Phương pháp nghiên cứu khoa học

CHUẨN BỊ ĐỀ CƯƠNG
NGHIÊN CỨU

25-Aug-23 1
 Mục tiêu

• Đặt vấn đề trong ĐC NC

• Nắm được các phong cách trình bày.

• Nắm được trình tự viết đề cương nghiên cứu

• Cấu trúc dự kiến của báo cáo kết quả

25-Aug-23 2
 Nội Dung

1. Đề cương nghiên cứu (Research Proposal)

2. Vai trò của Đề cương NC
3. Bố cục của Đề cương nghiên cứu
4. Nội dung ĐC: Tiêu Đề
5. Nội dung ĐC: Đặt Vấn Đề
6. Nội dung ĐC: Mục Tiêu NC

25-Aug-23 3
 1. Đề cương nghiên cứu (Research Proposal)
Là văn bản khoa học được công bố trước khi thực hiện đề
tài nghiên cứu. Các đơn vị tài trợ, kiểm định sẽ xem xét để
đưa ra quyết định: Chấp nhận hoặc Không chấp nhận đề tài
nghiên cứu.

Cụ thể, đối với sinh viên, trước khi thực hiện đề tài NCKH
cấp khoa/trường/hoặc cao hơn; và thực hiện đề tài tốt
nghiệp thì cần chuẩn bị Đề Cương Nghiên Cứu.

25-Aug-23 4
 1. Đề cương nghiên cứu (Research Proposal)
Nội dung của Đề cương NC gồm
1) Lý do chọn đề tài đó.
2) Tính cấp thiết và khả thi của đề tài.
3) Các bước tiến hành NC
4) Phương pháp nghiên cứu sẽ áp dụng
5) Kết quả mong muốn
6) Kế hoạch bài bản đảm bảo hoàn thành NC.
7) Tùy thuộc tính chất đề cương mà có một số nội dung
kèm theo.

25-Aug-23 5
 2. Vai trò của Đề cương NC
Đề cương NC có vai trò sau:
• Đối với người tài trợ, người kiểm định: họ sẽ lựa chọn
được ứng cử viên tiềm năng để thực hiện dự án, mang
lại lợi ích cho tổ chức hoặc cộng đồng.
• Đối với Người hướng dẫn: Đánh giá được khả năng
của SV/NCV, nắm căn bản ý tưởng của SV/NCV nên dễ
dàng hỗ trợ.
• Đối với SV/NCV:
• Nắm rõ kế hoạch/phương hướng công việc;
• Nâng cao tinh thần trách nhiệm, kiểm soát công việc
đúng tiến độ;
• Hình thành,cải tiến, hiệu chỉnh ý tưởng (mới) một
cách dễ dàng trong quá trình lập đề cương;
• Đảm bảo tính toán đúng chi phí cần cho NC.
25-Aug-23 6
 3. Cách viết Tiêu Đề
Tiêu đề (Title) NC: là diễn ngắn đạt cô đọng nhất đủ cho người
cùng lĩnh vực hiểu được khái quát nội dung NC.
Một số lưu ý khi đặt Tiêu đề NC
• Tiêu đề nên ngắn gọn thường 8 - 15 chữ.
• Nên giới hạn nội dung nghiên cứu trong tiêu đề: Đối tượng là
gì, Quy mô như thế nào, Kỹ thuật nào, Thời gian/Địa điểm
nếu có.
• Với khối kỹ thuật, thường dùng Động từ hoặc Danh từ để
mở đầu tiêu đề.
• Tiêu đề truyền tài thông điệp “mới” để gây ấn tượng.

25-Aug-23 7
 3. Cách viết Tiêu Đề
Những điều nên tránh khi đặt Tiêu đề NC
• Tránh xài cụm từ có độ bất định cao trong thông tin: “Một số
giải pháp nhằm”, “Tìm hiểu về”, “Đánh giá sơ bộ”, ...
• Không lạm dụng từ chỉ mục đích gây dài dòng, rối rắm, ít
trọng tâm: “nhằm”, “để”, “góp phần”, …
• Với khối kỹ thuật, không nên dùng từ hoa mỹ bóng bẩy, nhiều
ngữ nghĩa, và thể hiện cảm xúc cá nhân: “đầy thuyết phục”,
“tăng chất lượng vượt trội”, “Một kỹ tuyệt vời trong lĩnh vực”,
...  Từ ngữ cần đơn giản, ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu và
đơn nghĩa.

