺪ؟‬

‫‪٪۸۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۷۵٫۵۰‬‬
‫‪٪۷۲٫۹۰‬‬
‫‪٪۶۰٫۰۰‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ در ﺑ�ﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪٪۵۵٫۶۰‬‬

‫‪٪۴۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۴۷٫۴۰‬‬ ‫‪٪۴۶٫۵۰‬‬

‫‪٪۳۲٫۰۰‬‬
‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬
‫ﻧﺒﻮد اﻣﮑﺎن اﻧﺠﺎم اﺣﺮاز ﻫﻮﯾﺖ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺪارک ﺷﻨﺎﺳﺎ�ﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫ا�ﺮان‬
‫اﻟﺰام ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎی‬ ‫ﻧﺒﻮد اﻣﮑﺎن ﭘﯿﮕ�ﺮی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در‬
‫ﺗﻐ��ﺮ آی�ﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪(VPN‬‬ ‫ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻧﻈ�ﺮ‬
‫ﺑﺮای دورزدن ﺗﺤﺮﯾﻢﻫﺎ‬ ‫ﻫﮏ‪ ،‬ﺳﺮﻗﺖ از ﺻﺮاﻓﯽ‪ ،‬ﺗﻌﻠ�ﻖ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎ و…‬
‫ﻧﺒﻮد اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ً‬
‫ﻣﺒﺪا و ﻣﻘﺼﺪ‬ ‫ﺗﺮس از ﭘﯿﮕ�ﺮی‬ ‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺑﺮداﺷﺖ روزاﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎی �ﺮداﺧﺖ ﺑ�ﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬ ‫ﺗﺮاﮐﻨﺶﻫﺎ ﺟﻬﺖ �ﯽﺑﺮدن ﺑﻪ‬ ‫دﻟ�ﻞ ﻧﺒﻮد اﻣﮑﺎن اﻧﺠﺎم اﺣﺮاز‬
‫ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم وار�ﺰ و ﺑﺮداﺷﺖ‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫ﻫﻮﯾﺖ و رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺳﻄﻮح‬
‫ﻧﻘﺪی در ﺻﺮاﻓﯽ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮی ﺑﺎﻻﺗﺮ‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۱‬‬

 ‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ‬
‫ﺑ�ﻦ ﺻﺮاﻓﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل از ارزش ﻣﻌﺎﻣﻼت روزاﻧﻪ ‪ ۱۰‬ﺻﺮاﻓﯽ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﺑﺮﺗﺮ ﮐﺸﻮر )از ﻧﻈﺮ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت( ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﻧﯿﻤﻪ اﺑﺘﺪا�ﯽ‬
‫ﺳﺎل ‪ ۲۰۲۳‬ﻣﯿﻼدی ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ روزاﻧﻪ ﺣﺪود ‪۱٬۵۲۴‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺗﻮﻣﺎن‪،‬‬
‫در ‪ ۱۰‬ﭘﻠﺘﻔﺮم ﻣﻨﺘﺨﺐ ا�ﺮان ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﻌﺎدل ‪۳۱‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬دادهﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﻠﺘﻔﺮم »‪«CoinGecko‬‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ا�ﻦ ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ از ﺳﺎل ﺟﺎری ﻣﯿﻼدی‪ ،‬در ‪ ۱۰‬ﺻﺮاﻓﯽ‬
‫ﺑﺮﺗــــﺮ ﺑ�ﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪﻃـــــــﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ روزاﻧﻪ ‪۲۱.۵‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر در‬
‫ً‬
‫�ﻘﺮﯾﺒﺎ‬ ‫ﺑﺎزارﻫﺎی ﻧﻘﺪی )‪ (Spot‬ﺧﺮﯾﺪوﻓﺮوش اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﯾﻌﻨﯽ‬
‫‪ ۶۹۳‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ۱۰‬ﭘﻠﺘﻔﺮم ﺑﺮﺗﺮ ا�ﺮان‪.‬‬

‫ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ‪ ۱۰‬ﺻﺮاﻓﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮﺗﺮ ا�ﺮان‬

‫‪۱٫۵‬‬

‫‪۱٫۴۲۱‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ‪ ۱۰‬ﺻﺮاﻓﯽ ﺑﺮﺗﺮ ا�ﺮان )ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر(‬

‫‪۱٫۳۵۸‬‬
‫‪۱‬‬
‫‪۰٫۹۹‬‬
‫‪۰٫۸۵۱‬‬
‫‪۰٫۷۴۱‬‬
‫‪۰٫۵‬‬ ‫‪۰٫۶۶۳‬‬

‫‪۰٫۰‬‬
‫ژاﻧﻮﯾﻪ ‪۲۰۲۳‬‬ ‫ﻓﻮرﯾﻪ ‪۲۰۲۳‬‬ ‫ﻣﺎرس ‪۲۰۲۳‬‬ ‫آ�ﺮ�ﻞ ‪۲۰۲۳‬‬ ‫ﻣﻪ ‪۲۰۲۳‬‬ ‫ژوﺋﻦ ‪۲۰۲۳‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۲‬‬

