You are on page 1of 76

kvleviTi naSromis Sefaseba

damakmayo-
aradamakmayo-
sanimuSo kargi filebeli
filebeli
efeqturi Sesa- problema problema ar problema ar aris
vali, problemis gansazRvrulia aris naTlad gansazRvruli. socialur mecnierebaTa seria
naTeli defini- adekvaturi gansazRv- ruli safuZvelmdebare
Sesavali

ciiTa da safuZvelmdebar da aklia informacia


detaluri e informaciiTa saWiro detali. bundovania an
safuZvelmdebar da detalebiT. safuZvelmdeba ar aris
e informaciiT. re informacia dakavSirebuli
ar aris problemasTan.
adeqvaturad
axsnili.
gamoyenebuli gamoyenebuli SedarebiTi SedarebiTi
wyaroebis wyaroebis analizis analizi
ZiriTadi

SedarebiTi SedarebiTi mcdeloba, bundovania.


nawili

analizi da analizi kargia, magram aklia kritikuli


kritikuli
Sefaseba
sanimuSoa.
magram
garkveulwilad
aklia kritikuli
kritikuli
Sefaseba.
Sefaseba ar aris
mocemuli. akademiuri
ZiriTadi sakiT-
xebi sanimuSodaa
Sefaseba.
ZiriTadi
sakiTxebi
ZiriTadi saki-
Txebi zogadad
ZiriTadi sakiT-
xebi ar aris
wera
Sejamebuli da ar kargadaa Sejame- Sejamebulia, adeqvaturad
aris buli da nakleb magram ganme- Sejamebuli.
daskvna

ganmeorebadi. ganmeorebadia. orebadia. rekomendaciebi


daskvnebi da mocemulia rekomendaciebi Tu sakuTari
rekomendaciebi garkveuli Tu sakuTari Sexedulebebi ar
logikuria da rekomendaciebi, Sexedulebebi aris mocemuli.
kavSirSia romlebic ar aris momzadebulia socialur mecnierebaTa centris
sakvlev kavSirSia mocemuli. akademiuri stipendiis safuZvelze
problemasTan. sakvlev
problemasTan.
minimum 5-6 5 wyaro mainc 5 wyaroze 4 wyaroze
wyaroa aris gamoye- nakle bia naklebia
gamoyenebuli. nebuli. yvela gamoyenebuli. gamoyenebuli.
intensiuri seminari socialuri mecnierebebis
gamoyenebuli

magistrantebisaTvis
literatura

yvela wyaro wyaro sakvlevi isini srulad isini ar aris


sakvlevi problemis aris srulad
problemis relevanturia. miTiTebuli, miTiTebuli,
relevanturia. isini srulad magram maTi umravlesobis
isini srulad da aris miTiTe- nawili ar aris formati
sworadaa buli, magram sasurvel arasworia.
miTiTebuli. ramodenime ar formatSi.
aris sasurvel lia wulaZe
formatSi.
sanimuSodaa kargadaa met-naklebad ar aris gamoye-
gamoyenebuli gamoyenebuli gamoyenebulia nebuli forma-
formaluri formaluri formaluri luri werilo-
stili da ena

werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi biTi ena. ar aris


miRweulia ZiriTadad ena. aklia miRweuli
profesiuli miRweulia profesiuli profesiuli
toni. gramatika profesiuli toni. toni. bevri
da punqtuacia toni. umniSvnelo garkveuli Secdoma
uSecdomoa. Secdomebi Secdomebi gramatikasa da
gramatikasa da gramatikasa da punqtuaciaSi.
punqtuaciaSi. punqtuaciaSi.

Tbilisi
2006
76
socialur mecnierebaTa seria analitikuri referatis Sefaseba

mTavari redaqtori: marine CitaSvili


damakmayo- aradamakmayo-
sanimuSo kargi
enobrivi redaqtori: lia kaWarava filebeli filebeli
avtori avlens avtori axdens avtori cdilobs avtori ver axdens

xebis identifika-
ZiriTadi ZiriTadi ZiriTadi ZiriTadi

teqstualizacia
ZiriTadi sakiT-
sakiTxebis sakiTxebis sakiTxebis sakiTxebis
dakabadoneba, ydis dizaini: giorgi bagrationi

cia da kon-
identifikaciisa identifikacias da identifikacias, identifikaciasa
da farTo cdilobs maT magram yvela da konteqstuali-
konteqstTan maTi dakavSirebas maTgani ar aris zacias.
dakavSirebis farTo gamoyofili.
sanimuSo unars. konteqstTan. maTi farTo
konteqstTan
dakavSirebis
© socialur mecnierebaTa centri, 2006 warumatebeli
© Center for Social Sciences, 2006 mcdeloba.
sanimuSo avtori axdens SedarebiTi avtori ar axdens
SedarebiTi statiaTa analizisa da SedarebiT
q. Tbilisi, 0108, T. WoveliZis q. # 10

pozicia, analizi,
analizi. avtori avtorebis statiebis analizsa da
axdens statiaTa poziciebis avtorTa statiebis avtorTa
el. fosta: contact@ucss.ge avtorebis saTanado poziciebis poziciebis

Sefaseba
poziciebis diferenciaciasa Sefasebis Sefasebas, misi
internet gverdi: www.ucss.ge
diferenciaciasa da SedarebiT mcdeloba, poziciac ar aris
da Sefasebas, analizs, magram magram ZiriTad Camoyalibebuli.
imavdroulad misi pozicia ar argumentebs
gvTavazobs ra mis aris naTlad aklia dasabuTeba
kargad dasabuTebuli. da amitom
dasabuTebul avtoris pozicia
pozicias. ufro
bundovania.
naSromi naSromi kargad organizebis araorganize-
wigni momzadebulia da gamocemulia `socialur mecnierebaTa sanimuSodaa organizebulia. mcdeloba. an buli. araerTi
organizebuli. yvela yvela struqturuli

struqtura
centris” (Center for Social Sciences) mier, fondis OSI – Zug,

naSromis
yvela struqturuli struqturuli elementi aklia.
budapeStis Ria sazogadoebis institutis umaRlesi ganaTlebis struqturuli elementi saxezea elementi
mxardaWeris programis (HESP) finansuri xelSewyobiT elementi saxezea da umetesad saxezea, magram
da efeqturadaa efeqturadaa ar aris
gamoyenebuli. gamoyenebuli. efeqturad
gamoyenebuli, an
erT-erTi
elementi aklia.
paragrafebi paragrafebi paragrafebis paragrafebi

paragrafebis
sanimuSod kargadaa ganviTarebis ar aris

ganviTareba
da logika
ganviTarebuli da ganviTarebuli da mcdeloba, ganviTarebuli.
The book has been published by the Center for Social Sciences, logikuria. logikuria, magram magram xSirad naSromi savsea
sponsored by the OSI-Zug Foundation and the Higher Education periodulad aklia aklia saWiro individualuri,
Support Program (HESP) of the Open Society Institute-Budapest. saWiro detali. detali da daukavSirebeli
nakleb winadadebebiT.
logikuria.

sanimuSodaa kargadaa met-naklebad ar aris


gamoyenebuli gamoyenebuli gamoyenebulia gamoyenebuli
formaluri formaluri formaluri formaluri
werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi ena. ar
miRweulia ZiriTadad aklia aris miRweuli

stili da ena
profesiuli toni. miRweulia profesiuli profesiuli toni.
gramatika da profesiuli toni. toni. garkveuli bevri Secdoma
punqtuacia umniSvnelo Secdomebi gramatikasa da
uSecdomoa. Secdomebi gramatikasa da punqtuaciaSi.
ISBN: 99940 – 873-7-1 gamoyenebuli gramatikasa da punqtuaciaSi. gamoyenebuli
literatura punqtuaciaSi. gamoyenebuli literatura
srulad da gamoyenebuli literatura arasrulad da
sworadaa literatura sruladaa arasworadaa
miTiTebuli. srulad da miTiTebuli, miTiTebuli.
sworadaa magram
miTiTebuli. garkveuli
xarvezebiT.

75
kritikis Sefaseba
s a r C e v i
damakmayo-
aradamakmayo-
sanimuSo kargi filebeli
filebeli
avtori Rrmad avtorma avtors avtors
swvda statias da saTanadod gaigo mxolod arasworad esmis
Sesavali..................................................................................................................... 4
wvdoma

masSi mocemul statia da masSi zedapirulad statia da ver


ZiriTad mocemuli esmis statia da axdens ZiriTadi
argumentebs. ZiriTadi masSi mocemuli argumentebis Tema I. argumentirebuli ese .......................................................................... 8
argumentebi. ZiriTadi diferenciacias.
argumentebi.
avtori avlens avtori avlens avtori avtori ver
kritikuli kritikuli cdilobs axdens statiis Tema II. kritika ..................................................................................................... 27
azrovnebis azrovnebis kritikulad kritikul
sanimuSo unars. unars. is gaaanalizos analizs.
is ganixilavs ganixilavs yvela statia, magram ZiriTadi Tema III. analitikuri referati.................................................................. 44
Sefaseba

yvela ZiriTad ZiriTad zogierTi argumentebi


arguments, arguments, ZiriTadi ar aris
axdens maT Rrma kompetenturad argumenti ar interpretirebu
interpretacias, axdens maT aris saTanadod li da Tema IV. kvleviTi naSromi ............................................................................. 55
analizs, interpretacias, interpretireb Sejamebuli. maTi
Sejamebasa da analizs, uli, Sefaseba
Sefasebas. Sejamebasa da Sejamebuli da araadekvaturia.
Sefasebas. Sefasebuli.

naSromi naSromi kargad organizebis araorganizebul


naSromis struqtura

sanimuSodaa organizebulia. mcdeloba. an i. araerTi


organizebuli. yvela yvela struqturuli
yvela struqturuli struqturuli elementi aklia.
struqturuli elementi saxezea elementi
elementi saxezea da umetesad saxezea, magram
da efeqturadaa efeqturadaa ar aris
gamoyenebuli. gamoyenebuli. efeqturad
gamoyenebuli,
an erT-erTi
elementi
aklia.
paragrafebi paragrafebi paragrafebis paragrafebi ar
ganviTareba da
paragrafebis

sanimuSod kargadaa ganviTarebis aris


ganviTarebuli ganviTarebuli mcdeloba, ganviTarebuli.
logika

da logikuria. da logikuria, magram xSirad naSromi savsea


magram aklia saWiro individualuri,
periodulad detali da daukavSirebeli
aklia saWiro nakleblogiku winadadebebiT.
detali. ria.

sanimuSodaa kargadaa met-naklebad ar aris


gamoyenebuli gamoyenebuli gamoyenebulia gamoyenebuli
formaluri formaluri formaluri formaluri
stili da ena

werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi werilobiTi ena.


miRweulia ZiriTadad ena. aklia ar aris miRweuli
profesiuli miRweulia profesiuli profesiuli
toni. gramatika profesiuli toni. toni. bevri
da punqtuacia toni. umniSvnelo garkveuli Secdoma
uSecdomoa. Secdomebi Secdomebi gramatikasa da
gramatikasa da gramatikasa da punqtuaciaSi.
punqtuaciaSi. punqtuaciaSi.

74 3
Sesavali argumentirebuli eses Sefaseba

kursis aqtualoba: umaRlesi ganaTlebis miReba kompleqsuri miznebis


miRwevas emsaxureba, romelTa Soris ganmsazRvreli adgili kritikuli azrov- damakmayo- aradamakmayo-
nebisa da Sefasebis unaris ganviTarebas ukavia. jer kidev 1948 wels benjamin sanimuSo kargi filebeli filebeli
blumma da misma kolegebma muSaoba daiwyes umaRlesi ganaTlebis miznebisa da
amocanebis gansazRvraze, rac 1956 logikurad dagvirgvinda ,,saganmanaTleblo
miznebis taqsonomiis” SeqmniT, romelic dRes blumis taqsonomiis saxeliTaa naSromi naSromi kargad organizebis araorganizebuli.
cnobili. aRniSnuli taqsonomiis ZiriTadi idea isaa, rom swavlebis procesSi sanimuSodaa organizebulia. mcdeloba. an araerTi
organizebuli. yvela yvela struqturuli
studentebis mier miRebul codnas ierarqiuli struqtura aqvs, ufro mar-
yvela struqturuli struqturuli elementi aklia.

struqtura
tividan metad kompleqsuris mimarTulebiT. amdenad, studentebi etapobrivad struqturuli elementi saxezea elementi

naSromis
gadian garkveul safexurebs da sauniversiteto swavlebis mizania, yvela elementi saxezea da umetesad saxezea, magram
safexuris Tanmimdevrulad dauflebis Sedegad, studentebma umaRles safexurs da efeqturadaa efeqturadaa ar aris
miaRwion. am umaRles safexurad, blumsa da mis kolegebs, swored Sefasebis gamoyenebuli. gamoyenebuli. efeqturad
unaris ganviTareba miaCniaT. qvemoT warmogidgenT blumis taqsonomias, raTa gamoyenebuli,
umaRlesi ganaTlebis ZiriTadi miznebis ilustrireba movaxdino. an erT-erTi
elementi
blumis taqsonomia aklia.

paragrafebi paragrafebi paragrafebis paragrafebi ar


1. codna — informaciis aTviseba _ terminologia, individualuri faqtebi,

paragrafebis
sanimuSod kargadaa ganviTarebis aris

ganviTareba
wesebi, kriteriumebi, kategoriebi, struqtura, procedura. codna warmoadgens

da logika
ganviTarebuli ganviTarebuli mcdeloba, ganviTarebuli.
cnebebis, leqsikonis, konteqstis safuZvels. da logikuria. da logikuria, magram xSirad naSromi savsea
magram aklia saWiro individualuri,
2. gageba/wvdoma _ informaciis gageba _ interpretacia, sxva sityvebiT periodulad detali da daukavSirebeli
gadmocema, arsebuli monacemebis gaazreba, ganzogadeba. gageba asazrisianebs aklia saWiro nakleb winadadebebiT.
faqtsa da codnas Soris kavSirs. faqtebis interpretaciis, Sejamebisa da gan- detali. logikuria.
zogadebis safuZvelze, studenti swavlobs informaciasTan muSaobasa da mis
gaTavisebas. sanimuSodaa kargadaa met-naklebad ar aris
gamoyenebuli gamoyenebuli gamoyenebulia gamoyenebuli
3. gamoyeneba _ miRebuli informaciiT praqtikaSi xelmZRvaneloba _infor- formaluri formaluri formaluri formaluri

stili da ena
maciisa da wesebis gamoyeneba axal situaciebSi, principebisa da Teoriebis gamo- werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi werilobiTi ena.
miRweulia ZiriTadad ena. aklia ar aris miRweuli
yeneba specifikur garemoebebSi. wesisa Tu principis gamoyeneba axal Tu uCveulo profesiuli miRweulia profesiuli profesiuli
situaciaSi saSualebas aZlevs students ,,gamoyenebadi” gaxados misi codna. toni. gramatika profesiuli toni. toni. bevri
da punqtuacia toni. umniSvnelo garkveuli Secdoma
4. analizi _ kompleqsuri ideebis sazrisis mqone nawilebad dayofa _ uSecdomoa. Secdomebi Secdomebi gramatikasa da
monacemebis dajgufeba logikur qvejgufebad, qvejgufebs Soris logikuri gramatikasa da gramatikasa da punqtuaciaSi.
kavSirebis dadgena. analizi zrdis studentis mier Sesaswavli sakiTxis gagebasa punqtuaciaSi. punqtuaciaSi.
da aTvisebas, aZlevs ra saSualebas moaxdinos masalis organizeba da struq-
turireba mis Semadgenel komponentebad. es organizeba gansxvavebulia sagnis avtoris avtoris avtoris avtoris

argumentebis
mixedviT _ SesaZloa is iyos logikuri, asaxavdes fizikur aRweras, an argumentebi argumentebi argumentebi argumentebi

dasabuTeba
sakuTari
qvekategoriebisagan Semdgari klasifikaciis forma hqondes. analizi aris is Zlieria da sakmaod damajerebelia, nakleb
done, romelic asaxavs Sesaswavli sakiTxis gagebas/wvdomas. damajerebladaa damajerebelia magram aklia damajerebelia
dasabuTebuli. da kargadaa dasabuTeba. da ar aris
dasabuTebuli. dasabuTebuli.
5. sinTezi _ gamocdilebis organizeba axali formiT _ sxvadasxva komponen-
tebis safuZvelze axali struqturebis Seqmna, an problemis gadaWris axali gzis
moZieba; informaciis logikur kategoriebad organizeba. sinTezi produqtiuli,
SemoqmedebiTi, problemis gadaWris donea. am doneze students SeuZlia Seqmnas kontrargumen- kontrargumen- kontrargumen- kontrargumen-

gaTvaliswineba da
raime axali (moxseneba, modeli, prezentacia) adre SeZenili codnisa da gagebis tebi gaTvalis- tebi gaTvalis- tebis gaTva- tebi ar aris
winebuli da winebuli da liswinebis gaTvaliswi-

argumentebis
safuZvelze.
warmatebiT umetesad mcdeloba, nebuli da

ukugdeba
kontr-
6. Sefaseba _ SefasebiTi msjelobisaTvis aucilebeli kriteriumebis SemuSaveba ukugdebulia. ukugdebulia. Tumca isini ukugdebuli.
naklebadaa
_ konkurirebad gadawyvetilebebs Soris SedarebiTi Rirebulebis dadgena, ukugdebuli.
argumentsa Tu gadawyvetilebaSi araTanmimdevrulobis gamovlena, Semoqmede-
biTi naSromebis Sedareba da kontrastis dasabuTeba, gamoyenebuli kriteri-
umebis Cveneba. Sefaseba saSualebas aZlevs students Seadaros konkurirebadi
gadawyvetilebebi, Sromis produqtebi, an daasabuTos biznes-gadawyvetileba.
sxvaoba karg Sefasebasa da zerele msjelobas Soris isaa, rom pirveli gulisx-
mobs wina xuT doneze SeZenili codnis, unarebis, gagebisa da gamocdilebis

4 73
Leki, I. (2nd ed.). (1998). Academic Writing. Exploring Processes and Strategies. Cambridge: gaerTianebas [Richard-Amato, P.A. (1988). Making it Happen. NY: longman].
Cambridge University Press. blumis taqsonomiis Tanaxmad, codna da gageba/wvdoma ,,informaciis Seyvanis”
Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills - etapia, gamoyeneba da analizi — aqtiuri procesis etapad moiazreba, sinTezi da
Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning. Sefaseba — Sedegis miRebis etapia, romelic azrovnebis produqtiul da
Swales, J. M., & Feak, C. B. (1994). Academic Writing for Graduate Students. Michigan: The SemoqmedebiT doneze miuTiTebs. naxevari saukunea, aRniSnuli principebi
University of Michigan Press. safuZvlad udevs dasavleTis qveynebis umaRlesi ganaTlebis sistemas, Tumca
Cvens realobaSi isini axlaRa inergeba, radgan sabWoTa totalitaruli reJimis
damatebiTi literatura: pirobebSi, umaRlesi ganaTleba ver iqneboda orientirebuli kritikuli
azrovnebisa da Sefasebis unaris ganviTarebaze, albaT, sabWoTa reJimgamovlil
Craswell, G. (2005). Writing for Academic Success: A Postgraduate Guide. London: SAGE adamians sakmaod ucnaurad moeCveneba dasavlur samyaroSi damkvidrebuli
Publications. akademiuri weris ZiriTadi principi ,,daiwyeT daskvniT”, rac gulisxmobs, rom
Ede, L. (2001). Work in Progress: A Guide to Academic Writing and Revising. (5th ed.). Boston mweralma Tezisi anu misi ZiriTadi pozicia SesavalSive unda warmoadginos, da
and N.Y.: Bedford/St. Martin’s. ara xangrZlivi msjelobiT daRlil mkiTxvels, daskvnaSi SesTavazos igi; rac
Giltrow, J. (ed.). (2002). Academic Reading: Reading and Writing in Disciplines. Cveuli ambavia sabWoTa literaturisaTvis, radgan sabWoTa avtori sakmaod
Hewings, M. (2002). Writing in Context: Implications and Applications. frTxili unda yofiliyo sakuTari poziciis gadmocemisas, gansakuTrebiT iseT
Jordan, R. R. (3rd ed.). (1999). Academic Writing Course. Harlow: Longman, Pearson Education sferoSi, rogoric socialuri da politikuri mecnierebebia. arc isaa saidumlo,
Limited. rom wlebis manZilze Cveni sauniversiteto swavleba mimarTuli iyo studentis
Rosen, L. (2005). Handbook of Academic Writing. mier miwodebuli informaciis pasiur daswavlaze, yovelgvari kritikuli
Sorenson, S. (3rd ed.). (2002). How to Write Research Papers. New York: Macmillan Reference gaazrebisa Tu analizis gareSe, rac erT-erTi umTavresi mizezi unda iyos imisa,
USA. rom studentTa sakurso Tu sadiplomo naSromebi xSirad uneburi plagiatis
Teitelbaum, H. (4th ed.).(1998). How to Write a Thesis. Boston: Arco, Thomson Learning. nimuSi iyo. magram arsebul viTarebas ufro metad is faqti amZimebda, rom, CvenSi
http://www.apa.org/ sauniversiteto swavlebis ZiriTadi mizani ,,informaciis Seyvana” iyo, studen-
http://www.ceu.hu/writing/sfaccess.html tebisaTvis did sirTule iyo aqtiuri procesis doneze gadasvla da miRebuli
http://www.criticalreading.com/ codnis praqtikuli gamoyeneba da TiTqmis SeuZlebeli xdeboda produqtiuli da
http://www.csuohio.edu/writingcenter/ SemoqmedebiTi donis miRweva.
http://www.esc.edu/htmlpages/writerold/ aRniSnuli problemis daZleva umniSvnelovanes sakiTxad iqca saqarTveloSi
http://www.powa.org/ mimdinare saganmanaTleblo reformebis pirobebSi, gansakuTrebiT, boloniis
http://www.refdesk.com/citations procesSi CarTvis Sedegad. Sesabamisad, aucilebel moTxovnad iqca sauni-
http://www.rpi.edu/dept/llc/writecenter/web/index.html versiteto swavlebaSi iseTi kursis Semotana, romelic studentebSi kritikuli
http://www.utoronto.ca/writing azrovnebis, analizis, sinTezisa da Sefasebis unarebis ganviTarebas emsaxu-
http://webster.comment.edu/ reboda. swored aseTi sagania akademiuri wera, romelic 2004/2005 saswavlo
http://www.wisc.edu/writing/ wlidan moyolebuli ekiTxeba Tsu-s rogorc bakalavriatis, ise magistraturis
http://writing.richmond.edu/writing/ studentebs.
kursis mizani: magistraturis studentebs mTeli rigi weriTi davalebebi
eZlevaT, romlebic, Tumca gansxvavebulia programis mixedviT, ori saerTo
TaviseburebiT xasiaTdeba: 1. es davalebebi etapobrivad rTuldeba da 2. isini
,,akademiurad” unda iyos Sesrulebuli.
swored am ori ZiriTadi miznis miRwevas emsaxureba akademiuri weris sasem-
inaro kursi socialuri mecnierebebis magistrantebisaTvis, romelic centra-
luri evropis universitetis akademiuri weris programis safuZvelzea agebuli
swavlis Sedegi: da 4 Janrs moicavs:argumentirebul eses, kritikas, analitikur referats da
kvleviT naSroms, romelic, Tavis mxriv, ori ZiriTadi saxisaa — sabiblioTeko da
mocemuli kursis safuZvelze, studentebi praqtikulad gaecnen akademiuri eqsperimentuli. aRniSnuli kursi interaqtiuli xasiaTisaa. studentebi aqti-
weris oTx ZiriTad Janrs: argumentirebul eses, romelmac gaacno studentebs urad monawileoben leqciis msvlelobaSi da leqciazeve ganixilaven da
sakuTari argumentebis prezentaciisa da Sesabamisi mxardaWeriT ganmtkicebis, aanalizeben sxvadasxva Janris nawarmoebebs. isini etapobrivad qmnian TiToeuli
agreTve, kontrargumentebis ukugdebis teqnika; kritikas, romelic emsaxureba Janris nawarmoebs da, jgufuri Sefasebis meTodis gamoyenebiT, leqciazeve
kritikuli azrovnebisa da Sefasebis unaris ganviTarebas studentebSi; afaseben erTmaneTis naSromebs, winaswar SemuSavebuli Sefasebis skalebis
analitikur referats, romlic aswavlis sxvadasxva avtorTa naSromebis safuZvelze.
Sejamebas, analizs, konteqstualizacias da maTze refleqsias; kvleviT naSroms, kursis mizania argumentirebis, kritikuli azrovnebisa da Sefasebis unaris
romelic warmoadgens studentebisaTvis megzurs warmatebuli sakursos ganviTareba studentebSi, agreTve, arsebuli Teoriuli masalisa da gamo-
dasawerad da amzadebs sadiplomo naSromebis Sesaqmnelad. amasTan erTad, kvlevebis gamoyeneba sakvlevi problemis gadaWrisa da empiriuli kvlevis
studentebma gaicnes plagiatobis Tavidan acilebisa da citirebis swori parametrebis gansazRvrisaTvis. amasTan erTad, mocemuli kursis safuZvelze,
teqnika, msoflioSi aRiarebuli formatis farglebSi gamoyenebuli studentebi ecnobian plagiatis Tavidan acilebisa da citirebis swor teqnikas,
literaturis miTiTeba da prezentaciebis mowyobis xelovneba. gamoyenebuli literaturis miTiTebas msoflioSi aRiarebuli formatis
farglebSi da prezentaciebis mowyobis xelovnebas.
qvemoT mokled warmogidgenT TiToeuli Janris mizansa da aRweras:

72 5
Janrebi universitetSi • studentebi ecnobian analitikuri referatis
ZiriTad elementebs
Janri aRwera mizani • studentebi ganixilaven analitikuri referatis
nimuSebs
1) argumentirebuli araakademiuri debatis mtkicebulebis • studentebi adareben kritikisa da analitikuri
ese ori mxaris formulirebisa da referatis ZiriTad elementebs
struqturirebuli Sesabamisi mxardaWeriT
analizi. ganmtkicebis procesis 10 konteqstualizacia • studentebi ecnobian konteqstualizaciis arss da
ganviTareba. varjiSoben konteqstualizaciis ganxorcielebaSi
2) kritika erTi akademiuri teqstis kritikuli azrovnebisa
kritikuli kiTxva da da ZiriTadi 11 avtorTa poziciebis • studentebi adareben avtorTa poziciebs, nabij-
werilobiTi formiT argumentebis Sejameba- analizi da Sefaseba nabij afaseben ra msgavseba-gansxvavebebs
Sefaseba. Sefasebis unaris
ganviTareba. Sexedulebebis • studentebi swavloben, Tu rogor ganamtkicon
3) analitikuri debatis ZiriTadi debatis ZiriTadi arsis ganmtkiceba Sesabamisi mxardaWeriT sakuTari da sxvebis
referati sakiTxebis gansazRvra wvdomisa da werilobiTi Sexedulebebi
studentisaTvis SerCeuli formiT gadmocemis
ori an sami statiis xelSewyoba. 12 weris stili da logika • studentebi fokusirebas axdenen weris stilsa da
safuZvelze. logikaze

analitikuri referatis • analitikuri referatis saboloo versiis Seqmna


4) sabiblioTeko akademiuri problemis mocemul disciplinaSi saboloo versiis Seqmna
kvleviTi naSromi werilobiTi formiT sakvlevi problemis da prezentacia; studentebi afaseben erTmaneTis
da prezentacia naSromebs
gadaWra sabiblioTeko dayenebisa da gadaWris
gamokvlevis safuZvelze. xelSewyoba Sesabamisi
13 kvleviTi naSromis • studentebi ecnobian kvleviTi naSromis Sefasebis
Teoriis/literaturis Sesavali kriteriumebs
gamoyenebis safuZvelze.
• studentebi ecnobian kvleviTi naSromis Janrs da
5) eqsperimentuli sakuTari gamokvlevis sakuTari gamokvlevis mis ZiriTad elementebs
kvleviTi naSromi angariSi, romelSic struqturirebisa da
dasabuTebulia arCeuli prezentaciis xelSewyoba 14 sabiblioTeko kvleviTi • studentebi ecnobian sabiblioTeko kvleviTi
meTodologia da warmod- akademiuri disciplinis naSromi naSromis struqturas, mis ZiriTad seqciebs,
genilia gamokvlevis moTxovnebis Sesabamisad. etapebs sabiblioTeko kvleviTi naSromis Seqmnis
TiToeuli etapi, miRebuli procesSi
Sedegebi da maTi
interpretacia. 15 eqsperimentuli • studentebi ecnobian eqsperimentuli kvleviTi
kvleviTi naSromi naSromis struqturas, mis ZiriTad seqciebs,
[Sedgenilia centraluri evropis universitetis (CEU) akademiuri weris etapebs eqsperimentuli kvleviTi naSromis
centris mier SemuSavebuli sqemis safuZvelze] Seqmnis procesSi

akademiuri weris ZiriTadi principebi: 16 bibliografiis • studentebi ecnobian bibliografiis miTiTebis


miTiTebis APA-stili APA-stils
akademiuri wera ramdenime ZiriTad principzea agebuli:
• studentebi varjiSoben APA-stilis mixedviT
• mkiTxveli
bibliografiis miTiTebaSi
sanam weras daviwyebT, unda gaviTvaliswinoT, Tu vin iqneba Cveni mkiTxveli.
magistraturis studentisaTvis mkiTxveli leqtoria, romelic mocemuli dargis
eqspertia. weriT davalebas warmatebiT rom gaarTvan Tavi, studentma unda
gaiTvaliswinos mkiTxvelis gaTviTcnobierebuloba mocemul sakiTxSi da misi Sefaseba:
molodinebi, rac, udavod, gavlenas axdens naSromis Sinaarsze. nagulismevi daswreba — 15%
mkiTxvelidan gamomdinare, erTi SexedviT, azrobrivad msgavsi ori winadadeba naSromebis Seqmna — 60%
SeiZleba gansxvavebul mizans emsaxurebodes. nimuSis saxiT warmogidgenT or naSromebis prezentacia — 25%
winadadebas, romelTagan erTi farTo auditoriisaTvis, meore ki _ speci- savaldebulo literatura:
alistebisTvisaa dawerili:
• socializacia aris procesi, romlis gziTac mocemuli kulturis *radgan akademiuri wera SedarebiT axali disciplinaa saqarTveloSi da
Rirebulebebi da normebi Taobidan Taobas gadaecema, da, romlis Zalian rTulia qarTulenovani literaturis moZieba mis Sesaxeb, leqtori
safuZvelzec individi mocemul socialur jgufTan identifikacias axdens. aZlevs studentebs mis mier Targmnil da damuSavebul masalas, agreTve,
• process, romlis gziTac mocemuli kulturis Rirebulebebi da normebi sxvadasxva Janris nimuSebs.
Taobidan Taobas gadaecema, da romlis safuZvelzec individi mocemul
socialur jgufTan identifikacias axdens, socializacia ewodeba. Bailey, S. (2003). Academic Writing: A Practical Guide for Students. London and N.Y.:
• mizani RoutledgeFalmer.

6 71
2 weriTi procesis • studentebi ecnobian weriTi procesis ZiriTad zemoT ganxiluli magaliTi adasturebs, rom mkiTxveli da mizani
safexurebi safexurebs da varjiSoben ideebis generaciaSi, erTmaneTTan mWido kavSirSi imyofeba. Tu mkiTxveli mweralze nakleb
Temebis arCevasa da saTaurebis formulirebaSi informirebulia mocemul sakiTxTan dakavSirebiT, mwerlis ZiriTadi funqciaa
informaciis miwodeba (rogorc, magaliTad, saxelmZRvaneloSi). Tu mkiTxveli
paragrafebis • studentebi ecnobian efeqturi paragrafis mweralze metad informirebulia mocemul sakiTxTan dakavSirebiT, mwerlis
ganviTareba struqturas ZiriTadi mizania sakuTari codnisa da eqspertizis demonstrireba. swored es
• studentebi varjiSoben paragrafebis mizani amoZravebs magistraturis students, roca weriT davalebas asrulebs.
ganviTarebaSi • daiwyeT daskvniT
akademiuri weris erT-erTi umTavresi principia, rom avtorma SesavalSive
3 argumentirebuli eses • studentebi ecnobian warmatebuli Sesavlis warmoadginos misi Tezisi anu ZiriTadi pozicia, rac or mizans emsaxureba: 1.
Sesavali nawili rolsa da misTvis damaxasiaTebel niSnebs
naSromis logikuri Tanmimdevrulobis SenarCunebas, radgan avtorma ukve
• studentebi varjiSoben Sesavlis daweraSi
Camoayaliba misi pozicia, rac daexmareba erTi arCeuli mimarTulebiT imoZraos
sakuTari argumentebis da yvela argumenti Tu qveargumenti warmodgenili poziciis gasamyareblad
• studentebi swavloben sakuTari argumentebis
prezentacia
wardgenasa da dasabuTebas
gamoiyenos; da 2. mkiTxvelisTvis Tavidanve naTelia avtoris pozicia, amitom
misTvis martivia rogorc avtoris argumentebis Sesabamisobis Sefaseba, ise mis
• praqtika werilobiTi formiT
mosazrebebSi logikuri xarvezebis aRmoCena.
• studentebi swavloben kontr-argumentebis • struqtura
kontr-argumentebis
gaTvaliswineba da gaTvaliswinebasa da ukugdebas nebismieri informacia gansazRvruli struqturis safuZvelze unda iyos
ukugdeba • praqtika werilobiTi formiT organizebuli. elementaruli doniT rom daviwyoT, martiv winadadebasac da
mcire zomis paragrafsac ki sakuTari struqtura aqvs. naSromis miznidan gamom-
4 argumentirebuli eses • studentebi ecnobian warmatebuli daskvnis rolsa dinare, akademiur weraSi informaciis organizebis sxvadasxva tipi gamoiyeneba,
daskvna da misTvis damaxasiaTebel niSnebs Tumca, maT Soris erT-erTi yvelaze gavrcelebulia naSromis organizeba
• studentebi varjiSoben daskvnis daweraSi `problema _ gadaWris gza~ struqturis safuZvelze, romelic 4 ZiriTadi
nawilisagan Sedgeba:
• studentebi ecnobian naSromis gamTlianebisa da 1. situaciis aRwera
logika da mTlianoba 2. problemis identifikacia
logikuri Tanmimdevrobis uzrunvelyofis
teqnikas da varjiSoben masSi 3. gadaWris gzis aRwera
argumentirebuli eses
4. gadaWris gzis Sefaseba
saboloo versiis Seqmna • argumentirebuli eses saboloo versiis Seqmna da [Holy, M. (1983). On the Surface of Discourse. London: Allen and Unwin].
da prezentacia prezentacia; studentebi afaseben erTmaneTis • stili
naSromebs
akademiuri naSromi Sesabamisi stiliT unda iyos Sesrulebuli, romelic ara
marto Tanmimdevrulad unda iyos daculi mTel naSromSi, aramed aucileblad
5 kritikis Sesavali • studentebi ecnobian kritikis Sefasebis
Seesabamebodes mwerlis mizansa da nagulisxmev mkiTxvels. winaaRmdeg SemTxve-
kriteriumebs
vaSi, SeuZlebeli iqneba profesiuli donis miRweva, radgan araformaluri eniT
• studentebi ecnobian kritikis Janrs, mis
dawerili eqsperimentuli kvleviTi naSromis angariSic ki, miuxedavad komp-
struqturasa da ZiriTad elementebs
leqsuri monacemebis warmodgenisa, SesaZloa, zedmetad gamartivebuli gveCve-
• studentebi ganixilaven kritikis nimuSebs
nos. Sesabamisi stilis SerCevasTan dakavSirebul umTavres sirTules war-
moadgens sakiTxi, Tu ra miviCnioT akademiurad da ra _ ara. unda aRiniSnos, rom
6 perifrazireba Sejameba • studentebi axdenen avtoris ideebis
citireba perifrazirebas akademiuri weris stilis arsebiTi niSania metyvelebis nawilebs Soris (iqneba es
zmna, arsebiTi saxeli, Tu sxv.), rac SeiZleba metad formaluris SerCeva;
• studentebi ecnobian teqstis Sejamebis teqnikas
winadadebebis Sedgenisas ki, umTavresad formaluri tonis gamoyeneba.
• praqtika werilobiTi formiT
plagiatis Tavidan
• studentebi swavloben citirebis swor teqnikas • logikuri Tanmimdevruloba
acileba akademiur naSromSi avtoris yvela argumenti misi ZiriTadi poziciis
studentebi swavloben, Tu rogor aicilon
Tavidan plagiati gamyarebas unda emsaxurebodes, rac niSnavs, rom yvela idea logikur kavSirSi
7 Sefaseba-refleqsia • studentebi gamoxataven TavianT pozicias unda imyofebodes da avtori ar unda meryeobdes sxvadasxva mosazrebebs Soris.
avtoris ideebTan mimarTebaSi Tu mkiTxvels uxdeba ukan dabruneba da azris gasagebad, naweris ramdenjerme
• studentebi kritikulad afaseben statias gadakiTxva, anda mas uWirs avtoris argumentebis ZiriTad poziciasTan
• praqtika werilobiTi formiT dakavSireba, es niSnavs, rom naSromi araTanmimdevruli da aralogikuria [Swales,
J.M. and Feak, C.B. (1994). Academic Writing for Graduate Students. The University of Michigan
8 weris stili da logika • studentebi fokusirebas axdenen weris stilsa da Press.]
logikaze akademiuri weris ZiriTadi principebis gacnobis Semdeg, uSualod kursis
kritikis saboloo Sinaarsze gadavideT.
• kritikis saboloo versiis Seqmna da prezentacia;
versiis Seqmna da studentebi afaseben erTmaneTis naSromebs
prezentacia

9 analitikuri referatis • studentebi ecnobian analitikuri referatis


Sesavali Sefasebis kriteriumebs

70 7
kursis Sinaarsi silabusi

Tema I. argumentirebuli ese akademiuri wera


TiTqmis yvela Janris akademiuri naSromi argumentirebas moiTxovs, vinaidan saswavlo kursis kodi:
nebismieri nawarmoebis mizania mkiTxvelis darwmuneba, rom rasac avtori ambobs,
saintereso da mniSvnelovania. es ki moiTxovs saTanado strategiebis SemuSa- saswavlo kursis statusi: magistratura, I kursi, savaldebulo.
vebas, raTa avtorma efeqturad gadmosces Tavisi mosazrebebi da gaiTvaliswinos
mkiTxvelis Sexedulebebi da molodinebi. argumentirebis unari exmareba ada- saswavlo kursis xangrZlivoba: 1 semestri.
mians ideebis ganviTarebasa da organizebaSi, Sexedulebebis damajereblobis
SefasebaSi, logikuri Tanmimdevrulobis dacvasa da saTqmelis naTlad da ECTS: 8 krediti. sakontaqto muSaobaze gaTvaliswinebuli saaTebis raodenoba _
efeqturad warmodgenaSi _ yvela es unari Zalian Rirebulia akademiuri weris 32, damoukidebeli muSaoba _ 150 saaTi.
nebismieri JanrisaTvis.
argumentirebis Tanamedrove Teoria berZnul-romauli tradiciebidan iRebs leqtori: lia wulaZe, asistent-profesori, socialur da politikur mecnie-
saTaves. berZnebisa da romaelebisaTvis, argumenti iyo debatebis gadawyvetisa rebaTa fakulteti, sociologiis departamenti.
da WeSmaritebis dadgenis gza. Cven mogvyavs argumentebi ara imitom, rom vinmeze T: 33 30 43; 893 21 38 12; e-mail: likuna282003@yahoo.com
gabrazebuli varT an misi ar gvjera, aramed imitom, rom argumentireba
gvexmareba ukeT SeviswavloT rogorc sakuTari, ise sxvisi ideebi; SevafasoT saswavlo kursis mizani: akademiuri weris kursi agebulia centraluri evropis
sapirispiro poziciebi; naTlad da akuratulad gamovxatoT Cveni Sexedulebebi; universitetis akademiuri weris programis safuZvelze da 4 Janrs moicavs:
movaxdinoT sxvaTa ideebis kritikuli analizi. amdenad, argumentirebuli eses argumentirebul eses, kritikas, analitikur referats da kvleviT naSroms,
ZiriTadi principebis aTviseba gvexmareba sxva nebismieri Janris nawarmoebis romelic, Tavis mxriv, ori ZiriTadi saxisaa — sabiblioTeko da eqsperimentuli.
SeqmnaSic. aRniSnuli kursi interaqtiuli xasiaTisaa. studentebi aqtiurad monawileoben
akademiur weraSi argumentirebuli eses struqturirebis ori nimuSi leqciis msvlelobaSi da leqciazeve ganixilaven da aanalizeben sxvadasxva
arsebobs, romelTac qvemoT warmogidgenT: [Smally, R.L., Ruetten, M.K. and Kozyrev, Janris nawarmoebebs. isini etapobrivad qmnian TiToeuli Janris nawarmoebs da,
J.R. (2000). Rifining Composition Skills: Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle and Heinle, jgufuri Sefasebis meTodis gamoyenebiT, leqciazeve afaseben erTmaneTis
Thomson Learning]. naSromebs winaswar SemuSavebuli Sefasebis skalebis safuZvelze.
rogorc vxedavT, Sesavali da daskvna orive nimuSSi msgavsia, gansxvaveba kursis mizania argumentirebis, kritikuli azrovnebisa da Sefasebis unaris
ZiriTad nawilSia. pirvel SemTxvevaSi, avtori warmogvidgens mis argumentebs, ganviTareba studentebSi, agreTve arsebuli Teoriuli masalisa da
rasac oponentTa argumentis ganxilva da ukugdeba axlavs. meore SemTxvevaSi ki, gamokvlevebis gamoyeneba sakvlevi problemis gadaWrisa da empiriuli kvlevis
avtori mxolod oponentTa Sexedulebebis ukugdebiTaa dakavebuli. marTalia, parametrebis gansazRvrisaTvis. amasTan erTad, mocemuli kursis safuZvelze,
eses struqturis orive nimuSi warmatebiT gamoiyeneba dasavlur akademiur studentebi ecnobian plagiatis Tavidan acilebisa da citirebis swor teqnikas,
weraSi, upiratesobas mainc pirvel nimuSs mivaniWebdi, radgan argumentirebuli gamoyenebuli literaturis miTiTebas msoflioSi aRiarebuli formatis
eses SemTxvevaSi, Cveni mizani, upirveles yovlisa, sakuTari argumentebis farglebSi da prezentaciebis mowyobis xelovnebas.
warmodgena, da, damajerebeli dasabuTebaa (razec saTauric metyvelebs) da ara
oponentis Sexedulebebis gakritikeba. amitom, Semdgom msjelobaSi mxolod Seswavlis winapirobebi: mocemuli kursi acnobs studentebs akademiuri weris
pirveli nimuSiT vixelmZRvanelebT. argumentirebuli eses struqturis safuZvlebs da iwyebs argumentis struqturirebis teqnikiT; amdenad, misi
gacnobis Sedeg, misi nimuSebic ganvixiloT. mTavari moTxovnaa, rom studentebi kargad icnobdnen qarTuli enis
nimuSi 1 marTlwerasa da hqondeT analitikuri azrovnebis Sesabamisi done.

sikvdiliT dasja gaumarTlebelia saswavlo kursis formati: leqcia, praqtikuli muSaoba da prezentacia.

kacobriobam civilizaciis miRwevamde xangrZlivi gza ganvlo da cxoveluri


sawyisebi gadalaxa. miuxedavad amisa, yvela epoqisaTvis damaxasiaTebelia iseTi saswavlo kursis Sinaarsi:
araadamianuri qmedebebi, romlebic yovel Cvengans Tavzars scems. yoveldRe
araerTi sastiki danaSauli xdeba da damnaSaveTa samyaro sul ufro da ufro

gakveTili
izrdeba. aqedan gamomdinare, danaSaulis ricxvis Semcireba da damnaSaveTa dasja
yvela drois mniSvnelovan problema iyo. sakiTxavia, ramdenad SeuZlia cixes Tema miznebi
samudamod Seifaros saSiSi damnaSaveebi da amiT sazogadoebas misces maTgan
usafrTxoebis garantia. da ai, aseT pirobebSi SeiZleba dadges sikvdiliT dasjis
gamarTlebis sakiTxi, rasTan dakavSirebiTac azrTa sxvadasxvaobaa. saWiroa
sikvdiliT dasja samarTlebriv saxelmwifoSi? namdvilad aucilebelia dasjis 1 argumentirebuli eses • studentebi ecnobian kursis silabussa da
es ukiduresi zoma, raTa Tavidan iqnes acilebuli gansakuTrebiT mZime Sesavali argumentirebuli eses Sefasebis kriteriumebs
danaSaulebi? albaT, ar moiZebneba iseTi Zlieri argumenti, romelic • studentebi ecnobian argumentirebuli eses
gaamarTlebda sikvdiliT dasjas. yoveli adamianis uflebaa icocxlos da aravis Janrs, mis struqturasa da ZiriTad elementebs
ar aqvs damnaSavis sicocxlis xelyofis neba (TviT samarTaldamcavebsac ki). • studentebi ganixilaven argumentirebuli eses
aqedan, SeiZleba dabejiTebiT vTqvaT, rom sikvdiliT dasja samarTlianobis nimuSebs
aRdgenis gaumarTlebeli saSualebaa.

8 69
qceva: samecniero progresis 10 weli (DHHS publikacia A 82-1195). vaSingtoni: upirveles yovlisa, unda iTqvas, rom sikvdiliT dasjiT ver miiRweva is
aSS-s mTavrobis gamomcemloba. miznebi, rasac emsaxureba dasja saerTod. kerZod, sasjelis amocanebia:
socialuri samarTlianobis aRdgena, damnaSavis gamosworeba (resocializacia),
• aranabeWdi wyaroebi: da axal danaSaulTa Cadenis Tavidan acileba (specialuri prevencia). damnaSavis
gvari, iniciali. (pozicia). (TariRi). saTauri [filmi, telegadacema...]. mokvla ver aRadgens dazaralebulis uflebebs, agreTve dasjis zomiT
gamocemis adgili: gamomcemeli. SeuZlebelia kriminalis gamosworeba, xolo rac Seexeba axal danaSaulTa Ta-
redford, r. (reJisori). (1980). ubralo adamianebi [filmi]. holivudi: vidan acilebas, sikvdiliT dasja did gavlenas ar axdens potenciur dam-
paramaunti. naSaveebze. ruseTSi 1954 wels SemoRebul iqna sikvdiliT dasja mkvlelobaze,
Tumca amis Semdeg mkvlelobebi ki ar Semcirda, aramed gaxSirda.
sikvdiliT dasjis sawinaaRmdego erT-erTi mniSvnelovani argumenti
• masala internetidan: ukavSirdeba SemTxvevas, roca adamians SecdomiT edeba brali. am dros xdeba
avtoris gvari, iniciali. (internetSi publikaciis TariRi). dokumentis udanaSaulo pirovnebis mkvleloba, romelsac hyavs ojaxi, axloblebi da
saTauri. naSromis saTauri srulad. naSromis internetSi moZiebis TariRi da romelsac SeiZleboda sargebeli moetana sazogadoebisTvis. istorias
saitis misamarTi. Semonaxuli aqvs aseTi adamianebis xsovna, romlebic tyuilad iqnen dasjilni
(aristotele, jordano bruno da sxvebi).
internet-wigni garda kriminologiuri argumentebisa, sikvdiliT dasjis winaaRmdeg SeiZleba
braiant, p. (1999). biomravalgvaroba da dialogi. moZiebuli 4 oqtomberi, gamovTqvaT religiur-eTikuri argumentebic. mcneba `ara kac-hkla~ vrceldeba
yvelaze, maT Soris, samarTaldamcavebzec. sicocxle adamians eZleva RmerTisgan
1999, http:/www. .........
da aravis aqvs misi warTmevis ufleba. kanoni sikvdiliT dasjis Sesaxeb did
codvad iTvleba, radgan amiT boroteba ki ar ispoba, aramed mravldeba. wminda
sagazeTo statia internetidan
basili gvarigebs: `borotebas borotebiT ver gankurnav, mas mxolod sikeTiT
azari, b., da martini, s. (oqtomberi, 1999). umaRlesi skolis fsiqologia. APA SegiZlia uwamlo~. Tu damnaSave isjeba sxvisi mkvlelobis gamo, maSin ra ufleba
monitori. moZiebulia 7 oqtomberi, 1999, http:/www.... aqvs sasjelis aRmsrulebels Caidinos igive qmedeba _ damnaSavis mkvleloba?!
sazogadoebas SeuZlia Tavisufleba SeuzRudos kriminals, magram ar SeiZleba
Jurnalis statia internetidan gadawyvitos misi sikvdil-sicocxlis sakiTxi.
faini, m., da kurdeki, l.a. (1993). refleqsia. saganmanaTleblo reformis SesaZloa sarwmunod gveCvenos mosazreba, rom sikvdiliT dasjis gauqmebam
sakiTxebze. amerikeli fsiqologi, 48, 1141-1147. moZiebulia 7 ivnisi, 1995. SeiZleba danaSaulis ricxvis zrda gamoiwvios, ramdenadac adamianebs naklebi
http:/www. ......... SiSi eqnebaT kanonis winaSe. mravalricxovani kvlevebi sawinaaRmdego suraTs
[APA References. Retrieved 22 May, 2005 from http:/webster.comment.edu/ada.htm] gvixatavs. ufro metic, isini gviCveneben, rom danaSauli iq ufro cotaa, sadac
sikvdiliT dasja gauqmebulia. aSS-Si sikvdiliT dasjis aRdgenis Semdeg mZime
danaSaulTa ricxvi 42%-iT gaizarda. garda amisa, masaCusetsa da texasSi, sadac
ar mimarTavdnen sikvdiliT dajas, danaSaulis koeficienti gacilebiT naklebi
iyo, vidre niu-iorksa da floridaSi, sadac sasjelis am zomas mimarTavdnen. arc
erTi kriminologiuri gamokvleva ar adasturebs, rom sikvdiliT dasjas SeuZlia
danaSaulis ricxvis Semcireba.
amrigad, SeiZleba vTqvaT, rom sikvdiliT dasja srulebiTac ar aris
kriminaluri qmedebebis likvidaciis saukeTeso da efeqturi saSualeba. dasjis
aseTi ukiduresi zoma ver `akeTilSobilebs~ kriminalur sazogadoebas da ver
icavs adamianis uflebebs. ufro metic, sikvdiliT dasja iseTi Seuqcevadi
procesia, romelmac SeiZleba udanaSaulo adamianebic imsxverplos. sxvisi
sicocxlis xelmyofi scodavs ara marto adamianTa, aramed RmerTis winaSec.
humanur, samarTlebriv saxelmwifoSi ar SeiZleba arsebobdes sasjelis es
araadamianuri saxe. umjobesi iqneba, Tu saxelmwifo mimarTavs saSiSi
damnaSaveebis sazogadoebisgan izolaciis sxva gzebs.

nimuSi 2
sikvdiliT dasja gaumarTlebelia

Tanamedrove msoflioSi, miuxedavad imisa, rom cxovreba sul ufro metad


iRebs humanur Sinaarss, mravali iseTi faqti gvxvdeba, romelic sazogadoebas
gamousworebel zians ayenebs. garkveuli pirebis danaSaulebrivi moqmedebebi
iseT masStabebs aRwevs, rom sazogadoebis udides nawils SiSis zars scems.
rogorc wesi am kategoriis damnaSaveebs aTavseben sapatimro dawesebulebebSi,
raTa uzrunvelyofil iqnes maTi garkveuli droiT izolireba sazogadoebisagan.
xSiria SemTxvevebi, roca damnaSave patimrobis periodSi ar dgeba gamosworebis
gzaze, piriqiT, igi ufro saSiSi xdeba sazogadoebisaTvis da gaTavisuflebis
Semdeg agrZelebs sazogadoebis udanaSaulo wevrebisadmi Semzaravi zianis
miyenebas. imisaTvis, rom Tavidan iqnas acilebuli msgavsi danaSaulebrivi qmede-

68 9
bebi, vfiqrob, sikvdiliT dasja, rogorc sasjelis umaRlesi zoma, gamarT- adgili: gamomcemeli.
lebulia. Silzi, e. (2002). centri da periferia. wignSi spilmeni, l. (red.). kulturis
arsebobs danaSaulTa kategoria, romelic gamoirCeva Tavisi masstaburobiT. sociologia. oqsfordi: bleqveli.
saubaria iseT SemTxvevebze, roca saqme gvaqvs kacobriobis winaaRmdeg mimarTul
danaSaulze. istorias mravali iseTi faqti axsovs, romelmac sazogadoebis • xelaxla gamocemuli wigni:
farTo masebis cxovreba uaryofiTad Secvala, da igi gamowveuli iyo mxolod avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). saTauri. (meramdene gamocemaa).
erTi adamianisa (lideris) Tu adamianTa viwro jgufis interesebiT. am kate- gamocemis adgili: gamomcemeli.
goriis damnaSaveTa sikvdiliT dasja aucilebelic aris, radgan sazogadoebis sorensoni, S. (2002). rogor davweroT kvleviTi naSromi. (me-3 gam.). niu-
Cagrulma fenebma miiRon ara marto usafrTxoebis garantia, aramed garkveuli iorki: arko.
emociuri muxti, romelic maT `Cagrulobis~ poziciidan rebilitirebis
saSualebas miscems. • wigni, romelsac avtori an redaqtori ara hyavs:
saubari SeiZleba `devianti~ lideris garkveul simbolurobaze, garkveuli wignis saTauri. (gamocemis TariRi). gamocemis adgili: gamomcemeli.
danaSaulebrivi jgufebis liderebis qceva jgufis danarCeni wevrebis adekvatur vebsteris axali leqsikoni. (1961). spingfildi: meriami.
reaqcias iwvevs anu xdeba lideris maxasiaTebeli simboloebisaken swrafva, rac,
saerTo jamSi zrdis danaSaulis albaTobas. amitom, vfiqrob, rom gansakuTrebiT
• mravaltomiani naSromi:
sastiki danaSaulis Cadenis SemTxvevaSi amgvari `simboloebis~ fizikuri lik-
avtoris gvari, iniciali. (red.). (gamocemis TariRi). wignis saTauri. (tomebi).
vidacia aucilebelia sazogadoebrivi cxovrebis normaluri ritmis Sesanar-
gamocemis adgili: gamomcemeli.
Cuneblad.
beri, j.v., segali, m.h., da kagicibasi, s. (red.). (1996). kroskulturuli
sikvdiliT dasjis gamarTlebis asaxsnelad SesaZlebelia damnaSaveTa kidev
fsiqologiis cnobari. (1-3 t.). londoni: seigi.
erTi kategoriis magaliTis gamoyeneba. bolo dros Tanamedrove sazogadoeba
Zlier Seawuxa TviTmkvleli teroristebis problemam. eseni arian adamianebi,
romlebic gamarTlebuli Tu gaumarTlebeli miznis misaRwevad iyeneben Semzarav • leqsikoni:
saSualebebs. yvelaze saSineli `gverdiTi efeqti~ ki, rac am TviTmkvlelli saTauri. (meramdene gamocemaa). (gamocemis TariRi). gamocemis adgili:
teroristebis qmedebebs axlavs, aris udanaSaulo msxverpli, xSirad bavSvebis gamomcemeli.
saxiTac. amgvari pirebis dakavebis SemTxvevaSi dauSvebelia maTTvis `meore oqsfordis mokle inglisuri leqsikoni. (me-5 g.). (2002). niu-iorki:
Sansis~ micema da isini dauyovnebliv inda iqnan likvidirebulni, raTa maTma oqsfordis universitetis presa.
sicocxlem datovebam ar gamoiwvios maTi `kolegebis~ eiforia teroristuli
operaciebis warmatebasTan dakavSirebiT. • statia Jurnalidan:
rasakvirvelia, aseT TemasTan dakavSirebiT arsebobs mravali sawinaaRmdego avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). statiis saTauri. Jurnalis
azri, romlebic ZiriTadad humanistur mosazrebebs emyareba da religiuri saTauri, tomis nomeri, gverdebi (ar iwereba gv.)
wyaroebiT sazrdoobs. Tanamedrove kacobriobis erT-erT udides miRwevad uitkrofti, g. (2004, ivnisi). toni bleris tragedia. atlantika, 293, 56-72.
iTvleba liberaluri demokratia, romelic gansakuTrebiT `eloliaveba~
adamianis uflebebs, sicocxlis uflebas. Tumca miuxedavad amisa, Cemi pozicia • statia gazeTidan:
ucvleli rCeba da vfiqrob, rom sikvdiliT dasja mainc gamarTlebulia. ar unda avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). saTauri. gazeTis saTauri,
dagvaviwydes, rom is adamianebi, romlebic gansakuTrebiT sastik danaSauls gverdebi (iwereba gv.).
Cadian da Semdeg ki SesaZloa garkveuli organizaciebis dacvis qveSac moxvdnen, mourisi, d. (2003, 17 marti). politika _ binZuri TamaSi? niu iork Taimsi, gv.
romlebic maTi `sicocxlis uflebas~ daicavs, amave dros TviTon arTmeven am 11-12.
`sicocxlis uflebas~ sxva adamianebs, sazareli danaSaulebrivi aqtebis Sedegad.
borotebis sikeTiT damarcxeba religiuri filosofiis centraluri • disertacia an avtoreferati:
momentia, Tumca gansakuTrebiT didi borotebis SemTxvevaSi, Cemi azriT, umjo- avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). saTauri. disertacia,
besia patara, magram efeqturi da swrafad moqmedi borotebis gamoyeneba, vidre universiteti, misi mdebareoba.
uzarmazari sikeTis dapirispireba, romelic SesaZloa uSedego aRmoCndes, rad- wulaZe, l. (2003). socializaciis zogierTi problema qarTuli kulturis
gan araadekvaturad aRiqmeba sxvadasxva adamianebis mier da Tan Sedegis misa- konteqstSi (avtonomiuroba da sanqciebi). sakandidato disertacia, iv.
Rebad gacilebiT xangrZliv periods iTvaliswinebs. amasTan, ar unda dagvaviwy- javaxiSvilis sax.-is Tbilisis saxelmwifo universiteti, Tbilisi.
des, rom nebismier SemTxvevaSi saxelmwifos arseboba iTvaliswinebs Zaladobis
garkveul dones da Sesabamisad igi avtomaturad ufro gaizrdeba `moZaladeebis~ • leqciaze micemuli masala:
mimarT. leqtoris gvari, iniciali. (TariRi). saTauri. masala warmodgenili ama da am
leqciaze, universiteti, misi mdebareoba.
sanam ufro detalurad ganvixilavT argumentirebuli eses TiToeuli wulaZe, l. (2005, aprili). mSobelTa rwmenis sistemebi kulturaSi. masala
nawilis _ Sesavalis, ZiriTadi nawilisa da daskvnis _ Taviseburebebs, gavecnoT warmodgenili kulturis sociologiis leqciaze, iv. javaxiSvilis sax.-is
ideebis generaciisa da paragrafebis struqturirebis teqnikas. Tbilisi sax.-fo universiteti, Tbilisi.
ideebis generacia moulodneli ideebiT iwyeba, rac azrovnebis stimulirebas
uwyobs xels. aseT SemTxvevaSi, viwyebT garkveuli sityviT Tu fraziT da • samTavrobo dokumenti:
gansazRvruli drois ganmavlobaSi, vwerT yvelafers, rac am sityvasa Tu saministrosa Tu dawesebulebis saxelwodeba. (gamocemis TariRi).
frazasTan dakavSirebiT gvaxsendeba. daniSnuli drois amowurvis Semdeg, dokumentis saTauri (publikaciisa Tu brZanebis nomeri). gamocemis adgili:
gadavxedavT Cvens CamonaTvals, raTa davadginoT, ramdenad logikuria kavSiri gamomcemeli.
warmodgenil ideebs Soris, Sesabamisad, SesaZloa Tu ara maTi dajgufeba. am mentaluri janmrTelobis nacionaluri instituti. (1982). televizia da
teqnikis gamoyeneba mizanSewonilia, raTa argumentirebuli esesTvis argu-

10 67
• Sedegebis interpretacia mentebi an maTi mxardaWera ganvaviTaroT.
• arsebul gamokvlevebTan Tanxmobis dadgena rogorc wesi, moulodnel ideebs Tavisufali wera mosdevs. es aris wera
Sesvenebis gareSe. am SemTxvevaSi ideebis msvlelobas mivyvebiT ise, rom ar
• komentari miRebulmonacemebTan dakavSirebiT
vzrunavT paragrafebis struqturasa da gramatikul gamarTulobaze. wina
• interpretaciis procesSi sirTuleebis Cveneba teqnikisagan gansxvavebiT, sadac garkveul sityvasa Tu frazaze, asociaciis
gziT, masTan dakavSirebuli sityva Tu fraza gvaxsendeba, Tavisufali wera ara
diskusia / daskvna ganyenebuli ideebis gadmocemas emsaxureba, aramed ideaTa logikuri jaWvia.
daskvna sami ZiriTadi safexurisagan Sedgeba: Tavisufali werisas, garkveuli limiti unda davawesoT drosa da gverdebis
• sakvlevi sivrcis gamTlianeba (savaldebulo) raodenobaze, da uwyvetad vweroT, sanam mizans ar mivaRwevT. amis Semdeg,
• mocemuli gamokvlevis SezRudvebis Cveneba (arCeviTi, Tumca gadavikiTxoT Cveni naweri da is ideebi amovkriboT, rac momavali naSromis
gavrcelebuli) SeqmnaSi dagvexmareba.
• momavali kvlevisaTvis mniSvnelovani sakiTxebis miTiTeba (arCeviTi da Tavisufali weris Semdgom gaRrmavebas `lupireba~ warmoadgens. roca
gavrcelebuli mxolod zogierT sferoSi) erTdroulad ramdenime idea gviCndeba, `lupireba~ gvexmareba, ZiriTad ideaze
vfokusirdeT da misi Rrma analizi movaxdinoT. sakiTxis dasmis Semdeg, 5-10
bibliografia wuTis ganmavlobaSi, uwyvetad vwerT yvelafers, rac masTan dakavSirebiT
yvela gamoyenebuli wyaros miTiTeba erTi arCeuli formatis farglebSi (vTqvaT, gvaxsendeba. gansazRvruli drois amowurvis Semdeg, gadavikiTxavT nawers da
TiTo winadadebiT vajamebT, rasac `lupirebis~ meore etapi mosdevs. am
APA stiliT).
SemTxvevaSi, ukve Sejamebuli winadadeba warmoadgens CvenTvis ZiriTad fokuss
da Cveni azrebic mis garSemo trialebs 5-10 wuTis ganmavlobaSi, rasac kvlav
kvleviTi naSromis seqciebSi arsebuli sakiTxebis sixSire
TiTo winadadebiT vajamebT da `lupirebis~ mesame etaps viwyebT.
savarjiSo #1. pedagogi sTavazobs studentebs Temas. isini ideebis
Sesavali meTodebi Sedegebi diskusia
generacias moulodneli idebiT iwyeben, Semdeg 10-15 wuTis manZilze Tavisufali
axlandeli dro maRali dabali dabali maRali
weriT da `lupirebiT~ arian dakavebulni.
warsuli dro saSualo maRali maRali saSualo
vnebiTi gvari dabali maRali cvalebadi cvalebadi
ideebis generaciis aranakleb efeqturi teqnikaa `ra, vin, sad, rodis, ratom?~
citireba maRali dabali cvalebadi maRali SekiTxvebis dasma, rac saSualebas iZleva gansaxilveli sakiTxis sxvadasxva
SezRudvebi saSualo dabali saSualo maRali aspeqti vikvlioT. Tumca, es teqnika Zalian popularulia Jurnalistebs Soris,
komentari maRali dabali cvalebadi maRali mas aranaklebi warmatebiT iyeneben socialuri mkvlevarni sakvlevi problemis
dasmisas. vTqvaT, sociologs surs ikvlios azartuli TamaSebis problema, raTa
[Swales, J.M. and Feak, C.B. (1994). Academic Writing for Graduate Students. Michigan: The sakiTxis sxvadasxva aspeqti moicvas, man Semdegi SekiTxvebi unda dasvas:
Univesity, Michigan Press] ra iwvevs azartuli TamaSebisadmi mijaWvulobas? aq aucilebelia imis
gansazRvra, Tu ra iTvleba azartul TamaSad da ra mdgomareoba iTvleba mis
rogorc sabiblioTeko, ise eqsperimentuli kvleviTi naSromebis gacnobis mimarT mijaWvulobad.
Semdeg, warmogidgenT bibliografiis miTiTebis teqnikas APA formatis vin xdeba azartuli TamaSebisadmi mijaWvuli? gonivruli iqneba, Tu
farglebSi. empiriuli kvlevisas, SemovifarglebiT konkretuli jgufis SeswavliT, vTqvaT,
tineijerebiT, romlebic ver wydebian saTamaSo aparatebs.
• wigni, romelsac erTi avtori hyavs: sad TamaSoben xolme azartul TamaSebs? Tu, vTqvaT, saTamaSo aparatebis
avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). saTauri. gamocemis adgili: kvlevas virCevT, umetesad dasasvenebel da gasarTob centrebsa da klubebze
gamomcemeli. unda gavamaxviloT yuradReba.
kidi, u. (2002) kultura da identuroba. niu iorki: palgreiv makmilani. rodis xdeba azartuli TamaSebiT gataceba da ra sixSiriT?
ratom warmoadgens socialuri mkvlevarisaTvis yvelaze fundamentur
• wigni, romelsac ori an meti avtori hyavs: SekiTxvas. kvlevis mizani xom swored azartuli TamaSebisadmi mijaWvulobis
avtoris gvari, iniciali., da avtoris gvari, iniciali. (TariRi). saTauri. mizezebis axsnaa [Newel, R. (2002). Constructing Questionneires in Gilbert, N. (ed.). Researching
gamocemis adgili: gamomcemeli. Social Life. London: SAGEE Publications].
sueilsi, j.m., da fiki, q.b. (1994). akademiuri wera magistraturis rac Seexeba ideebis vizualur gamosaxvas, saukeTeso teqnikad `klasteri~
studentebisaTvis. miCigani: miCiganis universitetis presa. unda miviCnioT. is gvaTavisuflebs ideebis sworxazovani Tanmimevrobisagan da
axal asociaciebs iwvevs, riTac met SemoqmedebiT azrovnebas uwyobs xels.
• wigni, romelsac redaqtori hyavs: klasteris agebisas, gverdis centrSi movaTavsebT ZiriTad sakiTxs da masTan
avtoris gvari, iniciali. (red.). (gamocemis TariRi). saTauri. gamocemis mimavali xazebiT davakavSirebT Sesabamis ideebs. Semdeg davadgenT axal
adgili: gamomcemeli. kavSirebs sxvadasxva ideebs Soris da maT kategoriebad Tu klasterebad
stantoni, d.q., da farbmani, e. (red.). (2003). qalis avtografi: davajgufebT:
avtobiografiis Teoria da praqtika. midltauni: ibis presi.

• statia an damoukidebeli Tavi wignidan, romelsac erTi an


ramdenime redaqtori hyavs:
avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). statiis an Tavis saTauri.
wignSi redaqtoris gvari, iniciali. (red.). wignis saTauri (gverdebi). gamocemis

66 11
z) mTeli naSromis Zalian mokle mimoxilva.
Zalian bevr kanfets T) kolegebis, xelmZRvanelebis, sponsorebisa da sxv. madlobis gadaxda
miirTmeven gaweuli daxmarebisaTvis.
i) monacemebis sandoobisa da validurobis Cveneba; im analizis ganxilva,
romelic unda emsaxurebodes hipoTezebis Semowmebas.
k) miRebuli Sedegebisa da maTgan gamomdinare daskvnebis mokled Sejameba.
l) hipoTezebis SemuSaveba da ganxilva; im Teoriuli struqturisa da
uviTarebs mavne mag.: kanfetebiviT aferxebs gadacemebis meTodebis miTiTeba, romlis farglebSi da romelTa gamoyenebiTac unda
Cvevebs miirTmeven vitaminebs msvlelobas Semowmdes hipoTezebi.
m) cxrilebisa da diagramebis miTiTeba im TanmimdevrobiT, rogorc es
teqstSia mocemuli.
n) naSromis adekvaturi aRwera rac SeiZleba naklebi sityviT.
o) gamokvlevis xasiaTisa da misi ganxorcielebis mizezebis mokle mimoxilva;
bavSvebisaTvis xSirad informacia Zalian didi gamokvlevis miznebisa da hipoTezebis naTlad formulireba.
saziano realobas ar Seesabameba raodenoba
mas Semdeg, rac eqsperimentuli kvleviTi naSromis struqturas gavecaniT,
mokled warmogidgenT misi Semdgeneli ZiriTadi nawilebis funqcias.

eqsperimentuli kvleviTi naSromi


problemebi saTauri
• saTaurma unda asaxos kvlevis sagani
• saTauri zustad unda asaxavdes naSromis fokuss (arc zedmetad farTo
unda iyos, arc zedmetad viwro)
• saTauri TviTamxsneli unda iyos mocemuli sferos specialistebisaTvis
reklama
abstraqti
kvleviTi naSromis abstraqti Sedgeba erTi paragrafisagan, romelSic 4-10
winadadebaa. arsebobs ori saxis abstraqti: I koncentrirebas axdens miRebul
Sedegebsa da maTgan gamomdinare daskvnebze; II ki axdens naSromis 4 ZiriTadi
sargebeli nawilis (Sesavali, meTodebi, Sedegebi, diskusia) TiTo-TiTo winadadebiT
Sejamebas.

