SİYASET SOSYOLOJİSİ

1.ÜNİTE
* sosyoloji ; toplumsal grup kurum olay yapı ve
değişimleri inceler.
* Siyaset bilimi 1850 lerde ABD de ortaya çıktı.
* siyaset bilimi ; yerel ulusal ya da uluslararası
düzeyde hükümet ve politika teorileri
* Siyaset sosyolojisini şekillendiren 3 önemli
sosyolog ; marks, weber, durkheim
* Seymour martin lipset ; Siyasal insan kitabı 1960
* Karl marks ; toplum çıkarları uzlaşmayan sınıflar
ile bu sınıflar arası
* Toplumsal evrim ; basit toplumlar evrensel bir
ilerleme ile belirli safhalardan geçerek daha
karmaşık modern toplumlara evrilir.
* Gramsci ; Hapishane defterleri
* Maks weber ; üstyapı sorunları
* Plüralist yaklaşım ; politikada birkaç siyasi partiye
dağıtılmış güçler dağılımını içeren politik bir
teoridir.
* Emile durkheim ; toplum organik bir bütündür
* Yapısal işlevselcilik ; Talcott parsons
* Parsona göre toplumda 4 alt sistem ;
- ekonomik sistem
- siyasal sistem
- sosyo kültürel sistem
- toplumsal topluluk
* MODERN SİYASET SOSYOLOJİSİ ; 2. dünya savaşı
sonrası ABD de
* Davranışçılık ; ölçülebilir insan davranışlarına
odaklanır
* Michel foucault ; makro düzeyde değil makro
düzeyde analiz
* Modernleşme teorisi ; ekonomik ve teknolojik
gelişmeler sonucunda geleneksel toplumlardan
modern toplumlara.
* Siyasal modernleşmenin unsurları ; Toplumsal
iletişim Bürokrasi Eğitim Siyasal kültür Ulusal kültür
* Mavrice duverger ; Seçmen davranışları seçim
sistemleri tarafından belirlenir
* Modernleşme yaklaşımının ilk uygulamaları ;
lipset , rokkan , dahl
* Lipset ; artan zenginlik çatışma değil uzlaşma
getirir
* Lipset ve rokkana göre toplumda 4 fay hattı ;
- merkez çevre
- devlet kilise
- işçi burjuvazi
- tarım sanayi
* Barrington moore ; BURJUVAZİ OLMADAN
DEMOKRASİ OLMAZ
* Thedo skocpol ; devlet özerk bir güç DEVLETLER
VE DEVRİMLER
* Kültürel dönüş ; kültür temel inceleme konusu
olmalı
* Klasik ve modern siyaset sosyolojisinin sonu
- kimlik odaklı toplumsal talepler
- yeni sınıflsrın ortsys çıkışı
- üretim tarzındaki dönüşümler
- 2 kutuplu dünyanın sona ermesi ve küreselleşme
* Temel argüman ; günümüz dünyasının toplumsal
aktörleri yaşamları verili çıkarlar üzerinden değil
yaşamlarına anlam katan kimlikler üzerinden
tanımlar.
* Empatik anlayış ; bilim insanın kendisini o
davranışı sergileyen kişinin yerine koyması

2. ÜNİTE
* Aktör ; bir eylemi gerçekleştiren ve bir eylemin
gerçekleşmesini sağlayan tüm faktör ve gereçleri
içine alır.
* Yapı ; aktörler dışındaki tüm faktörler
* Sistem ; aktörler ve yapıları içine alır
* Yapısalcı yaklaşımlar ; kavramı kazandıran :
clavde levi staruss , kökleri : ferdinand de soussure
* Ferdinand de saussure ; Dil kendi kendini üreten
bağımsız bir sistemdir.
* Talcott parson ; toplumsal eylem teorisi. Kilit
kavram : YAPI
* 4 işlevsel zorunluluk ; Uyum Amaç Bütünleşme
Gizli davranış
* Lovis althusser ; özneler tarihin taşıyıcısıdır
* Nicholas poulantsaz; yapısalcı devlet teorisi .
Devletin temel işlevi toplumdaki sınıfsal
eşitsizlikleri hukuki siyasal eşitsizlikler haline
getirmektir.
* İnşacı yapısalcılık ; Pierre bourdiev . HABİTUS,
ALAN, SERMAYE, SEMBOLİK ŞİDDET
* Sembolik şiddet ; şiddet sadece fiziksel değildir .
bir alana girmek için oranın kurallarını bilmek ve
içselleştirmek
* Yapılaşma teorisi ; anthony giddens . neyin
yapıldığından çok neyin söylendiği yani ( pratik
bilinç )
* Post yapısalcılık ; Jacques derrida 1960 fransa . en
radikal yapısalcılık düşüncelerinden
* Jacques derrida ; Yapısöküm
* Michel foucault ; Soybilim ve söylev teorisi
* Jean boudrilllard ; Simülasyon teorisi . GÜNÜMÜZ
TOPLUMU BİR TÜKETİM TOPLUMUDUR.