 ‫ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﺎزار ﻧﻘﺪی ‪ ۱۰‬ﺻﺮاﻓﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮﺗﺮ ﺟﻬﺎن )ﻧﯿﻤﻪ اول ﺳﺎل ‪(٢٠٢٣‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮع ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻪ ﺗﺮﯾﻠ�ﻮن دﻻر‬

‫ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار‬ ‫‪۰٫۷‬‬ ‫‪۰٫۸‬‬ ‫‪۰٫۹‬‬ ‫‪۰٫۶‬‬ ‫‪۰٫۴‬‬ ‫‪۰٫۵‬‬

‫‪٪۱۰۰‬‬
‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۴‬‬
‫‪٪۵‬‬
‫‪٪۹۰‬‬ ‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۶‬‬ ‫‪٪۶‬‬ ‫‪٪۴‬‬
‫‪٪۳‬‬ ‫‪٪۵‬‬
‫‪٪۵‬‬
‫‪٪۸۰‬‬ ‫‪٪۷‬‬ ‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۳‬‬ ‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۳‬‬ ‫‪٪۵‬‬
‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۳‬‬ ‫‪٪۴‬‬
‫‪٪۵‬‬ ‫‪٪۵‬‬
‫‪٪۷۰‬‬ ‫‪٪۶‬‬
‫‪٪۹‬‬ ‫‪٪۶‬‬ ‫‪٪۶‬‬ ‫‪٪۶‬‬
‫‪٪۹‬‬ ‫‪٪۶‬‬
‫‪٪۷‬‬ ‫‪٪۷‬‬ ‫‪٪۷‬‬
‫‪٪۶۰‬‬
‫‪٪۱۰‬‬ ‫‪٪۶‬‬ ‫‪٪۸‬‬
‫‪٪۵۰‬‬

‫‪٪۴۰‬‬

‫‪٪۳۰‬‬ ‫‪٪۶۳‬‬ ‫‪٪۶۵‬‬ ‫‪٪۶۱‬‬ ‫‪٪۵۳‬‬ ‫‪٪۵۴‬‬ ‫‪٪۵۲‬‬

‫‪٪۲۰‬‬

‫‪٪۱۰‬‬

‫‪٪۰‬‬
‫ژاﻧﻮﯾﻪ ‪۲۰۲۳‬‬ ‫ﻓﻮرﯾﻪ ‪۲۰۲۳‬‬ ‫ﻣﺎرس ‪۲۰۲۳‬‬ ‫آور�ﻞ ‪۲۰۲۳‬‬ ‫ﻣﻪ ‪۲۰۲۳‬‬ ‫ژوﺋﻦ ‪۲۰۲۲‬‬

‫‪Binance‬‬ ‫‪Up bit‬‬ ‫‪OKX‬‬ ‫‪Coinbase‬‬ ‫‪Bybit‬‬ ‫‪Kucoin‬‬ ‫‪Bitget‬‬ ‫‪MEXC‬‬ ‫‪Gate‬‬ ‫‪Kraken‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۳‬‬

 ‫ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺟﻬﺎن‬
‫ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﮐﺎرﺑﺮان ﻓﻌﺎل در ﭘﻠﺘﻔﺮمﻫﺎی ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل و ﻫﻤ�ﻦ ﻃﻮر آدرسﻫﺎی‬
‫ﺑﻼﮐﭽﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﭼ�ﺰی ﺣﺪود ‪۴۲۵‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ ٪۵.۲۴‬از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ا�ﻦ آﻣﺎر‪ ،‬ﻧﺮخ رﺷﺪ ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﺑﺮان ﻓﻀﺎی‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺟﻬﺎن از ‪ ۲۰۱۶‬ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﺳﺎل ‪ ۲۰۲۲‬ﻣﯿﻼدی‪ ٪۸٬۴۰۰ ،‬ﺑﺮآورد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ اﻓﺮادی ﮐﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﮐﺎرﺑﺮ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺷﻨﺎﺳﺎ�ﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‬

‫‪۵۰۰‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﺑﺮان ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺟﻬﺎن )ﻣﯿﻠ�ﻮن ﻧﻔﺮ(‬

‫‪۴۰۰‬‬ ‫‪۴۲۵‬‬
‫‪۳۸۵‬‬ ‫‪۳۹۶‬‬ ‫‪۴۰۲‬‬
‫‪۳۵۶‬‬
‫‪۳۳۴‬‬ ‫‪۳۳۸‬‬ ‫‪۳۴۰‬‬
‫‪۳۰۰‬‬ ‫‪۳۱۹‬‬ ‫‪۳۲۰‬‬
‫‪۲۹۵‬‬ ‫‪۳۰۶‬‬

