El Filibusterismo

Jose Protacio Mercado y Alonzo Realondo

Unang Tagpo

Setting: Sa Ibabaw ng Kubyerta

(Lights on: 3 Yellow, 3 Red).

Musika: Kakantahin ang “Anak ng Ilog Pasig” ng mga tauhan.

Donya Victorina: Ano ba naman ito? Kay bagal – bagal ng takbo ng Bapor. Wala na bang ibibilis ito
kapitan? Tsk tsk tsk tsk… Bibilis sana ang takbo ng Bapor kung wala ang mga kasko at mga bangka ng
mga Indio. Nakasisira sa ganda ng
Kalikasan ang mga Indio na nagsisipagligo at nagsisipaglaba. Dapat ay walang mga Indio sa pampang,
dapat ay walang Indio sa Lipunan, dapat ay walang Indio sa alinmang bahagi ng sandaigdigan. (Hihinto
sa pagsasalita ang Donya dahil sa pagkapahiya sa dahilang walang pumapansin sa kaniya).

(Mahabang katahimikan. Si Ben Zayb ang bumasag sa nakabibinging katahimikan).

Ben Zayb: Ang katalinuhan ng mga syentista ang gusto kong bigayan ng pagpapahalaga. Kung walang
mga ekspertong syentista, wala tayong pag – unlad Padre Camorra at lagi nang magtatatakbo ang mga
marinero sa silangan at kanluran upang itusok lamang ang tikin sa buhanginan.

Padre Camorra: Magtigil ka Ben Zayb! Kailangan lang ng mga mamamayan ang sapat na karanasan
kung paano mapapaganda ang Ilog Pasig. Hindi na kailangang magpunta sa eskwela upang mag – aral sila
ng syensiya!

Ben Zyab: Diyan ako hindi hanga sa iyo Padre Camorra. Kailangan ang matalinong isip sa pagtugon ng
mga problema. Dapat mong isiping malaking suliranin ang liku – liko at mabuhanging Ilog Pasig.

(Sisisngit si Padre Salvi sa usapan)

Padre Salvi: Teka, teka, teka, huwag kayong maggiriang parang mga manok sa sabungan at baka kayo ay
magkasakitan. Kaunting lamig ng ulo. Kaunting pag – unawa sa iba‘t ibang punto de vizta Ben Zayb,
tama si Padre Camorra, anong syenti – syentista? Anong tali – talino? Simpleng karanasan lamang ang
dapat na — (puputulin ni Ben Zayb ang pagsasalita ni Padre Camorra).

Ben Zayb: Putris na! napakalaking problema, sasagutin ng simpleng karanasan? Nahihibang na ba kayo
Padre Salvi?

Simoun: Mga simpleng problema yan na nangangailangan lang ng lohika mga kasama. Ang lunas ay
napaka dali , at sa katotohanan ay di ko alam kung bakit wala ni sinuman ang nakaisip nito. Humukay ng
isang tuwid na kanal buhat sa bunganga ng ilog hanggang sa labasan at paraanin sa Maynila, magbukas
ng isang bagong ilog sa pamamagitan ng paggawa ng kanal at sarhan ang dating ilog Pasig. (Ang mga
nakatingin sa kanya ay pawang mga nagtataka).
Don Custodio: Ngunit saan kukuha ng ibabayad sa manggagawa?
Simoun: Walang magugugol, Don Custodio, dahil mga bilanggo ang gagawa.
Don Custodio: Walang sapat na bilanggo!
Simoun: Kung gayo‘y piliting gumawa ang mga mamamayan, bata man o matanda!
Don Custodio: Kaguluhan lamang ang ibubunga niyan!
Simoun: (Tatalikod) Mga kaguluhan, ha! ha! Nag-alsa na ba kahit minsan ang bayang Ehipto? Nag-alsa
na ba ang mga bilanggong Hudeo laban sa banal na si Tito? Tao kayo, akala ko‘y lalo kayong
nakauunawa sa kasaysayan!
Don Custodio: Ngunit ang iyong mga kaharap ay di mga Ehipsyo ni Hudeo. At ang lupaing ito ay hindi
miminsang naghimagsik, sa mga panahong ang mga tagarito ay pinipilit na maghakot ng malalaking
kahoy upang gawing mga daong, kung hindi dahil sa mga pa — (Puputulin ni Simoun ang sasabihin ni
Don Custodio)
Simoun: Ang mga panahong yaon ay malayo na, ang mga pulong ito ay hindi na muling maghihimagsik,
bigyan man sila ng lalong maraming gawain at patawan man sila ng lalong mataas na buwis.
(Nang makaalis si Simoun).
Don Custodio: Isang mulatong Amerikano!
Ben Zayb: Indiong Ingles!

(Lights off).

Ikalawang Tagpo

Setting: Sa Ilalim ng Kubyerta

(Lights on: 3 Yellow. 3 Red, 3 Blue).

Kapitan Basilio: Kamusta na ang kalagayan ni kapitan Tiyago?

