PLANIFIKIMI VJETOR

FUSHA: SHKENCT E NATYRES

LËNDA: DITURI NATYRE
KLASA II

SHKALLA I
VITI SHKOLLOR 2023 – 2024
 ME KOMPETENCA TË NXËNIT

Fusha : Shkencat e natyrës

Kompetencat Numri i orëve

Diversiteti 5 orë
Ndërveprimet
 gjallesat në mjedisin e tyre 7 orë
 ndryshimet e materialeve 7 orë
 drita dhe errësira 5 orë
Sistemet
 elektriciteti 7orë
 toka dhe hapësira 4 orë
Gjithsej 35 orë
 SHPËRNDARJA E PËRMBAJTJES SË LËNDËS

Shtator – Dhjetor 14 orë Janar – Mars 12 orë Prill – Qershor 9 orë

1 Të zbulojmë mjedisin
2 Ne dhe mjedisi jetësor

3 Grupimi i kafshëve
4 Kujdesi për mjedisin tonë

.5 Klima dhe moti

Unë tani di!

6 Çfarë janë shkëmbinjtë?

7 Fortësia e materialeve dhe mineraleve

8 Materiale natyrore ose të prodhuara nga njeriu

9Ndryshimi i materialeve

10 Projekt:’Revista ime
11 Nxehtësia dhe ndryshimet e lëndës
12 Tretja e lëndëve në ujë Une tani di
13. Vlerësim njohurish 1
14. Burimet e dritës
1 Dielli si burim drite
2 Përdorimi i dritës

3 Hija dhe gjysmë hija

4 Zbulimi i hijes

5 Ndryshimi i hijes
6 Unë tani di
7 Elektriciteti rreth nesh
8 Çfarë është qarku elektrik?
9 Projekt:’Revista ime
10 Çfarë? Nuk ka elektricitet?

11 Vlerësim njohurish 2
12 Modele të qarqeve elektrike

1 Vizatojme qarqe elektrike

2 Pajisjet sinjalizuese Une tani di
3 Një galaktikë e largët
4 Toka rrotullohet rreth vetes dhe Diellit
5 Projekt:’Revista ime
6.3 Lëvizja e hijes
7 Forma e Tokës
8 Vlerësim njohurish 3
9 Dita dhe nata Une tani di
LËNDA: DITURI NATYRE 2
PERIUDHA E PARË
 Tremujori i parë (shtator - dhjetor)

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyçe

Kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit

 merr pjesë në organizimin e një shfaqjeje artistike duke përdorur forma të ndryshme të të shprehurit;
 shkruan një tekst rreth një faqe (rreth 100 fjalë) për një temë të caktuar;
 prezanton një temë të caktuar para të tjerëve në një kohëzgjatje deri në 10 minuta duke përdorur TIK-un;