* Hiper gerçeklik ; hakikatin kaynağını kaybetmesi
hemde keyfi olarak arttırabilmesi
* Seçkinci elist yaklaşımlar ; niccolo machiaevelli -
modern siyasal düşüncenin temelleri
* Vilfredo pareto ; Tarihteki önemli olaylar
seçkinler tarafından belirlenmiştir modern
dönemdeki seçkinci tartışmalarda ön plana çıkan ilk
düşünür.
* Gaetona mosca ; toplumu yönetici bir azınlık ve
yönetilen bir çoğunluk üzerinden açıklar.
* YÖNETEN SINIFIN EN BÜYÜK PROBLEMİ ; Zamanla
iktidarı muhafaza etmek için katılaşması
* Robert michels ; Oligarşik eğilimler . oligarşinin
demir yasası
* Joseph schumpeter ; minimalist demokrasi ( en iyi
yönetici ) . siyaset ciddi bir iştir ve uzmanlara
bırakılmalıdır.
* Charles wright mills ; 3 LÜ ERK
* Mills e göre 3 çıkar grubu ; Askeriye , Özel
şirketler , Toplumdaki siyasetçiler

3. ÜNİTE
* Slovaj zizek ; Kukla ve cüce kitabı
* Wright mills ; Sosyolojik düşünme . amacı: bizlerin
kendi yaşamlarımıza dair öz farkındalık kazanırken
bunun yalnızca bireysel değil toplumsal
bir bağlama ve iktidar ilişkilerinin içine de
oturtarak bir çerçeve sağlamaktır .
* Aristoteles ; Siyaset isimli çalışma
* İktidarın 3 yüzü ; STEVEN LUKES
* TEK BOYUTLU İKTİDAR : zorlayıcı ve baskıcı
görünüm , fiziksel şiddet iktidar aracı olarak
kullanılabilir . yöntemsel bireycilik üzerine
kurulmuştur
toplum farklı çıkarlara sahip bireylerden oluşur.
* GÜNDEM BELİRLEYİCİ İKTİDAR : iktidarı uygulayan
birey grup yada karşı taraftan bir meydan okuma
gelmeden gündemi belirler . azınlığın
talepleri daha baştan engelleniyor .
* Tocqueville ; Amerikada demokrasi .
demokrasinin devamlılığı için çoğulculuk temel
mekanizmadır
* Robert dahl ; amerikan şehrinden demokrasi ve
iktidar
* Poliarşi ; çok kişinin yönetmesi
* Elit teorinin 2 temel prensibi ;
- toplumun iktidarı elinde bulunduran küçük bir
azınlık ve kitleler olarak 2 kısımdan oluştuğu
- toplumun yapısını anlamak için elitleri oluşturan
yapıya bakılmalıdır
* Klasik seçkinci teorisyenler ; 3 ünün ortak özelliği
toplumu yönetici seçkinler yönetir devlet merkezli
yaklaşım
- robert michels
- wilfredo pareto
- gaetona mosca
* Pareto ; seçkin kontrolü ya güç kullanarak ya da
düzenbazlıkla gerçekleşir
* Mosca ; seçkin zümrenin içinde farklı katmanlar
olduğunda hepsi farklı bir fonksiyona sahiptir
* Michels ; oligarşinin tunç yasası
* SEÇKİNLİĞİN TEMEL NOKTALARI ;
- yöneticiler sürekli seçkin gruplarla rekabet
halindedir
- küresel elit ağlarıyla iletişim önemlidir
- iktidarlar çoğunluğun müdahalelerine kapalı bir
yapı taşırlar
- iktidar seçkinleri farklı alanlardan gelen
siyasetçilerden oluşur
* Marksizm ; toplum merkezli analiz
* Marksist teori ; iktidar bir grup azınlığın elinde
* Seçkinciler ; iktidar sınıflı bir toplum yapısı ve sınıf
çelişkilerinden bağımsız olamaz
* Kapitalist devletin en önemli özelliği ; kurumsal
olarak devlet sivil toplumu biçimsel olarak
birbirinden ayırmasıdır
* ARAÇSALCI DEVLET YAKLAŞIMI
Ralph miliband ; kitabı: kapitalist devlet . kapitalist
ülkelerde yönetici sınıflar ve devlet arasındaki
ilişkiye
odaklanır.
araçsalcı devlet yaklaşımının temel iddiası ; devlet
toplumdaki egemen sınıfların iktidarın sağlayan
yeniden üreten bir
enstrümanıdır
Miliband marks ; lovis bonapart ın on sekiz
brumairesi , fransada iç savaş ve manifesto .
devletin kapitalist sınıfların çıkarlarını koruyan
örgütlü bir yürütme komitesi olduğunu iddiasından
ampirik olarak kanıtlaması gerektiğini iddia
etmiştir.