Basilio: Tulad ng dati, ayaw pa rin niyang magpagamot at ngayon po ay inutusan akong pumunta sa San
Diego upang tingnan ang mga paupahang bahay nito.
Kapitan Basilio: (Pailing na sumagot) Noong mga bata pa kami nila Kapitan Tiago, wala pa ang droga na
iyan. Hindi ko rin lubos maisip kung saan ba nagmula ang masamang gamot na iyan. (Sisingit sa usapan
si Isagani).
Isagani: Mawalang galang na po, ngunit ang opyo ay isang uri po ng halaman. Ito ay hindi isang gamot
na katutuklas pa lamang, at hindi rin isang halamang katutubo pa lang sa ganitong kapanahunan, hindi ba,
Basilio?
Basilio: Sang-ayon ako sa sinabi mo kaibigan. (Palihim na napangiti sa sinabi ng kasama)
Kapitan Basilio: Sa pagkakatanda ko, mayroon ngang opyo noon. Tama meron nga! Ngunit ito‘y hindi
gaanong napapansin dahil abala ang marami sa pag-aaral. Maiba ako, kamusta na nga pala ang itinatatag
ninyong Akademya ng Wikang Kastila?
Basilio: Mabuti naman po, nakahanda na po ang mga guro at ang paaralang
gagamitin Kapitan Basilio: Palagay kong di matutuloy iyon dahil tututulan ni
Padre Sibyla.
Isagani: Matutuloy po sapagkat hinihintay na lang po namin ang permiso pagkatapos na makipagkita ni
Padre Irene kay Kapitan Heneral. Niregaluhan namin ng dalawang kabayong kastanyo at nangakong
tutulungan niya kami.
Kapitan Basilio: Saan kayo kukuha ng pera?
Isagani: Aambag ang bawat eskwela, ang mga guro ay hati sa Pilipino at Kastila. Ang kagamitan naman
ay handog ng mayamang si Macaraig at ang isa sa kanyang bahay.
Kapitan Basilio: Mabuti kung ganoon. Sana‘y magtagumpay kayo sa inyong plano. Paano, mauna na ako
sa inyo.
Kailangan ko ng pumunta sa itaas. Maiwan ko na kayo. (Aalis si Kapitan
Basilio) Basilio: Maiba nga ako, ano nga pala ang sabi ng iyong tiyo
tungkol kay Paulita?
(Napangiti lamang si Isagani).
Basilio: Teka, kaibiga, (Natatawa) tila yata ikaw ay namula nang ating mapagusapan ang iyong
kasintahan! Ang umiibig nga naman! Sabagay ay talaga namang kaibig-ibig ang iyong kasintahan,
maganda na‘y mayaman pa. Kaya lang ay...
(Bibitinin ang sasabihin)
Isagani: Kaya lang ay ano? (Kinakabahan at umarko ang kilay).
Basilio: Teka, wag kang kabahan... ang gusto ko lamang sabihin ay kaya lang, lagi niyang kasama ang
tiya niyang ubod ng sungit (Bubulong ngunit malakas pa rin) Palibhasa‘y matanda na!
Basilio at Isagani: Hahahahaha!!!!
(Mahinang usapan).
Isagani: Alam mo ba Basilio na pinakiusapan ako ni Donya Victorina na hanapin ang kanyang esposo na
si Don Tiburcio?
Basilio: Pumayag ka naman dahil mahal mo si Paulita?
Isagani: Pero alam mo bang sa bahay ng tiyuhin ko nagtatago ang kaniyang esposo?
Basilio: Totoo ba ang sinasabi mo?
Isagani: Oo. Kaya nga ayaw niyang umakyat sa taas dahil alam niya na kapag pumunta siya doon ay
tatanungin siyang sigurado ni Donya Victorina
(Dumating ang mag-aalahas na sa Simoun at nakisalo sa usapan nang dalawang binata).
Simoun: Magandang araw sa inyo. Maaari ba akong makisali sa usapan ninyo? Tila kayo‘y
nagkakatuwaan. Basilio, ikaw ba ay pauwi na at magbabakasyon?
Basilio: Ganoon na nga po Ginoong Simoun.
Simoun: At sino naman ang iyong kasama? Kababayan mo ba siya?
Basilio: Hindi po Ginoo, ngunit magkalapit lamang ang aming bayan. Bakit Ginoo, hindi pa po ba kayo
nakakarating sa bayan nila?
Simoun: Sadyang hindi ako nagtutungo sa mga lalawigan dahil ang mga tao doo‘y hindi naman bumibili
ng mga alahas, sa aking palagay ay dahil sa mahihirap ang mga tao doon.
(Magsasalita si Isagani na medyo iritable).
Isagani: Sadyang hindi lamang kami bumibili ng mga gamit na hindi naman namin kailangan.
(Ngumiti ng pilit si Simoun ngunit bakas ang kanyang galit, ipapakita ang dalang serbesa).
Simoun: Bueno heto saluhan niyo na lamang ako sa pag-inom ng serbesa
Basilio: Salamat Ginoo, ngunit hindi kami umiinom ng alak
Simoun: Hindi umiinom? sabi nga ni Padre Camorra masama raw ang puro tubig ang iniinom.
(gumuhit ang inis sa mukha ni Isagani).
Basilio: Kung tubig lang ang iniinom ni Padre Camorra ay wala sigurong tsismis silang maririnig.
Isagani: Hindi tulad ng alkohol, ang matabang na tubig ay nakamamatay ng apoy. At kapag tubig ay
nagalit, iyon ay maaring lumawak at maging dagat na handang magwasak at pumatay, kapag iyon ay
pinainit at naging singaw ay handang tumunaw.
(Natigilan si Simoun at halatang namangha, tinignan ni Basilio ang dalawa saka siniko si Isagani)
Basilio: Ipagpaumanhin ninyo Ginoong Simoun, kami‘y mauuna na sa inyo. Ang tiyo ng aking kasama ay
naghihintay na sa amin doon sa may dakong hulihan.
Simoun: Walang anuman. Pangarap, Basilio pawang mga pangarap!
(Nang makaalis si Simoun).
Basilio: Napakatapang mong sumagot kay Don Simoun.
Isagani: Ang taong iyan ay nakapanghihilakbot! Halos
kinakatakutan ko! Basilio: Siya ang tinatawag na
―Kayumangging Kardinal!‖
Isagani: Kardinal?
Basilio: Kamahal-mahalang itim kung siya mong ibig. Si Don Simoun ang sanggunian ng
Kapitan Heneral! (Sa kabilang banda).
Kapitan: Padre Florentino hinihintay na kayo sa itaas.
Padre Florentino: Hayaan ninyo, at susunod na ako. May kakausapin lang ako. Ako‘y papanhik na rin.
Kapitan: Padre Florentino! Halina sa itaas! Naroon sina Padre Camorra at Padre Salvi!
Padre Florentino: Salamat Kapitan sa inyong pagtawag, subalit… (Nag – aalangan).
Kapitan: Kung hindi kayo papanhik sa kubyerta ay iisipin ng mga prayleng ayaw kayong makisalamuha
sa kanila Padre Florentino: Ako‘y susunod na lamang. Kakausapin ko lamang muna ang aking
pamangkin na si Isagani at ako‘y may ihahabilin saglit sa kaniya. (Lalapitan si Isagani) Isagani, huwag
kang aakyat ng kubyerta habang ako‘y naroroon, baka magpakalabis na tayo sa kagandahang loob ng
Kapitan! At ayokong isipin ng mga tao ang ganoong bagay sa atin. Isagani: Opo! (Pag-alis ni Padre
Florentino) Hindi iyon ang tunay na dahilan. Ang totoo‘y ayaw niyang makausap ko si
Donya Victorina!

