MODULE I: ANG BATAS RIZAL

Aralin I
ANG PULITIKA SA LIKOD NG BATAS RIZAL

Talaan ng mga Resultang Nais Makamit:

Sa pagtatapos ng aralin, inaasahang magagawa ang mga sumusunod:

a. Naisasalarawan ang kasaysayan ng Batas Rizal at mga kaugnay na batas

nito.
b. Natatalakay ang mga isyung pulitikal na kinaharap ng Batas Rizal.
c. Nauunawaan ang halaga ng pag-aaral ng Kursong Rizal.

Paunang Pagsusulit:

Isulat sa patlang ang tamang sagot.

1. Panukalang Batas
Ano ang bersyon ng panukalang batas Rizal sa Mataas
Blg. 438 (Senate
na Kapulungan?
Bill No. 438)
2. Kong. Jacobo Z. Sino ang naghain ng panukalang batas Rizal sa
Gonzales Mababang Kapulungan?
3. Sen. Claro M.
Sino ang primaryang nagsulong ng panukalang batas
Recto at Sen. Jose
Rizal sa Mataas na Kapulungan?
P Laurel
4. House Bill Ano ang bersyon ng panukalang batas Rizal sa
No.5561 Mababang Kapulungan?
5. Pangulong Ramon
Sino ang pangulo ng Pilipinas noong 1956?
Magsasaysay

Pagsasanay I

Sagutin ng buong husay ang bawat tanong.

a) Bakit ninais ng mga mambabatas na maisabatas ang pag-aaral sa buhay at

mga ginawa ni Dr. Jose Rizal?

- Ang dahilan kung bakit gusto ng mga mambabatas na maisabatas ang pag-
aaral sa buhay at ginawa ni Dr. Jose Rizal ay upang buhayin muli ang
nasyonalismo sa bawat Pilipino at lalo na sa mga susunod na henerasyon sa
pamamagitan ng pag-aaral sa mga ito katulad ng nobelang Noli Me Tangere
at El Filibusterismo.
 b) Ano-ano ang mga isyung politikal na kinaharap ng Batas Rizal?
- Sa tagal ng proseso bilang maging isang tunay na batas ang Batas Rizal.
Kabi-kabila ang mga naging isyu, opinion, at mga hinanain ng iba’t ibang lider
sa gobyerno isa na nga dito ang mga kailangang itama na datos.

Aralin II
MGA LAYUNIN AT ITINADHANA NG BATAS RIZAL

Talaan ng mga Resultang Nais Makamit:

Sa pagtatapos ng aralin, inaasahan malinang ang mga sumusunod na

kasanayan:

a. Natatalakay ang tiyak na probisyon ng batas Rizal alinsunod sa mga mithiin at

layunin ng batas na ito.
b. Nakapaghahanda ang mga kabataan sa mga mithiing pangkalayaan at
nasyonalismo, na siyang naging daan ng buhay at ikinamatay ng ating
bayani.
c. Nakapagbibigay parangal sa ating pambansang bayani sa pag-aalay niya ng
kanyang buhay at mga akda para sa paghubog ng katauhan Pilipino.

Paunang Pagsusulit

Ano-ano’ng mga ideya o konsepto ang maaring iugnay sa salitang

“nasyonalismo”? Isulat ang mga ito sa paligid ng salitang nasyonalismo sa loob ng
kahon.

NASYONALISMO

1. P agmamahal sa bayan
2. Pagkamakabansa/pagkamakabayan
3. Patriotismo
4. Pagtangkilik ng sariling produkto at serbisyo
5. Demokrasya
6. Pagsuporta sa kapwa pilipino
Pagsasanay II

Sagutin ang mga susunod na tanong

a) Ano ang kahalagaan ng pag-aaral sa buhay at isinulat ni Rizal?