Kompetenca e të menduarit

 identifikon tiparet e përbashkëta dhe të veçanta të objekteve, qenieve të gjalla, dukurive ose ngjarjeve të dhëna në detyrë dhe i paraqet ato përmes njërës prej
formave shprehëse;
 identifikon për një temë/ngjarje, çështjet kryesore të marra nga burime të ndryshme informacioni (tekst mësimor, gazetë, internet, apo burime të tjera);
 paraqet argumente pro dhe kundër për një mendim, qëndrim, sjellje të manifestuar nga një apo më shumë persona (në klasë/shkollë apo jashtë saj);
 zgjidh problemin dhe detyrën e dhënë në gjuhë, matematikë, shkenca natyrore dhe shoqërore, duke dhënë shembuj nga jeta e përditshme për situata të ngjashme;
 ndërton tekste, objekte dhe animacione sipas imagjinatës, duke përdorur udhëzimet dhe materialet e dhëna;
 përshkruan nëpërmjet njërës prej formave shprehëse, dukurinë e caktuar duke veçuar ndryshimet që ndodhin apo kanë ndodhur në mjedisin që e rrethon e që
janë rrjedhojë e kësaj dukurie;
 paraqet dhe argumenton mënyrën e zgjidhjes së një problemi/detyre të caktuar në një kohëzgjatje prej 6-10 minutash;
 dallon lëndët, trupat, objektet, dukuritë natyrore të dhëna në detyrë sipas karakteristikave përkatëse si: përbërjes, vetive, shndërrimeve apo vendndodhjes në
kohë e hapësirë dhe bashkëveprimit të tyre.
Kompetenca e të nxënit
 parashtron pyetje që nxisin debat për temën, problemin e dhënë dhe u jep përgjigje pyetjeve të bëra nga të tjerët përmes njërës nga format e shprehjes;
 shfrytëzon burime të ndryshme informacioni për përgatitjen e një teme të dhënë;
 identifikon dhe krahason informacionet e njohura me ato të panjohura për një temë, çështje apo ngjarje të caktuar, duke përdorur teknika të ndryshme (p.sh duke
i shënuar me shenja të ndryshme);
 ndjek udhëzimet e dhëna në libër apo burime të tjera për të realizuar një veprimtari apo detyrë konkrete që kërkohet prej tij;
 krahason përparimin e tij, me përvojën paraprake gjatë kryerjes së një detyre apo një veprimtarie të caktuar;
 përdor portofolin personal si mjet për identifikimin e përparësive dhe mangësive të veta në fusha të caktuara duke hartuar një plan pune me hapa konkretë për
përmirësim;
 identifikon cilësitë që zotëron dhe ato që duhen zhvilluar për të nxënë gjatë zhvillimit të një detyre apo veprimtarie të caktuar duke bashkëpunuar me të tjerët;
 menaxhon sjelljet e veta, materialet/mjetet dhe kohën, që ka në dispozicion gjatë kryerjes së një detyre/veprimtarie individuale apo të përbashkët në
klasë/shkollë apo jashtë saj;
 përdor dhe zbaton në mënyrë efektive informacionin/njohuritë për zgjidhjen e një problemi/detyre të caktuar, përmes shfrytëzimit të TIK-ut apo burimeve të
 tjera; prezanton për 6-10 minuta përvojën e vet.
Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin
 përgatit një plan pune njëjavor dhe specifikon veprimtaritë parësore duke argumentuar përzgjedhjen e tyre;
 përgatit një projekt të vogël duke theksuar veprimtaritë kryesore për një çështje që e shqetëson në shkollë ose komunitet dhe përcakton kohën, vendin,
materialet, mjetet e nevojshme për zbatimin e tij;
 diskuton në grup për gjendjen e mjedisit që e rrethon dhe bën një listë në bashkëpunim me anëtarët e grupit për veprimtaritë e mundshme, për mbikëqyrjen dhe
përmirësimin e gjendjes;
 paraqet në formë tabelare, grafike, vizatimi apo formë tjetër, veprimtaritë e përkujdesjes për qeniet e gjalla, të cilat mundësojnë zhvillimin, rritjen apo ruajtjen e
shëndetit të tij;
Kompetenca personale
 përgatit një listë me ushqime që i shfrytëzon familja dhe i radhit ato sipas kalorive dhe vlerave ushqyese, duke i klasifikuar në ushqime të shëndetshme dhe më
pak të shëndetshme;
 lexon të dhënat në paketimet e ushqimit dhe i diskuton në grup ato (vlerat ushqyese, afatet e prodhimit etj);
 dallon dhe përshkruan rolet e personave dhe shërbimeve të nevojshme për kërkimin e ndihmës në situata rreziku të shëndetit fizik dhe mendor;
 bashkëpunon në mënyrë aktive me gjithë moshatarët (pavarësisht prejardhjes së tyre, aftësive dhe nevojave të veçanta) drejt arritjes së një qëllimi të përbashkët
(projekti/aktiviteti në bazë klase/shkolle apo jashtë saj);
 përkujdeset për një mjedis të shëndetshëm gjatë realizimit të një veprimtarie të caktuar, duke i krijuar vetes dhe pjesëmarrësve kushte të përshtatshme pune
(ajrosje, ndriçim, shfrytëzim maksimal të hapësirës, pastërti dhe rregull).
Kompetenca qytetare
 shpreh, dëgjon dhe respekton mendimin e secilit anëtar dhe vendos për mënyrat e përfundimit të një aktiviteti të përbashkët;
 propozon dhe ndan mendimin me shokët/shoqet e klasës për procedurën e zgjedhjes së anëtarëve të grupeve, përbërjen dhe rolin e tyre në aktivitete të ndryshme
mësimore, këshilla të klasës/shkollës etj.;
 merr pjesë në hartimin e rregullave të lojës, rregullores së klasës dhe argumenton rëndësinë e respektimit të rregullave të propozuara, nëpërmjet formave të
ndryshme shprehëse, duke parashikuar pasojat e moszbatimit;
 paraqet me shembuj konkretë sjelljet që duhen manifestuar në rast rreziku nga fatkeqësitë natyrore apo të krijuara nga njeriu, si: zjarri, vërshimi, tërmeti,
komunikimi me njerëz të panjohur etj.
Kompetenca digjitale
 përdor mediat digjitale dhe mjediset informative për të komunikuar dhe bashkëpunuar;
 organizon dhe komunikon informacionin, duke përdorur mjetet e duhura të komunikimit teknologjik për të mbledhur informacion dhe për të komunikuar me të
tjerët (p.sh. e-mail, internet, video-konferencë, postera mbi një temë të caktuar);
 zhvillon vetëdijen kulturore dhe të kuptuarit global duke u angazhuar me nxënësit e kulturave të tjera nëpërmjet komunikimeve online;
 organizon, mbledh dhe shfaq të dhënat e gjetura nga burimet e informacionit elektronik;
 identifikon dhe përdor bazën e të dhënave të sigurta dhe të përshtatura për moshën e tij, nëpërmjet burimeve elektronike apo të shtypit;
 jep shembuj të punës me teknologjitë, të zgjidhjeve që ato na ofrojnë në jetën e përditshme, në bazë të të cilave ne marrim vendimet tona;
  demonstron sjellje pozitive dhe etike kur përdor teknologjinë si një mjet komunikimi ose shërbimi apo krijimi të një produkti.