(Lights off).

Ikatlong Tagpo

Setting:Sa Ibabaw ngKubyerta

(Lights on: 3 Yellow, 3 Red, 3Blue).

(Sumungaw ang ulo ni Simoun sa may hagdanan).

Don Custodio: (Pasigaw na anunsyo) Ano, saan naman kayo nagtago? Hindi ninyo nakita ang bahaging
pinakamainam sa paglalakbay.
Simoun: Ay naku! Hindi ako nagtatago. Nakakita na ako ng mga ilog at tanawin. Ang may kabuluhan
lamang sa akin ay yaong may mga alamat!
Kapitan: Kung sa alamat lang din naman ang pag-uusapan, mayroon din niyan ang ilog Pasig. Nariyan
ang Alamat ng
Malapad na Bato, batumbuhay na sagrado na sinasabing tahanan ng mga espiritu. Dito rin daw nagtatago
ang mga bandido na humaharang at nagtataob sa mga bangka na nagagawi doon bago pa dumating ang
mga kastila. Nariyan din ang Alamat ni Doña Geromina na... na... umibig ng tapat at walang hanggan sa
isang lalaki ng pinangakuan siya ng kasal. Hinintay niya ito ng matagal. Nariyan rin ang Alamat ni San
Nicolas, isang Intsik ang namamangka nang siya ay atakihin ng demonyo na nagkatawang Buwaya. Nang
matakot ay natawag niya ang pangalan ni San Nicolas at naging bato ang demonyo. At ang huli ay ang
alamt ng Pili —
Padre Sibyla: (Nagmamalaki at nag-halukipkip) Lahat ng tao ay nakakaalam niyan!
Doña Victorina: Ngunit padre hindi ko pa alam ang alamat na iyon?
Ben Zayb: Siyanga! Ano ba ang tungkol sa kwentong iyon padre?
Padre Sibyla: (Naglakad ng kaunti at tumanaw sa malayo, inalala ang mga pangyayari) Sabi nila may
isang estudyante
—
(Puputulin ang sinasabi ni Padre Sybila).
Ben Zayb: Mawalang galang, ngunit Kapitan, alam ba ninyo kung saang dako ng lawa napatay ang isang
nagngangalang Gueverra, Navarra o Ibarra?
Doña Victorina: Ibarra, Crisostomo Ibarra iyon ginoong Ben Zayb (Pinalo ng pamaypay si Ben Zayb).
Siyanga pala! Saan nga ba, Kapitan? May naiwan kayang bakas sa tubig?
(Natahimik ang kapitan at napukol ang tingin ng lahat sa kanya)

(Musika: Kagimbal-gimbal )

Kapitan: (Itinuro ang isang direksyon at napukol ang tingin ng lahat kay Simoun) Hindi sa kanya!
Doon…tumingin kayo sa malayo. (Sabay tingin ng lahat sa malayo). Ayon sa mga kawal na tumugis kay
Ibarra, nang malapit na siyang masukol, ay tumalon at sumisid. Sinasabing may mga dalawang milya ang
kanyang nalalangoy at sa minsang litaw ng ulo niya sa tubig ay inulan siya ng bala. Doon sa malayo ay
nawala na siya sa kanilang paningin, ngunit ang tubig sa mga dakong iyon ay nagkulay-dugo. Ngayo‘y
hustong labintatlong taon na ang nakakalipas simula nang iyan ay mangyari.
Ben Zayb: Kung gayon, ang kanyang bangkay ay... (Nabitin ang salita).
Padre Sibyla: Nakasama sa bangkay ng
kanyang ama! Padre Salvi: Hindi ba‘t isa rin
siyang filibustero?
Ben Zayb: Iyan ang tinatawag na napakamurang paglilibing, hindi ba Padre Camorra?
Padre Camorra: (Patawang sumagot) Lagi ko ngang nasasabi na ang mga filibustero ay hindi
maaasahang magkaroon ng marangal na libing.
Ben Zayb: (Nabaling ang pansin kay Simoun) Ngunit ano ang nangyayari sa inyo, Ginoong Simoun?
Nahihilo ba kayo? Kayo pa naman na datihang manlalakbay! Kayo ba ay nalulula sa ganitong halos
patak lang ng tubig ang laman?
Kapitan: Dapat ninyong malaman na hindi ninyo maipaparis sa isang patak ng tubig ang lakbaying ito.
Ang lawang ito ay higit na malaki sa alinmang lawa sa lahat ng lawa sa España pagsama-samahin man.
Nakakita na ako ng mga sanay na mandaragat na nangahilo rito.
Doña Vicorina: Ginoong Simoun, mabuti pa‘y bibigyan ko kayo ng gamot upang maalis ang inyong
pagkahilo. Paulita paki abot mo nga sakin ang langis.
Paulita: Tiya hindi niyo po nadala.
Doña Victorina: (Hinila si Ginoon Simoun) Kung gayon sumama kayo sa akin at mayroon akong
Bonamine sa aking bagahe.