Sesavali
Sesavlis mizania sakvlevi sivrcis Seqmna da mkiTxvelebis mopoveba. is sami
ZiriTadi safexurisagan Sedgeba:
finansurad exmareba asaqmebs sxvadasxva axal produqcias 1. sakvlevi sivrcis Seqmna
specialobis adamianebs
Jurnal-gazeTebs da gvacnobs • problemis aqtualobis CvenebiT (savaldebulo)
televizias • mocemul sferoSi ukve arsebuli gamokvlevebis ganxilviT (savaldebulo)
2. konteqstis Seqmna
• wina gamokvlevebis safuZvelze yuradRebis miRma darCenili sakiTxebis
miTiTebiT da arsebuli codnis Sevsebis mcdelobiT (savaldebulo)
msaxiobebi mwerlebi fsiqologebi mag.: axali 3. konteqstis aTviseba
manqanebi • gamokvlevis miznisa da xasiaTis miTiTebiT (savaldebulo)
• ZiriTadi daskvnebis warmodgeniT (arCeviTi)
[Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills - • naSromis struqturis gadmocemiT (arCeviTi)
Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning].
meTodebi
savarjiSo #2: socialur mecnierebebSi meTodebis seqcia Semdegi TaviseburebebiT xasiaTdeba:
studentebi vizualurad gamosaxaven savarjiSo 1-Si warmodgenil ideebs.
• detaluradaa gadmocemuli yvela procedura
yvela es teqnika gvexmareba idebis generaciasa da maT Soris logikuri • ar xdeba arsebuli kvlevebis ganxilva
kavSirebis dadgenaSi. mas Semdeg, rac ideebi yovelgvari struqturis gareSe • moicavs dasabuTebebs, axsna-ganmartebebsa da magaliTebs
`Camoyrilia~ furcelze, aucilebelia maTi struqturuli gamTlianeba, rac • terminologia xSirad meordeba
paragrafis doneze xorcieldeba.
paragrafi warmoadgens winadadebebis jgufs, romelic erTi ZiriTadi ideis Sedegebi
anu erTi Temis ganviTarebas emsaxureba. paragrafi iwyeba Tematuri winadadebiT, • meTodologiis dasabuTeba
romelic gansaxilvel Temas Tu sakiTxs waradgens. argumentirebul eseSi,

12 65
analizi da Sefaseba. rogorc wesi, Tematuri winadadeba ZiriTad arguments warmoadgens. Tematur
eqsperimentuli kvleviTi naSromis Sesaqmenlad, studentma Semdegi winadadebas, Cveulebriv, makontrolebeli idea axlavs, romelic gamoxatavs
safexurebi unda gaiaros: avtoris emociur damokidebulebas mocemuli sakiTxis mimarT. nimuSis saxiT
• sakvlevi problemis dasma; ganvixiloT Semdegi paragrafi:
• sakvlevi hipoTezebis formulireba;
erT-erTi problema, dakavSirebuli leqciebTan, aris is, rom maTi mosmena
• kvlevis meTodebis gansazRvra;
rTuli saqmea. imave masalis wakiTxva saxelmZRvaneloSi swavlis ufro efeqturi
• Teoriuli wyaroebis moZieba da gacnoba; gzaa, radgan studentebs SeuZliaT ikiTxon manam, sanam masala maTTvis naTeli ar
• kvlevis dagegmva da kvlevis programis Sedgena; gaxdeba. ubralod, yuradRebis koncentraciac ki sakmaod rTulia: adamianebs
• monacemebis Segroveba; SeswevT unari moisminon 400-600 sityva wuTSi, maSin roca yvelaze mondomebuli
• monacemebis analizi; profesori amis mesamedsac ki Zlivs axerxebs. amdenad, Seusabamoba siCqaresa da
• eqsperimentuli kvleviTi naSromis Seqmna. gagebis unars Soris, mconarebaSi agdebs studentebs.
[Blaxter, L., Hugles, C., and Tighti M. (1996). How to Research. Philadelpia. Open University
Press]. aq pirveli winadadeba Tematuri winadadeba, romelic sakiTxs gvacnobs;
sityva `rTuli~ ki makontrolebel ideas warmoadgens, radgan is leqciebis
rogor vxedavT, uSualod naSromis Seqmnas sakmaod xangrZlivi da mimarT avtoris emociur damokidebulebas gamoxatavs. Tematur winadadebas
Sromatevadi procesi uswrebs win. am procesSi Semavali TiToeuli safexuris Sesabamisi mxardaWera mosdevs, romelic avtoris ZiriTadi ideis Tu argumentis
gaazrebulad da akuratulad ganxorcieleba, saTanado eqsperimentuli ganmtkicebas emsaxureba. rogorc wesi, is Tematur winadadebaSi warmodgenili
kvleviTi naSromis Seqmnis aucilebeli pirobaa. ideis ilustrirebas, axsnas an dasabuTebas axdens. ganxilul magaliTSi, avtors
eqsperimentuli kvleviTi naSromi, sabiblioTeko kvleviTi naSromisagan ori saxis mxardaWera moaqvs, raTa dagvisabuTos, rom leqciebis mosmena sakmaod
gansxvavebiT, oTxi ZiriTadi nawilisagan Sedgeba: Sesavali, meTodebi, Sedegebi da `rTuli saqmea~: erTi mxriv, is miiCnevs, rom studentisaTvis ufro martivi da
diskusia/daskvna. imis gansazRvraSi, Tu ra mizans emsaxureba TiToeuli nawili gasagebia, roca Tavad ecnoba Sesabamis masalas; meore mxriv ki, leqtoris
da rogoria eqsperimentuli kvleviTi naSromis mTliani struqtura, Semdegi saubris tempsa da studentis gagebis unars Soris Seusabamoba, yuradRebis
savarjiSoebi gvexmareba: gafantvis ZiriTadi mizezi xdeba.
imis mixedviT, Tu ra tipis mxardaWeras viyenebT, paragrafi SiZleba iyos
savarjiSo #3. Tqvens winaSea eqsperimentuli kvleviTi naSromis seqciebi, naratiuli, aRweriTi da axsniTi. pirveli gulisxmobs Sesabamisi detalebis
TanmimdvrobiT mocemuli. qvemoT areuladaa warmodgenili TiToeulis qronologiuri TanmimdevrobiT organizebas, radgan mogviTxrobs warsul Tu
ganmarteba. miusadageT naSromis TiToeul seqcias misi Sesabamisi ganmarteba. awmyo istorias; meores mizania, sagnis Tu movlenis aRwera, amitom, misTvis
mTavaria obieqtebis sivrciTi ganlageba. axsniTi paragrafi ki specifikur
eqsperimentuli kvleviTi naSromis struqtura detalebsa da magaliTebze amaxvilebs yuradRebas; misi Tematuri winadadeba
1. saTauri zogad informacias gvawvdis, mxardaWera ki _ specifikuri detaliT
2. madlobis gadaxda ganamtkicebs Tematur winadadebas, amitom axsniTi paragrafis Cveuli
3. sarCevi Tanmimdevrobaa zogadidan kerZos mimarTulebiT moZraoba.
4. cxrilebis/grafikebis CamonaTvali ra tipisac ar unda iyos paragrafi _ naratiuli, aRweriTi Tu axsniTi, is
5. abstraqti gamarTulad CaiTvleba mxolod im SemTxvevaSi, Tu or ZiriTad pirobas
6. problemis dayeneba akmayofilebs, kerZod, mTlianobiTa da logikuri TanmimdevrulobiT gamoirCeva.
7. literaturis mimoxilva mTlianoba niSnavs, rom paragrafSi yvela winadadeba Tematur winadadebasTan
8. gamokvlevis dizaini dkavSirebulia da mis mxardaWeras emsaxureba. logikuri Tanmimdevruloba ki
9. gamoyenebuli meTodologia gulisxmobs, rom yvela winadadeba logikur kavSirSia mis winamdebare da
10. Sedegebi momdevno winadadebasTan. logikuri Tanmimdevrulobis uzrunvelyofas didad
11. diskusia uwyobs xels iseTi gardamavali sityvebi, rogoricaa pirvel rigSi, magaliTad,
12. daskvnebi gansxvavebiT, ufro metic, miuxedavad, Tumca, Sesabamisad da a.S.
13. bibliografia akademiur weris specialistebi gvTavazoben Semdegi SekiTxvebiT
14. danarTi vixelmZRvaneloT, roca paragrafis gamarTulobas vamowmebT:

a) informaciisa da monacemebis prezentacia, ris safuZvelzec SesaZlebeli paragrafis Semowmeba


xdeba gadawyvetilebis miReba hipoTezebis miRebisa Tu ukugdebis Sesaxeb.
b) mniSvnelovani monacemebi da sailustracio masala, moTavsebuli ZiriTadi 1. ra aris paragrafis Tema? axasiaTebs Tu ara paragrafs zogadidan
teqstis farglebs miRma. kerZosaken svla? SesaZlebelia Tu ara misi Semdgomi dakonkreteba?
g) naSromis ZiriTadi seqciebi, TanmimdevrobiT miTiTebuli. 2. romelia paragrafis ZiriTadi winadadeba?
d) SerCeuli pirveladi da meoradi wyaroebis mimoxilva da maTi originaluri 3. romelia paragrafis makontrolebeli idea? aris is naTeli da
da kritikuli analizi. fokusirebuli? rogoraa SesaZlebeli misi gaumjobeseba?
e) miRebuli SedegebiT nakarnaxevi principebis, kavSirebis, korelaciebisa da 4. aris paragrafi Sekruli? ganamtkicebs yvela winadadeba makontrolebel
ganzogadebebis prezentacia; Sedegebis interpretacia da sakvlev ideas?
problemasa da hipoTezebTan maTi kavSiris Cveneba; deduqciur- 5. aris paragrafi logikuri? harmoniulad erwymis erTmaneTs yvela
induqciuri daskvnebis gamotana da rekomendaciebis SemuSaveba. winadadeba?
v) yvela gamoyenebuli wyaros akuratuli miTiTeba anbanuri TanmimdevrobiT. 6. romelia paragrafis yvelaze saintereso nawili?

64 13
7. ra aris paragrafis yvelaze Zlieri mxare? naSromis daskvna
8. aris es naratiuli, aRweriTi Tu axsniTi paragrafi? • Tu Tqveni argumenti kompleqsuria, saWiro iqneba mkiTxvelisaTvis misi
• mohyavs Tu ara avtors am tipis paragrafisaTvis Sesatyvisi Sejameba
detalebi, faqtebi Tu magaliTebi? • Tu naSromis daskvniT nawilamde ar agixsniaT Tqveni daskvnebis
• aris Tu ara saWiro damatebiTi detalebi, faqtebi Tu magaliTebi? mniSvneloba, aucileblad gaakeTeT es axla
• aris struqtura Sesaferisi am tipis paragrafisaTvis? • imoZraveT detaluridan zogadisaken, rac daabrunebs sakiTxs SesavalSi
warmodgenil konteqstSi
[Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills - • SemogvTavazeT, Tu mocemuli sakiTxis ra mxareebi iTxovs Semdgom kvlevas
Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning].
Sesworeba da naSromis saboloo versia
savarjiSo #3. studentebi ecnobian statias `erTbaSad swavlis saSiS- • SeamowmeT naSromis mTliani struqtura: Sesavlis logikuri mdinareba,
roebani~. masSi paragrafebis Tanmimdevroba areulia; amasTan, TiToeul para- ZiriTad nawilSi analizisa da Sefasebis siRrme, daskvnis efeqturoba
grafSi zedmeti winadadebaa CarTuli, romelic logikurad ar Seesabameba gan-
• paragrafis doneze SeamowmeT: ZiriTadi mtkicebuleba, misi mxardamWeri
saxilvel sakiTxs da paragrafis mTlianobas arRvevs. pirvel rigSi, studentebi
detalis logikuroba, paragrafis Tanmimdevruloba da harmoniuloba
Tanmimdevrulad alageben paragrafebs da iReben zedmet winadadebebs; Semdeg,
TiToeul paragrafSi gamoyofen Tematur winadadebasa d makontrolebel ideas; • winadadebis doneze SeamowmeT: winadadebis struqtura, sityvebis arCeva,
bolos ki _ ganszRvraven, ra tipis mxardaWeraa warmodgenili TiToeul punqtuacia
paragrafSi. • wyaroebis dokumentireba: arCeuli sistemis Tanmimdevruli gamoyeneba,
yvela masalis miTiTeba, rac ar ganixileba sayovelTaod aRiarebul
gasamarTi nimuSi WeSmaritebad, sqolioebis Sesabamisi gamoyeneba
erTbaSad swavlis saSiSroebani
qeiT elbou [Planning a Researcg Paper. (2006). The Writing Center. University of Wisconsin-Madison.
Retrieved 17 Jane, 2006, from http:/www.wiscedu/writing/Handbook/ PlaneResearchPaper.html.]
zogierT adamianSi Zilis regularuli ciklidan amovardnas SeuZlia dro-
ebiTi inteleqtualuri lafsusebis gamowveva, stimulatorebma ki SeiZleba da bolos, sanam sabiblioTeko kvleviT naSromze saubars davasrulebdeT,
gamoiwvios mwvave gverdiTi movlenebi. ra elodeba Ramis gamTeneblebs, Zneli SemogTavazebT specialistebis rCevas imis Sesaxeb, Tu rogor dagegmoT dro
saTqmelia, radgan uZilobis gavlena adamianebze mravalgvaria. dRes amerikis sabiblioTeko kvleviTi naSromis weris procesSi.
kolejebi da universitetebi Zlieri Setevis qveS moxvdnen mravali kuTxidan. Tu sabiblioTeko kvleviTi naSromis saboloo versiis Seqmnamde dagrCaT:
devid buxholci, nevrologi da Zilis Terapevti jons hopkinsis saavadmyofodan 8 kvira
(baltimori) ambobs, rom ,,zog adamianSi seriozul darRvevas iwvevs ZilisaTvis 3 dRe _ sakvlevi problemis arCeva
gankuTvnili drois odnavi Semcirebac ki, maSin roca sxvebs SeuZliaT gaZlon 5 dRe _ wyaroebis moZieba da Sefaseba
Zilis gareSe ramdenime Rame ise, rom es arc ki daetyobaT.” adamianebs agreTve, 10 dRe _ wyaroebidan informaciis moniSvna/amoReba
sxvadasxva minimaluri moTxovnilebebi gaaCniaT: Ramis Zilis xangrZlivoba 5 dRe _ moniSnuli informaciis dalageba
ranJirebs 4-dan 10 saaTamde. eqspertebi miiCneven, rom Zalian mniSvnelovania 1 dRe _ moniSnuli informaciis dalageba
adamianma icodes, Tu ra raodenobiT Zili esaWiroeba mas. 1 dRe _ naSromis struqturuli gegmis Sedgena
garda amisa, studentebs uCndebaT problema kargad gamoiZinon gamocdamde. 7 dRe _ naSromis pirveli versiis Seqmna
stresi xSirad warmoSobs insomnias. is ubiZgebs retikularuli aqtivobis 3 dRe _ Sesworebis procesi
sistemas _ tvinis im struqturas, romelic pasuxs agebs sifxizleze, fxizlad 5 dRe _ wyaroebis dokumentireba da naSromis saboloo versiis Seqmna
iyos Zalian didxans, rac xels uSlis Zilis gamomwvev meqanizmebs gaakeTon 1 dRe _ saboloo Semowmeba
TavianTi saqme. ras urCeven eqspertebi students, romelic gauTaveblad
wrialebs sawolSi testis wina Rames? is unda adges da gaakeTos rame relaq- 4 kvira
saciisaTvis, vTqvaT, Wamos an uyuros televizors, sanam ar daiRleba. bevri 1 dRe — sakvlevi problemebis arCeva
studenti miiCnevs, rom wlobiT televizoris yureba xels uSlis maTi 2 dRe _ wyaroebis moZieba da Sefaseba
yuradRebis koncentracias, magram maTi realuri problemaa is, rom yuradRebiT 6 dRe _ wyaroebidan informaciis moniSvna/amoReba
mosmena gacilebiT ufro rTulia, vidre maT hgoniaT. 2 dRe _ moniSnuli informaciis dalageba
da bolos, saukeTeso formula, romelsac unda misdios studentma, roca 1 dRe _ naSromis struqturuli gegmis Sedgena
gamocdebi axlovdeba, aris is, romelsac mas wlebis ganmavlobaSi aswavlian _ 3 dRe _ naSromis pirveli versiis Seqmna
zomiereba. maswavleblebs adanaSauleben, rom isini kargad ar aswavlian, 1 dRe _ Sesworebis procesi
studentebs ki imaSi, rom isini kargad ar swavloben. ra Tqma unda, zogjer 3 dRe _ wyaroebis dokumentireba da naSromis saboloo versiis Seqmna
gamocdis Casabareblad gviwevs Zilis drois gadaweva, magram nebismieri 1 dRe _ saboloo Semowmeba
seriozuli cvlileba Zilis grafikSi sifrTxiles moiTxovs. rogorc buxholci danarCeni dReebi eTmoba naSromis kompiuterze akrefas da amobeWdvas.
ambobs, ,,mTavaria zomierebis SenarCuneba da ara ukiduresobaSi gadavardna.” [Sorenson, S. (2002). How to write Research Papers (3rd ed.). Thomson ARCO]
SuaRamea da spiralur rveulSi furclebis TiTqmis naxevari amoglejilia.
organuli qimiis formulebiT savse es furclebi mofantulia oTaxis iatakze. vinaidan eqsperimentuli kvleviTi naSromi uSualod studentis mier
yovel 5 wuTSi merxze daxrili figura amoglejs axal furcels, imaxsovrebs ra Catarebul socialur kvlevazea agebuli, is met dros saWiroebs da met
rac SeiZleba mets da gadaawodebs furcels megobars. ase grZeldeba mTeli Ramis xarjebTanac aris dakavSirebuli. kvlevis dagegmvas, Catarebasa da monacemebis
ganmavlobaSi da oTaxic ivseba furclebiT mas Semdeg, rac orive megobari damuSavebas sakmao dro miaqvs da mxolod amis Semdegaa SesaZlebeli monacemebis

14 63
• studentma yuradReba unda miaqcios, xom ar aris saWiro sadme gaecnoba maT. leqciebi arasodes gaqreba srulad sauniversiteto scenidan,
magaliTebis damateba, an paragrafebs Soris logikuri kavSiri xom ar aris radgan isini ekonomiurad aucilebelia da didi xnis tradicia aqvT.
darRveuli; avtoritetebis azriT, adamianTa umravlesobas ar unda awuxebdes didxans
• studentma unda dausvas sakuTar Tavs SekiTxva _ kidev ris gagebas Zili. zedmeti Zilis Semdegac ki tvini aRviZebs sakuTar Tavs, roca misi
isurvebda mocemul sakiTxTan dakavSirebiT, Sesabamisad, ukmarisobis moTxovnilebebi dakmayofilebulia. amdenad, Seusabamoba siCqaresa da gagebis
grZnoba xom ar rCeba. amis Semdeg, sasurvelia, man megobarsac waakiTxos unars Soris mconarebaSi agdebs studentebs. klinikurad depresiuli adamianebi
naSromi, rac kargi saSualebaa sakuTar TavSi rwmenis ganmtkicebisa da xSirad ixangrZliveben Zilburans, magram namdvil klinikur depresias axlavs
Rirebuli SeniSvnebis misaRebad. iseTi TvalsaCino simptomebi, rogoricaa madis dakargva, TviTSefasebis dacema
am yvelafris safuZvelze, warmogidgenT sabiblioTeko kvleviTi naSromis da TviTmkvlelobaze fiqric ki.
struqturul gegmas, rac naSromis Seqmnasa da gamarTvaSi dagexmarebaT. stimulatorebis xSirma gamoyenebam SesaZloa ufro gaarTulos saqme. bevri
studenti fiqrobs, rom yavis didi doza an ramdenime amfetamini aqtivobas
sabiblioTeko kvleviTi naSromis struqtura zrdis. magram isini scdebian. sinamdvileSi stimulatorebi niRbaven informaciis
wvdomis, aTvisebisa da SenarCunebis Semcirebul unars. kidev ufro uaresia is,
sakvlevi sakiTxis moZebna da dakonkreteba rom leqciebis mosmena pasiuri swavlebis formaa, gansakuTrebiT gamoucdeli
studentebisaTvis. buxholcis azriT, ,,kofeini ver gamoasworebs kognitur
• moZebneT sakiTxi, romelic realurad gainteresebT
darRvevas, gamowveuls uZilobiT. SesaZloa, adamians ar CaeZinos, magram is
• aRwereT is gza, romelic gaiareT am sakiTxis Ziebisas aRmoCndeba inteleqtualuri deficitis winaSe, radgan ver iqneba kon-
• esaubreT xelmZRvanelsa da jgufelebs Tqvens mier arCeuli sakiTxis centrirebuli. mas SeiZleba hqondes ,,mikroZili” da 5 wuTis ganmavlobaSi
Sesaxeb miSterebuli iyos erTidaimave sityvas.” yavis msmelebma unda gaiTvaliswinon
• CamoayalibeT Tqveni sakiTxi SekiTxvis saxiT, romelsac unda upasuxoT, an kofeiniT intoqsikaciis sindromic _ aRelvebis, panikis, Tavis tkivilis da
problemis saxiT, romelic unda gadaWraT Zilis uunarobis erTdrouli Seteva. adamianebis umravlesobam unda dalios
daaxloebiT 10 Wiqa, rom aseT mdgomareobaSi Cavardes, magram zogi iseTi
wyaroebis moZieba, arCeva da kiTxva mgrZnobiarea, rom 2-3 Wiqac yofnis. amfetamini gacilebiT ufro saSiSia. misi
dagWirdebaT Semdegi tipis wyaroebis moZieba: zedmeti doziT miRebam SeiZleba gamoiwvios halucinacia da paranoia. dabolos,
• baraTis katalogebi, periodul gamocemaTa indeqsebi, bibliografiebi; rogorc leri alesi, jons hopkinsis samedicino skolis profesori fsiqiatriaSi
• pirveladi da meoradi wyaroebi; aRniSnavs, ,,Tu vinme mravali kviris ganmavlobaSi iyenebs amfetaminebs da Semdeg
• Jurnalebi, wignebi, enciklopediebi, internetis masala. wyvets maT miRebas, is SeiZleba Cavardes mwvave depresiaSi.”
keTili iyos Tqveni mobrZaneba Ramis swrafi swavlis sesiaze, rac yvela
informaciis dajgufeba da dokumentireba students gamoucdia kolejSi swavli raime periodSi. axalgazrdobis energiiT
Semdegi sistemebi dagexmarebaT iyoT organizebulni: aRWurvilni, isini ubralod ignorirebas uweven maTi sxeulebis Zaxils
Zilisadmi, cdiloben ra gafanton daRliloba yavis dozebiT, an zogjer
• bibliografiul baraTebze wyaroebis miTiTebis sistema;
wamlebiTac ki. maswavleblebi da mSoblebi didi xania amtkiceben, rom erTbaSad
• SedarebiTi mniSvnelobis mixedviT masalis miTiTebis sistema; swavlas meti ziani moaqvs, vidre sikeTe. studentebi xdebian aqtiurad CarTulni,
• informaciis CaniSvnis sistema; roca kiTxvis qveS ayeneben rogorc sakuTar, ise maswavleblis ideebs. Zilis
moTxovnilebebisa da saxeobebis uaxlesma gamokvlevam daadastura, rom isini
naSromis gegmis Sedgena marTlebi arian.
amaSi Semdegi SekiTxvebi dagexmarebaT: sanam adamiani iyenebs stimulatorebs, is ver gamoZvreba martivad Ramis
• ra sakiTxs ganvixilav? mTevelis mdgomareobidan. Cveulebriv erTi sruli Ramis mosveneba xsnis Zilis
• ratomaa is mniSvnelovani? 48-saaTian deprivaciasac ki. normalur, janmrTel adamianebs SeuZliaT fxizlad
• ra safuZvelmdebare informacia mWirdeba? yofna erTi kviris ganmavlobaSic ki yovelgvari ukuCvenebis gareSe. meore Rames
• ra aris Cemi Tezisi (ZiriTadi pozicia)? Cveulebriv matulobs REM Zili (anu Zili Tvalis swrafi moZraobiT) _ faza,
roca sizmari Cndeba. imave masalis wakiTxva saxelmZRvaneloSi swavlis ufro
• ra struqturuli gegma gamoxatavs saukeTesod Cems mizans?
efeqturi gzaa, radgan studentebs SeuZliaT ikiTxon manam, sanam masala maTTvis
naTeli ar gaxdeba. rogorc wesi, REM Zili sasargebloa, magram zogierTi
naSromis Sesavali
adamiani uCivis grafikul da Semawuxebel Ramis koSmarebs, dakavSirebuls REM-is
• warmoadgineT Sesabamisi safuZvelmdebare Tu konteqstualuri masala
uecar zrdasTan.
• gansazRvreT saWiro cnebebi da terminebi
• axseniT naSromis ZiriTadi mizani
• warmoadgineT Tqveni struqturuli gegma gamarTuli nimuSi
erTbaSad swavlis saSiSroebani
naSromis ZiriTadi nawili qeiT elbou
• ixelmZRvaneleT Tqveni struqturuli gegmiT
• aageT Tqveni naSromi sakiTxebis mixedviT (da ara masalis mixedviT) SuaRamea da spiraluri rveulidan furclebis TiTqmis naxevari amoglejilia.
• SeajameT, gaaanalizeT, axseniT da SeafaseT wyaroebi (da ara ubralod organuli qimiis formulebiT savse es furclebi mofantulia oTaxis iatakze.
moyeviT maTi Sinaarsi) yovel 5 wuTSi merxze daxrili figura amoglejs axal furcels, imaxsovrebs ra
rac SeiZleba mets da gadaawodebs furcels gverdiT mjdom megobars. ase
• imoZraveT zogadidan kerZosaken da kvlav zogadisaken grZeldeba mTeli Ramis ganmavlobaSi da oTaxic ivseba furclebiT mas Semdeg,

62 15
rac orive megobari gaecnoba maT. 1. definicia
keTili iyos Tqveni mobrZaneba Ramis swrafi swavlis sesiaze, rac yvela 2. aRwera
students gamoucdia kolejSi swavlis romelime periodSi. axalgazrdobis III. SedarebiTi analizi SeerTebuli Statebis mTavrobis magaliTze
energiiT aRWurvilni, isini ubralod ignorirebas uweven maTi sxeulebis Zaxils A. pluralizmi
Zilisadmi, cdiloben ra gafanton daRliloba yavis dozebiT, an zogjer 1. analizi
wamlebiTac ki. maswavleblebi da mSoblebi didi xania amtkiceben, rom erTbaSad 2. susti mxareebi
swavlas meti ziani moaqvs, vidre sikeTe. Zilis moTxovnilebebisa da saxeobebis B. elitizmi
uaxlesma gamokvlevam daadastura, rom isini marTlebi arian. 1. analizi
zogierT adamianSi Zilis regularuli ciklidan amovardnas SeuZlia 2. susti mxareebi
droebiTi inteleqtualuri lafsusebis gamowveva, stimulatorebma ki SeiZleba C. neomarqsizmi
gamoiwvios mwvave gverdiTi movlenebi. ra elodeba Ramis gamTeneblebs, Zneli 1. analizi
saTqmelia, radgan uZilobis gavlena adamianebze mravalgvaria. devid buxholci, 2. kritika
nevrologi da Zilis Terapevti jons hopkinsis saavadmyofodan (baltimori) a. susti mxareebi
ambobs, rom ,,zog adamianSi ZilisaTvis gankuTvnili drois odnavi Semcirebac ki
b. susti mxareebi
seriozul darRvevebs iwvevs, maSin roca sxvebs SeuZliaT gaZlon Zilis gareSe
IV. daskvna
ramdenime Rame da es arc ki daetyobaT.” adamianebs, agreTve sxvadasxva
[Using Outlines (2004). Writing Tutorial Services. Indiana University. Retrieved March 18,
minimaluri moTxovnilebebi gaaCniaT: Ramis Zilis xangrZlivoba ranJirebs 4-dan
2005, from http:/www.indiana.edu/~wts/pamphlets/]
10 saaTamde. eqspertebi miiCneven, rom Zalian mniSvnelovania adamianma icodes,
Tu ra raodenobiT Zili esaWiroeba mas.
rogorc vxedavT, detaluri struqturuli gegma, faqtiurad, naSromis mokle
stimulatorebis xSirma gamoyenebam SesaZloa ufro gaarTulos saqme. bevri
Sinaarssa Tu Sejamebas warmoadgens da mxolod misi gaSlaRa gvrCeba, ris
studenti fiqrobs, rom yavis didi doza an ramdenime amfetamini aqtivobas
safuZvelzec naSromis pirvel versias vRebulobT.
zrdis. magram isini cdebian. sinamdvileSi, stimulatorebi niRbaven informaciis
wvdomis, aTvisebisa da SenarCunebis Semcirebul unars. buxholcis azriT,
sabiblioTeko kvleviTi naSromi, sxva ganxilul naSromTa msgavsad, sami
,,kofeini ver gamoasworebs kognitur darRvevas, gamowveuls uZilobiT.
ZiriTadi nawilisagan Sedgeba: Sesavlis, ZiriTadi nawilisa da daskvnisagan.
SesaZloa, adamians ar CaeZinos, magram is aRmoCndeba inteleqtualuri deficitis
mokled ganvixiloT, Tu ra funqcias asrulebs TiToeuli.
winaSe, radgan ver iqneba koncentrirebuli. mas SeiZleba hqondes ,,mikroZili” da
sabiblioTeko kvleviTi naSromis Sesavali mkiTxvelis yuradRebis mopovebas,
5 wuTis ganmavlobaSi miSterebuli iyos erTidaimave sityvas.” yavis msmelebma
mis dainteresebas emsaxureba. masSi aucileblad unda iyos warmodgenili
unda gaiTvaliswinon kofeiniT intoqsikaciis sindromic _ aRelvebis, panikis,
problemis aqtualoba, naSromis mizani da amocanebi; agreTve mkiTxvels saWiro
Tavis tkivilis da Zilis uunarobis erTdrouli Seteva. adamianebis umrav-
safuZvelmdebare informacia unda miewodos, sanam avtori sakuTar Teziss
lesobam unda dalios daaxloebiT 10 Wiqa, rom aseT mdgomareobaSi Cavardes,
gaacnobdes mas, radgan swored es informacia amzadebs mkiTxvels avtoris
magram zogi iseTi mgrZnobiarea, rom 2-3 Wiqac yofnis. amfetamini gacilebiT
Tezisis misaRebad.
ufro saSiSia. misi zedmeti doziT miRebam SeiZleba gamoiwvios halucinacia da
sabiblioTeko kvleviTi naSromis ZiriTadi nawili moZiebuli wyaroebis
paranoia. da bolos, rogorc leri alesi, jons hopkinsis samedicino skolis
sinTezsa da SedarebiT analizs axdens. is Zlier waagavs analitikuri referatis
profesori fsiqiatriaSi, aRniSnavs, ,,Tu vinme mravali kviris ganmavlobaSi
ZiriTad nawils, oRond im gansxvavebiT, rom, Tu analitikur referatSi 2-3
iyenebs amfetaminebs da Semdeg wyvets maT miRebas, is SeiZleba mwvave depresiaSi
wyaroa ganxiluli, aq ukve 5 wyaroze metis analizi da Sefaseba xdeba
Cavardes.”
gansaxilveli problemis WrilSi.
sanam adamiani iyenebs stimulatorebs, is martivad ver gamoZvreba Ramis
sabiblioTeko kvleviTi naSromis daskvna Semdeg moTxovnebs unda akmayo-
mTevelis mdgomareobidan. Cveulebriv, erTi sruli Ramis mosveneba xsnis Zilis
filebdes: avtoris ZiriTad argumentebs unda ajamebdes; problemis momaval
48-saaTian deprivaciasac ki. normalur, janmrTel adamianebs SeuZliaT fxizlad
ganviTarebas unda gvixatavdes; moqmedebisaken unda mouwodebdes mkiTxvels, anu
yofna erTi kviris ganmavlobaSic ki yovelgvari ukuCvenebis gareSe. meore Rames
garkveul samomavlo gegmas sTavazobdes ganxilul sakiTxTan mimarTebaSi;
Cveulebriv matulobs REM Zili (anu Zili Tvalis swrafi moZraobiT) _ faza, universalizaciasa Tu konteqstualizacias unda axdendes; provokaciuli
roca sizmari Cndeba. rogorc wesi, REM Zili sasargebloa, magram zogierTi SekiTxvis dasmiTa Tu gafrTxilebiT unda dasruldes, raTa mkiTxvels
adamiani uCivis grafikul da Semawuxebel Ramis koSmarebs, dakavSirebuls REM-is safiqrali dautovos da Zlieri saboloo STabeWdileba moaxdinos.
uecar zrdasTan.
garda amisa, studentebs uCndebaT problema kargad gamoiZinon gamocdamde. roca kvleviTi naSromis pirveli versia mzadaa, avtorma guldasmiT unda
stresi xSirad warmoSobs insomnias. is ubiZgebs retikularuli aqtivobis waikiTxos da Seamowmos igi. arsebobs 2 saxis Semowmeba: Rrma _ struqturul-
sistemas _ tvinis im struqturas, romelic pasuxs agebs sifxizleze, fxizlad Sinaarsobriv doneze da zedapiruli _ gramatikul-stilistur doneze.
iyos Zalian didxans, rac xels uSlis Zilis gamomwvev meqanizmebs gaakeTon studenti struqturul-Sinaarsobrivi SemowmebiT iwyebs da mxolod amis Semdeg
TavianTi saqme. ras urCeven eqspertebi students, romelic gauTaveblad aqcevs yuradRebas naSromis stilistur gamarTulobas.
wrialebs sawolSi testis wina Rames? is unda adges da gaakeTos rame am SemTxvevaSi studentma Semdegi sakiTxebi unda gaiTvaliswinos:
relaqsaciisaTvis, vTqvaT, Wamos an uyuros televizors, sanam ar daiRleba. • naSromis daweridan Sesworebamde ramdenime dRem unda ganvlos.
avtoritetebis azriT, adamianTa umravlesobas ar unda awuxebdes didxans students sWirdeba garkveuli dro, rom weridan redaqtirebaze gadaerTos;
Zili. zedmeti Zilis Semdegac ki tvini aRviZebs sakuTar Tavs, roca misi
• studentma orjer mainc unda gadaxedos naSroms saboloo versiis
moTxovnilebebi dakmayofilebulia. klinikurad depresiuli adamianebi xSirad
Seqmnamde;
ixangrZliveben Zilburans, magram namdvil klinikur depresias axlavs iseTi
TvalsaCino simptomebi, rogoricaa madis dakargva, TviTSefasebis dacema da • naSromis Sesworebisas, studentma nela da xmamaRla unda ikiTxos,
TviTmkvlelobaze fiqric ki. raTa daakvirdes, Tu yurs rogor xvdeba xmamaRla gamoTqmuli sakuTari
azrebi;

16 61
_ elitizmi da bolos, saukeTeso formula, romelsac unda misdios studentma, roca
gamocdebi axlovdeba, aris is, romelsac mas wlebis ganmavlobaSi aswavlian _
naSromis pirveli versiis Seqmnisas, students SeuZlia samuSao gegmidan zomiereba. ra Tqma unda, zogjer gamocdis Casabareblad gviwevs Zilis drois
aRweriT gegmaze gadavides. aRweriTi gegma naSromis TiToeul paragrafs aRwers, gadaweva, magram nebismieri seriozuli cvlileba Zilis grafikSi sifrTxiles
amdenad, students SeuZlia kritikuli TvaliT Seafasos misi naSromis mTliani moiTxovs. rogorc buxholci ambobs, ,,mTavaria zomierebis SenarCuneba da ara
struqtura. is exmareba avtors upasuxos Semdeg SekiTxvebs: logikurad misdevs ukiduresobaSi gadavardna.”
erTi paragrafi meores? msgavsi ideebi erT seqciaSi ganvixile Tu gabneuli maqvs
mTel naSromSi? warmogidgenT aRweriT gegmas, romelic studentma naSromis
pirveli versiis Seqmnis Semdeg SemogvTavaza. man paragrafebis mixedviT Seajama mas Semdeg, rac ideebis generaciis teqnikasa da paragrafebis struqtuirebis
naSromi da Semdegi suraTi miiRo: xelovnebas gavecaniT, uSualod argumentirebuli eses struqturasa da misi
paragrafi I _ zogadi Sesavali politikur TeoriebSi. Tezisi: neomarqsizmi TiToeuli nawilis daxasiaTebaze gadavideT:
yvelaze xelsayreli Teoriaa
paragrafi II _ neomarqsizmis aRwera saTauri
paragrafi III _ pluralizmis aRwera argumentirebuli ese saTauri dasrulebuli winadadeba, romelic
paragrafi IV _ interesebis mqone jgufTa koalicia aucileblad or spirispiro pozicias gamoxatavs, Tumca avtoris gadasawyvetia,
paragrafi V _ elitizmis aRwera Tu romel poziciis dasabuTebas apirebs. mag.: argumentirebuli eses saTauri
paragrafi VI _ pluralizmis analizi SeerTebul StatebSi SeiZleba iyos `sikvdiliT dasja gaumarTlebelia~ da am saTauris qveS avtori im
paragrafi VII _ neomarqsizmis analizi SeerTebul StatebSi pozicias daasabuTebs, romelsac emxroba _ mas SeuZlia asabuTos, rom
paragrafi VIII _ neomarqsizmis Zlieri mxareebi, neomarqsizmisa da sikvdiliT dasja gamarTlebulia an gaumarTlebeli. magram argumentirebuli
pluralizmis susti mxareebi eses saTauri ver iqneba `Tanamedrove msoflioSi sikvdiliT dasja~, radgan
paragrafi IX _ elitizmis susti mxareebi msgavsi saTauri mxolod informaciis gadmocemis saSualebas iZleva da masSi ar
paragrafi X _ daskvna Cans sapirispiro poziciebi, Sesabamisad, arc argumentirebas moiTxovs.

studentma SeamCnia, rom neomarqsizmisa da elitizmis aRweras TiTo savarjiSo #4: studentebi sTavazoben pedagogs argumentirebuli eses
paragrafi ukavia, pluralizmis aRweras ki _ ori paragrafi. man gadawyvita, rom saTauris nimuSebs da asabuTeben TiToeulis Sesabamisobas.
me-3 da me-4 paragrafebi SeeerTebina. studentma isic SeamCnia, rom naSromis
meore nawili erTi Teoriidan meoreze xtoda, warmogvidgenda ra TiToeuli Sesavali
Teoriis analizs da Semdeg TiToeuli Teoriis sisustes. man gadawyvita erT Sesavali sam ZiriTad funqcias asrulebs:
paragrafSi gaeerTianebina pluralizmis analizi SeerTebul StatebSi da am • `kauWis~ funqcia, rac gulisxmobs, rom Sesavlis pirveli winadadebebi
Teoriis sisusteebi (me-6 paragrafi); agreTve erTad moeTavsebina elitizmis mimarTulia imaze, rom daainteresos, `daiWiros~ mkiTxveli, cdilobs ra
analizi da misi sisusteebi; Semdeg ki ori paragrafi daeTmo neomarqsizmis daarwmunos, rom warmodgenili ese Rirs imad, mkiTxvelma dro daxarjos mis
analizisa da misi Zlieri da susti mxareebis ganxilvisaTvis. wasakiTxad.
students SeiZleba daevalos naSromis formaluri gegmis Seqmnac, romelic • safuZvelmdebare informaciis miwodeba. mkiTxvelis yuradRebis mopove-
misi naSromis saboloo versias daerTveba da mkiTxvelisaTvis gzismkvlevi bis Semdeg, avtorma mas eses Seqmnis mizezi unda gaacnos. magram pirdapir av-
iqneba. formaluri gegmis Seqmnis ori gzaa: 1. Tematur gegmebSi, ideebi para- toris poziciis wardgena ar iqneboda gamarTlebuli, radgan aman SeiZleba
leluri frazebis saxiTaa warmodgenili anu msgavsi gramatikuli struqtura daabnios mkiTxveli, romelsac garkveuli safuZvelmdebare informacia
aqvT. rogorc wesi, aseTi gegma SedarebiT mokle da lakonuria; 2. sWirdeba, rom momzadebuli Sexvdes avtoris pozicias.
winadadebebisgan Semdgar gegmebSi, ideebi sruli winadadebebis saxiTaa
• Tezisis wardgena. Tezisi avtoris ZiriTad pozicias niSnavs, romlis
warmodgenili, Tumca isini SeiZleba arc iyos paraleluri. winadadebebisagan
dasabuTebasac emsaxureba argumentirebuli ese. rogorc wesi, Tezisi erTi-ori
Semdgari gegma ufro detalurad acnobs mkiTxvels avtoris argumentebs.
winadadebisagan Sedgeba (faqtiurad, es aris mTliani eses Sejameba erTi-ori
miuxedavad imisa, Tu ra saxis formalur gegmas airCevs studenti, man
winadadebiT) da misi mizania gaacnos mkiTxvels, Tu ris dasabuTebas apirebs
aucileblad TezisiT unda daiwyos da mkacrad gansazRvrul Tanmimdevrobas
avtori da ras Seexeba misi ZiriTadi argumentebi. Cveulebriv, Tezisi Sesavlis
misdios, vTqvaT, I., A., 1., a., (1), (a). warmogidgenT formalur-Tematuri gegmis
bolo winadadebas warmoadgens [Leki, I. (2nd ed.). (1998). Academic Writing. Exploring
nimuSs:
Processes and Strategies. Cambridge: Cambridge University Press.]
I. politikuri Teoriebis funqciebi
savarjiSo #5. pedagogi sTavazobs studentebs Tezisis nimuSebs da sTxovs
A. iaraRi mkvlevaris xelSi mTavrobis gasaanalizeblad gansazRvron, Tu romeli maTgania argumentirebadi, amdenad, gamodgeba Tezisad.
1. kategorizacia magaliTad:
2. Sedareba
• universitetis studentebs sruli Tavisufleba unda mieceT airCion
B. SezRudva: zedmetad martivi
maTTvis saintereso kursebi;
II. sami politikuri Teoria
• Cvens universitetSi gacilebiT meti studentia, vidre Cveni qveynis sxva
A. neomarqsizmi
universitetebSi;
1. definicia
2. aRwera • 100-baliani Sefasebis sistema akuratulad ver asaxavs studentTa
B. pluralizmi inteleqtualur miRwevebs;
1. definicia • studentebis xma gadamwyveti unda iyos, roca fakultetze pedagogebis
2. aRwera datoveba-daTxovnis sakiTxi dgas;
C. elitizmi • arsebobs uamravi mizezi imisa, Tu ratom SeiZleba CaiTvalos ese gamocdis

60 17
Catarebis efeqtur saSualebad. am yvelafers ki jer naSromis struqturuli gegmis, Semdeg ki — misi pirveli
pirveli, mesame da meoTxe winadadebebi gamodgeba Tezisis nimuSebad, radgan versiis Seqmna mosdevs.
isini argumentirebadia. magaliTad, erTma mxarem SeiZleba asabuTos, rom rogor unda Seiqmnas kvleviTi naSromis struqturuli gegma da ra mizans
studnetebs sruli Tavisufleba unda mieceT kursebis arCevisas, maSin roca emsaxureba is?
meore mxare SeiZleba amtkicebdes, rom fakultetma Tavad unda gansazRvros naSromis gegma avtorisTvis gzismkvlevs warmoadgens, radgan is naSromis
studentebisaTvis aucilebeli kursebi. meore da mexuTe winadadebebi ar mTliani struqturis sqematuri gamosaxulebaa. masSi Tanmimdevruladaa
gamodgeba Tezisis nimuSebad, radgan meore winadadeba faqts warmoadgens, warmodgenili avtoris ZiriTadi argumentebi da qveargumentebi; amdenad,
romlis WeSmaritebis dasadgenad statistikuri monacemebic sakmarisia; mexuTe naSromis gegmis umTavresi funqciaa daexmaros avtors, rac SeiZleba efeqturi
winadadebaSi ki avtori ar asabuTebs Tavis pozicias, Sesabamisad, sapirispiro gziT gadmosces saTqmeli. kvleviTi naSromis saboloo gegma xSirad misi sarCevis
poziciis wardgenac azrs moklebulia. funqciasac asrulebs.
nimuSis saxiT ganvixiloT kvleviTi naSromis gegma, romelSic sami
Sesavlis struqturis ganxilvis Semdeg, ramdenime sityviT mis Sinaarssac politikuri Teoriaa ganxiluli: neomarqsizmi, pluralizmi da elitizmi.
SevexoT. studentebi xSirad svamen SekiTxvas, Tu riT daiwyon wera. akademiuri vTqvaT, studenti adgens naSromis sawyis gegmas da am etapze saTanadod mxolod
weris specialistebi gvTavazoben eses Sesavlis oTx ZiriTad variants: pirvel or Teorias icnobs, mesamis Sesaxeb ki met informacias saWiroebs. misi
• zogadidan specifikuris mimarTulebiT moZraoba. vidre uSualod sakiTxze sawyisi gegma Semdegi saxis iqneba:
gadavidodes, avtorma garkveuli safuZvelmdebare informacia unda miawodos • neomarqsizmi
mkiTxvels da Tanmimdevrulad unda imoZraos zogadidan konkretulis Zalaufleba umciresobis xelSia
mimarTulebiT, rac daexmareba mkiTxvels misdios mis logikas. aqcents svams ekonomikaze
• dramatuli Sesavali, romelic pirdapir moqmedebis centrSi (siuJetSi) • pluralizmi
`gadaisvris~ mkiTxvels Zalaufleba interesebis mqone jgufebis xelSia
• Sesabamisi citatis moxmoba, rac pirveli winadadebebidanve emsaxureba aqcents svams jgufebs Soris koaliciaze
avtoris poziciis ganmtkicebas • elitizmi
• kontrargumentiT dawyeba, Semdeg sakuTari Tezisis SeTavazeba da mkiTxve- definicia
lisaTvis sapirispiro poziciebs Soris kontrastis demonstrireba. [Smalley, R. L., aRwera
Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills -Rhetoric and • analizi: SeerTebuli Statebi
Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning.] neomarqsizmi
Tu ra tipis Sesavals airCevs avtori, gansaxilvel sakiTxsa da mis pluralizmi
gemovnebazea damokidebuli. elitizmi

savarjiSo #6. studentebi irCeven saTaurs savarjiSo 4-Si SemoTavazebuli zemoT ganxiluli nimuSi samuSao gegmaa, romelic avtors naSromis sawyisi
saTaurebis siidan da weren argumentirebuli eses Sesavals. versiis SeqnaSi exmareba da saSualebas aZlevs upasuxos Semdeg SekiTxvebs: rogor
vapireb informaciis warmodgenas, viTvaliswineb ra Cems mizans, mkiTxvelsa da
ZiriTad pozicias?
ZiriTadi nawili Semdgom etapze stundenti gaecno mesame Teoriasac. axla misi mizania,
aRweris samive Teoria da Seadaros isini erTmaneTs konkretuli qveynis
argumentebis wardgena mTavrobis magaliTze; imavdroulad asabuTebs ra, rom neomarqsizmi mocemul
pirobebSi yvelaze xelsayreli Teoriaa. marTalia, misi naSromis samuSao gegma ar
argumentirebuli eses ZiriTad nawilSi avtori sakuTar argumentebsa da maT aris Zalian formaluri, magram is kargi struqturuli gegmis pirobebs akma-
mxardaWeras gvTavazobs, agreTve waradgens da ukuagdebs oponentTa savarudo yofilebs, radgan ganamtkicebs studentis pozicias, Tanmimdevrulad warmoaCens
arguments. argumentebis saSualo raodenobaa 3-4, radgan samze naklebi ZiriTad sakiTxebs da naTelyofs kavSirs pirvelxarisxovan da meorexarisxovan
argumenti ar aris sakmarisi imisaTvis, rom avtorma gansaxilveli sakiTxis sakiTxebs Soris. warmogidgenT naSromis gegmis meore versias:
sxvadasxva aspeqti moicvas; oTxze meti argumentis wardgenisas ki, erTi mxriv, • Sesavali
avtoris yvela argumenti ver iqneba erTnairad Zlieri da, rogorc wesi, _ Teoriebi ufro martivia, vidre realuri cxovreba
argumentebis rodenobis zrdasTan erTad, Cveni fantaziac iwureba, meore mxriv _ Teoriebi iaraRad gamogvadgeba
ki, mkiTxvelic iRleba da interess kargavs. • sami politikuri Teoria
ar arsebobs mkacri wesi, Tu ra TanmimdevrobiT ganvalagoT argumentebi, _ neomarqsizmi
Tumca SegviZlia gamoviyenoT garkveuli teqnika, raTa isini efeqturad Zalaufleba umciresobis xelSia
warmovadginoT. aseTad SeiZleba miviCnioT argumentis wardgenis Semdegi aqcentirebulia ekonomikuri kontrolis mniSvneloba
Tanmimdevroba: _ pluralizmi
• siZlieriT meore adgilze mdgomi argumenti; Zalaufleba interesebis mqone jgufebis xelSia
• naklebad Zlieri argumenti; interesebis mqone jgufebi qmnian koalicias
• naklebad Zlieri argumenti; _ elitizmi
• yvelaze Zlieri argumenti; Zalaufleba elitis xelSia
amgvari Tanmimdevroba dagvexmareba imaSi, rom, erTi mxriv, dadebiTi elitis definicia
STabeWdileba movaxdinoT mkiTxvelze, vinaidan, rogorc wesi, adamianebs pirveli • SedarebiTi analizi SeerTebul StatebSi
da bolo punqtebi yvelze ukeT amaxsovrdebaT, meore mxriv ki, yvelaze Zlieri _ neomarqsizmi
_ pluralizmi

18 59
konkretul gzas. argumentiT dasrulebis SemTxvevaSi, mkiTxvels vafiqrebinebT, rom araTu ideebi
amogvewura, aramed Segvwevs unari kidev araerTi mniSvnelovani argumenti
roca sakvlevi problema dasmulia da Tezisi Camoyalibebuli, Semdegi warmovadginoT.
nabijia uSualod wyaroebis moZieba, raTa dasmul problemas vupasuxoT da Cveni argumentebis mofiqrebasa da maTi siZlieris SefasebaSi, momxre-
Tezisi Sesabamisi Teoriis safuZvelze ganvamtkicoT. arsebobs informaciis sami mowinaaRmdegis sqema dagvexmareba, romlis nimuSsac qvemoT ganvixilavT.
ZiriTadi wyaro, romlis gamoyenebac students SeuZlia: biblioTeka (wignebi,
Jurnalebi, leqsikonebi da sxva nabeWdi masala), interneti da sxva wyaroebi (CD, Tezisi: marixuanis moweva legalizebul unda iqnes
kasetebi, kinofirebi da a.S.).
momxre mowinaaRmdege
magram sanam am wyaroebs uSualod gamoviyenebT, aucilebelia maTSi
warmodgenili informaciis Sefaseba, risTvisac studentma Semdeg SekiTxvebze 1. is umtkivneulo gasarTobia 1. is miCvevas iwvevs
unda gasces pasuxi: 2. saxelmwifos SeuZlia misi 2. saxelmwifom unda akrZalos saziano
• ramdenad pasuxobs mocemuli wyaro Cems sakvlev problemas? gayidvidan Semosavlis miReba narkotikuli saSualebebis
• ramdenad sandoa informacia, anu aris Tu ara is eqspertis mier cirkulacia
mowodebuli? 3. is wamlad gamodgeba 3. misi gavlenis qveS myofma adamianma
• ramdenad sandoa Tavad wyaro? SeiZleba ziani miayenos sxvebs
• arsebobs mocemul sakiTxTan dakavSirebiT sxva wyaroebic? 4. mravali adamiani isedac moixmars 4. mis gamoyenebas mivyavarT sxva ufro
pirvel SekiTxvas vpasuxobT imiT, rom zogadad vecnobiT ama Tu im wyaros mas saSiSi narkotikebis gamoyenebamde
Sinaarss, vTqvaT, gadavxedavT wignis an Jurnalis sarCevs an indeqss, gavecnobiT
mis anotacias, Tvals gadavavlebT qvesaTaurebs da a.S., ris safuZvelzec zogadi
warmodgena gveqmneba misi struqturisa da Sinaarsis Sesaxeb. [Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills -
meore SekiTxvas vpasuxobT imiT, rom vadgenT, Tu ramdenad xSirad Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning]
moixsenieben avtors specialur literaturaSi, ramdenad avtoritetulia is
aRniSnul sferoSi, ramdeni naSromis avtoria da a.S. am sqemis safuZvelze, SegviZlia `CamovyaroT~ orive poziciis Sesabamisi
mesame SekiTxvaze pasuxis gacemisas, unda gaviTvaliswinoT Semdegi: 1. argumentebi, davalagoT isini siZlieris mixedviT da sabolood gadavwyvitoT,
ramdenad miukerZoebelia avtori (ar xelmZRvanelobs politikuri, religiuri Tu romeli poziciis mxardaWeras vapirebT da ratom. garda amisa, mocemuli sqema
Tu sxva mosazrebebiT); 2. miTiTebuli aqvs Tu ara Tavad avtors sakuTari gvexmareba ganvsazRvroT oponentTa savaraudo argumentebic, vinaidan TiToeul
informaciis wyaroebi; 3. aRwers Tu ara Tavad avtori ara marto miRebul arguments Sesabamisi kontrargumenti axlavs sapirispiro grafaSi.
Sedegebs, aramed kvlevis meTodologiasac, raTa, saWiroebis SemTxvevaSi,
SesaZlebeli iyos am Sedegebis gadamowmeba; 4. ramdenad axalia wyaro. SesaZloa, savarjiSo #7. pedagogi sTavazobs studentebs argumentis nimuSebs da
istoriaSi amas naklebi yuradReba eTmoba, magram socialur mecnierebebSi Zalian sTxovs gansazRvron, Tu romeli maTgani gamodgeba argumentad da ratom.
mniSvnelovania, rom informacia, rac SeiZleba axal kvlevebze iyos agebuli, magaliTad:
vinaidan socialuri samyaro mudmivad icvleba da SesaZloa garkveuli • zogierTi adamiani mudam saqmes ufuWebs sxvebs (ar gamodgeba argumentad,
monacemebi kargad aRwers 10 wlis win arsebul viTarebas, magram sruliad ar radgan Zalian zogadia da gaurkvvlia, Tu risi Tqma surs avtors).
Seesabameba Tanamedrove realobas. • daufiqrebeli fanebis mier atexili aurzauri skolis safexburTo matCis
da bolos, isic unda gaviTvaliswinoT, Tu ramdeni wyaros moZiebaa CaSlis mTavari mizezia (kargia, radgan zeda winadadebaSi Cadebuli azri ukve
SesaZlebeli mocemul sakiTxTan dakavSirebiT, radgan, rac ufro met wyaros dakonkretebulia da naTelia mkiTxvelisaTvis). amave dros sakamaToa, radgan
moipovebs studenti da maT SedarebiT analizs moaxdens miT ufro sandod da viRacas SeiZleba miaCndes, rom matCis CaSlas sxva mizezebi ganapirobebs).
dasabuTebulad CaiTvleba misi informacia [Steps in Writing a Research Paper. Retrieved • Tanamedrove pirobebSi korufcia Rrmad fesvgadgmulia sazogadoebaSi
22 May, 2005 from http://www.esc.edu/htmlpages/writerold/ menue.htm]. (gamodgeba Tezisad da ara argumentad, radgan avtoris zogad pozicias gamoxa-
rac Seexeba moZiebuli wyaroebidan informaciis moniSvna/amoRebas, tavs. argumentad gamodgeba im SemTxvevaSi, Tu mis sxvadasxva aspeqts davak-
akademiuri weris specialistebi gvirCeven, rom informaciis moniSvnisaTvis onkretebT, kerZod, vityviT, rom korufcia farTod gavrcelebulia umaRlesi
Zalian efeqturia SeniSvnebis baraTebis keTeba. es aris momcro zomis baraTebi ganaTlebis sferoSi, da Sesabamis mxardaWerasac movitanT).
da TiToeulze erTi konkretuli saxis informaciaa warmodgenili (wyaros sruli • vaSli xilia (ar gamodgeba argumentad, radgan obieqturi faqtia
miTiTebiT, gverdebis CaTvliT). es informacia SeiZleba iyos citata, warmodgens)
perifrazirebis nimuSi, avtoris idealebis Sejameba an piradi komentari • vaSli gemrielia (ar gamodgeba argumentad, radgan gemovnebis sakiTxia da
naSromis garkveul nawilTan, an avtoris garkveul argumentTan dakavSirebiT. ra ver ikamaTeb)
saxis informaciasTanac ar unda hqondes saqme, studentma unda daimaxsovros, • soflis meurneobis saministrom unda waaxalisos glexebi, rac SeiZleba
rom erT baraTze mxolod erTi saxis informacia unda miuTiTos. mogvianebiT, mas meti vaSli moiyvanon (kargia, radgan Sesabamisi mxadaWeris SemTxvvaSi,
SeuZlia Tematurad daalagos baraTebi da, am gziT, naSromis garkveuli Tavebi SesaZlebelia misi dasabuTeba).
Tu qveTavebi miiRos. baraTebis sistema students im mxrivac umartivebs
amocanas, rom, radgan TiToeul baraTze srulad aris miTiTebuli wyaro savarjiSo #8. studentebi ageben momxre-mowinaaRmdegis sqemas savarjiSo 6-
(gverdebis CaTvliT), students aRar sWirdeba wyarosTan mibruneba da Si arCeuli Temis safuZvelze. sqemebis prezentacia da jgufuri diskusia.
informaciis sandoobis gadamowmeba; da Tundac metad detaluri informacia
dasWirdes, gacilebiT martivad moiZiebs mas, radgan baraTze misi zusti mxolod argumentebis wardgena ar aris sakmarisi imisaTvis, raTa Tezisi
adgilmdebareoba aqvs miTiTebuli. dasabuTebulad CaiTvalos. ucilebelia, rom argumentebs Sesabamisi mxardaWera
Semdeg etapze students uSualod citatebTan, perifrazirebasa da axldes, radgan swored Zlieri mxardaWera ganapirobebs argumentis damaje-
SejamebasTan aqvs saqme, rac detalurad ganvixileT kritikis Janrze saubrisas.

58 19
reblobas; damajerebeli argumenti ki, Tavis mxriv, ganapirobebs avtoris • sakiTxi ar unda iyos zedmetad farTo, winaaRmdeg SemTxvevaSi, ver
poziciis siZlieres. SeZlebT saTanado Tezisis Camoyalibebasa da warmatebiT mxardaWeras;
mxardaWera, SesaZloa, sxvadasxva saxis iyos. es SeiZleba iyos yoveldRiuri
• sakiTxi ar unda iyos zedmetad viwro, winaaRmdeg SemTxvevaSi, ver
faqtebi, statistikuri monacemebi, cnobil adamianTa citireba, eqspertTa
moiZiebT sakmaris masalas mis dasasabuTeblad;
Sefasebebi, piradi gamocdileba da a.S. avtoris mizania, misi mxardaWera rac
SeiZleba efeqturi da damajerebeli iyos, da konkretulad ra saxis mxardaWeras • sakiTxi ar unda iyos zedmetad teqnikuri anu moiTxovdes specialur
gamoiyenebs, konteqstsa da mis gemovnebazea damokidebuli. magaliTad, litera- codnas, romelic ar gagaCniaT;
turis sferoSi, cnobil mweralTa citireba ufro gamodgeba mxardaWerad, • sakiTxi ar unda iyos zedmetad ordinaluri, romlis Sesaxebac yvelam
socialur mecnierebaTa sferoSi ki, statistikuri monacemebi da eqspertTa
icis da amitom mkiTxvelisTvis mosawyenad JRers;
Sefasebebi.
• sakiTxi ar unda iyos zedmetad winaaRmdegobrivi, radgan am SemTxvevaSi,
savarjiSo #9: pedagogi aZlevs studentebs paragrafebs da sTxovs gagiWirdebaT misi dasabuTeba.
gamoarCion argumenti da misi mxardaWera; amasTan, gansazRvron, Tu ra tipis
[Steps in Writing a Research Paper. Retrieved 22 May, 2005 from
mxardaWeraa warmodgenili.
http://www.esc.edu/htmlpages/writerold/ menue.htm].
savarjiSo 1#0. studentebs Sesabamisi mxardaWera moaqvT savarjiSo 8-Si
warmodgenili argumentebis gasamyareblad. savarjiSo #1: pedagogi sTavazobs studentebs sakvlevi problemebis
nimuSebs da sTxovs gansazRvron, romeli gamodgeba sakvlev problemad da ratom.
kontrargumentis ukugdeba magaliTis saxiT ganvixiloT Semdegi winadadebebi:
argumentireba aucileblad gulisxmobs sapirispiro poziciis arsebobas.
amitom, mkiTxvelis mxardaWeris mosapoveblad, avtorma ara marto sakuTari 1. axalgazrdebis mier 2004 wels saqarTveloSi Cadenili danaSaulebani;
pozicia unda axsnas da daasabuTos, aramed oponentis savaraudo argumentic 2. riTi SevamciroT axalgazrdebis mier Cadenili danaSaulebani
unda gansWvritos da ukuagdos. oponentis argumentis ganxilva da ukugdeba saqarTveloSi?
aucilebelia, radgan sazogadoebaSi iarsebebs adamianTa Tundac mcirericxovani 3. axdens ganaTleba gavlenas axalgazrdebis mier Cadenili danaSaulebebze
jgufi, romelic sapirispiro mosazrebisaa, rac mkiTxvelisaTvis isedac saqarTveloSi?
cnobilia. am sapirispiro azris gauTvaliswinebloba isev avtoris poziciis pirveli winadadeba ar gamodgeba sakvlev problemad, radgan is Zalian viwroa
sisusteze metyvelebs, radgan iqmneba STabeWdileba, rom mas ar Seswevs unari da statistikuri monacemebis moyvanac ki sakmarisia, raTa mas vupasuxoT; meore
`SeeWidos~ oponentebs. Tanac, avtorma oponentTa yvelaze Zlieri argumentis winadadebac ar gamodgeba sakvlev problemad, radgan is Zalian farToa da mTeli
ukugdeba unda scados, rac kidev erTxel daarwmunebs mkiTxvels misi poziciis rigi faqtorebis gaTvaliswinebas miTxovs, kerZod, fsiqologiuris,
damajereblobaSi. rac Seexeba yvelaze Zlieri kontrargumentis gansazRvras, socialuris, iuridiulis da ekonomikuris, rac erTi disciplinis farglebs
amaSi avtors momxre-mowinaaRmdegis sqema daexmareba, sadac mis yovel arguments scdeba; mesame problema gamodgeba sakvlev problemad, radgan is fokusirebulia
Sesabamisi kontrargumenti axlavs. erT konkretul sakiTxze, romlis kvleva da Semowmeba SesaZlebelia.
oponentTa argumentebis Sefasebisas, aucilebelia Semdegi sakiTxebis mas Semdeg, rac sakvlevi problema dasmulia, aucilebelia sakvlevi Tezisis
gaTvaliswineba: Camoyalibeba, sakvlevi Tezisi warmoadgens savaraudo pasuxs Cvens mier dasmul
• ramdenad Zlieria Cemi oponentebis argumentebi? sakvlev problemaze, amitom SesavalSi mas hipoTezis forma aqvs, daskvnaSi ki —
• misaRebia CemTvis romelime maTgani, Tundac nawilobriv? dasabuTebuli da Camoyalibebuli Tezisisa. is imave moTxovnebs unda
• ramdenad axlos idgeba mkiTxveli Cemi oponentebis poziciasTan? akmayofilebdes, rasac sakvlevi problema, anu Semowmebadi unda iyos, arc
• xom ar aris raime logikuri sisuste Cemi oponentebis poziciaSi? zedmetad farTo unda iyos da arc zedmetad viwro, winaaRmdegobrivi ar unda
• namdvilad mivyavarT faqtebs im daskvnebamde, rasac oponentebi iyos da a.S. vinaidan Tezisi sakvlevi problemis pasuxia mas aucileblad
gvTavazoben? argumentis forma unda hqondes da ara SekiTxvisa.
• yvela faqti aqvT maT gaTvaliswinebuli, Tu mxolod maTTvis xelsayreli
faqtebi? savarjiSo #2: pedagogi sTavazobs studentebs sakvlevi Tezisis nimuSebs da
• xom ar aris oponentTa daskvnebi gamotanili sakamaTo ganzogadebebis sTxovs gansazRvron romeli warmoadgens saTanado Teziss da ratom. magaliTis
safuZvelze? saxiT ganvixiloT Semdegi winadadebebi:
• xom ar aris oponentTa argumentebi mimarTuli mkiTxvelis emociebze?
• xom ar gvTavazoben oponentebi, rom esa Tu is idea Tu moqmedebis taqtika
kargia mxolod imitom, rom garkveuli individebi/jgufebi iziareben mas an 1. mozardTa uwignuroba safrTxes uqmnis Tanamedrove saqarTvelos
iqcevian ase? 2. rogor gadavWraT mozardTa uwignurobis problema Tanamedrove
saqarTveloSi?
savarjiSo #11. studentebi ukuagdeben savarjiSo 8-Si warmodgenil 3. saqarTveloSi, mozardTa uwignurobaze ganmsazRvrel gavlenas
kontrargumentebs. socialur-ekonomikuri faqtorebi axdens.
pirveli winadadeba ar gamodgeba sakvlev Tezisad, radgan is zedmetad
farToa. arc meore winadadeba gamodgeba sakvlev Tezisad, radgan is problemas
kompromisuri pozicia wamoWris da ara masze SesaZlo pasuxs gvTavazobs (Tanac SekiTxvis forma aqvs);
arsebobs gansxvavebuli damokidebuleba oponentTa poziciis mimarT, mesame winadadeba ki namdvilad warmoadgens sakvlev Teziss, radgan is
romelic cnobili fsiqologis karl rojersis komunikaciis Teoriidan iRebs gvTavazobs arsebuli viTarebis axsnisa da problemebis SesaZlo gadaWris

20 57
• naSromis pirveli gverdi imeorebs saTaurs, romelic moTavsebulia saTaves. tradiciuli argumentirebisagan gansxvavebiT, is ar cdilobs
gverdis centrSi da 2-intervaliTaa daSorebuli teqstidan; `gamarjveba moipovos~ oponentTa poziciaze, aramed garkveuli kompromisis
SemoTavazebis gziT, cdilobs daabalansos sapirispiro poziciebi, iTva-
• yvela paragrafi 5-intervaliani abzaciT iwyeba;
liswinebs ra orive mxaris Zlier argumentebs.
• Sesavali usaTauroa, yvela danarCeni nawili ki (meTodebi, Sedegebi, k. rojersis Tanaxmad, muqara aferxebs komunikacias. isini, vinc muqaras
diskusia/daskvna, bibliografia) — saTauriani; isini damoukidebel Tavebs grZnoben, wyveten komunikacias da aRar usmenen mosaubres. garda amisa, rac ufro
warmoadgenen, amitom TiToeuli maTgani axali gverdidan iwyeba; metad Seutev oponents, miT ufro Zlieria misi mxridan winaaRmdegobac. am
• yvela saTauri didi SriftiT aris dabeWdili da centrSi muqaris Semcireba SesaZlebelia mxolod neitraluri, obieqturi tonis
SenarCunebiTa da oponentisaTvis imis CvenebiT, rom mis pozicias gagebiT
gaTanabrebuli;
ekidebi.
nebismieri cxrili da grafiki moTavsebulia Sesabamis adgilas teqstSi: rojersiseuli argumentis Semadgeneli komponentebia:
• mokle cxrilebi da grafikebi CarTulia teqstebs Soris imave gverdze; • mokle da obieqturi Tezisi, romelic problemis zogad gansazRvrebas
iZleva;
• grZeli cxrilebi da grafikebi calke gverdzea moTavsebuli, uSualod • oponentTa poziciis Rrma, amave dros, neitraluri analizi, rac imis
im gverdis Semdeg, romelzec isini pirveladaa naxsenebi; gamomxatvelia, rom gagebiT ekidebi sapirispiro pozicias;
• saTaurebi dgas cxrilebis dasawyisSi da grafikebis bolos; • sakuTari poziciis Rrma da neitraluri analizi ise, rom ar asabuTeb
nebismieri danarTi, romelic statistikur monacemebs gvacnobs, Seni poziciis upiratesobas;
moTavsebulia sul bolos, bibliografiis Semdeg; • imis gaanalizeba, Tu ra saerToa Tqvens poziciebs Soris;
• problemis gadaWris SemoTavazeba, romelic orive mxaris interesebs
• TiToeuli danarTi iwyeba axali gverdidan;
iTvaliswinebs. [Hairston, M. (1982). A Contemporary Rhetoric (3rd ed.) Boston. Houghton
• gverdis nomeri danarTSic unda iyos miTiTebuli; Mifflin.]
• danarTis saTaurebi ,,danarTi 1“, ,,danarTi 2“ da a.S. gaTanabrebulia
gverdis centrSi. [Sorenson, S. (3rd ed.). (2002). How to Write Research Papers. New York:
Macmillan Reference USA.]

am saerTo maxasiaTeblebis ganxilvis Semdeg, uSualod kvleviTi naSromis


struqturasa da Sinaarsze gadavideT. daviwyoT sabiblioTeko kvleviTi
naSromiT.
sabiblioTeko kvleviTi naSromis Seqmnisas, studentma Semdegi safexurebi
unda gaiaros miTiTebuli TanmimdevrobiT:
• sakvlevi problemis dasma;
• sakvlevi Tezisis Camoyalibeba;
• wyaroebis moZieba;
• wyaroebis Sefaseba;
• wyaroebidan informaciis moniSvna, amoReba;
• citatebze muSaoba;
• perifrazireba da Sejameba;
• naSromis pirveli versis Seqmna;
• bibliografiis miTiTeba;
• naSromis saboloo versiis Seqmna.

sakvlevi problemis dasmisas, studentma unda gaiTvaliswinos Semdegi:


• sakiTxi aucileblad aqtualuri da saintereso unda iyos, winaaRmdeg
SemTxvevaSi, SeuZlebeli iqneba mkiTxvelis daintereseba da misi darwmuneba
imaSi, rom Rirs drois daxarjva am naSromis wakiTxvisas;
• sakiTxi aucileblad Semowmebadi unda iyos, anu sxva mkvlevars,
survilis SemTxvevaSi, unda SeeZlos Tqveni monacemebis gadamowmeba,
winaaRmdeg SemTxvevaSi, isini arasandod CaiTvleba;

56 21
daskvna Tema IV. kvleviTi naSromi

daskvna argumentirebuli eses umniSvnelovanesi nawilia, radgan is ajamebs


avtoris pozicias da saboloo STabeWdilebas axdens mkiTxvelze. Sesavlis kvleviTi naSromi warmoadgens akademiuri problemis werilobiTi formiT
msgavsad, isic sam ZiriTad funqcias asrulebs: gadaWras sabiblioTeko gamokvlevis an Tavad studentis mier Catarebuli
• avtoris argumentebis Sejameba TiTo winadadebiT; empiriuli kvlevis safuZvelze. Sesabamisad, is ori saxisaa: sabiblioTeko da
eqsperimentuli. es ori saxis kvleviTi naSromi sxvadasxva mizans emsaxureba:
• Tezisis gameoreba, oRond sxva sityvebiT, rom avtorma kidev erTxel
pirveli ajamebs da afasebs arsebul wyaroebs, raTa sakuTari Tezisi gana-
daafiqsiros pozicia, magram mkiTxvelisaTvis mosabezreblad ar JRerdes;
viTaros; meore ki moipovebs pirvelad informacias socialuri kvlevis
• problemis ganxilva momavlis WrilSi, rac mkiTxvels safiqrals sxvadasxva meTodis gamoyenebiT, iqneba es eqsperimenti, interviu, kontent-
dautovebs, vTqvaT, Tu rogor gamoiyenos mocemuli ese realur cxovrebiseul analizi, Tu sxv. miznidan gamomdinare, maTi struqturac gansxvavebulia. Tumca
situaciaSi. unda aRiniSnos, rom gamarTuli kvleviTi naSromi, iqneba es sabiblioTeko Tu
vinaidan daskvna ZiriTad nawilSi warmodgenili argumentebis Sejamebas eqsperimentuli, msgavsi niSnebiT gamoirCeva:
axdens, yovelmxriv unda moveridoT am etapze axali sakiTxebis wamoWras. Tu
vfiqrobT, rom raime mniSvnelovani gamogvrCa, axali paragrafi unda davumatoT • naSromSi gansazRvrulia problemis aqtualoba, kvlevis mizani da
ZiriTad nawils da iq ganvixiloT es sakiTxi. mxolod amis Semdeg davweroT amocanebi;
daskvna, romelic modificirebul saxes miiRebs. • naSromSi naTladaa gaazrebuli problemis irgvliv arsebuli wyaroebi;
savarjiSo #12: studentebi weren argumentirebuli eses daskvnas. • naSromi struqturulad gamarTulia;
• naSromi logikuri TanmimdevrulobiT gamoirCeva;
savarjiSo #13: argumentirebuli eses pirveli versiis prezentacia:
studentebi afaseben erTmaneTis naSromebs. • naSromi akademiuri stiliT aris Sesrulebuli;
roca argumentirebuli eses pirveli versia Seqmnilia, aucilebelia misi • naSromi sworad da akuratulad axdens citirebas, perifrazirebasa da
gamarTulobis Semowmeba, risTvisac akademiuri weris specialistebi Semdeg Sejamebas;
SekiTxvebze pasuxis gacemas gvTavazoben:
• naSromSi sworad da akuratuladaa miTiTebuli ,,CarTulebi”;
eses Semowmeba • naSromSi mkacrad aris daculi wyaroebis miTiTebis erTi gansazRvruli
formati.
1. ipyrobs Sesavali mkiTxvelis yuradRebas? isic unda aRiniSnos, rom nebismieri kvleviTi naSromi — sabibilioTekoa is Tu
2. ra aris eses Tezisi? eqsperimentuli, garkveulwilad msgavsadaa organizebuli, rasac qvemoT
3. aris Tezisi naTeli da sakmarisad dakonkretebuli? SemogTavazebT APA formatis farglebSi. rogorc iTqva, amerikis fsiqologiuri
4. gaqvT raime rCeva SesavalTan an TezisTan dakavSirebiT?
asociaciis _ APA-s mier SemoTavazebuli formati, erT-erTi yvelaze
5. ra principiTaa ese organizebuli? aris misi struqtura efeqturi?
gavrcelebulia socialur mecnierebebSi da, kritikaze saubrisas, ukve
6. aris ese logikuri da Sekruli?
ganvixileT, Tu rogor unda mivuTiToT ,,CarTulebi” misi gamoyenebiT. gavecnoT
7. yvela paragrafi ganamtkicebs Teziss?
8. gaqvT raime rCeva paragrafebTan dakavSirebiT? APA stilis gamoyenebas naSromis mTlian struqturaSi:
9. aris argumentebi sakmarisad ganmtkicebuli mxardaWeriT? saTauris gverdi moicavs sam ZiriTad saTaurs:
gaqvT raime rCeva mxardaWerasTan dakavSirebiT?
10. aris saWiro esesTvis raimes damateba an raimes amoReba? • naSromis saTauri (maqsimum 10-12 sityva.);
11. aris daskvna logikuri? aris is saintereso? gaqvT raime rCeva daskvnasTan • studentis saxeli da gvari;
dakavSirebiT?
• saswavlo dawesebuleba.
12. romelia eses saukeTeso nawili? romel nawils sWirdeba gaumjobeseba?
TiToeuls Soris daSoreba ori 2-2 intervalia da gaTanabrebulia gverdis
[Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills - centrSi marcxnidan marjvniv da zemodan qvemoT. Tu naSromis saTaurs erT
Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning.] striqonze meti ukavia, isic 2-intervaliania.
saTauris gverds mosdevs anotacia anu abstraqti, rac naSromis Sejamebaa. is
moTavsebulia gverdis centrSi, 2 intervaliTaa daSorebuli saTauridan da
warmoadgens erT paragrafs, romelic abzacis gareSea dawerili. anotacia
Sedgeba 75-100 sityvisagan Teoriuli naSromebisaTvis da 100-150 sityvisagan
empiriuli naSromebisaTvis.
naSromis ZiriTadi nawili iTvaliswinebs Semdeg detalebs:
• gverdi yoveli mxridan 1.5 intervaliTaa daSorebuli;
• mTeli naSromi 2-intervaliania, garda mcirericxovani gamonaklisebisa:
cxrilebsa da grafikebSi nebadarTulia 1-intervalis gamoyeneba; qvesaTaurebisa
da sqolios win, agreTve teqstSi cxrilebis win da Semdeg, 3-4 intervalis
gamoyenebaa nebadarTuli;

22 55
specialur klasebSi. savarjiSo #14: argumentirebuli eses saboloo versiis Seqmna.
aRsaniSnavia aseve mosazreba, romlis gamoc bevri ewinaaRmdegeba gamorCeul
moswavleTa calke klasSi dajgufebas. maT miaCniaT, rom amgvari midgoma ver nimuSi 1
axdens gavlenas Sedegebze. imis miuedavad, rom pilotaJurma gamokvlelebma es
Sexeduleba daadastura, cnobili pedagogi ar miiCnevs mas sando sabuTad, radgan globalizacia dadebiTi procesia
fiqrobs, rom ar arsebobs instrumenti niWis, interesebisa da Semoqmedebis
XX saukunis dasawyisidanve SeamCnia msofliom axladganviTarebuli,
gasazomad. rac Seexeba cnobil fsiqolos, is ambobs, rom niWieri bavSvebi
swrafadmzardi procesi. ekonomikuri da samecniero-teqnikuri progresi veRar
specialur jgufebSi SezRudulebi arian. rodesac niWieri moswavle
eteoda erTi saxelmwifos farglebSi, gadadioda sxva qveynebSi da iwvevda maT
gadmoiyvanes Cveulebriv skolaSi, man gamoavlina ufro Rrma kritikuli
ekonomikur, socialur da kulturul unifikacias. sociologiuri azrovneba
azrovneba, risi saSualebac ar hqonda specialur jgufSi. amis damadasturebeli
Zalze gvian dafiqrda am stiqiur procesze da mas globalizacia uwoda.
magaliTi SemiZlia Cemive cxovrebiseuli praqtikidan moviyvano. meSvide klasSi
adamianebi gauTaveblad msjeloben mis mniSvnelobaze. ismis uamravi kiTxva da
maTematikis saukeTeso codnisTvis maswavlebelma da mSoblebma aiZules erT-
arsebobs uamravi pasuxi. globalizacia warmoadgens ukanaskneli periodis
erTi klaseli komarovis saxelobis skolaSi gaegrZelebina swavla. merve klasSi
yvelaze farTod gamoyenebul, Tumca yvelaze bundovan, Tezisze gadasvla ufro
ki is biWi Cemi klaseli gaxda im mizeziT, rom ver daZlia sirTuleebi ise
TvalsaCino da logikuri unda iyos! amave dros, politikurad yvelaze efeqtur
Tavisuflad, rogorc amas Cvens skolaSi axerxebda da ver daimsaxura maswav-
sityvas. globalizacia dResdReobiT negatiur movlenad gvevlineba, radganac
leblis mxridan is saqebari sityvebi, romliTac aqauri pedagogi anebivrebda. am
is araswori formiT warimarTeba.
yovelivem ki masSi erTgvari protestis SegrZneba gamoiwvia, anu dadga swored is
Tanamedrove msoflioSi globalizaciis procesis ZiriTadi subieqti aris
frustraciis problema, romelzec SemdgomSi qeneT motic saubrobs da romlis
amerikis SeerTebuli Statebi, rac imas niSnavs, rom msoflioSi swored aSS-is
saSiSroebasac isevdaisev grZnobs.
ekonomikis, teqnologiis, kulturisa da cxovrebis wesis globaluri gavrceleba
mniSvnelovani sakiTxia ekonomikuri pirobebi da amiT gamowveuli prob-
xdeba. msoflios mravali qveynis, maT Soris _ evropeli moazrovneebi mwvaved
lemebi, romlebic gavlenas axdenen moswavleebze. samwuxarod, am sakiTxze ar
reagireben am movlenaze. maT ricxvs ekuTvnis germaneli filosofosi ulrix
saubrobs pedagogi, Tumca damajereblad msjelobs bavSvTa fsiqologi, bevr did
beki, romelic ambobs, rom globalizaciis dadebiT Tvisebebze iseve unayofoa
qalaqSi moswavleebs, romlebic CamorCebian sxvadasxva programebSi, uunarod
saubari da diskusia, rogorc pudingis kedelze lursmiT miWedeba. msoflio
miiCneven, sinamdvileSi, maTi umravlesoba dabali fenis ojaxebidanaa. es
amerikuli globalizmis xafangSia gabmuli.
xelisSemSleli pirobebi uaryofiTad moqmedebs moswavleebze da iwvevs
amasTanave aRsaniSnavia, rom globalizacia samuSao adgilebis Semcirebasa da
stimulis dakargvasa da imedgacruebas. istorias Tu gadavavlebT Tvals, amis
Sromis dabali anazRaurebis qveynebSi eqsports iwvevs. es im dros, roca uwyveti
damadasturebel magaliTebs uamravs moviZiebT. rogorc cnobilia, warsulSi
ekonomikuri da transnacionaluri koncernebisa da sxvadasxva msxvili
mxolod didgvarovan ojaxebSi aRzrdil bavSvebs hqondaT ufleba mieRoT
arasamTavrobo organizaciebis Semosavlebis zrdis miuxedavad, msoflioSi
ganaTleba. Raribi bavSvebi ki, didi survilis miuxedavad, uswavlelni rCebodnen.
mZvinvarebs umuSevrobis problema. globalizmis epoqaSi ekonomikis ganviTareba
Tundac gavixsenoT i. WavWavaZis `glaxis naambobi~, romelic maSindel relobas
erovnul-saxelmwifo kontrols aRar eqvemdebareba. magaliTad, iseTi hegemoni
asaxavs. codnas mowyurebuli Raribi gabro verasodes SeZlebda ganaTlebis
qveynebi, rogorebic iyvnen safrangeTi da germania, dResdReobiT aSS-sa da didi
miRebas, rom ara is bednieri SemTxveva, romelmac glexis biWi uangarod momuSave
britaneTisagan gansxvavebiT, miekuTnebian globalizaciis procesSi wagebuli
maswavlebels Seaxvedra.
qveynebis ricxvs. statistikis mixedviT, am qveynebSi umuSevroba sul mcire 30
yovelive zemoTqmulidan gamomdinare, SesaZloa davaskvnaT, rom specialur
procentiT gaizarda. gazeT `Spigelis~ erT-erTi nomeri aseTi fraziT iwyeba:
klasebSi niWier moswavleTa dajgufeba ar aris mizanSewonili, radganac
`Semosavlebi maRla micocavs, samuSao adgilebi mcirdeba~. aRmosavleT
SevamCnevdiT, rom ufro zustad mis uaryofiT Tvisebebze mogviwia saubari,
germaniis erT-erTi umuSevari ki wers: `Cven ukve aRara varT adamianebi. adamianis
vidre dadebiTze. absoluturad miuReblad mimaCnia nebismieri wamowyeba Tu
saxis dakargvis aRwera SeuZlebelia~. is, rom samuSaos dakargva `saxis dakargvas~
reforma, romelic bavSvebSi emociuri mdgomareobis gamZafrebas iwvevs da
iwvevs, albaT, msoflios saerTo tragedia unda iyos.
difuzurs xdis maT Sinagan samyaros. es ar niSnavs, rom Cven ar gvWirdeba niWieri
aRsaniSnavia aseve is faqtori, rom globalizmi, romlis virusic mTel
adamianebi. piriqiT, maTi arsebobis gareSe ver ganviTardeboda msoflio ise,
msoflios Seeyara, seriozul safrTxes uqmnis erovnul Rirebulebebs,
rogorc dRes aris; ubralod saWiroa sxvadasxva kargad dagegmili, frTxili
TviTidenturobas, warmoSobs saxelmwifoTa Soris konfliqtebs, rac xSirad
eqsperimentebisa da kvlevebis Catareba, raTa davadginoT Tu rogor miviRoT
omebiT sruldeba. amis magaliTia aSS-erayis omi, romlis mizezi viTomda
sasurveli Sedegi ise, rom arc sust moswavles gavuCinoT arasrulfasovnebis
msoflioSi demokratiuli principebis aRiareba da ganmtkicebaa, realurad ki
gancda da arc niWieri moswavle davCagroT.
xalxi mxolod aSS-is interesebs ewireba. amasTanave xdeba ukiduresad
gansxvavebul kulturaTa Sejaxeba. magaliTad, Zneli warmosadgenia axlo
aRmosavleTis regionis modernizacia da demokratiis dasavluri modelis
damkvidreba. aviRoT, magaliTad, qalTa uflebebi. Zneli warmosadgenia, rom
arabeTis naxevar kunZulis qveynebis qalebma axlo momavalSi miiRon iseTi
uflebebi, rac dasavleTSi mcxovreb qalebs aqvT. magaliTad, saudis arabeTSi
saxlis gareT myofi yvela qalisaTvis aucilebelia tradiciuli abaias tareba,
romelic qals mTlianad faravs. qals aq manqanis marTvis uflebasac ar aZleven.
yvelaze did ukmayofilebas dasavluri demokratiis modelis mimarT
gamoTqvamen islamuri religiuri partiebi da moZraobebi, romlebic xalxs
samarTlianobisa da maRali zneobis damkvidrebisken mouwodeben. aseT partiebis
SeuZliaT am maRali Rirebulebis mqone principebis damyareba, magram VII-VIII
saukunis normebiT. maT araferi eqnebaT saerTo dasavluri tipis demokratiul
faseulobebTan.