Ang kahalagahan ng pag-aaral sa buhay at isinulat ni Rizal ay maihuhubog ng
katauhang moral, disiplina sa sarili, konsensyang panlungsod (komunidad) at
magtuturong tungkulin ng isang mamamayan at ang pangangasiwa ay isang
importanteng sangkap ng pamumuno dahil ang mga ito ay s’ya nagpapatunay
sa tunay nakahalagahan ng pag-aaral nito.

b) Paano naapektuhan ang buhay ng mga mag-aaral ng asignaturang Rizal?

Nakaapekto ang pag-aaral ng asignaturang Rizal sa buhay ng mga mag-aaral

sa pamamagitan na sila ay naisasabuhay at naisasaisip na rin nila ang nais
ipahiwatig at isinasalaysay ni rizal sa kanyang mga libro. Higit pa rito, ang
mga dahil sa pag-aaral nito, ang mga mag-aaral ay naging bukas ang isipan
sa mga nangyayari sa kanilang komunida.

c) Ano ang kahalagaan at gampanin ng asignaturang Rizal sa pagkakaroon ng

kalayaan at demokrasya sa bansa?

Ang asignaturang Rizal ay nagbigay at nagpapakita ng mga pagmamahal sa

ating inang bayan kaya nagtulak ito nang pagpapakita ng pagkakaisa upang
ipaglaban ang minimithing Kalayaan at demokrasya para sa bawat Pilipino.
Nailahad ang mga ito at naipagbigay alam sa lahat ganon na rin sa atin na
mumuhay sa panahon na ito upang maging may alam sa mga nangyari o
naganap noong unang panahon.

d) Anong mungkahi ang maibibigay mo sa pamahalaan kaugnay ng pagkilala at

pagpahalaga kay Rizal upang patuloy na maalala ng bawat Pilipino?

Ang aking mungkahi ay ipag-patuloy pa rin ang pagkakaroon ng mga gantong

aralin sa mga paaralan upang mas mabigyang nang kaalaman ang bawat
mag-aaral na Pilipino at maibahagi rin nila ito sa mga kakilala nila na hindi pa
rin naliliwagan tulong kay Rizal at mga naisulat nito.
 Aralin III
PAGPILI NG PAMBANSANG BAYANI SA PANAHON NG MGA AMERIKANO

Talaan ng mga Resultang Nais Makamit:

Sa pagtatapos ng aralin, inaasahang makakamit ang mga sumusunod:

a. Naipaliliwanag at mapalitaw ang mga merito ng mga pinagpiliang bayani.

b. Naisaisa ang mga pamantayan sa pagpili ng pambansang bayani ng

Pilipinas.

c. Natatalakay kung bakit si Rizal ang naging pambansang bayani ng

Pilipinas.

Paunang Pagsusulit

Pagbabalik-aral. Piliin sa kahon ang hinihingi ng mga sumusunod na pahayag. Isulat

sa patlang ang kasagutan.

Emilio Jacinto Dr. Jose Rizal Antonio Luna

Marcelo H. del Pilar Graciano Lopez-Jaena

Antonio Luna 1. Siya ang may sagisag-panulat na “Taga-ilog”.

Marcelo H. del Pilar
Siya ang may sagisag-panulat na “Dolores Manapat”.
2.
Graciano Lopez-
Siya ang may sagisag-panulat na “Diego Laura”.
Jaena 3.
Emilio Jacinto 4. Siya ang may sagisag-panulat na “Dimas-ilaw”.

Dr. Jose Rizal 5. Siya ang may sagisag-panulat na “Dimas-alang”.

Pagsasanay III

Pagsusuri: Bilugan ang titik ng pinakawastong sagot.