*YAPISALCI DEVLET YAKLAŞIMI
Nicos poulanizos ; devlet kapitalist sınıfların
uzantısı değildir. devletin göreli özerkliği
Michel foucault ; devleti iktidar tartışmalarının
merkezinden alıp yönetim problematiğinin içine
yerleştirir.
* Ponoptikon ; Jremy bentham / hapishane inşa
modeli . bütünü gözlemlemek anlamına gelir.
*BİYOİKTİDAR : vatandaşların dolaylı
yönetilmesinde kilit role sahip modern devlette
şiddet ve doğrudan kontrol
mekanizmalarına dayanan hükümranlığın yerini
biyoiktidar almıştır .
4. ÜNİTE
TEMSİL
1 Vesayet modeli ; seçmenler temsilcilerini kendi
görüş ve çıkarlarını mecliste ifade etsin diye
seçmezler kamu çıkarını üstün nitelikleriyle en iyi
değerlendireceklerini düşündükleri kişiyi kendilerini
temsil etmekle görevlendirirler .
2 vekalet modelinde ; temsilci seçmenler tarafından
beli bir işle görevlendirilmiş bir kişiden ibarettir.
herhangi bir liderlik özelliğine gerek yoktur. temsil
ettiği kişinin bir aracıdır
Siyasi partiler : bir toplumsal vizyonu uygulamaya
koymak amacıyla iktidara gelmek üzere
oluşturulmuş
kurumsal bürokratik yapıya sahip örgütler
SİYASİ PARTİ DENİLİNCE 3 UNSUR
- herhangi bir dernek veya kulüp değildir . siyasal
partiler iktidara gelme iddiasındadır
- iktidara geldiğinde uygulayacağı bir vizyona geniş
ve dar bir fikirsel bütünlüğe sahiptir. partiye amaç
birliği
veren bir ideolojisi mutlaka vardır
- kurumsallaşmış bürokratik bir yapıdır
PARTİ ÖRGÜTLERİ
1 kadro partileri ; az sayıda ama yerel ölçüde etkin
ve saygın üyeler edinerek örgütlenen siyasi partidir.
2 kitle partileri ; çok sayıda üyesinin küçük katkıları
ve desteğiyle örgütlenen siyasal partidir. örgüte
bağlılık önemlidir. örgüt üyeleri ile sıkı ilişkiler
kurulur
3 torba partiler ; tüm seçmenlere seslenebilmek
için ideolojik açıdan esnekleşmiş ve strateji
belirlerken
üyelerindense profesyonel uzmanların görüşlerine
başvuran parti. bu partiler herkese ulaşmaya
çalışırlar.
4 tek mesele partileri ; kapsamlı bir toplumsal
vizyona sahip olmadan tabanın tutkuyla
önemsediği bir tek
meseleye odaklanarak siyaset yapan parti . yeşil
parti de denir.
SEÇİM SİSTEMLERİ
+ bir seçimde kullanılan oylara göre kimlerin halkı
temsil etmeye hak kazanacaklarını belirlemekte
kullanılan
kurallar bütünü
1 çoğunlukçu seçim sistemi ; en çok oy alanın
temsilci seçim çevresinin tek temsilcisi olarak
seçildiği sistem.