‫‪۲۰۰‬‬ ‫‪۲۲۱‬‬
‫‪۲۰۳‬‬

‫‪۱۲۸‬‬ ‫‪۱۴۲‬‬
‫‪۱۰۰‬‬ ‫‪۱۲۵‬‬
‫‪۱۰۱‬‬ ‫‪۱۰۶‬‬
‫‪۳۵‬‬
‫‪۱۸‬‬
‫‪۵‬‬
‫‪۰‬‬
‫‪۲۰۱۶‬‬ ‫‪۲۰۱۷‬‬ ‫‪۲۰۱۸‬‬ ‫‪۲۰۲۰‬‬ ‫ژاﻧﻮﯾﻪ‬ ‫ﻓﻮرﯾﻪ‬ ‫ﻣﺎرس‬ ‫آور�ﻞ‬ ‫ﻣﻪ‬ ‫ژوﺋﻦ‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ژاﻧﻮﯾﻪ‬ ‫ﻓﻮرﯾﻪ‬ ‫آور�ﻞ‬ ‫ﻣﻪ‬ ‫ژوﺋﻦ‬ ‫ژوﺋﯿﻪ‬ ‫اوت‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬ ‫اﮐﺘﺒﺮ‬ ‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‬
‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪Statista :‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۴‬‬

 ‫اﯾﺮان ﺟﺰو ‪ ۵‬ﮐﺸﻮر ﺑﺮﺗﺮ ﺟﻬﺎن از ﻧﻈﺮ‬
‫ﻧﺮخ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﯿﻦ ﺟﻤﻌﯿﺖ‬
‫ﻃﺒﻖ آﻣﺎرﻫﺎی اراﺋﻪﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ »‪ ،«Triple-A‬اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ‪ ،‬وﯾﺘﻨﺎم‪ ،‬ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن‬
‫ﺳﻌﻮدی‪ ،‬ﺳﻨﮕﺎ�ﻮر و ا�ﺮان ‪ ۵‬ﮐﺸﻮر ﺑﺮﺗﺮ از ﻧﻈﺮ ﺳﻬﻢ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﺎﻟﮏ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺟﻬﺎن‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﯾﻌﻨﯽ درﺻﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮی از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﺮدم ا�ﻦ ‪ ۵‬ﮐﺸﻮر در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎ�ﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ‪ ،‬ارز‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل در اﺧﺘﯿﺎر دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﺑﺮآوردﻫﺎی ا�ﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ ‪ ٪۱۳.۴‬از ﻣﺮدم ا�ﺮان ﻣﺎﻟﮏ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ و ا�ﺮان‬
‫از ا�ﻦ ﺣﯿﺚ در رﺗﺒﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺟﻬﺎن ﻗﺮار ﻣﯽﮔ�ﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﺑﺨﺸﯽ از آﻣﺎرﻫﺎی‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ Triple-A‬ﻃﯽ ﯾﮏ ﺗﺎ دو ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﻤﻊ آوری ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺗﺨﻤ�ﻦﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪﺗﺮ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل و�ﮋه ا�ﻦ ﮔﺰارش و ﻫﻤ�ﻦ ﻃﻮر ﺳﺎ�ﺮ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی اﻧﺠﺎمﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﻧﺮخﻫﺎ�ﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮا�ﻦ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ رﺗﺒﻪ ﮐﺸﻮر ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪،‬‬
‫ً‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻌﺪ از اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ‪ ،‬دوﻣ�ﻦ ﮐﺸﻮر ﺟﻬﺎن از ﻧﻈﺮ ﻧﺮخ‬ ‫ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ا�ﺮان‬
‫ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻣﯿﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ۲۰‬ﮐﺸﻮر ﺑﺮﺗﺮ ﺟﻬﺎن از ﻧﻈﺮ ﻧﺮخ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫ﺑ�ﻦ ﺟﻤﻌﯿﺖ )ردهﺑﻨﺪی ﻃﺒﻖ دادهﻫﺎی ‪(Triple-A‬‬

‫‪٪۳۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۲۷٫۶۷‬‬
‫ﺳﻬﻢ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﺎﻟﮏ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫‪٪۲۰٫۵۴‬‬
‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۱۷٫۵۳‬‬

‫‪٪۱۳٫۹۳‬‬ ‫‪٪۱۳٫۴۶‬‬ ‫‪٪۱۳٫۲۲‬‬ ‫‪٪۱۳٫۰۲‬‬

‫‪٪۱۰٫۳۰‬‬ ‫‪٪۱۰٫۳۰‬‬ ‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۹٫۳۲‬‬
‫‪٪۷٫۲۳‬‬ ‫‪٪۶٫۹۸‬‬ ‫‪٪۶٫۴۰‬‬ ‫‪٪۵٫۹۰‬‬ ‫‪٪۵٫۸۷‬‬ ‫‪٪۵٫۷۵‬‬ ‫‪٪۵٫۵۶‬‬ ‫‪٪۵٫۵۲‬‬ ‫‪٪۵٫۴۶‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬
‫اﻣﺎرات‬ ‫ﺳﻨﮕﺎ�ﻮر ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن وﯾﺘﻨﺎم‬ ‫ا�ﺮان‬ ‫آﻓﺮﯾﻘﺎج وﻧﺰوﺋﻼ اوﮐﺮا�ﻦ ﻓﯿﻠ���ﻦ آﻣﺮﯾﮑﺎ‬ ‫ﺗﺎﯾﻠﻨﺪ‬ ‫ﻫﻨﺪ‬ ‫ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ آرژاﻧﺘ�ﻦ ﻧﯿﺠﺮﯾﻪ روﺳﯿﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﺑﺮز�ﻞ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﻪ‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۵‬‬