Rezultatet e të nxënit sipas temës mësimore

Nxënësi
 vëzhgon dhe identifikon:
a) llojet e shkëmbinjve;
b) llojet e dherave;
 përshkruan përdorimet e shkëmbinjve të ndryshëm;
 identifikon dhe klasifikon materiale të përbëra nga lëndë natyrore dhe ato të prodhuara nga njeriu;
 përshkruan përdorimet e materialeve të ndryshme;
 realizon praktikisht prodhimin e disa materialeve të ndërtimit, si p.sh. tulla prej balte etj.
 zbulon praktikisht përbërësit e dheut.
 identifikon ngjashmëritë dhe ndryshimet midis mjediseve të ndryshme lokale;
 tregon disa mënyra me anë të të cilave mjediset lokale ndikojnë te bimët dhe kafshët që jetojnë aty.
 mbledh të dhëna duke përdorur burime dytësore për të kuptuar si të kujdesemi për mjedisin;
 kryen vëzhgime për motin dhe regjistron të dhënat;
 diskuton për karakteristikat e motit mbështetur në vëzhgimet.

Tema Metodologjia dhe

Nr Situata e të nxënit Vlerësimi Burime/mjete
mësimore veprimtaritë e nxënësve

Ndërveprimet
Gjallesat në mjedisin e tyre (7 orë)