54 23
yovelive zemoTqmulis miuxedavad, albaT, gamoCndebian sawinaaRmdego azris analitikuri referatis nimuSi 2
mqone adamianebic, romlebic ityvian: ratom oponirebT amJamindel politikur
tendenciebs da globalizaciis procesebs? is udavod exmareba sxva
saxelmwifoebs ganviTarebasa da erTmaneTtan mWidro kavSiris damyarebaSi, swavlebis procesis organizebis Sesaxeb
amasTanave, xels uwyobs kacobriobis yvelaze didi monapovris _ demokratiuli (analitikuri referati)
procesebis ganmtkicebas. magram Cven SegviZlia davamtkicoT, rom es ase ar aris.
cnobili amerikeli ekonomisti da sazogado moRvawe lindon laruSi ambobs: Cveni mizania gavarkvioT, unda swavlobdnen Tu ara niWieri bavSvebi
`saerTaSoriso savaluto fondma da msoflio bankma da gadawyvites specialur klasebSi. amasTan dakavSirebiT gavecaniT pedagog qeneT motisa da
feodalizmisaken dabruneba, rasac lamazad `globalizacia~ da `Tavisufali bavSvTa fsiqolog bruno betelhaimis erTmaneTisagan gansxvavebul mosazrebebs.
vaWroba~ uwodes. rogorc Cans, romis imperiis magaliTiT moxiblulebma, pirveli amtkicebs, rom niWierTa specialur klasebSi dajgufeba ar warmoadgens
faqtobrivad, iwyes msoflio imperiis Seneba, rac aris rogorc zneobrivi, aseve saSiSroebas arc erTi donis moswavlisaTvis. meore ki ewinaaRmdegeba am azrs,
ekonomikuri da politikuri sigiJe~. romis amJamindelma maSeneblebma TavianTi radganac fiqrobs, rom amgvari midgoma ver axdens gavlenas Sedegebze. zogadad
miznebis realizacia daiwyes saxelmwifoTa suverenitetis ganadgurebiT. maTi rom vimsjeloT, ganaTlebis sistema aris sfero, romelic yvelaze met
amocanaa erTi centridan kontrolirebadi saxelmwifos Seqmna, romelic sifrTxiles da dakvirvebas moiTxovs, sanam raime gadawyvetileba iqneba miRe-
gadawyvets, Tu romels aqvs ganviTarebis ufleba da romels ekrZaleba arseboba. buli, radgan moswavleebi, mozardebi, studentebi arian adamianebi, romelTa
sxvagvarad rom vTqvaT, amJamad msoflios ZiriTadi birTvi amerika cdilobs ganaTlebis safuZvelzec qveynisa Tu msoflios momavali igeba. am SemTxvevaSi ki
xelT igdos msoflios erTpirovnuli mmarTveloba, magram rogorc laruSi Secdomis daSveba dauSvebelia. amdenad, aucilebelia safuZvlianad ganvixiloT
ambobs: `amJamad cxovrebaSi damkvidrebuli utopia daimsxvreva ganviTarebis es konkretuli sakiTxic _ niWier moswavleTa specialur klasebSi dajgufeba da
zenitSi, iseve rogorc daeca romi~. rac Seexeba demokratias, xdeba ara zogadad gavaanalizoT is argumentebi Tu kontrargumentebi, romlebic mohyavT motsa da
demokratiis ganmtkiceba, aramed msoflioSi dasavluri demokratia vrceldeba, betelhaims.
rac sasargebloa mxolod amerikisaTvis da ara sxva qveynebisaTvis. aSS Tavisi pirveli mniSvnelovani sakiTxi, romelzec orive avtori amaxvilebs
miznebis misaRwevad yvela xerxs da meTods iyenebs da amas Tavisufal sityvasa da yuradRebas, aris arasrulfasovnebis SegrZneba, romelic uCndeba saSualo da
demokratias uwodebs. amis magaliTia, ukve naxsenebi aSS-erayis omi, romelic sust moswavleebs. bruno betelhaimis azriT, rodesac niWieri moswavle
mimarTulia navTobiT mdidari teritoriis xelSi Casagdebad da ara msoflioSi specialur jgufSi gadahyavT, mas eWvi Seaqvs sakuTar ZalebSi da ipyrobs
mSvidobis dasamkvidreblad. vfiqrob, am saeWvo omSi uazrod daRupuli uamravi SegrZneba, rom rTul amocanebs ver SeeWideba. Tumca am azrs ar eTanxmeba qeneT
adamianis magaliTi sakmaod Zlieri safuZvelia imisTvis, rom amgvari demokratia moti da ambobs, rom amis saSiSroeba ar arsebobs; amasTanave, mas magaliTad
negatiur movlenad miviCnioT. mohyavs is niWieri aTletebi, romlebic specialur klasebSi daajgufes da
is, rom globalizacia gardauvali procesia, albaT, TiToeuli Cvengani ambobs, rom arc erTi maTgani zemodan ar dascqeris Tavis SedarebiT sust
acnobierebs, magram es movlena kidev ufro mtkivneulad rom ar Seexos tanatols. pirvel rigSi, aucilebeli gavarkvioT, saerTod ras niSnavs iyo
saxelmwifoebs, vfiqrob, yoveli eri unda cdilobdes ipovos masSi qveynis niWieri. aq, albaT, saubari inda iyos zogad azrovnebasa da codnaze da ara
unikalurobis SenarCunebis resursi. is, rom msoflioSi xdeba yvelaferi aTletebze, risi magaliTic mohyavs qeneT mots da rac savsebiT ar warmoadgens
dasavluris popularizacia da gavrceleba, kacobrioba siRatakes ebrZvis da, aucileblobas sxva moswavleTaTvis. aseve vfiqrob, rom mis sityvebs `niWieri
rom erovnul Rirebulebebs safrTxe emuqreba, vfiqrob, sakmao argumentebia moswavleebi zemodan ar dascqerian sustebs~, sWirdeba saTanado dasabuTeba,
imisTvis, rom globalizacia da msoflioSi arsebuli amJamindeli radganac, SesaZloa, mkiTxvelma eWvi Seitanos mis sandoobaSi. swored
tendenciebi uaryofiT procesad miviCnioT. sawinaaRmdegos amtkicebs 2000 wels safrangeTis erT-erT skolaSi momxdari
mkvleloba, romelic imitom moxda, rom erT-erTma gamorCeulma moswavlem
abuCad aigdo Tavisi Tanatoli, romelic gonebrivad da fizikurad ar iyo
nimuSi 2
srulfasovani; misma megobarma ki daicva igi da situacia ise gamwvavda, rom
sicocxles gamoasalma megobris damCagvreli klaseli.
globalizacia dadebiTi procesia
aseve mniSvnelovania maswavleblisa da mSoblis roli srulfasovani
`globalizacia asaxavs yvela im process,
moswavleebis, rogorc `Rirsebebis mqone individebis,~ CamoyalibebaSi. am
romelTa meSveobiTac msoflios xalxebi
sakiTxze saubrobs qeneT moti. misi azriT, araviTari safuZveli ar arsebobs
erT msoflio sazogadoebaSi, globalur
gveSinodes niWierTa specialur klasebSi dajgufebisa, radgan swored pedagogi
sazogadoebaSi erTiandebian.~ martin elbrou
da ara klasis organizebis tipi gansazRvravs moswavleebis ganwyobas indi-
vidualur gansxvavebaTa mimarT. vfiqrob, maswavleblis faqtori umniSvnelo-
xSirad axali termini imitom xdeba popularuli, rom msoflioSi mimdinare
vanesia, magram ar aris sakmarisi mtkicebuleba imisTvis, rom amgvari dajgufeba
ama Tu im mniSvnelovan cvlilebas asaxavs. axali idea axali viTarebis aRsawerad
samarTlianad miviCnioT. pedagogs didi wvlili miuZRvis ara marto bavSvebis
aris saWiro. 1980-iani wlebidan gaxSirda saubari globalizaciaze, ramac
aRzrdisa da ganaTlebis saqmeSi, aseve klasSi saerTo atmosferos SeqmnaSi,
yoveldRiur azrovnebaSic iCina Tavi. Znelia im momentis zustad gansazRvra,
magram maze Zlieri faqtori, romelic ufro metad axdens gavlenas moswavleebis
rodis daiwyo globalizacia. periodizacia xSirad sakamaToa, Tumca misi gavlena
fsiqikaze, swored maTive urTierTdamokidebulebaa. pedagogi yovelTvis ver
kacobriobis didi nawilis cxovrebaze yvelaze intensiurad 1960-iani wlebidan
akontrolebs moswavleTa qcevas, mas ZiriTadi aqcenti Tavis saganze da mis
aris SesamCnevi, radgan swored am periodidan xdeba aSkara misi uaryofiTi
Seswavlaze aqvs gadatanili, amitom SesaZloa mxedvelobidan gamorCes is
gavlena sxvadasxva kulturisa Tu aRmsareblobis erebze. dadga erovnuli
araswori qmedeba, romelsac, vTqvaT, erTi moswavle meoris mimarT axorcielebs.
suverenitetisa Tu TviTmyofadobis SenarCunebis problemebi, erTi
zemoT naxsenebi magaliTis msgavsi faqtebi bevri arsebobs, Tumca es ar
zesaxelmwifos hegemoniis zrdisa da e.w. mesame samyaros qveynebis kidev ufro
miuTiTebs imaze, rom am SemTxvevebSi araprofesional pedagogebTan gvaqvs saqme.
dasustebis safrTxe: yovelive aman naTlad dagvanaxa, rom globalizacia
es TavisTavad maTgan damoukideblad xdeba. aqedan gamomdinare, vfiqrob, qeneT
uaryofiTi movlenaa. dRes ki es procesi kidev ufro intensiuri da
motis Sexeduleba pedagogis rolze SeiZleba gaziarebul iqnas, Tumca, vTvli,
problemuria, vidre odesme.
rom argumentad ar gamodgeba imisTvis, rom daveTanxmoT niWierTa dajgufebas

24 53
Sesabamis jgufebSi, raTa SeZlon ukeT gaaRvivon sakuTari interesebi. mogvexseneba, rom msoflio metad mravalferovania. xalxebi gansxvavdebian
betelhaimis azriT ki, niWieri bavSvisaTvis Cveulebriv saklaso oTaxSi swavlis TavianTi kulturiT, religiiT, tradiciebiT, RirebulebebiTa da cxovrebis
gaxangrZliveba sulac araa saziano, piriqiT, am dros mas eufleba usafrTxoebis wesiT, rac maT saukuneebis ganmavlobaSi mosdgamT da arc aqvT raimes Secvlis
grZnoba, xolo niWier bavSvebSi man SeiZleba Tavi sustad igrZnos, ris Sedegadac survili. es aixsneba ara maTi CamorCenilobiT, aramed maTi miswrafebiT
sruliad daekargos swavlis survili. SeinarCunon is, rac maTTvis Rirebulia da TviTidentifikaciis saSualebas
aucilebelia Tanatolma mozardebma ganaTleba miiRon erTi da imave aZlevs. amis magaliTia iaponia, romelic teqnologiuri ganviTarebis doniT
programiT, raTa msgavsi sastarto pirobebi hqondeT. garda amisa, calke pirvelia msoflioSi. magram amave dros, erT-erTi yvelaze mkacri tradiciebis
dajgufebis SemTxvevaSi, xSiria cinikuri damokidebuleba niWieri moswavleebis mqone qveyanaa. globalizacia, Tavis mxriv, iWreba amgvar kuturaTa
mxridan, Tanabari pirobebis SemTxvevaSi ki adgili aRar eqneba Cagvrasa da TaviseburebebSi da gardaqmnis maT. Sedegad, calkeul xalxebSi xdeba erovnuli
cinizms. TviTmyofadobisa da TviTSegnebis dakargva, RirebulebaTa gadafaseba, rac
betelhaimi imasac amtkicebs, rom neli tempis skolaSi, sadac moswavleebs ar metad mtkivneulia nebismieri erisaTvis. es ar exeba mxolod qcevisa Tu Cacmis
eqnebaT CamorCenis SiSi, isini daiwyeben reagirebas klasgareSe sakiTxav stils. am tipis xalxebis globalur procesebSi CarTva xSirad gulisxmobs gark-
literaturasa Tu xelovnebaze, riTac gaifarToveben codnis areals da veul gardaqmnebs socialur struqturaSi, qalTa genderuli rolis cvlilebebs
gaiRrmaveben interesebs. rogorc qeneT moti amtkicebs, neli tempis skolebSi da a.S. es yovelive protestis grZnobas aRvivebs maTSi da Sedegad sxvadasxva
niWieri bavSvebi frustracias ganicdian, radgan ar eZlevaT Sesabamisi saskolo formiT aris xolme gamoxatuli. protestis yvelaze ukiduresi formaa
samuSao, magram arsebobs uamravi SemTxveva, rodesac niWieri bavSvebi gadahyavT terorizmi, gansakuTrebiT islamur qveynebSi, risi mowmenic xSirad
niWierTa skolebSi. swored maSin uCndebaT frustraciis SegrZneba, roca gavmxdarvarT am bolo periodis ganmavlobaSi. amgvari qmedeba, ra Tqma unda, ar
aRmoCndeba, rom danarCen niWier moswavleebTan SedarebiT, isini naklebad imsaxurebs gamarTlebas, magram gvafiqrebinebs, rom es xalxebi Zlieri wnexis
niWierni arian. Cemi azriT, amasTan dakavSirebiT kidev erTi problema qveS imyofebian da iZulebiT gardaqmnebs ganicdian maT sulier Tu yofiT
wamoiWreba. Sefasebis gansxvavebuli sistema. cxadia, niWierTa jgufebSi ufro cxovrebaSi.
mkacrad xdeba Sefaseba, vidre Cveulebriv jgufebSi, Sesabamisad, rTulia am uaryofiT damokidebulebas ganapirobebs kidev erTi faqtori, sadac
winaswar gansazRvra, Cveulebrivi klasis xuTosani moswavle ra niSnebze mTavar rols saxelmwifoTa politikuri orientacia asrulebs. globalizacia ar
iswavlida niWierTa klasSi. es SeiZleba gaxdes frustraciis erT-erTi mizezi. viTardeba ganyenebulad, TavisTavad. mas hyavs fasilitatori Zala,
SemiZlia moviyvano piradi magaliTi: rodesac me-7 klasSi viyavi, CvenTan romlisTvisac momgebiani iqneboda amgvari globaluri procesis fonze sakuTari
gadmovida axali moswavle komarovis skolidan, romelic teqnikur sagnebSi Cveni Zlieriebisa da gavlenis gavrceleba. XX saukunis meore naxevarSi, gansakuTrebiT
klasis erT-erTi xuTosani moswavle gaxda, rodesac vkiTxeT, Tu ratom 80-iani wlebidan, naTlad gamoikveTa msoflios zesaxelmwifo, romelic
gadmovida Cvens skolaSi, man gvipasuxa, rom iq teqnikur sagnebSi maswavleblebi sayovelTao hegemoniisaken miiswrafvis. globalizaciis erT-erTi ganmartebac
samebs uwerdnen, maSin roca Cvens klasSi igive sagnebs warCinebiT swavlobda. `vesternizacia~ swored amis aRmniSvnelia. amdenad globalizacia da
betelhaims mohyavs erTi saintereso Sedareba, igi inteleqtualuri unarebiT amerikanizacia bevrisaTvis sinonimebia. dRes ukve aSkaraa, Tu rogor arRvevs
dajgufebul bavSvebs mTamsvlelebs adarebs: `Tuki yvela karg mTamsvlels erT zesaxelmwifo demokratiis saxeliT saerTaSoriso samarTlis normebs, rogor
mxares daayeneben, yvela damwyebsa da susts ki _ meore mxares, meore jgufi axdens saerTaSoriso organizaciebis umniSvnelovanesi gaawyvetilebebisa da re-
saSinel marcxs ganicdis, an SeiZleba erTianad daiRupos kidec~. cxadia, amgvarma zoluciebis ignorirebas, mas SeuZlia omic ki daiwyos `demokratiis saxeliT~.
dajgufebam, SesaZloa uaryofiTi gavlena moaxdinos bavSvis fsiqoloiguri yovelive aqedan gamomdinare, sruliad bunebrivia, rom bevr saxelmwifos ar surs
ganwyobaze. rodesac romelime bavSvs aRmouCenen gansakuTrebul unars da misi gavlenis sferoSi moqceva. Tumca, patara da susti qveynebi xSirad
gaagzavnian niWierTa jgufSi, danarCeni moswavleebi rCebian imedgacruebulni da iZulebulni xdebian moCvenebiTi keTilganwyobiT moipovon amgvari hegemonebis
ekargebaT swavlis stimuli, radgan Tavs uunarod da daCagrulad Tvlian. daintereseba, magram, amave dros, unda gvesmodes, rom globalizacia am formiT
amis Sesaxeb qeneT motis pozicia aseTia: `mjera, rom niWi ar unda daikargos ar aris mxolod koka-kola da jinsebi, rogorc bevrs miaCnia. es aris asimilacia
marto imitom, rom niWier moswavles uwevs lokokinis tempiT moZraoba, anda mmarTvelobis formebis, sasamarTlos, ganaTlebisa da sxva sistemebis gauazre-
pirvelia maT Soris, visac naklebi unarebi aqvT~. Cemi azriT, TiToeuli moswavle beli struqturuli gardaqmna, rac, Tundac saqarTvelos magaliTze, yovlad
unda aRiqmebodes calke pirovnebad, romelic bunebisagan dajildoebulia miuReblad da dauSveblad mimaCnia.
individualuri TvisebebiTa da unarebiT, xolo Tu rodis gamoamJRavnebs is aseve saWiroa SevexoT globalizaciis ekonomikur mxares Tanamedrove
gansakuTrebul niWs, esec drois faqtorzea damokidebuli. Tu Tanatolma msoflioSi, rodesac saerTaSoriso ekonomikurma urTierTobebma sruliad
daaswro meores raime gansakuTrebuli niWis gamovlena, es ar niSnavs, rom meore globaluri xasiaTi SeiZina, metad aqtiurad dadga e.w. mesame samyaros sakiTxi,
uniWoa, radgan isini mozardebi arian da yovel dRe axal-axali interesebiTa da romelSic moiazreba ganviTarebadi qveynebis jgufi. ganviTarebuli da
codniT avseben sakuTar samyaros, da radgan Camoyalibebis procesSi imyofebian, ganviTarebadi samyaros urTierTobebi ZiriTadad batonoba _ daqvemdeb-
ar SeiZleba naadrevad gadavwyvitoT jer kidev Camouyalibebeli bavSvebis arebuli gamoixateba. ganviTarebuli qveynebis umravlesoba mcire, aratevadi
SesaZleblobebi. Sida bazris mqonea. maTi meurneoba ar aris diversificirebuli. amitom isini
amrigad, qeneT motis da bruno betelhaimis statiebSi ganxiluli didad arian damokidebulni ganviTarebul qveynebze, saidanac Semodis maTi
sakiTxebidan SeiZleba gavakeToT daskvna: aucilebelia niWierma da Cveulebrivma ekonomikisTvis sasicocxlo mniSvnelobis mqone investiciebi. finansuri sesxisa
bavSvebma Tanabar pirobebSi miiRon saSualo-saskolo ganaTleba, radgan maT Tu daxmarebis gamcemi kompaniebi gavlenas axdenen maT gadawyvetilebebze. amis
eqnebaT saSualeba gansakuTrebuli unarebi da interesebi gamoavlinon, rodesac Sedegad, ganviTarebadi qveynebi iZulebuli xdebian moaxdinon sul ufro didi
daamTavreben skolas da airCeven momaval specialobas. ase rom, miuxedavad raodenobiT bunebrivi resursebis eqsporti (xe-tye, wiaRiseuli, navTobi,
gansxvavebuli niWisa da unarebisa, Tanatoli mozardebi, Tanabar pirobebSi unda nedleuli, sxva mineralebi) dabal fasad Tanamedrove teqnologiebisa da invest-
swavlobdnen da sxvadasxva unarebis mqone bavSvebTan urTierTobiT, iZendnen ticiebis misaRebad. nadgurdeba tyis safari da sxva bunebrivi resurebi.
mravalmxriv gamocdilebas. zogierT qveyanaSi, sadac xeliT warmoebaSi iyo Cabmuli adgilobrivi
mosaxleoba, sawarmoo danadgarebis Setanam umuSevrobis zrda gamoiwvia. aqedan
gamomdinare, globalizacia mesame samyaros qveynebis ara Tu ganviTarebas,
aramed ganviTarebuli qveynebis mier eqspluatacias da kidev ufro gaRaribebas

52 25
uwyobs xels. martin qoris ganmartebiT, `globalizacia gaxlavT is, rasac Cven unda aRiqmebodes calke pirovnebad, romelic bunebisagan dajildoebulia
mesame samyaroSi saukuneebis manZilze kolonizacias vuwodebdiT~. individualuri TvisebebiTa da unarebiT, xolo Tu rodis gamoamJRavnebs is
da bolos, mniSvnelovania aRvniSnoT globalizaciis kidev erTi Tanmdevi gansakuTrebul niWs, esec drois faqtorzea damokidebuli. Tu Tanatolma
procesi, rac faqtobrivad saxelmwifoTa suverenitetis dakargvas niSnavs. daaswro meores raime gansakuTrebuli niWis gamovlena, es ar niSnavs, rom meore
saxelmwifos suverenitetis principi vestfaliis sistemidan iRebs saTaves. es uniWoa, radgan isini mozardebi arian da yovel dRe axal-axali interesebiTa da
iyo mmarTvelobis struqtura, romlis saTaveebTan saxelmwifoebriobisa da codniT avseben sakuTar samyaros, da radgan Camoyalibebis procesSi imyofebian,
suverenulobis principebi idga. saxelmwifoebrioba gulisxmobda msoflios ar SeiZleba naadrevad gadavwyvitoT jer kidev Camouyalibebeli bavSvebis
teritoriul erTeulebad dayofas, romelTagan TiToeuls calke mTavroba SesaZleblobebi.
marTavda, xolo suverenuloba _ Tavis kuTvnil teritoriaze yovlismomcvel, avtorTa poziciebis Sedarebis nimuSi 2
uzenaes, SeuzRudav da eqskluziur kontrols. dReisaTvis SegviZlia vamtkicoT,
rom suverenitetis Zireuli norma aRar moqmedebs da misi aRdgena aRsaniSnavia aseve mosazreba, romlis gamoc bevri ewinaaRmdegeba gamorCeul
globalizebul msoflioSi SeuZlebelia. rodesac arsebobs zesaxelmwifoebrivi moswavleTa calke klasSi dajgufebas. maT miaCniaT, rom amgvari midgoma ver
mmarTvelobis organoebi, saxelmwifoebi kargaven uflebas damoukideblad axdens gavlenas Sedegebze. imis miuedavad, rom pilotaJurma gamokvlelebma es
warmarTon TavianTi saSinao da sagareo politika. magaliTad, evrosabWo Sexeduleba daadastura, cnobili pedagogi ar miiCnevs mas sando sabuTad, radgan
daJinebiT moiTxovs saqarTvelosagan Turqi mesxebis axlo momavalSi fiqrobs, rom ar arsebobs instrumenti niWis, interesebisa da Semoqmedebis
dabrunebas, rac mraval sirTulesTan aris dakavSirebul. gasazomad. rac Seexeba cnobil fsiqolos, is ambobs, rom niWieri bavSvebi
Tumca, globalistebi miiCneven, rom globalizacia progresis, moder- specialur jgufebSi SezRudulebi arian. rodesac niWieri moswavle
nizaciisa da ganviTarebis winapiroba da garantia, magram unda gaviTvaliswinoT gadmoiyvanes Cveulebriv skolaSi, man gamoavlina ufro Rrma kritikuli
isic, rom, umetes SemTxvevaSi, es exeba ukve ganviTarebuli qveynebis jgufs, azrovneba, risi saSualebac ar hqonda specialur jgufSi. amis damadasturebeli
romlebic kidev ufro Zlierdebian susti da ganviTarebadi qveynebis xarjze, magaliTi SemiZlia Cemive cxovrebiseuli praqtikidan moviyvano. meSvide klasSi
maTi bunebrivi da SromiTi resursebis eqspluataciis Sedegad, rasac am qveynebis maTematikis saukeTeso codnisTvis maswavlebelma da mSoblebma aiZules erT-
ekonomika saboloo krizisamde mihyavs. TandaTan sul ufro aSkara xdeba isic, erTi klaseli komarovis saxelobis skolaSi gaegrZelebina swavla. merve klasSi
rom saerTaSoriso organizaciebi relurad ver asruleben maTze dakisrebul ki is biWi Cemi klaseli gaxda im mizeziT, rom ver daZlia sirTuleebi ise
funqciebs da mxolod ganviTarebuli samyaros interesebs emsaxurebian. Tavisuflad, rogorc amas Cvens skolaSi axerxebda da ver daimsaxura
rac Seexeba kulturul modernizacias, unda gvaxsovdes, rom ama Tu im xalxis maswavleblis mxridan is saqebari sityvebi, romliTac aqauri pedagogi
kultura xSirad maTi istoriuli ganviTarebisa da erovnuli TviTmyofadobis anebivrebda. am yovelivem ki masSi erTgvari protestis SegrZneba gamoiwvia, anu
uSualo asaxvaa da misi nebismieri saxiT gardaqmna am RirebulebaTa dakargvis dadga swored is frustraciis problema, romelzec SemdgomSi qeneT motic
tolfasia, Tundac qarTveli xalxisaTvis yvelaze did saganZursa da erovnul saubrobs da romlis saSiSroebasac isev da isev grZnobs.
siamayes misi kulturul-istoriuli memkvidreobaa, risi moSlac ara marto
istoriis, aramed erovnuli TviTSegnebis dakargvis momaswavebelia.
savarjiSo #5. SeadareT erTmaneTs avtorTa poziciebis Sefasebis
amrigad, globalizacia is msoflios masStabebis movlenaa, romelic uSualod
warmodgenili nimuSebi. miuTiTeT maTi Zlieri da susti mxareebi.
axdens gavlenas adamianTa cxovrebis yvela sferoze, iqneba es politika,
ekonomika, kultura Tu sxva. procesis im tempebiT ganviTarebis SemTxvevaSi,
rogoriTac es dRes xdeba, sxvadasxva xalxebs erTian sazogadoebad gardaqmna savarjiSo #6. analitikuri referatis I versiis Seqmna da jgufSi prezen-
emuqreba, radgan globalizacia, rogorc aRvniSneT, aRwevs calkeul tacia. studentebi afaseben erTmaneTis naSromebs, rasac analitikuri refe-
kulturebSi, laxavs saxelmwifoTa suverenulobis princips, rac ukve imis ratis saboloo versiis Seqmna mohyveba.
maniSnebelia, rom igi ewinaaRmdegeba saerTaSoriso samarTals; iwvevs mesame
samyaros qveynebis kidev ufro dasustebasa da degradacias da, rac yvelaze
mniSvnelovania, es yovelive xdeba erTi zesaxelmwifos hegemoniis damkvidrebis analitikuri referatis nimuSi 1
fasad. Sedegad ki viRebT yovlad umarTav procesebs, rac iwvevs calkeuli
xalxebis protests globalizaciisa da globaluri migraciebis mimarT. swavlebis procesis organizebis Sesaxeb
SesaZlebelia Tu ara globalizaciis SeCereba da gvaqvs Tu ara arCevani? es (analitikuri referati)
kiTxva gansakuTrebiT mtkivneulia iseTi patara saxelmwifoebisTvis, rogoric
saqarTveloa, magram, nebismier SemTxvevaSi, maTi mTavari sazrunavi da cnobili bavSvTa fsiqologi bruno betelhaimi da cnobili pedagogi qeneT
prioriteti sakuTari enis, TviTSegnebis, kulturuli TviTmyofadobisa da moti, gamoTqvamen TavianT argumentebs niWieri da Cveulebrivi bavSvebis erTad
saxelmwifoebriobis SenarCuneba unda iyos, raTa maTze mTeli sisruliT ar Tu cal-calke swavlasTan dakavSirebiT. bruno betelhaimi amtkicebs, rom
aisaxos globalizaciis uaryofiTi efeqti. niWieri da Cveulebrivi bavSvebi aucileblad erTad unda swavlobdnen; xolo
qeneT moti miiCnevs, rom niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda swavlobdnen.
me bruno betelhaimis pozicias viziareb da vTvli, rom saSualo ganaTleba
erTnairad unda miiRon niWierma da Cveulebrivma bavSvebma.
ganaTlebis sakiTxi erT-erTi yvelaze aqtualuria sazogadoebisTvis.
dResdReobiT yvelaze mwvave problemas dasaqmeba warmoadgens. Sesabamisad,
samsaxuris dawyebis mTavari kriteriumia, Tu rogori ganaTleba aqvs miRebuli
adamians. swored ganaTlebaa pirovnebisTvis Semdgomi warmatebis sawindari, ris
gamoc xSiria konkurencia ganaTlebul adamianebs Soris. amitomac aucilebelia
yuradReba mieqces mozardTa swori da efeqturi swavla-ganaTlebis formebs.
rodesac laparakia niWieri bavSvebis calke jgufis Seqmnaze, qeneT motis
mosazrebiT, sxvadasxva unarisa da interesis mqone bavSvebi unda dajgufdnen

26 51
teqstis Sefaseba Tema II. kritika
• aris avtoris argumenti logikuri?
• aris teqsti kargad organizebuli, naTeli da advilad wakiTxvadi? kritikis Janris mizania, xeli Seuwyos studentSi kritikuli azrovnebis
• aris avtoris faqtebi akuratuli? ganviTarebas. kritikuli azrovneba gulisxmobs sxvadasxva unarebis rTul
kombinacias, romelTagan ZiriTad unarebs warmoadgens:
• aris mniSvnelovani terminebi naTlad gansazRvruli?
• racionaloba
• aris argumentebi sakmarisad ganmtkicebuli Sesabamisi mxardaWeriT?
Cven vazrovnebT kritikulad, roca veyrdnobiT gonebas da ara emocias;
• ganamtkicebs Tu ara argumentebi ZiriTad pozicias? roca viTvaliswinebT yvela SesaZlo faqts; roca, problemis analizisas, Cveni
• Seesabameba Tu ara teqsti nagulisxmev mkiTxvels? mizania ara gamovCndeT gamarjvebulni, aramed movZebnoT sakuTari axsna Tu
• ganixilavs da ukuagdebs Tu ara teqsti oponentTa mosazrebebs? gadawyvetileba.
• gexmarebaT Tu ara teqsti mocemuli sakiTxis gagebaSi? • TviTanalizi
• aris teqstSi iseTi sityvebi da winadadebebi, rac TqvenSi Zlier reaqcias Cven vazrovnebT kritikulad, roca Segvwevs unari SevafasoT, Tu ra
iwvevs? rogoria es reaqcia? motivebi udevs safuZvlad Cvens gadawyvetilebas da ramdenad obieqturni varT.
• ra udevs safuZvlad mocemuli sakiTxisadmi Tqvens amgvar reaqcias? sad • miukerZoebloba
da rodis SeityveT pirvelad mis Sesaxeb? ra kavSirSia es yvelaferi Cven vazrovnebT kritikulad, roca vafasebT yvela SesaZlo Sedegs; roca
mocemul teqstTan? viTvaliswinebT yvela mxaris Sexedulebasa da pozicias; roca Ria vrCebiT
ra SekiTxvebs wamoWris mocemuli teqsti? [Katz, S. and Scerl, J. (2003). Critiques. alternatiuli interpretaciebis mimarT; roca uars ar vambobT arapopularul
Retrieved May, 23, 2004, from http://www.criticalreading.com/] Sexedulebebze mxolod imitom, rom isini naklebaRiarebulia; roca CvenTvis
misaRebia axali modeli Tu paradigma, radgan is ukeT xsnis faqtebs, ufro
ganxiluli safexurebis safuZvelze movaxdenT TiToeuli statiis analizsa martivia, naklebi xarvezi aqvs da a.S.
da Sefasebas, da Semdeg maT SedarebiT analizs SevudgebiT. amisaTvis Zalian • disciplina
efeqturi saSualebaa venis diagrama, romelic vizualurad gvixatavs da ufro Cven vazrovnebT kritikulad, roca varT zustebi da yvela detals
TvalsaCinos xdis avtorTa poziciebs Soris msgavseba-gansxvavebas. venis viTvaliswinebT; uars vambobT manipulaciaze; veridebiT zerele Sefasebebs.
diagrama Semdegi saxisaa: • Sefaseba
Cven vazrovnebT kritikulad, roca vaRiarebT alternatiul mosazrebaTa da
gadawyvetilebaTa Rirsebasa da upiratesobas; roca Cveni argumentebi saTanado
faqtebiTaa ganmtkicebuli.
A C B erTi sityviT, kritikulad moazrovne adamianebi bunebiT skeptikurni arian;
aucileblad aqtiurobiT gamoirCevian, radgan mudmivad cdian sxvadasxva
taqtikasa da strategias, raTa mniSvnelobas swvdnen da gageba gaaRrmavon; garda
amisa, isini Ria arian axali ideebisa Tu poziciebis misaRebad; TviTkritiku-
lobiT gamoirCevian da mudmivad aanalizeben sakuTar arguments, amasTanave,
A zona erTi avtoris specifikur argumentebs moicavs, B zona — meorisas, C — mudam mzad arian SeeWidon oponentTa argumentebs. kritikulad moazrovne
ki imas, rac maT Soris saerToa. amdenad, A da B zonebi avtorTa poziciebs Soris adamianebs SeswevT unari gaarCion obieqturi monacemebis subieqturi analizi da
gansxvaveba-kontrasts gvixatavs, C — ki msgavsebas. ideebis am formiT gadmocema misi safuZvlianoba Seafason, radgan, Tumca faqtebi faqtebad rCeba, maTi
gvexmareba logikurad gavmarToT da efeqturad davgegmoT analitikuri interpretacia SeiZleba gansxvavebuli iyos [Kurland, D. (2002). What is Critical
referatis struqtura. Thinking. Retrieved October 6, 2004. from http:/www.criticalreading.com/].
mas Semdeg, rac kritikis Janris swavlebis mizani ganvsazRvreT, Tavad
naSromis arssa da struqturaze gadavideT.
savarjiSo 4. zemoT ganxiluli safexurebis safuZvelze, studentebi axdenen `kritika~ warmoadgens mcire zomis naSroms erTi statiis an erTi wignis
savarjiSo 1-Si warmodgenili statiebis SedarebiT analizsa da Sefasebas. Sesaxeb. marTlia, qarTul sinamdvileSi `kritika~ gakritikebis gagebiT ixmareba,
studentebi klasSi afaseben erTmaneTis naSromebs. realurad is franguli sityvidan modis da Sefasebas gulisxmobs. Sefaseba ki
SeiZleba iyos pozitiuri, negatiuriz an orives kombinireba, radgan statiis an
wignis kiTxvisas, rogorc wesi, avtoris garkveul mosazrebebs viziarebT da
avtorTa poziciebis Sedarebis nimuSi 1
veTanxmebiT, nawils ki _ ar veTanxmebiT da kritikulad vudgebiT.
Zalian mniSvnelovania, rom studenti kritikis weris teqnikas flobdes,
betelhaims mohyavs erTi saintereso Sedareba, igi inteleqtualuri unarebiT radgan, erTi mxriv, misi codna aucilebeli pirobaa imisa, rom studentma ufro
dajgufebul bavSvebs mTamsvlelebs adarebs: `Tuki yvela karg mTamsvlels erT rTuli Janris nawarmoebebs (vTqvaT, analitikur referats an kvleviT naSroms)
mxares daayeneben, yvela damwyebsa da susts ki _ meore mxares, meore jgufi gaarTvas Tavi; meore mxriv ki, is saukeTeso gzaa pedagogisaTvis Seafasos, Tu
saSinel marcxs ganicdis, an SeiZleba erTianad daiRupos kidec~. cxadia, amgvarma ramdenad yuradRebiT ecnoba studenti sakiRxav masalas da ramdenad Seswevs misi
dajgufebam, SesaZloa uaryofiTi gavlena moaxdinos bavSvis fsiqoloiguri Rrma analizis unari.
ganwyobaze. rodesac romelime bavSvs aRmouCenen gansakuTrebul unars da aRsaniSnavia, rom kritikis werisas, sxvadasxva specialobis warmomadgenelni
gaagzavnian niWierTa jgufSi, danarCeni moswavleebi rCebian imedgacruebulni da gansxvavebul sakiTxebze svamen aqcents, kerZod, humanitarul mecnierebebSi
ekargebaT swavlis stimuli, radgan Tavs uunarod da daCagrulad Tvlian. kritikis ZiriTadi yuradReba mimarTulia imaze, Tu ramdenad `sainteresoa~
amis Sesaxeb qeneT motis pozicia aseTia: `mjera, rom niWi ar unda daikargos argumentebi. socialur mecnierebebSi _ ramdenad gamarTulia meTodologia;
marto imitom, rom niWier moswavles uwevs lokokinis tempiT moZraoba, anda sabunebismetyvelo mecnierebebSi ki _ ra Sedegebia miebuli da ramdenad
pirvelia maT Soris, visac naklebi unarebi aqvT~. Cemi azriT, TiToeuli moswavle mniSvnelovania isini [Swales, J. M., & Feak, C. B. (1994). Academic Writing for Graduate

50 27
Students. Michigan: The University of Michigan Press.] mxardaWera hqondes. garda amisa, mas unda SeeZlos sakiTxis istoriul per-
magram, nebismier sferoSi, kritika Sesabamis analizsa da Sefasebas speqtivaSi warmodgena, raTa mkiTxvelma igrZnos, rom studenti mocemuli
gulisxmobs; kargi Sefaseba ki, specialistTa azriT, ramdenime ZiriTad sakiTxis istoriul ganviTarebasac icnobs, amdenad, sakmaod kompetenturia.
kriteriums emyareba, kerZod: saukeTeso SemTxvevaSi, sakiTxis socialur da istoriul konteqstSi
• faqtebzea agebuli; ganxilvasTan erTad, studenti mas kroskulturul perspeqtivaSic aanalizebs.
• naTel kriteriumebs iyenebs; warmogidgenT, mocemuli statiebis safuZvelze, studentebis mier
konteqstualizaciis ganxorcielebis ramdenime mcdelobas:
• sapirispiro kriteriumebs abalansebs;
1. ganaTlebis organizebis problemas didi xnis istoria aqvs. swavlebis
• refleqcias gulisxmobs; efeqturi meTodebi, jer kidev antikuri xanidan (platoni, aristotele...)
• Semoqmedebas moiTxovs. moyolebuli mwvave debatebs iwvevda, ramac klasikuri saxe XIX saukuneSi miiRo,
ras gulisxmobs TiToeuli punqti? imisaTvis, rom Sefaseba damajerebeli rodesac sazogadoebriv asparezze ian komenski da misi kolegebi gamoCdnen.
iyos, is sando faqtebs unda emyarebodes, anu iseT faqtebs, romelTa Semowmebac swored maTi didi mondomebiT gaxda SesaZlebeli im meTodebis ganviTareba,
SesaZlebelia sxvebis mier. ramac Tanamedrove pedagogikas Cauyara safuZveli. marTalia, mas Semdeg bevri
naTeli kriteriumebis gamoyeneba gulisxmobs, rom Sefaseba garkveul ram Seicvala, magram sakiTxma ara Tu aqtualoba dakarga, aramed kidev ufro
Teoriazea agebuli. is yovelTvis gulisxmobs sxvaTa Sexedulebebis damowmebas, aqtualuri gaxda Tanamedrove msoflioSi mimdinare swrafi socialur-
rac mTlianad konteqstzea damokidebuli. gamoyenebeuli kriteriumebidan ekonomikuri cvlilebebis fonze...
gamomdinare ki, sxvadasxva daskvnis gamotanaa SesaZlebeli. magaliTad, udavoa, 2. ganaTlebis sistema erT-erTi umniSvnelovanesia socialur institutTa
rom stalinizmma xeli Seuwyo sabWoTa kavSiris industrializacias da am Soris, romlis gareSec SeuZlebelia socializaciis procesis ganxorcieleba anu
kriteriumidan gamomdinare, is warmatebulad unda CaiTvalos, magram meore sazogadoebis RirebulebaTa Taobidan Taobaze gadacema. ganaTlebis sistemis
mxriv, is damRupveli aRmoCnda inteligenciisaTvis, Sesabamisad, damangreveli ZiriTadi elementia saswavlo dawesebulebani, dawyebuli skolebiT da
Sedegebi moutana qveynis kulturul cxovrebas. damTavrebuli umaRlesi saswavleblebiT. skola, ojaxTan erTad, upirvelesi da
aris SemTxvevebi, roca kriteriumebi winaswar gveZleva; magaliTad, biznes- ganmsazRvreli rgolia socializaciis procesSi da swored skoliT iwyeba
menisaTvis wamyvani kriteriumia mogebaze zrunva, socialuri muSakisaTvis ki _ aucilebeli codnisa da cxovrebiseuli gamocdilebis dagroveba. amdenad,
sazogadoebriv sawyisebze muSaoba. magram xSir SemTxvevaSi, Tavad unda sakiTxi, Tu ra formiT gadascems skola am codnas momaval Taobas da rogoraa
gadavwyvitoT, Tu mocemul situaciaSi ra kriteriumis gamoyeneba iqneba organizebuli swavlebis procesi, sasicocxlo mniSvnelobisaa...
mizanSewonili. 3 ,,swavla sikvdilamdeo” — naTqvamia da Tundac es mcire fraza sakmarisia
radgan ramdenime kriteriumi erTdroulad gveZleva, aucilebeli xdeba imisaTvis, rom TvalsaCino gaxdes adamianisaTvis ganaTlebis miRebis udidesi
sapirispiro kriteriumTa dabalanseba. xSir SemTxvevaSi, mxolod erTi krite- mniSvneloba. iyo dro, roca ganaTlebis miReba fufunebad iTvleboda da mxolod
riumis gamoyeneba ar aris sakmarisi, radgan sando Sefaseba ramdenime warCinebulTa xvedri iyo, sxvebisaTvis ki auxdenel ocnebad rCeboda. sam-
kriteriumis gaTvaliswinebas moiTxovs. swored amis nimuSi stalinizmi, radgan rewvelo da demokratiulma revoluciebma ganaTlebis sistemis mniSvnelovnad
misi saboloo SefasebisaTvis aucilebelia ekonomikuri, kulturuli da sxva gafarToebas Seuwyo xeli da dRes saSualo ganaTlebis miReba ukve saval-
danarCeni faqtoris erTdroulad gaTvaliswineba. debulodaa miCneuli msoflios TiTqmis yvela qveyanaSi. saskolo swavlebisas
refleqsia gulisxmobs, rom individs Seswevs unari, damoukidebeli azrov- miRweuli warmatebebi da ganviTarebuli interesebi ki did gavlenas axdens
nebis gziT, mivides gadawyvetilebamde da naTlad hqondes gacnobierebuli, Tu umaRlesi ganaTlebis miRebaze, Sesabamisad, samomavlo karierazec. Tu
rogor da ratom mivida ama Tu im daskvnamde. rogorc wesi, refleqsia Cvens xelT gaviTvaliswinebT, rom Tanamedrove pirobebSi yvelaze mwvave problemas
arsebul codnasa da warsulSi miRebul gamocdilebazea damokidebuli. dasaqmeba warmoadgens, samsaxurSi miRebis mTavar kriteriumad ki SeZenili
kargi Sefaseba yovelTvis SemoqmedebiTia, radgan is gulisxmobs siaxlis codna gvevlineba, swored saTanado ganaTleba yofila pirovnebisaTvis Semdgomi
Setanas ukve arsebul codnaSi. azri ara aqvs sxvaTa Sefasebebis ubralo warmatebis sawindari. aqedan gamomdinare, didi yuradReba unda mieqces
citirebas Cveni Sexedulebis mxardasaWerad. marTalia, maTi gamoyeneba mozardTa swori da efeqturi swavlebis formebs...
SesaZlebelia Cveni SefasebisaTvis meti damajereblobis misaniWeblad, magram
isic faqtia, rom Cveneuli Sefaseba mxolod sxvaTa mosazrebebis motaniT ver savarjiSo #3. pedagogi sTxovs studentebs Seafason konteqstualizaciis
Semoifargleba, amdenad, arsebuli codnis iqiT gasvlas gulisxmobs. es swored warmodgenili nimuSebi da miuTiTon TiToeulis Zlieri da susti mxareebi. amis
is etapia, roca Cvenive Sexedulebebis kritikul analizs vaxdenT [Gutbrod, H. Semdeg studentebi qmnian konteqstualizaciis sakuTar nimuSebs.
(2004). University Manual. Some Ideas About the Purpose and Method of Higher Education.]
rogorc vxedavT, saTanado Sefasebis ganxorcieleba sakmaod rTuli saqmea, Semdeg etapze studentebi uSualod statiebis SedarebiT analizs axdenen da
radgan individis mxridan solidur codnas, gamocdilebas da fantaziis unars avtorTa poziciebs afaseben. kritikis Janris ganxilvisas, ukve gavecaniT
moiTxovs. swored am mizezis gamo unda miiCnevdes mkvlevarTa didi nawili teqstis analizisa da Sefasebis teqnikas, amitom aq Zalian mokled SevajamebT da
mxolod ZiriTadi punqtebis saxiT warmovadgenT mas. teqstis analizis ZiriTadi
Sefasebis unaris ganviTrebas sauniversiteto swavlebis umTavres misiad [Gutbrod,
safexuria:
H. (2004). University Manual. Some Ideas About the Purpose and Method of Higher Education.]
rogor gadavdgaT pirveli nabijebi am rTuli misiis ganxorcielebis gzaze? teqstis analizi
daviwyoT mcire zomis statiis analiziTa da SefasebiT. • rogoria avtoris ZiriTadi pozicia?
garkveul statiaze kritikis Sesaqmnelad, pirvel rigSi, aucilebelia • ra aris avtoris mizani?
avtoris ideebis mokled Sejameba da Semdeg maTi kritikuli analizi. statiis • vin aris avtoris mier nagulisxmevi mkiTxveli?
Sesajameblad, yuradRebiT unda wavikiTxoT mTliani statia da davfiqrdeT
avtoris ZiriTad argumentebze _ ra argumentebi mohyavs mas da ra faqtebis • ra argumentebs warmogvidgens avtori misi poziciis mxardasaWerad?
safuZvelze axdens maT mxardaWeras? Tqveni sityvebiT rogor gadmovcemdiT • ra monacemebis/faqtebis safuZvelze axdens avtori misi argumentebis
avtoris argumentebsa da mxardaWeras? am SekiTxvebze pasuxis gasacemad, kidev mxardaWeras?
erTxel unda gadaikiTxoT statia da darwmundeT, rom sworad SeajameT avtoris • ra mosazrebebi udevs safuZvlad avtoris daskvnebs?

28 49
gagzavnian, toveben ra kidev ufro imedgacruebulT araniWierTa jgufis ideebi.
danarCen wevrebs. Semdegi safexuria teqstis kritikuli analizi da Sefaseba, risTvisac var-
inteleqtualuri unarebis mixedviT, bavSvebis dajgufebas bevri saerTo aqvs kvevT, Tu ramdenad logikuria avtoris argumentebi; ramdenad damajerebelia
mTamsvlelobasTan. mTaze asvlisas, Cveulebriv, win gidi midis, ukan ki damwyebni maTi mxardaWera; ramdenad mivyavarT faqtebs im daskvnebamde, rasac avtori
an nakleb gamocdili mTamsvlelebi mihyvebian. Tu damwyebs gamocdil gvTavazobs; xom ar gvaxsendeba iseTi faqtebi, romelTac sapirispiro das-
mTamsvlelTa Soris moaTavseben, is ukeT da ufro swrafad iswavlis. Tuki yvela kvnebamde mivyavarT da a.S.
karg mTamsvlels erT mxares daayeneben, yvela damwyebsa da susts ki _ meore garda testis Sejamebisa da analizisa, aucilebelia Tavad avtoris kompe-
mxares, meore jgufi saSinel marcxs ganicdis, an SeiZleba erTianad daiRupos tenturobis Sefasebac _ warmoadgens is mocemuli sferos eqsperts Tu
kidec. ubralod gamocdili mweralia, romelic sxvadasxva sferoSi wers? rogor
roca debati bavSvisaTvis ,,saukeTeso” ganaTlebis Sesaxeb mwvervals aRwevs, daasabuTebdiT amas? am sakiTxs arsebiTi mniSvneloba eniWeba, roca informaciis
ZiriTadad imaze kamaToben, Tu ra aris saukeTeso sazogadoebisaTvis. dRes sandoobas vafasebT. amitom, gadamwyvetia, Tu sad aris statia moTavsebuli. Tu
gveubnebian, rom gvWirdeba meti mecnieri da inJineri, raTa ,,gadavrCeT.” amitom is samecniero Jurnalsa an krebulSia moTavsebuli, SegviZlia ufro mSvidad
unda davaCqaroT Sesabamisi niWis mqone axalgazrdebis aRzrda. icis vinmem, Tu ra iyoT, radgan iciT, rom aseT Jurnalsa Tu krebuls aucileblad hyavs
iqneba Cveni sazogadoebis moTxovnileba 30 wlis Semdeg? SeuZlia mecnierebas redaqtori, romelic dargis specialistia, amasTan, amowmebs mas eqspertTa
gadarCenis garantia mogvces? nuTu sazogadoebas ufro metad ar sWirdeba axali, jgufic. magram Zalian frTxilad unda moekidoT populruli Jurnalis,
SemoqmedebiTi ideebi imis Sesaxeb, Tu rogor movaxdinoT msoflio sazogadoebis gansakuTrebiT ki, internetis masalas, radgan gagiWirdebaT maTSi warmodgenili
organizeba? nuTu, mecnierebze metad, farTo socialuri xedvis mqone adamianebi informaciis sandoobis dadgena.
ar gvesaWiroeba? da radganac ideebi nela mwifdeba, iqneb tempis aCqareba ki ar zemoTqmulidan naTelia, rom sanam uSualod kritikis weras SeudgebodeT,
Rirs, aramed, piriqiT, Cveni zedmetad swrafi cxovrebis Seneleba. aucilebelia kritikuli TvaliT gadaxedoT teqsts. kritikuli kiTxva sxvada-
ar vambob, rom Cven ar gvesaWiroeba niWieri adamianebi da rom maT gareSe ukeT sxva teqnikas aerTianebs, rac, pirobiTad, sam safexurad SeiZleba daiyos: teqs-
vicxovrebdiT. piriqiT, Cveni skolebi aucileblad unda gaumjobesdes. ubralod tis winaswari gacnoba, uSualod kiTxvis procesi da wakiTxulis gaanalizeba.
vambob, rom argumenti niWieri bavSvebisaTvis specialuri ganaTlebis Sesaxeb, sanam kiTxvas daiwyebT, unda gaiazroT, Tu ra mizniT kiTxulobT teqsts:
moklebulia seriozul mecnierul safuZvels. is, rac amJamad gvWirdeba, aris ara garkveuli informacia gWirdebaT ama Tu im sakiTxis Sesaxeb, romelsac naklebad
swrafi kompensacia, aramed Rrma gaazrebasa da dagegmvaze agebuli frTxili icnobT? faqtebi da detalebi gWirdebaT Tqveni argumentebis mxardasaWerad?
eqsperimentebi. Tqvens midgomas adarebT sxvebis midgomebs? roca mizani naTlad gaqvT gac-
statiebis Sejamebis nimuSi 1 nobierebuli, teqstis swored im aspeqtebze moaxdenT fokusirebas, romlebic
TqvenTvis mniSvnelovania da fuWad ar gaflangavT dros.
cnobili bavSvTa fsiqologi bruno betelhaimi da cnobili pedagogi qeneT Tqveni miznis gacnobierebis Semdeg, Tvali unda gadaavloT teqsts. raTa
moti, gamoTqvamen TavianT argumentebs niWieri da Cveulebrivi bavSvebis erTad avtoris mizani (ras cdilobs avtori _ informaciis mowodebas, axnas,
Tu calcalke swavlasTan dakavSirebiT. bruno betelhaimi amtkicebs, rom dasabuTebas?) da naSromis Seqmnis konteqsti (sad da rodis Seiqmna nawarmoebi,
niWieri da Cveulebrivi bavSvebi aucileblad erTad unda swavlobdnen; xolo vin aris misi nagulisxmevi mkiTxveli) daadginoT, agreTve, mis zogad Sinaarss
qeneT moti miiCnevs, rom niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda swavlobdnen. gaecnoT. rogorc wesi, sakvanZo ideebi Tematur winadadebebSicaa Cadebuli, es
me bruno betelhaimis pozicias viziareb da vTvli, rom saSualo ganaTleba ukanasknelni ki paragrafebis dasawyisSia moTavsebuli. amdenad, naSromis Sesaxeb
erTnairad unda miiRon niWierma da Cveulebrivma bavSvebma. warmodgena rom SegeqmnaT, paragrafebis pirvel winadadebebs, agreTve, ano-
taciasa da daskvnas gadaxedeT. amasTan, daakvirdiT, xom ar aris teqstSi
statiebis Sejamebis nimuSi 2 qvesaTaurebi; yoveli qvesaTauri Sinaarsobriv seqcias gamoyofs, rac dagex-
marebaT avtoris ideebis logikur msvlelobas misdioT.
Cveni mizania gavarkvioT, unda swavlobdnen Tu ara niWieri bavSvebi mokled rom SevajamoT, teqstis winaswari gacnobisas, sam ZiriTad aspeqtze
specialur klasebSi. amasTan dakavSirebiT gavecaniT pedagog qeneT motisa da amaxvilebT yuradRebas:
bavSvTa fsiqolog bruno betelhaimis erTmaneTisagan gansxvavebul mosazrebebs. 1. sakuTari miznis gacnobiereba
pirveli amtkicebs, rom niWierTa specialur klasebSi dajgufeba ar warmoadgens • Tqveni mizania informaciis moZieba Tu detaluri analizi?
saSiSroebas arc erTi donis moswavlisaTvis. meore ki ewinaaRmdegeba am azrs, • rogor dagexmarebaT teqsti miznis miRwevaSi?
radganac fiqrobs, rom amgvari midgoma ver axdens gavlenas Sedegebze. amdenad, 2. avtoris miznis, naSromis Seqmnis konteqstisa da naSromis zogadi
saboloo SefasebisaTvis aucilebelia, safuZvlianad ganvixiloT niWier mos- Sinaarsis gacnoba.
wavleTa specialur klasebSi dajgufeba-ardajgufebis sakiTxi da gavaanalizoT
• ras geubnebaT saTauri?
is argumentebi Tu kontrargumentebi, romlebic motsa da betelhaims mohyavT.
• ra iciT imis Sesaxeb, Tu sad, rodis da visTvis dawer statias?
savarjiSo #2. SeadareT erTmaneTs Sejamebis warmodgenili nimuSebi. • ras geubnebaT statiis Sinaarsze avtoris mier warmodgenili mimoxilva
miuTiTeT maTi Zlieri da susti mxareebi. Tu Semajamebeli informacia?
3. teqstis gadaxedva
• naTelia Tu ara teqstis struqtura _ Sesavali, ZiriTadi nawili da
Semdegi safexuria konteqstualizacia, rac rogorc zemoT aRiniSna,
daskvna?
gulisxmobs mocemuli statiebis da maTSi warmodgenili ZiriTadi ideebis
disciplinis konteqstSi (an kidev ufro farTod — sazogadoebrivi cxovrebis • ra argumentebs gTavazobT avtori?
WrilSi) ganxilvas. imisaTvis, rom konteqstualizacia saTanado doneze iyos • ra faqtebis safuZvelze axdens avtori misi argumentebis mxardaWeras
Sesrulebuli, studenti sakmao codnas unda flobdes mocemul sferoSi da (statistika, eqspertTa Sefasebebi, yoveldRiuri cxovrebiseuli situaciebi...)?
icnobdes disciplinaSi moRvawe avtoritetTa damokidebulebas gansaxilveli momdevno safexuria uSualod kiTxvis procesi. ra mizniTac ar unda
sakiTxis mimarT, raTa sakuTari Sefasebebis dasasabuTeblad, soliduri kiTxulobdeT teqsts, Tqvens winaSe mudam idgeba sami ZiriTadi amocana: yvelaze

48 29
mniSvnelovani sakiTxebis identifikacia, maTi logikuri Tavsebadobis dadgena gveubnebian, rom Cveulebriv saklaso oTaxSi niWieri bavSvi kargavs interess
da Tqveni sapasuxo reaqcia. am safexurebs yoveldRiur cxovrebaSi gavdivarT, swavlisadmi. es saCivari ufro xSirad ufrosebisagan _ mSoblebisa da
vTqvaT, roca garkveul gancxadebas an sareklamo abraze warweras vecnobiT. pedagogebisagan gvesmis, vidre Tavad moswavleebisagan. amis safuZvelze,
magram samecnierio teqstis Tavisebureba isaa, rom is gacilebiT metad zogierTi mSobeli da pedagogi midis daskvnamde, rom niWieri bavSvebisaTvis
kompleqsuria. aq ar gamogvdgeba informaciis ubralo mosmena Tu wakiTxva, rasac specialuri klasebi unda arsebobdes.
yoveldRiuri interaqciisas vakeTebT, armed aucileblad dagvWirdeba teqstis Tumca zogi mowinave moswavle marTlac wuwunebs, rom interess kargavs
anotacia, winadadebebis xazgasma da maTze komentaris darTva, paragrafebs skolaSi, amis mizezi gacilebiT ufro Rrmaa, vidre skolis samuSao. Tu
Soris logikuri kavSirebis dadgena da a.S. grZnobebis fsiqoanalitikuri Seswavla validuria, mobezrebis grZnoba Cndeba,
kritikuli kiTxvisas, bolo safexuri naSromis organizeba, analizi da rogorc dacviTi meqanizmi aRelvebis grZnobis winaaRmdeg. mogbezrdes niSnavs
Sefasebaa. mas Semdeg, rac teqsti waikiTxeT da misi anotacia moaxdineT, Tqveni aRelvebuli iyo. moswavle, romelsac mobezrda swavla, aris adamiani, romelic
mizania ufro detalurad CauRrmavdeT mis struqturasa da Sinaarss, raTa ver umklavdeba sakuTar aRelvebas. sinamdvileSi, man unda sTxovos
SeafasoT rigor warmatebiT miaRwia avtorma mizans. rogorc wesi, teqstis maswavleblebs, rom mudmivad dakavebuli amyofon swavliTa da inteleqtualuri
analizi imiT iwyeba, rom mkiTxveli afasebs avtoris argumentebis damaje- SejibriT, da is aRar igrZnobs aRelvebas. niWieri bavSvi, romelsac mobezrda,
reblobas da maTi mxardaWeris siZlieres, agreTve, imas, Tu ramdenad efeqturia aris aRelvebuli bavSvi. misi nevrozuli dacviTi meqanizmebis kveba SesaZloa
is Tanmimdevroba, romliTac avtori mis argumentebs warmogvidgens. naSromis sazogadoebis garkveul moTxovnilebebs akmayofilebdes, magram nevrozis kveba
analizis Zalian mosaxerxebeli gzaa teqstis struqturisa da Sinaarsis gegmis ar exmareba mas, rogorc adamians. fsiqologia, bunebis msgavsad, ar uSvebs
saxiT gadmocema, sadac avtoris ZiriTadi mosazrebebia Sejamebuli. statiis vakuums. Tu moswavles ar ainteresebs masala imitom, rom advilad iTvisebs mas,
struqturuli gegma dagexmarebaT ukeT misdioT avtoris logikas; amasTan, Sedegi ar iqneba aucileblad mobezreba. sxva inteleqtualur interesebs
martivad SeamCnioT logikuri araTanmimdevruloba avtoris ideebSi. mas Semdeg, SeuZlia Tavisufali drois Sevseba. nuTu azriania vifiqroT, rom niWieri
rac struqturuli gegma mzadaaa, saWiroa metad CauRrmavdeT naSomis ZiriTad bavSvebi swavloben mxolod kurikulumis wnexis qveS?
seqciebs. dausviT sakuTar Tavs SekiTxva, Tu ras asabuTebs avtori da ratom ramdenime wlis win Tavad davakvirdi, Tu ra daemarTaT niWier bavSvebs,
moaxdina man teqstis am da ara sxva formiT organizeba. ris miRwevas cdilobs is romlebic specialuri kerZo skolidan, sadac swavlis Zalian swrafi tempi da
SesavalSi? ra funqcia eniWeba calkeul paragrafebs? da a.S. aqve unda SeafasoT, Zlieri konkurencia iyo, gadaiyvanes kargi akademiuri moswrebis mqone saxel-
Tu ramdenad akademiuria avtoris toni da ramdenad stilisturad gamarTulia mwifo skolaSi, sadac skolis samuSao imdenad martivi unda yofiliyo maTTvis,
naSromi. da bolos, SeafaseT, ramdenad upasuxa avtorma naSromis SesavalaSi rom ,,interesi dakargvodaT.”.
dasmul SekiTxvebs da ra SegemataT am statiis wakiTxvis safuZvelze [Longman, dakvirvebam gamoavlina saintereso ganviTareba axladgadmosul axalgazr-
A.W. (2001). Critical Reading Techniques. A Division of Parson Education. Retrieved September debSi. specialur skolaSi niWieri bavSvebisaTvis, isini sakmarisad ver iyenebdnen
15,2004. from http:/www.awlonline.com] kritikuli Sefasebis unars da umetesad maswavleblebis mier arCeul mimar-
rogorc vxedavT, kritikuli kiTxva gvexmareba sakmaod detalurad Tulebas misdevdnen. ufro neli tempis mqone skolaSi, sadac aRar eSinodaT
CavuRrmavdeT nawarmoebs da srulyofilad gavaanalizoT igi. mxolod am Rrma CamorCenisa, maT spontanuri reagireba daiwyes mraval problemaze, romelTagan
analizis Sedegadaa SesaZlebeli uSualod weris procesze gadasvla, romelic zogierTi arc ki iyo Setanili saskolo programaSi. maT iswavles cxovrebis,
Zalian mokled Semdegi saxiT SegviZlia aRvweroT: xelovnebis, literaturis da sxva adamianebis ufro metad dafaseba. aRar
• avtoris ideebis warmodgena da axsna, teqstidan Sesabamisi monakveTebis iRlebodnen ra rTuli davalebebis mzadebiT, maT rCebodaT energia, rom
moxmobis safuZvelze gaefarToebinaT interesebi da ufro Rrmad Caswvdomodnen sakiTxs.
• sakuTari Sexedulebebis gadmocema _ ras fiqrobT avtoris argumentis gaxangrZlivebuli da daculi usafrTxoeba, SesaZloa, saukeTeso samzadisi
Sesaxeb da ratom? aRwereT is sakiTxebi, romlebic TqvenSi yvelaze Zlier iyos rTul inteleqtualur problemebTan gasamklaveblad. radgan niWieri
reaqcias iwvevs, iqneba es reaqcia pozitiuri Tu negatiuri; TiToeuli sakiTxis bavSvi advilad swavlobs, mas eufleba usafrTxoebis grZnoba Cveulebriv klasSi.
gadmocemisas, mouxmeT Sesabamis monakveTs teqstidan (Tqven SegiZliaT meore mxriv, Tu aseT bavSvs moaTavseben specialur klasSi, sadac swavla misTvis
SeajamoT, citireba an perifrazireba moaxdinoT). martivi ar aris, sadac is saSualo moswavlea Zalian niWier axalgazrdebs Soris,
man SeiZleba CaTvalos, rom saSualo SesaZleblobebi aqvs da ver SeeWideba rTul
• TiToeul skiTxs daurTeT sakuTari komentari Tu Sefaseba. amocanebs; rac xSirad xdeba.
aq erTi mniSvnelovani detalia gasaTvaliswinebeli; gacilebiT martivia meore argumenti, romlis Tanaxmad, niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda
avtoris ideebis gadmocema da rTulia sakuTari Sefasebis wardgena, romelsac swavlobdnen, amtkicebs, rom gansakuTrebuli unarebis mqone bavSvebis saklaso
Sesabamisi mxardaWera axlavs da saTanadod dasabuTebulia. amitom, rogor wesi, oTaxidan gayvana amcirebs saSualo moswavleTa aRelvebas. SesaZloa es asea;
studentebi avtoris argumentebs warmoadgenen xolme da erTi-ori winadadebiT magram rogor unda gadavlaxoT aRelveba, Tu ara maTTan megobruli
Tu gamoxataven sakuTar pozicias maTTan mimarTebaSi, romelic ufro TanamSromlobis gziT, vinc Cvenze maRla mdgomad gveCveneba, am SemTxvevaSi, vinc
`veTanxmebi-ar veTanxmebi~-is waagavs, vidre dasabuTebul pozicias. kargi Cvenze ukeT swavlobs.
Sefaseba ki saTanado mxrdaWeras saWiroebs, raTa studentma dausabuTos mkiT- dRes, Zalian bevr did qalaqSi, moswavleebs, romlebic CamorCebian akademiur
xvels, rom avtoris ideebis miseuli Sefaseba sando da damajerebelia, radgan programebSi, uunarod miiCneven. sinamdvileSi, maTi umravlesoba Raribi, dabali
Sesabamis faqtebsa Tu Teoriebzea agebuli. am pirobas Tu gaviTvaliswinebT, klasis ojaxebidanaa. cxovroben ra im axalgazrdebis garemocvaSi, romelTac
aRmoCndeba, rom studentis naSromSi avtoris argumenti paragrafis mxolod 1/3- nakleb ainteresebT ganaTlebis miReba, da aqvT ra naklebi urTierToba maTTan,
s ikavebs, danarCeni 2/3 ki studentis komentarebsa Tu Sefasebas ukavia. vinc swavlas mowyurebulia, amasTanave, ver Rebuloben ra mxardaWeras ojaxidan,
miRebuli informaciidan gamomdinare, mokled SevajamoT kritikis aseT bavSvebs uWirT identifikacia, rac naklebad moxdeboda klasSi kargi
struqtura: moswavleebic rom yofiliyvnen. warmatebis misaRwevad, bevr bavSvs ekonomiurad
gaWirvebuli ojaxidan, sWirdeba nimuSi, romelic motivacias gauzrdis.
Sesavali. avtoris poziciis mokle Sejameba; sakuTari dajgufeba ki tovebs maT yovelgvari stimulis gareSe. isini ubralod
mtkicebuleba misi poziciis miReba / miuReblobis Sesaxeb CamorCebian, rac imedgacruebas ufro gamoiwvevs, vidre aRelvebas Seamcirebs.
Tu romelime maTgans gamorCeuli unari aRmoaCndeba, mas niWierTa jgufSi