1) Sino ang gobernador-heneral na pumili kay Gregorio Soriano-Araneta bilang

kinatawan ng tribunal na siyang ipinapalit sa Real Audencia?

a Gob-Hen Wesley Merritt b Gob-Hen Elwell Otis c Gob-Hen Henry Clay Ide
2) Sino ang unang Punong Mahistrado ng KorteSuprema ng Pilipinas?
a Benito Legarda b Manuel Araullo c Cayetano Arellano
3) Sino ang nanguna sa pagpili kay Dr. Jose Rizal upang maging pambansang
bayani ng Pilipinas?
a William Morgan Shuster b William Howard Taft c Leonard Wood
4) Sino ang nakilala sa kasaysayan ng mundo bilang pioneer of the Latin-
American scholarship?
a Ferdinand Blumentritt b Dean Worcester c Bernard Moses
5) Sino ang maka-Amerikanong creole na isa sa tatlong napiling resident
commissioner ng Second Philippine Commission?
a Trinidad Pardo de Tavera b Florentino Torres c Julio Lorente

Pagsasanay IV

Sagutin ng buong husay ang bawat tanong.

a) Kung ikaw ay kasapi sa lupon ng pipili sa pambansang bayani, sino ang iyong
pipiliing pambansang bayani? At bakit?

Ang aking pipiliin ay si Dr Jose Rizal dahil s’ya ay isang Pilipinong ginising
ang kaisipan at kamalayan ng bansa sa totoong kalagayan nito. Huwaran ng
kapayapaan. Prominenteng taong may malaking ambag sa bansa. Katapangan sa
pagharap sa panganib, tanyag at ikinararangal ang kamatayan. Siya lang ang
may katangian na tunay para matawag at makilala bilang isang pambansang
bayani.

b) Sa iyong palagay, ano ang pinakamahalagang katangian ng ating

pambansang bayani na dapat tularan at taglayin ng bawat kabataang
Pilipino?

Sa aking palagay, ang pinkamahalagang katangian ng ating bayani ay ang

pagiging matalino, matapang, at may pagamamahal sa bayan dahil kung ikaw
ay may gantong katangian, ang puso’t isipan mo ay matatalungan upang
maisagawa ang mga mithiin mo sa buhay na dapat meron ang bawat
kabataang Pilipino upang makamit nila ang ating pangarap, maipatanggol
natin ang ating sarili sa mga mang-aapi, pagmamahal sa inyong kapwa at
bayan dahil tayo lang din naman ang mag-tutulungan.

Aralin IV
ANG KABULUHAN NG KABAYANIHAN NI RIZAL SA KASALUKUYANG
PANAHON

Talaan ng mga Resultang Nais Makamit:

Sa pagtatapos ng aralin, inaasahang magagawa ang mga sumusunod:

a. Natatalakay ang kahulugan ng salitang Bayani at ang kabayanihan ni Jose Rizal.

b. Naisasa puso at mapapalawak ang kaalaman sa mga naimbag ni Rizal at iba
pang bayani ng ating bansa.
c. Naipapaliwanang ang kahalagaan ng buhay at mga nagawa ni Jose Rizal sa
kasalukuyang panahon.

Paunang Pagsusulit:

Punan ang bawat oblong ng mga salitang maiuugnay sa salitang “bayani.”

Matalino

Matapang BAYANI kalmado

 Makabayan

Pagsasanay V

Sagutin ng buong husay ang bawat tanong.

a) Ano ang iyong pananaw sa mga katagang, “patay na ang tao bago ito
parangalan”?

Ang katagang iyan ay may katotohanan sapakat halos lahat naman ng

nabibigyan ng parangal ay pumanaw na at doon lang nabibigyang muli ang
kanilang kontribusyon sa lipunan kung kaya’t medyo nakakalungkot. Sana
parangalan agad ang mga taong may malaking at tunay na ambag habang
buhay pa sila para maramdaman nila na sila may mabuting ginawa at
maipagmalaki nila ang kanilang sarili ng may dangal.

b) Bilang kabataang Pilipino, ano ang maihahandog gamit ang sariling

pamamaraan, upang maging dangal ka ng bansa?

Sa ngayon, ang aking maihahandog sa bansa natin ay pagbutihan ang

ating pag-aaral upang maipakita ang aking pasasalamat sa taong
bayan na ang knilang scholar ay ginagawa ang kanilang makakakay
upang maging isang Mabuti at matagumpay na mamamayan upang
makaulong din sa mga kabataan at mamamayan ng ating bansa.