1 1 Të Nxit mendimet e nxënësve për kafshët dhe bimët. Vëzhgimi i Vlerësim diagnostifikues Libri i nxënësit
zbulojmë Provoni të listoni një kafshë dhe një bimë për mjedisit Fletore pune
mjedisin punë Vlerësim i përgjigjeve me gojë
secilën shkronjë të alfabetit. Flisni për bimët dhe
individuale,
 kafshët që nxënësit mund të kenë parë në shtëpi.
A janë të gjitha kafshët të mirëpritura në shtëpi? A
punë në grup
ka kafshë të cilat ne nuk do të dëshironim t’i
mbanim në shtëpi?
Diskutoni se çfarë është shtëpia? Ku jetoni ju në
një shtëpi apo në një apartament, në fshat apo në Vëzhgimi i
2 Ne dhe qytet? A kanë tipare të përbashkëta këto shtëpi? mjedisit
mjedisi (shërbejnë si strehë dhe sigurojnë ngrohtësi). punë Vlerësim i detyrave të shtëpisë Mjedisi rreth shkollës
jetësor Çfarë aktivitetesh bëjmë në shtëpi? (hamë, flemë, individuale,
rritemi, ndjehemi të sigurt). Sqaroni se emri punë në grup
shkencor për fjalën shtëpi është “habitat”.
2 Jepini secilit nxënës një figurë të një bime ose të
një kafshe (shmangni organizmat e panjohur dhe
qëllimisht mos përdorni pamje të njeriut) dhe
vendosuni atyre rrethorë me etiketat “kafshë”,
“bimë” dhe “s’jam i sigurt”. Përse vendosët atë
Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin
figurë në atë grup? Shikoni me kujdes të gjitha Vëzhgimi,
gjatë aktiviteteve. Vlerësohen
kafshët. A kanë karakteristika të përbashkëta? Tani klasifikimi, Teksti shkollor, fletore
nxënësit për punët individuale në
hulumtimi, pune, enciklopedi,
3 Grupimi i shikoni të gjitha bimët. A ka ndonjë tipar të lidhje me dallimin, krahasimin e
regjistrimi, informacione nga
kafshëve përbashkët për të gjitha bimët? Fotografo, mbaj punë
kafshëve si dhe për pyetjet që bëjnë
interneti
shënime për rezultatet e përforcimit të njohurive për to. Vlerësohen me shprehje për
individuale,
qëndrimin e tyre në situatat dhe në
më vonë. Në disa raste kafshët e vogla si insektet punë në grup
diskutimet gjatë orës.
janë shumë të dobishme. Mjalti i prodhuar nga
bletët është një burim shumë i rëndësishëm
ushqimi për njeriun dhe gjithashtu bletët
ndihmojnë në pllenimin e bimëve industriale
ndërkohë që grumbullojnë polen dhe nektar.
4 Kujdesi për Foto kafshësh Klasifikimi, Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin Foto, teksti shkollor,
mjedisin tonë vëzhgimi, gjatë aktiviteteve. Vlerësohen fletorja e punës,
hetimi, nxënësit për punët individuale në enciklopedi, revista
eksplorimi, lidhje me klasifikimin e gjërave.
punë e pavarur Vlerësohen me shprehje për
 qëndrimin e tyre në situatat dhe në
diskutimet gjatë orës.
Qielli i kuq natën, gëzim i bariut Qielli i kuq në
mëngjes, paralajmërim për bariun. A e keni dëgjuar
ndonjëherë këtë poezi? Është një thënie e vjetër
angleze që tregon se ngjyra e qiellit në momente të
ndryshme të ditës është një informacion për Vëzhgim,
kushtet klimatike që po afrohen. Thënie të tjera Nxënësit vlerësojnë njëri - tjetrin. Informacion nga
5 Klima dhe vizatim,
Vlerësohen me shprehje për
3 moti thonë se një rrethor përreth hënës do të thotë se modelim, instituti meteorologjik
qëndrimin e tyre në situatat dhe në
Unë tani di shiu po afrohet shumë shpejt. A njohin nxënësit krahasim, Ose nga interneti
diskutimet gjatë orës.
thënie të tjera që parashikojnë motin në vendin punë e pavarur.
tuaj? A janë të besueshme këto thënie të vjetra?
Flisni për dukuritë ekstreme të natyrës si cunami
dhe thatësira, si dhe ndikimin që ato kanë mbi
mjedis?
4 Në fillim të mësimit demonstroni formimin e një
vullkani. Merrni një tapë shisheje dhe mbulojeni
Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin
me një letër me ngjyrë në formë koni që ti ngjajë Investigim, gjatë aktiviteteve. Vlerësohen
kraterit të vullkanit. Hidhni disa lugë sodë buke të hetim, nxënësit për punët individuale në Teksti shkollor, fletore
6 Çfarë janë përzier me ngjyrues ushqimor të kuq në një shishe diskutim, lidhje me vëzhgimin dhe pune,copa shkëmbinjsh,
shkëmbinjtë? bosh. Në fund shtoni pak uthull dhe do të shikoni vëzhgim, krahasimin që i bënë shkëmbinjve . letër vizatimi, laps, vazo,
shpërthimin e një vullkani. Sqaroni nxënësit se ata regjistrim, Vlerësohen me shprehje për dhe fara bimësh.
krahasim. qëndrimin e tyre në situatat dhe në
do të mësojnë më vonë për produktet e
diskutimet gjatë orës.
shpërthimeve vullkanike dhe formimin e planetit
tonë miliona vjet më parë.
7 Fortësia e Sillni në klasë gurë të ndryshëm. Përgatitni Investigim, Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin Gurë nga mjedise të
materialeve materialet mbrojtëse, si p.sh. syze, lente, të cilat ju hetim, gjatë aktiviteteve për prezantimet e ndryshme
dhe diskutim, punët e tyre. Vlerësohen nga
i keni gërvishtur më parë dhe gjithashtu i keni
mineraleve vëzhgim, mësuesja për punët individuale në
vendosur në një çantë me gurë, gozhdë dhe një krahasim. lidhje me dallimin e materialeve.
çokollatë. Nxirrini materialet nga çanta dhe filloni Vlerësohen me shprehje për
të ankoheni se nuk mund t’i përdorni syzet pasi qëndrimin e tyre në situatat dhe në
 ato janë gërvishtur dhe dëmtuar nga gurët apo
gozhdët ose mbase dhe nga çokollata. Diskutoni
diskutimet gjatë orës.
se cili nga materialet e mësipërme ka aftësinë për
të gërvishtur më shumë syzet dhe pse.
Sqarojini nxënësit se materialet takohen në forma, Vizatim,
madhësi të ndryshme dhe kanë veti dhe gjendje të krahasim,
diskutim
ndryshme. Nxisni nxënësit të imagjinojnë ose
Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin
tregojini një peizazh malor, një liqen ose
gjatë aktiviteteve. Vlerësohen Teksti shkollor, fletore
atmosferën përreth. Në natyrë takohen të tre nxënësit për punët individuale në
8 Materiale pune,
gjendjet e lëndës: mali i ngurtë, liqeni i lëngët dhe lidhje me identifikimin e
natyrore ose letër vizatimi,
atmosfera e gaztë. Udhëzoni nxënësit të ndërtojnë ngjashmërive dhe ndryshimeve të lapsa me ngjyra
të prodhuara
një hartë konceptesh dhe të shkruajnë fjalë që t’i dherave të ndryshëm. Vlerësohen
nga njeriu Argjilë
lidhin me gjendjet e lëndës. Çdo gjë që na rrethon me shprehje për qëndrimin e tyre në
5
situatat dhe në diskutimet gjatë Plastelinë
në mjedis quhet lëndë. Disa lëndë gjenden në
orës.
natyrë dhe të tjerat prodhohen në mënyrë
artificiale. Vëreni përreth dhe gjeni objekte që janë
me prejardhje natyrore dhe artificiale.
Veprimtari praktike Punë Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin
individuale, gjatë punës praktike. Vlerësohen Teksti shkollor, fletore
9 Ndryshimi i
lojë, regjistrim, me shprehje nxënësit për iniciativat pune, plastelinë,lapsa me
materialeve
interpretim i individuale dhe për komunikimin në ngjyra
grafikut grup.
10 Projekt: Çfarë të drejte kanë fëmijët për tu argëtuar dhe për tu Të mësuarit në Vlerësim i nxënësve për Libri i nxënësit;
Revista ime arsimuar? bashkëpunim; pjesëmarrjen në diskutim dhe në
vëzhgo- nxjerrjen e përfundimeve Njohuritë dhe shprehitë e
diskuto- nxirr fituara më parë;
përfundimin enciklopedia