 ‫‪ ۲۰‬ﮐﺸﻮر ﺑﺮﺗﺮ ﺟﻬﺎن از ﻧﻈﺮ ﻧﺮخ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑ�ﻦ ﺟﻤﻌﯿﺖ‬
‫)ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ رﺗﺒﻪ ا�ﺮان ﻃﺒﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل(‬

‫‪٪۳۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۲۷٫۶۷‬‬

‫‪٪۲۲٫۰۰‬‬
‫ﺳﻬﻢ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﺎﻟﮏ ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫‪٪۲۰٫۵۴‬‬
‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۱۷٫۵۳‬‬

‫‪٪۱۳٫۹۳‬‬
‫‪٪۱۳٫۲۲‬‬ ‫‪٪۱۳٫۰۲‬‬

‫‪٪۱۰٫۳۰‬‬ ‫‪٪۱۰٫۳۰‬‬ ‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۹٫۳۲‬‬
‫‪٪۷٫۲۳‬‬ ‫‪٪۶٫۹۸‬‬ ‫‪٪۶٫۴۰‬‬ ‫‪٪۵٫۹۰‬‬ ‫‪٪۵٫۸۷‬‬ ‫‪٪۵٫۷۵‬‬ ‫‪٪۵٫۵۶‬‬ ‫‪٪۵٫۵۲‬‬ ‫‪٪۵٫۴۶‬‬

‫‪٪۰٫۰۰‬‬
‫اﻣﺎرات‬ ‫ا�ﺮان‬ ‫وﯾﺘﻨﺎم‬ ‫ﺳﻨﮕﺎ�ﻮر ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن‬ ‫اﯾﺎﻻت‬ ‫ﻓﯿﻠ���ﻦ‬ ‫اوﮐﺮا�ﻦ‬ ‫وﻧﺰوﺋﻼ‬ ‫آﻓﺮﯾﻘﺎی‬ ‫ﺗﺎﯾﻠﻨﺪ‬ ‫ﻫﻨﺪ‬ ‫ﺑﺮز�ﻞ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‬ ‫روﺳﯿﻪ‬ ‫ﻧﯿﺠﺮﯾﻪ‬ ‫آرژاﻧﺘ�ﻦ‬ ‫ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﻪ‬
‫ﻣﺘﺤﺪه‬ ‫ﺳﻌﻮدی‬ ‫ﻣﺘﺤﺪه‬ ‫ﺟﻨﻮﺑﯽ‬
‫ﻋﺮﺑﯽ‬ ‫آﻣﺮﯾﮑﺎ‬

‫ﻫﯿﺖﻣﭗ ﻧﺮخ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑ�ﻦ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺟﻬﺎن‬

‫‪٪۲۷.۶۷‬‬

‫‪٪۰.۸۴‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۶‬‬

 ‫ﻓﺮازوﻧﺸﯿﺐ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺧﻄﺮﭘﺬ�ﺮ‬
‫در ﺣﻮزه ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫آﺧﺮ�ﻦ آﻣﺎرﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺧﻄـﺮﭘﺬ�ﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫ارزﻫـﺎی دﯾـﺠﯿﺘـﺎل از ﻣـﺆﺳـﺴـﻪ »‪ ،«PitchBook‬ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽ دﻫــﺪ‬
‫ﭘﺲ از ﭼﻬﺎر ﺳﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺘﻮاﻟﯽ )‪ ۲۰۱۹‬ﺗﺎ ‪ (۲۰۲۲‬ارزش و ﺗـﻌﺪاد‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی اﻧﺠﺎمﺷﺪه روی اﺳﺘﺎرﺗﺎپﻫﺎی ﺣﻮزه ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل‪،‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﺷﺪﯾﺪ ا�ﻦ دو ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺮای ﺳﺎل ‪ ۲۰۲۳‬ﺑﺎﺷﯿﻢ‪.‬‬
‫آﺧﺮ�ﻦ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﻧﯿﻤﻪ اﺑﺘﺪا�ﯽ ﺳﺎل ‪ ۲۰۲۳‬ﺗﻨﻬﺎ‬
‫‪۵‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری روی اﺳﺘﺎرﺗﺎپﻫﺎی ﺣﻮزه ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل در‬
‫ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺗﻌﺪاد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی اﻧﺠﺎمﺷﺪه‬
‫ﻧ�ﺰ ﺑﻪ ‪ ۸۱۴‬ﻣﻮرد ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪاد و ارزش ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺧﻄﺮﭘﺬ�ﺮ ﺣﻮزه ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺟﻬﺎن‬