(Lights off).
Ikaapat na Tagpo

Setting: Sa Bahay ni Kabesang Tales

(Lights on: 3 Yellow, 3 Red).

Musika: Mahinahong maaliwalas na tugtog.

Huli: (Nagwawalis) Kuya sa iyong palagay, ako kaya‘y makakapag-aral din sa Maynila tulad mo?
Tano: Aba oo naman. (Lumabas ng bahay si Tales at Tata Selo, lumapit si Huli at Tano
kay Tales) Tano: Ama, si Huli? Kailan kaya siya makakapunta nang Maynila upang
mag-aral?
Huli: Kuya... (Nag aalangan).
Kabesang Tales: Sa isang taon. Magsaya ka nang mahaba at mag-aaral ka na sa Maynila katulad ng mga
dalaga sa bayan. Huli: Talaga ama?! (Niyakap ang ama).
Tano: (Nang aasar na tono). Alam mo ama iniisip na niya si Basilio sa mga oras na ito at ang pangako sa
kanya nito na pakasal sa kanya...
Huli: (Pinandilatan Tano) Kuya naman. (Sabay takbo ni Tano, hinabol siya ni Huli)

(Pagkaalis ng magkapatid).

Kabesang Tales: Maganda ang ani natin ama. (Nag – aalala. Napabuntong hininga).
Tata Selo: Maganda? Ngunit ano ang iyong ipinag-aalala?
Kabesang Tales: (Naglakad upang tanawin ang lupain) Ang mga prayle ama. (Bumuntong hininga)
Tata Selo: Magpaumanhin ka! Ipagpalagay mo na ang iyong salapi ay nahulog sa tubig at sinakmal ng
malaking buwaya at ang kanyang mga kamag-anak ay sumama sa kanya.
Kabesang Tales: Ngunit ama sila ay umaabuso na!
Tata Selo: Magpaumanhin ka!

(Dumating si Padre Camorra kasama si Padre Salvi at mga Guwardiya Civil)

Padre Camorra: Telesforo! Mabuti at nandito ka!

Kabesang Tales: Magandang araw Padre ano po ang naparito ninyo?
Padre Camorra: Kailangan mo nang magbayad nang buwis! Ang buwis ay dalawandaang piso!
Kabesang Tales: Dalawandaang piso?! Ngunit iyon ay napaka laki naman.
Padre Salvi: Kung hindi magbabayad ibigay sa iba ang tungkulin ng paglilinang dito!
Padre Camorra: Tama! Kung hindi ka magbabayad ang lupain ay ipalilinang ko na lamang sa aking
kasambahay. Matagal na din siyang naging tapat na maninilbihan sakin.
Kabesang Tales: Ako ang nag-hirap na mag-tanim at mag-ani dito. Ibinuhos ko ang pawis at dugo ko
upang maiahon sa hirap ang pamilya ko.
Padre Camorra: Ngunit hindi sa iyo ang lupang nililinang mo!
Padre Salvi: Ito ay pag-aari ng korporasyon.
Kabesang Tales: Pag-aari? May kasulatan ba kayo na nag-papatunay na sa inyo ang lupang ito?
Padre Camorra: Meron!
Kabesang Tales: At nasaan naman iyon?!
Padre Salvi: At bakit mo kailangan makita?
Kabesang Tales: Hindi ako magbabayad ni kalahati ng buwis hanggat wala akong nakikitang katibayan
na inyo nga ang lupang ito.
Tata Selo: (Bumulong sa anak) Anak huwag ka nang magmatigas.

(Bumalik ang magkapatid, tumabi sa kanilang Lolo).

Padre Camorra: Hindi ba‘t tama ang iyong ama, Telesforo? Wala kang mahihita kung patuloy kang
mag-mamatigas.
Kabesang Tales: Handa akong makipag-usapin maipag-laban lamang ang karapatan namin! (Bahagyang
lumapit upang sugurin ang dalawang prayle, pinigilan ng mga Guwardiya Civil si Tales na sugurin ang
mga prayle at tinutukan siya ng riple).
Padre Camorra: (Bumaling sa mga Guwardiya Civil). Qué barbaridad! Kunin ang anak na lalaki at
gawing Guwardiya Civil
(Pinalo ng riple ang ulo ni Tata Selo at hinila si Tano).
Huli: Bitiwan niyo siya! Ama!!
Kabesang Tales: Hindi! Wag ang aking anak!
Tano: Ama! Huli! Aaahhh! (Aalis ang mga Pari at Guwardiya Civil)

(Bumalik ang mga Guwardiya Civil at sinabi kay Huli).

Guwardiya Sibil: Limang daang piso ang hinihingi ng aming pinuno! Kung hindi‘y mamamatay ang
iyong ama, binibini.
Huli: (Sa sarili). Saan ako kukuha ng limang daang piso? Ang mga alahas! Liban lamang itong Agnos.
Handog ito sa akin ni Basilio! (Hahalikan ang Agnos, isusuot ang Agnos) Ngunit ito‘y hindi sapat. Tama!
Mamamasukan muna ako kay
Hermana Penchang bilang utusan.

