Một bài đại số của thầy Sơn

Nguyễn Bảo Khánh

Bài toán. Cho x; y; z phân biệt và khác 0 thỏa mãn

x2 − xy + yz = y 2 − yz + zx = z 2 − zx + xy
3
Tính T = (x+y+z)
xyz .
Lời giải. Đặt x = az; y = bz trong đó a; b ̸= 1; 0. Khi đó giả thiết tương
đương
a2 − ab + b = b2 − b + a = 1 − a + ab
Từ đó, ta có:
b2 − b − 1
b2 − b + a = 1 − a + ab =⇒ a = (1)
b−2
Ta lại có:
√
2 2 2 b + 1 + ± 5b2 − 6b + 1
2
a −ab+b = b −b+a ←→ a −a(b+1)+2b−b = 0 =⇒ a =
2
Khi đó
√
b2 − b − 1 b + 1 + ± 5b2 − 6b + 1 p
= ⇔ b2 − b = ±(b − 2) 5b2 − 6b + 1
b−2 2
=⇒ (b2 − b)2 = (b − 2)2 (5b2 − 6b + 1) ⇔ (b − 1)2 b2 = (b − 2)2 (b − 1)(5b − 1)
.
Khi đó
 
b=1 b=1
=⇒
(b − 1)b2 = (b − 2)2 (5b − 1) b3 − 5b2 + 6b − 1 = 0

Khi đó do b ̸= 1 nên b3 − 5b2 + 6b − 1 = 0.

Từ (1), suy ra
2
−b−1
(b b−2 + b + 1)3 (2b2 − 2b − 3)3
T = b2 −b−1
=
b−2 .b
b(b − 2)2 (b2 − b − 1)

Khi đó, ta xét

(2b2 − 2b − 3)3 = (2b2 − 2b − 3)2 (4b4 − 8b3 − 8b2 + 12b + 9)

1
= (2b2 −2b−3)[4b(b3 −5b2 +6b−1)+12(b3 −5b2 +6b−1)+28b2 −56b+21] = (2b2 −2b−3)(28b2 −56b+21)
= 7(2b2 − 2b − 3)(4b2 − 8b + 3) = 7(8b4 − 24b3 + 10b2 + 18b − 9)
= 7[8b(b3 − 5b2 + 6b − 1) + 16(b3 − 5b2 + 6b − 1) + 42b2 − 70b + 7] = 49(6b2 − 10 + 1)
Lại có

b(b−2)2 (b2 −b−1) = (b3 −4b2 +4b)(b2 −b−1) = (b2 −2b+1)(b2 −b−1) = b4 −3b3 +2b2 +b−1

= (b3 − 5b2 + 6b − 1)b + (b3 − 5b2 + 6b − 1)2 = 6b2 − 10b + 1

Từ 2 đẳng thức trên, suy ra T = 49