‫در ﻫﺮ ﺳﺎل )ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر(‬

‫ارزش ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺧﻄﺮﭘﺬ�ﺮ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺧﻄﺮﭘﺬ�ﺮ‬

‫‪۲۹۸۹‬‬
‫‪۳۰۰۰‬‬ ‫‪۲۶۶۰‬‬ ‫‪۳۰‬‬
‫‪۲۸٫۶‬‬

‫‪۲۵٫۴‬‬

‫‪۲۰۰۰‬‬ ‫‪۲۰‬‬

‫‪۱۲۱۱‬‬
‫‪۹۶۸‬‬ ‫‪۹۷۴‬‬
‫‪۸۱۴‬‬
‫‪۱۰۰۰‬‬ ‫‪۱۰‬‬
‫‪۴۸۸‬‬

‫‪۵٫۴‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪۴٫۳‬‬
‫‪۲٫۲‬‬ ‫‪۲٫۹‬‬
‫‪۰‬‬ ‫‪۰‬‬
‫‪۲۰۱۷‬‬ ‫‪۲۰۱۸‬‬ ‫‪۲۰۱۹‬‬ ‫‪۲۰۲۰‬‬ ‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ اول ‪۲۰۲۳‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۷‬‬

 ‫ﮔﺰارش دﯾﮕﺮی از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ »‪ «Wamda‬ﮐﻪ و�ﮋه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی‬
‫ﺧﻄﺮﭘﺬ�ﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ و آﻓﺮﯾﻘﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ )‪ (MENA‬ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ اﺳﺘﺎرﺗﺎپﻫﺎی ﺣﻮزه وب ‪ ۳‬و ﺑﻼﮐﭽ�ﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ در‬
‫ﻧﯿﻤﻪ اﺑﺘﺪا�ﯽ ﺳﺎل ‪ ۲۰۲۳‬ﺣﺪود ‪۲۷.۲‬ﻣﯿﻠ�ﻮن دﻻر و در ﻃﻮل ﺳﺎل ‪۲۰۲۲‬‬
‫ً‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ﺣﺪود ‪۷۰‬ﻣﯿﻠ�ﻮن دﻻر ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ا�ﻦ در ﺣﺎﻟﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ا�ﻦ ﻋﺪد ﺑﺮای ﺳﺎل ‪ ۲۰۲۱‬ﻣﯿﻼدی ‪۱۶‬ﻣﯿﻠ�ﻮن دﻻر اﻋﻼم ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳ�ﻘﺒﺎل ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ از‬
‫ﺻﻨﻌﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺳﺎل ‪ ،۲۰۲۳‬ﺑﻪو�ﮋه اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ‪،‬‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود اﻓﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺧﻄﺮﭘﺬ�ﺮ ﺣﻮزه ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ و ﺷﻤﺎل آﻓﺮﯾﻘﺎ ﮐﻤﺘﺮ از روﻧﺪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ارزش ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺧﻄﺮﭘﺬ�ﺮ ﺣﻮزه ارز دﯾﺠﯿﺘﺎل ﻣﻨﻄﻘﻪ‬

‫ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ و ﺷﻤﺎل آﻓﺮﯾﻘﺎ در ﻫﺮ ﺳﺎل‬

‫‪۸۰‬‬
‫ارزش ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺧﻄﺮﭘﺬ�ﺮ )ﻣﯿﻠ�ﻮن دﻻر(‬

‫‪۶۰‬‬ ‫‪۶۹.۹‬‬

‫‪۴۰‬‬

‫‪۲۰‬‬
‫‪۲۷.۲‬‬
‫‪۱۷‬‬
‫‪۰‬‬
‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ اول ‪۲۰۲۳‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۸‬‬

 ‫آﺧﺮ�ﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ﺟﻬﺎن‬
‫ﻃﺒﻖ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی ﻣﺆﺳﺴﻪ »‪ ،«PwC Global‬ﺑﺎﻫﺎﻣﺎ‪ ،‬ﺟﺒﻞ ﻃﺎرق‪ ،‬ﺟﺰا�ﺮ ﮐﯿﻤﻦ‪ ،‬ژا�ﻦ‪ ،‬ﺳﻮﺋﯿﺲ و ﻣﻮرﯾﺲ‬
‫ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮو در زﻣﯿﻨﻪ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل و اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﻣﻘﺮرات ﺑ�ﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﭼ�ﻦ‪ ،‬ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی و ﻗﻄﺮ ﺳﺨﺖﮔ�ﺮاﻧﻪﺗﺮ�ﻦ روﯾﮑﺮد را اﺗﺨﺎذ ﮐﺮدهاﻧﺪ )ﺑﺮای ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ روﻧﺪ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری‬
‫ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ا�ﺮان ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ(‪.‬‬