(Lights off).

Ikalimang Tagpo

Setting: Sa Plaza

(Lights on: 3 Red, 3 Blue, 2 Yellow).

Musika: “Kumukuti – kutitap”

Kapitan Basilio: Pupunta kami Senyor Simoun. Makakaasa kayong pupunta kami sa Tiani. Pero
siguraduhin ninyong masisiyahan kami sa mga alahas ninyo! Patunayan niyo na kayo lamang ang mag –
aalahas na tinitingala sa buong mundo. Sayang kung pabubulaanan niyo lamang ang mga papuring
ibinibigay sa inyo.
Alferes: Sisikapin ko hong pumunta, kailangan ko ng isang relo, ngunit kung ako ay maging abala ay
pakikiuasapan ko na lang si Kapitan Basilio na ako ay kaniyang pilian na lang sa mga koleksiyon ninyo.
Heto po ang bayad ko. (Tangkang iaabot ang pera kay Kapitan Basilio ngunit ito ay kaniyang
tatanggihan).
Kapitan Basilio: Huwag na po tinyente. Regalo ko na lang po sa inyo ang relo. Itago niyo na lang ho ang
pera.
Alferes: Hindi niyo maaaring hindi po tanggapin ang bayad na ito. Mapapahiya po ako dito.
Kapitan Basilio: Magagalit ako sa inyo kung ngayon nyo ako babayaran sa harap ng ating mga kaibigan.
Hayaan ninyong magtuos tayo pagdating na ng alahas sa inyong kwartel.

(Sumingit sa usapan si Padre Salvi).

Padre Salvi: Gusto kong magpabili rin sa inyo Kapitan Basilio, isang magandang pares ng hikaw ang
ipakikikuha ko sa inyo. Pagdating na po sa kumbento babayaran ko.

(Si Basilio sa sarili habang naglalakad pagkatapos mapakinggan ang usapan).

Basilio: Napakatuso! Pinagtubuan niya lahat ng tao! Kung totoo ang mga balita, nakukuha niya raw sa
kalahati lang ang tunay na halaga ng mga alahas na ipinagbibili niya. Nangangahulugan na siya ay
tumutubo ng sobra – sobra. Nakakalungkot isiping ang mga katulad niyang mga dayuhan ang kumikita.

(Pagkarating sa bahay ni Kapitan Tiyago, kausap ang kawaksi).

Basilio: Matagal – tagal din akong nawala rito. Ano ang maibabalita ninyo?
Kawaksi: Dalawa raw po sa mga manggagawa ang ikinulong. Isa raw dito ay ipinatapon. Nabalitaan niyo
po bang araw – araw ay may napi – pesteng kalabaw?
Basilio: Wala po ba kayong medyo may magandang ibabalita sa akin? Yung may kinalamn sa ating
bayan?
Kawaksi: May kinalaman sa bayang ito? Sa San Diego ba ika niyo? Isang kasama po natin ang
sumakabilang buhay.
Yung matandang namamahala sa kagubatan. Balitang ayaw daw pong payagan malibing ang pobreng
matanda. Basilio: At bakit daw?
Kawaksi: Mayaman daw po si Kapitan Tiyago na amo nito. Kailangan daw ang sementeryong
paglilibingan at ang mga ritwal na isasagawa sa Simbahan.
Basilio: Hindi mahalaga sa akin ang bangkay na iyan. Kailangan ko iyong namatay sa sakit upang
maoperahan at mapag – aralan. Wala ka na bang ibang maibabalitang iba maliban sa tungkol sa mga
patay – patay?

Tagasalaysay: Malungkot na isinalaysay ng katiwala ang pagkakadakip ng mga tulisan kay Kabesang
Tales. Naalala ng binata ang kasitahang si Huli.

Basilio: Pinalungkot niyo ako sa balitang iyan.

(Pumasok sa kaniyang silid at humiga, subalit nasa isipan ang kasintahan, binuksan ang bintana at
tinanaw ang buong bayan na wari niya ay humihikbi sa kalungkutan).

Musika: (Kakantahin ni Basilio) “Malamig ang Simoy ng Hangin”

(Lights off).
Ikaanim na Tagpo

Setting: Sa Sementeryo

(Lights on: 3 Red, 3 Blue, 3 Yellow).