kazanan hepsini alır sistemi. en bilinen örneği :
İNGİLTERE
2 orantısal seçim sistemi ; her partinin
parlamentoda mümkün olduğunca toplumda
gördüğü destek oranında temsil edilmesini
hedefleyen seçim sistemidir. yok hükmünde barajla
herkesin temsil edilmesi
İKİ TURLU SEÇİM SİSTEMİ : ilk turda herhangi bir
aday çoğunluğu sağlanamazsa ikinci bir tur seçim
yapılmasını gerektiren sistemler
PARTİ SİSTEMLERİ
* tek parti
* hakim parti
* iki parti
* çok parti
TEK PARTİ SİSTEMİ : bir tek partinin tüm rakiplerini
yasa dışı ilan etmesi. komünist ve fasişt rejimlerde
örneklerine rastlanır. bu sistem beyaz rusya ve
türkmenistan da hakim. cezayir mali gibi ülkelerde
uygulandı. 1917 bolşevik devrimi ve rus komünist
partisi
HAKİM PARTİ : şeffaf ve adil seçimler. örn :
japonyada liberal demokratlar, isveçte sovyet
demokratlar
EGEMEN PARTİ : iktidar partisi diktatöryel eğilimler
gösterir: bu parti her ne kadar rakiplerinin
seçimlerde
kampanya yürütmesine izin verdiyse de, devletin
kaynaklarını kullanarak, rakiplerini devletin
güvenlik güçleri aracılığıyla korkutarak ve hatta
gerekirse seçim hilelerine başvurarak iktidardan
uzak tutmuştur
örn : meksikada kurumsal devrim partisi
İKİ PARTİ SİTEMİ : kazanan hepsini alır seçim
sistemlerinde görülür Bu sistemin iki önemli sonucu
vardır. Birincisi, istikrarlı bir sistem olmasıdır,
genellikle iki partiden biri hükümet olacak ve onu
bir dahaki seçime kadar sürdürebilecek desteği
toplamakta sıkıntı çekmez. İkincisi, toplumun geniş
kesimleri bu iki partinin arkasında olduğundan,
temsiliyetin geniş olmasıdır. toplumun birbirine
karı hınç besleyen iki gruba bölünmesinin önüne
geçtiği iddia ediliyordu. Ama iki parti sisteminin
hem İngiltere hem ABD’de son yıllarda hızla gelişen
kutuplaşmanın önüne geçmek bir yana hızlandırdığı
gözlemleniyor
ÇOK PARTİLİ SİSTEM : kapsamı çok geniştir.orantısal
seçim sistemi hakimdir. bu sistemde iktidarın daha
hesap verebilir olduğu ve ideolojik çeşitliliğin
toplumsal çeşitliliği yansıttığı söylenebilir. Bu
avantajların bedeli ise istikrar ve sık rastlanan
koalisyon krizleridir koalisyonlara dayalı bir
sistemdir. Dezavantajı : istikrarsızlık ve sık
rastlanan koalisyon krizleridir.
SEÇMEN DAVRANIŞI
1- Parti kimliği yaklaşımı : bir seçmenin hangi
partiye oy vereceğini belirleyen en önemli etkenin
o seçmenin hangi parti kendi partisi olarak
benimsediği, hangi partiyi “tuttuğu”dur.
2- Sosyolojik yaklaşım : yaşanılan çevre seçmen
davranışlarını belirler. ebeveyni hangi partiye oy
veriyorsa çocuğunda o partiye oy vereceğini
varsayar.
3- Akılcı seçim yaklaşımı : seçmenler oy verecekleri
partiyi kendi çıkarlarına göre belirlerler. bu teoriye
göre bu kadar çok insanın oy kullanmaya zahmet
etmesi şaşırtıcıdır . toplumun en küçük birimi olan
bireye odaklanmamız ve her zaman bireyin kendi
çıkarları için en iyi olan tercihleri yaptığını
varsaymamızı savunur .
4- Kitle kültür yaklaşımı : kitle kültür araçlarının
seçmen davranışlarını etkilediğini savunur.
medyanın insanların düşünme biçimi üzerindeki
belirleyiciliğine odaklanır:
Parti Kimliği: Bir seçmenin belli bir siyasal partiye
uzun dönemli bağlılığı
DEMOKRASİNİN 2 AVANTAJI
* rakip grupların şiddete başvurmasını engeller
* yönetenler yönetilenlere hesap vermek
zorundadır
SİYASİ PARTİLERİN TOPLUMSAL İŞLEVLERİ
1- toplumsal taleplere tutarlılık kazandırmak
* toplumla devletin ilişkisini kurmak * ortak
talepler oluşturabilmek
2- siyaset okulu / siyasetçi yetiştirme
3- toplumsal mobilizasyon işlevi
* tek ve çok partili rejimler
ÇOĞUNLUKÇU SEÇİM SİSTEMİ : 2 parti sistemini
teşvik eder avantajları ; 1- temsilci ve temsil
edilenler arası yakınlık
2- tek bir partinin hükümet olmasını ve bir dahaki
seçime kadar görevde kalmasını kolaylaştırır.
HAKİM PARTİ SİSTEMİNİN 2 DEZAVANTAJI
+ toplumun geniş kesiminin uzun süre dışlanarak
sisteme yabancılaşması
+ hesap verebilirlik azaldığı için yolsuzluk eğilimi
SEÇMEN DAVRANIŞI
1- parti kimiliği yaklaşımı
2- akılcı seçim yaklaşımı
3- kitle kültürü yaklaşımı
4- sosyolojik yaklaşım
SOSYOLOJİK YAKLAŞIM : yüzer geçer oy . her
seçimde oy verilen partinin değişmesi
SEÇMENİN ÇİZGİSİZLEŞMESİ : parti kimliğinin ve
parti sadakatinin çizgisizleşmesi, seçmenlerin oy
verdikleri partiyi sık sık değiştirmesi