6 11 Nxehtësia Flisni për ndryshimin e gjendjes së lëndës kur ajo Krahasim, punë Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin Teksti shkollor, fletore
dhe ngrohet/nxehet. Përse shkrin çokollata në dorën në grup, gjatë aktiviteteve. Vlerësohen pune, materiale të
ndryshimet e diskutim. nxënësit për punët individuale. ndryshme
tuaj? Çfarë ndodh me akulloren në një ditë me
lëndës Vlerësohen me shprehje për
diell? Evidentoni se kur nxehen ushqimet si qëndrimin e tyre në situatat dhe në
 çokollata, gjalpi, dhe akullorja zbuten por kujtoni
se kur balta e butë piqet në furrë ajo forcohet.
Shikoni me kujdes ilustrimet në faqen 22 të librit të
nxënësit. Përshkruani së çfarë po ndodh. Si ka
diskutimet gjatë orës.
ndryshuar materiali? Ai mund të zbutet, të shkrijë
ose të kalojë në gjendje të lëngët. Cila nga këto
ndryshime të gjendjes së lëndës mund të kthehen në
gjendjen fillestare nëse lëngu ftohet?
12 Tretja e Jepini nxënësve nga një pjatë të bardhë plastike
lëndëve në ose qeramike dhe disa bonbone me veshje të
ujë
sheqerosur me ngjyra. Udhëzoni nxënësit të
Une tani di
rregullojnë sipas një modeli bonbonet në pjatë
duke krijuar hapësira midis tyre. Kur nxënësit të
jenë duke shijuar modelet e bukura të vendosjes
së bonboneve hidhni pak ujë të nxehtë përsipër
dhe shikoni se çfarë do të ndodhë. Mbulesa e
jashtme e ngjyrosur dhe prej sheqeri do të fillojë të
tretet dhe ngjyra përzihet me ujin duke krijuar një
pamje interesante. Sqaroni nxënësit se bonbonet
po treten. Nxënësit shpesh e ngatërrojnë procesin
e tretjes me të shkrirjes. Rikujtoni nxënësit se
procesi i shkrirjes ndodh nëse e ngrohim
substancën. Tretja është një proces që nuk ka
nevojë për nxehtësi që të ndodhë. Në procesin e
tretjes marrin pjesë dy substanca: tretësi,
substanca që ka aftësi të tresë dhe substanca e
tretur e cila tretet nga tretësi.
 13 Vleresim A janë njohuritë e mia të qëndrueshme? Lexo-plotëso- Vlerësim i arritjeve të nxënësve në Testim i përgatitur nga
njohurie 1 argumento testim mësuesi/ja

14 Burimet e Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin

Në qoftë se keni një pajisje digjitale në klasë, gjatë aktiviteteve. Vlerësohen
drites Punë
vendosni një video që tregon për Diellin. Tregojini nxënësit për punët individuale në
individuale, Teksti shkollor, fletore
nxënësve se Dielli është burimi i dritës dhe i lidhje me përcaktimin e proceseve
punë në dyshe, pune, ujë,kripë, gazuqe,
nxehtësisë për planetin tonë. Dielli përbëhet punë në grup
të kthyeshme dhe të pakthyeshme .
shkrepëse
kryesisht nga gazet hidrogjen dhe helium dhe Vlerësohen me shprehje për
diskutim, lojë
qëndrimin e tyre në situatat dhe në
është ylli më i largët i sistemit tonë diellor.
diskutimet gjatë orës.
 Tremujori i dytë (janar - mars)

Rezultatet e të nxënit sipas temës mësimore

Nxënësi
 përshkruan ndryshimet që ndodhin te materialet, si rezultat i përkuljes, përdredhjes, zgjatje, ngjeshjes;
 eksploron dhe përshkruan mënyrën se si ndryshojnë materialet kur nxehen dhe kur ftohen, si psh. akulli, ushqimet, qiriu etj
 identifikon materialet që treten në ujë;
 eksperimenton dhe përshkruan aftësinë tretëse të trupave.
 zbulon burime të ndryshme drite, përvec Diellit;
 bën dallimin mes burimeve natyrore dhe artficiale të dritës;
 koncepton errësirën si mungesë e dritës;
 përshkruan si formohet hija;
 bën lidhjen mes formës e madhësisë së hijes dhe pozicionit të objektit e burimit të dritës;
 demonstron pasqyrimin e dritës;
 tregon rolin e mjeteve mbrojtëse të syrit ndaj dritës së fortë.
Nr Situata e të nxënit Metodologjia dhe Vlerësimi Burime/mjete
Tema veprimtaritë e
mësimore nxënësve
 Ndërveprimet
Ndryshimet e materialeve (7 orë)