Basilio: (Umikot sa isang puno at naupo sa tabi nito at parang naiiyak, si Basilio sa kaniyang sarili).
Matagal na rin nang huling punta ko rito. Naaalala ko pa rin ang mga pangyayari, sariwa pa ang lahat sa
aking isip. Parang kailan lang ang mga sakit na sinapit ko. (Napatayo at napatingin sa isang ilaw na
papalapit) ano iyon?! Si Ginoong Simoun! Ngunit anong ginagawa niya dito sa libingan ng aking ina?
(Magkukubli si Basilio sa puno).
(Nakita niya si Simoun na naghuhukay nang kung ano at may katabing isang malaking kahon. Isang
pagbabalik tanaw ang nangyari kay Basilio: Sa paghabol niya sa kanyang ina noon, may labingtatlong
taon na ang nakakalipas, isang lalaking duguan at hindi niya kilala ang inabutan niya sa gitna ng gubat.
Dito‘y pinakiusapan siya nito na tulungang sunugin ang bangkay ng isang di niya kilalang lalaki.)
Basilio: (Ipinasyang magpakita sa mag – aalahas). Maaari ko po ba kayong matulungan, ginoo?
Simoun: (Gulat na liningon ni Simoun ang tinig at may kung anong huhugutin sa bulsa). Anong
ginagawa mo sa gubat na ito?
Basilio: Kung inyo pong magugunita, sa mismong pook ding ito tayo nagtagpo may labing tatlong taon
na ang nakakaraan. Sa aking palagay kayo po ang naghandog sa akin ng isang pakikiramay, ikaliligaya ko
kung ako‘y makatutulong naman sa inyo.
(Kinasa ang rebolber at itinutok kay Basilio).
Simoun: At sa tingin mo‘y sino ako? (Humakbang paurong).
Basilio: Isang taong ipinalalagay kong napakadakila. Isang taong ipinagpapalagay ng lahat, maliban sa
akin, na patay na at ang tinamong kasawian ay labis kong ipinagdaramdam.
Simoun: Isang nakamamatay na lihim ang iyong nalaman. Isang lihim na maaari mong ikapahamak.
Hindi mo ba naisip na dahil dito ay maaari kang masawi sa aking kamay? Totoong ako‘y naparito may
labing tatlong taon na ang nakakaraan, upang dakilain ang isang kaibigan na inilaan ang buhay para
ipaglaban ang karapatan ng mga Pilipino laban sa mga mapang-api. At ngayo‘y nagbalik ako upang
ipagaptuloy ang kanyang nasimulan. Hindi ko akalaing ang lason na naiwan ay lubusan ng kumalat sa
lipunan! At ang mga kabataan! Wala ng ginawa kundi sumunod! Magpa-alipin! Hindi pinakikinggan!
Basilio: Hindi Ginoong Simoun! Kung hindi dahil sa pag-aaral ng mga kabataan ng wikang Kastila ay
hindi tayo pakikinggan ng pamahalaan. At ang wikang ito ang magbubuklod ng tuluyan sa mga Pilipino.
Simoun: Isang pagkakamali! Hindi kailanman ito magiging wikang pambansa! Aanhin natin ang wikang
ito? Itatago lamang ng huwad na wikang ito ang ating mga karapatan! Ang ating mga pagkatao! Basilio:
Ginoong Simoun, mali ang inyong iniisip.
Simoun: At ano ang iyong mahihita kung ikaw ay makakapagtapos? Makikita mo bang masaya ang iyong
bayan? Makikita mo bang malaya ang mga tao? At ano, iyo na lamang bang hahayaan ang iyong ina at
kapatid na mabulok sa ilalim ng lupa na tinatapakan ng mga taong siya mismong pumatay sa kanila?
Basilio: Ano ang nais ninyong gawin ko Ginoong Simoun? Kaya ko ba silang ipaglaban gayong ako
mismo ay wala! Isa lamang akong hamak na estudyante, wala sa buhay. Hindi maaaring hukayin ang
aking ina at iharap sa hukuman ang kanyanng bangkay at pagkatapos ay mangbintang nang kung sino-
sinong kastila.
Simoun: Katulad ko ay may dapat ka ring singilin sa lipunan. Pinaslang ang kapatid mo at hindi nabigyan
ng katarungan ang pagkabaliw ng nanay mo. Kapwa tayo uhaw sa katarungan. Sa halip na wasakin natin
ang isa‘t – isa dapat lang tayo ay magkasama. Tama ka ako nga ang iyong nakita labingtatlong taon na
ang nakararaan. Sinundan ko ang isang matalik na kaibigan na inialay ang buhay para sa akin. Kung
papayag ka ay pumanig ka sa aking mga plano. (Ngunit umalis ng payapa si Basilio. Nanatili si Simoun
sa kanyang kinatatayuan.)
Simoun: Tama kaya ang aking ginawa? Bahala na! Mamamatay ang mahihina at matitira ang mga
malalakas! Kaunting pagtitiis na lang, malapit na akong magtagumpay. Kaunting tiis na lang.

(Lights off).

Ikapitong Tagpo

Setting: Sa Bahay ni Hermana Penchang

(Lights on: 3 Yellow, 3 Red).

Hermana Penchang: (Mabilis na dinadasal) Santo Dios Santo fuerte Santo inmortal Libranos señor de
la peste Y de todo mal.
Huli: (Nauutal-utal) Santo Dios Santo fuerte Santo inmortal Libranos señor de la peste Y de todo mal.
Hermana Penchang: (Binatukan si Huli) Hay naku bata ka! Hindi ko alam kung ano ang itinuturo sa iyo
sa bahay niyo at hindi ka marunong magdasal! (Mabilis na dinadasal) Santo Dios Santo fuerte Santo
inmortal Libranos señor de la peste Y de todo mal.
Huli: Pasensya na po.
Hermana Penchang: Paensya?! Hay naku! (Mabilis na dinadasal) Santo Dios Santo fuerte Santo
inmortal Libranos señor de la peste Y de todo mal. Sumagot ka nga! (Kinurot si Huli).
Huli: Aray, aray. Opo. (Nauutal-utal) Santo Dios Santo fuerte Santo inmortal Libranos señor de la peste
Y de todo mal. Hermana Penchang: Sabagay wala naman kasing babae sa bahay niyo! (Mabilis na
dinadasal) Santo Dios Santo fuerte Santo inmortal Libranos señor de la peste Y de todo mal.
Huli: (Nauutal-utal) Santo Dios Santo fuerte Santo inmortal Libranos señor de la peste Y de todo mal.
Hermana Penchang: Kapag hindi mo nakabisado ang dasal na iyan hindi ka patatawarin ng Diyos sa
iyong mga kasalanan. (Mabilis na dinadasal) Santo Dios Santo fuerte Santo inmortal Libranos señor de la
peste Y de todo mal.

(Lights off).

Ikawalong Tagpo

Setting : Sa Bahay ni Kabesang Tales

(Lights on: 3 Yellow, 3 Red).

(Inilatag ni Simoun ang mga kahon ng alahas niya).