‫ﻣﻘﺮرات ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‬

‫در اﻧﺘﻈﺎر ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاری ﻧﻬﺎ�ﯽ‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ آﻏﺎز ﺷﺪه ﯾﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ اﺑﻼغ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻧﻈﺎرﺗﯽ آﻏﺎز ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻣﻤﻨﻮﻋﯿﺖ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در ا�ﻦ ﮐﺸﻮر ﯾﺎ ﻣﻤﻨﻮﻋﯿﺖ ﻣﻮردی‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻗﺎﻧﻮن اﻧ�ﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ �ﻮلﺷﻮ�ﯽ‪/‬‬ ‫ﭼﻬﺎرﭼﻮب‬
‫اﺳﺘ�ﺒﻞ ﮐﻮ�ﻦﻫﺎ‬ ‫ﮐﺸﻮر‬
‫)‪(Travel Rule‬‬ ‫ﺗﺄﻣ�ﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﺗﺮورﯾﺴﻢ‬ ‫ﻧﻈﺎرﺗﯽ‬
‫در �ﺮداﺧﺖﻫﺎ‬

‫آﻓﺮﯾﻘﺎی ﺟﻨﻮﺑﯽ‬

‫آﻟﻤﺎن‬

‫اﺗﺮﯾﺶ‬

‫اردن‬

‫اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ‬

‫اﺳﺘﻮﻧﯽ‬

‫اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ‬

‫اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎ‬

‫اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ‬

‫ا�ﺮان‬
‫ﺑﺎﻫﺎﻣﺎ‬

‫ﺑﺤﺮ�ﻦ‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۴۹‬‬

 ‫اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻗﺎﻧﻮن اﻧ�ﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ �ﻮلﺷﻮ�ﯽ‪/‬‬ ‫ﭼﻬﺎرﭼﻮب‬
‫اﺳﺘ�ﺒﻞ ﮐﻮ�ﻦﻫﺎ‬ ‫ﮐﺸﻮر‬
‫)‪(Travel Rule‬‬ ‫ﺗﺄﻣ�ﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﺗﺮورﯾﺴﻢ‬ ‫ﻧﻈﺎرﺗﯽ‬
‫در �ﺮداﺧﺖﻫﺎ‬

‫ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ‬

‫ﭘﺎﻧﺎﻣﺎ‬

‫ﺗﺎ�ﻮان‬

‫ﺗﺮﮐﯿﻪ‬

‫ﺟﺒﻞ ﻃﺎرق‬

‫ﺟﺰا�ﺮ ﮐﯿﻤﻦ‬

‫ﭼ�ﻦ‬

‫داﻧﻤﺎرک‬

‫ژا�ﻦ‬

‫ﺳﻨﮕﺎ�ﻮر‬

‫ﺳﻮﺋﯿﺲ‬

‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی‬

‫ﻋﻤﺎن‬

‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬

‫ﻗﻄﺮ‬

‫ﮐﺎﻧﺎدا‬

‫ﮐﻮﯾﺖ‬

‫ﻟﻮﮐﺰاﻣﺒﻮرگ‬

‫ﻣﺎﻟﺰی‬

‫ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن‬

‫ﻣﻮرﯾﺲ‬

‫ﻧ�ﻮزﻟﻨﺪ‬

‫ﻫﻨﺪ‬

‫ﻫﻨﮓ ﮐﻨﮓ‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۵۰‬‬

 ‫ﻫﮏﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻼﻫﺒﺮداریﻫﺎ و ﺟﺮاﯾﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در اﺑﻌﺎد ﺑ�ﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس دادهﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﺰارش ﺳﺎل ‪ ۲۰۲۳‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫»‪ «Chainalysis‬ارزش ﮐﻞ ﺗﺮاﮐﻨﺶﻫﺎی ﻏ�ﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل در‬
‫ﺳﺎل ‪ ۲۰۲۲‬ﺑﻪ رﮐﻮرد ‪۲۰.۶‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر رﺳﯿﺪه اﺳﺖ‪ .‬ا�ﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺳﻬﻢ ﺟﺮاﯾﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ٪۰.۲۵‬ﮐﻞ ﺗﺮاﮐﻨﺶ‬
‫ﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ارزش ﮐﻞ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ آدرس ﻫﺎی ﻏ�ﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ‪ ۲۰۱۷‬ﺗﺎ ‪) ۲۰۲۲‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر(‬

‫ﮐﻼﻫﺒﺮداری‬ ‫ﺳﺮﻗﺖ وﺟﻮه‬ ‫ﻣﺠﺮﯾﺎن ﺟﺮاﯾﻢ ﺳﺎ�ﺒﺮی‬

‫ﺑﺎج اﻓﺰارﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎزار دارکوب‬

‫ﺗﺄﻣ�ﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﺗﺮورﯾﺴﻢ‬ ‫ﻓﺮوش ﺟﻌﻠﯽ‬ ‫ﺗﺤﺮﯾﻢﻫﺎ‬