30 47
bevri pedagogi ewinaaRmdegeba niWierTa dajgufebis ideas, radgan miaCnia, ZiriTadi nawili. I. SeaxseneT mkiTxvels avtoris mniSvnelovani argumenti;
rom es ver axdens arsebiT gavlenas Sedegebze. pilotaJuri gamokvleva aCvenebs, Tqveni komentari Tu rCeva masTan dakavSirebiT
rom arsebiT cvlilebebi ar aris Tu bavSvebi dayofilni arian nel da swraf
klasebad. isic faqtia, rom pilotaJur gamokvlevaTa umravlesobaSi bavSvebi II. SeaxseneT mkiTxvels avtoris Semdegi argumenti;
dajgufebul iyvnen maTi IQ qulebis mixedviT, romlebic nakleb sandoa, daskvnebi Tqveni komentari Tu rCeva masTan dakavSirebiT
ki damyarebulia miRwevis qulebze, romlebic zomavs mxolod ostatobas an
konkretul detals. samwuxarod, ar arsebobs raime sando instrumenti iseT III. avtoris momdevno argumentis ganxilva sakuTari
sferoebSi ganviTarebis gasazomad, rogoricaa Semoqmedeba, ganwyobebi, komentariT da a.S.
latenturi interesi da niWi, agreTve, Sinagani unari.
Cemi Sexedulebis Tanaxmad, romelic emyareba 10 welze met gamocdilebas daskvna. mokled SeajameT sakuTari Sefasebebi
saklaso oTaxSi, swavlis procesi gacilebiT warmatebulia, roca individebi
dajgufebulni arian maTi interesebis da unarebis Sesabamisad, motivirebulni
da STagonebulni arian saskolo samuSaoTi. kritikis struqturis ganxilvis Semdeg, mis ramdenime nimuSsac gavecnoT.
heterogenuli saklaso oTaxebi xSirad frustracias iwvevs im bavSvebSi,
romlebic mudmivad CamorCebian umravlesobas. frustracia maSinac Cndeba, roca nimuSi 1
niWier bavSvebs ar eZlevaT Sesabamisi saskolo samuSao, rac xSirad xdeba kritika medlin bantingis statiisa
heterogenul saklaso oTaxebSi. ,,Cven aq ukve vyofilvarT”
naklebad maqvs imis SiSi, rom niWieri moswavleebi ukan daixeven, vinaidan maT
TavianT SesaZleblobebze mets mosTxoven, radgan mjera, rom maswavleblebis medlin bantingis statia ,,Cven aq ukve vyofilvarT” yuradRebas amaxvilebs
umravlesobas Seswevs unari igrZnos zRvari moswavlisadmi wayenebuli internetis macdunebel Zalasa da im saSiS Sedegebze, rasac is sazogadoebebs
moTxovnebisa. meore mxriv, mjera, rom niWi ar unda daikargos marto imitom, rom moutans. avtori miiCnevs, rom interneti mogvevlina im vakuumis Sesavsebad,
niWier moswavles uwevs lokokinis tempiT moZraoba, anda pirvelia maT Soris, romelic komunisturi reJimis rRvevis Sedegad gaCnda da msgavsad Zveli
visac naklebi unarebi aqvs. egalitaruli sistemisa, warmoadgens utopiur ideologias, romelic yvelas
ramdenime CemTvis nacnobma skolam daajgufa niWieri bavSvebi saki- Txavi Tanabar xelmisawvdomobas hpirdeba. avtori amtkicebs, rom sinamdvileSi inter-
programis mixedviT (Cveulebriv erTi saklaso oTaxi iyofoda mkiTxvelTa 3-4 neti qmnis socialurad dapirispirebul adamianebs, da ufrosi asakis da Raribi
jgufad da maswavlebels uwevda TiToeuli jgufisaTvis Sesabamisi drois qveynebis warmomadgenlebi am net-SejibrSi ukan rCebian. xolo mZime da msubuqi
gamoyofa). eqsperimenti gulisxmobda sxvadasxva saklaso oTaxebidan neli mkiT- mrewvelobis sawarmoTa mflobelni did sargebels naxuloben internetidan.
xvelebis erT oTaxSi moTavsebas, saSualo mkiTxvelebisa _ meoreSi da swrafi bantingi paralels avlebs XX saukunis 50-ian wlebSi nuklearuli energiiT
mkiTxvelebisa _ mesameSi. TiToeul saklaso oTaxs hyavda erTi maswavlebeli, gamowveul mRelvarebasa da Tanamedrove pirobebSi internetiT gamowveul
magram mas aRar uwevda yuradRebis gadanawileba sxvadasxva jgufebze. mRelvarebas Soris. is miiCnevs, rom orive SemTxvevaSi adamianebi ugulebel-
sakontrolo jgufs warmoadgenda klasi, romelsac Zveli wesiT aswavlidnen. yofen maT saSiS zegavlenas, radgan nuklearuli energia gvpirdeba SeuzRudavi
ori wlis Semdeg, mkvleverebma aRmoaCines sagrZnobi saerTo progresi raodenobiT iaf da sufTa sawvavs, interneti ki gvpirdeba revoluciur
eqsperimentuli jgufis yvela doneze. zogi neli mkiTxveli SeuerTda saSualo gardaqmnebsa da cxovrebis tempis daCqarebas. bolos avtori gvafrTxilebs, rom
mkiTxvelTa jgufs da zogi saSualo mkiTxveli gadavida swraf mkiTxvelTa SeiZleba erT dRes gamovfxizldeT ,,internetis nabaxusevze” da aRmovaCinoT
jgufSi. sakuTari Tavi gakotrebuli im servisis da SenaZenebis wyalobiT, rac internetis
darwmunebuli var, rom msgavsi Sedegebis miRweva SesaZlebelia sabunebis- gziT ganvaxorcieleT.
metyvelo da socialur mecnierebebSi, maTematikasa Tu inglisurSi. interesisa bantingis statiis mizania daarwmunos mkiTxveli, rom interneti saSiS gav-
da/Tu unaris doneebis raodenobis SemcirebiT, maswavlebels SeuZlia meti lenas axdens sazogadoebaze. am ideis mxardasaWerad, avtori fokusirebas axdens
gaakeTos individualuri zrdis dasaxmareblad. Semdeg ZiriTad argumentebze:
Tumca ar vTvli, rom bavSvebi unda ganixilebodnen im resursis saxiT, • internetma Seavso vakuumi, gaCenili komunizmis Semdeg;
romelsac forma unda mieces sazogadoebis moTxovnilebebis Sesabamisad, mjera, • interneti utopia da totalitarizmia, romelic egalitarizmis mcdar
rom rogorc individebi, isini dajildovebulni arian garkveuli TvisebebiTa da dapirebas iZleva;
unarebiT _ bunebisagan boZebuli ,,niWiT,” rac maTi potenciuri warmatebis • interneti socialur dapirispirebas qmnis;
maCvenebelia. sadac bavSvebs erTnairi ,,niWi” aqvT, maT erTad muSaobisa da
• internets sargebeli moaqvs mxolod mZime da msubuqi mrewvelobis
swavlis saSualeba unda mieceT.
mflobelTaTvis;
• interneti macdunebeli Zalaa, romelic gakotrebas iwvevs.
niWieri da Cveulebrivi bavSvebi erTad unda swavlobdnen amgvarad, raTa davrwmundeT mocemuli statiis miznisa Tu ZiriTadi ideis
bruno betelhaimi (cnobili bavSvTa fsiqologi) validurobaSi, pirvel rigSi, mocemuli argumentebi unda gavaanalizoT. medlin
bantingis pirveli argumenti, romlis Tanaxmad, interneti mogvevlina komunis-
argumenti, rom niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda swavlobdnen, turi reJimis rRvevis Sedegad gaCenili vakuumis Sesavsebad, aRZravs SekiTxvas:
emyareba im mosazrebas, rom Cveulebriv saklaso oTaxebSi maTi inteleqtualuri Tu interneti postkomunisturi vakuumis Sedegia, niSnavs es, rom yvela qveyana,
zrda ferxdeba imis swavlebiT, rac Cveulebrivi bavSvisTvisaa gaTvalis- romelic internets iyenebs, postkomunisturia? Sesabamisi mtkicebulebis
winebuli. udavoa, rom specialur klasebs niWieri bavSvebisaTvis, SeuZlia uqonlobis gamo, rTulia msgavsi ganzogadebis gakeTeba yvela sazogadoebaze.
daexmaros maT ufro adre daamTavron swavla da daikavon TavianTi adgili meore argumenti, romlis Tanaxmad, interneti utopiaa, avtoris pirad das-
sazogadoebaSi. meore mxriv, aseTi moswavleebis Cveulebrivi saklaso oTaxebidan kvnebs emyareba da Semdegi gadaWarbebuli da sinonimuri frazebiTaa gamoxatuli:
gayvanam, SesaZloa, seriozuli problemebi Seuqmnas rogorc maT, ise dotkompaniebis masiuri reklamireba miznad isaxavs Cvens ,,stimulirebas, wa-
sazogadoebas. xalisebas, daSinebas, manipulirebas,” raTa gavxdeT internetSi gaTviT-

46 31
cnobierebulni. avtors ar mohyavs magaliTad dot-kompaniebis mier realurad belia imitom, rom mxolod is iZleva saSualebas, Rrmad gavaanalizoT avtoris
motyuebuli da daSinebuli adamianebi. mas erTaderTi fraza moqvs internet- ideebi, ris gareSec ubralod warmoudgenelia maTi adekvaturi Sejameba.
gverdidan: ,,ar CamorCeT dros, Torem...” _ da xsnis mas, rogorc bundovan
muqaras. magram Cven SeiZleba aRviqvaT es fraza pozitiuri gafrTxilebis saxiT,
rom ar CamovrCeT dros, viyoT energiulni da vicodeT drois fasi. savarjoSo #1: pedagogi aZlevs studentebs or statias, romelzec moma-
avtoris erT-erTi ZiriTadi argumentia is, rom interneti qmnis socialur valSi analitikuri referati unda daweron da sTxovs maT perifrazirebasa da
uTanasworobas. is cdilobs am ideis dasabuTebas sabanko sistemis magaliTis Sejamebas.
moyvaniT, romlis Tanaxmad, Tu onlains mivmarTavT sabanko momsaxurebisaTvis,
daviviwyebT adgilobriv banks; onlainis gareSe ki mogviwevs kvlav leibis qveS
SevinaxoT fuli. am mosazrebis logikaSi daveWvdebiT, Tu winadadebis pirvel niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda swavlobdnen
nawils mis meore nawilTan SevadarebT, radgan gagviCndeba Semdegi SekiTxvebi: 1. qeneT moti (cnobili pedagogi)
ratom unda daixuros adgilobrivi bankebi, Tu arseboben adamianebi, romlebic
maTiT sargebloben. Tavad avtoric xom amtkicebs, rom interneti yvelasTvis niWiers vuwodeb iseT bavSvebs, romlebic floben raime gansakuTrebul
xelmisawvdomi ar aris. amdenad, visTvisac onlainis sabanko sistema xel- Tvisebasa Tu Sinagan unars, rac araerTma testma Tu dakvirvebam daadgina da vinc
misawvdomi ar aris, albaT, kvlav adgilobrivi bankebiT isargeblebs, rac niSnavs, avlens interess da aRwevs warmatebas fizikur, inteleqtualur Tu artistul
rom am ukanasknelT ar mouwevT daxurva; 2. saidan viciT, rom yvela, visTvisac sferoebSi.
interneti xelmisawvdomia, onlainis sabanko sistemas iyenebs da ar sargeblobs es SeiZleba iyon bavSvebi, romlebic niWieri aTletebi arian, magram uWirT
adgilobrivi bankebiT? akademiuri sagnebis aTviseba, anda studentebi, romlebic ar gamodgebian
socialuri uTanasworobis kidev erT magaliTad moyvanilia ganviTarebadi aTletebad, magram Zalian kargi inteleqtualuri monacemebi aqvT. ,,niWieri”
qveynebi, romlebic, avtoris azriT, jer kidev dafis carcis saSovnelad SeiZleba ewodos saSualo gonebrivi SesaZleblobebis mqone moswavles,
ibrZvian, amdenad, zedmetia leptopebze saubari. aq sruliad gaugebaria, Tu ras romelmac iSviaTi unari gamoavlina musikasa Tu xelovnebaSi, anda bavSvs, romlis
gvTavazobs avtori. ganviTarebulma qveynebma Tavi unda Seikavon internetiT IQ 135 aRwevs da yvelaferSi warmatebulia.
sargeblobisagan imitom, rom milionobiT adamians ganviTarebadi qveynebidan ara rogor unda moviqceT aseT niWier bavSvebTan? mtkiced mwams, rom
aqvs leptopi? Tu maT unda moaxdinon internetisaTvis gankuTvnili Tanxis aucilebelia maTi dajgufeba Sesabamisi interesebisa da unarebis mixedviT da
investireba ganviTarebad qveynebSi? iseT programebSi CarTva, romlebic xels Seuwyobs maTi unarebis mTeli
avtori amtkicebs, rom mxolod mZime da msubuqi mrewvelobis mflobelni sisruliT gaRvivebas.
naxuloben sargebels internetidan. axdens ra fokusirebas internetis mxolod am dajgufebas SeiZleba hqondes garkveuli sagnebis mixedviT dajgufebis
fizikur aspeqtebze, is ver acnobierebs internetis mniSvnelovan rols forma dawyebiT klasebSi; aseT SemTxvevaSi klasi heterogenulad aris
informaciis, codnis (distanciuri swavla), komunikaciis ganviTarebasa da dajgufebuli dRis umetes nawilSi, magram drodadro, specialuri instruqtaJis
cxovrebis bevr sxva sferoSi. avtoris calmxrivi pozicia maSinac ki TvalsaCinoa, miRebis mizniT, sagangebo interesebisa Tu unarebis jgufebad iqneba dayofili.
roca is cdilobs isaubros internetis pozitiur aspeqtebze: ,,udavoa, rom is maRal klasebSi moswavleebi SesaZloa dajgufebul iyvnen Cveulebriv klasebad,
cvlis sadistribucio sistemebs da sacalo vaWrobis Zireul gardaqmnas axdens, oRond sxvadasxva sagnobrivi profilis mixedviT, garkveuli interesisa da
magram ra? es aris sxvaoba xelmisawvdomobasa da siCqareSi, da ara SinaarsSi.” codnis flobis (arflobis) Sesabamisad.
avtori sakuTar Tavs ewinaaRmdegeba, roca wers, rom interneti bevrs erT-erTi ZiriTadi argumenti niWierTa dajgufebis winaaRmdeg, inteleq-
arafers warmoadgens da imavdroulad mas nuklearuli energiis saSiS SedegebTan tualuri snobebis kastis Seqmnis saSiSroebaa. Sesabamisad, zog pedagogs eSinia,
adarebs. rom saSualo da susti studentebi sakuTar Tavs arasrulfasovnad CaTvlian. Tu
amgvarad, Cvens sazogadoebaze internetis saSiSi zemoqmedebis Sesaxeb ideis niWierTa Sesaxeb Cemi definiciiT vixelmZRvanelebT, es SiSi usafuZvlo iqneba.
validuroba sustdeba, roca mas kontrargumentebs wavuyenebT. yovelTvis ufro skolebi xom wlebis ganmavlobaSi ajgufeben niWier aTletebs. miuxedavad amisa,
SemoqmedebiTi da damajerebelia, roca Tavad avtori gvTavazobs sawinaaRmdego ramdeni aTleti miiCnevs sakuTar Tavs elitis nawilad? gana es aTletebi zemodan
argumentebs, riTac exmareba mkiTxvels, sakiTxs mravali mxridan Sexedos da uyureben sxva moswavleebs? maTi aSkara umravlesoba ase ar iqceva.
obieqturad Seafasos igi. ramdeni ,,niWier bavSvTa wrea” metyvelebaSi, musikaSi, xelovnebasa da
JurnalistikaSi. skolebma siamovnebiT daajgufes niWieri bavSvebi am sferoebSi,
nimuSi 2 yovelgvari mavne Sedegis gareSe. Cemi dakvirvebiT, niWier oratorTa, musikosTa,
mxatvarTa da mweralTaTvis maTi niWis Semdgomi ganviTarebis xelSewyoba, ar
kritika medlin bantingis statiisa aRvivebs Surs an arasrulfasovnebis grZnobas nakleb niWier studentebSi.
,,Cven aq ukve vyofilvarT” Tu pedagogebs gulwrfelad surT xeli Seuwyon individualur ganviTarebas,
maT araviTari safuZveli ara aqvT eSinodeT nebismieri saxis dajgufebisa.
medlin bantingis statia ,,Cven aq ukve vyofilvarT,” gamoqveynebuli swored maswavlebeli da ara klasis organizebis tipi gansazRvravs studentebis
“Guardian”-Si 2000 wels, ganixilavs Tanamedrove pirobebSi internetis gavlenas, ganwyobas individualur gansxvavebaTa mimarT. sanam Seecdeba Sesabamisi
ufro zustad, ,, internetis mier gamowveul isterias.” avtoris azriT, ganwyobis damkvidrebas, pedagogma am gansxvavebaTa mimarT sakuTari ganwyobis
internetiT gamowveuli enTuziazmi Secvala namdvilma totalitarulma maniam kritikuli analizi unda moaxdinos.
da momavalSi am teqnologiis ganviTareba mavne iqneba kacobriobisaTvis. Tu niWieri da araniWieri moswavleebis jgufs mcdari warmodgena Camouya-
avtori adarebs internetis ganviTarebis mxardasaWer propagandas 30-iani libdeba sakuTar Tavze, es, albaT, maswavleblebis, mSoblebis an adminis-
wlebis nacistur da komunistur ideologiebs da miiCnevs, rom nebismieri tratorebis bralia. Rrmad mwams, rom Tu maswavleblebi pativs scemen indi-
totalitaruli ideologiis msgavsad, internetis ganviTarebas SeuZlia vidualur Rirsebas, Tu isini aRviveben interesebs axalgazrdebSi, TiToeuli
seriozuli negatiuri Sedegebis gamowveva. pirvel rigSi, mas SeuZlia gamoiwvios moswavle warmatebiT ganaviTarebs sakuTar unarebs. ubralod momxre var, rom
garkveuli adamianebis gariyva, gansakuTrebiT, asakovani adamianebisa, Tumca misi msgavsi ,,niWiT” dajildovebulni erTad iyon da siamovneba miiRon am
mxardasaWeri propaganda amtkicebs, rom is gvTavazobs ,,informaciis Tanabar erTianobisagan.

32 45
Tema III. analitikuri referati xelmisawvdomobas.” amis sailustraciod bantings moaqvs im adamianis magaliTi,
romelic ver sargeblobs onlainis sabanko sistemiT da amitom iZulebulia fuli
analitikuri referati warmoadgens akademiuri weris Janrs, romlis mizania leibis qveS Seinaxos. bantingi imasac amtkicebs, rom internetis mxardasaWeri
debatis arsis wvdoma da werilobiTi formiT gadmocema, studentisaTvis sityvebis miRma mxolod ekonomikuri interesebi imaleba da internetis
SerCeuli ori an sami statiis safuZvelze. Tavis struqturiT analitikuri dapirebebi sxva araferia, Tu ara utopia.
referati Zlier waagavs kritikas, im gansxvavebiT, rom Tu kritikis werisas bantingis momdevno argumenti internetis winaaRmdeg isaa, rom es ar aris
studenti erT statias ganixilavs, aq ukve or, zogjer ki sam statiasTanac aqvs pirveli SemTxveva, roca kacobriobam didi imedi Cado teqnologiaSi, magram
saqme. rogorc wesi, es aris ori an sami sxvadasxva avtoris statia garkveul marcxi ganicada. am konteqstSi avtori analogias akeTebs im rwmenasa da
sakiTxTan dakavSirebiT da maT am sakiTxis mimarT gansxvavebuli pozicia ukaviaT. aRelvebasTan, rac nuklearulma energiam gamoiwvia 50-ian wlebSi. saboloo
studenti axdens mocemuli statiebis SedarebiT analizs da gamoxatavs sakuTar jamSi, am uzarmazarma teqnikurma ganviTarebam mZime daRi daasva garemos.
pozicias avtorebis mier ganxiluli sakiTxis mimarT. magram umTavresi amdenad, Tu SevadarebT ukanaskneli 150 wlis iseT teqnologiur ganviTarebas,
gansxvaveba analitikur referatsa da kritikas Soris mainc isaa, rom Tu es rogoricaa rkinigza, eleqtroba an telefoni, interneti bevrs arafers war-
ukanaskneli izolirebulad iwereba anu studenti mxolod erTi statiis moadgens. interneti udavod iwvevs garkveul cvlilebebs, magram bantingis
analiziTa da SefasebiT Semoifargleba (Tumca ki misi poziciis ganmtki- azriT, isini ar aris maincdamainc mniSvnelovani, radgan sakiTxi exeba ,,sxvaobas
cebisaTvis sxva avtorTa Sexedulebis damowmebas axdens), analitikuri refera- xelmisawvdomobasa da siCqareSi, da ara SinaarsSi.” magaliTad, internetidan
tis SemTxvevaSi is mocemul statiebs ara izolirebulad, aramed Sesabamisi novelis gadmoqaCva nakleb Rirebulia, radgan ufro mniSvnelovania misi
disciplinis Tu sazogadoebrivi cxovrebis WrilSi ganixilavs, anu realurad wakiTxvis gamocdileba. igive SeiZleba iTqvas internetiT vaWrobaze.
universalizacias Tu konteqstualizacias axdens. Sesabamisad, analitikuri drois dazogvis mizniT, Sua RamiT internetiT vaWrobis upiratesoba iluziaa,
referatis struqtura Semdeg saxes iZens: radgan gacilebiT ufro Semawuxebelia internet-maRaziaSi misvla da amanaTis
wamoReba. bantingi ironiulad aRniSnavs, rom SuaRames ukeTesi saqmeebis keTebac
Sesavali: avtorTa poziciebis mokle Sejameba; SeiZleba.
konteqstualizacia. bantingis Sexedulebebi rom SevajamoT, aRmoCndeba, rom, upirveles yovlisa,
ZiriTadi nawili: I. warmodgenil statiebSi ganxi- is namdvilad aWarbebs, roca veb-manias totalitaruls uwodebs da komunistur
luli erT-erTi umniSvnelovanesi sakiTxi; Zalian da nacistur ideologiebTan adarebs. aseve, rogorc saTauri ,,Cven aq ukve
mokled TiToeuli avtoris argumenti masTan dakav- vyofilvarT” gveubneba, sxva SemTxvevebis arseboba, roca adamiani mixvda, rom
SirebiT; Tqvens mier avtorTa mosazrebebis Sefaseba amao imedi daamyara teqnologiis ganviTarebaze (vTqvaT, nuklearuli energia 50-
da sakuTari poziciis warmodgena. ian wlebSi), ar warmoadgens internetis ganviTarebis winaaRmdeg myar arguments.
sinamdvileSi, am ori problemis dakavSireba azrs moklebulia. es mxolod imaze
II. warmodgenil statiebSi ganxiluli meore mniSvne- miuTiTebs, rom istoria wreze midis da adamians SeuZlia gadawyvitos, romeli
lovani sakiTxi; isev mokled TiToeuli avtoris fenomeni warmoadgens saSineli saqmis ganmeorebas da romeli _ kargi saqmisa.
argumenti masTan dakavSirebiT, rasac Tqvenive Sefa- bantingis argumentaciaSi mTlianad uaryofilia internetis mier SemoTavaze-
seba mosdevs. buli upiratesobebi. is mxolod internetis uaryofiTi mxareebis demonstri-
rebas axdens da am SemTxvevaSic ki misi argumentacia aradamajerebelia. ra Tqma
III. Semdegi mniSvnelovani sakiTxis ganxilva _ avtor- unda, umjobesia waikiTxo novela, vidre gadmoqaCo internetidan da Seinaxo
Ta poziciebis analizi Tqveni komentarebiT da a.S. kompiuterSi, magram yvelaze mniSvnelovania am novelis xelmisawvdomoba. igive
unda iTqvas internetiT vaWrobazec. avtori bevrs saubrobs masTan dakavSi-
daskvna: sakuTari Sefasebebis Sejameba da saboloo refleqsia. rebul uxerxulobaze da arc ki aRiarebs, rom is aris vaWrobis alternatiuli
gza. magaliTad, gacilebiT martivia SeiZino internetiT iseTi ram, rac ver
amdenad, Zalian mokled rom SevajamoT analitikuri referatis moiZie Sens qalaqSi.
struqtura, Semdegi elementebis gamoyofas SevZlebT: Sejameba, da bolos, im gzas, romliTac avtori cdilobs aCvenos, rom internetis
konteqstualizacia, analizi, Sefaseba da refleqsia. ganviTarebis mxardasaWeri propaganda totalitaruli xasiaTisaa, internetis
SesaZleblobebis winaaRmdeg protestamde mivyavarT.
aq erTi mniSvnelovani sakiTxi unda gaviTvaliswinoT: studentebi xSirad
svamen SekiTxvas, Tu rogor gaaanalizon statiebi — jer erTi avtoris savarjiSo #1. ramdenad gamarTulia struqturulad kritikis ganxiluli
Sexedulebebi ganixilon da mere — meorisa, Tu is sakiTxebi gamoyon, rasac nimuSebi? daasaxeleT TiToeuli maTganis Zlieri da susti mxaareebi. SeadareT
orive/samive avtori ganixilavs da amis safuZvelze Tematurad gaaanalizon isini erTmaneTs.
statiebi. akademiuri weris specialistebi gvirCeven, miuxedavad imisa, rom
dasavlur akademiur weraSi mravlad moipoveba orive SemTxvevis nimuSebi, rogorc kritikis struqturidan naTelia, Sesavali avtoris poziciis mokle
umjobesia Tematurad gavaanalizoT statiebi da ara avtorebis mixedviT, radgan SejamebiT iwyeba. imisaTvis, rom avtoris pozicia saTanadod SevajamoT, auci-
analitikuri referatis umTavresi mizania fokusireba moaxdinos problemebze leblia, kargad vflobdeT perifrazirebis teqnikas. garda imisa, rom perif-
da debatebze mocemul disciplinaSi da swored es fokusi ganapirobebs imas, rom razireba gvexmareba ukeT gavaanalizoT avtoris ideebi da Cveni TvalTaxedvidan
misi umTavresi komponentia konteqstualizacia. warmovadginoT isini, amasTanave, is umTavresi iaraRia plagiatis winaaRmdeg
ufro detalurad gavecnoT analitikuri referatis struqturis Semadgenel brZolaSi.
TiToeul nawils. raSi mdgomareobs perifrazirebisa da Sejamebis arsi?
jer kidev kritikis Janrze saubrisas, ganvixileT statiis Sejamebis teqnika, perifrazireba niSnavs teqstis garkveuli monakveTis sakuTari sityvebiT
rac perifraziT iwyeba (raTa Tavidan aviciloT plagiati) da mxolod amis gadmocemas. Sejameba ki warmoadgens teqstis ZiriTadi ideebis mokle Sinaarss,
Semdeg axdens avtoris ideebis mokled Sejamebas, kritikuli kiTxvis teqnikis sakuTari sityvebiT gadmocemuls.
gamoyenebis kvaldakval; kritikuli kiTxvis teqnikis gamoyeneba ki aucile- perifrazirebisaTvis, waikiTxeT teqsti, raTa ZiriTadi idea gaigoT. Semdeg

44 33
meored gadaikiTxeT teqsti, rom detalebic daimaxsovroT. Semdeg gadadeT wigni cxovrebac am faqts gvidasturebs; aviRoT, Tundac saqarTvelos mefeebi,
da dawereT yvelaferi, rac gaxsovT. am etapze jer kidev SegiZliaT gamoiyenoT romelTa umravlesoba amis nimuSs warmoadgens.
zusti frazebi da ena teqstidan. momdevno etapze Tqveni sityvebiTa da sakuTari amave sakiTxis ganxilvisas, avtori aRniSnavs, rom nebismieri strategiis
stiliT gadmoeciT warmodgenili informacia. oRond araviTar SemTxvevaSi ar gamoyenebisas, ,,daucveli mamakaci” cdilobs ,,SeniRbos aracnobieri ,SiSi
daurToT sakuTari ideebi, Tu komentari. isini perifrazirebuli Tu Sejamebuli qalisadmi’,” rac kidev erTxel ganamtkicebs Cvens arguments imis Sesaxeb, rom
monakveTis Semdeg unda warmoadginoT, raTa mkiTxvelma gaarCios, romelia swored mamakaci da ara qalia ,,bavSvuri” arseba, radgan, rogorc Tavad avtori
avtoris mosazrebebi da romeli _ Tqveni. da yovelTvis miuTiTeT avtori ambobs, swored qals (,,Zlevamosil” da ,,saSiS’’ arsebas) SeuZlia ,,daucvel” da
perifrazirebul Tu Sejamebul monakveTSi, radgan es Tqveni sakuTari ideebi ar umweo mamakacs ,,maskulinuri identuroba Semoacalos.” romelia am SemTxvevaSi
aris. ufro ,,bavSvuri’’ da ususuri?
perifrazirebisas, Tanmimdevrulad mivyvebiT avtoris ideebsa da maT Cveni rac Seexeba avtoris arguments, rom ,,sazogadoebrivi sfero, sadac mamakacebi
sityvebiT gadmovcemT, amitom perifrazirebuli monakveTi TiTqmis originalis dominireben, TiTqmis yovelTvis imsaxurebs met kulturul pativiscemas, vidre
zomisaa. rogor viqceviT Sejamebisas? vinaidan am SemTxvevaSi mxolod avtoris qalebis Sinauri, nakleb TvalsaCino aqtivobebi,” ar SeiZleba ar daveTanxmoT.
ZiriTadi pozicia unda gavacnoT mkiTxvels, yuradRebiT unda amovarCioT cnobili fsiqologi devid maiersi aRniSnavs, rom mTel msoflioSi socia-
avtoris mTavari argumentebi da maTi yvelaze mniSvnelovani mxardaWera ise, rom lizacia miznad isaxavs vaJebis gareojaxuri, sazogadoebrivi saqmianobisaTvis,
detalebs ar CavuRrmavdeT. am dros sakuTar sityvebsa da winadadebebis gogonebis ki — Sidaojaxuri saqmianobisaTvis momzadebas. misi sityvebiT,
struqturas viyenebT ise, rom arsad ar vurTavT sakuTar komentars da peri- genderuli socializacia uzrunvelyofs vaJebs ,,frTebiT,’’ gogonebs ki -
odulad vaxsenebT mkiTxvels, rom sxvisi ideebis Sejamebas vaxdenT. ,,fesvebiT.” Tundac es Sedareba cxadyofs, rom vaJebs adreuli asakidanve meti
amdenad, kargi Sejameba Semdegi TaviseburebebiT gamoirCeva: Tavisufleba, meti gasaqani da samomavlod meti perspeqtiva gaaCniaT. miRwevebi
• masSi aucileblad miTiTebulia ZiriTadi wyaro; sazogadoebriv sferoSi iwvevs socialur dawinaurebas, Sinauri saqmeebis
• is zustad da akuratulad axdens originalis interpretirebas; Tundac brwyinvale Sesruleba ki veravis moutans sazogadoebriv aRiarebas.
ufro metic, arsebobs kulturebi, sadac sazogadoebrivi statusi gansazRvravs
• is ar Seicavs damatebiT komentarebs;
adamianis statuss ojaxSi, magaliTad, tradiciul kulturebSi, sadac metad
• is mxolod ZiriTad sakiTxebze amaxvilebs yuradRebas da ara konkretul difuzuri urTierTobebia, menejeri menejerad rCeba cxovrebis yvela sferoSi,
detalebze; ojaxSic ki, da Tavad col-Svilic aRiqvams mas, rogorc menejers da usityvod
• masSi avtoris ideebi mxolod studentis sityvebiTaa gadmocemuli. emorCileba.
magaliTis saxiT ganvixiloT Semdegi winadadeba: studentis cnobarSi unda daveTanxmo avtoris ZiriTad argumentsa Tu rekomendacias mamakacebisa
gansazRvrulia pirobebi, romlis drosac studentebi, SesaZloa, garicxul iqnen da qalebis sqesobrivi rolebisa da saqmianobis daaxlovebis Sesaxeb, rasac,
universitetidan, iseTi araeTikuri akademiuri qcevisaTvis, rogoricaa udavod, ormxrivi pozitiuri Sedegi mohyveba. erTis mxriv, aRarc mamakacebs
plagiati, dokumentebis falsifikacia, sxva studentTa naSromebis gamoyeneba da moeCvenebaT saTakilod da mosarideblad ,,qalebis saqme,” da aRarc maT vaJebs
msgavsi arakeTilsindisieri saqcieli. SeeqmnebaT safrTxe, mamasTan arasakmarisi kontaqtis gamo, ,,daucveli
aviRoT sami nimuSi, romelic miznad isaxavs ganxiluli winadadebis sakuTari maskulinoba” da ,,qalisadmi SiSi” ganuviTardeT. Tu es aracnobierad damkvidrda
sityvebiT gadmocemas. pigmis erSi, Tanamedrove ganviTarebulma qveynebma kargad gaacnobieres es
1. studentis cnobaris Tanaxmad, isini, vinc Tavisad gaasaReben sxvis naSroms, tendencia, razec is faqti metyvelebs, rom evropasa da amerikaSi sul ufro
universitetidan gairicxebian. xSirad SexvdebiT situacias, roca mama mondomebiT amzadebs sadils patara
2. studentis cnobari gvawvdis informacias imis Sesaxeb, rom studentebs, Svilebis garemocvaSi, axalgazrda mama gaRimebuli moabijebs quCaSi
romlebic arakeTilsindisier saqciels Caidenen, iqneba es sxvaTa sityvebisa Tu ,,kenguruTi” Camokidebuli ToTo bavSviT, anda mama da patara vaJebi
ideebis gamoyeneba ise, rom avtori ar iqneba miTiTebuli, dokumentebis gayal- enTuziazmiT exmarebian dedas sarecxis gafenaSi. aseTi siuJetebiT uxvad aris
beba da a.S., SesaZloa universitetis datovebac ki mouwioT. daxunZluli sareklamo abrebi, Jurnalebi da sabavSvo enciklopediebic ki.
3. studentTa cnobari gvacnobs im pirobebs, romlebic, SesaZloa, univer- meores mxriv, qalebic aimaRleben socialur statuss da met pativiscemas
sitetidan studentebis garicxvis mizezi gaxdes. es pirobebia: plagiati, moipoveben sazogadoebis TvalSi, roca sazogadoebriv asparezze dawinaurdebian
dokumentebis falasifikacia, sxva studentTa naSromebis gamoyeneba da sxva da met wvlils Seitanen socialur-ekonomikur-politikur cxovrebaSi, rac,
arakeTilsindisieri qceva. agreTve naTlad gaacnobieres mTels msoflioSi, razec metyvelebs Tanamedrove
pirveli nimuSi Sejamebaa, radgan ganxiluli winadadebis ZiriTad ideas pirobebSi sul ufro meti sazogadoebrivi moRvawe qalis gamoCena. statistika
gvacnobs. meore nimuSi perifrazia warmoadgens, radgan studenti sakuTari sit- cxadyofs, rom msoflioSi arasodes yofila imdeni politikosi da ministri
yvebiTa da winadadebis miseuli struqturiT gadmogvcems ganxiluli wina- qali, rogorc dRes.
dadebis arss. mesame winadadeba ki araadekvatur perifrazirebas axdens, radgan amrigad, SeiZleba iTqvas, rom gabatonebuli azri imis Sesaxeb, rom
masSi ena da winadadebis struqtura originalis msgavsia; amdenad, es ukanaskneli sazogadoebriv sferoSi moRvaweoba mxolod mamakacebis prerogativaa, qalebi ki
plagiatis nimuSia. ojaxSi unda rCebodnen da mxolod bavSvebis movliT iyon dakavebulni, TandaTan
icvleba da adgils uTmobs Sexedulebas, romlis Tanaxmad, orive sqesis
savarjiSo #2. pedagogi aZlevs studentebs statias, romelzec momavalSi warmomadgenlebi Tanabari uflebebiT unda sargeblobdnen rogorc ojaxSi, ise
kritika unda daweron, sTxovs gaecnon statias da moxdinon misi perifrazireba, sazogadoebaSi, rac TavisTavad scems pasuxs avtoris mier dasmul SekiTxvas, rom
Semdeg ki erT paragrafad Seajamon perifrazirebuli teqsti (es Sejamebuli mamakacebs ar unda eSinodeT ,qalebis saqmisa’.
paragrafi momavalSi kritikis SesavalSi moTavsdeba).

34 43
veTanxmebi avtoris Sexedulebas, rom sqesobrivi rolebis daaxloeba da sxva kulturebidan danaxva:
TanamSromloba sasargeblo iqneba. am SemTxvevaSi orive sqess meti SesaZlebloba unda eSinodeT mamakacebs ,,qalebis saqmisa?”
eqneba maqsimalurad gamoavlinos sakuTari potenciali da ar SemoizRudos meri stiuart van liuveni
mxolod arsebuli stereotipebiT miniWebuli rolebiTa da aqtivobis saxeebiT.
amrigad, SeiZleba iTqvas, rom ar arsebobs aranairi safuZveli, rac anTropologebma aRmoaCines, rom mTel msoflioSi is, rac ,,mamakacebis saq-
gaamarTlebda qalebis dabal statuss mamakacebTan SedarebiT. qalebTan ufro med” iTvleba, TiTqmis yovelTvis ufro maRali statusis mqonea, vidre ,,qalebis
metadaa gamoxatuli mTeli rigi iseTi Tvisebebi, romlebic adamians saqme.” Tu erT kulturaSi mamakacebi saxlebs aSeneben da qalebi kalaTebs wnaven,
cxovelisagan ganasxvavebs. garda amisa, qalebi aranakleb sasargeblo saqmeebs am kulturaSi saxlebis mSenebloba ufro mniSvnelovan saqmed iqneba miCneuli.
akeTeben sazogadoebisTvis. vinaidan qalebis saqmisadmi SiSis gamowveva meore kulturaSi, romelic karis mezoblad mdebareobs, SesaZloa sapirispiro
ZiriTadad daswavliT xdeba, is SeiZleba arc ganviTardes aRzrdis saTanado mdgomareoba iyos da amitom kalaTebis damzadebas ufro maRali socialuri
zomebis miRebis SemiTxvevaSi, es ki gamoiwvevs rolebis daaxloebas, rasac statusi eniWebodes.
udavod dadebiTi Sedegebi mohyveba. anTropologebi miiCneven, rom biologia srulyofilad ver xsnis mamakacis
dominanturobas. Cven ganvixilavT sam gansxvavebul Teorias, romelTac
kritikis nimuSi 2 anTropologebi gvTavazoben mamakacTa dominanturi da qalTa subordinirebuli
mdgomareobis asaxsnelad.
kritika meri stiuart van liuvenis statiisa ,,sxva kulturebidan danaxva: buneba kulturis sapirispirod. yvela kulturaSi qalebs miiCneven
unda eSinodeT mamakacebs ,qalebis saqmisa’?” bunebasTan ufro axlos mdgomad, vidre mamakacebs, romlebic ufro metad
ganixilebian kulturaSi CarTulebad. radgan kulturuls yvelgan ufro met
meri stiuart van liuveni statiaSi ,,sxva kulturebidan danaxva: unda Rirebulebas aniWeben, vidre ubralod bunebrivs, qalebs, bunebasTan siaxlovis
eSinodeT mamakacebs ,qalebis saqmisa’?”-cdilobs axsnas sazogadoebaSi mamakacis gamo, naklebi Rirebuleba eniWebaT.
maRali socialuri statusisa da qalis dabali socialuri statusis gamomwvevi qalebs bunebasTan meti siaxlovis mqoned ganixilaven, radgan rom maT
mizezebi, risTvisac sam anTropologiur Teorias imowmebs. maT Tanaxmad, qalis sxeuls igive reproduqciuli funqciebi aqvs, rac sxva mdedrobiT ZuZumwovarTa
reproduqciuli qcevis Taviseburebani, ZiriTadi pasuxismgebloba bavSvis sxeulebs. es gulisxmobs met dros, energias da sxeulebriv risks, vidre
socializaciis procesze, saSinao saqmeebSi metad CarTuloba, is mizezebia, ris mamakacebis reproduqciuli roli. amitom mamakacebs meti Tavisufleba da
gamoc qalebi nakleb moiazrebian sazogadoebriv asparezze, Sesabamisad, nakleb energia rCebaT teqnologiis, vaWrobis, xelovnebis, politikis da religiisaTvis.
socialur statussac floben. ar akisriaT ra msgavsi pasuxismgebloba, mama- da bolos, vinaidan qalebi met dros atareben bavSvebTan, romlebic
kacebs meti dro rCebaT sazogadoebrivi aqtivobebisaTvis da ufro ,,kulturul” TavSeukavebel da arasocializebul arsebebad ibadebian, riTac ufro axlos
arsebebadac arian miCneulni. avtori gvirCevs, rom mivbaZoT kulturebs, sadac dganan cxovelebTan, qalebsac, bavSvebze zrunvis gamo, bunebasTan ufro mWidro
mamakacisa da qalis sqesobriv rolebs Soris sxvaoba minimaluria, radgan amiT kavSirSi ganixilaven. swored am mizeziT, Tavad qalebic sakmaod ,,bavSvur”
maTi statusebis gaTanabrebas vuwyobT xels. unda aRiniSnos, rom avtoris arsebebad arian miCneulni.
argumentebi udavod sainteresoa, Tumca, imis Sesafaseblad, Tu ramdenad Sinauri sazogadoebrivis sapirispirod. Tumca qalebis reproduqciuli
damajerebelia isini, aucilebelia maTi detaluri ganxilva. aqtivobebi ar aiZulebs maT aucileblad saxlTan axlos yofnas, isini ufro
is faqtic ki, rom qalebi met dros atareben bavSvebTan — sakmaod ,,Tav- metad arian orientirebulni saSinao saqmeebze, rac martivad uTavsdeba bavSvis
Seukavebel da arasocializebul arsebebTan,” ver gamoiwvevs qalis ,,bavSvur” movlas. imave mizeziT, mamakacebi ufro metad arian CarTulni ,,sazogadoebriv”
arsebad formirebas. ara bavSvTan xangrZlivi urTierToba aqcevs qals aqtivobebSi, rac maT saxlsa da bavSvebs aSorebs. sazogadoebrivi sfero, sadac
infantilur arsebad, aramed xSirad, piriqiT, qalis xangrZlivi mzrunveloba mamakacebi dominireben, TiTqmis yovelTvis imsaxurebs met kulturul
iwvevs misi vaJis infantilur mamakacad Camoyalibebas. xSiria SemTxvevebi, roca pativiscemas, vidre qalebis Sinauri, nakleb TvalsaCino aqtivobebi.
meuRleebis xangrZlivi aryofnis gamo, aseTi qalebi vaJkacur Tvisebebsac obieqturi urTierTobebi da ojaxuri cxovreba. fsiqologebi akvirdebian,
iTavseben, sakmaod aqtiurebi da mebrZolebi xdebian, da ojaxis marTvis Tu ra gziT acnobiereben bavSvebi TavianT sqesobriv kuTvnilebas. sam wlamde
sadaveebsac euflebian. amdenad, xSirad swored mamakacebi ufro infantilur bavSvi ver acnobierebs, vaJia is Tu gogona. sami wlidan ki misi ganviTarebis erT-
arsebebad gvevlinebian, gansakuTrebiT, iseT tradiciul koleqtivistur erTi amocanaa emociurad daculad da bednierad igrZnos Tavi imis gamo, rom is
kulturebSi, rogoric saqarTveloa, razec qarTvelTa yoveldRiur metyve- vaJia an gogona.
lebaSi farTod gavrcelebuli xatovani gamoTqmebic metyvelebs, kerZod, swored aq xdeba ganmsazRvreli dedis, rogorc bavSvis ZiriTadi aRmzrdelis
,,dedikos biWi,” ,,dedis nebieri,” ,,dedis kalTas amofarebuli” da sxv. swored is roli. patara gogonebic da vaJebic mijaWvulni arian dedaze da surT hgavdnen
epiTetebia, romelTac dedis moWarbebuli mzrunvelobiT garSemortymul, mas. magram patara vaJi male aRmoaCens, rom is ver gaxdeba dedis msgavsi; is unda
infantilur qarTvel mamakacebs amkoben xolme. iyos mamis msgavsi _ im didi mamrobiTi sqesis pirovnebisa, romelsac mcire xniT
ver daveTanxmebi avtors imaSic, rom umamod gazrdili vaJis xvedri Tu xvdeba dilas da saRamos. vaJi xelfexSeboWilia, radgan is ver darCeba dedaze
aucileblad ,,susti da ambivalenturi maskulinuri identurobaa,” risi mijaWvuli, magram amave dros misi misabaZi nimuSi xSirad ar aris saxlSi. amitom
kompensirebis meqanizmsac qalebisa da maTi saqmisgan — bavSvebis movlisgan is SeiZleba Seipyros Rrma da aracnobierma eWvebma _ moaxerxebs Tu ara Tavi
distancireba warmoadgens, rac, Tavis mxriv, momdevno TaobebSi mamasa da vaJs gaarTvas mamakacis rols.
Soris gaucxoebis mizezi xdeba. xSirad swored umamod gazrdili vaJebi xdebian magram zrdis kvaldakval, vaJi acnobierebs, rom mamakacad yofna privilegiebis
saukeTeso meuRleebi da mamebi, radgan maT Tavad iwvnies umamobis mZime xvedri, matarebelia. Tu kaci ,,namdvili mamakacia,” socialurad is qalze ufro
mTeli bavSvoba xedavdnen, Tu rogor itanjeboda deda, iTavsebda ra mniSvnelovan adgils ikavebs. aq kvlav safrTxe emuqreba mis maskulinobas: axla
erTdroulad qalisa da mamakacis funqciebs, ganicades mamis Tanadgomis arqona mTeli mondomebiT unda daumtkocos sakuTar Tavs da mTel samyaros, rom is
cxovrebis yvelaze krizisul periodebSi, amdenad, sakuTari gamocdilebis namdvili mamakacia. rogor unda gaakeTos es? yvelaze martivi da usafrTxo gzaa,
safuZvelze, isini, piriqiT, cdiloben saukeTeso meuRleebi da mamebi gaxdnen da rac SeiZleba metad CamoSordes qalebs da maT aqtivobebs, Caiklas da uari Tqvas
mudam mxarSi daudgnen sakuTar vaJebs, raTa es ukanasknelni msgavs yvela ,,qalur” Tvisebasa da impulsze sakuTar TavSi. ukidures SemTxvevaSi, amis
mdgomareobaSi ar aRmoCndnen. istoriaSi araerTi gamoCenili adamiania, romlis gakeTeba SeiZleba qalisadmi Ria zizRiTa da cudi mopyrobiT. an mamakaci ubralod

42 35
Tavs aridebs qals, garda im SemTxvevebisa, roca saSinao da sqesobrivi moTxov- vardebian kacebs `adamianurobisa~ da kulturuli aspeqtiT. is faqti, rom qalebs
nilebebi unda daikmayofilos, atarebs ra danarCen dros mamakacebisagan Semdgar xangrZlivad uwevT yofna arasocializebul arsebebTan _ bavSvebTan, ar
jgufebSi; an, raoden paradoqsuladac ar unda JRerdes, man SeiZleba gaaidealos da SeiZleba CavTvaloT maT minusad. piriqiT, SeiZleba iTqvas, rom maTi wvlili
gaaRmerTos qalebi. esec uzrunvelyofs qalebTan usafrTxo distancias, Tumca Tan ganmsazRvrelia aseTi arsebebis kulturul adamianebad CamoyalibebaSi.
axlavs ,,qaluri srulyofilebis” warmoudgeneli moTxovnebi.
ra strategiac ar unda iyos gamoyenebuli, is saSualebas aZlevs daucvel savarjiSo #6: SeadareT erTmaneTs avtoris poziciis Sefasebis warmod-
mamakacs SeniRbos aracnobieri ,,SiSi qalebisadmi.” misi yvelaze adreuli genili nimuSebi. miuTiTeT maTi Zlieri da susti mxareebi.
asociaciebi xom dedas ukavSirdeba, romelic Zlevamosilad eCveneboda. es
grZnoba, kombinirebuli mis adreul deprivaciasTan aiTvisos mamakacis roli, savarjiSo #7: kritikis pirveli versiis Seqmna da jgufSi prezentacia.
Trgunavs mas da arwmunebs, rom qalebs SeuZliaT raRacnairad Semoacalon misi studentebi afaseben erTmaneTis naSromebs, rasac kritikis saboloo versiis
maskulinuri identuroba. Seqmna mohyveba.
amgvarad, CvenTvis TvalsaCinoa, Tu rogor gadadis Taobidan Taobaze
maskulinuri daucveloba. umamo vaJs uviTardeba susti da ambivalenturi kritikis nimuSi 1
maskulinuri identuroba. am daucvelobis kompensaciis mizniT, siymawvilesa da
mozrdil asakSi is axdens distancirebas qalebisagan da ,,qalebis saqmisagan.” ra kritika meri stiuart van liuvenis statiisa `sxva kulturebidan danaxva:
warmoadgens qalis ZiriTad saqmes? bavSvebis movla. amdenad, is Tavs aridebs unda eSinodeT mamakacebs ,qalebis saqmisa’?~
sakuTar vaJebTan kontaqts da gaucnobiereblad uwyobs xels maTSi daucveli
maskulinobis, qalebisadmi SiSis da qalis uarmyofeli qcevis ganviTarebas. meri stiuart van liuveni Tavis statiaSi `sxva kulturebidan danaxva: unda
aris raime gamosavali am mojadoebuli wridan? radganac kulturebi eSinodeT mamakacebs `qalebis saqmisa~ ganixilavs qalTa da mamakacTa socialur
gansxvavdebian imiT, Tu ra moculobiT usvamen xazs kerZo/sazogadoebrivs, statusebs, maT saqmianobasa da mniSvnelobas sazogadoebriv cxovrebaSi. avtori
albaT, kargi iqneboda migvebaZa kulturisaTvis, romelsac minimumze dahyavs yuradRebas amaxvilebs imaze, rom qalTa ZiriTadi saqmianoba _ bavSvebis
sqesobrivi rolebi mamakacebsa da qalebs Soris. minda nimuSad moviyvano aRzrda, saojaxo saqme _ ver imsaxurebs saTanado Sefasebas da erTgvar martiv
sakuTari gamokvleva centralur afrikaSi mcxovreb pigmis erTan dakavSirebiT, bunebriv procesad aRiqmeba; maSin, rodesac mamakacTa nebismieri saqmianoba,
romelic jer kidev nadiroba-SegrovebiT irCens Tavs. iqneba es nadiroba pirvelyofil tomebSi Tu Tanamedrove did politikaSi
Tumca pigmis erSi sqesobrivi rolebi garkveulwilad diferencirebulia, monawileoba, yvela kulturaSi yovelTvis meti pativiscemisa da dafasebis Rirsi
eris simcire da mobiloba moiTxovs yvela wevris mWidro TanamSromlobas. xdeba. amis mizezebs ki avtori qaluri bunebis TaviseburebebSi eZebs. Tumca,
qalebi da bavSvebi exmarebian mamakacebs nadirobaSi; qals SeuZlia daavalos umjobesia ufro dawvrilebiT SevexoT zogierT mniSvnelovan sakiTxs.
qmars bavSvis movla, sanam TviTon sadils amzadebs. bebia-babuebi uvlian avtoris mier ganxiluli mosazreba, rom qalebi ufro axlos dganan
SviliSvilebs, roca maTi mSoblebi nadiroba-SegrovebiT arin dakavebulni. aq bunebasTan, xolo mamakacebi kulturasTan, sworad ar mimaCnia. marTalia, qalis
kerZo/sazogadoebrivad dayofa nakleb mniSvnelovania. gansakuTrebiT reproduqciuli funqciebi moiTxovs met dros da energias, magram es imas ar
saintereso ki is faqtia, rom mcire sxvaoba monadire-SemgrovebelTa sqesobriv niSnavs, rom qalebi kulturas mowyvetilebi arian. cxovreba gviCvenebs, rom
rolebs Soris da maTi mWidro TanamSromloba iwvevs mamakacebsa da qalebs Soris qalebi ufro religiurni arian da xelovnebis siyvarulSic ar Camouvardebian
Zlier inteleqtualur msgavsebas. mamakacebs. garda amisa, socialuri fsiqologiidan cnobilia, rom maTTan ufro
ra SeiZleba aqedan viswavloT sakuTari situaciis Sesaxeb? zogierTi metad vlindeba iseTi wminda adamianuri Tvisebebi, rogoricaa empaTia,
kulturanTropologi amtkicebs, rom savaldebuloa vimoZraoT ori mimar- TanagrZnoba, filantropia, altruizmi, maSin rodesac mamakacebTan gacilebiT
TulebiT: mamakacebi unda dauaxlovdnen saojaxo sferos, miiReben ra Warbadaa agresia. agreTve, dadgenilia, rom mamrobiTi sqesisTvis mTavaria
monawileobas bavSvebis socializaciasa da saojaxo saqmeebis keTebaSi; qalebma ki sqesobrivi moTxovnilebis dakmayofileba, xolo mdedrobiTi sqesisTvis _
Tanabari monawileoba unda miiRon sazogadoebriv saqmianobasa da kulturaSi. grZnoba. yovelive zemoTqmulidan gamodis, rom qalebi srulebiTac ar Camo-
mxolod aseT SemTxvevaSi gaizrdeba maTi statusi. uvardebian mamakacebs `adamianurobisa~ da kulturuli aspeqtiT. is faqti, rom
aseTi cvlilebebi ar aqcevs mamakacebs qalebad da qalebs mamakacebad. rac qalebs xangrZlivad uwevT yofna arasocializebul arsebebTan _ bavSvebTan, ar
arsebiTia qalis saqmianobis statusis asamaRleblad, aris ara sqesobrivi SeiZleba CavTvaloT maT minusad. piriqiT, SeiZleba iTqvas, rom maTi wvlili
rolebis arsebobis ignorireba, aramed daaxloeba, TanamSromloba da moqniloba ganmsazRvrelia aseTi arsebebis kulturul adamianebad CamoyalibebaSi.
im rolebisa, romelTac mamakacebi da qalebi inawileben. sinamdvileSi, maSinac ki, rogorc meore Teoria ambobs, qalebis dabali statusi ganisazRvreba maTi
roca mamakacebi da qalebi saerTo amocanas asruleben, magaliTad, bavSvis movla, saSinao saqmianobaSi CarTulobiT. Tumca unda iTqvas, rom mravali qali axerxebs
maTi midgoma sakmaod gansxvavebulia da bevri am stilistur sxvaobaTagan sazogadoebriv aqtivobasac saxlis saqmeebis gverdiT. imis Tqmac SeiZleba, rom
namdvilad aRmoCndeba xolme damkvidrebis Rirsi. isini xels uwyoben mamakacebis sazogadoebriv saqmianobas, uvlian ra maT da maT
Svilebs. winaaRmdeg SemTxvevaSi, bevri ram mamakacebis gasakeTebeli iqneboda da
statiis Sejamebis nimuSi 1 naklebi dro darCebodaT sazogadoebrivi moRvaweobisaTvis.
ganviTarebis fsiqologiidan cnobilia, rom ojaxuri urTierTobebi marTlac
meri stiuart van liuveni Tavis statiaSi `sxva kulturebidan danaxva: unda gadamwyvet rols TamaSobs sakuTar sqesTan identifikaciaSi. patara biWebs
eSinodeT mamakacebs ,qalebis saqmisa’?” ganixilavs qalTa da mamakacTa socialur Tavidanve aswavlian, rom gogonebze `kargebi~ unda iyvnen. `ra gogosaviT
statusebs, maT saqmianobasa da mniSvnelobas sazogadoebriv cxovrebaSi. avtori iqcevi?~; `ra gatirebs, gogo xom ara xar?~; `biWebs arafris ar unda eSinodeT!~ _
yuradRebas amaxvilebs imaze, rom qalTa ZiriTadi saqmianoba _ bavSvebis aseTi SeniSvnebi yoveldRiurad esmiT maT. garSemomyofebis miTiTebebis
aRzrda, saojaxo saqme _ ver imsaxurebs saTanado Sefasebas da erTgvar martiv Sesabamisad, isini iZulebulni xdebian uari Tqvan `qalur~ gamovlinebebze, raTa
bunebriv procesad aRiqmeba; maSin, rodesac mamakacTa nebismieri saqmianoba, daimsaxuros mowoneba. marTalia isic, rom mama Tavisi saqcieliT xels uwyobs
iqneba es nadiroba pirvelyofil tomebSi Tu Tanamedrove did politikaSi biWSi qalebis saqmisadmi SiSis ganviTarebas, ramdenadac bavSvi baZavs mas,
monawileoba, yvela kulturaSi yovelTvis meti pativiscemisa da dafasebis Rirsi rogorc avtoritets. aqedan SeiZleba iTqvas, rom `qalurobisadmi~ SiSi
xdeba. amis mizezebs ki avtori qaluri bunebis TaviseburebebSi eZebs. daswavlis Sedegia.

36 41
meis ideebi saTanadod perifrazirebulia da saWiroebis adgilas brWyalebic statiis Sejamebis nimuSi 2
gamoyenebulia [The Guide to Grammar and Writing (2001). Capital Community College
Foundation. Retrieved April, 26, 2004, from http:/www.webster.comment.edu.grammar/index.htm] meri stiuart van liuvenis statia `sxva kulturebidan danaxva: unda eSinodeT
amdenad, plagiatis Tavidan asacileblad: mamakacebs ,qalebis saqmisa’?~ exeba TiTqmis yvela sazogadoebaSi damkvidrebul
• brWyalebSi CasviT yvelaferi, rasac uSualod teqstidan iRebT; genderul stereotipebs, rac qalebs dabal statuss aniWebs, mamakacebs ki -
• perifrazireba moaxdineT, magram darwmundiT, rom sityvebs ubralod ki maRals. am sakiTxTan dakavSirebiT, avtori ganixilavs ramdenime Teorias.
ar ucvliT adgils an sinonimebiT anacvlebT, aramed avtoris mxolod ideebs pirveli Teoriis Tanaxmad, mamrobiTi sqesis warmomadgenelTa maRali statusi
tovebT da maT sakuTari sityvebiT gadmoscemT. amisaTvis, teqsts rom waikiT- aixsneba imiT, rom isini ufro axlos dganan kulturasTan; rac Seexeba
xavT, wigni daxureT da ise gadmoeciT Sinaarsi; mdedrobiTi sqesis warmomadgenlebs, sxva ZuZumwovar cxovelebTan saerTo
reproduqciuli funqciebis gamo, maT bunebasTan ufro axlos mdgomad miiCneven.
• SeadareT Tqvens mier perifrazirebuli monakvTi originals, raTa rogorc aRniSnuli Teoria ambobs, reproduqcia da TavianTi TvisebebiT
darwmundeT, rom SemTxveviT msgavsi frazebi an winadadebebi ar gamogiyenebiaT cxovelebTan axlos mdgomi bavSvebis aRzrda, qalebisgan did energiasa da
da rom informacia akuratulad gaqvT gadmocemuli. Zalisxmevas moiTxovs, ris gamoc maT aRar rCebaT dro kulturuli
saqmianobisTvis _ religiisTvis, xelovnebisTvis da sxva. meore Teoriis
savarjiSo #4. pedagogi aZlevs studentebs teqsts da sxvadasxva winada- Tanaxmad, mamakacTa maRali statusi imiT aixsneba, rom isini ewevian
debebs am teqstidan, romlebic plagiatis nimuSebs warmoadgens. pedagogi sTxovs sazogadoebriv moRvaweobas, qalebi ki umetesad saSinao saqmeebiT arian
studentebs moaxdinon am winadadebebis perifrazireba im formiT, rom isini aRar dakavebulni. mesame Teoriis Tanaxmad, fsiqologebis mier dadgenilia, rom bavSvi
warmoadgendnen plagiatis nimuSebs. 3 wlidan iwyebs sqesTan mikuTvnebulobis gacnobierebas. am droidan biWma uari
unda Tqvas dedisadmi mijaWvulobaze da survilze hgavdes mas. igi cdilobs
mas Semdeg rac studentebi praqtikulad gaecnen perifrazirebisa da citi- mibaZos mamas, magram vinaidan mas iSviaTad xedavs, uCndeba SiSi, Tu ramdenad
rebis, agreTve, plagiatobis Tavidan acilebis teqnikas, da kritikis Sesavli- kargad daeufleba mamakacis rols. amave dros, biWi TandaTan aRmoaCens, rom
saTvis, miTiTebuli statiis Sejamebac moaxdines, isini kritikis ZiriTad nawil- `mamakacobasTan~ bevri upiratesobaa dakavSirebuli da meti mondomebiT
ze gadadian da avtoris argumentebis Sefasebasa da maTze refleqsias axdenen. cdilobs iqces namdvil mamakacad, ris gamoc uars ambobs yovelgvar `qalur~
Tvisebasa da qcevaze, anu gaurbis `qalurobas~. xdeba ra mama, is gaurbis
savarjiSo #5: zemoT ganxiluli kritikuli kiTxvis teqnikis gamoyenebiT, SvilebTan urTierTobas, rogorc qalebis saqmes da Tavisi saqcieliT, mis
studentebi axdenen savarjiSo 2-Si wardgenili statiis analizsa da Sefasebas, vaJebSic nergavs qalebisadmi SiSs. statiis avtori sqesobrivi rolebis
kerZod, isini avtoris ZiriTad argumentebs aanalizeben da TavianT pozicias daaxloebis da TanamSromlobis momxrea, rac udavod mowonebas imsaxurebs. bolo
gamoxataven maTTan mimarTebaSi, rasac, Tavis mxriv, Sesabamisi mxardaWeriT unda moeRos araswor genderul crurwmenebs da qalisa da mamakacis rolebis
ganamtkiceben. mkveTr gamijvnas, vinaidan amas araviTari safuZveli ara aqvs.
avtoris poziciis Sefasebis nimuSi 1 savarjiSo #3. SeadareT erTmaneTs Sejamebis warmodgenili nimuSebi.
miuTiTeT maTi Zlieri da susti mxareebi.
avtori aRniSnavs, rom qalebs yvela kulturaSi bunebasTan ufro axlos
mdgomad miiCneven, vidre mamakacebs, ris gamoc maT naklebi Rirebuleba eniWebaT rogorc aRiniSna, yovelTvis rekomendebulia avtoris ideebis sakuTari
da, maTi bunebrivi reproduqciuli funqciebidan gamomdinare, naklebad mona- sityvebiT gadmocema, garda im SemTxvevebisa, roca avtori imdenad efeqturad
wileoben politikur, ekonomikur, savaWro, teqnologiur procesebSi; aseve gadmoscems saTqmels, rom Zalian gagviWirdeba perifrazirebis gziT mkiTxvels
xelovnebasa da religiaSi. magram unda SevniSnoT, rom arc erT adamians ar misi ideebis `mTeli eSxi~ davanaxoT; anda mocemul frazaSi avtoris sakvanZo
SeuZlia realurad gansazRvros da gadaWriT amtkicos raime sakiTxisadmi ideebia Cadebuli, rac CvenSi yvelaze Zlier reaqcias (pozitiurs Tu negatiurs)
damokidebuleba yvela kulturaSi. vinaidan yovelTvis arsebobs gamonaklisi, iwvevs da gvsurs, mkiTxvels mTeli sisruliT warmovudginoT es monakveTi; aris
albaT, umjobesi iqneboda eTqva, CvenTvis cnobil umetes kulturebSi, radgan SemTxvevebi, roca mkiTxvels swored avtoris Txrobis stilsa Tu enis specifikas
arsebobda matriarqatis xana, roca qals wamyvani roli ekisreboda da arsebobs vacnobT. udavoa, rom aseT dros aucileblad mogviwevs avtoris sityvebis
Tanamedrove saxelmwifoebi, sadac qveynis umaRlesi sakanonmdeblo Tu citireba.
aRmasrulebeli xelisuflebis TiTqmis 50%-s qalebi Seadgenen, mag.: SvedeTi, citirebas Tavisi mkacri wesebi aqvs, romlebic yovelTvis unda davicvaT:
fineTi da a.S.
• Tu citatis sigrZe 3-4 xazs (daaxloebiT 50 sityvas) ar aRemateba,
avtoris poziciis Sefasebis nimuSi 2 maSin is pirdapir Cvens teqstSi unda CavrToT da ormag brWyalSi CavsvaT;
• Tu citatis sigrZe 5 xazi da metia (daaxloebiT 50 sityvaze meti),
avtoris mier ganxiluli mosazreba, rom qalebi ufro axlos dganan maSin is Cveni teqstisagan unda gamovacalkevoT, gverdis SuSi
bunebasTan, xolo mamakacebi kulturasTan, sworad ar mimaCnia. marTalia, qalis gavaTanabroT, veli davuviwrovoT (aris SemTxvevebi, roca intervalsac
reproduqciuli funqciebi moiTxovs met dros da energias, magram es imas ar amcireben xolme) da, rac mTavaria, araviTar SemTxvevaSi brWyalebSi ar
niSnavs, rom qalebi kulturas mowyvetilebi arian. cxovreba gviCvenebs, rom movaTavsoT;
qalebi ufro religiurni arian da xelovnebis siyvarulSic ar Camouvardebian • Tu vaxdenT iseTi monakveTis citirebas, sadac avtors Tavad aqvs
mamakacebs. garda amisa, socialuri fsiqologiidan cnobilia, rom maTTan ufro gamoyenebuli citata, maSin avtoris sityvebi, Cveulebrivad, or brWalSi
metad vlindeba iseTi wminda adamianuri Tvisebebi, rogoricaa empaTia, Caismeba, masTan citirebuli monakveTi ki _ TiTo brWyalSi;
TanagrZnoba, filantropia, altruizmi, maSin rodesac mamakacebTan gacilebiT • Tuki avtoris grZel citatas movuxmobT, romelSic, agreTve citataa
Warbadaa agresia. agreTve, dadgenilia, rom mamrobiTi sqesisTvis mTavaria moTavsebuli, rogorc viciT, grZeli citata brWyalSi ar Caismeba, masSi
sqesobrivi moTxovnilebis dakmayofileba, xolo mdedrobiTi sqesisTvis _ arsebuli citata ki, Cveulebriv, or brWyalSi;
grZnoba. yovelive zemoTqmulidan gamodis, rom qalebi srulebiTac ar Camou- • Tu citataSi garkveuli sityvis an Tundac frazis gamotoveba gvsurs,

40 37
sam wertils vsvamT gamotovebuli sityvis/frazis adgilas; plagiati imiT isjeba, rom studentis naSromi pirdapir Rebulobs arada-
• Tuki citatis koreqtirebis da masSi sakuTari ideis CarTvis survili makmayofilebel Sefasebas, Tundac masSi genialuri ideebi iyos warmodgenili;
gagviCnda, sakuTari sityvebi frCxilebSi unda movaTavsoT. zogierT SemTxvevaSi ki, students kursis gavlac xelaxla uwevs. konkretuli
rac Seexeba, citataSi sasveni niSnebis gamoyenebas, wertili da mZime magaliTis safuZvelze, ganvixiloT plagiatis Tavidan acilebis teqnika. warmo-
yovelTvis brWyalis SigniTaa, danarCeni sasveni niSnebi ki _ brWyals gareT, gidgenT monakveTs e. t. meis naSromidan `amerikuli ojaxis miTebi da realoba~:
Tu, ra Tqma unda, isini Tavad avtoris citatas ar axlavs. [Leki, I. (2nd ed.). (1998). `radgan qalebis xelfasi kvlavac im mcdari warmodgenis amsaxvelia, rom
Academic Writing. Exploring Processes and Strategies. Cambridge: Cambridge University Press.] swored mamakacebi arian ojaxis marCenalni, martoxela dedebs iSviaTad Tu
SeswevT unari adekvaturad uzrunvelyon sakuTari Tavi da maTi Svilebi. da
citirebaze saubrisas, aucilebelia gavecnoT, Tu rogor xdeba citirebuli, radgan samuSao kvlav im mosazrebis safuZvelzea organizebuli, rom qalebi
an Tundac perifrazirebuli da Sejamebuli monakveTis bolos avtoris miTiTeba. saxlSi unda darCnen SvilebTan erTad, Tumca ki dedebis sakmaod mcire
rogorc wesi, bibliografiis miTiTebis sxvadasxva sistemas am mxriv Tavisi raodenobas aqvs amis saSualeba, bavSvebis movlis SesaZleblobebi, samwuxarod,
specifika aqvs. Cven amerikis fsiqologiuri asociaciis (APA) mier kvlav araadekvaturi rCeba SeerTebul StatebSi~.
SemoTavazebuli bibliografiis miTiTebis sistemiT vixelmZRvanelebT, radgan,
erTi mxriv, is Tanamedrove msoflioSi erT-erTi yvelaze gavrcelebulia, meore I versia: radgan qalebis xelfasi kvlav im mcdari Sexedulebis gamomxatvelia,
mxriv ki, samaod popularulia socialur mecnierebebSi. rom swored mamakacebi arian Semomtanni ojaxSi, martoxela dedebs Zalian uWirT
sakuTari Tavisa da maTi Svilebis rCena. garda amisa, radgan samuSao kvlav im
APA sistemis Tanaxmad, iseT mcire zomis nawarmoebSi, rogoricaa kritika,
principzea agebuli, rom qalebi ZiriTad dros ojaxSi unda atarebdnen
analitikuri referati, an Tundac Jurnalis statia, wyaro sqolioSi ki ar unda
SvilebTan erTad, bavSvze zrunvis xelSemwyobi garemo SeerTebul StatebSi
mivuTiToT, aramed pirdapir teqstSi, uSualod moxseniebisTanave. aseT
kvlav araadekvaturi rCeba.
miTiTebas `CarTuli~ hqvia da misi gamoyenebisas mkacrad unda davicvaT Semdegi
es versia plagiatis nimuSia, radgan masSi zedmiwevniTaa warmodgenili ori-
wesebi:
ginalSi mocemuli winadadebebis wyoba da sityvebis Tanmimdevroba. studenti
• mTliani naSromis Sejamebisas, Sejamebuli paragrafis bolos, frCxilebSi sinonimebiT anacvlebs sityvebs da gamotovebs erT frazas, magram mTliani
moTavsdeba avtoris gvari da publikaciis TariRi, romlebic mZimiT gamoiyofa; teqsti Zalian waagavs originals.
• Tu avtori moxseniebulia Sejamebul teqstSi, frCxilebSi mxolod
publikaciis TariRi iqneba miTiTebuli; II versia: rogorc e.t. mei aRniSnavs, `qalebis xelfasi kvlav im mcdari war-
• Tu avtorica da publikaciis TariRic moxseniebulia Sejamebul teqstSi, modgenis amsaxvelia, rom swored mamakacebi arian ojaxis marCenalni~ (2001, gv.
`CarTulis~ gamoyeneba saWiro aRaraa; 88), amitom mraval martoxela dedas uWirs sakuTari Tavisa da Svilebis
• Tu garkveuli qveTavis an paragrafis perifrazirebas vaxdenT, anda adekvaturi rCena. garda amisa, radgan samuSao im principzea agebuli, rom qalebi
uSualod citata mogvyavs, avtoris gvarTan da publikaciis TariRTan erTad, ojaxSi unda rCebodnen SvilebTan erTad, dRis centrebis mier SemoTavazebuli
aucileblad idgeba gverdis nomeric; momsaxureba am qveyanaSi `samwuxarod, kvlav araadekvaturi rCeba~ (mei, 2001, gv,
• roca naSroms ori avtori hyavs, yoveli miTiTebisas, CarTulSi orive 89).
avtoris gvari iqneba; es versiac plagiatis nimuSia, radgan, Tumca studenti ukve meis citirebas
• roca naSroms sami da meti avtori hyavs, pirveli miTiTebisas, CarTulSi axdens, misi teqsti mainc sakmaod axlosaa originalTan.
yvela avtoris gvari iqneba warmodgenili, Semdgomi miTiTebebisas ki _ mxolod
III versia: Cveni ekonomika kvlav im mcdari principiT xelmZRvanelobs, rom
pirveli avtoris gvari da aRniSvna `et al.,~ rac niSnavs `da sxvebi.~;
mamakacebi ojaxis mTavari marCenalni arian. amitom qalebs kvlav mamakacebze
• Tumca piradi werilebi, satelefono saubrebi da msgavsi masala, romlis dabali xelfasi aqvT. Sedegad, mravali martoxel deda ver axerxebs ojaxis
aRdgenac SeuZlebelia, ar aris miTiTebuli bibliografiaSi teqstis Semdeg, saTanadod rCenas. garda amisa, adeqvaturi dRis centrebi jer kidev problemas
isini aucileblad miTiTebulia `CarTulSi~; warmoadgens SeerTebul StatebSi, im gavrcelebuli araswori Sexedulebis gamo,
• Tu garkveuli idea ramdenime wyaroSia moxseniebuli, misi miTiTeba rom dedebi umetes dros saxlSi atareben SvilebTan erTad.
Semdegi saxiT xdeba: es versiac plagiatis nimuSia, radgan, Tumca avtori ukeT axdens teqstis
_ erTi avtoris ramdenime naSromis miTiTeba, maTi gamocemis TariRis perifrazirebas da winadadebebis struqturasac cvlis, is arsad ar aRniSnavs,
mixedviT xdeba: (blumi, 1956, 1962). rom es meis ideebia da ara misi sakuTari. marTalia, meis mosazrebaTa nawili
_ Tu avtors ori naSromi erT welsaa gamocemuli, isini Semdegi saxiT unda cnobil faqtebs warmoadgens (qalebs mamakacebze naklebi xelfsi aqvT, marto-
ganvasxvavoT: (blumi, 1956a, 1956b). xela dedebis didi nawili siRaribeSi cxovrobs), magram mei iyenebs maT spe-
_ sxvadasxva avtorTa naSromebi maTi gvarebis anbanuri Tanmimdevrobis cifikuri da originaluri koncefciis asagebad, rasac studenti ugulebelyofs.
mixedviT unda miuTiToT da erTmaneTisagan wertil-mZimiT unda davaSoroT
(gouldi, 1989; smiti, 1983; terneri, 1989). [APA Catations. Retrieved 22 May, 2005, from IV versia: dRes qalebs naklebi Semosavali aqvT, vidre mamakacebs — imdenad
http:/www.webster.comment.edu/apa.htm.] naklebi, rom mraval martoxela dedas da maT Svilebs siRaribis zRvarze an mis
miRmac ki uwevT cxovreba. e.t. mei asabuTebs, rom es situacia nawilobriv imiTaa
da bolos, perifrazireba-Sejameba-citirebaze saubrisas, SeuZlebelia gamowveuli, rom kvlavac arsebobs mcdari Sexeduleba, rom `swored mamakacebi
gverdi avuaroT plagiatis Temas. arian ojaxis marCenalni~ (2001, gv. 89). mei imasac ambobs, rom amerikaSi kvlav
plagiat nebiT Tu uneblied, sxvisi ideebis sakuTar ideebad gasaRebelia. es dominanturia azri, rom bavSviani dedebi umetesad saxlSi rCebian, raTa Svilebs
`ideebi~ SeiZleba iyos nabeWdi an sityvieri masala, dawyebuli martivi mouaron (2001, gv. 89).
winadadebebiTa da damTavrebuli mTeli paragrafebiT; amasTan, es SeiZleba iyos Cemi azriT, msgavsi situacia nakleb tipuria dRes, roca qveyanaSi sul ufro
statistikuri monacemebi, laboratoriuli Sedegebi, xelovnebis nimuSebi da a.S. meti dRis centri ixsneba da arc ZiZebis raodenobas unda vuCiodeT...
`sxvebis~ qveS moiazreba rogorc naSromTa avtorebi, Jurnalebis kritikosebi, am versiaSi adgili aris plagiati. studenti iyenebs cnobil fqtebs meis
enciklopediaTa Semdgenelni da sxv., ise eleqtronuli wyaroebi. naSromidan, magram xazs usvams avtoris dakvnebs da ar cdilobs maT miTvisebas.