Simoun: (Kinuha ang isang kwintas at inangat) Mayroon akong kwintas dito na dati ay kay Cleopatra.
Natagpuan ito sa mga Pirámide. Mayroon di akong mga singsing na dati ay pag-aari ng mga mambabatas
na Romano na natagpuan sa labi ng guho sa Cartago
Kapitan Basilio: (Humakbang at parang nangangarap) Marahil yaong ipinadala ni Hannibal matapos ang
digmaang Cannes.
Simoun: (Binalik ang kwintas at kinuha ang isang maliit na kahon) Nagdala rin ako ng mga mamahaling
hikaw na dating pag-aari ng mga babaeng taga-Roma na nakuha sa bahay liwaliwan ni Annio Mucio
Papilino sa Pompeya. (Ipinakita niya iyon kay Kapitan Basilio)
Kapitana Tika: Ginoong Simoun? Mayroon din ba kayong rosaryong nabendisyunan ng Papa?
Hermana Penchang: At mga bagay na nanggaling Roma at mga padebosyon?
Sinang: Na sabi ni Inay nagbibigay ng siguradong kapatawaran kahit hindi ka mangumpisal!

Kapitana Tika: (Kinurot ang tumatawang si Sinang) Sinang! Ano ka ba? Parang hindi ka dalaga!
Sinang: Inay naman.Masakit yun.
Simoun: Aaahh! Mayroon ako nang mga hinahanap niyo. (Binuksan ang isang kahon) Hayan ang mga
antigong alahas.
Ang singsing ay dating pag-aari ng Prinsesa de Lambelle, at ang mga hikaw sa dama ni Maria Antoinette.
Sinang: Aayyy! Ang gaganda! (Kinurot ni Kapitana Tika si Sinang) Aray! Inay naman

(Sa kalayuan ay nakatanaw si Kabesang Tales)

Simoun: Tignan ninyo, (Pilit na ipinatatanaw niya kay Kabesang Tales) ang isa lamang sa mga asul na
batong ito, na parang walang malay, at matahimik, malilinis na tila bituing nagmumula sa kalangitan,
kapag nairegalo sa tamang tao sa tamang pagkakataon, ang isang tao ay nakatitiyak na ng pagkabilanggo
ng kanyang kaaway, ang ama ng isang pamilya na nanggulo sa kapayapaan ng lahat. At sa isa pang maliit
na batong tulad nito, mapula, simpula ng dugo ng puso at pagkauhaw sa paghihiganti, singkinang ng luha
ng ulila, muling natamo ang kalayaan, naibalik ang ama sa tahanan, ang ama sa mga anak, at sa kanyang
asawa at ang buong pamilya‘y nailigtas sa miserableng hinaharap. (Tinapik tapik ang kahon) Mayroon
akong isang kahong katulad ng sa manggagamot na kinatataguan ng buhay at kamatayan, ng lason at ng
lunas, at sa pamamagitan ng isang dakot nito ay mangyayari kong paluhain lahat ng mamamayan sa
Pilipinas! (Lumapit kay Kabesang tales) Kayo wala ba kayong maipagbibili?
Kabesang Tales: Ang lahat ng alahas ng aking anak ay naipagbili na at ang natira ay wala nang gaanong
halaga. Sinang: At ang Agnos ni Maria Clara?
Kabesang Tales: Tama!
Sinang: Iyon ay isang laket na may brilyante at esmeralda, isinuot iyon ng matalik kong kaibigan bago
siya nagmongha.
(Sinundan lamang ni Simoun ng tingin ang palakad-lakad na si Kabesang Tales, kinuha ang laket at
ibinigay kay Simoun). Simoun: Ibig ko ang disenyo. Magkano mo ipagbibili? (Hindi umimik si
Kabesang Tales) Nagustuhan ko, ipagbibili mo ba ito ng limandaang piso? O ibig mong ipagpalit ng
ibang hiyas? Pumili ka (Tahimik parin) Limandaang piso? Limandaan!
(Kinuha ni Kabesang Tales ang laket at tinignan, sumesenyas ang mga kababaihan na ipagbili na niya ito
maliban kay
Hermana Penchang)
Hermana Penchang: (Lumapit upang tignan ang kwintas) Kung ako‘y itatago ko na lang iyang parang
relikya. Ang mga nakakita kay Maria Clara sa kumbento ay nagsasabing siya‘y payat na payat na, mahina
at halos hindi na makapagsalita kayat ipinagpapalagay ng lahat na siya‘y mamamatay na Santa. Mataas
ang pagtingin sa kanya ni Padre Salvi, siya ang padre compesor niya. Marahil iyon ang dahilan kung bakit
ayaw ipagbili ni Huli ang agnos at pinili pa niyang isanla ang kanyang sarili.
Kabesang Tales: Kung tutulutan ninyo ako ay pupunta lamang ako sa bayan upang isangguni sa aking
anak . Babalik ako bago dumilim.

(nagsialisan na rin ang mga tao, naupo si Simoun at naghintay)

(Close lights for 10 seconds)

(Open lights)

(kinuha niya ang lalagyanan ng rebolber niya ngunit isang sulat na lamang ang nakita niya at ang agnos ni
Maria Clara)

(Dim lights)

(Tinig: Ipagpatawad po ninyo, na sa sarili kong tahanan ay pinagnakawan ko kayo, ngunit

pangangailangan ang siyang nag-udyok sa akin. Ipinalit ko sa inyong rebolber ang laket na
pinagmimithian ninyo. Kailangan ko ang sandata sapagkat ako’y sasama sa mga tulisan. Ipinapayo ko sa
inyong umiba kayo ng landas sapagkat kung kayo’y mahulog sa aming kamay, sa dahilang wala na kayo
sa aking tahanan, ay hihingan namin kayo ng malaking tubos. --- Telesforo Juan de Dios)
Simoun: (Tumatawa) At sa wakas ay natagpuan ko rin ang aking tauhan. Hahaha! hahaha!
(Nagmamadaling nagligpit at umalis).