‫ﻣﺤﺘﻮای ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮐﻮدکآزاری‬

‫‪۲۵‬‬

‫‪۲۰.۶‬‬
‫‪۲۰‬‬
‫‪۱۸.۱‬‬

‫‪۱۵‬‬
‫‪۱۲.۳‬‬
‫‪۱۰‬‬
‫‪۸.۴‬‬
‫‪۴.۹‬‬
‫‪۵‬‬ ‫‪۴.۶‬‬

‫‪۰‬‬
‫‪۲۰۱۷‬‬ ‫‪۲۰۱۸‬‬ ‫‪۲۰۱۹‬‬ ‫‪۲۰۲۰‬‬ ‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﺗﺮاﮐﻨﺶﻫﺎی ﻏ�ﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ از ﮐﻞ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ‪ ۲۰۱۷‬ﺗﺎ ‪۲۰۲۲‬‬

‫‪٪۲.۰۰‬‬

‫‪٪۱.۹۰‬‬

‫‪٪۱.۵۰‬‬

‫‪٪۱.۰۰‬‬

‫‪٪۰.۸۶‬‬

‫‪٪۵۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۰.۴۹‬‬
‫‪٪۰.۴۳‬‬
‫‪٪۰.۱۲‬‬ ‫‪٪۰.۲۴‬‬
‫‪٪۰٫۰۰‬‬
‫‪۲۰۱۷‬‬ ‫‪۲۰۱۸‬‬ ‫‪۲۰۱۹‬‬ ‫‪۲۰۲۰‬‬ ‫‪۲۰۲۱‬‬ ‫‪۲۰۲۲‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻓﺮاﻣﺮزی‬ ‫‪۵۱‬‬

 ‫‪٪۷۵‬‬ ‫‪٪۲۵‬‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻣﺎری‬
‫ﻣﺮد‬ ‫زن‬

‫‪۳٬۲۶۸‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪه‬

‫ﺳﻦ ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪٪۴۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۳۹٫۸۰‬‬

‫‪٪۳۰٫۰۰‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ‬

‫‪٪۲۴٫۲۰‬‬
‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۱۷٫۹۰‬‬

‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۸٫۸۰‬‬
‫‪٪۵٫۰۰‬‬ ‫‪٪۰٫۹۰‬‬
‫‪٪۳٫۲۰‬‬
‫‪٪۰٫۰۰‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪ ۱۸‬ﺳﺎل‬ ‫‪ ۱۸‬ﺗﺎ ‪ ۲۴‬ﺳﺎل‬ ‫‪ ۲۵‬ﺗﺎ ‪ ۳۴‬ﺳﺎل‬ ‫‪ ۳۵‬ﺗﺎ ‪ ۴۴‬ﺳﺎل‬ ‫‪ ۴۵‬ﺗﺎ ‪ ۵۴‬ﺳﺎل‬ ‫‪ ۵۵‬ﺗﺎ ‪ ۶۴‬ﺳﺎل‬ ‫‪ ۶۵‬ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‬

‫‪۵۲‬‬
 ‫ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎی ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان‬ ‫‪٪۲۳٫۹۰‬‬

‫اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮی‬ ‫‪٪۸٫۹۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن‬ ‫‪٪۷٫۵۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن‬ ‫‪٪۶٫۰۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺷﺮﻗﯽ‬ ‫‪٪۵٫۷۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس‬ ‫‪٪۵٫۵۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن اﻟﺒﺮز‬ ‫‪٪۵٫۱۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن آذرﺑﺎﯾﺠﺎن ﻏﺮﺑﯽ‬ ‫‪٪۴٫۴۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﮔﯿﻼن‬ ‫‪٪۲٫۲۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﮐﺮدﺳﺘﺎن‬ ‫‪٪۲٫۲۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‬ ‫‪٪۲٫۱۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﮐﺮﻣﺎن‬ ‫‪٪۲٫۰۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﻣﺎزﻧﺪران‬ ‫‪٪۱٫۹۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﺑﻮﺷﻬﺮ‬ ‫‪٪۱٫۹۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن‬ ‫‪٪۱٫۸۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن اردﺑ�ﻞ‬ ‫‪٪۱٫۷۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﻗﻢ‬ ‫‪٪۱٫۷۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان‬ ‫‪٪۱٫۳۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﻟﺮﺳﺘﺎن‬ ‫‪٪۱٫۳۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﮔﻠﺴﺘﺎن‬ ‫‪٪۱٫۳۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن �ﺰد‬ ‫‪٪۱٫۳۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﻗﺰو�ﻦ‬ ‫‪٪۱٫۲۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی‬ ‫‪٪۱٫۱۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن‬ ‫‪٪۱٫۰۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﺳﯿﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن‬ ‫‪٪۱٫۰۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﭼﻬﺎرﻣﺤﺎل و ﺑﺨﺘﯿﺎری‬ ‫‪٪۰٫۹۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن اﯾﻼم‬ ‫‪٪۰٫۸۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮ�ﺮاﺣﻤﺪ‬ ‫‪٪۰٫۸۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن ﺟﻨﻮﺑﯽ‬ ‫‪٪۰٫۷۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﺳﻤﻨﺎن‬ ‫‪٪۰٫۶۰‬‬
‫اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن ﺷﻤﺎﻟﯽ‬ ‫‪٪۰٫۵۰‬‬