HULING PAGSUSULIT

I. Modipikadong Tama o Mali. Isulat ang titik T kung tama ang pahayag.
Kung mali ang pahayag, bilugan ang maling bahagi nito at isulat ang
wastong sagot sa patlang.

_______T_______ 1. Ang Batas Rizal ay magsisilbing haligi na siyang

magbibigay kasiguruhan sa mga Pilipino at sa mga
susunod na henerasyon na pangangalagaan ang
pinagsikapang kalayaan at dalisay na diwa ng
nasyonalismong inialay ng ating mga bayani.
_______T_______ 2. Ang pahayagang La Solidaridad, na pinamatnugutan ni
Antonio Luna, at ang El Heraldo de la Revolucion sa
ilalim ng pamahalaan ni Pangulong Aguinaldo ay
naglabas ng dagdag na sipi bilang paggunita sa
kamatayan ni Jose Rizal.
_______T_______ 3. Ayon sa tala, maraming pumili kay Marcelo H. del Pilar
ngunit ito ay kanilang binago ayon kay Dr. H. Otley
Beyer, sa kadahilanang higit na naging madula ang
buhay at kamatayan ni Rizal, lalung lalo na ang pagiging
martir niya sa Bagumbayan.
Board of National Ang Commission on Higher Education ay siyang
Education magtatakda ng kasapatan ng bilang ng mga aklat ni
4. Rizal, depende sa bilang ng mag-aaral ng paaralan,
kolehiyo at unibersidad.
Batas Republika Blg. Ipinagbabawal ng Kautusan Blg. 247 s. 1994 ang
229 (1948) 5. sabong, karera ng kabayo at Jai alai sa ika-30 araw ng
Disyembre kada taon at bumuo ng lupon para manguna
sa tamang pagdiriwang ng araw ni Rizal sa bawat bayan
at lungsod sa tamang kadahilanan.

II. Hanapin at bilugan ang sagot sa kahon. Isulat ito sa patlang. Ang mga
salita ay maaaring pababa, pahalang, o palihis.

P I O V A L E N Z U E L A J E
M J D E N G U E I J V E D O M

A A H E N R Y C L A Y I D E I

L R C M P R A L C I Z N O A L
A E S O C R O D R I G F H J I
T O C S G R E C T O N T L L O
N M B E O J O S E L A U R E L

Q A R G S R C A Y E T A N O A

D E C O R O S O R O S A L E S

W I L L I A M B E R N A R D R

1. Ito ang sakit na ikinamatay ni Graciano Lopez-Jaena.

- Depresyon
2. Siya ay nagsilbing Commissioner ng Finance and Justice ng Philippine
Commission. Siya ay kasapi ng lupon na pipili sa pambansang bayani.
- Henry Clay Ide
3. Siya ang isa pang senador na naghain ng Panukalang Batas 438.
- Jose Laurel
 4. Siya ang isinugo ni Andres Bonifacio upang mabatid ang panig ni Rizal
hinggil sa pinaplanong paghihimagsik.
- Pio Valenzuela
5. Siya ay isang senador na may kapatid ng arsobispo. Isa siya sa mga
tumutol sa Panukalang Batas 438.
- Decoroso Rosales

III. Isa-isahin ang mga hinihinging sagot sa ibaba.

A. Pamantayan sa pagpili ng pambansang bayani:

1. Isang Pilipino
2. Namayapa na

3. May matayog na pagmamahal sa bayan

(nagpapakita ng nasyonalismo)

4. May Mahinahong Damdamin (Calm disposition)

B. Dalawang nobela ni Dr. Jose Rizal:

5. Noli Me Tangere
6. El Filibusterismo

C. Mga Bayani ng Lahi na pinagpilian na hiranging pambansang bayani:

7. Marcelo H. Del Pilar

8. Antonio Luna
9. Graciano Lopez-Jaena
10. Emilio Jacinto