Në qoftë se keni një pajisje digjitale në

klasë, vendosni një video që tregon për Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë
Diellin. Tregojini nxënësve se Dielli aktiviteteve. Vlerësohen nxënësit për
Teksti shkollor,
Punë individuale, punët individuale në lidhje me
3.2 Dielli si është burimi i dritës dhe i nxehtësisë fletore pune,
punë në dyshe, punë përcaktimin e proceseve të kthyeshme
burim drite për planetin tonë. Dielli përbëhet në grup diskutim, lojë dhe të pakthyeshme . Vlerësohen me
ujë,kripë, gazuqe,
kryesisht nga gazet hidrogjen dhe shkrepëse
shprehje për qëndrimin e tyre në situatat
helium dhe është ylli më i largët i dhe në diskutimet gjatë orës.
sistemit tonë diellor.
Krijoni një mjedis të errët në klasë.
Mbuloni dritaret me letër të zezë ose me
karton, ulni perdet, mbyllni grilat dhe
fikni të gjitha dritat. A ju duket ndryshe
1 mjedisi i klasës? A është e lehtë të dallohen
objektet apo jo? Mbuloni sytë me një
Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë
maskë ose lidhini me një shirit dhe veprimtarive në klasë
përpiquni të identifikoni objektet Vlerësohen nxënësit për punët Teksti shkollor,
3.3 Përdorimi Diskutim, punë në
përreth duke përdorur shqisa të tjera. individuale në lidhje me lojërat e fletore pune,
i dritës grup, lojë,
Theksoni se ne nuk mund të shikojmë kryera. Vlerësohen me shprehje për
kur është errësirë e plotë dhe vlerësoni qëndrimin e tyre në situatat dhe në
diskutimet gjatë orës.
sa e rëndësishme është drita për ne.
Listoni të gjitha përdorimet e dritës,
p.sh. për të ndriçuar dhomën natën, të
paralajmërojmë një rrezik, të
transmetojmë mesazhe, për semaforët
në trafik etj.
3.4 Hija dhe Drejtoni një dritë shumë të fortë në një Renditje, klasifikim, Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë Teksti shkollor,
2
gjysmë hija ekran ose në një mur, në një dhomë të Prezantim. Lojë në eksperimenteve. Vlerësohen nxënësit fletore pune,
 errët. Me dritën nga pas trupit tuaj
krijoni një hije në mur me dorën tuaj. A
mund të krijoni hije me formën e zemrës, të për punët individuale në lidhje me
detyrat klasifikuese dhe renditëse që ujë,kripë,
një zogu apo të një kafshe me anë të duarve? role
kryen. Vlerësohen me shprehje për sheqer,gazuqe,
Lejojini nxënësit të krijojnë hije të punë individuale.
qëndrimin e tyre në situatat dhe në shkrepëse
ndryshme me duar. Udhëzoni nxënësit diskutimet gjatë orës.
se duart tuaja duhet të jenë ndërmjet
burimit të dritës dhe formës së hijes.
Këto aktivitete planifikuar që nxënësit
të përgatisin një shfaqje me kukulla. Ata
mund të shfrytëzojnë orën e gjuhës për
të shkruar skenarin e shfaqjes. Ju mund Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë
t’i demonstroni fillimisht nxënësve një veprimtarive në klasë
Vlerësohen nxënësit për punët
3.5 Zbulimi i kukull të vërtetë që krijon hije, një Diskutim, punë në Teksti shkollor,
individuale në lidhje me lojërat e
hijes kukull që ju e keni përgatitur ose një grup, lojë, klasifikim
kryera. Vlerësohen me shprehje për
fletore pune,
pamje të një kukulle të tillë dhe qëndrimin e tyre në situatat dhe në
sqarojini nxënësit se si funksionon ajo. diskutimet gjatë orës.
Nxisni nxënësit të shkruajnë/zgjedhin
një tregim që do t`u pëlqejë për të
realizuar një shfaqje me kukulla.
Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë
veprimtarive në klasë
Vëzhgim, Vlerësohen nxënësit për punët Teksti shkollor,
3.6 Ndryshimi
Foto të ndryshimit të hijes demonstrim, individuale në lidhje me lojërat e fletore pune,
i hijes
3 regjistrim, kryera. Vlerësohen me shprehje për
qëndrimin e tyre në situatat dhe në
diskutimet gjatë orës.
Përsëritje e
kapitullit 3
4 4.1 Shikoni në Librin e nxënësve në faqen Diskutim, vëzhgim, Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë Teksti shkollor,
Elektriciteti 42. Demonstroni figura të pajisjeve që lojë, klasifikim, punë veprimtarive në klasë. Vlerësohen me fletore pune,
rreth nesh e pavarur. shprehje për qëndrimin e tyre e enciklopedi.
përdorin rrymën elektrike ose bateritë
 por dhe të disa pajisjeve që i përdorin të
dyja. Cilat pajisje përdorin rrymën
elektrike? Për çfarë arsyesh mund të
përdoret rryma elektrike? Cilat pajisje në
shtëpi përdorin rrymën elektrike? Nga
mendoni se vjen rryma elektrike? A është
rryma elektrike e sigurt apo e rrezikshme?
Përse? Mbani shënim përgjigjet e diskutimet gjatë orës, pyetjet,
nxënësve dhe diskutoni së bashku. korrigjimet e shokëve, vetëkorrigjimet.
Diskutoni me nxënësit për fizikanin
Michael Faradei që punoi me rrymën
elektrike. Kur është shpikur llamba
elektrike? Sa lloje llambash elektrike
ekzistojnë? Ku përdoren llambat elektrike
dhe për çfarë qëllimesh?