25-Aug-23 8
 3. Cách viết Tiêu Đề
Cấu trúc tiêu đề gợi ý:
Cách thức NC+ đối tượng NC + thông tin khác

Thông tin khác: kỹ thuật, địa điểm, thời gian, …

Phân tích đặc tính phản xạ sóng điện từ trên bề mặt phản xạ thông minh

Phân tích mức độ kháng thể IgE trong huyết thanh của bệnh nhân mày đay cấp tính và mạn tính tại Bệnh viện
Da liễu thành phố Đà Nẵng năm 2021

Nghiên cứu đặc điểm giải phẫu và phân tích sơ bộ thành phần hóa học của Lan kim tuyến

Nghiên cứu khả năng ứng dụng công nghệ UAV trong thành lập bản đồ hiện trạng nuôi trồng thủy sản

Tối ưu điều kiện biểu hiện enzyme PMO trong bioreactor

Nghiên cứu chế tạo liều kế tương đương mô Li2B4O7Tm sử dụng trong đo liều xạ trị và đo liều cá nhân

Phân lập và tuyển chọn vi sinh vật sản xuất phytase trong đất tại xã Hòa An, huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên

Tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) và blockchain đến ngành nghề kế toán, kiểm toán trong tương lai

25-Aug-23 9
 Áp dụng thang đo Bloom trong Đặt tiêu đề
Có thể tham khao thang Bloom các động từ đánh giá mức độ của công
trình NC:
• Thường, đồ án: mức 2-4
• Luận án: mức 3-6

25-Aug-23 10
 4. Hình thức trình bày đề cương NC
I. Giới thiệu tổng quát
1. Giới thiệu sơ lược về NC
2. Lý do chọn đề tài.
3. Định nghĩa những khái niệm quan trọng của đề tài.
4. Tình trạng hiện tại của chủ đề nghiên cứu (Trong và ngoài
nước).
5. Tính cấp thiết của đề tài.
6. Đối tượng, phạm vi và mục tiêu NC
7. Ý nghĩa và giới hạn của NC

25-Aug-23 11
 4. Hình thức trình bày đề cương NC
II. Phương pháp nghiên cứu (Thiết kế nghiên cứu)
1. Cách tiếp cận, công cụ, và quy trình thực hiện NC
2. Các mô hình nghiên cứu sẽ khảo sát
3. Phương pháp thu dữ liệu, mô phỏng, và kiểm tra dữ liệu.
III. Kế hoạch nghiên cứu
1. Dự kiến kết quả đề tài (hướng luận văn, hướng báo cáo
trong nước, số lượng bài báo tạp chí, …)
2. Bảng tiến độ dự trù thực hiện
IV. Bảng dự trù kinh phí (tùy chọn)
V. Tài liệu tham khảo

25-Aug-23 12
 5. Đề cương NCKH: Giới thiệu sơ lược về NC
• Đây là phần mở đầu nên cần trình bày ngắn gọn xúc tích.
Có thể coi là tóm tắt của:
• Lý do chọn Đề tài
• Tính cấp thiết
• Đối tượng nghiên cứu
• Kết quả mong đợi
• Thường 200-400 từ

25-Aug-23 13
 5. Đề cương NCKH: Lý do chọn đề tài
• Sau khi giới thiệu đối tượng NC, cần đi vào giải thích vì
sao chọn đề tài có đối tượng NC đó.
• Tập trung nêu lên sự cần thiết, thông qua giới thiệu hiện
trạng
• Sức hút của đối tượng NC.
• Khả năng ứng dụng của đối tượng NC.
• Phân tích sức ảnh hưởng đề tài đến: Lĩnh vực, xu
hướng nghiên cứu, Khu vực nghiên cứu.
• Nên viết 1-2 trang, có lý luận chặt chẽ.

25-Aug-23 14
 5. Đề cương NCKH: Định nghĩa những khái
niệm quan trọng của đề tài.
• Trước khi trình bày chi tiết về các NC đã thực hiện trong
và ngoài nước. Cần định nghĩa rõ ràng những khái niệm
quan trọng.
• Khái niệm cần định nghĩa gồm:
• Khái niệm chuyên ngành.
• Khái niệm được kế thừa từ NC khác nhưng sẽ được
dùng trong NC này.
• Khái niệm do mình tự định nghĩa.
• Độ dài tùy vào người viết lựa chọn.

25-Aug-23 15
 5. Đề cương NCKH: Tình hình NC trong và
ngoài nước.
• Sau khi nêu lý do chọn đề tài, cần khảo sát qua những
NC liên quan đã được thực hiện trong và ngoài nước.
• Trình bày tình hình NC ngoài nước trước, trong nước
sau.
• Nên chọn 5-6 nội dụng liên quan hoặc công trình.
• Với mỗi nội dung/công trình cần trả lời câu hỏi:
• Ai nghiên cứu?
• Dùng phương pháp nghiên cứu nào?
• Dùng các mô hình nghiên cứu nào?
• Kết luận như thế nào?
• Bài học kinh nghiệm về phương pháp là gì?
25-Aug-23 16
 5. Đề cương NCKH: Tính cấp thiết của đề
tài
• Dựa trên nhận xét NC trong và ngoài nước, làm rõ ra sự cần
thiết của đề tài.
• Cần nhấn mạnh yếu tố
• Tính mới của đề tài.
• Sự vượt trội hơn so với các NC trước.
• Khắc phục được những tồn tại của NC trước.
• Thường trình bày 1/2 trang