38 39
sam wertils vsvamT gamotovebuli sityvis/frazis adgilas; plagiati imiT isjeba, rom studentis naSromi pirdapir Rebulobs arada-
• Tuki citatis koreqtirebis da masSi sakuTari ideis CarTvis survili makmayofilebel Sefasebas, Tundac masSi genialuri ideebi iyos warmodgenili;
gagviCnda, sakuTari sityvebi frCxilebSi unda movaTavsoT. zogierT SemTxvevaSi ki, students kursis gavlac xelaxla uwevs. konkretuli
rac Seexeba, citataSi sasveni niSnebis gamoyenebas, wertili da mZime magaliTis safuZvelze, ganvixiloT plagiatis Tavidan acilebis teqnika. warmo-
yovelTvis brWyalis SigniTaa, danarCeni sasveni niSnebi ki _ brWyals gareT, gidgenT monakveTs e. t. meis naSromidan `amerikuli ojaxis miTebi da realoba~:
Tu, ra Tqma unda, isini Tavad avtoris citatas ar axlavs. [Leki, I. (2nd ed.). (1998). `radgan qalebis xelfasi kvlavac im mcdari warmodgenis amsaxvelia, rom
Academic Writing. Exploring Processes and Strategies. Cambridge: Cambridge University Press.] swored mamakacebi arian ojaxis marCenalni, martoxela dedebs iSviaTad Tu
SeswevT unari adekvaturad uzrunvelyon sakuTari Tavi da maTi Svilebi. da
citirebaze saubrisas, aucilebelia gavecnoT, Tu rogor xdeba citirebuli, radgan samuSao kvlav im mosazrebis safuZvelzea organizebuli, rom qalebi
an Tundac perifrazirebuli da Sejamebuli monakveTis bolos avtoris miTiTeba. saxlSi unda darCnen SvilebTan erTad, Tumca ki dedebis sakmaod mcire
rogorc wesi, bibliografiis miTiTebis sxvadasxva sistemas am mxriv Tavisi raodenobas aqvs amis saSualeba, bavSvebis movlis SesaZleblobebi, samwuxarod,
specifika aqvs. Cven amerikis fsiqologiuri asociaciis (APA) mier kvlav araadekvaturi rCeba SeerTebul StatebSi~.
SemoTavazebuli bibliografiis miTiTebis sistemiT vixelmZRvanelebT, radgan,
erTi mxriv, is Tanamedrove msoflioSi erT-erTi yvelaze gavrcelebulia, meore I versia: radgan qalebis xelfasi kvlav im mcdari Sexedulebis gamomxatvelia,
mxriv ki, samaod popularulia socialur mecnierebebSi. rom swored mamakacebi arian Semomtanni ojaxSi, martoxela dedebs Zalian uWirT
sakuTari Tavisa da maTi Svilebis rCena. garda amisa, radgan samuSao kvlav im
APA sistemis Tanaxmad, iseT mcire zomis nawarmoebSi, rogoricaa kritika,
principzea agebuli, rom qalebi ZiriTad dros ojaxSi unda atarebdnen
analitikuri referati, an Tundac Jurnalis statia, wyaro sqolioSi ki ar unda
SvilebTan erTad, bavSvze zrunvis xelSemwyobi garemo SeerTebul StatebSi
mivuTiToT, aramed pirdapir teqstSi, uSualod moxseniebisTanave. aseT
kvlav araadekvaturi rCeba.
miTiTebas `CarTuli~ hqvia da misi gamoyenebisas mkacrad unda davicvaT Semdegi
es versia plagiatis nimuSia, radgan masSi zedmiwevniTaa warmodgenili ori-
wesebi:
ginalSi mocemuli winadadebebis wyoba da sityvebis Tanmimdevroba. studenti
• mTliani naSromis Sejamebisas, Sejamebuli paragrafis bolos, frCxilebSi sinonimebiT anacvlebs sityvebs da gamotovebs erT frazas, magram mTliani
moTavsdeba avtoris gvari da publikaciis TariRi, romlebic mZimiT gamoiyofa; teqsti Zalian waagavs originals.
• Tu avtori moxseniebulia Sejamebul teqstSi, frCxilebSi mxolod
publikaciis TariRi iqneba miTiTebuli; II versia: rogorc e.t. mei aRniSnavs, `qalebis xelfasi kvlav im mcdari war-
• Tu avtorica da publikaciis TariRic moxseniebulia Sejamebul teqstSi, modgenis amsaxvelia, rom swored mamakacebi arian ojaxis marCenalni~ (2001, gv.
`CarTulis~ gamoyeneba saWiro aRaraa; 88), amitom mraval martoxela dedas uWirs sakuTari Tavisa da Svilebis
• Tu garkveuli qveTavis an paragrafis perifrazirebas vaxdenT, anda adekvaturi rCena. garda amisa, radgan samuSao im principzea agebuli, rom qalebi
uSualod citata mogvyavs, avtoris gvarTan da publikaciis TariRTan erTad, ojaxSi unda rCebodnen SvilebTan erTad, dRis centrebis mier SemoTavazebuli
aucileblad idgeba gverdis nomeric; momsaxureba am qveyanaSi `samwuxarod, kvlav araadekvaturi rCeba~ (mei, 2001, gv,
• roca naSroms ori avtori hyavs, yoveli miTiTebisas, CarTulSi orive 89).
avtoris gvari iqneba; es versiac plagiatis nimuSia, radgan, Tumca studenti ukve meis citirebas
• roca naSroms sami da meti avtori hyavs, pirveli miTiTebisas, CarTulSi axdens, misi teqsti mainc sakmaod axlosaa originalTan.
yvela avtoris gvari iqneba warmodgenili, Semdgomi miTiTebebisas ki _ mxolod
III versia: Cveni ekonomika kvlav im mcdari principiT xelmZRvanelobs, rom
pirveli avtoris gvari da aRniSvna `et al.,~ rac niSnavs `da sxvebi.~;
mamakacebi ojaxis mTavari marCenalni arian. amitom qalebs kvlav mamakacebze
• Tumca piradi werilebi, satelefono saubrebi da msgavsi masala, romlis dabali xelfasi aqvT. Sedegad, mravali martoxel deda ver axerxebs ojaxis
aRdgenac SeuZlebelia, ar aris miTiTebuli bibliografiaSi teqstis Semdeg, saTanadod rCenas. garda amisa, adeqvaturi dRis centrebi jer kidev problemas
isini aucileblad miTiTebulia `CarTulSi~; warmoadgens SeerTebul StatebSi, im gavrcelebuli araswori Sexedulebis gamo,
• Tu garkveuli idea ramdenime wyaroSia moxseniebuli, misi miTiTeba rom dedebi umetes dros saxlSi atareben SvilebTan erTad.
Semdegi saxiT xdeba: es versiac plagiatis nimuSia, radgan, Tumca avtori ukeT axdens teqstis
_ erTi avtoris ramdenime naSromis miTiTeba, maTi gamocemis TariRis perifrazirebas da winadadebebis struqturasac cvlis, is arsad ar aRniSnavs,
mixedviT xdeba: (blumi, 1956, 1962). rom es meis ideebia da ara misi sakuTari. marTalia, meis mosazrebaTa nawili
_ Tu avtors ori naSromi erT welsaa gamocemuli, isini Semdegi saxiT unda cnobil faqtebs warmoadgens (qalebs mamakacebze naklebi xelfsi aqvT, marto-
ganvasxvavoT: (blumi, 1956a, 1956b). xela dedebis didi nawili siRaribeSi cxovrobs), magram mei iyenebs maT spe-
_ sxvadasxva avtorTa naSromebi maTi gvarebis anbanuri Tanmimdevrobis cifikuri da originaluri koncefciis asagebad, rasac studenti ugulebelyofs.
mixedviT unda miuTiToT da erTmaneTisagan wertil-mZimiT unda davaSoroT
(gouldi, 1989; smiti, 1983; terneri, 1989). [APA Catations. Retrieved 22 May, 2005, from IV versia: dRes qalebs naklebi Semosavali aqvT, vidre mamakacebs — imdenad
http:/www.webster.comment.edu/apa.htm.] naklebi, rom mraval martoxela dedas da maT Svilebs siRaribis zRvarze an mis
miRmac ki uwevT cxovreba. e.t. mei asabuTebs, rom es situacia nawilobriv imiTaa
da bolos, perifrazireba-Sejameba-citirebaze saubrisas, SeuZlebelia gamowveuli, rom kvlavac arsebobs mcdari Sexeduleba, rom `swored mamakacebi
gverdi avuaroT plagiatis Temas. arian ojaxis marCenalni~ (2001, gv. 89). mei imasac ambobs, rom amerikaSi kvlav
plagiat nebiT Tu uneblied, sxvisi ideebis sakuTar ideebad gasaRebelia. es dominanturia azri, rom bavSviani dedebi umetesad saxlSi rCebian, raTa Svilebs
`ideebi~ SeiZleba iyos nabeWdi an sityvieri masala, dawyebuli martivi mouaron (2001, gv. 89).
winadadebebiTa da damTavrebuli mTeli paragrafebiT; amasTan, es SeiZleba iyos Cemi azriT, msgavsi situacia nakleb tipuria dRes, roca qveyanaSi sul ufro
statistikuri monacemebi, laboratoriuli Sedegebi, xelovnebis nimuSebi da a.S. meti dRis centri ixsneba da arc ZiZebis raodenobas unda vuCiodeT...
`sxvebis~ qveS moiazreba rogorc naSromTa avtorebi, Jurnalebis kritikosebi, am versiaSi adgili aris plagiati. studenti iyenebs cnobil fqtebs meis
enciklopediaTa Semdgenelni da sxv., ise eleqtronuli wyaroebi. naSromidan, magram xazs usvams avtoris dakvnebs da ar cdilobs maT miTvisebas.

38 39
meis ideebi saTanadod perifrazirebulia da saWiroebis adgilas brWyalebic statiis Sejamebis nimuSi 2
gamoyenebulia [The Guide to Grammar and Writing (2001). Capital Community College
Foundation. Retrieved April, 26, 2004, from http:/www.webster.comment.edu.grammar/index.htm] meri stiuart van liuvenis statia `sxva kulturebidan danaxva: unda eSinodeT
amdenad, plagiatis Tavidan asacileblad: mamakacebs ,qalebis saqmisa’?~ exeba TiTqmis yvela sazogadoebaSi damkvidrebul
• brWyalebSi CasviT yvelaferi, rasac uSualod teqstidan iRebT; genderul stereotipebs, rac qalebs dabal statuss aniWebs, mamakacebs ki -
• perifrazireba moaxdineT, magram darwmundiT, rom sityvebs ubralod ki maRals. am sakiTxTan dakavSirebiT, avtori ganixilavs ramdenime Teorias.
ar ucvliT adgils an sinonimebiT anacvlebT, aramed avtoris mxolod ideebs pirveli Teoriis Tanaxmad, mamrobiTi sqesis warmomadgenelTa maRali statusi
tovebT da maT sakuTari sityvebiT gadmoscemT. amisaTvis, teqsts rom waikiT- aixsneba imiT, rom isini ufro axlos dganan kulturasTan; rac Seexeba
xavT, wigni daxureT da ise gadmoeciT Sinaarsi; mdedrobiTi sqesis warmomadgenlebs, sxva ZuZumwovar cxovelebTan saerTo
reproduqciuli funqciebis gamo, maT bunebasTan ufro axlos mdgomad miiCneven.
• SeadareT Tqvens mier perifrazirebuli monakvTi originals, raTa rogorc aRniSnuli Teoria ambobs, reproduqcia da TavianTi TvisebebiT
darwmundeT, rom SemTxveviT msgavsi frazebi an winadadebebi ar gamogiyenebiaT cxovelebTan axlos mdgomi bavSvebis aRzrda, qalebisgan did energiasa da
da rom informacia akuratulad gaqvT gadmocemuli. Zalisxmevas moiTxovs, ris gamoc maT aRar rCebaT dro kulturuli
saqmianobisTvis _ religiisTvis, xelovnebisTvis da sxva. meore Teoriis
savarjiSo #4. pedagogi aZlevs studentebs teqsts da sxvadasxva winada- Tanaxmad, mamakacTa maRali statusi imiT aixsneba, rom isini ewevian
debebs am teqstidan, romlebic plagiatis nimuSebs warmoadgens. pedagogi sTxovs sazogadoebriv moRvaweobas, qalebi ki umetesad saSinao saqmeebiT arian
studentebs moaxdinon am winadadebebis perifrazireba im formiT, rom isini aRar dakavebulni. mesame Teoriis Tanaxmad, fsiqologebis mier dadgenilia, rom bavSvi
warmoadgendnen plagiatis nimuSebs. 3 wlidan iwyebs sqesTan mikuTvnebulobis gacnobierebas. am droidan biWma uari
unda Tqvas dedisadmi mijaWvulobaze da survilze hgavdes mas. igi cdilobs
mas Semdeg rac studentebi praqtikulad gaecnen perifrazirebisa da citi- mibaZos mamas, magram vinaidan mas iSviaTad xedavs, uCndeba SiSi, Tu ramdenad
rebis, agreTve, plagiatobis Tavidan acilebis teqnikas, da kritikis Sesavli- kargad daeufleba mamakacis rols. amave dros, biWi TandaTan aRmoaCens, rom
saTvis, miTiTebuli statiis Sejamebac moaxdines, isini kritikis ZiriTad nawil- `mamakacobasTan~ bevri upiratesobaa dakavSirebuli da meti mondomebiT
ze gadadian da avtoris argumentebis Sefasebasa da maTze refleqsias axdenen. cdilobs iqces namdvil mamakacad, ris gamoc uars ambobs yovelgvar `qalur~
Tvisebasa da qcevaze, anu gaurbis `qalurobas~. xdeba ra mama, is gaurbis
savarjiSo #5: zemoT ganxiluli kritikuli kiTxvis teqnikis gamoyenebiT, SvilebTan urTierTobas, rogorc qalebis saqmes da Tavisi saqcieliT, mis
studentebi axdenen savarjiSo 2-Si wardgenili statiis analizsa da Sefasebas, vaJebSic nergavs qalebisadmi SiSs. statiis avtori sqesobrivi rolebis
kerZod, isini avtoris ZiriTad argumentebs aanalizeben da TavianT pozicias daaxloebis da TanamSromlobis momxrea, rac udavod mowonebas imsaxurebs. bolo
gamoxataven maTTan mimarTebaSi, rasac, Tavis mxriv, Sesabamisi mxardaWeriT unda moeRos araswor genderul crurwmenebs da qalisa da mamakacis rolebis
ganamtkiceben. mkveTr gamijvnas, vinaidan amas araviTari safuZveli ara aqvs.
avtoris poziciis Sefasebis nimuSi 1 savarjiSo #3. SeadareT erTmaneTs Sejamebis warmodgenili nimuSebi.
miuTiTeT maTi Zlieri da susti mxareebi.
avtori aRniSnavs, rom qalebs yvela kulturaSi bunebasTan ufro axlos
mdgomad miiCneven, vidre mamakacebs, ris gamoc maT naklebi Rirebuleba eniWebaT rogorc aRiniSna, yovelTvis rekomendebulia avtoris ideebis sakuTari
da, maTi bunebrivi reproduqciuli funqciebidan gamomdinare, naklebad mona- sityvebiT gadmocema, garda im SemTxvevebisa, roca avtori imdenad efeqturad
wileoben politikur, ekonomikur, savaWro, teqnologiur procesebSi; aseve gadmoscems saTqmels, rom Zalian gagviWirdeba perifrazirebis gziT mkiTxvels
xelovnebasa da religiaSi. magram unda SevniSnoT, rom arc erT adamians ar misi ideebis `mTeli eSxi~ davanaxoT; anda mocemul frazaSi avtoris sakvanZo
SeuZlia realurad gansazRvros da gadaWriT amtkicos raime sakiTxisadmi ideebia Cadebuli, rac CvenSi yvelaze Zlier reaqcias (pozitiurs Tu negatiurs)
damokidebuleba yvela kulturaSi. vinaidan yovelTvis arsebobs gamonaklisi, iwvevs da gvsurs, mkiTxvels mTeli sisruliT warmovudginoT es monakveTi; aris
albaT, umjobesi iqneboda eTqva, CvenTvis cnobil umetes kulturebSi, radgan SemTxvevebi, roca mkiTxvels swored avtoris Txrobis stilsa Tu enis specifikas
arsebobda matriarqatis xana, roca qals wamyvani roli ekisreboda da arsebobs vacnobT. udavoa, rom aseT dros aucileblad mogviwevs avtoris sityvebis
Tanamedrove saxelmwifoebi, sadac qveynis umaRlesi sakanonmdeblo Tu citireba.
aRmasrulebeli xelisuflebis TiTqmis 50%-s qalebi Seadgenen, mag.: SvedeTi, citirebas Tavisi mkacri wesebi aqvs, romlebic yovelTvis unda davicvaT:
fineTi da a.S.
• Tu citatis sigrZe 3-4 xazs (daaxloebiT 50 sityvas) ar aRemateba,
avtoris poziciis Sefasebis nimuSi 2 maSin is pirdapir Cvens teqstSi unda CavrToT da ormag brWyalSi CavsvaT;
• Tu citatis sigrZe 5 xazi da metia (daaxloebiT 50 sityvaze meti),
avtoris mier ganxiluli mosazreba, rom qalebi ufro axlos dganan maSin is Cveni teqstisagan unda gamovacalkevoT, gverdis SuSi
bunebasTan, xolo mamakacebi kulturasTan, sworad ar mimaCnia. marTalia, qalis gavaTanabroT, veli davuviwrovoT (aris SemTxvevebi, roca intervalsac
reproduqciuli funqciebi moiTxovs met dros da energias, magram es imas ar amcireben xolme) da, rac mTavaria, araviTar SemTxvevaSi brWyalebSi ar
niSnavs, rom qalebi kulturas mowyvetilebi arian. cxovreba gviCvenebs, rom movaTavsoT;
qalebi ufro religiurni arian da xelovnebis siyvarulSic ar Camouvardebian • Tu vaxdenT iseTi monakveTis citirebas, sadac avtors Tavad aqvs
mamakacebs. garda amisa, socialuri fsiqologiidan cnobilia, rom maTTan ufro gamoyenebuli citata, maSin avtoris sityvebi, Cveulebrivad, or brWalSi
metad vlindeba iseTi wminda adamianuri Tvisebebi, rogoricaa empaTia, Caismeba, masTan citirebuli monakveTi ki _ TiTo brWyalSi;
TanagrZnoba, filantropia, altruizmi, maSin rodesac mamakacebTan gacilebiT • Tuki avtoris grZel citatas movuxmobT, romelSic, agreTve citataa
Warbadaa agresia. agreTve, dadgenilia, rom mamrobiTi sqesisTvis mTavaria moTavsebuli, rogorc viciT, grZeli citata brWyalSi ar Caismeba, masSi
sqesobrivi moTxovnilebis dakmayofileba, xolo mdedrobiTi sqesisTvis _ arsebuli citata ki, Cveulebriv, or brWyalSi;
grZnoba. yovelive zemoTqmulidan gamodis, rom qalebi srulebiTac ar Camou- • Tu citataSi garkveuli sityvis an Tundac frazis gamotoveba gvsurs,

40 37
Tavs aridebs qals, garda im SemTxvevebisa, roca saSinao da sqesobrivi moTxov- vardebian kacebs `adamianurobisa~ da kulturuli aspeqtiT. is faqti, rom qalebs
nilebebi unda daikmayofilos, atarebs ra danarCen dros mamakacebisagan Semdgar xangrZlivad uwevT yofna arasocializebul arsebebTan _ bavSvebTan, ar
jgufebSi; an, raoden paradoqsuladac ar unda JRerdes, man SeiZleba gaaidealos da SeiZleba CavTvaloT maT minusad. piriqiT, SeiZleba iTqvas, rom maTi wvlili
gaaRmerTos qalebi. esec uzrunvelyofs qalebTan usafrTxo distancias, Tumca Tan ganmsazRvrelia aseTi arsebebis kulturul adamianebad CamoyalibebaSi.
axlavs ,,qaluri srulyofilebis” warmoudgeneli moTxovnebi.
ra strategiac ar unda iyos gamoyenebuli, is saSualebas aZlevs daucvel savarjiSo #6: SeadareT erTmaneTs avtoris poziciis Sefasebis warmod-
mamakacs SeniRbos aracnobieri ,,SiSi qalebisadmi.” misi yvelaze adreuli genili nimuSebi. miuTiTeT maTi Zlieri da susti mxareebi.
asociaciebi xom dedas ukavSirdeba, romelic Zlevamosilad eCveneboda. es
grZnoba, kombinirebuli mis adreul deprivaciasTan aiTvisos mamakacis roli, savarjiSo #7: kritikis pirveli versiis Seqmna da jgufSi prezentacia.
Trgunavs mas da arwmunebs, rom qalebs SeuZliaT raRacnairad Semoacalon misi studentebi afaseben erTmaneTis naSromebs, rasac kritikis saboloo versiis
maskulinuri identuroba. Seqmna mohyveba.
amgvarad, CvenTvis TvalsaCinoa, Tu rogor gadadis Taobidan Taobaze
maskulinuri daucveloba. umamo vaJs uviTardeba susti da ambivalenturi kritikis nimuSi 1
maskulinuri identuroba. am daucvelobis kompensaciis mizniT, siymawvilesa da
mozrdil asakSi is axdens distancirebas qalebisagan da ,,qalebis saqmisagan.” ra kritika meri stiuart van liuvenis statiisa `sxva kulturebidan danaxva:
warmoadgens qalis ZiriTad saqmes? bavSvebis movla. amdenad, is Tavs aridebs unda eSinodeT mamakacebs ,qalebis saqmisa’?~
sakuTar vaJebTan kontaqts da gaucnobiereblad uwyobs xels maTSi daucveli
maskulinobis, qalebisadmi SiSis da qalis uarmyofeli qcevis ganviTarebas. meri stiuart van liuveni Tavis statiaSi `sxva kulturebidan danaxva: unda
aris raime gamosavali am mojadoebuli wridan? radganac kulturebi eSinodeT mamakacebs `qalebis saqmisa~ ganixilavs qalTa da mamakacTa socialur
gansxvavdebian imiT, Tu ra moculobiT usvamen xazs kerZo/sazogadoebrivs, statusebs, maT saqmianobasa da mniSvnelobas sazogadoebriv cxovrebaSi. avtori
albaT, kargi iqneboda migvebaZa kulturisaTvis, romelsac minimumze dahyavs yuradRebas amaxvilebs imaze, rom qalTa ZiriTadi saqmianoba _ bavSvebis
sqesobrivi rolebi mamakacebsa da qalebs Soris. minda nimuSad moviyvano aRzrda, saojaxo saqme _ ver imsaxurebs saTanado Sefasebas da erTgvar martiv
sakuTari gamokvleva centralur afrikaSi mcxovreb pigmis erTan dakavSirebiT, bunebriv procesad aRiqmeba; maSin, rodesac mamakacTa nebismieri saqmianoba,
romelic jer kidev nadiroba-SegrovebiT irCens Tavs. iqneba es nadiroba pirvelyofil tomebSi Tu Tanamedrove did politikaSi
Tumca pigmis erSi sqesobrivi rolebi garkveulwilad diferencirebulia, monawileoba, yvela kulturaSi yovelTvis meti pativiscemisa da dafasebis Rirsi
eris simcire da mobiloba moiTxovs yvela wevris mWidro TanamSromlobas. xdeba. amis mizezebs ki avtori qaluri bunebis TaviseburebebSi eZebs. Tumca,
qalebi da bavSvebi exmarebian mamakacebs nadirobaSi; qals SeuZlia daavalos umjobesia ufro dawvrilebiT SevexoT zogierT mniSvnelovan sakiTxs.
qmars bavSvis movla, sanam TviTon sadils amzadebs. bebia-babuebi uvlian avtoris mier ganxiluli mosazreba, rom qalebi ufro axlos dganan
SviliSvilebs, roca maTi mSoblebi nadiroba-SegrovebiT arin dakavebulni. aq bunebasTan, xolo mamakacebi kulturasTan, sworad ar mimaCnia. marTalia, qalis
kerZo/sazogadoebrivad dayofa nakleb mniSvnelovania. gansakuTrebiT reproduqciuli funqciebi moiTxovs met dros da energias, magram es imas ar
saintereso ki is faqtia, rom mcire sxvaoba monadire-SemgrovebelTa sqesobriv niSnavs, rom qalebi kulturas mowyvetilebi arian. cxovreba gviCvenebs, rom
rolebs Soris da maTi mWidro TanamSromloba iwvevs mamakacebsa da qalebs Soris qalebi ufro religiurni arian da xelovnebis siyvarulSic ar Camouvardebian
Zlier inteleqtualur msgavsebas. mamakacebs. garda amisa, socialuri fsiqologiidan cnobilia, rom maTTan ufro
ra SeiZleba aqedan viswavloT sakuTari situaciis Sesaxeb? zogierTi metad vlindeba iseTi wminda adamianuri Tvisebebi, rogoricaa empaTia,
kulturanTropologi amtkicebs, rom savaldebuloa vimoZraoT ori mimar- TanagrZnoba, filantropia, altruizmi, maSin rodesac mamakacebTan gacilebiT
TulebiT: mamakacebi unda dauaxlovdnen saojaxo sferos, miiReben ra Warbadaa agresia. agreTve, dadgenilia, rom mamrobiTi sqesisTvis mTavaria
monawileobas bavSvebis socializaciasa da saojaxo saqmeebis keTebaSi; qalebma ki sqesobrivi moTxovnilebis dakmayofileba, xolo mdedrobiTi sqesisTvis _
Tanabari monawileoba unda miiRon sazogadoebriv saqmianobasa da kulturaSi. grZnoba. yovelive zemoTqmulidan gamodis, rom qalebi srulebiTac ar Camo-
mxolod aseT SemTxvevaSi gaizrdeba maTi statusi. uvardebian mamakacebs `adamianurobisa~ da kulturuli aspeqtiT. is faqti, rom
aseTi cvlilebebi ar aqcevs mamakacebs qalebad da qalebs mamakacebad. rac qalebs xangrZlivad uwevT yofna arasocializebul arsebebTan _ bavSvebTan, ar
arsebiTia qalis saqmianobis statusis asamaRleblad, aris ara sqesobrivi SeiZleba CavTvaloT maT minusad. piriqiT, SeiZleba iTqvas, rom maTi wvlili
rolebis arsebobis ignorireba, aramed daaxloeba, TanamSromloba da moqniloba ganmsazRvrelia aseTi arsebebis kulturul adamianebad CamoyalibebaSi.
im rolebisa, romelTac mamakacebi da qalebi inawileben. sinamdvileSi, maSinac ki, rogorc meore Teoria ambobs, qalebis dabali statusi ganisazRvreba maTi
roca mamakacebi da qalebi saerTo amocanas asruleben, magaliTad, bavSvis movla, saSinao saqmianobaSi CarTulobiT. Tumca unda iTqvas, rom mravali qali axerxebs
maTi midgoma sakmaod gansxvavebulia da bevri am stilistur sxvaobaTagan sazogadoebriv aqtivobasac saxlis saqmeebis gverdiT. imis Tqmac SeiZleba, rom
namdvilad aRmoCndeba xolme damkvidrebis Rirsi. isini xels uwyoben mamakacebis sazogadoebriv saqmianobas, uvlian ra maT da maT
Svilebs. winaaRmdeg SemTxvevaSi, bevri ram mamakacebis gasakeTebeli iqneboda da
statiis Sejamebis nimuSi 1 naklebi dro darCebodaT sazogadoebrivi moRvaweobisaTvis.
ganviTarebis fsiqologiidan cnobilia, rom ojaxuri urTierTobebi marTlac
meri stiuart van liuveni Tavis statiaSi `sxva kulturebidan danaxva: unda gadamwyvet rols TamaSobs sakuTar sqesTan identifikaciaSi. patara biWebs
eSinodeT mamakacebs ,qalebis saqmisa’?” ganixilavs qalTa da mamakacTa socialur Tavidanve aswavlian, rom gogonebze `kargebi~ unda iyvnen. `ra gogosaviT
statusebs, maT saqmianobasa da mniSvnelobas sazogadoebriv cxovrebaSi. avtori iqcevi?~; `ra gatirebs, gogo xom ara xar?~; `biWebs arafris ar unda eSinodeT!~ _
yuradRebas amaxvilebs imaze, rom qalTa ZiriTadi saqmianoba _ bavSvebis aseTi SeniSvnebi yoveldRiurad esmiT maT. garSemomyofebis miTiTebebis
aRzrda, saojaxo saqme _ ver imsaxurebs saTanado Sefasebas da erTgvar martiv Sesabamisad, isini iZulebulni xdebian uari Tqvan `qalur~ gamovlinebebze, raTa
bunebriv procesad aRiqmeba; maSin, rodesac mamakacTa nebismieri saqmianoba, daimsaxuros mowoneba. marTalia isic, rom mama Tavisi saqcieliT xels uwyobs
iqneba es nadiroba pirvelyofil tomebSi Tu Tanamedrove did politikaSi biWSi qalebis saqmisadmi SiSis ganviTarebas, ramdenadac bavSvi baZavs mas,
monawileoba, yvela kulturaSi yovelTvis meti pativiscemisa da dafasebis Rirsi rogorc avtoritets. aqedan SeiZleba iTqvas, rom `qalurobisadmi~ SiSi
xdeba. amis mizezebs ki avtori qaluri bunebis TaviseburebebSi eZebs. daswavlis Sedegia.

36 41
veTanxmebi avtoris Sexedulebas, rom sqesobrivi rolebis daaxloeba da sxva kulturebidan danaxva:
TanamSromloba sasargeblo iqneba. am SemTxvevaSi orive sqess meti SesaZlebloba unda eSinodeT mamakacebs ,,qalebis saqmisa?”
eqneba maqsimalurad gamoavlinos sakuTari potenciali da ar SemoizRudos meri stiuart van liuveni
mxolod arsebuli stereotipebiT miniWebuli rolebiTa da aqtivobis saxeebiT.
amrigad, SeiZleba iTqvas, rom ar arsebobs aranairi safuZveli, rac anTropologebma aRmoaCines, rom mTel msoflioSi is, rac ,,mamakacebis saq-
gaamarTlebda qalebis dabal statuss mamakacebTan SedarebiT. qalebTan ufro med” iTvleba, TiTqmis yovelTvis ufro maRali statusis mqonea, vidre ,,qalebis
metadaa gamoxatuli mTeli rigi iseTi Tvisebebi, romlebic adamians saqme.” Tu erT kulturaSi mamakacebi saxlebs aSeneben da qalebi kalaTebs wnaven,
cxovelisagan ganasxvavebs. garda amisa, qalebi aranakleb sasargeblo saqmeebs am kulturaSi saxlebis mSenebloba ufro mniSvnelovan saqmed iqneba miCneuli.
akeTeben sazogadoebisTvis. vinaidan qalebis saqmisadmi SiSis gamowveva meore kulturaSi, romelic karis mezoblad mdebareobs, SesaZloa sapirispiro
ZiriTadad daswavliT xdeba, is SeiZleba arc ganviTardes aRzrdis saTanado mdgomareoba iyos da amitom kalaTebis damzadebas ufro maRali socialuri
zomebis miRebis SemiTxvevaSi, es ki gamoiwvevs rolebis daaxloebas, rasac statusi eniWebodes.
udavod dadebiTi Sedegebi mohyveba. anTropologebi miiCneven, rom biologia srulyofilad ver xsnis mamakacis
dominanturobas. Cven ganvixilavT sam gansxvavebul Teorias, romelTac
kritikis nimuSi 2 anTropologebi gvTavazoben mamakacTa dominanturi da qalTa subordinirebuli
mdgomareobis asaxsnelad.
kritika meri stiuart van liuvenis statiisa ,,sxva kulturebidan danaxva: buneba kulturis sapirispirod. yvela kulturaSi qalebs miiCneven
unda eSinodeT mamakacebs ,qalebis saqmisa’?” bunebasTan ufro axlos mdgomad, vidre mamakacebs, romlebic ufro metad
ganixilebian kulturaSi CarTulebad. radgan kulturuls yvelgan ufro met
meri stiuart van liuveni statiaSi ,,sxva kulturebidan danaxva: unda Rirebulebas aniWeben, vidre ubralod bunebrivs, qalebs, bunebasTan siaxlovis
eSinodeT mamakacebs ,qalebis saqmisa’?”-cdilobs axsnas sazogadoebaSi mamakacis gamo, naklebi Rirebuleba eniWebaT.
maRali socialuri statusisa da qalis dabali socialuri statusis gamomwvevi qalebs bunebasTan meti siaxlovis mqoned ganixilaven, radgan rom maT
mizezebi, risTvisac sam anTropologiur Teorias imowmebs. maT Tanaxmad, qalis sxeuls igive reproduqciuli funqciebi aqvs, rac sxva mdedrobiT ZuZumwovarTa
reproduqciuli qcevis Taviseburebani, ZiriTadi pasuxismgebloba bavSvis sxeulebs. es gulisxmobs met dros, energias da sxeulebriv risks, vidre
socializaciis procesze, saSinao saqmeebSi metad CarTuloba, is mizezebia, ris mamakacebis reproduqciuli roli. amitom mamakacebs meti Tavisufleba da
gamoc qalebi nakleb moiazrebian sazogadoebriv asparezze, Sesabamisad, nakleb energia rCebaT teqnologiis, vaWrobis, xelovnebis, politikis da religiisaTvis.
socialur statussac floben. ar akisriaT ra msgavsi pasuxismgebloba, mama- da bolos, vinaidan qalebi met dros atareben bavSvebTan, romlebic
kacebs meti dro rCebaT sazogadoebrivi aqtivobebisaTvis da ufro ,,kulturul” TavSeukavebel da arasocializebul arsebebad ibadebian, riTac ufro axlos
arsebebadac arian miCneulni. avtori gvirCevs, rom mivbaZoT kulturebs, sadac dganan cxovelebTan, qalebsac, bavSvebze zrunvis gamo, bunebasTan ufro mWidro
mamakacisa da qalis sqesobriv rolebs Soris sxvaoba minimaluria, radgan amiT kavSirSi ganixilaven. swored am mizeziT, Tavad qalebic sakmaod ,,bavSvur”
maTi statusebis gaTanabrebas vuwyobT xels. unda aRiniSnos, rom avtoris arsebebad arian miCneulni.
argumentebi udavod sainteresoa, Tumca, imis Sesafaseblad, Tu ramdenad Sinauri sazogadoebrivis sapirispirod. Tumca qalebis reproduqciuli
damajerebelia isini, aucilebelia maTi detaluri ganxilva. aqtivobebi ar aiZulebs maT aucileblad saxlTan axlos yofnas, isini ufro
is faqtic ki, rom qalebi met dros atareben bavSvebTan — sakmaod ,,Tav- metad arian orientirebulni saSinao saqmeebze, rac martivad uTavsdeba bavSvis
Seukavebel da arasocializebul arsebebTan,” ver gamoiwvevs qalis ,,bavSvur” movlas. imave mizeziT, mamakacebi ufro metad arian CarTulni ,,sazogadoebriv”
arsebad formirebas. ara bavSvTan xangrZlivi urTierToba aqcevs qals aqtivobebSi, rac maT saxlsa da bavSvebs aSorebs. sazogadoebrivi sfero, sadac
infantilur arsebad, aramed xSirad, piriqiT, qalis xangrZlivi mzrunveloba mamakacebi dominireben, TiTqmis yovelTvis imsaxurebs met kulturul
iwvevs misi vaJis infantilur mamakacad Camoyalibebas. xSiria SemTxvevebi, roca pativiscemas, vidre qalebis Sinauri, nakleb TvalsaCino aqtivobebi.
meuRleebis xangrZlivi aryofnis gamo, aseTi qalebi vaJkacur Tvisebebsac obieqturi urTierTobebi da ojaxuri cxovreba. fsiqologebi akvirdebian,
iTavseben, sakmaod aqtiurebi da mebrZolebi xdebian, da ojaxis marTvis Tu ra gziT acnobiereben bavSvebi TavianT sqesobriv kuTvnilebas. sam wlamde
sadaveebsac euflebian. amdenad, xSirad swored mamakacebi ufro infantilur bavSvi ver acnobierebs, vaJia is Tu gogona. sami wlidan ki misi ganviTarebis erT-
arsebebad gvevlinebian, gansakuTrebiT, iseT tradiciul koleqtivistur erTi amocanaa emociurad daculad da bednierad igrZnos Tavi imis gamo, rom is
kulturebSi, rogoric saqarTveloa, razec qarTvelTa yoveldRiur metyve- vaJia an gogona.
lebaSi farTod gavrcelebuli xatovani gamoTqmebic metyvelebs, kerZod, swored aq xdeba ganmsazRvreli dedis, rogorc bavSvis ZiriTadi aRmzrdelis
,,dedikos biWi,” ,,dedis nebieri,” ,,dedis kalTas amofarebuli” da sxv. swored is roli. patara gogonebic da vaJebic mijaWvulni arian dedaze da surT hgavdnen
epiTetebia, romelTac dedis moWarbebuli mzrunvelobiT garSemortymul, mas. magram patara vaJi male aRmoaCens, rom is ver gaxdeba dedis msgavsi; is unda
infantilur qarTvel mamakacebs amkoben xolme. iyos mamis msgavsi _ im didi mamrobiTi sqesis pirovnebisa, romelsac mcire xniT
ver daveTanxmebi avtors imaSic, rom umamod gazrdili vaJis xvedri Tu xvdeba dilas da saRamos. vaJi xelfexSeboWilia, radgan is ver darCeba dedaze
aucileblad ,,susti da ambivalenturi maskulinuri identurobaa,” risi mijaWvuli, magram amave dros misi misabaZi nimuSi xSirad ar aris saxlSi. amitom
kompensirebis meqanizmsac qalebisa da maTi saqmisgan — bavSvebis movlisgan is SeiZleba Seipyros Rrma da aracnobierma eWvebma _ moaxerxebs Tu ara Tavi
distancireba warmoadgens, rac, Tavis mxriv, momdevno TaobebSi mamasa da vaJs gaarTvas mamakacis rols.
Soris gaucxoebis mizezi xdeba. xSirad swored umamod gazrdili vaJebi xdebian magram zrdis kvaldakval, vaJi acnobierebs, rom mamakacad yofna privilegiebis
saukeTeso meuRleebi da mamebi, radgan maT Tavad iwvnies umamobis mZime xvedri, matarebelia. Tu kaci ,,namdvili mamakacia,” socialurad is qalze ufro
mTeli bavSvoba xedavdnen, Tu rogor itanjeboda deda, iTavsebda ra mniSvnelovan adgils ikavebs. aq kvlav safrTxe emuqreba mis maskulinobas: axla
erTdroulad qalisa da mamakacis funqciebs, ganicades mamis Tanadgomis arqona mTeli mondomebiT unda daumtkocos sakuTar Tavs da mTel samyaros, rom is
cxovrebis yvelaze krizisul periodebSi, amdenad, sakuTari gamocdilebis namdvili mamakacia. rogor unda gaakeTos es? yvelaze martivi da usafrTxo gzaa,
safuZvelze, isini, piriqiT, cdiloben saukeTeso meuRleebi da mamebi gaxdnen da rac SeiZleba metad CamoSordes qalebs da maT aqtivobebs, Caiklas da uari Tqvas
mudam mxarSi daudgnen sakuTar vaJebs, raTa es ukanasknelni msgavs yvela ,,qalur” Tvisebasa da impulsze sakuTar TavSi. ukidures SemTxvevaSi, amis
mdgomareobaSi ar aRmoCndnen. istoriaSi araerTi gamoCenili adamiania, romlis gakeTeba SeiZleba qalisadmi Ria zizRiTa da cudi mopyrobiT. an mamakaci ubralod

42 35
meored gadaikiTxeT teqsti, rom detalebic daimaxsovroT. Semdeg gadadeT wigni cxovrebac am faqts gvidasturebs; aviRoT, Tundac saqarTvelos mefeebi,
da dawereT yvelaferi, rac gaxsovT. am etapze jer kidev SegiZliaT gamoiyenoT romelTa umravlesoba amis nimuSs warmoadgens.
zusti frazebi da ena teqstidan. momdevno etapze Tqveni sityvebiTa da sakuTari amave sakiTxis ganxilvisas, avtori aRniSnavs, rom nebismieri strategiis
stiliT gadmoeciT warmodgenili informacia. oRond araviTar SemTxvevaSi ar gamoyenebisas, ,,daucveli mamakaci” cdilobs ,,SeniRbos aracnobieri ,SiSi
daurToT sakuTari ideebi, Tu komentari. isini perifrazirebuli Tu Sejamebuli qalisadmi’,” rac kidev erTxel ganamtkicebs Cvens arguments imis Sesaxeb, rom
monakveTis Semdeg unda warmoadginoT, raTa mkiTxvelma gaarCios, romelia swored mamakaci da ara qalia ,,bavSvuri” arseba, radgan, rogorc Tavad avtori
avtoris mosazrebebi da romeli _ Tqveni. da yovelTvis miuTiTeT avtori ambobs, swored qals (,,Zlevamosil” da ,,saSiS’’ arsebas) SeuZlia ,,daucvel” da
perifrazirebul Tu Sejamebul monakveTSi, radgan es Tqveni sakuTari ideebi ar umweo mamakacs ,,maskulinuri identuroba Semoacalos.” romelia am SemTxvevaSi
aris. ufro ,,bavSvuri’’ da ususuri?
perifrazirebisas, Tanmimdevrulad mivyvebiT avtoris ideebsa da maT Cveni rac Seexeba avtoris arguments, rom ,,sazogadoebrivi sfero, sadac mamakacebi
sityvebiT gadmovcemT, amitom perifrazirebuli monakveTi TiTqmis originalis dominireben, TiTqmis yovelTvis imsaxurebs met kulturul pativiscemas, vidre
zomisaa. rogor viqceviT Sejamebisas? vinaidan am SemTxvevaSi mxolod avtoris qalebis Sinauri, nakleb TvalsaCino aqtivobebi,” ar SeiZleba ar daveTanxmoT.
ZiriTadi pozicia unda gavacnoT mkiTxvels, yuradRebiT unda amovarCioT cnobili fsiqologi devid maiersi aRniSnavs, rom mTel msoflioSi socia-
avtoris mTavari argumentebi da maTi yvelaze mniSvnelovani mxardaWera ise, rom lizacia miznad isaxavs vaJebis gareojaxuri, sazogadoebrivi saqmianobisaTvis,
detalebs ar CavuRrmavdeT. am dros sakuTar sityvebsa da winadadebebis gogonebis ki — Sidaojaxuri saqmianobisaTvis momzadebas. misi sityvebiT,
struqturas viyenebT ise, rom arsad ar vurTavT sakuTar komentars da peri- genderuli socializacia uzrunvelyofs vaJebs ,,frTebiT,’’ gogonebs ki -
odulad vaxsenebT mkiTxvels, rom sxvisi ideebis Sejamebas vaxdenT. ,,fesvebiT.” Tundac es Sedareba cxadyofs, rom vaJebs adreuli asakidanve meti
amdenad, kargi Sejameba Semdegi TaviseburebebiT gamoirCeva: Tavisufleba, meti gasaqani da samomavlod meti perspeqtiva gaaCniaT. miRwevebi
• masSi aucileblad miTiTebulia ZiriTadi wyaro; sazogadoebriv sferoSi iwvevs socialur dawinaurebas, Sinauri saqmeebis
• is zustad da akuratulad axdens originalis interpretirebas; Tundac brwyinvale Sesruleba ki veravis moutans sazogadoebriv aRiarebas.
ufro metic, arsebobs kulturebi, sadac sazogadoebrivi statusi gansazRvravs
• is ar Seicavs damatebiT komentarebs;
adamianis statuss ojaxSi, magaliTad, tradiciul kulturebSi, sadac metad
• is mxolod ZiriTad sakiTxebze amaxvilebs yuradRebas da ara konkretul difuzuri urTierTobebia, menejeri menejerad rCeba cxovrebis yvela sferoSi,
detalebze; ojaxSic ki, da Tavad col-Svilic aRiqvams mas, rogorc menejers da usityvod
• masSi avtoris ideebi mxolod studentis sityvebiTaa gadmocemuli. emorCileba.
magaliTis saxiT ganvixiloT Semdegi winadadeba: studentis cnobarSi unda daveTanxmo avtoris ZiriTad argumentsa Tu rekomendacias mamakacebisa
gansazRvrulia pirobebi, romlis drosac studentebi, SesaZloa, garicxul iqnen da qalebis sqesobrivi rolebisa da saqmianobis daaxlovebis Sesaxeb, rasac,
universitetidan, iseTi araeTikuri akademiuri qcevisaTvis, rogoricaa udavod, ormxrivi pozitiuri Sedegi mohyveba. erTis mxriv, aRarc mamakacebs
plagiati, dokumentebis falsifikacia, sxva studentTa naSromebis gamoyeneba da moeCvenebaT saTakilod da mosarideblad ,,qalebis saqme,” da aRarc maT vaJebs
msgavsi arakeTilsindisieri saqcieli. SeeqmnebaT safrTxe, mamasTan arasakmarisi kontaqtis gamo, ,,daucveli
aviRoT sami nimuSi, romelic miznad isaxavs ganxiluli winadadebis sakuTari maskulinoba” da ,,qalisadmi SiSi” ganuviTardeT. Tu es aracnobierad damkvidrda
sityvebiT gadmocemas. pigmis erSi, Tanamedrove ganviTarebulma qveynebma kargad gaacnobieres es
1. studentis cnobaris Tanaxmad, isini, vinc Tavisad gaasaReben sxvis naSroms, tendencia, razec is faqti metyvelebs, rom evropasa da amerikaSi sul ufro
universitetidan gairicxebian. xSirad SexvdebiT situacias, roca mama mondomebiT amzadebs sadils patara
2. studentis cnobari gvawvdis informacias imis Sesaxeb, rom studentebs, Svilebis garemocvaSi, axalgazrda mama gaRimebuli moabijebs quCaSi
romlebic arakeTilsindisier saqciels Caidenen, iqneba es sxvaTa sityvebisa Tu ,,kenguruTi” Camokidebuli ToTo bavSviT, anda mama da patara vaJebi
ideebis gamoyeneba ise, rom avtori ar iqneba miTiTebuli, dokumentebis gayal- enTuziazmiT exmarebian dedas sarecxis gafenaSi. aseTi siuJetebiT uxvad aris
beba da a.S., SesaZloa universitetis datovebac ki mouwioT. daxunZluli sareklamo abrebi, Jurnalebi da sabavSvo enciklopediebic ki.
3. studentTa cnobari gvacnobs im pirobebs, romlebic, SesaZloa, univer- meores mxriv, qalebic aimaRleben socialur statuss da met pativiscemas
sitetidan studentebis garicxvis mizezi gaxdes. es pirobebia: plagiati, moipoveben sazogadoebis TvalSi, roca sazogadoebriv asparezze dawinaurdebian
dokumentebis falasifikacia, sxva studentTa naSromebis gamoyeneba da sxva da met wvlils Seitanen socialur-ekonomikur-politikur cxovrebaSi, rac,
arakeTilsindisieri qceva. agreTve naTlad gaacnobieres mTels msoflioSi, razec metyvelebs Tanamedrove
pirveli nimuSi Sejamebaa, radgan ganxiluli winadadebis ZiriTad ideas pirobebSi sul ufro meti sazogadoebrivi moRvawe qalis gamoCena. statistika
gvacnobs. meore nimuSi perifrazia warmoadgens, radgan studenti sakuTari sit- cxadyofs, rom msoflioSi arasodes yofila imdeni politikosi da ministri
yvebiTa da winadadebis miseuli struqturiT gadmogvcems ganxiluli wina- qali, rogorc dRes.
dadebis arss. mesame winadadeba ki araadekvatur perifrazirebas axdens, radgan amrigad, SeiZleba iTqvas, rom gabatonebuli azri imis Sesaxeb, rom
masSi ena da winadadebis struqtura originalis msgavsia; amdenad, es ukanaskneli sazogadoebriv sferoSi moRvaweoba mxolod mamakacebis prerogativaa, qalebi ki
plagiatis nimuSia. ojaxSi unda rCebodnen da mxolod bavSvebis movliT iyon dakavebulni, TandaTan
icvleba da adgils uTmobs Sexedulebas, romlis Tanaxmad, orive sqesis
savarjiSo #2. pedagogi aZlevs studentebs statias, romelzec momavalSi warmomadgenlebi Tanabari uflebebiT unda sargeblobdnen rogorc ojaxSi, ise
kritika unda daweron, sTxovs gaecnon statias da moxdinon misi perifrazireba, sazogadoebaSi, rac TavisTavad scems pasuxs avtoris mier dasmul SekiTxvas, rom
Semdeg ki erT paragrafad Seajamon perifrazirebuli teqsti (es Sejamebuli mamakacebs ar unda eSinodeT ,qalebis saqmisa’.
paragrafi momavalSi kritikis SesavalSi moTavsdeba).

34 43
Tema III. analitikuri referati xelmisawvdomobas.” amis sailustraciod bantings moaqvs im adamianis magaliTi,
romelic ver sargeblobs onlainis sabanko sistemiT da amitom iZulebulia fuli
analitikuri referati warmoadgens akademiuri weris Janrs, romlis mizania leibis qveS Seinaxos. bantingi imasac amtkicebs, rom internetis mxardasaWeri
debatis arsis wvdoma da werilobiTi formiT gadmocema, studentisaTvis sityvebis miRma mxolod ekonomikuri interesebi imaleba da internetis
SerCeuli ori an sami statiis safuZvelze. Tavis struqturiT analitikuri dapirebebi sxva araferia, Tu ara utopia.
referati Zlier waagavs kritikas, im gansxvavebiT, rom Tu kritikis werisas bantingis momdevno argumenti internetis winaaRmdeg isaa, rom es ar aris
studenti erT statias ganixilavs, aq ukve or, zogjer ki sam statiasTanac aqvs pirveli SemTxveva, roca kacobriobam didi imedi Cado teqnologiaSi, magram
saqme. rogorc wesi, es aris ori an sami sxvadasxva avtoris statia garkveul marcxi ganicada. am konteqstSi avtori analogias akeTebs im rwmenasa da
sakiTxTan dakavSirebiT da maT am sakiTxis mimarT gansxvavebuli pozicia ukaviaT. aRelvebasTan, rac nuklearulma energiam gamoiwvia 50-ian wlebSi. saboloo
studenti axdens mocemuli statiebis SedarebiT analizs da gamoxatavs sakuTar jamSi, am uzarmazarma teqnikurma ganviTarebam mZime daRi daasva garemos.
pozicias avtorebis mier ganxiluli sakiTxis mimarT. magram umTavresi amdenad, Tu SevadarebT ukanaskneli 150 wlis iseT teqnologiur ganviTarebas,
gansxvaveba analitikur referatsa da kritikas Soris mainc isaa, rom Tu es rogoricaa rkinigza, eleqtroba an telefoni, interneti bevrs arafers war-
ukanaskneli izolirebulad iwereba anu studenti mxolod erTi statiis moadgens. interneti udavod iwvevs garkveul cvlilebebs, magram bantingis
analiziTa da SefasebiT Semoifargleba (Tumca ki misi poziciis ganmtki- azriT, isini ar aris maincdamainc mniSvnelovani, radgan sakiTxi exeba ,,sxvaobas
cebisaTvis sxva avtorTa Sexedulebis damowmebas axdens), analitikuri refera- xelmisawvdomobasa da siCqareSi, da ara SinaarsSi.” magaliTad, internetidan
tis SemTxvevaSi is mocemul statiebs ara izolirebulad, aramed Sesabamisi novelis gadmoqaCva nakleb Rirebulia, radgan ufro mniSvnelovania misi
disciplinis Tu sazogadoebrivi cxovrebis WrilSi ganixilavs, anu realurad wakiTxvis gamocdileba. igive SeiZleba iTqvas internetiT vaWrobaze.
universalizacias Tu konteqstualizacias axdens. Sesabamisad, analitikuri drois dazogvis mizniT, Sua RamiT internetiT vaWrobis upiratesoba iluziaa,
referatis struqtura Semdeg saxes iZens: radgan gacilebiT ufro Semawuxebelia internet-maRaziaSi misvla da amanaTis
wamoReba. bantingi ironiulad aRniSnavs, rom SuaRames ukeTesi saqmeebis keTebac
Sesavali: avtorTa poziciebis mokle Sejameba; SeiZleba.
konteqstualizacia. bantingis Sexedulebebi rom SevajamoT, aRmoCndeba, rom, upirveles yovlisa,
ZiriTadi nawili: I. warmodgenil statiebSi ganxi- is namdvilad aWarbebs, roca veb-manias totalitaruls uwodebs da komunistur
luli erT-erTi umniSvnelovanesi sakiTxi; Zalian da nacistur ideologiebTan adarebs. aseve, rogorc saTauri ,,Cven aq ukve
mokled TiToeuli avtoris argumenti masTan dakav- vyofilvarT” gveubneba, sxva SemTxvevebis arseboba, roca adamiani mixvda, rom
SirebiT; Tqvens mier avtorTa mosazrebebis Sefaseba amao imedi daamyara teqnologiis ganviTarebaze (vTqvaT, nuklearuli energia 50-
da sakuTari poziciis warmodgena. ian wlebSi), ar warmoadgens internetis ganviTarebis winaaRmdeg myar arguments.
sinamdvileSi, am ori problemis dakavSireba azrs moklebulia. es mxolod imaze
II. warmodgenil statiebSi ganxiluli meore mniSvne- miuTiTebs, rom istoria wreze midis da adamians SeuZlia gadawyvitos, romeli
lovani sakiTxi; isev mokled TiToeuli avtoris fenomeni warmoadgens saSineli saqmis ganmeorebas da romeli _ kargi saqmisa.
argumenti masTan dakavSirebiT, rasac Tqvenive Sefa- bantingis argumentaciaSi mTlianad uaryofilia internetis mier SemoTavaze-
seba mosdevs. buli upiratesobebi. is mxolod internetis uaryofiTi mxareebis demonstri-
rebas axdens da am SemTxvevaSic ki misi argumentacia aradamajerebelia. ra Tqma
III. Semdegi mniSvnelovani sakiTxis ganxilva _ avtor- unda, umjobesia waikiTxo novela, vidre gadmoqaCo internetidan da Seinaxo
Ta poziciebis analizi Tqveni komentarebiT da a.S. kompiuterSi, magram yvelaze mniSvnelovania am novelis xelmisawvdomoba. igive
unda iTqvas internetiT vaWrobazec. avtori bevrs saubrobs masTan dakavSi-
daskvna: sakuTari Sefasebebis Sejameba da saboloo refleqsia. rebul uxerxulobaze da arc ki aRiarebs, rom is aris vaWrobis alternatiuli
gza. magaliTad, gacilebiT martivia SeiZino internetiT iseTi ram, rac ver
amdenad, Zalian mokled rom SevajamoT analitikuri referatis moiZie Sens qalaqSi.
struqtura, Semdegi elementebis gamoyofas SevZlebT: Sejameba, da bolos, im gzas, romliTac avtori cdilobs aCvenos, rom internetis
konteqstualizacia, analizi, Sefaseba da refleqsia. ganviTarebis mxardasaWeri propaganda totalitaruli xasiaTisaa, internetis
SesaZleblobebis winaaRmdeg protestamde mivyavarT.
aq erTi mniSvnelovani sakiTxi unda gaviTvaliswinoT: studentebi xSirad
svamen SekiTxvas, Tu rogor gaaanalizon statiebi — jer erTi avtoris savarjiSo #1. ramdenad gamarTulia struqturulad kritikis ganxiluli
Sexedulebebi ganixilon da mere — meorisa, Tu is sakiTxebi gamoyon, rasac nimuSebi? daasaxeleT TiToeuli maTganis Zlieri da susti mxaareebi. SeadareT
orive/samive avtori ganixilavs da amis safuZvelze Tematurad gaaanalizon isini erTmaneTs.
statiebi. akademiuri weris specialistebi gvirCeven, miuxedavad imisa, rom
dasavlur akademiur weraSi mravlad moipoveba orive SemTxvevis nimuSebi, rogorc kritikis struqturidan naTelia, Sesavali avtoris poziciis mokle
umjobesia Tematurad gavaanalizoT statiebi da ara avtorebis mixedviT, radgan SejamebiT iwyeba. imisaTvis, rom avtoris pozicia saTanadod SevajamoT, auci-
analitikuri referatis umTavresi mizania fokusireba moaxdinos problemebze leblia, kargad vflobdeT perifrazirebis teqnikas. garda imisa, rom perif-
da debatebze mocemul disciplinaSi da swored es fokusi ganapirobebs imas, rom razireba gvexmareba ukeT gavaanalizoT avtoris ideebi da Cveni TvalTaxedvidan
misi umTavresi komponentia konteqstualizacia. warmovadginoT isini, amasTanave, is umTavresi iaraRia plagiatis winaaRmdeg
ufro detalurad gavecnoT analitikuri referatis struqturis Semadgenel brZolaSi.
TiToeul nawils. raSi mdgomareobs perifrazirebisa da Sejamebis arsi?
jer kidev kritikis Janrze saubrisas, ganvixileT statiis Sejamebis teqnika, perifrazireba niSnavs teqstis garkveuli monakveTis sakuTari sityvebiT
rac perifraziT iwyeba (raTa Tavidan aviciloT plagiati) da mxolod amis gadmocemas. Sejameba ki warmoadgens teqstis ZiriTadi ideebis mokle Sinaarss,
Semdeg axdens avtoris ideebis mokled Sejamebas, kritikuli kiTxvis teqnikis sakuTari sityvebiT gadmocemuls.
gamoyenebis kvaldakval; kritikuli kiTxvis teqnikis gamoyeneba ki aucile- perifrazirebisaTvis, waikiTxeT teqsti, raTa ZiriTadi idea gaigoT. Semdeg

44 33
cnobierebulni. avtors ar mohyavs magaliTad dot-kompaniebis mier realurad belia imitom, rom mxolod is iZleva saSualebas, Rrmad gavaanalizoT avtoris
motyuebuli da daSinebuli adamianebi. mas erTaderTi fraza moqvs internet- ideebi, ris gareSec ubralod warmoudgenelia maTi adekvaturi Sejameba.
gverdidan: ,,ar CamorCeT dros, Torem...” _ da xsnis mas, rogorc bundovan
muqaras. magram Cven SeiZleba aRviqvaT es fraza pozitiuri gafrTxilebis saxiT,
rom ar CamovrCeT dros, viyoT energiulni da vicodeT drois fasi. savarjoSo #1: pedagogi aZlevs studentebs or statias, romelzec moma-
avtoris erT-erTi ZiriTadi argumentia is, rom interneti qmnis socialur valSi analitikuri referati unda daweron da sTxovs maT perifrazirebasa da
uTanasworobas. is cdilobs am ideis dasabuTebas sabanko sistemis magaliTis Sejamebas.
moyvaniT, romlis Tanaxmad, Tu onlains mivmarTavT sabanko momsaxurebisaTvis,
daviviwyebT adgilobriv banks; onlainis gareSe ki mogviwevs kvlav leibis qveS
SevinaxoT fuli. am mosazrebis logikaSi daveWvdebiT, Tu winadadebis pirvel niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda swavlobdnen
nawils mis meore nawilTan SevadarebT, radgan gagviCndeba Semdegi SekiTxvebi: 1. qeneT moti (cnobili pedagogi)
ratom unda daixuros adgilobrivi bankebi, Tu arseboben adamianebi, romlebic
maTiT sargebloben. Tavad avtoric xom amtkicebs, rom interneti yvelasTvis niWiers vuwodeb iseT bavSvebs, romlebic floben raime gansakuTrebul
xelmisawvdomi ar aris. amdenad, visTvisac onlainis sabanko sistema xel- Tvisebasa Tu Sinagan unars, rac araerTma testma Tu dakvirvebam daadgina da vinc
misawvdomi ar aris, albaT, kvlav adgilobrivi bankebiT isargeblebs, rac niSnavs, avlens interess da aRwevs warmatebas fizikur, inteleqtualur Tu artistul
rom am ukanasknelT ar mouwevT daxurva; 2. saidan viciT, rom yvela, visTvisac sferoebSi.
interneti xelmisawvdomia, onlainis sabanko sistemas iyenebs da ar sargeblobs es SeiZleba iyon bavSvebi, romlebic niWieri aTletebi arian, magram uWirT
adgilobrivi bankebiT? akademiuri sagnebis aTviseba, anda studentebi, romlebic ar gamodgebian
socialuri uTanasworobis kidev erT magaliTad moyvanilia ganviTarebadi aTletebad, magram Zalian kargi inteleqtualuri monacemebi aqvT. ,,niWieri”
qveynebi, romlebic, avtoris azriT, jer kidev dafis carcis saSovnelad SeiZleba ewodos saSualo gonebrivi SesaZleblobebis mqone moswavles,
ibrZvian, amdenad, zedmetia leptopebze saubari. aq sruliad gaugebaria, Tu ras romelmac iSviaTi unari gamoavlina musikasa Tu xelovnebaSi, anda bavSvs, romlis
gvTavazobs avtori. ganviTarebulma qveynebma Tavi unda Seikavon internetiT IQ 135 aRwevs da yvelaferSi warmatebulia.
sargeblobisagan imitom, rom milionobiT adamians ganviTarebadi qveynebidan ara rogor unda moviqceT aseT niWier bavSvebTan? mtkiced mwams, rom
aqvs leptopi? Tu maT unda moaxdinon internetisaTvis gankuTvnili Tanxis aucilebelia maTi dajgufeba Sesabamisi interesebisa da unarebis mixedviT da
investireba ganviTarebad qveynebSi? iseT programebSi CarTva, romlebic xels Seuwyobs maTi unarebis mTeli
avtori amtkicebs, rom mxolod mZime da msubuqi mrewvelobis mflobelni sisruliT gaRvivebas.
naxuloben sargebels internetidan. axdens ra fokusirebas internetis mxolod am dajgufebas SeiZleba hqondes garkveuli sagnebis mixedviT dajgufebis
fizikur aspeqtebze, is ver acnobierebs internetis mniSvnelovan rols forma dawyebiT klasebSi; aseT SemTxvevaSi klasi heterogenulad aris
informaciis, codnis (distanciuri swavla), komunikaciis ganviTarebasa da dajgufebuli dRis umetes nawilSi, magram drodadro, specialuri instruqtaJis
cxovrebis bevr sxva sferoSi. avtoris calmxrivi pozicia maSinac ki TvalsaCinoa, miRebis mizniT, sagangebo interesebisa Tu unarebis jgufebad iqneba dayofili.
roca is cdilobs isaubros internetis pozitiur aspeqtebze: ,,udavoa, rom is maRal klasebSi moswavleebi SesaZloa dajgufebul iyvnen Cveulebriv klasebad,
cvlis sadistribucio sistemebs da sacalo vaWrobis Zireul gardaqmnas axdens, oRond sxvadasxva sagnobrivi profilis mixedviT, garkveuli interesisa da
magram ra? es aris sxvaoba xelmisawvdomobasa da siCqareSi, da ara SinaarsSi.” codnis flobis (arflobis) Sesabamisad.
avtori sakuTar Tavs ewinaaRmdegeba, roca wers, rom interneti bevrs erT-erTi ZiriTadi argumenti niWierTa dajgufebis winaaRmdeg, inteleq-
arafers warmoadgens da imavdroulad mas nuklearuli energiis saSiS SedegebTan tualuri snobebis kastis Seqmnis saSiSroebaa. Sesabamisad, zog pedagogs eSinia,
adarebs. rom saSualo da susti studentebi sakuTar Tavs arasrulfasovnad CaTvlian. Tu
amgvarad, Cvens sazogadoebaze internetis saSiSi zemoqmedebis Sesaxeb ideis niWierTa Sesaxeb Cemi definiciiT vixelmZRvanelebT, es SiSi usafuZvlo iqneba.
validuroba sustdeba, roca mas kontrargumentebs wavuyenebT. yovelTvis ufro skolebi xom wlebis ganmavlobaSi ajgufeben niWier aTletebs. miuxedavad amisa,
SemoqmedebiTi da damajerebelia, roca Tavad avtori gvTavazobs sawinaaRmdego ramdeni aTleti miiCnevs sakuTar Tavs elitis nawilad? gana es aTletebi zemodan
argumentebs, riTac exmareba mkiTxvels, sakiTxs mravali mxridan Sexedos da uyureben sxva moswavleebs? maTi aSkara umravlesoba ase ar iqceva.
obieqturad Seafasos igi. ramdeni ,,niWier bavSvTa wrea” metyvelebaSi, musikaSi, xelovnebasa da
JurnalistikaSi. skolebma siamovnebiT daajgufes niWieri bavSvebi am sferoebSi,
nimuSi 2 yovelgvari mavne Sedegis gareSe. Cemi dakvirvebiT, niWier oratorTa, musikosTa,
mxatvarTa da mweralTaTvis maTi niWis Semdgomi ganviTarebis xelSewyoba, ar
kritika medlin bantingis statiisa aRvivebs Surs an arasrulfasovnebis grZnobas nakleb niWier studentebSi.
,,Cven aq ukve vyofilvarT” Tu pedagogebs gulwrfelad surT xeli Seuwyon individualur ganviTarebas,
maT araviTari safuZveli ara aqvT eSinodeT nebismieri saxis dajgufebisa.
medlin bantingis statia ,,Cven aq ukve vyofilvarT,” gamoqveynebuli swored maswavlebeli da ara klasis organizebis tipi gansazRvravs studentebis
“Guardian”-Si 2000 wels, ganixilavs Tanamedrove pirobebSi internetis gavlenas, ganwyobas individualur gansxvavebaTa mimarT. sanam Seecdeba Sesabamisi
ufro zustad, ,, internetis mier gamowveul isterias.” avtoris azriT, ganwyobis damkvidrebas, pedagogma am gansxvavebaTa mimarT sakuTari ganwyobis
internetiT gamowveuli enTuziazmi Secvala namdvilma totalitarulma maniam kritikuli analizi unda moaxdinos.
da momavalSi am teqnologiis ganviTareba mavne iqneba kacobriobisaTvis. Tu niWieri da araniWieri moswavleebis jgufs mcdari warmodgena Camouya-
avtori adarebs internetis ganviTarebis mxardasaWer propagandas 30-iani libdeba sakuTar Tavze, es, albaT, maswavleblebis, mSoblebis an adminis-
wlebis nacistur da komunistur ideologiebs da miiCnevs, rom nebismieri tratorebis bralia. Rrmad mwams, rom Tu maswavleblebi pativs scemen indi-
totalitaruli ideologiis msgavsad, internetis ganviTarebas SeuZlia vidualur Rirsebas, Tu isini aRviveben interesebs axalgazrdebSi, TiToeuli
seriozuli negatiuri Sedegebis gamowveva. pirvel rigSi, mas SeuZlia gamoiwvios moswavle warmatebiT ganaviTarebs sakuTar unarebs. ubralod momxre var, rom
garkveuli adamianebis gariyva, gansakuTrebiT, asakovani adamianebisa, Tumca misi msgavsi ,,niWiT” dajildovebulni erTad iyon da siamovneba miiRon am
mxardasaWeri propaganda amtkicebs, rom is gvTavazobs ,,informaciis Tanabar erTianobisagan.