‫‪۰‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۱۰‬‬ ‫‪۱۵‬‬ ‫‪۲۰‬‬

‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ‬

‫‪۵۳‬‬
 ‫ﺗﺤﺼﯿﻼت ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪٪۴۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۳۰٫۰۰‬‬ ‫‪٪۳۲٫۱۰‬‬
‫‪٪۲۸٫۲۰‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ‬

‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۱۴٫۴۰‬‬
‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۱۱٫۱۰‬‬ ‫‪٪۱۱٫۱۰‬‬

‫‪٪۲٫۸۰‬‬
‫‪٪۰٫۰۰‬‬
‫ﭘﺎ��ﻦﺗﺮ از دﯾﭙﻠﻢ‬ ‫دﯾﭙﻠﻢ‬ ‫ﮐﺎرداﻧﯽ‬ ‫ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ‬ ‫دﮐﺘﺮا‬

‫وﺿﻌﯿﺖ اﺷﺘﻐﺎل ﭘﺎﺳﺦدﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪٪۳۰٫۰۰‬‬
‫‪٪۲۹٫۷۰‬‬

‫‪٪۲۶٫۸۰‬‬
‫‪٪۲۰٫۰۰‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ‬

‫‪٪۱۸٫۹۰‬‬
‫‪٪۱۷٫۷۰‬‬

‫‪٪۱۰٫۰۰‬‬

‫‪٪۵٫۴۰‬‬ ‫‪٪۱٫۳۰‬‬
‫‪٪۰٫۰۰‬‬
‫ﺷﺎﻏﻞ در ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺷﺎﻏﻞ در ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ ﮐﺴﺐوﮐﺎر‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺤﺼ�ﻞ‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫ﻓﺎﻗﺪ ﺷﻐﻞ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯽ‬ ‫دوﻟﺘﯽ‬ ‫ﺷﺨﺼﯽ )آزاد(‬ ‫ﺳﺮﺑﺎزی‬

‫‪۵۴‬‬
 ‫ﻓﺮﺻﺘﯽ ﻃﻼ�ﯽ اﻣﺎ زودﮔﺬر!‬
‫آﻧﭽﻪ ﮐﻪ درﺑﺎره ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎی ﻧﻮﯾﻨﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل اﻫﻤﯿﺖ دارد‪،‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﮐﺎﻣﻼ ز�ﺮ و رو ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﺸﻮرﻫﺎ�ﯽ ﺑﺮﻧﺪه‬ ‫در ﻓﻀﺎ�ﯽ ﮐﻪ ﻃﯽ ﯾﮏ ﺳﺎل ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ زودﺗﺮ از ﺳﺎ�ﺮ�ﻦ ز�ﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪ؛ ﭼ�ﺰی ﮐﻪ در ا�ﺮان‬
‫آﻫﺴﺘﻪ و ﺣﺘﯽ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎ رو ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دادهﻫﺎ ﺑﻪوﺿﻮح ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان ﺗﺎ ﭼﻪ‬
‫ﺣﺪ ﺟﺎی رﺷﺪ دارد و ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ �ﻮﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺸﻮرﻣﺎن ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﺑﺴﯿﺎری از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی ﺣﻮزه ارزﻫﺎی‬
‫دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺧﻮﺑﯽ دارد؛ اﻣﺎ اﯾﻨﮑﻪ ا�ﻦ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺣﻔﻆ ﻣﯽﺷﻮد ﯾﺎ ﻧﻪ‪،‬‬
‫�ﺮﺳﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺨﺶ را ﺑﺎزﯾﮕﺮان ا�ﻦ ﻓﻀـــــﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد؛ ﺑﻪﺧﺼﻮص‬
‫ﺑﺎزﯾﮕﺮان ﺣﺎﮐﻤﯿﺘﯽ‪ .‬ا�ﻦ �ﺮﺳﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﻃـــــﻮل ﻧﻤﯽﮐﺸﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎﺳﺨﺶ ﺑﺮﺳﯿﻢ‪.‬‬

‫‪۵۵‬‬
 ‫دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺧﻮد را در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻊ ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان‬
‫ﺑﺎ ﻣﺎ در ﻣﯿﺎن ﺑﮕﺬارﯾﺪ‪.‬‬

‫‪report1402@arzdigital.com‬‬

‫ﻣﺤﺘﻮای ﮔﺰارش ﺟﺎﻣﻊ ﻓﻀﺎی ارزﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎل ا�ﺮان ﺣﺎﺻﻞ ﺗﺤﻘ�ﻖ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺄﻟﯿﻒ ﺗﯿﻢ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﺑﻮده و ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﺎدی و ﻣﻌﻨﻮی آن در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺘﻮای ا�ﻦ ﮔﺰارش ﺑﺎ ذﮐﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ارزدﯾﺠﯿﺘﺎل ﻫﯿﭻ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﯽ در‬
‫ﻗﺒﺎل اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ا�ﻦ ﮔﺰارش ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫‪۵۶‬‬