Përdorni një llambë ndriçimi dhe një
llupë zmadhimi për të parë pjesët e
4.2 Çfarë
është qarku brendshme të llambës. Theksoni se
elektrik? qarku elektrik është i pandërprerë dhe
rryma elektrike lëviz përmes llambës.
Përdorni figurat në Librin e nxënësve në
faqen 46 dhe diskutoni për errësirën në
shtëpi. Kërkojuni nxënësve të
4.3 Çfarë?
imagjinojnë jetën pa rrymë elektrike për
Nuk ka
elektricitet? një ditë. Çfarë do të ndodhë nëse nuk
5
do të ketë ujë të nxehtë në shtëpi, nuk
do të punojë thekësja e bukës, të gjitha
dritat e trafikut do të jenë të fikura etj.?
4.4 Modele të
Prodhojmë dritë
qarqeve
Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë
Teksti shkollor,
Diskutim, vëzhgim, veprimtarive në klasë. Vlerësohen me
fletore pune,
lojë, klasifikim, punë shprehje për qëndrimin e tyre e
modeli I një qarku
e pavarur. diskutimet gjatë orës, pyetjet ,
elektrik,
korrigjimet e shokëve , vetëkorrigjimet.
Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë
veprimtarive në klasë. Vlerësohen me
shprehje për qëndrimin e tyre e
diskutimet gjatë orës, pyetjet ,
korrigjimet e shokëve , vetëkorrigjimet.
Vëzhgim, Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë Teksti shkollor,
demonstrim, aktiviteteve për prezantimet e punët e fletore pune, tela,
 regjistrim,
parashikim, tyre. Vlerësohen nxënësit për punët
elektrike llambë, çelës,
krahasim, individuale, interesin që tregojnë gjatë
karton,
punë individuale, punës për ndërtimin e një qarku elektrik
punë në grup.
Shikoni me kujdes skemat e qarqeve në Vëzhgim,
faqen 50 të Librit të nxënësit. A munden demonstrim, Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë
Teksti shkollor,
regjistrim, veprimtarive në klasë. Vlerësohen me
4.5 Vizatojmë nxënësit të përshkruajnë dhe të fletore pune,
parashikim, shprehje për qëndrimin e tyre e
qarqe elektrike shpjegojnë secilin qark duke sqaruar modeli i një qarku
6 krahasim, punë diskutimet gjatë orës, pyetjet,
pse disa qarqe punojnë dhe disa jo. elektrik,
individuale, punë në korrigjimet e shokëve, vetëkorrigjimet.
grup.
Kontroll
njohurie

Tremujori i tretë (prill - qershor)

Rezultatet e të nxënit sipas temës mësimore

Nxënësi
 zbulon nga se përbëhet një qark elektrik;
 përshkruan rolin e secilit element të qarkut elektrik si dhe të sinjalizuesit;
 tregon se:
a) elektriciteti merret nga rrjeti ose nga bateritë;
b) zbatime të qarqeve elektrike në shtëpi ose në klasë;
 vëzhgon se telat me materiale të ndryshme e përcjellin në mënyra të ndryshme elektricitetin;
 ndërton:
a) një qark të thjeshtë elektrik;
b) një çelës për një qark elektrik të thjeshtë;
c) një lodër që përdor elektricitetin.
 përshkruan formimin e ditës dhe natës si pasojë e rrotullimit të Tokës rreth boshtit të saj;
 zbulon:
 a) nëse lëviz Dielli apo Toka;
b) si ndryshojnë hijet;
 demonstron se hija ndryshon madhësinë dhe formën si pasojë e rrotullimit të Tokës rreth boshtit..
Metodologjia dhe
Nr Tema mësimore Situata e të nxënit veprimtaritë e Vlerësimi Burime/mjete
nxënësve

Sistemet
Elektriciteti (7 orë)