32 45
bevri pedagogi ewinaaRmdegeba niWierTa dajgufebis ideas, radgan miaCnia, ZiriTadi nawili. I. SeaxseneT mkiTxvels avtoris mniSvnelovani argumenti;
rom es ver axdens arsebiT gavlenas Sedegebze. pilotaJuri gamokvleva aCvenebs, Tqveni komentari Tu rCeva masTan dakavSirebiT
rom arsebiT cvlilebebi ar aris Tu bavSvebi dayofilni arian nel da swraf
klasebad. isic faqtia, rom pilotaJur gamokvlevaTa umravlesobaSi bavSvebi II. SeaxseneT mkiTxvels avtoris Semdegi argumenti;
dajgufebul iyvnen maTi IQ qulebis mixedviT, romlebic nakleb sandoa, daskvnebi Tqveni komentari Tu rCeva masTan dakavSirebiT
ki damyarebulia miRwevis qulebze, romlebic zomavs mxolod ostatobas an
konkretul detals. samwuxarod, ar arsebobs raime sando instrumenti iseT III. avtoris momdevno argumentis ganxilva sakuTari
sferoebSi ganviTarebis gasazomad, rogoricaa Semoqmedeba, ganwyobebi, komentariT da a.S.
latenturi interesi da niWi, agreTve, Sinagani unari.
Cemi Sexedulebis Tanaxmad, romelic emyareba 10 welze met gamocdilebas daskvna. mokled SeajameT sakuTari Sefasebebi
saklaso oTaxSi, swavlis procesi gacilebiT warmatebulia, roca individebi
dajgufebulni arian maTi interesebis da unarebis Sesabamisad, motivirebulni
da STagonebulni arian saskolo samuSaoTi. kritikis struqturis ganxilvis Semdeg, mis ramdenime nimuSsac gavecnoT.
heterogenuli saklaso oTaxebi xSirad frustracias iwvevs im bavSvebSi,
romlebic mudmivad CamorCebian umravlesobas. frustracia maSinac Cndeba, roca nimuSi 1
niWier bavSvebs ar eZlevaT Sesabamisi saskolo samuSao, rac xSirad xdeba kritika medlin bantingis statiisa
heterogenul saklaso oTaxebSi. ,,Cven aq ukve vyofilvarT”
naklebad maqvs imis SiSi, rom niWieri moswavleebi ukan daixeven, vinaidan maT
TavianT SesaZleblobebze mets mosTxoven, radgan mjera, rom maswavleblebis medlin bantingis statia ,,Cven aq ukve vyofilvarT” yuradRebas amaxvilebs
umravlesobas Seswevs unari igrZnos zRvari moswavlisadmi wayenebuli internetis macdunebel Zalasa da im saSiS Sedegebze, rasac is sazogadoebebs
moTxovnebisa. meore mxriv, mjera, rom niWi ar unda daikargos marto imitom, rom moutans. avtori miiCnevs, rom interneti mogvevlina im vakuumis Sesavsebad,
niWier moswavles uwevs lokokinis tempiT moZraoba, anda pirvelia maT Soris, romelic komunisturi reJimis rRvevis Sedegad gaCnda da msgavsad Zveli
visac naklebi unarebi aqvs. egalitaruli sistemisa, warmoadgens utopiur ideologias, romelic yvelas
ramdenime CemTvis nacnobma skolam daajgufa niWieri bavSvebi saki- Txavi Tanabar xelmisawvdomobas hpirdeba. avtori amtkicebs, rom sinamdvileSi inter-
programis mixedviT (Cveulebriv erTi saklaso oTaxi iyofoda mkiTxvelTa 3-4 neti qmnis socialurad dapirispirebul adamianebs, da ufrosi asakis da Raribi
jgufad da maswavlebels uwevda TiToeuli jgufisaTvis Sesabamisi drois qveynebis warmomadgenlebi am net-SejibrSi ukan rCebian. xolo mZime da msubuqi
gamoyofa). eqsperimenti gulisxmobda sxvadasxva saklaso oTaxebidan neli mkiT- mrewvelobis sawarmoTa mflobelni did sargebels naxuloben internetidan.
xvelebis erT oTaxSi moTavsebas, saSualo mkiTxvelebisa _ meoreSi da swrafi bantingi paralels avlebs XX saukunis 50-ian wlebSi nuklearuli energiiT
mkiTxvelebisa _ mesameSi. TiToeul saklaso oTaxs hyavda erTi maswavlebeli, gamowveul mRelvarebasa da Tanamedrove pirobebSi internetiT gamowveul
magram mas aRar uwevda yuradRebis gadanawileba sxvadasxva jgufebze. mRelvarebas Soris. is miiCnevs, rom orive SemTxvevaSi adamianebi ugulebel-
sakontrolo jgufs warmoadgenda klasi, romelsac Zveli wesiT aswavlidnen. yofen maT saSiS zegavlenas, radgan nuklearuli energia gvpirdeba SeuzRudavi
ori wlis Semdeg, mkvleverebma aRmoaCines sagrZnobi saerTo progresi raodenobiT iaf da sufTa sawvavs, interneti ki gvpirdeba revoluciur
eqsperimentuli jgufis yvela doneze. zogi neli mkiTxveli SeuerTda saSualo gardaqmnebsa da cxovrebis tempis daCqarebas. bolos avtori gvafrTxilebs, rom
mkiTxvelTa jgufs da zogi saSualo mkiTxveli gadavida swraf mkiTxvelTa SeiZleba erT dRes gamovfxizldeT ,,internetis nabaxusevze” da aRmovaCinoT
jgufSi. sakuTari Tavi gakotrebuli im servisis da SenaZenebis wyalobiT, rac internetis
darwmunebuli var, rom msgavsi Sedegebis miRweva SesaZlebelia sabunebis- gziT ganvaxorcieleT.
metyvelo da socialur mecnierebebSi, maTematikasa Tu inglisurSi. interesisa bantingis statiis mizania daarwmunos mkiTxveli, rom interneti saSiS gav-
da/Tu unaris doneebis raodenobis SemcirebiT, maswavlebels SeuZlia meti lenas axdens sazogadoebaze. am ideis mxardasaWerad, avtori fokusirebas axdens
gaakeTos individualuri zrdis dasaxmareblad. Semdeg ZiriTad argumentebze:
Tumca ar vTvli, rom bavSvebi unda ganixilebodnen im resursis saxiT, • internetma Seavso vakuumi, gaCenili komunizmis Semdeg;
romelsac forma unda mieces sazogadoebis moTxovnilebebis Sesabamisad, mjera, • interneti utopia da totalitarizmia, romelic egalitarizmis mcdar
rom rogorc individebi, isini dajildovebulni arian garkveuli TvisebebiTa da dapirebas iZleva;
unarebiT _ bunebisagan boZebuli ,,niWiT,” rac maTi potenciuri warmatebis • interneti socialur dapirispirebas qmnis;
maCvenebelia. sadac bavSvebs erTnairi ,,niWi” aqvT, maT erTad muSaobisa da
• internets sargebeli moaqvs mxolod mZime da msubuqi mrewvelobis
swavlis saSualeba unda mieceT.
mflobelTaTvis;
• interneti macdunebeli Zalaa, romelic gakotrebas iwvevs.
niWieri da Cveulebrivi bavSvebi erTad unda swavlobdnen amgvarad, raTa davrwmundeT mocemuli statiis miznisa Tu ZiriTadi ideis
bruno betelhaimi (cnobili bavSvTa fsiqologi) validurobaSi, pirvel rigSi, mocemuli argumentebi unda gavaanalizoT. medlin
bantingis pirveli argumenti, romlis Tanaxmad, interneti mogvevlina komunis-
argumenti, rom niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda swavlobdnen, turi reJimis rRvevis Sedegad gaCenili vakuumis Sesavsebad, aRZravs SekiTxvas:
emyareba im mosazrebas, rom Cveulebriv saklaso oTaxebSi maTi inteleqtualuri Tu interneti postkomunisturi vakuumis Sedegia, niSnavs es, rom yvela qveyana,
zrda ferxdeba imis swavlebiT, rac Cveulebrivi bavSvisTvisaa gaTvalis- romelic internets iyenebs, postkomunisturia? Sesabamisi mtkicebulebis
winebuli. udavoa, rom specialur klasebs niWieri bavSvebisaTvis, SeuZlia uqonlobis gamo, rTulia msgavsi ganzogadebis gakeTeba yvela sazogadoebaze.
daexmaros maT ufro adre daamTavron swavla da daikavon TavianTi adgili meore argumenti, romlis Tanaxmad, interneti utopiaa, avtoris pirad das-
sazogadoebaSi. meore mxriv, aseTi moswavleebis Cveulebrivi saklaso oTaxebidan kvnebs emyareba da Semdegi gadaWarbebuli da sinonimuri frazebiTaa gamoxatuli:
gayvanam, SesaZloa, seriozuli problemebi Seuqmnas rogorc maT, ise dotkompaniebis masiuri reklamireba miznad isaxavs Cvens ,,stimulirebas, wa-
sazogadoebas. xalisebas, daSinebas, manipulirebas,” raTa gavxdeT internetSi gaTviT-

46 31
mniSvnelovani sakiTxebis identifikacia, maTi logikuri Tavsebadobis dadgena gveubnebian, rom Cveulebriv saklaso oTaxSi niWieri bavSvi kargavs interess
da Tqveni sapasuxo reaqcia. am safexurebs yoveldRiur cxovrebaSi gavdivarT, swavlisadmi. es saCivari ufro xSirad ufrosebisagan _ mSoblebisa da
vTqvaT, roca garkveul gancxadebas an sareklamo abraze warweras vecnobiT. pedagogebisagan gvesmis, vidre Tavad moswavleebisagan. amis safuZvelze,
magram samecnierio teqstis Tavisebureba isaa, rom is gacilebiT metad zogierTi mSobeli da pedagogi midis daskvnamde, rom niWieri bavSvebisaTvis
kompleqsuria. aq ar gamogvdgeba informaciis ubralo mosmena Tu wakiTxva, rasac specialuri klasebi unda arsebobdes.
yoveldRiuri interaqciisas vakeTebT, armed aucileblad dagvWirdeba teqstis Tumca zogi mowinave moswavle marTlac wuwunebs, rom interess kargavs
anotacia, winadadebebis xazgasma da maTze komentaris darTva, paragrafebs skolaSi, amis mizezi gacilebiT ufro Rrmaa, vidre skolis samuSao. Tu
Soris logikuri kavSirebis dadgena da a.S. grZnobebis fsiqoanalitikuri Seswavla validuria, mobezrebis grZnoba Cndeba,
kritikuli kiTxvisas, bolo safexuri naSromis organizeba, analizi da rogorc dacviTi meqanizmi aRelvebis grZnobis winaaRmdeg. mogbezrdes niSnavs
Sefasebaa. mas Semdeg, rac teqsti waikiTxeT da misi anotacia moaxdineT, Tqveni aRelvebuli iyo. moswavle, romelsac mobezrda swavla, aris adamiani, romelic
mizania ufro detalurad CauRrmavdeT mis struqturasa da Sinaarss, raTa ver umklavdeba sakuTar aRelvebas. sinamdvileSi, man unda sTxovos
SeafasoT rigor warmatebiT miaRwia avtorma mizans. rogorc wesi, teqstis maswavleblebs, rom mudmivad dakavebuli amyofon swavliTa da inteleqtualuri
analizi imiT iwyeba, rom mkiTxveli afasebs avtoris argumentebis damaje- SejibriT, da is aRar igrZnobs aRelvebas. niWieri bavSvi, romelsac mobezrda,
reblobas da maTi mxardaWeris siZlieres, agreTve, imas, Tu ramdenad efeqturia aris aRelvebuli bavSvi. misi nevrozuli dacviTi meqanizmebis kveba SesaZloa
is Tanmimdevroba, romliTac avtori mis argumentebs warmogvidgens. naSromis sazogadoebis garkveul moTxovnilebebs akmayofilebdes, magram nevrozis kveba
analizis Zalian mosaxerxebeli gzaa teqstis struqturisa da Sinaarsis gegmis ar exmareba mas, rogorc adamians. fsiqologia, bunebis msgavsad, ar uSvebs
saxiT gadmocema, sadac avtoris ZiriTadi mosazrebebia Sejamebuli. statiis vakuums. Tu moswavles ar ainteresebs masala imitom, rom advilad iTvisebs mas,
struqturuli gegma dagexmarebaT ukeT misdioT avtoris logikas; amasTan, Sedegi ar iqneba aucileblad mobezreba. sxva inteleqtualur interesebs
martivad SeamCnioT logikuri araTanmimdevruloba avtoris ideebSi. mas Semdeg, SeuZlia Tavisufali drois Sevseba. nuTu azriania vifiqroT, rom niWieri
rac struqturuli gegma mzadaaa, saWiroa metad CauRrmavdeT naSomis ZiriTad bavSvebi swavloben mxolod kurikulumis wnexis qveS?
seqciebs. dausviT sakuTar Tavs SekiTxva, Tu ras asabuTebs avtori da ratom ramdenime wlis win Tavad davakvirdi, Tu ra daemarTaT niWier bavSvebs,
moaxdina man teqstis am da ara sxva formiT organizeba. ris miRwevas cdilobs is romlebic specialuri kerZo skolidan, sadac swavlis Zalian swrafi tempi da
SesavalSi? ra funqcia eniWeba calkeul paragrafebs? da a.S. aqve unda SeafasoT, Zlieri konkurencia iyo, gadaiyvanes kargi akademiuri moswrebis mqone saxel-
Tu ramdenad akademiuria avtoris toni da ramdenad stilisturad gamarTulia mwifo skolaSi, sadac skolis samuSao imdenad martivi unda yofiliyo maTTvis,
naSromi. da bolos, SeafaseT, ramdenad upasuxa avtorma naSromis SesavalaSi rom ,,interesi dakargvodaT.”.
dasmul SekiTxvebs da ra SegemataT am statiis wakiTxvis safuZvelze [Longman, dakvirvebam gamoavlina saintereso ganviTareba axladgadmosul axalgazr-
A.W. (2001). Critical Reading Techniques. A Division of Parson Education. Retrieved September debSi. specialur skolaSi niWieri bavSvebisaTvis, isini sakmarisad ver iyenebdnen
15,2004. from http:/www.awlonline.com] kritikuli Sefasebis unars da umetesad maswavleblebis mier arCeul mimar-
rogorc vxedavT, kritikuli kiTxva gvexmareba sakmaod detalurad Tulebas misdevdnen. ufro neli tempis mqone skolaSi, sadac aRar eSinodaT
CavuRrmavdeT nawarmoebs da srulyofilad gavaanalizoT igi. mxolod am Rrma CamorCenisa, maT spontanuri reagireba daiwyes mraval problemaze, romelTagan
analizis Sedegadaa SesaZlebeli uSualod weris procesze gadasvla, romelic zogierTi arc ki iyo Setanili saskolo programaSi. maT iswavles cxovrebis,
Zalian mokled Semdegi saxiT SegviZlia aRvweroT: xelovnebis, literaturis da sxva adamianebis ufro metad dafaseba. aRar
• avtoris ideebis warmodgena da axsna, teqstidan Sesabamisi monakveTebis iRlebodnen ra rTuli davalebebis mzadebiT, maT rCebodaT energia, rom
moxmobis safuZvelze gaefarToebinaT interesebi da ufro Rrmad Caswvdomodnen sakiTxs.
• sakuTari Sexedulebebis gadmocema _ ras fiqrobT avtoris argumentis gaxangrZlivebuli da daculi usafrTxoeba, SesaZloa, saukeTeso samzadisi
Sesaxeb da ratom? aRwereT is sakiTxebi, romlebic TqvenSi yvelaze Zlier iyos rTul inteleqtualur problemebTan gasamklaveblad. radgan niWieri
reaqcias iwvevs, iqneba es reaqcia pozitiuri Tu negatiuri; TiToeuli sakiTxis bavSvi advilad swavlobs, mas eufleba usafrTxoebis grZnoba Cveulebriv klasSi.
gadmocemisas, mouxmeT Sesabamis monakveTs teqstidan (Tqven SegiZliaT meore mxriv, Tu aseT bavSvs moaTavseben specialur klasSi, sadac swavla misTvis
SeajamoT, citireba an perifrazireba moaxdinoT). martivi ar aris, sadac is saSualo moswavlea Zalian niWier axalgazrdebs Soris,
man SeiZleba CaTvalos, rom saSualo SesaZleblobebi aqvs da ver SeeWideba rTul
• TiToeul skiTxs daurTeT sakuTari komentari Tu Sefaseba. amocanebs; rac xSirad xdeba.
aq erTi mniSvnelovani detalia gasaTvaliswinebeli; gacilebiT martivia meore argumenti, romlis Tanaxmad, niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda
avtoris ideebis gadmocema da rTulia sakuTari Sefasebis wardgena, romelsac swavlobdnen, amtkicebs, rom gansakuTrebuli unarebis mqone bavSvebis saklaso
Sesabamisi mxardaWera axlavs da saTanadod dasabuTebulia. amitom, rogor wesi, oTaxidan gayvana amcirebs saSualo moswavleTa aRelvebas. SesaZloa es asea;
studentebi avtoris argumentebs warmoadgenen xolme da erTi-ori winadadebiT magram rogor unda gadavlaxoT aRelveba, Tu ara maTTan megobruli
Tu gamoxataven sakuTar pozicias maTTan mimarTebaSi, romelic ufro TanamSromlobis gziT, vinc Cvenze maRla mdgomad gveCveneba, am SemTxvevaSi, vinc
`veTanxmebi-ar veTanxmebi~-is waagavs, vidre dasabuTebul pozicias. kargi Cvenze ukeT swavlobs.
Sefaseba ki saTanado mxrdaWeras saWiroebs, raTa studentma dausabuTos mkiT- dRes, Zalian bevr did qalaqSi, moswavleebs, romlebic CamorCebian akademiur
xvels, rom avtoris ideebis miseuli Sefaseba sando da damajerebelia, radgan programebSi, uunarod miiCneven. sinamdvileSi, maTi umravlesoba Raribi, dabali
Sesabamis faqtebsa Tu Teoriebzea agebuli. am pirobas Tu gaviTvaliswinebT, klasis ojaxebidanaa. cxovroben ra im axalgazrdebis garemocvaSi, romelTac
aRmoCndeba, rom studentis naSromSi avtoris argumenti paragrafis mxolod 1/3- nakleb ainteresebT ganaTlebis miReba, da aqvT ra naklebi urTierToba maTTan,
s ikavebs, danarCeni 2/3 ki studentis komentarebsa Tu Sefasebas ukavia. vinc swavlas mowyurebulia, amasTanave, ver Rebuloben ra mxardaWeras ojaxidan,
miRebuli informaciidan gamomdinare, mokled SevajamoT kritikis aseT bavSvebs uWirT identifikacia, rac naklebad moxdeboda klasSi kargi
struqtura: moswavleebic rom yofiliyvnen. warmatebis misaRwevad, bevr bavSvs ekonomiurad
gaWirvebuli ojaxidan, sWirdeba nimuSi, romelic motivacias gauzrdis.
Sesavali. avtoris poziciis mokle Sejameba; sakuTari dajgufeba ki tovebs maT yovelgvari stimulis gareSe. isini ubralod
mtkicebuleba misi poziciis miReba / miuReblobis Sesaxeb CamorCebian, rac imedgacruebas ufro gamoiwvevs, vidre aRelvebas Seamcirebs.
Tu romelime maTgans gamorCeuli unari aRmoaCndeba, mas niWierTa jgufSi

30 47
gagzavnian, toveben ra kidev ufro imedgacruebulT araniWierTa jgufis ideebi.
danarCen wevrebs. Semdegi safexuria teqstis kritikuli analizi da Sefaseba, risTvisac var-
inteleqtualuri unarebis mixedviT, bavSvebis dajgufebas bevri saerTo aqvs kvevT, Tu ramdenad logikuria avtoris argumentebi; ramdenad damajerebelia
mTamsvlelobasTan. mTaze asvlisas, Cveulebriv, win gidi midis, ukan ki damwyebni maTi mxardaWera; ramdenad mivyavarT faqtebs im daskvnebamde, rasac avtori
an nakleb gamocdili mTamsvlelebi mihyvebian. Tu damwyebs gamocdil gvTavazobs; xom ar gvaxsendeba iseTi faqtebi, romelTac sapirispiro das-
mTamsvlelTa Soris moaTavseben, is ukeT da ufro swrafad iswavlis. Tuki yvela kvnebamde mivyavarT da a.S.
karg mTamsvlels erT mxares daayeneben, yvela damwyebsa da susts ki _ meore garda testis Sejamebisa da analizisa, aucilebelia Tavad avtoris kompe-
mxares, meore jgufi saSinel marcxs ganicdis, an SeiZleba erTianad daiRupos tenturobis Sefasebac _ warmoadgens is mocemuli sferos eqsperts Tu
kidec. ubralod gamocdili mweralia, romelic sxvadasxva sferoSi wers? rogor
roca debati bavSvisaTvis ,,saukeTeso” ganaTlebis Sesaxeb mwvervals aRwevs, daasabuTebdiT amas? am sakiTxs arsebiTi mniSvneloba eniWeba, roca informaciis
ZiriTadad imaze kamaToben, Tu ra aris saukeTeso sazogadoebisaTvis. dRes sandoobas vafasebT. amitom, gadamwyvetia, Tu sad aris statia moTavsebuli. Tu
gveubnebian, rom gvWirdeba meti mecnieri da inJineri, raTa ,,gadavrCeT.” amitom is samecniero Jurnalsa an krebulSia moTavsebuli, SegviZlia ufro mSvidad
unda davaCqaroT Sesabamisi niWis mqone axalgazrdebis aRzrda. icis vinmem, Tu ra iyoT, radgan iciT, rom aseT Jurnalsa Tu krebuls aucileblad hyavs
iqneba Cveni sazogadoebis moTxovnileba 30 wlis Semdeg? SeuZlia mecnierebas redaqtori, romelic dargis specialistia, amasTan, amowmebs mas eqspertTa
gadarCenis garantia mogvces? nuTu sazogadoebas ufro metad ar sWirdeba axali, jgufic. magram Zalian frTxilad unda moekidoT populruli Jurnalis,
SemoqmedebiTi ideebi imis Sesaxeb, Tu rogor movaxdinoT msoflio sazogadoebis gansakuTrebiT ki, internetis masalas, radgan gagiWirdebaT maTSi warmodgenili
organizeba? nuTu, mecnierebze metad, farTo socialuri xedvis mqone adamianebi informaciis sandoobis dadgena.
ar gvesaWiroeba? da radganac ideebi nela mwifdeba, iqneb tempis aCqareba ki ar zemoTqmulidan naTelia, rom sanam uSualod kritikis weras SeudgebodeT,
Rirs, aramed, piriqiT, Cveni zedmetad swrafi cxovrebis Seneleba. aucilebelia kritikuli TvaliT gadaxedoT teqsts. kritikuli kiTxva sxvada-
ar vambob, rom Cven ar gvesaWiroeba niWieri adamianebi da rom maT gareSe ukeT sxva teqnikas aerTianebs, rac, pirobiTad, sam safexurad SeiZleba daiyos: teqs-
vicxovrebdiT. piriqiT, Cveni skolebi aucileblad unda gaumjobesdes. ubralod tis winaswari gacnoba, uSualod kiTxvis procesi da wakiTxulis gaanalizeba.
vambob, rom argumenti niWieri bavSvebisaTvis specialuri ganaTlebis Sesaxeb, sanam kiTxvas daiwyebT, unda gaiazroT, Tu ra mizniT kiTxulobT teqsts:
moklebulia seriozul mecnierul safuZvels. is, rac amJamad gvWirdeba, aris ara garkveuli informacia gWirdebaT ama Tu im sakiTxis Sesaxeb, romelsac naklebad
swrafi kompensacia, aramed Rrma gaazrebasa da dagegmvaze agebuli frTxili icnobT? faqtebi da detalebi gWirdebaT Tqveni argumentebis mxardasaWerad?
eqsperimentebi. Tqvens midgomas adarebT sxvebis midgomebs? roca mizani naTlad gaqvT gac-
statiebis Sejamebis nimuSi 1 nobierebuli, teqstis swored im aspeqtebze moaxdenT fokusirebas, romlebic
TqvenTvis mniSvnelovania da fuWad ar gaflangavT dros.
cnobili bavSvTa fsiqologi bruno betelhaimi da cnobili pedagogi qeneT Tqveni miznis gacnobierebis Semdeg, Tvali unda gadaavloT teqsts. raTa
moti, gamoTqvamen TavianT argumentebs niWieri da Cveulebrivi bavSvebis erTad avtoris mizani (ras cdilobs avtori _ informaciis mowodebas, axnas,
Tu calcalke swavlasTan dakavSirebiT. bruno betelhaimi amtkicebs, rom dasabuTebas?) da naSromis Seqmnis konteqsti (sad da rodis Seiqmna nawarmoebi,
niWieri da Cveulebrivi bavSvebi aucileblad erTad unda swavlobdnen; xolo vin aris misi nagulisxmevi mkiTxveli) daadginoT, agreTve, mis zogad Sinaarss
qeneT moti miiCnevs, rom niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda swavlobdnen. gaecnoT. rogorc wesi, sakvanZo ideebi Tematur winadadebebSicaa Cadebuli, es
me bruno betelhaimis pozicias viziareb da vTvli, rom saSualo ganaTleba ukanasknelni ki paragrafebis dasawyisSia moTavsebuli. amdenad, naSromis Sesaxeb
erTnairad unda miiRon niWierma da Cveulebrivma bavSvebma. warmodgena rom SegeqmnaT, paragrafebis pirvel winadadebebs, agreTve, ano-
taciasa da daskvnas gadaxedeT. amasTan, daakvirdiT, xom ar aris teqstSi
statiebis Sejamebis nimuSi 2 qvesaTaurebi; yoveli qvesaTauri Sinaarsobriv seqcias gamoyofs, rac dagex-
marebaT avtoris ideebis logikur msvlelobas misdioT.
Cveni mizania gavarkvioT, unda swavlobdnen Tu ara niWieri bavSvebi mokled rom SevajamoT, teqstis winaswari gacnobisas, sam ZiriTad aspeqtze
specialur klasebSi. amasTan dakavSirebiT gavecaniT pedagog qeneT motisa da amaxvilebT yuradRebas:
bavSvTa fsiqolog bruno betelhaimis erTmaneTisagan gansxvavebul mosazrebebs. 1. sakuTari miznis gacnobiereba
pirveli amtkicebs, rom niWierTa specialur klasebSi dajgufeba ar warmoadgens • Tqveni mizania informaciis moZieba Tu detaluri analizi?
saSiSroebas arc erTi donis moswavlisaTvis. meore ki ewinaaRmdegeba am azrs, • rogor dagexmarebaT teqsti miznis miRwevaSi?
radganac fiqrobs, rom amgvari midgoma ver axdens gavlenas Sedegebze. amdenad, 2. avtoris miznis, naSromis Seqmnis konteqstisa da naSromis zogadi
saboloo SefasebisaTvis aucilebelia, safuZvlianad ganvixiloT niWier mos- Sinaarsis gacnoba.
wavleTa specialur klasebSi dajgufeba-ardajgufebis sakiTxi da gavaanalizoT
• ras geubnebaT saTauri?
is argumentebi Tu kontrargumentebi, romlebic motsa da betelhaims mohyavT.
• ra iciT imis Sesaxeb, Tu sad, rodis da visTvis dawer statias?
savarjiSo #2. SeadareT erTmaneTs Sejamebis warmodgenili nimuSebi. • ras geubnebaT statiis Sinaarsze avtoris mier warmodgenili mimoxilva
miuTiTeT maTi Zlieri da susti mxareebi. Tu Semajamebeli informacia?
3. teqstis gadaxedva
• naTelia Tu ara teqstis struqtura _ Sesavali, ZiriTadi nawili da
Semdegi safexuria konteqstualizacia, rac rogorc zemoT aRiniSna,
daskvna?
gulisxmobs mocemuli statiebis da maTSi warmodgenili ZiriTadi ideebis
disciplinis konteqstSi (an kidev ufro farTod — sazogadoebrivi cxovrebis • ra argumentebs gTavazobT avtori?
WrilSi) ganxilvas. imisaTvis, rom konteqstualizacia saTanado doneze iyos • ra faqtebis safuZvelze axdens avtori misi argumentebis mxardaWeras
Sesrulebuli, studenti sakmao codnas unda flobdes mocemul sferoSi da (statistika, eqspertTa Sefasebebi, yoveldRiuri cxovrebiseuli situaciebi...)?
icnobdes disciplinaSi moRvawe avtoritetTa damokidebulebas gansaxilveli momdevno safexuria uSualod kiTxvis procesi. ra mizniTac ar unda
sakiTxis mimarT, raTa sakuTari Sefasebebis dasasabuTeblad, soliduri kiTxulobdeT teqsts, Tqvens winaSe mudam idgeba sami ZiriTadi amocana: yvelaze

48 29
Students. Michigan: The University of Michigan Press.] mxardaWera hqondes. garda amisa, mas unda SeeZlos sakiTxis istoriul per-
magram, nebismier sferoSi, kritika Sesabamis analizsa da Sefasebas speqtivaSi warmodgena, raTa mkiTxvelma igrZnos, rom studenti mocemuli
gulisxmobs; kargi Sefaseba ki, specialistTa azriT, ramdenime ZiriTad sakiTxis istoriul ganviTarebasac icnobs, amdenad, sakmaod kompetenturia.
kriteriums emyareba, kerZod: saukeTeso SemTxvevaSi, sakiTxis socialur da istoriul konteqstSi
• faqtebzea agebuli; ganxilvasTan erTad, studenti mas kroskulturul perspeqtivaSic aanalizebs.
• naTel kriteriumebs iyenebs; warmogidgenT, mocemuli statiebis safuZvelze, studentebis mier
konteqstualizaciis ganxorcielebis ramdenime mcdelobas:
• sapirispiro kriteriumebs abalansebs;
1. ganaTlebis organizebis problemas didi xnis istoria aqvs. swavlebis
• refleqcias gulisxmobs; efeqturi meTodebi, jer kidev antikuri xanidan (platoni, aristotele...)
• Semoqmedebas moiTxovs. moyolebuli mwvave debatebs iwvevda, ramac klasikuri saxe XIX saukuneSi miiRo,
ras gulisxmobs TiToeuli punqti? imisaTvis, rom Sefaseba damajerebeli rodesac sazogadoebriv asparezze ian komenski da misi kolegebi gamoCdnen.
iyos, is sando faqtebs unda emyarebodes, anu iseT faqtebs, romelTa Semowmebac swored maTi didi mondomebiT gaxda SesaZlebeli im meTodebis ganviTareba,
SesaZlebelia sxvebis mier. ramac Tanamedrove pedagogikas Cauyara safuZveli. marTalia, mas Semdeg bevri
naTeli kriteriumebis gamoyeneba gulisxmobs, rom Sefaseba garkveul ram Seicvala, magram sakiTxma ara Tu aqtualoba dakarga, aramed kidev ufro
Teoriazea agebuli. is yovelTvis gulisxmobs sxvaTa Sexedulebebis damowmebas, aqtualuri gaxda Tanamedrove msoflioSi mimdinare swrafi socialur-
rac mTlianad konteqstzea damokidebuli. gamoyenebeuli kriteriumebidan ekonomikuri cvlilebebis fonze...
gamomdinare ki, sxvadasxva daskvnis gamotanaa SesaZlebeli. magaliTad, udavoa, 2. ganaTlebis sistema erT-erTi umniSvnelovanesia socialur institutTa
rom stalinizmma xeli Seuwyo sabWoTa kavSiris industrializacias da am Soris, romlis gareSec SeuZlebelia socializaciis procesis ganxorcieleba anu
kriteriumidan gamomdinare, is warmatebulad unda CaiTvalos, magram meore sazogadoebis RirebulebaTa Taobidan Taobaze gadacema. ganaTlebis sistemis
mxriv, is damRupveli aRmoCnda inteligenciisaTvis, Sesabamisad, damangreveli ZiriTadi elementia saswavlo dawesebulebani, dawyebuli skolebiT da
Sedegebi moutana qveynis kulturul cxovrebas. damTavrebuli umaRlesi saswavleblebiT. skola, ojaxTan erTad, upirvelesi da
aris SemTxvevebi, roca kriteriumebi winaswar gveZleva; magaliTad, biznes- ganmsazRvreli rgolia socializaciis procesSi da swored skoliT iwyeba
menisaTvis wamyvani kriteriumia mogebaze zrunva, socialuri muSakisaTvis ki _ aucilebeli codnisa da cxovrebiseuli gamocdilebis dagroveba. amdenad,
sazogadoebriv sawyisebze muSaoba. magram xSir SemTxvevaSi, Tavad unda sakiTxi, Tu ra formiT gadascems skola am codnas momaval Taobas da rogoraa
gadavwyvitoT, Tu mocemul situaciaSi ra kriteriumis gamoyeneba iqneba organizebuli swavlebis procesi, sasicocxlo mniSvnelobisaa...
mizanSewonili. 3 ,,swavla sikvdilamdeo” — naTqvamia da Tundac es mcire fraza sakmarisia
radgan ramdenime kriteriumi erTdroulad gveZleva, aucilebeli xdeba imisaTvis, rom TvalsaCino gaxdes adamianisaTvis ganaTlebis miRebis udidesi
sapirispiro kriteriumTa dabalanseba. xSir SemTxvevaSi, mxolod erTi krite- mniSvneloba. iyo dro, roca ganaTlebis miReba fufunebad iTvleboda da mxolod
riumis gamoyeneba ar aris sakmarisi, radgan sando Sefaseba ramdenime warCinebulTa xvedri iyo, sxvebisaTvis ki auxdenel ocnebad rCeboda. sam-
kriteriumis gaTvaliswinebas moiTxovs. swored amis nimuSi stalinizmi, radgan rewvelo da demokratiulma revoluciebma ganaTlebis sistemis mniSvnelovnad
misi saboloo SefasebisaTvis aucilebelia ekonomikuri, kulturuli da sxva gafarToebas Seuwyo xeli da dRes saSualo ganaTlebis miReba ukve saval-
danarCeni faqtoris erTdroulad gaTvaliswineba. debulodaa miCneuli msoflios TiTqmis yvela qveyanaSi. saskolo swavlebisas
refleqsia gulisxmobs, rom individs Seswevs unari, damoukidebeli azrov- miRweuli warmatebebi da ganviTarebuli interesebi ki did gavlenas axdens
nebis gziT, mivides gadawyvetilebamde da naTlad hqondes gacnobierebuli, Tu umaRlesi ganaTlebis miRebaze, Sesabamisad, samomavlo karierazec. Tu
rogor da ratom mivida ama Tu im daskvnamde. rogorc wesi, refleqsia Cvens xelT gaviTvaliswinebT, rom Tanamedrove pirobebSi yvelaze mwvave problemas
arsebul codnasa da warsulSi miRebul gamocdilebazea damokidebuli. dasaqmeba warmoadgens, samsaxurSi miRebis mTavar kriteriumad ki SeZenili
kargi Sefaseba yovelTvis SemoqmedebiTia, radgan is gulisxmobs siaxlis codna gvevlineba, swored saTanado ganaTleba yofila pirovnebisaTvis Semdgomi
Setanas ukve arsebul codnaSi. azri ara aqvs sxvaTa Sefasebebis ubralo warmatebis sawindari. aqedan gamomdinare, didi yuradReba unda mieqces
citirebas Cveni Sexedulebis mxardasaWerad. marTalia, maTi gamoyeneba mozardTa swori da efeqturi swavlebis formebs...
SesaZlebelia Cveni SefasebisaTvis meti damajereblobis misaniWeblad, magram
isic faqtia, rom Cveneuli Sefaseba mxolod sxvaTa mosazrebebis motaniT ver savarjiSo #3. pedagogi sTxovs studentebs Seafason konteqstualizaciis
Semoifargleba, amdenad, arsebuli codnis iqiT gasvlas gulisxmobs. es swored warmodgenili nimuSebi da miuTiTon TiToeulis Zlieri da susti mxareebi. amis
is etapia, roca Cvenive Sexedulebebis kritikul analizs vaxdenT [Gutbrod, H. Semdeg studentebi qmnian konteqstualizaciis sakuTar nimuSebs.
(2004). University Manual. Some Ideas About the Purpose and Method of Higher Education.]
rogorc vxedavT, saTanado Sefasebis ganxorcieleba sakmaod rTuli saqmea, Semdeg etapze studentebi uSualod statiebis SedarebiT analizs axdenen da
radgan individis mxridan solidur codnas, gamocdilebas da fantaziis unars avtorTa poziciebs afaseben. kritikis Janris ganxilvisas, ukve gavecaniT
moiTxovs. swored am mizezis gamo unda miiCnevdes mkvlevarTa didi nawili teqstis analizisa da Sefasebis teqnikas, amitom aq Zalian mokled SevajamebT da
mxolod ZiriTadi punqtebis saxiT warmovadgenT mas. teqstis analizis ZiriTadi
Sefasebis unaris ganviTrebas sauniversiteto swavlebis umTavres misiad [Gutbrod,
safexuria:
H. (2004). University Manual. Some Ideas About the Purpose and Method of Higher Education.]
rogor gadavdgaT pirveli nabijebi am rTuli misiis ganxorcielebis gzaze? teqstis analizi
daviwyoT mcire zomis statiis analiziTa da SefasebiT. • rogoria avtoris ZiriTadi pozicia?
garkveul statiaze kritikis Sesaqmnelad, pirvel rigSi, aucilebelia • ra aris avtoris mizani?
avtoris ideebis mokled Sejameba da Semdeg maTi kritikuli analizi. statiis • vin aris avtoris mier nagulisxmevi mkiTxveli?
Sesajameblad, yuradRebiT unda wavikiTxoT mTliani statia da davfiqrdeT
avtoris ZiriTad argumentebze _ ra argumentebi mohyavs mas da ra faqtebis • ra argumentebs warmogvidgens avtori misi poziciis mxardasaWerad?
safuZvelze axdens maT mxardaWeras? Tqveni sityvebiT rogor gadmovcemdiT • ra monacemebis/faqtebis safuZvelze axdens avtori misi argumentebis
avtoris argumentebsa da mxardaWeras? am SekiTxvebze pasuxis gasacemad, kidev mxardaWeras?
erTxel unda gadaikiTxoT statia da darwmundeT, rom sworad SeajameT avtoris • ra mosazrebebi udevs safuZvlad avtoris daskvnebs?

28 49
teqstis Sefaseba Tema II. kritika
• aris avtoris argumenti logikuri?
• aris teqsti kargad organizebuli, naTeli da advilad wakiTxvadi? kritikis Janris mizania, xeli Seuwyos studentSi kritikuli azrovnebis
• aris avtoris faqtebi akuratuli? ganviTarebas. kritikuli azrovneba gulisxmobs sxvadasxva unarebis rTul
kombinacias, romelTagan ZiriTad unarebs warmoadgens:
• aris mniSvnelovani terminebi naTlad gansazRvruli?
• racionaloba
• aris argumentebi sakmarisad ganmtkicebuli Sesabamisi mxardaWeriT?
Cven vazrovnebT kritikulad, roca veyrdnobiT gonebas da ara emocias;
• ganamtkicebs Tu ara argumentebi ZiriTad pozicias? roca viTvaliswinebT yvela SesaZlo faqts; roca, problemis analizisas, Cveni
• Seesabameba Tu ara teqsti nagulisxmev mkiTxvels? mizania ara gamovCndeT gamarjvebulni, aramed movZebnoT sakuTari axsna Tu
• ganixilavs da ukuagdebs Tu ara teqsti oponentTa mosazrebebs? gadawyvetileba.
• gexmarebaT Tu ara teqsti mocemuli sakiTxis gagebaSi? • TviTanalizi
• aris teqstSi iseTi sityvebi da winadadebebi, rac TqvenSi Zlier reaqcias Cven vazrovnebT kritikulad, roca Segvwevs unari SevafasoT, Tu ra
iwvevs? rogoria es reaqcia? motivebi udevs safuZvlad Cvens gadawyvetilebas da ramdenad obieqturni varT.
• ra udevs safuZvlad mocemuli sakiTxisadmi Tqvens amgvar reaqcias? sad • miukerZoebloba
da rodis SeityveT pirvelad mis Sesaxeb? ra kavSirSia es yvelaferi Cven vazrovnebT kritikulad, roca vafasebT yvela SesaZlo Sedegs; roca
mocemul teqstTan? viTvaliswinebT yvela mxaris Sexedulebasa da pozicias; roca Ria vrCebiT
ra SekiTxvebs wamoWris mocemuli teqsti? [Katz, S. and Scerl, J. (2003). Critiques. alternatiuli interpretaciebis mimarT; roca uars ar vambobT arapopularul
Retrieved May, 23, 2004, from http://www.criticalreading.com/] Sexedulebebze mxolod imitom, rom isini naklebaRiarebulia; roca CvenTvis
misaRebia axali modeli Tu paradigma, radgan is ukeT xsnis faqtebs, ufro
ganxiluli safexurebis safuZvelze movaxdenT TiToeuli statiis analizsa martivia, naklebi xarvezi aqvs da a.S.
da Sefasebas, da Semdeg maT SedarebiT analizs SevudgebiT. amisaTvis Zalian • disciplina
efeqturi saSualebaa venis diagrama, romelic vizualurad gvixatavs da ufro Cven vazrovnebT kritikulad, roca varT zustebi da yvela detals
TvalsaCinos xdis avtorTa poziciebs Soris msgavseba-gansxvavebas. venis viTvaliswinebT; uars vambobT manipulaciaze; veridebiT zerele Sefasebebs.
diagrama Semdegi saxisaa: • Sefaseba
Cven vazrovnebT kritikulad, roca vaRiarebT alternatiul mosazrebaTa da
gadawyvetilebaTa Rirsebasa da upiratesobas; roca Cveni argumentebi saTanado
faqtebiTaa ganmtkicebuli.
A C B erTi sityviT, kritikulad moazrovne adamianebi bunebiT skeptikurni arian;
aucileblad aqtiurobiT gamoirCevian, radgan mudmivad cdian sxvadasxva
taqtikasa da strategias, raTa mniSvnelobas swvdnen da gageba gaaRrmavon; garda
amisa, isini Ria arian axali ideebisa Tu poziciebis misaRebad; TviTkritiku-
lobiT gamoirCevian da mudmivad aanalizeben sakuTar arguments, amasTanave,
A zona erTi avtoris specifikur argumentebs moicavs, B zona — meorisas, C — mudam mzad arian SeeWidon oponentTa argumentebs. kritikulad moazrovne
ki imas, rac maT Soris saerToa. amdenad, A da B zonebi avtorTa poziciebs Soris adamianebs SeswevT unari gaarCion obieqturi monacemebis subieqturi analizi da
gansxvaveba-kontrasts gvixatavs, C — ki msgavsebas. ideebis am formiT gadmocema misi safuZvlianoba Seafason, radgan, Tumca faqtebi faqtebad rCeba, maTi
gvexmareba logikurad gavmarToT da efeqturad davgegmoT analitikuri interpretacia SeiZleba gansxvavebuli iyos [Kurland, D. (2002). What is Critical
referatis struqtura. Thinking. Retrieved October 6, 2004. from http:/www.criticalreading.com/].
mas Semdeg, rac kritikis Janris swavlebis mizani ganvsazRvreT, Tavad
naSromis arssa da struqturaze gadavideT.
savarjiSo 4. zemoT ganxiluli safexurebis safuZvelze, studentebi axdenen `kritika~ warmoadgens mcire zomis naSroms erTi statiis an erTi wignis
savarjiSo 1-Si warmodgenili statiebis SedarebiT analizsa da Sefasebas. Sesaxeb. marTlia, qarTul sinamdvileSi `kritika~ gakritikebis gagebiT ixmareba,
studentebi klasSi afaseben erTmaneTis naSromebs. realurad is franguli sityvidan modis da Sefasebas gulisxmobs. Sefaseba ki
SeiZleba iyos pozitiuri, negatiuriz an orives kombinireba, radgan statiis an
wignis kiTxvisas, rogorc wesi, avtoris garkveul mosazrebebs viziarebT da
avtorTa poziciebis Sedarebis nimuSi 1
veTanxmebiT, nawils ki _ ar veTanxmebiT da kritikulad vudgebiT.
Zalian mniSvnelovania, rom studenti kritikis weris teqnikas flobdes,
betelhaims mohyavs erTi saintereso Sedareba, igi inteleqtualuri unarebiT radgan, erTi mxriv, misi codna aucilebeli pirobaa imisa, rom studentma ufro
dajgufebul bavSvebs mTamsvlelebs adarebs: `Tuki yvela karg mTamsvlels erT rTuli Janris nawarmoebebs (vTqvaT, analitikur referats an kvleviT naSroms)
mxares daayeneben, yvela damwyebsa da susts ki _ meore mxares, meore jgufi gaarTvas Tavi; meore mxriv ki, is saukeTeso gzaa pedagogisaTvis Seafasos, Tu
saSinel marcxs ganicdis, an SeiZleba erTianad daiRupos kidec~. cxadia, amgvarma ramdenad yuradRebiT ecnoba studenti sakiRxav masalas da ramdenad Seswevs misi
dajgufebam, SesaZloa uaryofiTi gavlena moaxdinos bavSvis fsiqoloiguri Rrma analizis unari.
ganwyobaze. rodesac romelime bavSvs aRmouCenen gansakuTrebul unars da aRsaniSnavia, rom kritikis werisas, sxvadasxva specialobis warmomadgenelni
gaagzavnian niWierTa jgufSi, danarCeni moswavleebi rCebian imedgacruebulni da gansxvavebul sakiTxebze svamen aqcents, kerZod, humanitarul mecnierebebSi
ekargebaT swavlis stimuli, radgan Tavs uunarod da daCagrulad Tvlian. kritikis ZiriTadi yuradReba mimarTulia imaze, Tu ramdenad `sainteresoa~
amis Sesaxeb qeneT motis pozicia aseTia: `mjera, rom niWi ar unda daikargos argumentebi. socialur mecnierebebSi _ ramdenad gamarTulia meTodologia;
marto imitom, rom niWier moswavles uwevs lokokinis tempiT moZraoba, anda sabunebismetyvelo mecnierebebSi ki _ ra Sedegebia miebuli da ramdenad
pirvelia maT Soris, visac naklebi unarebi aqvT~. Cemi azriT, TiToeuli moswavle mniSvnelovania isini [Swales, J. M., & Feak, C. B. (1994). Academic Writing for Graduate

50 27
uwyobs xels. martin qoris ganmartebiT, `globalizacia gaxlavT is, rasac Cven unda aRiqmebodes calke pirovnebad, romelic bunebisagan dajildoebulia
mesame samyaroSi saukuneebis manZilze kolonizacias vuwodebdiT~. individualuri TvisebebiTa da unarebiT, xolo Tu rodis gamoamJRavnebs is
da bolos, mniSvnelovania aRvniSnoT globalizaciis kidev erTi Tanmdevi gansakuTrebul niWs, esec drois faqtorzea damokidebuli. Tu Tanatolma
procesi, rac faqtobrivad saxelmwifoTa suverenitetis dakargvas niSnavs. daaswro meores raime gansakuTrebuli niWis gamovlena, es ar niSnavs, rom meore
saxelmwifos suverenitetis principi vestfaliis sistemidan iRebs saTaves. es uniWoa, radgan isini mozardebi arian da yovel dRe axal-axali interesebiTa da
iyo mmarTvelobis struqtura, romlis saTaveebTan saxelmwifoebriobisa da codniT avseben sakuTar samyaros, da radgan Camoyalibebis procesSi imyofebian,
suverenulobis principebi idga. saxelmwifoebrioba gulisxmobda msoflios ar SeiZleba naadrevad gadavwyvitoT jer kidev Camouyalibebeli bavSvebis
teritoriul erTeulebad dayofas, romelTagan TiToeuls calke mTavroba SesaZleblobebi.
marTavda, xolo suverenuloba _ Tavis kuTvnil teritoriaze yovlismomcvel, avtorTa poziciebis Sedarebis nimuSi 2
uzenaes, SeuzRudav da eqskluziur kontrols. dReisaTvis SegviZlia vamtkicoT,
rom suverenitetis Zireuli norma aRar moqmedebs da misi aRdgena aRsaniSnavia aseve mosazreba, romlis gamoc bevri ewinaaRmdegeba gamorCeul
globalizebul msoflioSi SeuZlebelia. rodesac arsebobs zesaxelmwifoebrivi moswavleTa calke klasSi dajgufebas. maT miaCniaT, rom amgvari midgoma ver
mmarTvelobis organoebi, saxelmwifoebi kargaven uflebas damoukideblad axdens gavlenas Sedegebze. imis miuedavad, rom pilotaJurma gamokvlelebma es
warmarTon TavianTi saSinao da sagareo politika. magaliTad, evrosabWo Sexeduleba daadastura, cnobili pedagogi ar miiCnevs mas sando sabuTad, radgan
daJinebiT moiTxovs saqarTvelosagan Turqi mesxebis axlo momavalSi fiqrobs, rom ar arsebobs instrumenti niWis, interesebisa da Semoqmedebis
dabrunebas, rac mraval sirTulesTan aris dakavSirebul. gasazomad. rac Seexeba cnobil fsiqolos, is ambobs, rom niWieri bavSvebi
Tumca, globalistebi miiCneven, rom globalizacia progresis, moder- specialur jgufebSi SezRudulebi arian. rodesac niWieri moswavle
nizaciisa da ganviTarebis winapiroba da garantia, magram unda gaviTvaliswinoT gadmoiyvanes Cveulebriv skolaSi, man gamoavlina ufro Rrma kritikuli
isic, rom, umetes SemTxvevaSi, es exeba ukve ganviTarebuli qveynebis jgufs, azrovneba, risi saSualebac ar hqonda specialur jgufSi. amis damadasturebeli
romlebic kidev ufro Zlierdebian susti da ganviTarebadi qveynebis xarjze, magaliTi SemiZlia Cemive cxovrebiseuli praqtikidan moviyvano. meSvide klasSi
maTi bunebrivi da SromiTi resursebis eqspluataciis Sedegad, rasac am qveynebis maTematikis saukeTeso codnisTvis maswavlebelma da mSoblebma aiZules erT-
ekonomika saboloo krizisamde mihyavs. TandaTan sul ufro aSkara xdeba isic, erTi klaseli komarovis saxelobis skolaSi gaegrZelebina swavla. merve klasSi
rom saerTaSoriso organizaciebi relurad ver asruleben maTze dakisrebul ki is biWi Cemi klaseli gaxda im mizeziT, rom ver daZlia sirTuleebi ise
funqciebs da mxolod ganviTarebuli samyaros interesebs emsaxurebian. Tavisuflad, rogorc amas Cvens skolaSi axerxebda da ver daimsaxura
rac Seexeba kulturul modernizacias, unda gvaxsovdes, rom ama Tu im xalxis maswavleblis mxridan is saqebari sityvebi, romliTac aqauri pedagogi
kultura xSirad maTi istoriuli ganviTarebisa da erovnuli TviTmyofadobis anebivrebda. am yovelivem ki masSi erTgvari protestis SegrZneba gamoiwvia, anu
uSualo asaxvaa da misi nebismieri saxiT gardaqmna am RirebulebaTa dakargvis dadga swored is frustraciis problema, romelzec SemdgomSi qeneT motic
tolfasia, Tundac qarTveli xalxisaTvis yvelaze did saganZursa da erovnul saubrobs da romlis saSiSroebasac isev da isev grZnobs.
siamayes misi kulturul-istoriuli memkvidreobaa, risi moSlac ara marto
istoriis, aramed erovnuli TviTSegnebis dakargvis momaswavebelia.
savarjiSo #5. SeadareT erTmaneTs avtorTa poziciebis Sefasebis
amrigad, globalizacia is msoflios masStabebis movlenaa, romelic uSualod
warmodgenili nimuSebi. miuTiTeT maTi Zlieri da susti mxareebi.
axdens gavlenas adamianTa cxovrebis yvela sferoze, iqneba es politika,
ekonomika, kultura Tu sxva. procesis im tempebiT ganviTarebis SemTxvevaSi,
rogoriTac es dRes xdeba, sxvadasxva xalxebs erTian sazogadoebad gardaqmna savarjiSo #6. analitikuri referatis I versiis Seqmna da jgufSi prezen-
emuqreba, radgan globalizacia, rogorc aRvniSneT, aRwevs calkeul tacia. studentebi afaseben erTmaneTis naSromebs, rasac analitikuri refe-
kulturebSi, laxavs saxelmwifoTa suverenulobis princips, rac ukve imis ratis saboloo versiis Seqmna mohyveba.
maniSnebelia, rom igi ewinaaRmdegeba saerTaSoriso samarTals; iwvevs mesame
samyaros qveynebis kidev ufro dasustebasa da degradacias da, rac yvelaze
mniSvnelovania, es yovelive xdeba erTi zesaxelmwifos hegemoniis damkvidrebis analitikuri referatis nimuSi 1
fasad. Sedegad ki viRebT yovlad umarTav procesebs, rac iwvevs calkeuli
xalxebis protests globalizaciisa da globaluri migraciebis mimarT. swavlebis procesis organizebis Sesaxeb
SesaZlebelia Tu ara globalizaciis SeCereba da gvaqvs Tu ara arCevani? es (analitikuri referati)
kiTxva gansakuTrebiT mtkivneulia iseTi patara saxelmwifoebisTvis, rogoric
saqarTveloa, magram, nebismier SemTxvevaSi, maTi mTavari sazrunavi da cnobili bavSvTa fsiqologi bruno betelhaimi da cnobili pedagogi qeneT
prioriteti sakuTari enis, TviTSegnebis, kulturuli TviTmyofadobisa da moti, gamoTqvamen TavianT argumentebs niWieri da Cveulebrivi bavSvebis erTad
saxelmwifoebriobis SenarCuneba unda iyos, raTa maTze mTeli sisruliT ar Tu cal-calke swavlasTan dakavSirebiT. bruno betelhaimi amtkicebs, rom
aisaxos globalizaciis uaryofiTi efeqti. niWieri da Cveulebrivi bavSvebi aucileblad erTad unda swavlobdnen; xolo
qeneT moti miiCnevs, rom niWieri bavSvebi specialur klasebSi unda swavlobdnen.
me bruno betelhaimis pozicias viziareb da vTvli, rom saSualo ganaTleba
erTnairad unda miiRon niWierma da Cveulebrivma bavSvebma.
ganaTlebis sakiTxi erT-erTi yvelaze aqtualuria sazogadoebisTvis.
dResdReobiT yvelaze mwvave problemas dasaqmeba warmoadgens. Sesabamisad,
samsaxuris dawyebis mTavari kriteriumia, Tu rogori ganaTleba aqvs miRebuli
adamians. swored ganaTlebaa pirovnebisTvis Semdgomi warmatebis sawindari, ris
gamoc xSiria konkurencia ganaTlebul adamianebs Soris. amitomac aucilebelia
yuradReba mieqces mozardTa swori da efeqturi swavla-ganaTlebis formebs.
rodesac laparakia niWieri bavSvebis calke jgufis Seqmnaze, qeneT motis
mosazrebiT, sxvadasxva unarisa da interesis mqone bavSvebi unda dajgufdnen

26 51
Sesabamis jgufebSi, raTa SeZlon ukeT gaaRvivon sakuTari interesebi. mogvexseneba, rom msoflio metad mravalferovania. xalxebi gansxvavdebian
betelhaimis azriT ki, niWieri bavSvisaTvis Cveulebriv saklaso oTaxSi swavlis TavianTi kulturiT, religiiT, tradiciebiT, RirebulebebiTa da cxovrebis
gaxangrZliveba sulac araa saziano, piriqiT, am dros mas eufleba usafrTxoebis wesiT, rac maT saukuneebis ganmavlobaSi mosdgamT da arc aqvT raimes Secvlis
grZnoba, xolo niWier bavSvebSi man SeiZleba Tavi sustad igrZnos, ris Sedegadac survili. es aixsneba ara maTi CamorCenilobiT, aramed maTi miswrafebiT
sruliad daekargos swavlis survili. SeinarCunon is, rac maTTvis Rirebulia da TviTidentifikaciis saSualebas
aucilebelia Tanatolma mozardebma ganaTleba miiRon erTi da imave aZlevs. amis magaliTia iaponia, romelic teqnologiuri ganviTarebis doniT
programiT, raTa msgavsi sastarto pirobebi hqondeT. garda amisa, calke pirvelia msoflioSi. magram amave dros, erT-erTi yvelaze mkacri tradiciebis
dajgufebis SemTxvevaSi, xSiria cinikuri damokidebuleba niWieri moswavleebis mqone qveyanaa. globalizacia, Tavis mxriv, iWreba amgvar kuturaTa
mxridan, Tanabari pirobebis SemTxvevaSi ki adgili aRar eqneba Cagvrasa da TaviseburebebSi da gardaqmnis maT. Sedegad, calkeul xalxebSi xdeba erovnuli
cinizms. TviTmyofadobisa da TviTSegnebis dakargva, RirebulebaTa gadafaseba, rac
betelhaimi imasac amtkicebs, rom neli tempis skolaSi, sadac moswavleebs ar metad mtkivneulia nebismieri erisaTvis. es ar exeba mxolod qcevisa Tu Cacmis
eqnebaT CamorCenis SiSi, isini daiwyeben reagirebas klasgareSe sakiTxav stils. am tipis xalxebis globalur procesebSi CarTva xSirad gulisxmobs gark-
literaturasa Tu xelovnebaze, riTac gaifarToveben codnis areals da veul gardaqmnebs socialur struqturaSi, qalTa genderuli rolis cvlilebebs
gaiRrmaveben interesebs. rogorc qeneT moti amtkicebs, neli tempis skolebSi da a.S. es yovelive protestis grZnobas aRvivebs maTSi da Sedegad sxvadasxva
niWieri bavSvebi frustracias ganicdian, radgan ar eZlevaT Sesabamisi saskolo formiT aris xolme gamoxatuli. protestis yvelaze ukiduresi formaa
samuSao, magram arsebobs uamravi SemTxveva, rodesac niWieri bavSvebi gadahyavT terorizmi, gansakuTrebiT islamur qveynebSi, risi mowmenic xSirad
niWierTa skolebSi. swored maSin uCndebaT frustraciis SegrZneba, roca gavmxdarvarT am bolo periodis ganmavlobaSi. amgvari qmedeba, ra Tqma unda, ar
aRmoCndeba, rom danarCen niWier moswavleebTan SedarebiT, isini naklebad imsaxurebs gamarTlebas, magram gvafiqrebinebs, rom es xalxebi Zlieri wnexis
niWierni arian. Cemi azriT, amasTan dakavSirebiT kidev erTi problema qveS imyofebian da iZulebiT gardaqmnebs ganicdian maT sulier Tu yofiT
wamoiWreba. Sefasebis gansxvavebuli sistema. cxadia, niWierTa jgufebSi ufro cxovrebaSi.
mkacrad xdeba Sefaseba, vidre Cveulebriv jgufebSi, Sesabamisad, rTulia am uaryofiT damokidebulebas ganapirobebs kidev erTi faqtori, sadac
winaswar gansazRvra, Cveulebrivi klasis xuTosani moswavle ra niSnebze mTavar rols saxelmwifoTa politikuri orientacia asrulebs. globalizacia ar
iswavlida niWierTa klasSi. es SeiZleba gaxdes frustraciis erT-erTi mizezi. viTardeba ganyenebulad, TavisTavad. mas hyavs fasilitatori Zala,
SemiZlia moviyvano piradi magaliTi: rodesac me-7 klasSi viyavi, CvenTan romlisTvisac momgebiani iqneboda amgvari globaluri procesis fonze sakuTari
gadmovida axali moswavle komarovis skolidan, romelic teqnikur sagnebSi Cveni Zlieriebisa da gavlenis gavrceleba. XX saukunis meore naxevarSi, gansakuTrebiT
klasis erT-erTi xuTosani moswavle gaxda, rodesac vkiTxeT, Tu ratom 80-iani wlebidan, naTlad gamoikveTa msoflios zesaxelmwifo, romelic
gadmovida Cvens skolaSi, man gvipasuxa, rom iq teqnikur sagnebSi maswavleblebi sayovelTao hegemoniisaken miiswrafvis. globalizaciis erT-erTi ganmartebac
samebs uwerdnen, maSin roca Cvens klasSi igive sagnebs warCinebiT swavlobda. `vesternizacia~ swored amis aRmniSvnelia. amdenad globalizacia da
betelhaims mohyavs erTi saintereso Sedareba, igi inteleqtualuri unarebiT amerikanizacia bevrisaTvis sinonimebia. dRes ukve aSkaraa, Tu rogor arRvevs
dajgufebul bavSvebs mTamsvlelebs adarebs: `Tuki yvela karg mTamsvlels erT zesaxelmwifo demokratiis saxeliT saerTaSoriso samarTlis normebs, rogor
mxares daayeneben, yvela damwyebsa da susts ki _ meore mxares, meore jgufi axdens saerTaSoriso organizaciebis umniSvnelovanesi gaawyvetilebebisa da re-
saSinel marcxs ganicdis, an SeiZleba erTianad daiRupos kidec~. cxadia, amgvarma zoluciebis ignorirebas, mas SeuZlia omic ki daiwyos `demokratiis saxeliT~.
dajgufebam, SesaZloa uaryofiTi gavlena moaxdinos bavSvis fsiqoloiguri yovelive aqedan gamomdinare, sruliad bunebrivia, rom bevr saxelmwifos ar surs
ganwyobaze. rodesac romelime bavSvs aRmouCenen gansakuTrebul unars da misi gavlenis sferoSi moqceva. Tumca, patara da susti qveynebi xSirad
gaagzavnian niWierTa jgufSi, danarCeni moswavleebi rCebian imedgacruebulni da iZulebulni xdebian moCvenebiTi keTilganwyobiT moipovon amgvari hegemonebis
ekargebaT swavlis stimuli, radgan Tavs uunarod da daCagrulad Tvlian. daintereseba, magram, amave dros, unda gvesmodes, rom globalizacia am formiT
amis Sesaxeb qeneT motis pozicia aseTia: `mjera, rom niWi ar unda daikargos ar aris mxolod koka-kola da jinsebi, rogorc bevrs miaCnia. es aris asimilacia
marto imitom, rom niWier moswavles uwevs lokokinis tempiT moZraoba, anda mmarTvelobis formebis, sasamarTlos, ganaTlebisa da sxva sistemebis gauazre-
pirvelia maT Soris, visac naklebi unarebi aqvT~. Cemi azriT, TiToeuli moswavle beli struqturuli gardaqmna, rac, Tundac saqarTvelos magaliTze, yovlad
unda aRiqmebodes calke pirovnebad, romelic bunebisagan dajildoebulia miuReblad da dauSveblad mimaCnia.
individualuri TvisebebiTa da unarebiT, xolo Tu rodis gamoamJRavnebs is aseve saWiroa SevexoT globalizaciis ekonomikur mxares Tanamedrove
gansakuTrebul niWs, esec drois faqtorzea damokidebuli. Tu Tanatolma msoflioSi, rodesac saerTaSoriso ekonomikurma urTierTobebma sruliad
daaswro meores raime gansakuTrebuli niWis gamovlena, es ar niSnavs, rom meore globaluri xasiaTi SeiZina, metad aqtiurad dadga e.w. mesame samyaros sakiTxi,
uniWoa, radgan isini mozardebi arian da yovel dRe axal-axali interesebiTa da romelSic moiazreba ganviTarebadi qveynebis jgufi. ganviTarebuli da
codniT avseben sakuTar samyaros, da radgan Camoyalibebis procesSi imyofebian, ganviTarebadi samyaros urTierTobebi ZiriTadad batonoba _ daqvemdeb-
ar SeiZleba naadrevad gadavwyvitoT jer kidev Camouyalibebeli bavSvebis arebuli gamoixateba. ganviTarebuli qveynebis umravlesoba mcire, aratevadi
SesaZleblobebi. Sida bazris mqonea. maTi meurneoba ar aris diversificirebuli. amitom isini
amrigad, qeneT motis da bruno betelhaimis statiebSi ganxiluli didad arian damokidebulni ganviTarebul qveynebze, saidanac Semodis maTi
sakiTxebidan SeiZleba gavakeToT daskvna: aucilebelia niWierma da Cveulebrivma ekonomikisTvis sasicocxlo mniSvnelobis mqone investiciebi. finansuri sesxisa
bavSvebma Tanabar pirobebSi miiRon saSualo-saskolo ganaTleba, radgan maT Tu daxmarebis gamcemi kompaniebi gavlenas axdenen maT gadawyvetilebebze. amis
eqnebaT saSualeba gansakuTrebuli unarebi da interesebi gamoavlinon, rodesac Sedegad, ganviTarebadi qveynebi iZulebuli xdebian moaxdinon sul ufro didi
daamTavreben skolas da airCeven momaval specialobas. ase rom, miuxedavad raodenobiT bunebrivi resursebis eqsporti (xe-tye, wiaRiseuli, navTobi,
gansxvavebuli niWisa da unarebisa, Tanatoli mozardebi, Tanabar pirobebSi unda nedleuli, sxva mineralebi) dabal fasad Tanamedrove teqnologiebisa da invest-
swavlobdnen da sxvadasxva unarebis mqone bavSvebTan urTierTobiT, iZendnen ticiebis misaRebad. nadgurdeba tyis safari da sxva bunebrivi resurebi.
mravalmxriv gamocdilebas. zogierT qveyanaSi, sadac xeliT warmoebaSi iyo Cabmuli adgilobrivi
mosaxleoba, sawarmoo danadgarebis Setanam umuSevrobis zrda gamoiwvia. aqedan
gamomdinare, globalizacia mesame samyaros qveynebis ara Tu ganviTarebas,
aramed ganviTarebuli qveynebis mier eqspluatacias da kidev ufro gaRaribebas

52 25
yovelive zemoTqmulis miuxedavad, albaT, gamoCndebian sawinaaRmdego azris analitikuri referatis nimuSi 2
mqone adamianebic, romlebic ityvian: ratom oponirebT amJamindel politikur
tendenciebs da globalizaciis procesebs? is udavod exmareba sxva
saxelmwifoebs ganviTarebasa da erTmaneTtan mWidro kavSiris damyarebaSi, swavlebis procesis organizebis Sesaxeb
amasTanave, xels uwyobs kacobriobis yvelaze didi monapovris _ demokratiuli (analitikuri referati)
procesebis ganmtkicebas. magram Cven SegviZlia davamtkicoT, rom es ase ar aris.
cnobili amerikeli ekonomisti da sazogado moRvawe lindon laruSi ambobs: Cveni mizania gavarkvioT, unda swavlobdnen Tu ara niWieri bavSvebi
`saerTaSoriso savaluto fondma da msoflio bankma da gadawyvites specialur klasebSi. amasTan dakavSirebiT gavecaniT pedagog qeneT motisa da
feodalizmisaken dabruneba, rasac lamazad `globalizacia~ da `Tavisufali bavSvTa fsiqolog bruno betelhaimis erTmaneTisagan gansxvavebul mosazrebebs.
vaWroba~ uwodes. rogorc Cans, romis imperiis magaliTiT moxiblulebma, pirveli amtkicebs, rom niWierTa specialur klasebSi dajgufeba ar warmoadgens
faqtobrivad, iwyes msoflio imperiis Seneba, rac aris rogorc zneobrivi, aseve saSiSroebas arc erTi donis moswavlisaTvis. meore ki ewinaaRmdegeba am azrs,
ekonomikuri da politikuri sigiJe~. romis amJamindelma maSeneblebma TavianTi radganac fiqrobs, rom amgvari midgoma ver axdens gavlenas Sedegebze. zogadad
miznebis realizacia daiwyes saxelmwifoTa suverenitetis ganadgurebiT. maTi rom vimsjeloT, ganaTlebis sistema aris sfero, romelic yvelaze met
amocanaa erTi centridan kontrolirebadi saxelmwifos Seqmna, romelic sifrTxiles da dakvirvebas moiTxovs, sanam raime gadawyvetileba iqneba miRe-
gadawyvets, Tu romels aqvs ganviTarebis ufleba da romels ekrZaleba arseboba. buli, radgan moswavleebi, mozardebi, studentebi arian adamianebi, romelTa
sxvagvarad rom vTqvaT, amJamad msoflios ZiriTadi birTvi amerika cdilobs ganaTlebis safuZvelzec qveynisa Tu msoflios momavali igeba. am SemTxvevaSi ki
xelT igdos msoflios erTpirovnuli mmarTveloba, magram rogorc laruSi Secdomis daSveba dauSvebelia. amdenad, aucilebelia safuZvlianad ganvixiloT
ambobs: `amJamad cxovrebaSi damkvidrebuli utopia daimsxvreva ganviTarebis es konkretuli sakiTxic _ niWier moswavleTa specialur klasebSi dajgufeba da
zenitSi, iseve rogorc daeca romi~. rac Seexeba demokratias, xdeba ara zogadad gavaanalizoT is argumentebi Tu kontrargumentebi, romlebic mohyavT motsa da
demokratiis ganmtkiceba, aramed msoflioSi dasavluri demokratia vrceldeba, betelhaims.
rac sasargebloa mxolod amerikisaTvis da ara sxva qveynebisaTvis. aSS Tavisi pirveli mniSvnelovani sakiTxi, romelzec orive avtori amaxvilebs
miznebis misaRwevad yvela xerxs da meTods iyenebs da amas Tavisufal sityvasa da yuradRebas, aris arasrulfasovnebis SegrZneba, romelic uCndeba saSualo da
demokratias uwodebs. amis magaliTia, ukve naxsenebi aSS-erayis omi, romelic sust moswavleebs. bruno betelhaimis azriT, rodesac niWieri moswavle
mimarTulia navTobiT mdidari teritoriis xelSi Casagdebad da ara msoflioSi specialur jgufSi gadahyavT, mas eWvi Seaqvs sakuTar ZalebSi da ipyrobs
mSvidobis dasamkvidreblad. vfiqrob, am saeWvo omSi uazrod daRupuli uamravi SegrZneba, rom rTul amocanebs ver SeeWideba. Tumca am azrs ar eTanxmeba qeneT
adamianis magaliTi sakmaod Zlieri safuZvelia imisTvis, rom amgvari demokratia moti da ambobs, rom amis saSiSroeba ar arsebobs; amasTanave, mas magaliTad
negatiur movlenad miviCnioT. mohyavs is niWieri aTletebi, romlebic specialur klasebSi daajgufes da
is, rom globalizacia gardauvali procesia, albaT, TiToeuli Cvengani ambobs, rom arc erTi maTgani zemodan ar dascqeris Tavis SedarebiT sust
acnobierebs, magram es movlena kidev ufro mtkivneulad rom ar Seexos tanatols. pirvel rigSi, aucilebeli gavarkvioT, saerTod ras niSnavs iyo
saxelmwifoebs, vfiqrob, yoveli eri unda cdilobdes ipovos masSi qveynis niWieri. aq, albaT, saubari inda iyos zogad azrovnebasa da codnaze da ara
unikalurobis SenarCunebis resursi. is, rom msoflioSi xdeba yvelaferi aTletebze, risi magaliTic mohyavs qeneT mots da rac savsebiT ar warmoadgens
dasavluris popularizacia da gavrceleba, kacobrioba siRatakes ebrZvis da, aucileblobas sxva moswavleTaTvis. aseve vfiqrob, rom mis sityvebs `niWieri
rom erovnul Rirebulebebs safrTxe emuqreba, vfiqrob, sakmao argumentebia moswavleebi zemodan ar dascqerian sustebs~, sWirdeba saTanado dasabuTeba,
imisTvis, rom globalizacia da msoflioSi arsebuli amJamindeli radganac, SesaZloa, mkiTxvelma eWvi Seitanos mis sandoobaSi. swored
tendenciebi uaryofiT procesad miviCnioT. sawinaaRmdegos amtkicebs 2000 wels safrangeTis erT-erT skolaSi momxdari
mkvleloba, romelic imitom moxda, rom erT-erTma gamorCeulma moswavlem
abuCad aigdo Tavisi Tanatoli, romelic gonebrivad da fizikurad ar iyo
nimuSi 2
srulfasovani; misma megobarma ki daicva igi da situacia ise gamwvavda, rom
sicocxles gamoasalma megobris damCagvreli klaseli.
globalizacia dadebiTi procesia
aseve mniSvnelovania maswavleblisa da mSoblis roli srulfasovani
`globalizacia asaxavs yvela im process,
moswavleebis, rogorc `Rirsebebis mqone individebis,~ CamoyalibebaSi. am
romelTa meSveobiTac msoflios xalxebi
sakiTxze saubrobs qeneT moti. misi azriT, araviTari safuZveli ar arsebobs
erT msoflio sazogadoebaSi, globalur
gveSinodes niWierTa specialur klasebSi dajgufebisa, radgan swored pedagogi
sazogadoebaSi erTiandebian.~ martin elbrou
da ara klasis organizebis tipi gansazRvravs moswavleebis ganwyobas indi-
vidualur gansxvavebaTa mimarT. vfiqrob, maswavleblis faqtori umniSvnelo-
xSirad axali termini imitom xdeba popularuli, rom msoflioSi mimdinare
vanesia, magram ar aris sakmarisi mtkicebuleba imisTvis, rom amgvari dajgufeba
ama Tu im mniSvnelovan cvlilebas asaxavs. axali idea axali viTarebis aRsawerad
samarTlianad miviCnioT. pedagogs didi wvlili miuZRvis ara marto bavSvebis
aris saWiro. 1980-iani wlebidan gaxSirda saubari globalizaciaze, ramac
aRzrdisa da ganaTlebis saqmeSi, aseve klasSi saerTo atmosferos SeqmnaSi,
yoveldRiur azrovnebaSic iCina Tavi. Znelia im momentis zustad gansazRvra,
magram maze Zlieri faqtori, romelic ufro metad axdens gavlenas moswavleebis
rodis daiwyo globalizacia. periodizacia xSirad sakamaToa, Tumca misi gavlena
fsiqikaze, swored maTive urTierTdamokidebulebaa. pedagogi yovelTvis ver
kacobriobis didi nawilis cxovrebaze yvelaze intensiurad 1960-iani wlebidan
akontrolebs moswavleTa qcevas, mas ZiriTadi aqcenti Tavis saganze da mis
aris SesamCnevi, radgan swored am periodidan xdeba aSkara misi uaryofiTi
Seswavlaze aqvs gadatanili, amitom SesaZloa mxedvelobidan gamorCes is
gavlena sxvadasxva kulturisa Tu aRmsareblobis erebze. dadga erovnuli
araswori qmedeba, romelsac, vTqvaT, erTi moswavle meoris mimarT axorcielebs.
suverenitetisa Tu TviTmyofadobis SenarCunebis problemebi, erTi
zemoT naxsenebi magaliTis msgavsi faqtebi bevri arsebobs, Tumca es ar
zesaxelmwifos hegemoniis zrdisa da e.w. mesame samyaros qveynebis kidev ufro
miuTiTebs imaze, rom am SemTxvevebSi araprofesional pedagogebTan gvaqvs saqme.
dasustebis safrTxe: yovelive aman naTlad dagvanaxa, rom globalizacia
es TavisTavad maTgan damoukideblad xdeba. aqedan gamomdinare, vfiqrob, qeneT
uaryofiTi movlenaa. dRes ki es procesi kidev ufro intensiuri da
motis Sexeduleba pedagogis rolze SeiZleba gaziarebul iqnas, Tumca, vTvli,
problemuria, vidre odesme.
rom argumentad ar gamodgeba imisTvis, rom daveTanxmoT niWierTa dajgufebas

24 53
specialur klasebSi. savarjiSo #14: argumentirebuli eses saboloo versiis Seqmna.
aRsaniSnavia aseve mosazreba, romlis gamoc bevri ewinaaRmdegeba gamorCeul
moswavleTa calke klasSi dajgufebas. maT miaCniaT, rom amgvari midgoma ver nimuSi 1
axdens gavlenas Sedegebze. imis miuedavad, rom pilotaJurma gamokvlelebma es
Sexeduleba daadastura, cnobili pedagogi ar miiCnevs mas sando sabuTad, radgan globalizacia dadebiTi procesia
fiqrobs, rom ar arsebobs instrumenti niWis, interesebisa da Semoqmedebis
XX saukunis dasawyisidanve SeamCnia msofliom axladganviTarebuli,
gasazomad. rac Seexeba cnobil fsiqolos, is ambobs, rom niWieri bavSvebi
swrafadmzardi procesi. ekonomikuri da samecniero-teqnikuri progresi veRar
specialur jgufebSi SezRudulebi arian. rodesac niWieri moswavle
eteoda erTi saxelmwifos farglebSi, gadadioda sxva qveynebSi da iwvevda maT
gadmoiyvanes Cveulebriv skolaSi, man gamoavlina ufro Rrma kritikuli
ekonomikur, socialur da kulturul unifikacias. sociologiuri azrovneba
azrovneba, risi saSualebac ar hqonda specialur jgufSi. amis damadasturebeli
Zalze gvian dafiqrda am stiqiur procesze da mas globalizacia uwoda.
magaliTi SemiZlia Cemive cxovrebiseuli praqtikidan moviyvano. meSvide klasSi
adamianebi gauTaveblad msjeloben mis mniSvnelobaze. ismis uamravi kiTxva da
maTematikis saukeTeso codnisTvis maswavlebelma da mSoblebma aiZules erT-
arsebobs uamravi pasuxi. globalizacia warmoadgens ukanaskneli periodis
erTi klaseli komarovis saxelobis skolaSi gaegrZelebina swavla. merve klasSi
yvelaze farTod gamoyenebul, Tumca yvelaze bundovan, Tezisze gadasvla ufro
ki is biWi Cemi klaseli gaxda im mizeziT, rom ver daZlia sirTuleebi ise
TvalsaCino da logikuri unda iyos! amave dros, politikurad yvelaze efeqtur
Tavisuflad, rogorc amas Cvens skolaSi axerxebda da ver daimsaxura maswav-
sityvas. globalizacia dResdReobiT negatiur movlenad gvevlineba, radganac
leblis mxridan is saqebari sityvebi, romliTac aqauri pedagogi anebivrebda. am
is araswori formiT warimarTeba.
yovelivem ki masSi erTgvari protestis SegrZneba gamoiwvia, anu dadga swored is
Tanamedrove msoflioSi globalizaciis procesis ZiriTadi subieqti aris
frustraciis problema, romelzec SemdgomSi qeneT motic saubrobs da romlis
amerikis SeerTebuli Statebi, rac imas niSnavs, rom msoflioSi swored aSS-is
saSiSroebasac isevdaisev grZnobs.
ekonomikis, teqnologiis, kulturisa da cxovrebis wesis globaluri gavrceleba
mniSvnelovani sakiTxia ekonomikuri pirobebi da amiT gamowveuli prob-
xdeba. msoflios mravali qveynis, maT Soris _ evropeli moazrovneebi mwvaved
lemebi, romlebic gavlenas axdenen moswavleebze. samwuxarod, am sakiTxze ar
reagireben am movlenaze. maT ricxvs ekuTvnis germaneli filosofosi ulrix
saubrobs pedagogi, Tumca damajereblad msjelobs bavSvTa fsiqologi, bevr did
beki, romelic ambobs, rom globalizaciis dadebiT Tvisebebze iseve unayofoa
qalaqSi moswavleebs, romlebic CamorCebian sxvadasxva programebSi, uunarod
saubari da diskusia, rogorc pudingis kedelze lursmiT miWedeba. msoflio
miiCneven, sinamdvileSi, maTi umravlesoba dabali fenis ojaxebidanaa. es
amerikuli globalizmis xafangSia gabmuli.
xelisSemSleli pirobebi uaryofiTad moqmedebs moswavleebze da iwvevs
amasTanave aRsaniSnavia, rom globalizacia samuSao adgilebis Semcirebasa da
stimulis dakargvasa da imedgacruebas. istorias Tu gadavavlebT Tvals, amis
Sromis dabali anazRaurebis qveynebSi eqsports iwvevs. es im dros, roca uwyveti
damadasturebel magaliTebs uamravs moviZiebT. rogorc cnobilia, warsulSi
ekonomikuri da transnacionaluri koncernebisa da sxvadasxva msxvili
mxolod didgvarovan ojaxebSi aRzrdil bavSvebs hqondaT ufleba mieRoT
arasamTavrobo organizaciebis Semosavlebis zrdis miuxedavad, msoflioSi
ganaTleba. Raribi bavSvebi ki, didi survilis miuxedavad, uswavlelni rCebodnen.
mZvinvarebs umuSevrobis problema. globalizmis epoqaSi ekonomikis ganviTareba
Tundac gavixsenoT i. WavWavaZis `glaxis naambobi~, romelic maSindel relobas
erovnul-saxelmwifo kontrols aRar eqvemdebareba. magaliTad, iseTi hegemoni
asaxavs. codnas mowyurebuli Raribi gabro verasodes SeZlebda ganaTlebis
qveynebi, rogorebic iyvnen safrangeTi da germania, dResdReobiT aSS-sa da didi
miRebas, rom ara is bednieri SemTxveva, romelmac glexis biWi uangarod momuSave
britaneTisagan gansxvavebiT, miekuTnebian globalizaciis procesSi wagebuli
maswavlebels Seaxvedra.
qveynebis ricxvs. statistikis mixedviT, am qveynebSi umuSevroba sul mcire 30
yovelive zemoTqmulidan gamomdinare, SesaZloa davaskvnaT, rom specialur
procentiT gaizarda. gazeT `Spigelis~ erT-erTi nomeri aseTi fraziT iwyeba:
klasebSi niWier moswavleTa dajgufeba ar aris mizanSewonili, radganac
`Semosavlebi maRla micocavs, samuSao adgilebi mcirdeba~. aRmosavleT
SevamCnevdiT, rom ufro zustad mis uaryofiT Tvisebebze mogviwia saubari,
germaniis erT-erTi umuSevari ki wers: `Cven ukve aRara varT adamianebi. adamianis
vidre dadebiTze. absoluturad miuReblad mimaCnia nebismieri wamowyeba Tu
saxis dakargvis aRwera SeuZlebelia~. is, rom samuSaos dakargva `saxis dakargvas~
reforma, romelic bavSvebSi emociuri mdgomareobis gamZafrebas iwvevs da
iwvevs, albaT, msoflios saerTo tragedia unda iyos.
difuzurs xdis maT Sinagan samyaros. es ar niSnavs, rom Cven ar gvWirdeba niWieri
aRsaniSnavia aseve is faqtori, rom globalizmi, romlis virusic mTel
adamianebi. piriqiT, maTi arsebobis gareSe ver ganviTardeboda msoflio ise,
msoflios Seeyara, seriozul safrTxes uqmnis erovnul Rirebulebebs,
rogorc dRes aris; ubralod saWiroa sxvadasxva kargad dagegmili, frTxili
TviTidenturobas, warmoSobs saxelmwifoTa Soris konfliqtebs, rac xSirad
eqsperimentebisa da kvlevebis Catareba, raTa davadginoT Tu rogor miviRoT
omebiT sruldeba. amis magaliTia aSS-erayis omi, romlis mizezi viTomda
sasurveli Sedegi ise, rom arc sust moswavles gavuCinoT arasrulfasovnebis
msoflioSi demokratiuli principebis aRiareba da ganmtkicebaa, realurad ki
gancda da arc niWieri moswavle davCagroT.
xalxi mxolod aSS-is interesebs ewireba. amasTanave xdeba ukiduresad
gansxvavebul kulturaTa Sejaxeba. magaliTad, Zneli warmosadgenia axlo
aRmosavleTis regionis modernizacia da demokratiis dasavluri modelis
damkvidreba. aviRoT, magaliTad, qalTa uflebebi. Zneli warmosadgenia, rom
arabeTis naxevar kunZulis qveynebis qalebma axlo momavalSi miiRon iseTi
uflebebi, rac dasavleTSi mcxovreb qalebs aqvT. magaliTad, saudis arabeTSi
saxlis gareT myofi yvela qalisaTvis aucilebelia tradiciuli abaias tareba,
romelic qals mTlianad faravs. qals aq manqanis marTvis uflebasac ar aZleven.
yvelaze did ukmayofilebas dasavluri demokratiis modelis mimarT
gamoTqvamen islamuri religiuri partiebi da moZraobebi, romlebic xalxs
samarTlianobisa da maRali zneobis damkvidrebisken mouwodeben. aseT partiebis
SeuZliaT am maRali Rirebulebis mqone principebis damyareba, magram VII-VIII
saukunis normebiT. maT araferi eqnebaT saerTo dasavluri tipis demokratiul
faseulobebTan.