25-Aug-23 17
 5. Đề cương NCKH: Đối tượng, Phạm vi,
Mục tiêu NC
• Từ tính cấp thiết, làm rõ được công việc cần làm: Cải thiện
cách gì, bằng cách nào, … Nhờ vậy xác định được Đối tượng,
Phạm vi, Mục tiêu NC.
• Đối tượng: Cái mình khảo sát, đánh giá, nghiên cứu, …
• Phạm vị: giới hạn về
• Thời gian, không gian, kỹ thuật
• Các giả định (cần có căn cứ) đi kèm để đàm bảo.
• Mục tiêu NC – đặt ra các mục tiêu cho NC, chẳng hạn:
• NC sẽ giải quyết được những vấn đề gì?
• NC giả thích được mối liên hệ các thuộc tính của đối
tượng NC?
• NC có là tiền đề cho các NC khác hay ứng dụng khác
25-Aug-23 18
không?
 5. Đề cương NCKH: Ý nghĩa và giới hạn
của Nghiên Cứu
• Kết thúc phần “Giới thiệu thổng quan” cần tổng kết những kết
quả ý nghĩa của Nghiên cứu có thể tạo ra, .
• Từ mục tiêu nghiên cứu, phát đạt những ý nghĩa thực tế mà
đề tài có thể mang lại:
• Cho cộng đồng, xu hướng công nghệ, …
• Đối với SV có thể nếu các đóng góp của Đồ án, Luận văn
mà mình làm sẽ mang lại lợi ích gì về mặt lý thuyết, ứng
dụng trong CTĐT, hoặc …
• Từ phạm vi NC có thể nêu lý do đặt giới hạn đó, cần các giải
thichsh phù hợp để tránh giảm giá trị NC.

25-Aug-23 19
 5. Đề cương NCKH: PP nghiên cứu

• Sau khi xác định Đối tượng, Giới hạn, Mục tiêu. Cần trình bày
PP nghiên cứu: (i) PP tiếp cận, quy trình thực hiện; (ii) Mô
hình NC; và (iii) PP thu thập dữ liệu
• Tính khả thi của đề tài sẽ được đánh giá ở phần này, vì vậy
cần trình bày rõ ràng nhằm chứng minh NC có thể đạt được
mục tiêu đề ra.
• Chẳng hạn như sử dụng các phương pháp liên quan tới
định lượng, phương pháp định tính
• Trình bày mô hình nghiên cứu, những định nghĩa về các
biến có trong nghiên cứu, đối tượng, mẫu nghiên cứu và
25-Aug-23 kế hoạch thu thập dữ liệu… 20
 5. Đề cương NCKH: PP nghiên cứu
• Các PP phân tích xử lý số liệu
• Thống kê mô tả;
• Thống kê so sánh;
• Thống kê liên quan (tương quan, hồi quy)
• Các loại khác
• Công cụ phân tích (phần mềm thống kê)
• Nên sử dụng biểu đồ, bảng, hình minh họa để diễn đạt rõ nét.
• Đồ dài tùy thuộc vào người trình bày có thể hơn 3-8 trang

25-Aug-23 21
 5. Đề cương NCKH: Kế hoạch nghiên cứu
• Sau khi xác định mọi phương hướng để tiến hành NC. Có thể
lập kế hoạch nghiên cứu gồm (i) các công trình khoa học sẽ
đạt được (ii) thời gian công bố (iii) bảng thời gian-công việc
(Gantt chart)
• Các công trình khoa học gồm
• Đối với dự án: sản phẩm, bằng sáng chế, bài báo hội
nghị, bài báo tạp chí.
• Đối với Sinh viên: sản phẩm, luận văn, đồ án
• Thời gian công bố: mốc thời gian cụ thể
• Gantt chart: chi tiết từng tuần (hoặc tháng) tiến độ các đầu
công việc để hoàn thành nghiên cứu.

25-Aug-23 22
 5. Đề cương NCKH: Tổng quan về Cơ sở
lý luận
• Sau khi xác định Đối tượng, Giới hạn, Mục tiêu. Cần thực hiện
“Tổng quan về Cơ sở lý luận”.
• Công việc cụ thể: khái quát các khái niệm & kiến thức cần
thiết, hoặc liên quan sử dụng trước khi thực hiện NC

• Tầm quan trọng của những câu hỏi được đưa ra.
• Thực trạng của chủ đề nghiên cứu.
• Mối liên hệ giữa cơ sở lý luận với vấn đề nghiên cứu.
• Xây dựng tóm lược phần cơ sở lý luận và những giả thuyết.

25-Aug-23 23
 GANTT Chart

25-Aug-23 24
 5. Đề cương NCKH: Bảng dự trù kinh phí
& Tài liệu tham khảo
• Đây là phần cuối của đề cương.
• Đối với các dự án, dự trù kinh phí có thể trình bày riêng hoặc
chung, tùy mẫu cơ quan liên quan ban hành.
• Đối với đồ án, luân văn tốt nghiệp, không cần dự trù kinh phí
• Tài liệu tham khảo sẽ tuân theo các quy định trích dẫn. Được
quy định rõ bởi cơ quan hoặc nhà trường.
• APA (American Psychological Association): Hiệp hội Tâm lý
học Mỹ.
• MLA (Modern Language Association): Hiệp hội Ngôn ngữ Hiện đại.
• IEEE (Institute for Electrical and Electronics Engineers): Viện Kỹ sư
Điện và Điện tử

25-Aug-23 25