1 Shikoni së bashku me nxënësit një

video nga një film i njohur ku një
makinë policie lëviz me shpejtësi.
Sigurohuni që video të tregojë një
makinë e cila ka ndezur sirenën dhe Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë
dritat. Pyesni nxënësit të dallojnë se veprimtarive në klasë. Vlerësohen Teksti shkollor,
4.6 Pajisjet Vëzhgim, demonstrim, me shprehje për qëndrimin e tyre e fletore pune,
ku përdoret rryma elektrike (ndezja e
sinjalizuese regjistrim, diskutimet gjatë orës, pyetjet, enciklopedi, lodra
dritave të makinës, boria e makinës korrigjimet e shokëve, si makina, motorë,
etj.). Pyesni nxënësit për çfarë arsye vetëkorrigjimet
makinat ndezin dritat dhe përdorin
sirenat? (për të tërhequr vëmendjen e
njerëzve, për të paralajmëruar
njerëzit) etj.
5.1 Një galaktikë Filloni mësimin duke treguar një Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin gjatë Enciklopedi,
e largët pamje të Rrugës së Qumështit. veprimtarive në klasë. Vlerësohen revista shkencore
me shprehje për qëndrimin e tyre e
Sqaroni nxënësit se kjo është dhe informacione
diskutimet gjatë orës, pyetjet,
galaktika ku ne jetojmë. Tregoni korrigjimet e shokëve, nga interneti
fjalorin që duhet të përdorin nxënësit vetëkorrigjimet
në lidhje me vendin që zë Toka në
univers dhe plotësoni një adresë ku
mund të banojë një alien. Plotësoni
këto të dhëna: emrin e shkollës,
 rrugës, qytetit ose fshatit, bashkinë,
qarkun, shtetin, kontinentin,
planetin, galaktikën dhe së fundi
universin. Përforconi mendimin se
Universi është hapësira e pafund që
na rrethon.
Sistemet
Toka dhe hapësira (4 orë)
2 Shikoni një video që tregon lëvizjen e
Diellit gjatë ditës nga lindja në
drejtim të perëndimit. Njerëzit që në
lashtësi janë përpjekur të shpjegojnë
këtë lëvizje. Në shumë kultura Dielli
Teksti shkollor,
është quajtur perëndi. Tempulli i Vëzhgim, parashikim, Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin fletore pune, letra
5.2 Toka Diellit në Konark, Orisaa të Indisë krahasim, zbulim, gjatë aktiviteteve për prezantimet e me ngjyra, kartona,
rrotullohet rreth është ndërtuar për nder të perëndisë regjistrim, punët e tyre Vlerësohen nxënësit enciklopedi,
vetes dhe Diellit së Diellit Suria. Në mitologjinë punë individuale për punët individuale në lidhje me informacione nga
Egjiptiane Ra ose Re ishte perëndie e punë në grup. maketin e ndërtuar. interneti, lapsa me
ngjyra, tela
Diellit i cili pësonte ndryshime kur
udhëtonte përmes qiellit.
Shkencëtarët sot e kanë të qartë se
Dielli nuk lëviz por Toka rrotullohet
rreth tij.
5.3 Lëvizja e Mësimi i sotëm është një zgjerim i Diskutim, planifikim, Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin Teksti shkollor,
hijes konceptit të mëparshëm ku nxënësit parashikim, vëzhgim, gjatë veprimtarive në klasë. fletore pune,
zbulim, krahasim, punë Vlerësohen me shprehje për enciklopedi,
vunë re se hijet ndryshuan disa herë
individuale, punë në grup. qëndrimin e tyre në situatat dhe në informacione nga
gjithë ditës. Është e rëndësishme të diskutimet gjatë orës. interneti.
përforcohen konceptet e mëparshme.
Përdorni disa pamje të hijeve që ju
keni grumbulluar gjatë kohës në
shkollë. Ku mendojnë nxënësit se duhet
 të jetë Dielli që të krijohet hije me një
gjatësi dhe formë të caktuar? Shfrytëzoni
pamjet e fotografuara për hijet që formon
shkopi në mjedisin e brendshëm.
A ka ndonjë nxënës ditëlindjen sot? Sa
shpesh i festojmë ne ditëlindjet? Pjesa
më e madhe e nxënësve e kanë të
qartë se ditëlindja festohet njëherë në Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin
vit në të njëjtën datë. Tregoi gjatë veprimtarive në klasë.
5.4 Forma e
nxënësve një kalendar vjetor. Si është Vlerësohen me shprehje për
Tokës
i ndarë kalendari? A e dinë nxënësit sa qëndrimin e tyre në situatat dhe në
ditë ka në një vit? Nëse sot është diskutimet gjatë orës.
ditëlindja juaj sa ditë duhet të kalojnë që
ju të festoni ditëlindjen përsëri? Pse viti
ka 365 ditë?
Diskutoni me nxënësit përse njerëzit
duan të eksplorojnë Tokën-Përse
3 kërkojmë ne të eksplorojmë hapësirën?
Diskutoni për avantazhet dhe
disavantazhet e eksplorimit të
hapësirës. Diskutoni për zhvillimin e
Stacioneve Hapësinore Diskutim, planifikim, Nxënësit vlerësojnë njëri-tjetrin Teksti shkollor,
parashikim , vëzhgim, gjatë veprimtarive në klasë. fletore pune,
Ndërkombëtare dhe shikoni disa
5.5 Dita dhe nata zbulim, krahasim, Vlerësohen me shprehje për enciklopedi,
pamje që janë fotografuar nga punë individuale, qëndrimin e tyre në situatat dhe në informacione nga
satelitët. Çfarë pamje ka Toka nga një punë në grup. diskutimet gjatë orës. interneti.
Stacion Ndërkombëtar Hapësinor?
Shikoni disa pamje të Tokës ku
gjysma është e ndriçuar nga drita e
Diellit dhe gjysma është në errësirë.
A mund të sugjerojnë nxënësit se çfarë
kuptimi kanë këto pamje?
 Vlerësimi i nxënësve për atë që
Kontroll njohurie Ne mësuam…….. Fletë pune
kanë mësuar
4
Projekt

Projekt