54 23
daskvna Tema IV. kvleviTi naSromi

daskvna argumentirebuli eses umniSvnelovanesi nawilia, radgan is ajamebs


avtoris pozicias da saboloo STabeWdilebas axdens mkiTxvelze. Sesavlis kvleviTi naSromi warmoadgens akademiuri problemis werilobiTi formiT
msgavsad, isic sam ZiriTad funqcias asrulebs: gadaWras sabiblioTeko gamokvlevis an Tavad studentis mier Catarebuli
• avtoris argumentebis Sejameba TiTo winadadebiT; empiriuli kvlevis safuZvelze. Sesabamisad, is ori saxisaa: sabiblioTeko da
eqsperimentuli. es ori saxis kvleviTi naSromi sxvadasxva mizans emsaxureba:
• Tezisis gameoreba, oRond sxva sityvebiT, rom avtorma kidev erTxel
pirveli ajamebs da afasebs arsebul wyaroebs, raTa sakuTari Tezisi gana-
daafiqsiros pozicia, magram mkiTxvelisaTvis mosabezreblad ar JRerdes;
viTaros; meore ki moipovebs pirvelad informacias socialuri kvlevis
• problemis ganxilva momavlis WrilSi, rac mkiTxvels safiqrals sxvadasxva meTodis gamoyenebiT, iqneba es eqsperimenti, interviu, kontent-
dautovebs, vTqvaT, Tu rogor gamoiyenos mocemuli ese realur cxovrebiseul analizi, Tu sxv. miznidan gamomdinare, maTi struqturac gansxvavebulia. Tumca
situaciaSi. unda aRiniSnos, rom gamarTuli kvleviTi naSromi, iqneba es sabiblioTeko Tu
vinaidan daskvna ZiriTad nawilSi warmodgenili argumentebis Sejamebas eqsperimentuli, msgavsi niSnebiT gamoirCeva:
axdens, yovelmxriv unda moveridoT am etapze axali sakiTxebis wamoWras. Tu
vfiqrobT, rom raime mniSvnelovani gamogvrCa, axali paragrafi unda davumatoT • naSromSi gansazRvrulia problemis aqtualoba, kvlevis mizani da
ZiriTad nawils da iq ganvixiloT es sakiTxi. mxolod amis Semdeg davweroT amocanebi;
daskvna, romelic modificirebul saxes miiRebs. • naSromSi naTladaa gaazrebuli problemis irgvliv arsebuli wyaroebi;
savarjiSo #12: studentebi weren argumentirebuli eses daskvnas. • naSromi struqturulad gamarTulia;
• naSromi logikuri TanmimdevrulobiT gamoirCeva;
savarjiSo #13: argumentirebuli eses pirveli versiis prezentacia:
studentebi afaseben erTmaneTis naSromebs. • naSromi akademiuri stiliT aris Sesrulebuli;
roca argumentirebuli eses pirveli versia Seqmnilia, aucilebelia misi • naSromi sworad da akuratulad axdens citirebas, perifrazirebasa da
gamarTulobis Semowmeba, risTvisac akademiuri weris specialistebi Semdeg Sejamebas;
SekiTxvebze pasuxis gacemas gvTavazoben:
• naSromSi sworad da akuratuladaa miTiTebuli ,,CarTulebi”;
eses Semowmeba • naSromSi mkacrad aris daculi wyaroebis miTiTebis erTi gansazRvruli
formati.
1. ipyrobs Sesavali mkiTxvelis yuradRebas? isic unda aRiniSnos, rom nebismieri kvleviTi naSromi — sabibilioTekoa is Tu
2. ra aris eses Tezisi? eqsperimentuli, garkveulwilad msgavsadaa organizebuli, rasac qvemoT
3. aris Tezisi naTeli da sakmarisad dakonkretebuli? SemogTavazebT APA formatis farglebSi. rogorc iTqva, amerikis fsiqologiuri
4. gaqvT raime rCeva SesavalTan an TezisTan dakavSirebiT?
asociaciis _ APA-s mier SemoTavazebuli formati, erT-erTi yvelaze
5. ra principiTaa ese organizebuli? aris misi struqtura efeqturi?
gavrcelebulia socialur mecnierebebSi da, kritikaze saubrisas, ukve
6. aris ese logikuri da Sekruli?
ganvixileT, Tu rogor unda mivuTiToT ,,CarTulebi” misi gamoyenebiT. gavecnoT
7. yvela paragrafi ganamtkicebs Teziss?
8. gaqvT raime rCeva paragrafebTan dakavSirebiT? APA stilis gamoyenebas naSromis mTlian struqturaSi:
9. aris argumentebi sakmarisad ganmtkicebuli mxardaWeriT? saTauris gverdi moicavs sam ZiriTad saTaurs:
gaqvT raime rCeva mxardaWerasTan dakavSirebiT?
10. aris saWiro esesTvis raimes damateba an raimes amoReba? • naSromis saTauri (maqsimum 10-12 sityva.);
11. aris daskvna logikuri? aris is saintereso? gaqvT raime rCeva daskvnasTan • studentis saxeli da gvari;
dakavSirebiT?
• saswavlo dawesebuleba.
12. romelia eses saukeTeso nawili? romel nawils sWirdeba gaumjobeseba?
TiToeuls Soris daSoreba ori 2-2 intervalia da gaTanabrebulia gverdis
[Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills - centrSi marcxnidan marjvniv da zemodan qvemoT. Tu naSromis saTaurs erT
Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning.] striqonze meti ukavia, isic 2-intervaliania.
saTauris gverds mosdevs anotacia anu abstraqti, rac naSromis Sejamebaa. is
moTavsebulia gverdis centrSi, 2 intervaliTaa daSorebuli saTauridan da
warmoadgens erT paragrafs, romelic abzacis gareSea dawerili. anotacia
Sedgeba 75-100 sityvisagan Teoriuli naSromebisaTvis da 100-150 sityvisagan
empiriuli naSromebisaTvis.
naSromis ZiriTadi nawili iTvaliswinebs Semdeg detalebs:
• gverdi yoveli mxridan 1.5 intervaliTaa daSorebuli;
• mTeli naSromi 2-intervaliania, garda mcirericxovani gamonaklisebisa:
cxrilebsa da grafikebSi nebadarTulia 1-intervalis gamoyeneba; qvesaTaurebisa
da sqolios win, agreTve teqstSi cxrilebis win da Semdeg, 3-4 intervalis
gamoyenebaa nebadarTuli;

22 55
• naSromis pirveli gverdi imeorebs saTaurs, romelic moTavsebulia saTaves. tradiciuli argumentirebisagan gansxvavebiT, is ar cdilobs
gverdis centrSi da 2-intervaliTaa daSorebuli teqstidan; `gamarjveba moipovos~ oponentTa poziciaze, aramed garkveuli kompromisis
SemoTavazebis gziT, cdilobs daabalansos sapirispiro poziciebi, iTva-
• yvela paragrafi 5-intervaliani abzaciT iwyeba;
liswinebs ra orive mxaris Zlier argumentebs.
• Sesavali usaTauroa, yvela danarCeni nawili ki (meTodebi, Sedegebi, k. rojersis Tanaxmad, muqara aferxebs komunikacias. isini, vinc muqaras
diskusia/daskvna, bibliografia) — saTauriani; isini damoukidebel Tavebs grZnoben, wyveten komunikacias da aRar usmenen mosaubres. garda amisa, rac ufro
warmoadgenen, amitom TiToeuli maTgani axali gverdidan iwyeba; metad Seutev oponents, miT ufro Zlieria misi mxridan winaaRmdegobac. am
• yvela saTauri didi SriftiT aris dabeWdili da centrSi muqaris Semcireba SesaZlebelia mxolod neitraluri, obieqturi tonis
SenarCunebiTa da oponentisaTvis imis CvenebiT, rom mis pozicias gagebiT
gaTanabrebuli;
ekidebi.
nebismieri cxrili da grafiki moTavsebulia Sesabamis adgilas teqstSi: rojersiseuli argumentis Semadgeneli komponentebia:
• mokle cxrilebi da grafikebi CarTulia teqstebs Soris imave gverdze; • mokle da obieqturi Tezisi, romelic problemis zogad gansazRvrebas
iZleva;
• grZeli cxrilebi da grafikebi calke gverdzea moTavsebuli, uSualod • oponentTa poziciis Rrma, amave dros, neitraluri analizi, rac imis
im gverdis Semdeg, romelzec isini pirveladaa naxsenebi; gamomxatvelia, rom gagebiT ekidebi sapirispiro pozicias;
• saTaurebi dgas cxrilebis dasawyisSi da grafikebis bolos; • sakuTari poziciis Rrma da neitraluri analizi ise, rom ar asabuTeb
nebismieri danarTi, romelic statistikur monacemebs gvacnobs, Seni poziciis upiratesobas;
moTavsebulia sul bolos, bibliografiis Semdeg; • imis gaanalizeba, Tu ra saerToa Tqvens poziciebs Soris;
• problemis gadaWris SemoTavazeba, romelic orive mxaris interesebs
• TiToeuli danarTi iwyeba axali gverdidan;
iTvaliswinebs. [Hairston, M. (1982). A Contemporary Rhetoric (3rd ed.) Boston. Houghton
• gverdis nomeri danarTSic unda iyos miTiTebuli; Mifflin.]
• danarTis saTaurebi ,,danarTi 1“, ,,danarTi 2“ da a.S. gaTanabrebulia
gverdis centrSi. [Sorenson, S. (3rd ed.). (2002). How to Write Research Papers. New York:
Macmillan Reference USA.]

am saerTo maxasiaTeblebis ganxilvis Semdeg, uSualod kvleviTi naSromis


struqturasa da Sinaarsze gadavideT. daviwyoT sabiblioTeko kvleviTi
naSromiT.
sabiblioTeko kvleviTi naSromis Seqmnisas, studentma Semdegi safexurebi
unda gaiaros miTiTebuli TanmimdevrobiT:
• sakvlevi problemis dasma;
• sakvlevi Tezisis Camoyalibeba;
• wyaroebis moZieba;
• wyaroebis Sefaseba;
• wyaroebidan informaciis moniSvna, amoReba;
• citatebze muSaoba;
• perifrazireba da Sejameba;
• naSromis pirveli versis Seqmna;
• bibliografiis miTiTeba;
• naSromis saboloo versiis Seqmna.

sakvlevi problemis dasmisas, studentma unda gaiTvaliswinos Semdegi:


• sakiTxi aucileblad aqtualuri da saintereso unda iyos, winaaRmdeg
SemTxvevaSi, SeuZlebeli iqneba mkiTxvelis daintereseba da misi darwmuneba
imaSi, rom Rirs drois daxarjva am naSromis wakiTxvisas;
• sakiTxi aucileblad Semowmebadi unda iyos, anu sxva mkvlevars,
survilis SemTxvevaSi, unda SeeZlos Tqveni monacemebis gadamowmeba,
winaaRmdeg SemTxvevaSi, isini arasandod CaiTvleba;

56 21
reblobas; damajerebeli argumenti ki, Tavis mxriv, ganapirobebs avtoris • sakiTxi ar unda iyos zedmetad farTo, winaaRmdeg SemTxvevaSi, ver
poziciis siZlieres. SeZlebT saTanado Tezisis Camoyalibebasa da warmatebiT mxardaWeras;
mxardaWera, SesaZloa, sxvadasxva saxis iyos. es SeiZleba iyos yoveldRiuri
• sakiTxi ar unda iyos zedmetad viwro, winaaRmdeg SemTxvevaSi, ver
faqtebi, statistikuri monacemebi, cnobil adamianTa citireba, eqspertTa
moiZiebT sakmaris masalas mis dasasabuTeblad;
Sefasebebi, piradi gamocdileba da a.S. avtoris mizania, misi mxardaWera rac
SeiZleba efeqturi da damajerebeli iyos, da konkretulad ra saxis mxardaWeras • sakiTxi ar unda iyos zedmetad teqnikuri anu moiTxovdes specialur
gamoiyenebs, konteqstsa da mis gemovnebazea damokidebuli. magaliTad, litera- codnas, romelic ar gagaCniaT;
turis sferoSi, cnobil mweralTa citireba ufro gamodgeba mxardaWerad, • sakiTxi ar unda iyos zedmetad ordinaluri, romlis Sesaxebac yvelam
socialur mecnierebaTa sferoSi ki, statistikuri monacemebi da eqspertTa
icis da amitom mkiTxvelisTvis mosawyenad JRers;
Sefasebebi.
• sakiTxi ar unda iyos zedmetad winaaRmdegobrivi, radgan am SemTxvevaSi,
savarjiSo #9: pedagogi aZlevs studentebs paragrafebs da sTxovs gagiWirdebaT misi dasabuTeba.
gamoarCion argumenti da misi mxardaWera; amasTan, gansazRvron, Tu ra tipis
[Steps in Writing a Research Paper. Retrieved 22 May, 2005 from
mxardaWeraa warmodgenili.
http://www.esc.edu/htmlpages/writerold/ menue.htm].
savarjiSo 1#0. studentebs Sesabamisi mxardaWera moaqvT savarjiSo 8-Si
warmodgenili argumentebis gasamyareblad. savarjiSo #1: pedagogi sTavazobs studentebs sakvlevi problemebis
nimuSebs da sTxovs gansazRvron, romeli gamodgeba sakvlev problemad da ratom.
kontrargumentis ukugdeba magaliTis saxiT ganvixiloT Semdegi winadadebebi:
argumentireba aucileblad gulisxmobs sapirispiro poziciis arsebobas.
amitom, mkiTxvelis mxardaWeris mosapoveblad, avtorma ara marto sakuTari 1. axalgazrdebis mier 2004 wels saqarTveloSi Cadenili danaSaulebani;
pozicia unda axsnas da daasabuTos, aramed oponentis savaraudo argumentic 2. riTi SevamciroT axalgazrdebis mier Cadenili danaSaulebani
unda gansWvritos da ukuagdos. oponentis argumentis ganxilva da ukugdeba saqarTveloSi?
aucilebelia, radgan sazogadoebaSi iarsebebs adamianTa Tundac mcirericxovani 3. axdens ganaTleba gavlenas axalgazrdebis mier Cadenili danaSaulebebze
jgufi, romelic sapirispiro mosazrebisaa, rac mkiTxvelisaTvis isedac saqarTveloSi?
cnobilia. am sapirispiro azris gauTvaliswinebloba isev avtoris poziciis pirveli winadadeba ar gamodgeba sakvlev problemad, radgan is Zalian viwroa
sisusteze metyvelebs, radgan iqmneba STabeWdileba, rom mas ar Seswevs unari da statistikuri monacemebis moyvanac ki sakmarisia, raTa mas vupasuxoT; meore
`SeeWidos~ oponentebs. Tanac, avtorma oponentTa yvelaze Zlieri argumentis winadadebac ar gamodgeba sakvlev problemad, radgan is Zalian farToa da mTeli
ukugdeba unda scados, rac kidev erTxel daarwmunebs mkiTxvels misi poziciis rigi faqtorebis gaTvaliswinebas miTxovs, kerZod, fsiqologiuris,
damajereblobaSi. rac Seexeba yvelaze Zlieri kontrargumentis gansazRvras, socialuris, iuridiulis da ekonomikuris, rac erTi disciplinis farglebs
amaSi avtors momxre-mowinaaRmdegis sqema daexmareba, sadac mis yovel arguments scdeba; mesame problema gamodgeba sakvlev problemad, radgan is fokusirebulia
Sesabamisi kontrargumenti axlavs. erT konkretul sakiTxze, romlis kvleva da Semowmeba SesaZlebelia.
oponentTa argumentebis Sefasebisas, aucilebelia Semdegi sakiTxebis mas Semdeg, rac sakvlevi problema dasmulia, aucilebelia sakvlevi Tezisis
gaTvaliswineba: Camoyalibeba, sakvlevi Tezisi warmoadgens savaraudo pasuxs Cvens mier dasmul
• ramdenad Zlieria Cemi oponentebis argumentebi? sakvlev problemaze, amitom SesavalSi mas hipoTezis forma aqvs, daskvnaSi ki —
• misaRebia CemTvis romelime maTgani, Tundac nawilobriv? dasabuTebuli da Camoyalibebuli Tezisisa. is imave moTxovnebs unda
• ramdenad axlos idgeba mkiTxveli Cemi oponentebis poziciasTan? akmayofilebdes, rasac sakvlevi problema, anu Semowmebadi unda iyos, arc
• xom ar aris raime logikuri sisuste Cemi oponentebis poziciaSi? zedmetad farTo unda iyos da arc zedmetad viwro, winaaRmdegobrivi ar unda
• namdvilad mivyavarT faqtebs im daskvnebamde, rasac oponentebi iyos da a.S. vinaidan Tezisi sakvlevi problemis pasuxia mas aucileblad
gvTavazoben? argumentis forma unda hqondes da ara SekiTxvisa.
• yvela faqti aqvT maT gaTvaliswinebuli, Tu mxolod maTTvis xelsayreli
faqtebi? savarjiSo #2: pedagogi sTavazobs studentebs sakvlevi Tezisis nimuSebs da
• xom ar aris oponentTa daskvnebi gamotanili sakamaTo ganzogadebebis sTxovs gansazRvron romeli warmoadgens saTanado Teziss da ratom. magaliTis
safuZvelze? saxiT ganvixiloT Semdegi winadadebebi:
• xom ar aris oponentTa argumentebi mimarTuli mkiTxvelis emociebze?
• xom ar gvTavazoben oponentebi, rom esa Tu is idea Tu moqmedebis taqtika
kargia mxolod imitom, rom garkveuli individebi/jgufebi iziareben mas an 1. mozardTa uwignuroba safrTxes uqmnis Tanamedrove saqarTvelos
iqcevian ase? 2. rogor gadavWraT mozardTa uwignurobis problema Tanamedrove
saqarTveloSi?
savarjiSo #11. studentebi ukuagdeben savarjiSo 8-Si warmodgenil 3. saqarTveloSi, mozardTa uwignurobaze ganmsazRvrel gavlenas
kontrargumentebs. socialur-ekonomikuri faqtorebi axdens.
pirveli winadadeba ar gamodgeba sakvlev Tezisad, radgan is zedmetad
farToa. arc meore winadadeba gamodgeba sakvlev Tezisad, radgan is problemas
kompromisuri pozicia wamoWris da ara masze SesaZlo pasuxs gvTavazobs (Tanac SekiTxvis forma aqvs);
arsebobs gansxvavebuli damokidebuleba oponentTa poziciis mimarT, mesame winadadeba ki namdvilad warmoadgens sakvlev Teziss, radgan is
romelic cnobili fsiqologis karl rojersis komunikaciis Teoriidan iRebs gvTavazobs arsebuli viTarebis axsnisa da problemebis SesaZlo gadaWris

20 57
konkretul gzas. argumentiT dasrulebis SemTxvevaSi, mkiTxvels vafiqrebinebT, rom araTu ideebi
amogvewura, aramed Segvwevs unari kidev araerTi mniSvnelovani argumenti
roca sakvlevi problema dasmulia da Tezisi Camoyalibebuli, Semdegi warmovadginoT.
nabijia uSualod wyaroebis moZieba, raTa dasmul problemas vupasuxoT da Cveni argumentebis mofiqrebasa da maTi siZlieris SefasebaSi, momxre-
Tezisi Sesabamisi Teoriis safuZvelze ganvamtkicoT. arsebobs informaciis sami mowinaaRmdegis sqema dagvexmareba, romlis nimuSsac qvemoT ganvixilavT.
ZiriTadi wyaro, romlis gamoyenebac students SeuZlia: biblioTeka (wignebi,
Jurnalebi, leqsikonebi da sxva nabeWdi masala), interneti da sxva wyaroebi (CD, Tezisi: marixuanis moweva legalizebul unda iqnes
kasetebi, kinofirebi da a.S.).
momxre mowinaaRmdege
magram sanam am wyaroebs uSualod gamoviyenebT, aucilebelia maTSi
warmodgenili informaciis Sefaseba, risTvisac studentma Semdeg SekiTxvebze 1. is umtkivneulo gasarTobia 1. is miCvevas iwvevs
unda gasces pasuxi: 2. saxelmwifos SeuZlia misi 2. saxelmwifom unda akrZalos saziano
• ramdenad pasuxobs mocemuli wyaro Cems sakvlev problemas? gayidvidan Semosavlis miReba narkotikuli saSualebebis
• ramdenad sandoa informacia, anu aris Tu ara is eqspertis mier cirkulacia
mowodebuli? 3. is wamlad gamodgeba 3. misi gavlenis qveS myofma adamianma
• ramdenad sandoa Tavad wyaro? SeiZleba ziani miayenos sxvebs
• arsebobs mocemul sakiTxTan dakavSirebiT sxva wyaroebic? 4. mravali adamiani isedac moixmars 4. mis gamoyenebas mivyavarT sxva ufro
pirvel SekiTxvas vpasuxobT imiT, rom zogadad vecnobiT ama Tu im wyaros mas saSiSi narkotikebis gamoyenebamde
Sinaarss, vTqvaT, gadavxedavT wignis an Jurnalis sarCevs an indeqss, gavecnobiT
mis anotacias, Tvals gadavavlebT qvesaTaurebs da a.S., ris safuZvelzec zogadi
warmodgena gveqmneba misi struqturisa da Sinaarsis Sesaxeb. [Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills -
meore SekiTxvas vpasuxobT imiT, rom vadgenT, Tu ramdenad xSirad Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning]
moixsenieben avtors specialur literaturaSi, ramdenad avtoritetulia is
aRniSnul sferoSi, ramdeni naSromis avtoria da a.S. am sqemis safuZvelze, SegviZlia `CamovyaroT~ orive poziciis Sesabamisi
mesame SekiTxvaze pasuxis gacemisas, unda gaviTvaliswinoT Semdegi: 1. argumentebi, davalagoT isini siZlieris mixedviT da sabolood gadavwyvitoT,
ramdenad miukerZoebelia avtori (ar xelmZRvanelobs politikuri, religiuri Tu romeli poziciis mxardaWeras vapirebT da ratom. garda amisa, mocemuli sqema
Tu sxva mosazrebebiT); 2. miTiTebuli aqvs Tu ara Tavad avtors sakuTari gvexmareba ganvsazRvroT oponentTa savaraudo argumentebic, vinaidan TiToeul
informaciis wyaroebi; 3. aRwers Tu ara Tavad avtori ara marto miRebul arguments Sesabamisi kontrargumenti axlavs sapirispiro grafaSi.
Sedegebs, aramed kvlevis meTodologiasac, raTa, saWiroebis SemTxvevaSi,
SesaZlebeli iyos am Sedegebis gadamowmeba; 4. ramdenad axalia wyaro. SesaZloa, savarjiSo #7. pedagogi sTavazobs studentebs argumentis nimuSebs da
istoriaSi amas naklebi yuradReba eTmoba, magram socialur mecnierebebSi Zalian sTxovs gansazRvron, Tu romeli maTgani gamodgeba argumentad da ratom.
mniSvnelovania, rom informacia, rac SeiZleba axal kvlevebze iyos agebuli, magaliTad:
vinaidan socialuri samyaro mudmivad icvleba da SesaZloa garkveuli • zogierTi adamiani mudam saqmes ufuWebs sxvebs (ar gamodgeba argumentad,
monacemebi kargad aRwers 10 wlis win arsebul viTarebas, magram sruliad ar radgan Zalian zogadia da gaurkvvlia, Tu risi Tqma surs avtors).
Seesabameba Tanamedrove realobas. • daufiqrebeli fanebis mier atexili aurzauri skolis safexburTo matCis
da bolos, isic unda gaviTvaliswinoT, Tu ramdeni wyaros moZiebaa CaSlis mTavari mizezia (kargia, radgan zeda winadadebaSi Cadebuli azri ukve
SesaZlebeli mocemul sakiTxTan dakavSirebiT, radgan, rac ufro met wyaros dakonkretebulia da naTelia mkiTxvelisaTvis). amave dros sakamaToa, radgan
moipovebs studenti da maT SedarebiT analizs moaxdens miT ufro sandod da viRacas SeiZleba miaCndes, rom matCis CaSlas sxva mizezebi ganapirobebs).
dasabuTebulad CaiTvleba misi informacia [Steps in Writing a Research Paper. Retrieved • Tanamedrove pirobebSi korufcia Rrmad fesvgadgmulia sazogadoebaSi
22 May, 2005 from http://www.esc.edu/htmlpages/writerold/ menue.htm]. (gamodgeba Tezisad da ara argumentad, radgan avtoris zogad pozicias gamoxa-
rac Seexeba moZiebuli wyaroebidan informaciis moniSvna/amoRebas, tavs. argumentad gamodgeba im SemTxvevaSi, Tu mis sxvadasxva aspeqts davak-
akademiuri weris specialistebi gvirCeven, rom informaciis moniSvnisaTvis onkretebT, kerZod, vityviT, rom korufcia farTod gavrcelebulia umaRlesi
Zalian efeqturia SeniSvnebis baraTebis keTeba. es aris momcro zomis baraTebi ganaTlebis sferoSi, da Sesabamis mxardaWerasac movitanT).
da TiToeulze erTi konkretuli saxis informaciaa warmodgenili (wyaros sruli • vaSli xilia (ar gamodgeba argumentad, radgan obieqturi faqtia
miTiTebiT, gverdebis CaTvliT). es informacia SeiZleba iyos citata, warmodgens)
perifrazirebis nimuSi, avtoris idealebis Sejameba an piradi komentari • vaSli gemrielia (ar gamodgeba argumentad, radgan gemovnebis sakiTxia da
naSromis garkveul nawilTan, an avtoris garkveul argumentTan dakavSirebiT. ra ver ikamaTeb)
saxis informaciasTanac ar unda hqondes saqme, studentma unda daimaxsovros, • soflis meurneobis saministrom unda waaxalisos glexebi, rac SeiZleba
rom erT baraTze mxolod erTi saxis informacia unda miuTiTos. mogvianebiT, mas meti vaSli moiyvanon (kargia, radgan Sesabamisi mxadaWeris SemTxvvaSi,
SeuZlia Tematurad daalagos baraTebi da, am gziT, naSromis garkveuli Tavebi SesaZlebelia misi dasabuTeba).
Tu qveTavebi miiRos. baraTebis sistema students im mxrivac umartivebs
amocanas, rom, radgan TiToeul baraTze srulad aris miTiTebuli wyaro savarjiSo #8. studentebi ageben momxre-mowinaaRmdegis sqemas savarjiSo 6-
(gverdebis CaTvliT), students aRar sWirdeba wyarosTan mibruneba da Si arCeuli Temis safuZvelze. sqemebis prezentacia da jgufuri diskusia.
informaciis sandoobis gadamowmeba; da Tundac metad detaluri informacia
dasWirdes, gacilebiT martivad moiZiebs mas, radgan baraTze misi zusti mxolod argumentebis wardgena ar aris sakmarisi imisaTvis, raTa Tezisi
adgilmdebareoba aqvs miTiTebuli. dasabuTebulad CaiTvalos. ucilebelia, rom argumentebs Sesabamisi mxardaWera
Semdeg etapze students uSualod citatebTan, perifrazirebasa da axldes, radgan swored Zlieri mxardaWera ganapirobebs argumentis damaje-
SejamebasTan aqvs saqme, rac detalurad ganvixileT kritikis Janrze saubrisas.

58 19
Catarebis efeqtur saSualebad. am yvelafers ki jer naSromis struqturuli gegmis, Semdeg ki — misi pirveli
pirveli, mesame da meoTxe winadadebebi gamodgeba Tezisis nimuSebad, radgan versiis Seqmna mosdevs.
isini argumentirebadia. magaliTad, erTma mxarem SeiZleba asabuTos, rom rogor unda Seiqmnas kvleviTi naSromis struqturuli gegma da ra mizans
studnetebs sruli Tavisufleba unda mieceT kursebis arCevisas, maSin roca emsaxureba is?
meore mxare SeiZleba amtkicebdes, rom fakultetma Tavad unda gansazRvros naSromis gegma avtorisTvis gzismkvlevs warmoadgens, radgan is naSromis
studentebisaTvis aucilebeli kursebi. meore da mexuTe winadadebebi ar mTliani struqturis sqematuri gamosaxulebaa. masSi Tanmimdevruladaa
gamodgeba Tezisis nimuSebad, radgan meore winadadeba faqts warmoadgens, warmodgenili avtoris ZiriTadi argumentebi da qveargumentebi; amdenad,
romlis WeSmaritebis dasadgenad statistikuri monacemebic sakmarisia; mexuTe naSromis gegmis umTavresi funqciaa daexmaros avtors, rac SeiZleba efeqturi
winadadebaSi ki avtori ar asabuTebs Tavis pozicias, Sesabamisad, sapirispiro gziT gadmosces saTqmeli. kvleviTi naSromis saboloo gegma xSirad misi sarCevis
poziciis wardgenac azrs moklebulia. funqciasac asrulebs.
nimuSis saxiT ganvixiloT kvleviTi naSromis gegma, romelSic sami
Sesavlis struqturis ganxilvis Semdeg, ramdenime sityviT mis Sinaarssac politikuri Teoriaa ganxiluli: neomarqsizmi, pluralizmi da elitizmi.
SevexoT. studentebi xSirad svamen SekiTxvas, Tu riT daiwyon wera. akademiuri vTqvaT, studenti adgens naSromis sawyis gegmas da am etapze saTanadod mxolod
weris specialistebi gvTavazoben eses Sesavlis oTx ZiriTad variants: pirvel or Teorias icnobs, mesamis Sesaxeb ki met informacias saWiroebs. misi
• zogadidan specifikuris mimarTulebiT moZraoba. vidre uSualod sakiTxze sawyisi gegma Semdegi saxis iqneba:
gadavidodes, avtorma garkveuli safuZvelmdebare informacia unda miawodos • neomarqsizmi
mkiTxvels da Tanmimdevrulad unda imoZraos zogadidan konkretulis Zalaufleba umciresobis xelSia
mimarTulebiT, rac daexmareba mkiTxvels misdios mis logikas. aqcents svams ekonomikaze
• dramatuli Sesavali, romelic pirdapir moqmedebis centrSi (siuJetSi) • pluralizmi
`gadaisvris~ mkiTxvels Zalaufleba interesebis mqone jgufebis xelSia
• Sesabamisi citatis moxmoba, rac pirveli winadadebebidanve emsaxureba aqcents svams jgufebs Soris koaliciaze
avtoris poziciis ganmtkicebas • elitizmi
• kontrargumentiT dawyeba, Semdeg sakuTari Tezisis SeTavazeba da mkiTxve- definicia
lisaTvis sapirispiro poziciebs Soris kontrastis demonstrireba. [Smalley, R. L., aRwera
Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills -Rhetoric and • analizi: SeerTebuli Statebi
Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning.] neomarqsizmi
Tu ra tipis Sesavals airCevs avtori, gansaxilvel sakiTxsa da mis pluralizmi
gemovnebazea damokidebuli. elitizmi

savarjiSo #6. studentebi irCeven saTaurs savarjiSo 4-Si SemoTavazebuli zemoT ganxiluli nimuSi samuSao gegmaa, romelic avtors naSromis sawyisi
saTaurebis siidan da weren argumentirebuli eses Sesavals. versiis SeqnaSi exmareba da saSualebas aZlevs upasuxos Semdeg SekiTxvebs: rogor
vapireb informaciis warmodgenas, viTvaliswineb ra Cems mizans, mkiTxvelsa da
ZiriTad pozicias?
ZiriTadi nawili Semdgom etapze stundenti gaecno mesame Teoriasac. axla misi mizania,
aRweris samive Teoria da Seadaros isini erTmaneTs konkretuli qveynis
argumentebis wardgena mTavrobis magaliTze; imavdroulad asabuTebs ra, rom neomarqsizmi mocemul
pirobebSi yvelaze xelsayreli Teoriaa. marTalia, misi naSromis samuSao gegma ar
argumentirebuli eses ZiriTad nawilSi avtori sakuTar argumentebsa da maT aris Zalian formaluri, magram is kargi struqturuli gegmis pirobebs akma-
mxardaWeras gvTavazobs, agreTve waradgens da ukuagdebs oponentTa savarudo yofilebs, radgan ganamtkicebs studentis pozicias, Tanmimdevrulad warmoaCens
arguments. argumentebis saSualo raodenobaa 3-4, radgan samze naklebi ZiriTad sakiTxebs da naTelyofs kavSirs pirvelxarisxovan da meorexarisxovan
argumenti ar aris sakmarisi imisaTvis, rom avtorma gansaxilveli sakiTxis sakiTxebs Soris. warmogidgenT naSromis gegmis meore versias:
sxvadasxva aspeqti moicvas; oTxze meti argumentis wardgenisas ki, erTi mxriv, • Sesavali
avtoris yvela argumenti ver iqneba erTnairad Zlieri da, rogorc wesi, _ Teoriebi ufro martivia, vidre realuri cxovreba
argumentebis rodenobis zrdasTan erTad, Cveni fantaziac iwureba, meore mxriv _ Teoriebi iaraRad gamogvadgeba
ki, mkiTxvelic iRleba da interess kargavs. • sami politikuri Teoria
ar arsebobs mkacri wesi, Tu ra TanmimdevrobiT ganvalagoT argumentebi, _ neomarqsizmi
Tumca SegviZlia gamoviyenoT garkveuli teqnika, raTa isini efeqturad Zalaufleba umciresobis xelSia
warmovadginoT. aseTad SeiZleba miviCnioT argumentis wardgenis Semdegi aqcentirebulia ekonomikuri kontrolis mniSvneloba
Tanmimdevroba: _ pluralizmi
• siZlieriT meore adgilze mdgomi argumenti; Zalaufleba interesebis mqone jgufebis xelSia
• naklebad Zlieri argumenti; interesebis mqone jgufebi qmnian koalicias
• naklebad Zlieri argumenti; _ elitizmi
• yvelaze Zlieri argumenti; Zalaufleba elitis xelSia
amgvari Tanmimdevroba dagvexmareba imaSi, rom, erTi mxriv, dadebiTi elitis definicia
STabeWdileba movaxdinoT mkiTxvelze, vinaidan, rogorc wesi, adamianebs pirveli • SedarebiTi analizi SeerTebul StatebSi
da bolo punqtebi yvelze ukeT amaxsovrdebaT, meore mxriv ki, yvelaze Zlieri _ neomarqsizmi
_ pluralizmi

18 59
_ elitizmi da bolos, saukeTeso formula, romelsac unda misdios studentma, roca
gamocdebi axlovdeba, aris is, romelsac mas wlebis ganmavlobaSi aswavlian _
naSromis pirveli versiis Seqmnisas, students SeuZlia samuSao gegmidan zomiereba. ra Tqma unda, zogjer gamocdis Casabareblad gviwevs Zilis drois
aRweriT gegmaze gadavides. aRweriTi gegma naSromis TiToeul paragrafs aRwers, gadaweva, magram nebismieri seriozuli cvlileba Zilis grafikSi sifrTxiles
amdenad, students SeuZlia kritikuli TvaliT Seafasos misi naSromis mTliani moiTxovs. rogorc buxholci ambobs, ,,mTavaria zomierebis SenarCuneba da ara
struqtura. is exmareba avtors upasuxos Semdeg SekiTxvebs: logikurad misdevs ukiduresobaSi gadavardna.”
erTi paragrafi meores? msgavsi ideebi erT seqciaSi ganvixile Tu gabneuli maqvs
mTel naSromSi? warmogidgenT aRweriT gegmas, romelic studentma naSromis
pirveli versiis Seqmnis Semdeg SemogvTavaza. man paragrafebis mixedviT Seajama mas Semdeg, rac ideebis generaciis teqnikasa da paragrafebis struqtuirebis
naSromi da Semdegi suraTi miiRo: xelovnebas gavecaniT, uSualod argumentirebuli eses struqturasa da misi
paragrafi I _ zogadi Sesavali politikur TeoriebSi. Tezisi: neomarqsizmi TiToeuli nawilis daxasiaTebaze gadavideT:
yvelaze xelsayreli Teoriaa
paragrafi II _ neomarqsizmis aRwera saTauri
paragrafi III _ pluralizmis aRwera argumentirebuli ese saTauri dasrulebuli winadadeba, romelic
paragrafi IV _ interesebis mqone jgufTa koalicia aucileblad or spirispiro pozicias gamoxatavs, Tumca avtoris gadasawyvetia,
paragrafi V _ elitizmis aRwera Tu romel poziciis dasabuTebas apirebs. mag.: argumentirebuli eses saTauri
paragrafi VI _ pluralizmis analizi SeerTebul StatebSi SeiZleba iyos `sikvdiliT dasja gaumarTlebelia~ da am saTauris qveS avtori im
paragrafi VII _ neomarqsizmis analizi SeerTebul StatebSi pozicias daasabuTebs, romelsac emxroba _ mas SeuZlia asabuTos, rom
paragrafi VIII _ neomarqsizmis Zlieri mxareebi, neomarqsizmisa da sikvdiliT dasja gamarTlebulia an gaumarTlebeli. magram argumentirebuli
pluralizmis susti mxareebi eses saTauri ver iqneba `Tanamedrove msoflioSi sikvdiliT dasja~, radgan
paragrafi IX _ elitizmis susti mxareebi msgavsi saTauri mxolod informaciis gadmocemis saSualebas iZleva da masSi ar
paragrafi X _ daskvna Cans sapirispiro poziciebi, Sesabamisad, arc argumentirebas moiTxovs.

studentma SeamCnia, rom neomarqsizmisa da elitizmis aRweras TiTo savarjiSo #4: studentebi sTavazoben pedagogs argumentirebuli eses
paragrafi ukavia, pluralizmis aRweras ki _ ori paragrafi. man gadawyvita, rom saTauris nimuSebs da asabuTeben TiToeulis Sesabamisobas.
me-3 da me-4 paragrafebi SeeerTebina. studentma isic SeamCnia, rom naSromis
meore nawili erTi Teoriidan meoreze xtoda, warmogvidgenda ra TiToeuli Sesavali
Teoriis analizs da Semdeg TiToeuli Teoriis sisustes. man gadawyvita erT Sesavali sam ZiriTad funqcias asrulebs:
paragrafSi gaeerTianebina pluralizmis analizi SeerTebul StatebSi da am • `kauWis~ funqcia, rac gulisxmobs, rom Sesavlis pirveli winadadebebi
Teoriis sisusteebi (me-6 paragrafi); agreTve erTad moeTavsebina elitizmis mimarTulia imaze, rom daainteresos, `daiWiros~ mkiTxveli, cdilobs ra
analizi da misi sisusteebi; Semdeg ki ori paragrafi daeTmo neomarqsizmis daarwmunos, rom warmodgenili ese Rirs imad, mkiTxvelma dro daxarjos mis
analizisa da misi Zlieri da susti mxareebis ganxilvisaTvis. wasakiTxad.
students SeiZleba daevalos naSromis formaluri gegmis Seqmnac, romelic • safuZvelmdebare informaciis miwodeba. mkiTxvelis yuradRebis mopove-
misi naSromis saboloo versias daerTveba da mkiTxvelisaTvis gzismkvlevi bis Semdeg, avtorma mas eses Seqmnis mizezi unda gaacnos. magram pirdapir av-
iqneba. formaluri gegmis Seqmnis ori gzaa: 1. Tematur gegmebSi, ideebi para- toris poziciis wardgena ar iqneboda gamarTlebuli, radgan aman SeiZleba
leluri frazebis saxiTaa warmodgenili anu msgavsi gramatikuli struqtura daabnios mkiTxveli, romelsac garkveuli safuZvelmdebare informacia
aqvT. rogorc wesi, aseTi gegma SedarebiT mokle da lakonuria; 2. sWirdeba, rom momzadebuli Sexvdes avtoris pozicias.
winadadebebisgan Semdgar gegmebSi, ideebi sruli winadadebebis saxiTaa
• Tezisis wardgena. Tezisi avtoris ZiriTad pozicias niSnavs, romlis
warmodgenili, Tumca isini SeiZleba arc iyos paraleluri. winadadebebisagan
dasabuTebasac emsaxureba argumentirebuli ese. rogorc wesi, Tezisi erTi-ori
Semdgari gegma ufro detalurad acnobs mkiTxvels avtoris argumentebs.
winadadebisagan Sedgeba (faqtiurad, es aris mTliani eses Sejameba erTi-ori
miuxedavad imisa, Tu ra saxis formalur gegmas airCevs studenti, man
winadadebiT) da misi mizania gaacnos mkiTxvels, Tu ris dasabuTebas apirebs
aucileblad TezisiT unda daiwyos da mkacrad gansazRvrul Tanmimdevrobas
avtori da ras Seexeba misi ZiriTadi argumentebi. Cveulebriv, Tezisi Sesavlis
misdios, vTqvaT, I., A., 1., a., (1), (a). warmogidgenT formalur-Tematuri gegmis
bolo winadadebas warmoadgens [Leki, I. (2nd ed.). (1998). Academic Writing. Exploring
nimuSs:
Processes and Strategies. Cambridge: Cambridge University Press.]
I. politikuri Teoriebis funqciebi
savarjiSo #5. pedagogi sTavazobs studentebs Tezisis nimuSebs da sTxovs
A. iaraRi mkvlevaris xelSi mTavrobis gasaanalizeblad gansazRvron, Tu romeli maTgania argumentirebadi, amdenad, gamodgeba Tezisad.
1. kategorizacia magaliTad:
2. Sedareba
• universitetis studentebs sruli Tavisufleba unda mieceT airCion
B. SezRudva: zedmetad martivi
maTTvis saintereso kursebi;
II. sami politikuri Teoria
• Cvens universitetSi gacilebiT meti studentia, vidre Cveni qveynis sxva
A. neomarqsizmi
universitetebSi;
1. definicia
2. aRwera • 100-baliani Sefasebis sistema akuratulad ver asaxavs studentTa
B. pluralizmi inteleqtualur miRwevebs;
1. definicia • studentebis xma gadamwyveti unda iyos, roca fakultetze pedagogebis
2. aRwera datoveba-daTxovnis sakiTxi dgas;
C. elitizmi • arsebobs uamravi mizezi imisa, Tu ratom SeiZleba CaiTvalos ese gamocdis

60 17
rac orive megobari gaecnoba maT. 1. definicia
keTili iyos Tqveni mobrZaneba Ramis swrafi swavlis sesiaze, rac yvela 2. aRwera
students gamoucdia kolejSi swavlis romelime periodSi. axalgazrdobis III. SedarebiTi analizi SeerTebuli Statebis mTavrobis magaliTze
energiiT aRWurvilni, isini ubralod ignorirebas uweven maTi sxeulebis Zaxils A. pluralizmi
Zilisadmi, cdiloben ra gafanton daRliloba yavis dozebiT, an zogjer 1. analizi
wamlebiTac ki. maswavleblebi da mSoblebi didi xania amtkiceben, rom erTbaSad 2. susti mxareebi
swavlas meti ziani moaqvs, vidre sikeTe. Zilis moTxovnilebebisa da saxeobebis B. elitizmi
uaxlesma gamokvlevam daadastura, rom isini marTlebi arian. 1. analizi
zogierT adamianSi Zilis regularuli ciklidan amovardnas SeuZlia 2. susti mxareebi
droebiTi inteleqtualuri lafsusebis gamowveva, stimulatorebma ki SeiZleba C. neomarqsizmi
gamoiwvios mwvave gverdiTi movlenebi. ra elodeba Ramis gamTeneblebs, Zneli 1. analizi
saTqmelia, radgan uZilobis gavlena adamianebze mravalgvaria. devid buxholci, 2. kritika
nevrologi da Zilis Terapevti jons hopkinsis saavadmyofodan (baltimori) a. susti mxareebi
ambobs, rom ,,zog adamianSi ZilisaTvis gankuTvnili drois odnavi Semcirebac ki
b. susti mxareebi
seriozul darRvevebs iwvevs, maSin roca sxvebs SeuZliaT gaZlon Zilis gareSe
IV. daskvna
ramdenime Rame da es arc ki daetyobaT.” adamianebs, agreTve sxvadasxva
[Using Outlines (2004). Writing Tutorial Services. Indiana University. Retrieved March 18,
minimaluri moTxovnilebebi gaaCniaT: Ramis Zilis xangrZlivoba ranJirebs 4-dan
2005, from http:/www.indiana.edu/~wts/pamphlets/]
10 saaTamde. eqspertebi miiCneven, rom Zalian mniSvnelovania adamianma icodes,
Tu ra raodenobiT Zili esaWiroeba mas.
rogorc vxedavT, detaluri struqturuli gegma, faqtiurad, naSromis mokle
stimulatorebis xSirma gamoyenebam SesaZloa ufro gaarTulos saqme. bevri
Sinaarssa Tu Sejamebas warmoadgens da mxolod misi gaSlaRa gvrCeba, ris
studenti fiqrobs, rom yavis didi doza an ramdenime amfetamini aqtivobas
safuZvelzec naSromis pirvel versias vRebulobT.
zrdis. magram isini cdebian. sinamdvileSi, stimulatorebi niRbaven informaciis
wvdomis, aTvisebisa da SenarCunebis Semcirebul unars. buxholcis azriT,
sabiblioTeko kvleviTi naSromi, sxva ganxilul naSromTa msgavsad, sami
,,kofeini ver gamoasworebs kognitur darRvevas, gamowveuls uZilobiT.
ZiriTadi nawilisagan Sedgeba: Sesavlis, ZiriTadi nawilisa da daskvnisagan.
SesaZloa, adamians ar CaeZinos, magram is aRmoCndeba inteleqtualuri deficitis
mokled ganvixiloT, Tu ra funqcias asrulebs TiToeuli.
winaSe, radgan ver iqneba koncentrirebuli. mas SeiZleba hqondes ,,mikroZili” da
sabiblioTeko kvleviTi naSromis Sesavali mkiTxvelis yuradRebis mopovebas,
5 wuTis ganmavlobaSi miSterebuli iyos erTidaimave sityvas.” yavis msmelebma
mis dainteresebas emsaxureba. masSi aucileblad unda iyos warmodgenili
unda gaiTvaliswinon kofeiniT intoqsikaciis sindromic _ aRelvebis, panikis,
problemis aqtualoba, naSromis mizani da amocanebi; agreTve mkiTxvels saWiro
Tavis tkivilis da Zilis uunarobis erTdrouli Seteva. adamianebis umrav-
safuZvelmdebare informacia unda miewodos, sanam avtori sakuTar Teziss
lesobam unda dalios daaxloebiT 10 Wiqa, rom aseT mdgomareobaSi Cavardes,
gaacnobdes mas, radgan swored es informacia amzadebs mkiTxvels avtoris
magram zogi iseTi mgrZnobiarea, rom 2-3 Wiqac yofnis. amfetamini gacilebiT
Tezisis misaRebad.
ufro saSiSia. misi zedmeti doziT miRebam SeiZleba gamoiwvios halucinacia da
sabiblioTeko kvleviTi naSromis ZiriTadi nawili moZiebuli wyaroebis
paranoia. da bolos, rogorc leri alesi, jons hopkinsis samedicino skolis
sinTezsa da SedarebiT analizs axdens. is Zlier waagavs analitikuri referatis
profesori fsiqiatriaSi, aRniSnavs, ,,Tu vinme mravali kviris ganmavlobaSi
ZiriTad nawils, oRond im gansxvavebiT, rom, Tu analitikur referatSi 2-3
iyenebs amfetaminebs da Semdeg wyvets maT miRebas, is SeiZleba mwvave depresiaSi
wyaroa ganxiluli, aq ukve 5 wyaroze metis analizi da Sefaseba xdeba
Cavardes.”
gansaxilveli problemis WrilSi.
sanam adamiani iyenebs stimulatorebs, is martivad ver gamoZvreba Ramis
sabiblioTeko kvleviTi naSromis daskvna Semdeg moTxovnebs unda akmayo-
mTevelis mdgomareobidan. Cveulebriv, erTi sruli Ramis mosveneba xsnis Zilis
filebdes: avtoris ZiriTad argumentebs unda ajamebdes; problemis momaval
48-saaTian deprivaciasac ki. normalur, janmrTel adamianebs SeuZliaT fxizlad
ganviTarebas unda gvixatavdes; moqmedebisaken unda mouwodebdes mkiTxvels, anu
yofna erTi kviris ganmavlobaSic ki yovelgvari ukuCvenebis gareSe. meore Rames
garkveul samomavlo gegmas sTavazobdes ganxilul sakiTxTan mimarTebaSi;
Cveulebriv matulobs REM Zili (anu Zili Tvalis swrafi moZraobiT) _ faza, universalizaciasa Tu konteqstualizacias unda axdendes; provokaciuli
roca sizmari Cndeba. rogorc wesi, REM Zili sasargebloa, magram zogierTi SekiTxvis dasmiTa Tu gafrTxilebiT unda dasruldes, raTa mkiTxvels
adamiani uCivis grafikul da Semawuxebel Ramis koSmarebs, dakavSirebuls REM-is safiqrali dautovos da Zlieri saboloo STabeWdileba moaxdinos.
uecar zrdasTan.
garda amisa, studentebs uCndebaT problema kargad gamoiZinon gamocdamde. roca kvleviTi naSromis pirveli versia mzadaa, avtorma guldasmiT unda
stresi xSirad warmoSobs insomnias. is ubiZgebs retikularuli aqtivobis waikiTxos da Seamowmos igi. arsebobs 2 saxis Semowmeba: Rrma _ struqturul-
sistemas _ tvinis im struqturas, romelic pasuxs agebs sifxizleze, fxizlad Sinaarsobriv doneze da zedapiruli _ gramatikul-stilistur doneze.
iyos Zalian didxans, rac xels uSlis Zilis gamomwvev meqanizmebs gaakeTon studenti struqturul-Sinaarsobrivi SemowmebiT iwyebs da mxolod amis Semdeg
TavianTi saqme. ras urCeven eqspertebi students, romelic gauTaveblad aqcevs yuradRebas naSromis stilistur gamarTulobas.
wrialebs sawolSi testis wina Rames? is unda adges da gaakeTos rame am SemTxvevaSi studentma Semdegi sakiTxebi unda gaiTvaliswinos:
relaqsaciisaTvis, vTqvaT, Wamos an uyuros televizors, sanam ar daiRleba. • naSromis daweridan Sesworebamde ramdenime dRem unda ganvlos.
avtoritetebis azriT, adamianTa umravlesobas ar unda awuxebdes didxans students sWirdeba garkveuli dro, rom weridan redaqtirebaze gadaerTos;
Zili. zedmeti Zilis Semdegac ki tvini aRviZebs sakuTar Tavs, roca misi
• studentma orjer mainc unda gadaxedos naSroms saboloo versiis
moTxovnilebebi dakmayofilebulia. klinikurad depresiuli adamianebi xSirad
Seqmnamde;
ixangrZliveben Zilburans, magram namdvil klinikur depresias axlavs iseTi
TvalsaCino simptomebi, rogoricaa madis dakargva, TviTSefasebis dacema da • naSromis Sesworebisas, studentma nela da xmamaRla unda ikiTxos,
TviTmkvlelobaze fiqric ki. raTa daakvirdes, Tu yurs rogor xvdeba xmamaRla gamoTqmuli sakuTari
azrebi;

16 61
• studentma yuradReba unda miaqcios, xom ar aris saWiro sadme gaecnoba maT. leqciebi arasodes gaqreba srulad sauniversiteto scenidan,
magaliTebis damateba, an paragrafebs Soris logikuri kavSiri xom ar aris radgan isini ekonomiurad aucilebelia da didi xnis tradicia aqvT.
darRveuli; avtoritetebis azriT, adamianTa umravlesobas ar unda awuxebdes didxans
• studentma unda dausvas sakuTar Tavs SekiTxva _ kidev ris gagebas Zili. zedmeti Zilis Semdegac ki tvini aRviZebs sakuTar Tavs, roca misi
isurvebda mocemul sakiTxTan dakavSirebiT, Sesabamisad, ukmarisobis moTxovnilebebi dakmayofilebulia. amdenad, Seusabamoba siCqaresa da gagebis
grZnoba xom ar rCeba. amis Semdeg, sasurvelia, man megobarsac waakiTxos unars Soris mconarebaSi agdebs studentebs. klinikurad depresiuli adamianebi
naSromi, rac kargi saSualebaa sakuTar TavSi rwmenis ganmtkicebisa da xSirad ixangrZliveben Zilburans, magram namdvil klinikur depresias axlavs
Rirebuli SeniSvnebis misaRebad. iseTi TvalsaCino simptomebi, rogoricaa madis dakargva, TviTSefasebis dacema
am yvelafris safuZvelze, warmogidgenT sabiblioTeko kvleviTi naSromis da TviTmkvlelobaze fiqric ki.
struqturul gegmas, rac naSromis Seqmnasa da gamarTvaSi dagexmarebaT. stimulatorebis xSirma gamoyenebam SesaZloa ufro gaarTulos saqme. bevri
studenti fiqrobs, rom yavis didi doza an ramdenime amfetamini aqtivobas
sabiblioTeko kvleviTi naSromis struqtura zrdis. magram isini scdebian. sinamdvileSi stimulatorebi niRbaven informaciis
wvdomis, aTvisebisa da SenarCunebis Semcirebul unars. kidev ufro uaresia is,
sakvlevi sakiTxis moZebna da dakonkreteba rom leqciebis mosmena pasiuri swavlebis formaa, gansakuTrebiT gamoucdeli
studentebisaTvis. buxholcis azriT, ,,kofeini ver gamoasworebs kognitur
• moZebneT sakiTxi, romelic realurad gainteresebT
darRvevas, gamowveuls uZilobiT. SesaZloa, adamians ar CaeZinos, magram is
• aRwereT is gza, romelic gaiareT am sakiTxis Ziebisas aRmoCndeba inteleqtualuri deficitis winaSe, radgan ver iqneba kon-
• esaubreT xelmZRvanelsa da jgufelebs Tqvens mier arCeuli sakiTxis centrirebuli. mas SeiZleba hqondes ,,mikroZili” da 5 wuTis ganmavlobaSi
Sesaxeb miSterebuli iyos erTidaimave sityvas.” yavis msmelebma unda gaiTvaliswinon
• CamoayalibeT Tqveni sakiTxi SekiTxvis saxiT, romelsac unda upasuxoT, an kofeiniT intoqsikaciis sindromic _ aRelvebis, panikis, Tavis tkivilis da
problemis saxiT, romelic unda gadaWraT Zilis uunarobis erTdrouli Seteva. adamianebis umravlesobam unda dalios
daaxloebiT 10 Wiqa, rom aseT mdgomareobaSi Cavardes, magram zogi iseTi
wyaroebis moZieba, arCeva da kiTxva mgrZnobiarea, rom 2-3 Wiqac yofnis. amfetamini gacilebiT ufro saSiSia. misi
dagWirdebaT Semdegi tipis wyaroebis moZieba: zedmeti doziT miRebam SeiZleba gamoiwvios halucinacia da paranoia. dabolos,
• baraTis katalogebi, periodul gamocemaTa indeqsebi, bibliografiebi; rogorc leri alesi, jons hopkinsis samedicino skolis profesori fsiqiatriaSi
• pirveladi da meoradi wyaroebi; aRniSnavs, ,,Tu vinme mravali kviris ganmavlobaSi iyenebs amfetaminebs da Semdeg
• Jurnalebi, wignebi, enciklopediebi, internetis masala. wyvets maT miRebas, is SeiZleba Cavardes mwvave depresiaSi.”
keTili iyos Tqveni mobrZaneba Ramis swrafi swavlis sesiaze, rac yvela
informaciis dajgufeba da dokumentireba students gamoucdia kolejSi swavli raime periodSi. axalgazrdobis energiiT
Semdegi sistemebi dagexmarebaT iyoT organizebulni: aRWurvilni, isini ubralod ignorirebas uweven maTi sxeulebis Zaxils
Zilisadmi, cdiloben ra gafanton daRliloba yavis dozebiT, an zogjer
• bibliografiul baraTebze wyaroebis miTiTebis sistema;
wamlebiTac ki. maswavleblebi da mSoblebi didi xania amtkiceben, rom erTbaSad
• SedarebiTi mniSvnelobis mixedviT masalis miTiTebis sistema; swavlas meti ziani moaqvs, vidre sikeTe. studentebi xdebian aqtiurad CarTulni,
• informaciis CaniSvnis sistema; roca kiTxvis qveS ayeneben rogorc sakuTar, ise maswavleblis ideebs. Zilis
moTxovnilebebisa da saxeobebis uaxlesma gamokvlevam daadastura, rom isini
naSromis gegmis Sedgena marTlebi arian.
amaSi Semdegi SekiTxvebi dagexmarebaT: sanam adamiani iyenebs stimulatorebs, is ver gamoZvreba martivad Ramis
• ra sakiTxs ganvixilav? mTevelis mdgomareobidan. Cveulebriv erTi sruli Ramis mosveneba xsnis Zilis
• ratomaa is mniSvnelovani? 48-saaTian deprivaciasac ki. normalur, janmrTel adamianebs SeuZliaT fxizlad
• ra safuZvelmdebare informacia mWirdeba? yofna erTi kviris ganmavlobaSic ki yovelgvari ukuCvenebis gareSe. meore Rames
• ra aris Cemi Tezisi (ZiriTadi pozicia)? Cveulebriv matulobs REM Zili (anu Zili Tvalis swrafi moZraobiT) _ faza,
roca sizmari Cndeba. imave masalis wakiTxva saxelmZRvaneloSi swavlis ufro
• ra struqturuli gegma gamoxatavs saukeTesod Cems mizans?
efeqturi gzaa, radgan studentebs SeuZliaT ikiTxon manam, sanam masala maTTvis
naTeli ar gaxdeba. rogorc wesi, REM Zili sasargebloa, magram zogierTi
naSromis Sesavali
adamiani uCivis grafikul da Semawuxebel Ramis koSmarebs, dakavSirebuls REM-is
• warmoadgineT Sesabamisi safuZvelmdebare Tu konteqstualuri masala
uecar zrdasTan.
• gansazRvreT saWiro cnebebi da terminebi
• axseniT naSromis ZiriTadi mizani
• warmoadgineT Tqveni struqturuli gegma gamarTuli nimuSi
erTbaSad swavlis saSiSroebani
naSromis ZiriTadi nawili qeiT elbou
• ixelmZRvaneleT Tqveni struqturuli gegmiT
• aageT Tqveni naSromi sakiTxebis mixedviT (da ara masalis mixedviT) SuaRamea da spiraluri rveulidan furclebis TiTqmis naxevari amoglejilia.
• SeajameT, gaaanalizeT, axseniT da SeafaseT wyaroebi (da ara ubralod organuli qimiis formulebiT savse es furclebi mofantulia oTaxis iatakze.
moyeviT maTi Sinaarsi) yovel 5 wuTSi merxze daxrili figura amoglejs axal furcels, imaxsovrebs ra
rac SeiZleba mets da gadaawodebs furcels gverdiT mjdom megobars. ase
• imoZraveT zogadidan kerZosaken da kvlav zogadisaken grZeldeba mTeli Ramis ganmavlobaSi da oTaxic ivseba furclebiT mas Semdeg,

62 15
7. ra aris paragrafis yvelaze Zlieri mxare? naSromis daskvna
8. aris es naratiuli, aRweriTi Tu axsniTi paragrafi? • Tu Tqveni argumenti kompleqsuria, saWiro iqneba mkiTxvelisaTvis misi
• mohyavs Tu ara avtors am tipis paragrafisaTvis Sesatyvisi Sejameba
detalebi, faqtebi Tu magaliTebi? • Tu naSromis daskvniT nawilamde ar agixsniaT Tqveni daskvnebis
• aris Tu ara saWiro damatebiTi detalebi, faqtebi Tu magaliTebi? mniSvneloba, aucileblad gaakeTeT es axla
• aris struqtura Sesaferisi am tipis paragrafisaTvis? • imoZraveT detaluridan zogadisaken, rac daabrunebs sakiTxs SesavalSi
warmodgenil konteqstSi
[Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills - • SemogvTavazeT, Tu mocemuli sakiTxis ra mxareebi iTxovs Semdgom kvlevas
Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning].
Sesworeba da naSromis saboloo versia
savarjiSo #3. studentebi ecnobian statias `erTbaSad swavlis saSiS- • SeamowmeT naSromis mTliani struqtura: Sesavlis logikuri mdinareba,
roebani~. masSi paragrafebis Tanmimdevroba areulia; amasTan, TiToeul para- ZiriTad nawilSi analizisa da Sefasebis siRrme, daskvnis efeqturoba
grafSi zedmeti winadadebaa CarTuli, romelic logikurad ar Seesabameba gan-
• paragrafis doneze SeamowmeT: ZiriTadi mtkicebuleba, misi mxardamWeri
saxilvel sakiTxs da paragrafis mTlianobas arRvevs. pirvel rigSi, studentebi
detalis logikuroba, paragrafis Tanmimdevruloba da harmoniuloba
Tanmimdevrulad alageben paragrafebs da iReben zedmet winadadebebs; Semdeg,
TiToeul paragrafSi gamoyofen Tematur winadadebasa d makontrolebel ideas; • winadadebis doneze SeamowmeT: winadadebis struqtura, sityvebis arCeva,
bolos ki _ ganszRvraven, ra tipis mxardaWeraa warmodgenili TiToeul punqtuacia
paragrafSi. • wyaroebis dokumentireba: arCeuli sistemis Tanmimdevruli gamoyeneba,
yvela masalis miTiTeba, rac ar ganixileba sayovelTaod aRiarebul
gasamarTi nimuSi WeSmaritebad, sqolioebis Sesabamisi gamoyeneba
erTbaSad swavlis saSiSroebani
qeiT elbou [Planning a Researcg Paper. (2006). The Writing Center. University of Wisconsin-Madison.
Retrieved 17 Jane, 2006, from http:/www.wiscedu/writing/Handbook/ PlaneResearchPaper.html.]
zogierT adamianSi Zilis regularuli ciklidan amovardnas SeuZlia dro-
ebiTi inteleqtualuri lafsusebis gamowveva, stimulatorebma ki SeiZleba da bolos, sanam sabiblioTeko kvleviT naSromze saubars davasrulebdeT,
gamoiwvios mwvave gverdiTi movlenebi. ra elodeba Ramis gamTeneblebs, Zneli SemogTavazebT specialistebis rCevas imis Sesaxeb, Tu rogor dagegmoT dro
saTqmelia, radgan uZilobis gavlena adamianebze mravalgvaria. dRes amerikis sabiblioTeko kvleviTi naSromis weris procesSi.
kolejebi da universitetebi Zlieri Setevis qveS moxvdnen mravali kuTxidan. Tu sabiblioTeko kvleviTi naSromis saboloo versiis Seqmnamde dagrCaT:
devid buxholci, nevrologi da Zilis Terapevti jons hopkinsis saavadmyofodan 8 kvira
(baltimori) ambobs, rom ,,zog adamianSi seriozul darRvevas iwvevs ZilisaTvis 3 dRe _ sakvlevi problemis arCeva
gankuTvnili drois odnavi Semcirebac ki, maSin roca sxvebs SeuZliaT gaZlon 5 dRe _ wyaroebis moZieba da Sefaseba
Zilis gareSe ramdenime Rame ise, rom es arc ki daetyobaT.” adamianebs agreTve, 10 dRe _ wyaroebidan informaciis moniSvna/amoReba
sxvadasxva minimaluri moTxovnilebebi gaaCniaT: Ramis Zilis xangrZlivoba 5 dRe _ moniSnuli informaciis dalageba
ranJirebs 4-dan 10 saaTamde. eqspertebi miiCneven, rom Zalian mniSvnelovania 1 dRe _ moniSnuli informaciis dalageba
adamianma icodes, Tu ra raodenobiT Zili esaWiroeba mas. 1 dRe _ naSromis struqturuli gegmis Sedgena
garda amisa, studentebs uCndebaT problema kargad gamoiZinon gamocdamde. 7 dRe _ naSromis pirveli versiis Seqmna
stresi xSirad warmoSobs insomnias. is ubiZgebs retikularuli aqtivobis 3 dRe _ Sesworebis procesi
sistemas _ tvinis im struqturas, romelic pasuxs agebs sifxizleze, fxizlad 5 dRe _ wyaroebis dokumentireba da naSromis saboloo versiis Seqmna
iyos Zalian didxans, rac xels uSlis Zilis gamomwvev meqanizmebs gaakeTon 1 dRe _ saboloo Semowmeba
TavianTi saqme. ras urCeven eqspertebi students, romelic gauTaveblad
wrialebs sawolSi testis wina Rames? is unda adges da gaakeTos rame relaq- 4 kvira
saciisaTvis, vTqvaT, Wamos an uyuros televizors, sanam ar daiRleba. bevri 1 dRe — sakvlevi problemebis arCeva
studenti miiCnevs, rom wlobiT televizoris yureba xels uSlis maTi 2 dRe _ wyaroebis moZieba da Sefaseba
yuradRebis koncentracias, magram maTi realuri problemaa is, rom yuradRebiT 6 dRe _ wyaroebidan informaciis moniSvna/amoReba
mosmena gacilebiT ufro rTulia, vidre maT hgoniaT. 2 dRe _ moniSnuli informaciis dalageba
da bolos, saukeTeso formula, romelsac unda misdios studentma, roca 1 dRe _ naSromis struqturuli gegmis Sedgena
gamocdebi axlovdeba, aris is, romelsac mas wlebis ganmavlobaSi aswavlian _ 3 dRe _ naSromis pirveli versiis Seqmna
zomiereba. maswavleblebs adanaSauleben, rom isini kargad ar aswavlian, 1 dRe _ Sesworebis procesi
studentebs ki imaSi, rom isini kargad ar swavloben. ra Tqma unda, zogjer 3 dRe _ wyaroebis dokumentireba da naSromis saboloo versiis Seqmna
gamocdis Casabareblad gviwevs Zilis drois gadaweva, magram nebismieri 1 dRe _ saboloo Semowmeba
seriozuli cvlileba Zilis grafikSi sifrTxiles moiTxovs. rogorc buxholci danarCeni dReebi eTmoba naSromis kompiuterze akrefas da amobeWdvas.
ambobs, ,,mTavaria zomierebis SenarCuneba da ara ukiduresobaSi gadavardna.” [Sorenson, S. (2002). How to write Research Papers (3rd ed.). Thomson ARCO]
SuaRamea da spiralur rveulSi furclebis TiTqmis naxevari amoglejilia.
organuli qimiis formulebiT savse es furclebi mofantulia oTaxis iatakze. vinaidan eqsperimentuli kvleviTi naSromi uSualod studentis mier
yovel 5 wuTSi merxze daxrili figura amoglejs axal furcels, imaxsovrebs ra Catarebul socialur kvlevazea agebuli, is met dros saWiroebs da met
rac SeiZleba mets da gadaawodebs furcels megobars. ase grZeldeba mTeli Ramis xarjebTanac aris dakavSirebuli. kvlevis dagegmvas, Catarebasa da monacemebis
ganmavlobaSi da oTaxic ivseba furclebiT mas Semdeg, rac orive megobari damuSavebas sakmao dro miaqvs da mxolod amis Semdegaa SesaZlebeli monacemebis

14 63
analizi da Sefaseba. rogorc wesi, Tematuri winadadeba ZiriTad arguments warmoadgens. Tematur
eqsperimentuli kvleviTi naSromis Sesaqmenlad, studentma Semdegi winadadebas, Cveulebriv, makontrolebeli idea axlavs, romelic gamoxatavs
safexurebi unda gaiaros: avtoris emociur damokidebulebas mocemuli sakiTxis mimarT. nimuSis saxiT
• sakvlevi problemis dasma; ganvixiloT Semdegi paragrafi:
• sakvlevi hipoTezebis formulireba;
erT-erTi problema, dakavSirebuli leqciebTan, aris is, rom maTi mosmena
• kvlevis meTodebis gansazRvra;
rTuli saqmea. imave masalis wakiTxva saxelmZRvaneloSi swavlis ufro efeqturi
• Teoriuli wyaroebis moZieba da gacnoba; gzaa, radgan studentebs SeuZliaT ikiTxon manam, sanam masala maTTvis naTeli ar
• kvlevis dagegmva da kvlevis programis Sedgena; gaxdeba. ubralod, yuradRebis koncentraciac ki sakmaod rTulia: adamianebs
• monacemebis Segroveba; SeswevT unari moisminon 400-600 sityva wuTSi, maSin roca yvelaze mondomebuli
• monacemebis analizi; profesori amis mesamedsac ki Zlivs axerxebs. amdenad, Seusabamoba siCqaresa da
• eqsperimentuli kvleviTi naSromis Seqmna. gagebis unars Soris, mconarebaSi agdebs studentebs.
[Blaxter, L., Hugles, C., and Tighti M. (1996). How to Research. Philadelpia. Open University
Press]. aq pirveli winadadeba Tematuri winadadeba, romelic sakiTxs gvacnobs;
sityva `rTuli~ ki makontrolebel ideas warmoadgens, radgan is leqciebis
rogor vxedavT, uSualod naSromis Seqmnas sakmaod xangrZlivi da mimarT avtoris emociur damokidebulebas gamoxatavs. Tematur winadadebas
Sromatevadi procesi uswrebs win. am procesSi Semavali TiToeuli safexuris Sesabamisi mxardaWera mosdevs, romelic avtoris ZiriTadi ideis Tu argumentis
gaazrebulad da akuratulad ganxorcieleba, saTanado eqsperimentuli ganmtkicebas emsaxureba. rogorc wesi, is Tematur winadadebaSi warmodgenili
kvleviTi naSromis Seqmnis aucilebeli pirobaa. ideis ilustrirebas, axsnas an dasabuTebas axdens. ganxilul magaliTSi, avtors
eqsperimentuli kvleviTi naSromi, sabiblioTeko kvleviTi naSromisagan ori saxis mxardaWera moaqvs, raTa dagvisabuTos, rom leqciebis mosmena sakmaod
gansxvavebiT, oTxi ZiriTadi nawilisagan Sedgeba: Sesavali, meTodebi, Sedegebi da `rTuli saqmea~: erTi mxriv, is miiCnevs, rom studentisaTvis ufro martivi da
diskusia/daskvna. imis gansazRvraSi, Tu ra mizans emsaxureba TiToeuli nawili gasagebia, roca Tavad ecnoba Sesabamis masalas; meore mxriv ki, leqtoris
da rogoria eqsperimentuli kvleviTi naSromis mTliani struqtura, Semdegi saubris tempsa da studentis gagebis unars Soris Seusabamoba, yuradRebis
savarjiSoebi gvexmareba: gafantvis ZiriTadi mizezi xdeba.
imis mixedviT, Tu ra tipis mxardaWeras viyenebT, paragrafi SiZleba iyos
savarjiSo #3. Tqvens winaSea eqsperimentuli kvleviTi naSromis seqciebi, naratiuli, aRweriTi da axsniTi. pirveli gulisxmobs Sesabamisi detalebis
TanmimdvrobiT mocemuli. qvemoT areuladaa warmodgenili TiToeulis qronologiuri TanmimdevrobiT organizebas, radgan mogviTxrobs warsul Tu
ganmarteba. miusadageT naSromis TiToeul seqcias misi Sesabamisi ganmarteba. awmyo istorias; meores mizania, sagnis Tu movlenis aRwera, amitom, misTvis
mTavaria obieqtebis sivrciTi ganlageba. axsniTi paragrafi ki specifikur
eqsperimentuli kvleviTi naSromis struqtura detalebsa da magaliTebze amaxvilebs yuradRebas; misi Tematuri winadadeba
1. saTauri zogad informacias gvawvdis, mxardaWera ki _ specifikuri detaliT
2. madlobis gadaxda ganamtkicebs Tematur winadadebas, amitom axsniTi paragrafis Cveuli
3. sarCevi Tanmimdevrobaa zogadidan kerZos mimarTulebiT moZraoba.
4. cxrilebis/grafikebis CamonaTvali ra tipisac ar unda iyos paragrafi _ naratiuli, aRweriTi Tu axsniTi, is
5. abstraqti gamarTulad CaiTvleba mxolod im SemTxvevaSi, Tu or ZiriTad pirobas
6. problemis dayeneba akmayofilebs, kerZod, mTlianobiTa da logikuri TanmimdevrulobiT gamoirCeva.
7. literaturis mimoxilva mTlianoba niSnavs, rom paragrafSi yvela winadadeba Tematur winadadebasTan
8. gamokvlevis dizaini dkavSirebulia da mis mxardaWeras emsaxureba. logikuri Tanmimdevruloba ki
9. gamoyenebuli meTodologia gulisxmobs, rom yvela winadadeba logikur kavSirSia mis winamdebare da
10. Sedegebi momdevno winadadebasTan. logikuri Tanmimdevrulobis uzrunvelyofas didad
11. diskusia uwyobs xels iseTi gardamavali sityvebi, rogoricaa pirvel rigSi, magaliTad,
12. daskvnebi gansxvavebiT, ufro metic, miuxedavad, Tumca, Sesabamisad da a.S.
13. bibliografia akademiur weris specialistebi gvTavazoben Semdegi SekiTxvebiT
14. danarTi vixelmZRvaneloT, roca paragrafis gamarTulobas vamowmebT:

a) informaciisa da monacemebis prezentacia, ris safuZvelzec SesaZlebeli paragrafis Semowmeba


xdeba gadawyvetilebis miReba hipoTezebis miRebisa Tu ukugdebis Sesaxeb.
b) mniSvnelovani monacemebi da sailustracio masala, moTavsebuli ZiriTadi 1. ra aris paragrafis Tema? axasiaTebs Tu ara paragrafs zogadidan
teqstis farglebs miRma. kerZosaken svla? SesaZlebelia Tu ara misi Semdgomi dakonkreteba?
g) naSromis ZiriTadi seqciebi, TanmimdevrobiT miTiTebuli. 2. romelia paragrafis ZiriTadi winadadeba?
d) SerCeuli pirveladi da meoradi wyaroebis mimoxilva da maTi originaluri 3. romelia paragrafis makontrolebeli idea? aris is naTeli da
da kritikuli analizi. fokusirebuli? rogoraa SesaZlebeli misi gaumjobeseba?
e) miRebuli SedegebiT nakarnaxevi principebis, kavSirebis, korelaciebisa da 4. aris paragrafi Sekruli? ganamtkicebs yvela winadadeba makontrolebel
ganzogadebebis prezentacia; Sedegebis interpretacia da sakvlev ideas?
problemasa da hipoTezebTan maTi kavSiris Cveneba; deduqciur- 5. aris paragrafi logikuri? harmoniulad erwymis erTmaneTs yvela
induqciuri daskvnebis gamotana da rekomendaciebis SemuSaveba. winadadeba?
v) yvela gamoyenebuli wyaros akuratuli miTiTeba anbanuri TanmimdevrobiT. 6. romelia paragrafis yvelaze saintereso nawili?

