ln x  1

Bài 6: Giải phương trình vi phân sau: y  

ln y  1
Giải

ln x  1
y  (*)
ln y  1


ln y  1
Điều kiện 


 x, y  0

(*)  y (ln y  1)  ln x  1  y  ln y  y   ln x  1

dy
 ln y  y   ln x  1  ln ydy  dy  ln xdx  dx
dx
 ln ydy  dy  ln x  dx  0

  ln ydy   dy  ln xdx   dx  c
  ln ydy  y   ln xdx  x  c (**)

Ta tính: A   ln ydy

 1

u  ln y 
 du  dy
Đặt   y

dv  dy 
 v  y



1
 A  y ln y   y. dy  y ln y  y  c
y

Tương tự: B   ln xdx  x ln x  x  c

(**)  y ln y  y  y  x ln x  x  x  c  y ln y  x ln x  c

Vậy tích phân tổng quát của phương trình đã cho là: y ln y  x ln x  c , với c là hằng số

Bài 7: Giải phương trình vi phân sau: y   x  2xy  1  y

2 2

Giải
Ta có: y   x  2xy  1  y  (y  x )  1 (*)
2 2 2

Đặt z  x  y  dz  (x  y )  z   1  y 

dz
Khi đó: z   1  z  1  z   z   z 2  dz  z 2dx
2 2

dx
Nếu z  0 thì (*) trở thành:

dz dz 1 1
z2
 dx   z 2
  dx  c    x  c  
z x y
x  c


x  y  0
Nếu z  0   thay vào (*), ta được 1  0  1  1  1 (luôn đúng)
2
 

 y  1

Khi đó y  x là nghiệm của phương trình

1
Vậy tích phân tổng quát của phương trình đã cho là:   x  c , với c là hằng số
x y

1
Bài 8: Giải phương trình vi phân sau: y   1
x y
Giải

Điều kiện: x  y  0  x  y

Đặt z  x  y  y  x  z  y   1  z 

Thay vào đề bài ta được:

1 dz 1
1z  1     zdz  dx  0
z dx z
z2 (x  y )2
  zdz   dx  c 
2
x c 
2
x c

(x  y )2
Vậy tích phân tổng quát của phương trình đã cho là:  x  c , với c là hằng số
2
xdy ydx
Bài 9: Giải phương trình vi phân sau: :  0
1  y2 1  x2

Giải
 xdy ydx
Ta có:  0
1y 2
1 x2

dx dy
Với x , y  0 ta được  0
x 1  x2 y 1  y2

dx dy
   C *
x 1  x2 y 1  y2

dx
Ta tính I   . Đặt x  sin t  dx  cos t dt khi đó
x 1 x2

cos tdt cos tdt dt sin t

I     dt
sin t 1  sin2 t sin t. cos t sin t sin2 t

Đặt u  cos t  du  - sin t dt  sin tdt  du

—du du 1 1u
Suy ra I       ln
1u 2
1u 2 1u
2

1 1  cos t 1 1  cos arcsin y 

Nên I   ln   ln C
2 1  cos t 2 1  cos arcsin y 

Tích phân tổng quát của phương trình vi phân đã cho là:

1 1  cos arcsin y  1 1  cos arcsin y 

 ln  ln  C với C là hằng số
2 1  cos arcsin y  2 1  cos arcsin y 

Với x  0 và y  0 ta thay vào PTVP ban đầu ta được x  0, y  0 là nghiệm của PTVP đã
cho.

  dx  y 1  x 
2 2
Bài 10: Giải phương trình vi phân sau: x 1  u 2 2
0

Giải

  dx  y 1  x 
2 2
Ta có: x 1  u 2 2
0
 x y
 dx  dy  0
1  x  1  y 
2 2
2 2

x y
 dx   dy  C *
1  x  1  y 
2 2
2 2

x dt
Ta tính I   dx . Ta đặt t  1  x 2  dt  2xdx  xdx 
1  x  2
2
2

dt 1 dt 1  1  1
Suy ra I     2  .    
2t 2
2 t 2  t 2t

x 1
Nên I   dx   1
1  x  2
2

2 1  x2 

y 1
Tương tự ta tính được J   dy   2
1  y  2

2 1  y2 
1 1
Thay (1) và (2) vào (*) ta được   C
2 1x  2
 
2 1  y2 
Vậy tích phân tổng quát của PTVP đã cho là:

1 1
   C với C là hằng số.

2 1  x2  
2 1  y2 
dx dy
Bài 11: Giải phương trình vi phân:   0, y 1  1
x y  1 y x  2

Giải

dx dy
Ta có:  0
x y  1 y x  2
 x  2dx y  1dy
  0
x y
x  2dx y  1dy
  C
x y
 2  1 
  1   dx   1  dy   C
 x   y 
 x  2 ln x  y  ln y  C

Theo giả thuyết ta có: y 1  1 nên suy ra 1  1  C  C  2

Vậy tích phân tổng quát của phương trình vi phân đã cho là:

x  2 ln x  y  ln y  2