64 13
z) mTeli naSromis Zalian mokle mimoxilva.
Zalian bevr kanfets T) kolegebis, xelmZRvanelebis, sponsorebisa da sxv. madlobis gadaxda
miirTmeven gaweuli daxmarebisaTvis.
i) monacemebis sandoobisa da validurobis Cveneba; im analizis ganxilva,
romelic unda emsaxurebodes hipoTezebis Semowmebas.
k) miRebuli Sedegebisa da maTgan gamomdinare daskvnebis mokled Sejameba.
l) hipoTezebis SemuSaveba da ganxilva; im Teoriuli struqturisa da
uviTarebs mavne mag.: kanfetebiviT aferxebs gadacemebis meTodebis miTiTeba, romlis farglebSi da romelTa gamoyenebiTac unda
Cvevebs miirTmeven vitaminebs msvlelobas Semowmdes hipoTezebi.
m) cxrilebisa da diagramebis miTiTeba im TanmimdevrobiT, rogorc es
teqstSia mocemuli.
n) naSromis adekvaturi aRwera rac SeiZleba naklebi sityviT.
o) gamokvlevis xasiaTisa da misi ganxorcielebis mizezebis mokle mimoxilva;
bavSvebisaTvis xSirad informacia Zalian didi gamokvlevis miznebisa da hipoTezebis naTlad formulireba.
saziano realobas ar Seesabameba raodenoba
mas Semdeg, rac eqsperimentuli kvleviTi naSromis struqturas gavecaniT,
mokled warmogidgenT misi Semdgeneli ZiriTadi nawilebis funqcias.

eqsperimentuli kvleviTi naSromi


problemebi saTauri
• saTaurma unda asaxos kvlevis sagani
• saTauri zustad unda asaxavdes naSromis fokuss (arc zedmetad farTo
unda iyos, arc zedmetad viwro)
• saTauri TviTamxsneli unda iyos mocemuli sferos specialistebisaTvis
reklama
abstraqti
kvleviTi naSromis abstraqti Sedgeba erTi paragrafisagan, romelSic 4-10
winadadebaa. arsebobs ori saxis abstraqti: I koncentrirebas axdens miRebul
Sedegebsa da maTgan gamomdinare daskvnebze; II ki axdens naSromis 4 ZiriTadi
sargebeli nawilis (Sesavali, meTodebi, Sedegebi, diskusia) TiTo-TiTo winadadebiT
Sejamebas.

Sesavali
Sesavlis mizania sakvlevi sivrcis Seqmna da mkiTxvelebis mopoveba. is sami
ZiriTadi safexurisagan Sedgeba:
finansurad exmareba asaqmebs sxvadasxva axal produqcias 1. sakvlevi sivrcis Seqmna
specialobis adamianebs
Jurnal-gazeTebs da gvacnobs • problemis aqtualobis CvenebiT (savaldebulo)
televizias • mocemul sferoSi ukve arsebuli gamokvlevebis ganxilviT (savaldebulo)
2. konteqstis Seqmna
• wina gamokvlevebis safuZvelze yuradRebis miRma darCenili sakiTxebis
miTiTebiT da arsebuli codnis Sevsebis mcdelobiT (savaldebulo)
msaxiobebi mwerlebi fsiqologebi mag.: axali 3. konteqstis aTviseba
manqanebi • gamokvlevis miznisa da xasiaTis miTiTebiT (savaldebulo)
• ZiriTadi daskvnebis warmodgeniT (arCeviTi)
[Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills - • naSromis struqturis gadmocemiT (arCeviTi)
Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning].
meTodebi
savarjiSo #2: socialur mecnierebebSi meTodebis seqcia Semdegi TaviseburebebiT xasiaTdeba:
studentebi vizualurad gamosaxaven savarjiSo 1-Si warmodgenil ideebs.
• detaluradaa gadmocemuli yvela procedura
yvela es teqnika gvexmareba idebis generaciasa da maT Soris logikuri • ar xdeba arsebuli kvlevebis ganxilva
kavSirebis dadgenaSi. mas Semdeg, rac ideebi yovelgvari struqturis gareSe • moicavs dasabuTebebs, axsna-ganmartebebsa da magaliTebs
`Camoyrilia~ furcelze, aucilebelia maTi struqturuli gamTlianeba, rac • terminologia xSirad meordeba
paragrafis doneze xorcieldeba.
paragrafi warmoadgens winadadebebis jgufs, romelic erTi ZiriTadi ideis Sedegebi
anu erTi Temis ganviTarebas emsaxureba. paragrafi iwyeba Tematuri winadadebiT, • meTodologiis dasabuTeba
romelic gansaxilvel Temas Tu sakiTxs waradgens. argumentirebul eseSi,

12 65
• Sedegebis interpretacia mentebi an maTi mxardaWera ganvaviTaroT.
• arsebul gamokvlevebTan Tanxmobis dadgena rogorc wesi, moulodnel ideebs Tavisufali wera mosdevs. es aris wera
Sesvenebis gareSe. am SemTxvevaSi ideebis msvlelobas mivyvebiT ise, rom ar
• komentari miRebulmonacemebTan dakavSirebiT
vzrunavT paragrafebis struqturasa da gramatikul gamarTulobaze. wina
• interpretaciis procesSi sirTuleebis Cveneba teqnikisagan gansxvavebiT, sadac garkveul sityvasa Tu frazaze, asociaciis
gziT, masTan dakavSirebuli sityva Tu fraza gvaxsendeba, Tavisufali wera ara
diskusia / daskvna ganyenebuli ideebis gadmocemas emsaxureba, aramed ideaTa logikuri jaWvia.
daskvna sami ZiriTadi safexurisagan Sedgeba: Tavisufali werisas, garkveuli limiti unda davawesoT drosa da gverdebis
• sakvlevi sivrcis gamTlianeba (savaldebulo) raodenobaze, da uwyvetad vweroT, sanam mizans ar mivaRwevT. amis Semdeg,
• mocemuli gamokvlevis SezRudvebis Cveneba (arCeviTi, Tumca gadavikiTxoT Cveni naweri da is ideebi amovkriboT, rac momavali naSromis
gavrcelebuli) SeqmnaSi dagvexmareba.
• momavali kvlevisaTvis mniSvnelovani sakiTxebis miTiTeba (arCeviTi da Tavisufali weris Semdgom gaRrmavebas `lupireba~ warmoadgens. roca
gavrcelebuli mxolod zogierT sferoSi) erTdroulad ramdenime idea gviCndeba, `lupireba~ gvexmareba, ZiriTad ideaze
vfokusirdeT da misi Rrma analizi movaxdinoT. sakiTxis dasmis Semdeg, 5-10
bibliografia wuTis ganmavlobaSi, uwyvetad vwerT yvelafers, rac masTan dakavSirebiT
yvela gamoyenebuli wyaros miTiTeba erTi arCeuli formatis farglebSi (vTqvaT, gvaxsendeba. gansazRvruli drois amowurvis Semdeg, gadavikiTxavT nawers da
TiTo winadadebiT vajamebT, rasac `lupirebis~ meore etapi mosdevs. am
APA stiliT).
SemTxvevaSi, ukve Sejamebuli winadadeba warmoadgens CvenTvis ZiriTad fokuss
da Cveni azrebic mis garSemo trialebs 5-10 wuTis ganmavlobaSi, rasac kvlav
kvleviTi naSromis seqciebSi arsebuli sakiTxebis sixSire
TiTo winadadebiT vajamebT da `lupirebis~ mesame etaps viwyebT.
savarjiSo #1. pedagogi sTavazobs studentebs Temas. isini ideebis
Sesavali meTodebi Sedegebi diskusia
generacias moulodneli idebiT iwyeben, Semdeg 10-15 wuTis manZilze Tavisufali
axlandeli dro maRali dabali dabali maRali
weriT da `lupirebiT~ arian dakavebulni.
warsuli dro saSualo maRali maRali saSualo
vnebiTi gvari dabali maRali cvalebadi cvalebadi
ideebis generaciis aranakleb efeqturi teqnikaa `ra, vin, sad, rodis, ratom?~
citireba maRali dabali cvalebadi maRali SekiTxvebis dasma, rac saSualebas iZleva gansaxilveli sakiTxis sxvadasxva
SezRudvebi saSualo dabali saSualo maRali aspeqti vikvlioT. Tumca, es teqnika Zalian popularulia Jurnalistebs Soris,
komentari maRali dabali cvalebadi maRali mas aranaklebi warmatebiT iyeneben socialuri mkvlevarni sakvlevi problemis
dasmisas. vTqvaT, sociologs surs ikvlios azartuli TamaSebis problema, raTa
[Swales, J.M. and Feak, C.B. (1994). Academic Writing for Graduate Students. Michigan: The sakiTxis sxvadasxva aspeqti moicvas, man Semdegi SekiTxvebi unda dasvas:
Univesity, Michigan Press] ra iwvevs azartuli TamaSebisadmi mijaWvulobas? aq aucilebelia imis
gansazRvra, Tu ra iTvleba azartul TamaSad da ra mdgomareoba iTvleba mis
rogorc sabiblioTeko, ise eqsperimentuli kvleviTi naSromebis gacnobis mimarT mijaWvulobad.
Semdeg, warmogidgenT bibliografiis miTiTebis teqnikas APA formatis vin xdeba azartuli TamaSebisadmi mijaWvuli? gonivruli iqneba, Tu
farglebSi. empiriuli kvlevisas, SemovifarglebiT konkretuli jgufis SeswavliT, vTqvaT,
tineijerebiT, romlebic ver wydebian saTamaSo aparatebs.
• wigni, romelsac erTi avtori hyavs: sad TamaSoben xolme azartul TamaSebs? Tu, vTqvaT, saTamaSo aparatebis
avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). saTauri. gamocemis adgili: kvlevas virCevT, umetesad dasasvenebel da gasarTob centrebsa da klubebze
gamomcemeli. unda gavamaxviloT yuradReba.
kidi, u. (2002) kultura da identuroba. niu iorki: palgreiv makmilani. rodis xdeba azartuli TamaSebiT gataceba da ra sixSiriT?
ratom warmoadgens socialuri mkvlevarisaTvis yvelaze fundamentur
• wigni, romelsac ori an meti avtori hyavs: SekiTxvas. kvlevis mizani xom swored azartuli TamaSebisadmi mijaWvulobis
avtoris gvari, iniciali., da avtoris gvari, iniciali. (TariRi). saTauri. mizezebis axsnaa [Newel, R. (2002). Constructing Questionneires in Gilbert, N. (ed.). Researching
gamocemis adgili: gamomcemeli. Social Life. London: SAGEE Publications].
sueilsi, j.m., da fiki, q.b. (1994). akademiuri wera magistraturis rac Seexeba ideebis vizualur gamosaxvas, saukeTeso teqnikad `klasteri~
studentebisaTvis. miCigani: miCiganis universitetis presa. unda miviCnioT. is gvaTavisuflebs ideebis sworxazovani Tanmimevrobisagan da
axal asociaciebs iwvevs, riTac met SemoqmedebiT azrovnebas uwyobs xels.
• wigni, romelsac redaqtori hyavs: klasteris agebisas, gverdis centrSi movaTavsebT ZiriTad sakiTxs da masTan
avtoris gvari, iniciali. (red.). (gamocemis TariRi). saTauri. gamocemis mimavali xazebiT davakavSirebT Sesabamis ideebs. Semdeg davadgenT axal
adgili: gamomcemeli. kavSirebs sxvadasxva ideebs Soris da maT kategoriebad Tu klasterebad
stantoni, d.q., da farbmani, e. (red.). (2003). qalis avtografi: davajgufebT:
avtobiografiis Teoria da praqtika. midltauni: ibis presi.

• statia an damoukidebeli Tavi wignidan, romelsac erTi an


ramdenime redaqtori hyavs:
avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). statiis an Tavis saTauri.
wignSi redaqtoris gvari, iniciali. (red.). wignis saTauri (gverdebi). gamocemis

66 11
bebi, vfiqrob, sikvdiliT dasja, rogorc sasjelis umaRlesi zoma, gamarT- adgili: gamomcemeli.
lebulia. Silzi, e. (2002). centri da periferia. wignSi spilmeni, l. (red.). kulturis
arsebobs danaSaulTa kategoria, romelic gamoirCeva Tavisi masstaburobiT. sociologia. oqsfordi: bleqveli.
saubaria iseT SemTxvevebze, roca saqme gvaqvs kacobriobis winaaRmdeg mimarTul
danaSaulze. istorias mravali iseTi faqti axsovs, romelmac sazogadoebis • xelaxla gamocemuli wigni:
farTo masebis cxovreba uaryofiTad Secvala, da igi gamowveuli iyo mxolod avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). saTauri. (meramdene gamocemaa).
erTi adamianisa (lideris) Tu adamianTa viwro jgufis interesebiT. am kate- gamocemis adgili: gamomcemeli.
goriis damnaSaveTa sikvdiliT dasja aucilebelic aris, radgan sazogadoebis sorensoni, S. (2002). rogor davweroT kvleviTi naSromi. (me-3 gam.). niu-
Cagrulma fenebma miiRon ara marto usafrTxoebis garantia, aramed garkveuli iorki: arko.
emociuri muxti, romelic maT `Cagrulobis~ poziciidan rebilitirebis
saSualebas miscems. • wigni, romelsac avtori an redaqtori ara hyavs:
saubari SeiZleba `devianti~ lideris garkveul simbolurobaze, garkveuli wignis saTauri. (gamocemis TariRi). gamocemis adgili: gamomcemeli.
danaSaulebrivi jgufebis liderebis qceva jgufis danarCeni wevrebis adekvatur vebsteris axali leqsikoni. (1961). spingfildi: meriami.
reaqcias iwvevs anu xdeba lideris maxasiaTebeli simboloebisaken swrafva, rac,
saerTo jamSi zrdis danaSaulis albaTobas. amitom, vfiqrob, rom gansakuTrebiT
• mravaltomiani naSromi:
sastiki danaSaulis Cadenis SemTxvevaSi amgvari `simboloebis~ fizikuri lik-
avtoris gvari, iniciali. (red.). (gamocemis TariRi). wignis saTauri. (tomebi).
vidacia aucilebelia sazogadoebrivi cxovrebis normaluri ritmis Sesanar-
gamocemis adgili: gamomcemeli.
Cuneblad.
beri, j.v., segali, m.h., da kagicibasi, s. (red.). (1996). kroskulturuli
sikvdiliT dasjis gamarTlebis asaxsnelad SesaZlebelia damnaSaveTa kidev
fsiqologiis cnobari. (1-3 t.). londoni: seigi.
erTi kategoriis magaliTis gamoyeneba. bolo dros Tanamedrove sazogadoeba
Zlier Seawuxa TviTmkvleli teroristebis problemam. eseni arian adamianebi,
romlebic gamarTlebuli Tu gaumarTlebeli miznis misaRwevad iyeneben Semzarav • leqsikoni:
saSualebebs. yvelaze saSineli `gverdiTi efeqti~ ki, rac am TviTmkvlelli saTauri. (meramdene gamocemaa). (gamocemis TariRi). gamocemis adgili:
teroristebis qmedebebs axlavs, aris udanaSaulo msxverpli, xSirad bavSvebis gamomcemeli.
saxiTac. amgvari pirebis dakavebis SemTxvevaSi dauSvebelia maTTvis `meore oqsfordis mokle inglisuri leqsikoni. (me-5 g.). (2002). niu-iorki:
Sansis~ micema da isini dauyovnebliv inda iqnan likvidirebulni, raTa maTma oqsfordis universitetis presa.
sicocxlem datovebam ar gamoiwvios maTi `kolegebis~ eiforia teroristuli
operaciebis warmatebasTan dakavSirebiT. • statia Jurnalidan:
rasakvirvelia, aseT TemasTan dakavSirebiT arsebobs mravali sawinaaRmdego avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). statiis saTauri. Jurnalis
azri, romlebic ZiriTadad humanistur mosazrebebs emyareba da religiuri saTauri, tomis nomeri, gverdebi (ar iwereba gv.)
wyaroebiT sazrdoobs. Tanamedrove kacobriobis erT-erT udides miRwevad uitkrofti, g. (2004, ivnisi). toni bleris tragedia. atlantika, 293, 56-72.
iTvleba liberaluri demokratia, romelic gansakuTrebiT `eloliaveba~
adamianis uflebebs, sicocxlis uflebas. Tumca miuxedavad amisa, Cemi pozicia • statia gazeTidan:
ucvleli rCeba da vfiqrob, rom sikvdiliT dasja mainc gamarTlebulia. ar unda avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). saTauri. gazeTis saTauri,
dagvaviwydes, rom is adamianebi, romlebic gansakuTrebiT sastik danaSauls gverdebi (iwereba gv.).
Cadian da Semdeg ki SesaZloa garkveuli organizaciebis dacvis qveSac moxvdnen, mourisi, d. (2003, 17 marti). politika _ binZuri TamaSi? niu iork Taimsi, gv.
romlebic maTi `sicocxlis uflebas~ daicavs, amave dros TviTon arTmeven am 11-12.
`sicocxlis uflebas~ sxva adamianebs, sazareli danaSaulebrivi aqtebis Sedegad.
borotebis sikeTiT damarcxeba religiuri filosofiis centraluri • disertacia an avtoreferati:
momentia, Tumca gansakuTrebiT didi borotebis SemTxvevaSi, Cemi azriT, umjo- avtoris gvari, iniciali. (gamocemis TariRi). saTauri. disertacia,
besia patara, magram efeqturi da swrafad moqmedi borotebis gamoyeneba, vidre universiteti, misi mdebareoba.
uzarmazari sikeTis dapirispireba, romelic SesaZloa uSedego aRmoCndes, rad- wulaZe, l. (2003). socializaciis zogierTi problema qarTuli kulturis
gan araadekvaturad aRiqmeba sxvadasxva adamianebis mier da Tan Sedegis misa- konteqstSi (avtonomiuroba da sanqciebi). sakandidato disertacia, iv.
Rebad gacilebiT xangrZliv periods iTvaliswinebs. amasTan, ar unda dagvaviwy- javaxiSvilis sax.-is Tbilisis saxelmwifo universiteti, Tbilisi.
des, rom nebismier SemTxvevaSi saxelmwifos arseboba iTvaliswinebs Zaladobis
garkveul dones da Sesabamisad igi avtomaturad ufro gaizrdeba `moZaladeebis~ • leqciaze micemuli masala:
mimarT. leqtoris gvari, iniciali. (TariRi). saTauri. masala warmodgenili ama da am
leqciaze, universiteti, misi mdebareoba.
sanam ufro detalurad ganvixilavT argumentirebuli eses TiToeuli wulaZe, l. (2005, aprili). mSobelTa rwmenis sistemebi kulturaSi. masala
nawilis _ Sesavalis, ZiriTadi nawilisa da daskvnis _ Taviseburebebs, gavecnoT warmodgenili kulturis sociologiis leqciaze, iv. javaxiSvilis sax.-is
ideebis generaciisa da paragrafebis struqturirebis teqnikas. Tbilisi sax.-fo universiteti, Tbilisi.
ideebis generacia moulodneli ideebiT iwyeba, rac azrovnebis stimulirebas
uwyobs xels. aseT SemTxvevaSi, viwyebT garkveuli sityviT Tu fraziT da • samTavrobo dokumenti:
gansazRvruli drois ganmavlobaSi, vwerT yvelafers, rac am sityvasa Tu saministrosa Tu dawesebulebis saxelwodeba. (gamocemis TariRi).
frazasTan dakavSirebiT gvaxsendeba. daniSnuli drois amowurvis Semdeg, dokumentis saTauri (publikaciisa Tu brZanebis nomeri). gamocemis adgili:
gadavxedavT Cvens CamonaTvals, raTa davadginoT, ramdenad logikuria kavSiri gamomcemeli.
warmodgenil ideebs Soris, Sesabamisad, SesaZloa Tu ara maTi dajgufeba. am mentaluri janmrTelobis nacionaluri instituti. (1982). televizia da
teqnikis gamoyeneba mizanSewonilia, raTa argumentirebuli esesTvis argu-

10 67
qceva: samecniero progresis 10 weli (DHHS publikacia A 82-1195). vaSingtoni: upirveles yovlisa, unda iTqvas, rom sikvdiliT dasjiT ver miiRweva is
aSS-s mTavrobis gamomcemloba. miznebi, rasac emsaxureba dasja saerTod. kerZod, sasjelis amocanebia:
socialuri samarTlianobis aRdgena, damnaSavis gamosworeba (resocializacia),
• aranabeWdi wyaroebi: da axal danaSaulTa Cadenis Tavidan acileba (specialuri prevencia). damnaSavis
gvari, iniciali. (pozicia). (TariRi). saTauri [filmi, telegadacema...]. mokvla ver aRadgens dazaralebulis uflebebs, agreTve dasjis zomiT
gamocemis adgili: gamomcemeli. SeuZlebelia kriminalis gamosworeba, xolo rac Seexeba axal danaSaulTa Ta-
redford, r. (reJisori). (1980). ubralo adamianebi [filmi]. holivudi: vidan acilebas, sikvdiliT dasja did gavlenas ar axdens potenciur dam-
paramaunti. naSaveebze. ruseTSi 1954 wels SemoRebul iqna sikvdiliT dasja mkvlelobaze,
Tumca amis Semdeg mkvlelobebi ki ar Semcirda, aramed gaxSirda.
sikvdiliT dasjis sawinaaRmdego erT-erTi mniSvnelovani argumenti
• masala internetidan: ukavSirdeba SemTxvevas, roca adamians SecdomiT edeba brali. am dros xdeba
avtoris gvari, iniciali. (internetSi publikaciis TariRi). dokumentis udanaSaulo pirovnebis mkvleloba, romelsac hyavs ojaxi, axloblebi da
saTauri. naSromis saTauri srulad. naSromis internetSi moZiebis TariRi da romelsac SeiZleboda sargebeli moetana sazogadoebisTvis. istorias
saitis misamarTi. Semonaxuli aqvs aseTi adamianebis xsovna, romlebic tyuilad iqnen dasjilni
(aristotele, jordano bruno da sxvebi).
internet-wigni garda kriminologiuri argumentebisa, sikvdiliT dasjis winaaRmdeg SeiZleba
braiant, p. (1999). biomravalgvaroba da dialogi. moZiebuli 4 oqtomberi, gamovTqvaT religiur-eTikuri argumentebic. mcneba `ara kac-hkla~ vrceldeba
yvelaze, maT Soris, samarTaldamcavebzec. sicocxle adamians eZleva RmerTisgan
1999, http:/www. .........
da aravis aqvs misi warTmevis ufleba. kanoni sikvdiliT dasjis Sesaxeb did
codvad iTvleba, radgan amiT boroteba ki ar ispoba, aramed mravldeba. wminda
sagazeTo statia internetidan
basili gvarigebs: `borotebas borotebiT ver gankurnav, mas mxolod sikeTiT
azari, b., da martini, s. (oqtomberi, 1999). umaRlesi skolis fsiqologia. APA SegiZlia uwamlo~. Tu damnaSave isjeba sxvisi mkvlelobis gamo, maSin ra ufleba
monitori. moZiebulia 7 oqtomberi, 1999, http:/www.... aqvs sasjelis aRmsrulebels Caidinos igive qmedeba _ damnaSavis mkvleloba?!
sazogadoebas SeuZlia Tavisufleba SeuzRudos kriminals, magram ar SeiZleba
Jurnalis statia internetidan gadawyvitos misi sikvdil-sicocxlis sakiTxi.
faini, m., da kurdeki, l.a. (1993). refleqsia. saganmanaTleblo reformis SesaZloa sarwmunod gveCvenos mosazreba, rom sikvdiliT dasjis gauqmebam
sakiTxebze. amerikeli fsiqologi, 48, 1141-1147. moZiebulia 7 ivnisi, 1995. SeiZleba danaSaulis ricxvis zrda gamoiwvios, ramdenadac adamianebs naklebi
http:/www. ......... SiSi eqnebaT kanonis winaSe. mravalricxovani kvlevebi sawinaaRmdego suraTs
[APA References. Retrieved 22 May, 2005 from http:/webster.comment.edu/ada.htm] gvixatavs. ufro metic, isini gviCveneben, rom danaSauli iq ufro cotaa, sadac
sikvdiliT dasja gauqmebulia. aSS-Si sikvdiliT dasjis aRdgenis Semdeg mZime
danaSaulTa ricxvi 42%-iT gaizarda. garda amisa, masaCusetsa da texasSi, sadac
ar mimarTavdnen sikvdiliT dajas, danaSaulis koeficienti gacilebiT naklebi
iyo, vidre niu-iorksa da floridaSi, sadac sasjelis am zomas mimarTavdnen. arc
erTi kriminologiuri gamokvleva ar adasturebs, rom sikvdiliT dasjas SeuZlia
danaSaulis ricxvis Semcireba.
amrigad, SeiZleba vTqvaT, rom sikvdiliT dasja srulebiTac ar aris
kriminaluri qmedebebis likvidaciis saukeTeso da efeqturi saSualeba. dasjis
aseTi ukiduresi zoma ver `akeTilSobilebs~ kriminalur sazogadoebas da ver
icavs adamianis uflebebs. ufro metic, sikvdiliT dasja iseTi Seuqcevadi
procesia, romelmac SeiZleba udanaSaulo adamianebic imsxverplos. sxvisi
sicocxlis xelmyofi scodavs ara marto adamianTa, aramed RmerTis winaSec.
humanur, samarTlebriv saxelmwifoSi ar SeiZleba arsebobdes sasjelis es
araadamianuri saxe. umjobesi iqneba, Tu saxelmwifo mimarTavs saSiSi
damnaSaveebis sazogadoebisgan izolaciis sxva gzebs.

nimuSi 2
sikvdiliT dasja gaumarTlebelia

Tanamedrove msoflioSi, miuxedavad imisa, rom cxovreba sul ufro metad


iRebs humanur Sinaarss, mravali iseTi faqti gvxvdeba, romelic sazogadoebas
gamousworebel zians ayenebs. garkveuli pirebis danaSaulebrivi moqmedebebi
iseT masStabebs aRwevs, rom sazogadoebis udides nawils SiSis zars scems.
rogorc wesi am kategoriis damnaSaveebs aTavseben sapatimro dawesebulebebSi,
raTa uzrunvelyofil iqnes maTi garkveuli droiT izolireba sazogadoebisagan.
xSiria SemTxvevebi, roca damnaSave patimrobis periodSi ar dgeba gamosworebis
gzaze, piriqiT, igi ufro saSiSi xdeba sazogadoebisaTvis da gaTavisuflebis
Semdeg agrZelebs sazogadoebis udanaSaulo wevrebisadmi Semzaravi zianis
miyenebas. imisaTvis, rom Tavidan iqnas acilebuli msgavsi danaSaulebrivi qmede-

68 9
kursis Sinaarsi silabusi

Tema I. argumentirebuli ese akademiuri wera


TiTqmis yvela Janris akademiuri naSromi argumentirebas moiTxovs, vinaidan saswavlo kursis kodi:
nebismieri nawarmoebis mizania mkiTxvelis darwmuneba, rom rasac avtori ambobs,
saintereso da mniSvnelovania. es ki moiTxovs saTanado strategiebis SemuSa- saswavlo kursis statusi: magistratura, I kursi, savaldebulo.
vebas, raTa avtorma efeqturad gadmosces Tavisi mosazrebebi da gaiTvaliswinos
mkiTxvelis Sexedulebebi da molodinebi. argumentirebis unari exmareba ada- saswavlo kursis xangrZlivoba: 1 semestri.
mians ideebis ganviTarebasa da organizebaSi, Sexedulebebis damajereblobis
SefasebaSi, logikuri Tanmimdevrulobis dacvasa da saTqmelis naTlad da ECTS: 8 krediti. sakontaqto muSaobaze gaTvaliswinebuli saaTebis raodenoba _
efeqturad warmodgenaSi _ yvela es unari Zalian Rirebulia akademiuri weris 32, damoukidebeli muSaoba _ 150 saaTi.
nebismieri JanrisaTvis.
argumentirebis Tanamedrove Teoria berZnul-romauli tradiciebidan iRebs leqtori: lia wulaZe, asistent-profesori, socialur da politikur mecnie-
saTaves. berZnebisa da romaelebisaTvis, argumenti iyo debatebis gadawyvetisa rebaTa fakulteti, sociologiis departamenti.
da WeSmaritebis dadgenis gza. Cven mogvyavs argumentebi ara imitom, rom vinmeze T: 33 30 43; 893 21 38 12; e-mail: likuna282003@yahoo.com
gabrazebuli varT an misi ar gvjera, aramed imitom, rom argumentireba
gvexmareba ukeT SeviswavloT rogorc sakuTari, ise sxvisi ideebi; SevafasoT saswavlo kursis mizani: akademiuri weris kursi agebulia centraluri evropis
sapirispiro poziciebi; naTlad da akuratulad gamovxatoT Cveni Sexedulebebi; universitetis akademiuri weris programis safuZvelze da 4 Janrs moicavs:
movaxdinoT sxvaTa ideebis kritikuli analizi. amdenad, argumentirebuli eses argumentirebul eses, kritikas, analitikur referats da kvleviT naSroms,
ZiriTadi principebis aTviseba gvexmareba sxva nebismieri Janris nawarmoebis romelic, Tavis mxriv, ori ZiriTadi saxisaa — sabiblioTeko da eqsperimentuli.
SeqmnaSic. aRniSnuli kursi interaqtiuli xasiaTisaa. studentebi aqtiurad monawileoben
akademiur weraSi argumentirebuli eses struqturirebis ori nimuSi leqciis msvlelobaSi da leqciazeve ganixilaven da aanalizeben sxvadasxva
arsebobs, romelTac qvemoT warmogidgenT: [Smally, R.L., Ruetten, M.K. and Kozyrev, Janris nawarmoebebs. isini etapobrivad qmnian TiToeuli Janris nawarmoebs da,
J.R. (2000). Rifining Composition Skills: Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle and Heinle, jgufuri Sefasebis meTodis gamoyenebiT, leqciazeve afaseben erTmaneTis
Thomson Learning]. naSromebs winaswar SemuSavebuli Sefasebis skalebis safuZvelze.
rogorc vxedavT, Sesavali da daskvna orive nimuSSi msgavsia, gansxvaveba kursis mizania argumentirebis, kritikuli azrovnebisa da Sefasebis unaris
ZiriTad nawilSia. pirvel SemTxvevaSi, avtori warmogvidgens mis argumentebs, ganviTareba studentebSi, agreTve arsebuli Teoriuli masalisa da
rasac oponentTa argumentis ganxilva da ukugdeba axlavs. meore SemTxvevaSi ki, gamokvlevebis gamoyeneba sakvlevi problemis gadaWrisa da empiriuli kvlevis
avtori mxolod oponentTa Sexedulebebis ukugdebiTaa dakavebuli. marTalia, parametrebis gansazRvrisaTvis. amasTan erTad, mocemuli kursis safuZvelze,
eses struqturis orive nimuSi warmatebiT gamoiyeneba dasavlur akademiur studentebi ecnobian plagiatis Tavidan acilebisa da citirebis swor teqnikas,
weraSi, upiratesobas mainc pirvel nimuSs mivaniWebdi, radgan argumentirebuli gamoyenebuli literaturis miTiTebas msoflioSi aRiarebuli formatis
eses SemTxvevaSi, Cveni mizani, upirveles yovlisa, sakuTari argumentebis farglebSi da prezentaciebis mowyobis xelovnebas.
warmodgena, da, damajerebeli dasabuTebaa (razec saTauric metyvelebs) da ara
oponentis Sexedulebebis gakritikeba. amitom, Semdgom msjelobaSi mxolod Seswavlis winapirobebi: mocemuli kursi acnobs studentebs akademiuri weris
pirveli nimuSiT vixelmZRvanelebT. argumentirebuli eses struqturis safuZvlebs da iwyebs argumentis struqturirebis teqnikiT; amdenad, misi
gacnobis Sedeg, misi nimuSebic ganvixiloT. mTavari moTxovnaa, rom studentebi kargad icnobdnen qarTuli enis
nimuSi 1 marTlwerasa da hqondeT analitikuri azrovnebis Sesabamisi done.

sikvdiliT dasja gaumarTlebelia saswavlo kursis formati: leqcia, praqtikuli muSaoba da prezentacia.

kacobriobam civilizaciis miRwevamde xangrZlivi gza ganvlo da cxoveluri


sawyisebi gadalaxa. miuxedavad amisa, yvela epoqisaTvis damaxasiaTebelia iseTi saswavlo kursis Sinaarsi:
araadamianuri qmedebebi, romlebic yovel Cvengans Tavzars scems. yoveldRe
araerTi sastiki danaSauli xdeba da damnaSaveTa samyaro sul ufro da ufro

gakveTili
izrdeba. aqedan gamomdinare, danaSaulis ricxvis Semcireba da damnaSaveTa dasja
yvela drois mniSvnelovan problema iyo. sakiTxavia, ramdenad SeuZlia cixes Tema miznebi
samudamod Seifaros saSiSi damnaSaveebi da amiT sazogadoebas misces maTgan
usafrTxoebis garantia. da ai, aseT pirobebSi SeiZleba dadges sikvdiliT dasjis
gamarTlebis sakiTxi, rasTan dakavSirebiTac azrTa sxvadasxvaobaa. saWiroa
sikvdiliT dasja samarTlebriv saxelmwifoSi? namdvilad aucilebelia dasjis 1 argumentirebuli eses • studentebi ecnobian kursis silabussa da
es ukiduresi zoma, raTa Tavidan iqnes acilebuli gansakuTrebiT mZime Sesavali argumentirebuli eses Sefasebis kriteriumebs
danaSaulebi? albaT, ar moiZebneba iseTi Zlieri argumenti, romelic • studentebi ecnobian argumentirebuli eses
gaamarTlebda sikvdiliT dasjas. yoveli adamianis uflebaa icocxlos da aravis Janrs, mis struqturasa da ZiriTad elementebs
ar aqvs damnaSavis sicocxlis xelyofis neba (TviT samarTaldamcavebsac ki). • studentebi ganixilaven argumentirebuli eses
aqedan, SeiZleba dabejiTebiT vTqvaT, rom sikvdiliT dasja samarTlianobis nimuSebs
aRdgenis gaumarTlebeli saSualebaa.

8 69
2 weriTi procesis • studentebi ecnobian weriTi procesis ZiriTad zemoT ganxiluli magaliTi adasturebs, rom mkiTxveli da mizani
safexurebi safexurebs da varjiSoben ideebis generaciaSi, erTmaneTTan mWido kavSirSi imyofeba. Tu mkiTxveli mweralze nakleb
Temebis arCevasa da saTaurebis formulirebaSi informirebulia mocemul sakiTxTan dakavSirebiT, mwerlis ZiriTadi funqciaa
informaciis miwodeba (rogorc, magaliTad, saxelmZRvaneloSi). Tu mkiTxveli
paragrafebis • studentebi ecnobian efeqturi paragrafis mweralze metad informirebulia mocemul sakiTxTan dakavSirebiT, mwerlis
ganviTareba struqturas ZiriTadi mizania sakuTari codnisa da eqspertizis demonstrireba. swored es
• studentebi varjiSoben paragrafebis mizani amoZravebs magistraturis students, roca weriT davalebas asrulebs.
ganviTarebaSi • daiwyeT daskvniT
akademiuri weris erT-erTi umTavresi principia, rom avtorma SesavalSive
3 argumentirebuli eses • studentebi ecnobian warmatebuli Sesavlis warmoadginos misi Tezisi anu ZiriTadi pozicia, rac or mizans emsaxureba: 1.
Sesavali nawili rolsa da misTvis damaxasiaTebel niSnebs
naSromis logikuri Tanmimdevrulobis SenarCunebas, radgan avtorma ukve
• studentebi varjiSoben Sesavlis daweraSi
Camoayaliba misi pozicia, rac daexmareba erTi arCeuli mimarTulebiT imoZraos
sakuTari argumentebis da yvela argumenti Tu qveargumenti warmodgenili poziciis gasamyareblad
• studentebi swavloben sakuTari argumentebis
prezentacia
wardgenasa da dasabuTebas
gamoiyenos; da 2. mkiTxvelisTvis Tavidanve naTelia avtoris pozicia, amitom
misTvis martivia rogorc avtoris argumentebis Sesabamisobis Sefaseba, ise mis
• praqtika werilobiTi formiT
mosazrebebSi logikuri xarvezebis aRmoCena.
• studentebi swavloben kontr-argumentebis • struqtura
kontr-argumentebis
gaTvaliswineba da gaTvaliswinebasa da ukugdebas nebismieri informacia gansazRvruli struqturis safuZvelze unda iyos
ukugdeba • praqtika werilobiTi formiT organizebuli. elementaruli doniT rom daviwyoT, martiv winadadebasac da
mcire zomis paragrafsac ki sakuTari struqtura aqvs. naSromis miznidan gamom-
4 argumentirebuli eses • studentebi ecnobian warmatebuli daskvnis rolsa dinare, akademiur weraSi informaciis organizebis sxvadasxva tipi gamoiyeneba,
daskvna da misTvis damaxasiaTebel niSnebs Tumca, maT Soris erT-erTi yvelaze gavrcelebulia naSromis organizeba
• studentebi varjiSoben daskvnis daweraSi `problema _ gadaWris gza~ struqturis safuZvelze, romelic 4 ZiriTadi
nawilisagan Sedgeba:
• studentebi ecnobian naSromis gamTlianebisa da 1. situaciis aRwera
logika da mTlianoba 2. problemis identifikacia
logikuri Tanmimdevrobis uzrunvelyofis
teqnikas da varjiSoben masSi 3. gadaWris gzis aRwera
argumentirebuli eses
4. gadaWris gzis Sefaseba
saboloo versiis Seqmna • argumentirebuli eses saboloo versiis Seqmna da [Holy, M. (1983). On the Surface of Discourse. London: Allen and Unwin].
da prezentacia prezentacia; studentebi afaseben erTmaneTis • stili
naSromebs
akademiuri naSromi Sesabamisi stiliT unda iyos Sesrulebuli, romelic ara
marto Tanmimdevrulad unda iyos daculi mTel naSromSi, aramed aucileblad
5 kritikis Sesavali • studentebi ecnobian kritikis Sefasebis
Seesabamebodes mwerlis mizansa da nagulisxmev mkiTxvels. winaaRmdeg SemTxve-
kriteriumebs
vaSi, SeuZlebeli iqneba profesiuli donis miRweva, radgan araformaluri eniT
• studentebi ecnobian kritikis Janrs, mis
dawerili eqsperimentuli kvleviTi naSromis angariSic ki, miuxedavad komp-
struqturasa da ZiriTad elementebs
leqsuri monacemebis warmodgenisa, SesaZloa, zedmetad gamartivebuli gveCve-
• studentebi ganixilaven kritikis nimuSebs
nos. Sesabamisi stilis SerCevasTan dakavSirebul umTavres sirTules war-
moadgens sakiTxi, Tu ra miviCnioT akademiurad da ra _ ara. unda aRiniSnos, rom
6 perifrazireba Sejameba • studentebi axdenen avtoris ideebis
citireba perifrazirebas akademiuri weris stilis arsebiTi niSania metyvelebis nawilebs Soris (iqneba es
zmna, arsebiTi saxeli, Tu sxv.), rac SeiZleba metad formaluris SerCeva;
• studentebi ecnobian teqstis Sejamebis teqnikas
winadadebebis Sedgenisas ki, umTavresad formaluri tonis gamoyeneba.
• praqtika werilobiTi formiT
plagiatis Tavidan
• studentebi swavloben citirebis swor teqnikas • logikuri Tanmimdevruloba
acileba akademiur naSromSi avtoris yvela argumenti misi ZiriTadi poziciis
studentebi swavloben, Tu rogor aicilon
Tavidan plagiati gamyarebas unda emsaxurebodes, rac niSnavs, rom yvela idea logikur kavSirSi
7 Sefaseba-refleqsia • studentebi gamoxataven TavianT pozicias unda imyofebodes da avtori ar unda meryeobdes sxvadasxva mosazrebebs Soris.
avtoris ideebTan mimarTebaSi Tu mkiTxvels uxdeba ukan dabruneba da azris gasagebad, naweris ramdenjerme
• studentebi kritikulad afaseben statias gadakiTxva, anda mas uWirs avtoris argumentebis ZiriTad poziciasTan
• praqtika werilobiTi formiT dakavSireba, es niSnavs, rom naSromi araTanmimdevruli da aralogikuria [Swales,
J.M. and Feak, C.B. (1994). Academic Writing for Graduate Students. The University of Michigan
8 weris stili da logika • studentebi fokusirebas axdenen weris stilsa da Press.]
logikaze akademiuri weris ZiriTadi principebis gacnobis Semdeg, uSualod kursis
kritikis saboloo Sinaarsze gadavideT.
• kritikis saboloo versiis Seqmna da prezentacia;
versiis Seqmna da studentebi afaseben erTmaneTis naSromebs
prezentacia

9 analitikuri referatis • studentebi ecnobian analitikuri referatis


Sesavali Sefasebis kriteriumebs

70 7
Janrebi universitetSi • studentebi ecnobian analitikuri referatis
ZiriTad elementebs
Janri aRwera mizani • studentebi ganixilaven analitikuri referatis
nimuSebs
1) argumentirebuli araakademiuri debatis mtkicebulebis • studentebi adareben kritikisa da analitikuri
ese ori mxaris formulirebisa da referatis ZiriTad elementebs
struqturirebuli Sesabamisi mxardaWeriT
analizi. ganmtkicebis procesis 10 konteqstualizacia • studentebi ecnobian konteqstualizaciis arss da
ganviTareba. varjiSoben konteqstualizaciis ganxorcielebaSi
2) kritika erTi akademiuri teqstis kritikuli azrovnebisa
kritikuli kiTxva da da ZiriTadi 11 avtorTa poziciebis • studentebi adareben avtorTa poziciebs, nabij-
werilobiTi formiT argumentebis Sejameba- analizi da Sefaseba nabij afaseben ra msgavseba-gansxvavebebs
Sefaseba. Sefasebis unaris
ganviTareba. Sexedulebebis • studentebi swavloben, Tu rogor ganamtkicon
3) analitikuri debatis ZiriTadi debatis ZiriTadi arsis ganmtkiceba Sesabamisi mxardaWeriT sakuTari da sxvebis
referati sakiTxebis gansazRvra wvdomisa da werilobiTi Sexedulebebi
studentisaTvis SerCeuli formiT gadmocemis
ori an sami statiis xelSewyoba. 12 weris stili da logika • studentebi fokusirebas axdenen weris stilsa da
safuZvelze. logikaze

analitikuri referatis • analitikuri referatis saboloo versiis Seqmna


4) sabiblioTeko akademiuri problemis mocemul disciplinaSi saboloo versiis Seqmna
kvleviTi naSromi werilobiTi formiT sakvlevi problemis da prezentacia; studentebi afaseben erTmaneTis
da prezentacia naSromebs
gadaWra sabiblioTeko dayenebisa da gadaWris
gamokvlevis safuZvelze. xelSewyoba Sesabamisi
13 kvleviTi naSromis • studentebi ecnobian kvleviTi naSromis Sefasebis
Teoriis/literaturis Sesavali kriteriumebs
gamoyenebis safuZvelze.
• studentebi ecnobian kvleviTi naSromis Janrs da
5) eqsperimentuli sakuTari gamokvlevis sakuTari gamokvlevis mis ZiriTad elementebs
kvleviTi naSromi angariSi, romelSic struqturirebisa da
dasabuTebulia arCeuli prezentaciis xelSewyoba 14 sabiblioTeko kvleviTi • studentebi ecnobian sabiblioTeko kvleviTi
meTodologia da warmod- akademiuri disciplinis naSromi naSromis struqturas, mis ZiriTad seqciebs,
genilia gamokvlevis moTxovnebis Sesabamisad. etapebs sabiblioTeko kvleviTi naSromis Seqmnis
TiToeuli etapi, miRebuli procesSi
Sedegebi da maTi
interpretacia. 15 eqsperimentuli • studentebi ecnobian eqsperimentuli kvleviTi
kvleviTi naSromi naSromis struqturas, mis ZiriTad seqciebs,
[Sedgenilia centraluri evropis universitetis (CEU) akademiuri weris etapebs eqsperimentuli kvleviTi naSromis
centris mier SemuSavebuli sqemis safuZvelze] Seqmnis procesSi

akademiuri weris ZiriTadi principebi: 16 bibliografiis • studentebi ecnobian bibliografiis miTiTebis


miTiTebis APA-stili APA-stils
akademiuri wera ramdenime ZiriTad principzea agebuli:
• studentebi varjiSoben APA-stilis mixedviT
• mkiTxveli
bibliografiis miTiTebaSi
sanam weras daviwyebT, unda gaviTvaliswinoT, Tu vin iqneba Cveni mkiTxveli.
magistraturis studentisaTvis mkiTxveli leqtoria, romelic mocemuli dargis
eqspertia. weriT davalebas warmatebiT rom gaarTvan Tavi, studentma unda
gaiTvaliswinos mkiTxvelis gaTviTcnobierebuloba mocemul sakiTxSi da misi Sefaseba:
molodinebi, rac, udavod, gavlenas axdens naSromis Sinaarsze. nagulismevi daswreba — 15%
mkiTxvelidan gamomdinare, erTi SexedviT, azrobrivad msgavsi ori winadadeba naSromebis Seqmna — 60%
SeiZleba gansxvavebul mizans emsaxurebodes. nimuSis saxiT warmogidgenT or naSromebis prezentacia — 25%
winadadebas, romelTagan erTi farTo auditoriisaTvis, meore ki _ speci- savaldebulo literatura:
alistebisTvisaa dawerili:
• socializacia aris procesi, romlis gziTac mocemuli kulturis *radgan akademiuri wera SedarebiT axali disciplinaa saqarTveloSi da
Rirebulebebi da normebi Taobidan Taobas gadaecema, da, romlis Zalian rTulia qarTulenovani literaturis moZieba mis Sesaxeb, leqtori
safuZvelzec individi mocemul socialur jgufTan identifikacias axdens. aZlevs studentebs mis mier Targmnil da damuSavebul masalas, agreTve,
• process, romlis gziTac mocemuli kulturis Rirebulebebi da normebi sxvadasxva Janris nimuSebs.
Taobidan Taobas gadaecema, da romlis safuZvelzec individi mocemul
socialur jgufTan identifikacias axdens, socializacia ewodeba. Bailey, S. (2003). Academic Writing: A Practical Guide for Students. London and N.Y.:
• mizani RoutledgeFalmer.

6 71
Leki, I. (2nd ed.). (1998). Academic Writing. Exploring Processes and Strategies. Cambridge: gaerTianebas [Richard-Amato, P.A. (1988). Making it Happen. NY: longman].
Cambridge University Press. blumis taqsonomiis Tanaxmad, codna da gageba/wvdoma ,,informaciis Seyvanis”
Smalley, R. L., Ruetten, M. K., & Kozyrev, J. R. (5th ed.). (2001). Refining composition Skills - etapia, gamoyeneba da analizi — aqtiuri procesis etapad moiazreba, sinTezi da
Rhetoric and Grammar. Boston: Heinle & Heinle, Thomson Learning. Sefaseba — Sedegis miRebis etapia, romelic azrovnebis produqtiul da
Swales, J. M., & Feak, C. B. (1994). Academic Writing for Graduate Students. Michigan: The SemoqmedebiT doneze miuTiTebs. naxevari saukunea, aRniSnuli principebi
University of Michigan Press. safuZvlad udevs dasavleTis qveynebis umaRlesi ganaTlebis sistemas, Tumca
Cvens realobaSi isini axlaRa inergeba, radgan sabWoTa totalitaruli reJimis
damatebiTi literatura: pirobebSi, umaRlesi ganaTleba ver iqneboda orientirebuli kritikuli
azrovnebisa da Sefasebis unaris ganviTarebaze, albaT, sabWoTa reJimgamovlil
Craswell, G. (2005). Writing for Academic Success: A Postgraduate Guide. London: SAGE adamians sakmaod ucnaurad moeCveneba dasavlur samyaroSi damkvidrebuli
Publications. akademiuri weris ZiriTadi principi ,,daiwyeT daskvniT”, rac gulisxmobs, rom
Ede, L. (2001). Work in Progress: A Guide to Academic Writing and Revising. (5th ed.). Boston mweralma Tezisi anu misi ZiriTadi pozicia SesavalSive unda warmoadginos, da
and N.Y.: Bedford/St. Martin’s. ara xangrZlivi msjelobiT daRlil mkiTxvels, daskvnaSi SesTavazos igi; rac
Giltrow, J. (ed.). (2002). Academic Reading: Reading and Writing in Disciplines. Cveuli ambavia sabWoTa literaturisaTvis, radgan sabWoTa avtori sakmaod
Hewings, M. (2002). Writing in Context: Implications and Applications. frTxili unda yofiliyo sakuTari poziciis gadmocemisas, gansakuTrebiT iseT
Jordan, R. R. (3rd ed.). (1999). Academic Writing Course. Harlow: Longman, Pearson Education sferoSi, rogoric socialuri da politikuri mecnierebebia. arc isaa saidumlo,
Limited. rom wlebis manZilze Cveni sauniversiteto swavleba mimarTuli iyo studentis
Rosen, L. (2005). Handbook of Academic Writing. mier miwodebuli informaciis pasiur daswavlaze, yovelgvari kritikuli
Sorenson, S. (3rd ed.). (2002). How to Write Research Papers. New York: Macmillan Reference gaazrebisa Tu analizis gareSe, rac erT-erTi umTavresi mizezi unda iyos imisa,
USA. rom studentTa sakurso Tu sadiplomo naSromebi xSirad uneburi plagiatis
Teitelbaum, H. (4th ed.).(1998). How to Write a Thesis. Boston: Arco, Thomson Learning. nimuSi iyo. magram arsebul viTarebas ufro metad is faqti amZimebda, rom, CvenSi
http://www.apa.org/ sauniversiteto swavlebis ZiriTadi mizani ,,informaciis Seyvana” iyo, studen-
http://www.ceu.hu/writing/sfaccess.html tebisaTvis did sirTule iyo aqtiuri procesis doneze gadasvla da miRebuli
http://www.criticalreading.com/ codnis praqtikuli gamoyeneba da TiTqmis SeuZlebeli xdeboda produqtiuli da
http://www.csuohio.edu/writingcenter/ SemoqmedebiTi donis miRweva.
http://www.esc.edu/htmlpages/writerold/ aRniSnuli problemis daZleva umniSvnelovanes sakiTxad iqca saqarTveloSi
http://www.powa.org/ mimdinare saganmanaTleblo reformebis pirobebSi, gansakuTrebiT, boloniis
http://www.refdesk.com/citations procesSi CarTvis Sedegad. Sesabamisad, aucilebel moTxovnad iqca sauni-
http://www.rpi.edu/dept/llc/writecenter/web/index.html versiteto swavlebaSi iseTi kursis Semotana, romelic studentebSi kritikuli
http://www.utoronto.ca/writing azrovnebis, analizis, sinTezisa da Sefasebis unarebis ganviTarebas emsaxu-
http://webster.comment.edu/ reboda. swored aseTi sagania akademiuri wera, romelic 2004/2005 saswavlo
http://www.wisc.edu/writing/ wlidan moyolebuli ekiTxeba Tsu-s rogorc bakalavriatis, ise magistraturis
http://writing.richmond.edu/writing/ studentebs.
kursis mizani: magistraturis studentebs mTeli rigi weriTi davalebebi
eZlevaT, romlebic, Tumca gansxvavebulia programis mixedviT, ori saerTo
TaviseburebiT xasiaTdeba: 1. es davalebebi etapobrivad rTuldeba da 2. isini
,,akademiurad” unda iyos Sesrulebuli.
swored am ori ZiriTadi miznis miRwevas emsaxureba akademiuri weris sasem-
inaro kursi socialuri mecnierebebis magistrantebisaTvis, romelic centra-
luri evropis universitetis akademiuri weris programis safuZvelzea agebuli
swavlis Sedegi: da 4 Janrs moicavs:argumentirebul eses, kritikas, analitikur referats da
kvleviT naSroms, romelic, Tavis mxriv, ori ZiriTadi saxisaa — sabiblioTeko da
mocemuli kursis safuZvelze, studentebi praqtikulad gaecnen akademiuri eqsperimentuli. aRniSnuli kursi interaqtiuli xasiaTisaa. studentebi aqti-
weris oTx ZiriTad Janrs: argumentirebul eses, romelmac gaacno studentebs urad monawileoben leqciis msvlelobaSi da leqciazeve ganixilaven da
sakuTari argumentebis prezentaciisa da Sesabamisi mxardaWeriT ganmtkicebis, aanalizeben sxvadasxva Janris nawarmoebebs. isini etapobrivad qmnian TiToeuli
agreTve, kontrargumentebis ukugdebis teqnika; kritikas, romelic emsaxureba Janris nawarmoebs da, jgufuri Sefasebis meTodis gamoyenebiT, leqciazeve
kritikuli azrovnebisa da Sefasebis unaris ganviTarebas studentebSi; afaseben erTmaneTis naSromebs, winaswar SemuSavebuli Sefasebis skalebis
analitikur referats, romlic aswavlis sxvadasxva avtorTa naSromebis safuZvelze.
Sejamebas, analizs, konteqstualizacias da maTze refleqsias; kvleviT naSroms, kursis mizania argumentirebis, kritikuli azrovnebisa da Sefasebis unaris
romelic warmoadgens studentebisaTvis megzurs warmatebuli sakursos ganviTareba studentebSi, agreTve, arsebuli Teoriuli masalisa da gamo-
dasawerad da amzadebs sadiplomo naSromebis Sesaqmnelad. amasTan erTad, kvlevebis gamoyeneba sakvlevi problemis gadaWrisa da empiriuli kvlevis
studentebma gaicnes plagiatobis Tavidan acilebisa da citirebis swori parametrebis gansazRvrisaTvis. amasTan erTad, mocemuli kursis safuZvelze,
teqnika, msoflioSi aRiarebuli formatis farglebSi gamoyenebuli studentebi ecnobian plagiatis Tavidan acilebisa da citirebis swor teqnikas,
literaturis miTiTeba da prezentaciebis mowyobis xelovneba. gamoyenebuli literaturis miTiTebas msoflioSi aRiarebuli formatis
farglebSi da prezentaciebis mowyobis xelovnebas.
qvemoT mokled warmogidgenT TiToeuli Janris mizansa da aRweras:

72 5
Sesavali argumentirebuli eses Sefaseba

kursis aqtualoba: umaRlesi ganaTlebis miReba kompleqsuri miznebis


miRwevas emsaxureba, romelTa Soris ganmsazRvreli adgili kritikuli azrov- damakmayo- aradamakmayo-
nebisa da Sefasebis unaris ganviTarebas ukavia. jer kidev 1948 wels benjamin sanimuSo kargi filebeli filebeli
blumma da misma kolegebma muSaoba daiwyes umaRlesi ganaTlebis miznebisa da
amocanebis gansazRvraze, rac 1956 logikurad dagvirgvinda ,,saganmanaTleblo
miznebis taqsonomiis” SeqmniT, romelic dRes blumis taqsonomiis saxeliTaa naSromi naSromi kargad organizebis araorganizebuli.
cnobili. aRniSnuli taqsonomiis ZiriTadi idea isaa, rom swavlebis procesSi sanimuSodaa organizebulia. mcdeloba. an araerTi
organizebuli. yvela yvela struqturuli
studentebis mier miRebul codnas ierarqiuli struqtura aqvs, ufro mar-
yvela struqturuli struqturuli elementi aklia.

struqtura
tividan metad kompleqsuris mimarTulebiT. amdenad, studentebi etapobrivad struqturuli elementi saxezea elementi

naSromis
gadian garkveul safexurebs da sauniversiteto swavlebis mizania, yvela elementi saxezea da umetesad saxezea, magram
safexuris Tanmimdevrulad dauflebis Sedegad, studentebma umaRles safexurs da efeqturadaa efeqturadaa ar aris
miaRwion. am umaRles safexurad, blumsa da mis kolegebs, swored Sefasebis gamoyenebuli. gamoyenebuli. efeqturad
unaris ganviTareba miaCniaT. qvemoT warmogidgenT blumis taqsonomias, raTa gamoyenebuli,
umaRlesi ganaTlebis ZiriTadi miznebis ilustrireba movaxdino. an erT-erTi
elementi
blumis taqsonomia aklia.

paragrafebi paragrafebi paragrafebis paragrafebi ar


1. codna — informaciis aTviseba _ terminologia, individualuri faqtebi,

paragrafebis
sanimuSod kargadaa ganviTarebis aris

ganviTareba
wesebi, kriteriumebi, kategoriebi, struqtura, procedura. codna warmoadgens

da logika
ganviTarebuli ganviTarebuli mcdeloba, ganviTarebuli.
cnebebis, leqsikonis, konteqstis safuZvels. da logikuria. da logikuria, magram xSirad naSromi savsea
magram aklia saWiro individualuri,
2. gageba/wvdoma _ informaciis gageba _ interpretacia, sxva sityvebiT periodulad detali da daukavSirebeli
gadmocema, arsebuli monacemebis gaazreba, ganzogadeba. gageba asazrisianebs aklia saWiro nakleb winadadebebiT.
faqtsa da codnas Soris kavSirs. faqtebis interpretaciis, Sejamebisa da gan- detali. logikuria.
zogadebis safuZvelze, studenti swavlobs informaciasTan muSaobasa da mis
gaTavisebas. sanimuSodaa kargadaa met-naklebad ar aris
gamoyenebuli gamoyenebuli gamoyenebulia gamoyenebuli
3. gamoyeneba _ miRebuli informaciiT praqtikaSi xelmZRvaneloba _infor- formaluri formaluri formaluri formaluri

stili da ena
maciisa da wesebis gamoyeneba axal situaciebSi, principebisa da Teoriebis gamo- werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi werilobiTi ena.
miRweulia ZiriTadad ena. aklia ar aris miRweuli
yeneba specifikur garemoebebSi. wesisa Tu principis gamoyeneba axal Tu uCveulo profesiuli miRweulia profesiuli profesiuli
situaciaSi saSualebas aZlevs students ,,gamoyenebadi” gaxados misi codna. toni. gramatika profesiuli toni. toni. bevri
da punqtuacia toni. umniSvnelo garkveuli Secdoma
4. analizi _ kompleqsuri ideebis sazrisis mqone nawilebad dayofa _ uSecdomoa. Secdomebi Secdomebi gramatikasa da
monacemebis dajgufeba logikur qvejgufebad, qvejgufebs Soris logikuri gramatikasa da gramatikasa da punqtuaciaSi.
kavSirebis dadgena. analizi zrdis studentis mier Sesaswavli sakiTxis gagebasa punqtuaciaSi. punqtuaciaSi.
da aTvisebas, aZlevs ra saSualebas moaxdinos masalis organizeba da struq-
turireba mis Semadgenel komponentebad. es organizeba gansxvavebulia sagnis avtoris avtoris avtoris avtoris

argumentebis
mixedviT _ SesaZloa is iyos logikuri, asaxavdes fizikur aRweras, an argumentebi argumentebi argumentebi argumentebi

dasabuTeba
sakuTari
qvekategoriebisagan Semdgari klasifikaciis forma hqondes. analizi aris is Zlieria da sakmaod damajerebelia, nakleb
done, romelic asaxavs Sesaswavli sakiTxis gagebas/wvdomas. damajerebladaa damajerebelia magram aklia damajerebelia
dasabuTebuli. da kargadaa dasabuTeba. da ar aris
dasabuTebuli. dasabuTebuli.
5. sinTezi _ gamocdilebis organizeba axali formiT _ sxvadasxva komponen-
tebis safuZvelze axali struqturebis Seqmna, an problemis gadaWris axali gzis
moZieba; informaciis logikur kategoriebad organizeba. sinTezi produqtiuli,
SemoqmedebiTi, problemis gadaWris donea. am doneze students SeuZlia Seqmnas kontrargumen- kontrargumen- kontrargumen- kontrargumen-

gaTvaliswineba da
raime axali (moxseneba, modeli, prezentacia) adre SeZenili codnisa da gagebis tebi gaTvalis- tebi gaTvalis- tebis gaTva- tebi ar aris
winebuli da winebuli da liswinebis gaTvaliswi-

argumentebis
safuZvelze.
warmatebiT umetesad mcdeloba, nebuli da

ukugdeba
kontr-
6. Sefaseba _ SefasebiTi msjelobisaTvis aucilebeli kriteriumebis SemuSaveba ukugdebulia. ukugdebulia. Tumca isini ukugdebuli.
naklebadaa
_ konkurirebad gadawyvetilebebs Soris SedarebiTi Rirebulebis dadgena, ukugdebuli.
argumentsa Tu gadawyvetilebaSi araTanmimdevrulobis gamovlena, Semoqmede-
biTi naSromebis Sedareba da kontrastis dasabuTeba, gamoyenebuli kriteri-
umebis Cveneba. Sefaseba saSualebas aZlevs students Seadaros konkurirebadi
gadawyvetilebebi, Sromis produqtebi, an daasabuTos biznes-gadawyvetileba.
sxvaoba karg Sefasebasa da zerele msjelobas Soris isaa, rom pirveli gulisx-
mobs wina xuT doneze SeZenili codnis, unarebis, gagebisa da gamocdilebis

4 73
kritikis Sefaseba
s a r C e v i
damakmayo-
aradamakmayo-
sanimuSo kargi filebeli
filebeli
avtori Rrmad avtorma avtors avtors
swvda statias da saTanadod gaigo mxolod arasworad esmis
Sesavali..................................................................................................................... 4
wvdoma

masSi mocemul statia da masSi zedapirulad statia da ver


ZiriTad mocemuli esmis statia da axdens ZiriTadi
argumentebs. ZiriTadi masSi mocemuli argumentebis Tema I. argumentirebuli ese .......................................................................... 8
argumentebi. ZiriTadi diferenciacias.
argumentebi.
avtori avlens avtori avlens avtori avtori ver
kritikuli kritikuli cdilobs axdens statiis Tema II. kritika ..................................................................................................... 27
azrovnebis azrovnebis kritikulad kritikul
sanimuSo unars. unars. is gaaanalizos analizs.
is ganixilavs ganixilavs yvela statia, magram ZiriTadi Tema III. analitikuri referati.................................................................. 44
Sefaseba

yvela ZiriTad ZiriTad zogierTi argumentebi


arguments, arguments, ZiriTadi ar aris
axdens maT Rrma kompetenturad argumenti ar interpretirebu
interpretacias, axdens maT aris saTanadod li da Tema IV. kvleviTi naSromi ............................................................................. 55
analizs, interpretacias, interpretireb Sejamebuli. maTi
Sejamebasa da analizs, uli, Sefaseba
Sefasebas. Sejamebasa da Sejamebuli da araadekvaturia.
Sefasebas. Sefasebuli.

naSromi naSromi kargad organizebis araorganizebul


naSromis struqtura

sanimuSodaa organizebulia. mcdeloba. an i. araerTi


organizebuli. yvela yvela struqturuli
yvela struqturuli struqturuli elementi aklia.
struqturuli elementi saxezea elementi
elementi saxezea da umetesad saxezea, magram
da efeqturadaa efeqturadaa ar aris
gamoyenebuli. gamoyenebuli. efeqturad
gamoyenebuli,
an erT-erTi
elementi
aklia.
paragrafebi paragrafebi paragrafebis paragrafebi ar
ganviTareba da
paragrafebis

sanimuSod kargadaa ganviTarebis aris


ganviTarebuli ganviTarebuli mcdeloba, ganviTarebuli.
logika

da logikuria. da logikuria, magram xSirad naSromi savsea


magram aklia saWiro individualuri,
periodulad detali da daukavSirebeli
aklia saWiro nakleblogiku winadadebebiT.
detali. ria.

sanimuSodaa kargadaa met-naklebad ar aris


gamoyenebuli gamoyenebuli gamoyenebulia gamoyenebuli
formaluri formaluri formaluri formaluri
stili da ena

werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi werilobiTi ena.


miRweulia ZiriTadad ena. aklia ar aris miRweuli
profesiuli miRweulia profesiuli profesiuli
toni. gramatika profesiuli toni. toni. bevri
da punqtuacia toni. umniSvnelo garkveuli Secdoma
uSecdomoa. Secdomebi Secdomebi gramatikasa da
gramatikasa da gramatikasa da punqtuaciaSi.
punqtuaciaSi. punqtuaciaSi.

74 3
socialur mecnierebaTa seria analitikuri referatis Sefaseba

mTavari redaqtori: marine CitaSvili


damakmayo- aradamakmayo-
sanimuSo kargi
enobrivi redaqtori: lia kaWarava filebeli filebeli
avtori avlens avtori axdens avtori cdilobs avtori ver axdens

xebis identifika-
ZiriTadi ZiriTadi ZiriTadi ZiriTadi

teqstualizacia
ZiriTadi sakiT-
sakiTxebis sakiTxebis sakiTxebis sakiTxebis
dakabadoneba, ydis dizaini: giorgi bagrationi

cia da kon-
identifikaciisa identifikacias da identifikacias, identifikaciasa
da farTo cdilobs maT magram yvela da konteqstuali-
konteqstTan maTi dakavSirebas maTgani ar aris zacias.
dakavSirebis farTo gamoyofili.
sanimuSo unars. konteqstTan. maTi farTo
konteqstTan
dakavSirebis
© socialur mecnierebaTa centri, 2006 warumatebeli
© Center for Social Sciences, 2006 mcdeloba.
sanimuSo avtori axdens SedarebiTi avtori ar axdens
SedarebiTi statiaTa analizisa da SedarebiT
q. Tbilisi, 0108, T. WoveliZis q. # 10

pozicia, analizi,
analizi. avtori avtorebis statiebis analizsa da
axdens statiaTa poziciebis avtorTa statiebis avtorTa
el. fosta: contact@ucss.ge avtorebis saTanado poziciebis poziciebis

Sefaseba
poziciebis diferenciaciasa Sefasebis Sefasebas, misi
internet gverdi: www.ucss.ge
diferenciaciasa da SedarebiT mcdeloba, poziciac ar aris
da Sefasebas, analizs, magram magram ZiriTad Camoyalibebuli.
imavdroulad misi pozicia ar argumentebs
gvTavazobs ra mis aris naTlad aklia dasabuTeba
kargad dasabuTebuli. da amitom
dasabuTebul avtoris pozicia
pozicias. ufro
bundovania.
naSromi naSromi kargad organizebis araorganize-
wigni momzadebulia da gamocemulia `socialur mecnierebaTa sanimuSodaa organizebulia. mcdeloba. an buli. araerTi
organizebuli. yvela yvela struqturuli

struqtura
centris” (Center for Social Sciences) mier, fondis OSI – Zug,

naSromis
yvela struqturuli struqturuli elementi aklia.
budapeStis Ria sazogadoebis institutis umaRlesi ganaTlebis struqturuli elementi saxezea elementi
mxardaWeris programis (HESP) finansuri xelSewyobiT elementi saxezea da umetesad saxezea, magram
da efeqturadaa efeqturadaa ar aris
gamoyenebuli. gamoyenebuli. efeqturad
gamoyenebuli, an
erT-erTi
elementi aklia.
paragrafebi paragrafebi paragrafebis paragrafebi

paragrafebis
sanimuSod kargadaa ganviTarebis ar aris

ganviTareba
da logika
ganviTarebuli da ganviTarebuli da mcdeloba, ganviTarebuli.
The book has been published by the Center for Social Sciences, logikuria. logikuria, magram magram xSirad naSromi savsea
sponsored by the OSI-Zug Foundation and the Higher Education periodulad aklia aklia saWiro individualuri,
Support Program (HESP) of the Open Society Institute-Budapest. saWiro detali. detali da daukavSirebeli
nakleb winadadebebiT.
logikuria.

sanimuSodaa kargadaa met-naklebad ar aris


gamoyenebuli gamoyenebuli gamoyenebulia gamoyenebuli
formaluri formaluri formaluri formaluri
werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi ena. ar
miRweulia ZiriTadad aklia aris miRweuli

stili da ena
profesiuli toni. miRweulia profesiuli profesiuli toni.
gramatika da profesiuli toni. toni. garkveuli bevri Secdoma
punqtuacia umniSvnelo Secdomebi gramatikasa da
uSecdomoa. Secdomebi gramatikasa da punqtuaciaSi.
ISBN: 99940 – 873-7-1 gamoyenebuli gramatikasa da punqtuaciaSi. gamoyenebuli
literatura punqtuaciaSi. gamoyenebuli literatura
srulad da gamoyenebuli literatura arasrulad da
sworadaa literatura sruladaa arasworadaa
miTiTebuli. srulad da miTiTebuli, miTiTebuli.
sworadaa magram
miTiTebuli. garkveuli
xarvezebiT.

75
kvleviTi naSromis Sefaseba

damakmayo-
aradamakmayo-
sanimuSo kargi filebeli
filebeli
efeqturi Sesa- problema problema ar problema ar aris
vali, problemis gansazRvrulia aris naTlad gansazRvruli. socialur mecnierebaTa seria
naTeli defini- adekvaturi gansazRv- ruli safuZvelmdebare
Sesavali

ciiTa da safuZvelmdebar da aklia informacia


detaluri e informaciiTa saWiro detali. bundovania an
safuZvelmdebar da detalebiT. safuZvelmdeba ar aris
e informaciiT. re informacia dakavSirebuli
ar aris problemasTan.
adeqvaturad
axsnili.
gamoyenebuli gamoyenebuli SedarebiTi SedarebiTi
wyaroebis wyaroebis analizis analizi
ZiriTadi

SedarebiTi SedarebiTi mcdeloba, bundovania.


nawili

analizi da analizi kargia, magram aklia kritikuli


kritikuli
Sefaseba
sanimuSoa.
magram
garkveulwilad
aklia kritikuli
kritikuli
Sefaseba.
Sefaseba ar aris
mocemuli. akademiuri
ZiriTadi sakiT-
xebi sanimuSodaa
Sefaseba.
ZiriTadi
sakiTxebi
ZiriTadi saki-
Txebi zogadad
ZiriTadi sakiT-
xebi ar aris
wera
Sejamebuli da ar kargadaa Sejame- Sejamebulia, adeqvaturad
aris buli da nakleb magram ganme- Sejamebuli.
daskvna

ganmeorebadi. ganmeorebadia. orebadia. rekomendaciebi


daskvnebi da mocemulia rekomendaciebi Tu sakuTari
rekomendaciebi garkveuli Tu sakuTari Sexedulebebi ar
logikuria da rekomendaciebi, Sexedulebebi aris mocemuli.
kavSirSia romlebic ar aris momzadebulia socialur mecnierebaTa centris
sakvlev kavSirSia mocemuli. akademiuri stipendiis safuZvelze
problemasTan. sakvlev
problemasTan.
minimum 5-6 5 wyaro mainc 5 wyaroze 4 wyaroze
wyaroa aris gamoye- nakle bia naklebia
gamoyenebuli. nebuli. yvela gamoyenebuli. gamoyenebuli.
intensiuri seminari socialuri mecnierebebis
gamoyenebuli

magistrantebisaTvis
literatura

yvela wyaro wyaro sakvlevi isini srulad isini ar aris


sakvlevi problemis aris srulad
problemis relevanturia. miTiTebuli, miTiTebuli,
relevanturia. isini srulad magram maTi umravlesobis
isini srulad da aris miTiTe- nawili ar aris formati
sworadaa buli, magram sasurvel arasworia.
miTiTebuli. ramodenime ar formatSi.
aris sasurvel lia wulaZe
formatSi.
sanimuSodaa kargadaa met-naklebad ar aris gamoye-
gamoyenebuli gamoyenebuli gamoyenebulia nebuli forma-
formaluri formaluri formaluri luri werilo-
stili da ena

werilobiTi ena. werilobiTi ena. werilobiTi biTi ena. ar aris


miRweulia ZiriTadad ena. aklia miRweuli
profesiuli miRweulia profesiuli profesiuli
toni. gramatika profesiuli toni. toni. bevri
da punqtuacia toni. umniSvnelo garkveuli Secdoma
uSecdomoa. Secdomebi Secdomebi gramatikasa da
gramatikasa da gramatikasa da punqtuaciaSi.
punqtuaciaSi. punqtuaciaSi.

Tbilisi
2006
76

You might also like