(Lights off).
Scene: Placido: (mapapasigaw) Ano ba?11 Hindi 'yon nakakatawa (nagtawanan ang mga estudyante)
Juanito: (nagpapanggap na si Padre Millan: may salamin at unan sa tiyan) Anong ipinagsisigaw mo
divan na parang babae??!! Placido: (nagulat kaya pasigaw na nakasagot) Magandang araw po Padre
Millon!!! Juanito: Galit ka ba?! Bakit ka sumisigaw! Hindi pa naman ako bingi!
Placido: Hindi naman ako galit ahlll (pasigaw)
Juanito: Hindi galit??? Eh bakit sinisigawan mo ako??1) Folto de respeto!!
Placido: Respeto?? Hindi nivo kailangan ng respetoll! Ang respeto ay hindi hinihingi kundi
pinaghihirapan kung gusto niyong respetuhin kayo, matuto kayong respetuhin ang ibong too!!!
Juanito: Pangahas kall Anong pangalan mo hal?
Placido: Placido! Placido Penitentel
Juanito: Placido Penitente? Mas mabuting Placido Disparatell
Placido: Tama na Padre! Wala kayong karapatang umalispusta ng kapwall (tatalikod at oalis kaya hindi
mapapansin ang pag-alis ng balatkayo ni Juanito bilang Podre Millon)
Padre Milion: Magandang umaga. (hindi marinig kayo nilokason) MAGANDANG UMAGA
Estudyante: Magandang umaga Padrell
Padre Milon: Bakit kayo sumisigaw hindi pa naman ako bingiti
Mga Estudyante:(nogtowanan dahil goyang goya ni Juanito kanina si Padre Millon/Hahahahahaha
Padre Millon: Halal Humanda sa isang talakayan! Ang leksyon natin ngayon ay tungkol sa elementong
bumubuo sa salamin. Sinong maaring makapagsabi ng komposisyon nito? (nolito ang natutulog no
Todeo) Hoy antukin!! Masyado kang tamad! Alam mo ba ang leksyon at ika'y natutulog na??!!
Tadeo biglang nahulog sa kinauupuan) Ah eh.. Ano po ba ang sinasabi niyo??
Padre Mallion: Tontoil Bakit ako ang tatanungin mo?? ( natawagan ang lahat)
Tadouro sa isang dokoj Ahli Padrelli Hinahanap po kayo ni Padre Fernandezi
Padre million: Huh77 Saan?? (umalis)
Macaraig: (tumayo at pumunta sa unahan) Sasamantalahin ko na ang pagkakataong ito upang tayo'y
makapag-usap. Kaninang umaga ay nakipagkita ako kay Padre Irene, at nabanggit niya sa akin na sa Los
Banos daw pinag-usapan ang lahat. Ang lahat daw ay tutol. Ngunit hinayaan na nila na ang Kataas-
taasang Lupon ng Paaralang Primarya ang mag-desisyon.
Pecson: Ngunit hindi naman kumikilos ang lupong iyan!
Macaraig: Yan din ang aking sinabi kay Padre Irene. Ang sabi niya'y si Don Custodio, isang sangguni
ng lupon ang magdedesisyon.
Pecson: Papaano kung laban sa atin ang desisyon?
Macaraig: Sinabi ko rin lyan kay Padre Irene at ang sabi niya sa akin ay ganito, "Malaki na ang atin
tiramo, nagawa na natin na ang ating kahilingan ay malumang sa isang kapasyahan. Sinabi ni Padre Irene
na kung tayo'y makikipagkilala kay Don Custodio ay magagawa nating hilingin ang kanyang pagsang-
ayon.
Sandoval: Sa papaanong paraan naman tayo makikipagkilala sa kanya?
Macaral: Dalawang paraan ang sinabi sa akin ni Parde Irene.
Pecson:hihllain ang gilid ng mata) Ang intsik na si Quiroga!
Sandoval:(gigiling) Ang mananayaw na si (sabay sabay sasabihin ang pangalan)" Pepay"!
Isagani: Tignan pa natin ang isang paraan. Maaari namang si Ghoong Pasta ang ating lapitan.
Sandoval: Ang abugadong hinihingian ng payo ni Don Custodio?
Isagani: Oo, siya nga. Isa siyang kamag-aral ng aking amain. Ang problema lang ay kung papaano natin
siya lalapitan upang pakiusapan si Don Custodio na paburan tayo.
Macaraig: Hindi ba't si Ginoong Pasta ay may kalaguyong isang mananahi.
Isagani: Wala na bang ibang paraan bukod sa paghahandog ng kanilang mga kalaguyo?
Juanito: Huwag ka na ngang maartel Isipin mo na lang ang kaginhawaang magagawa noon. Kilala ko
ang babae, si Matea.
Isagani: Hindi naman siguro masama kung atin munang susubukan ang mga paraang hindi mahalay
tignan. Kakausapin ko si Ginoong Pasta. Kung ako'y hindi magtatagumpay, tsaka natin gawin ang ibang
paraan.
Macaraig: Marahil ay tama si Isagani. Kung gayoon, hintayin natin ang resulta ng pakikipag-usap niya
kay Ginoong Pasta.
Tadeo: (ituturo ang ngipin) Ginoong Pasta? Pasta!!!
Mga Estudyante: Hahahahahahahaha
(close curtain)
Scene:
(open curtain)
(pumasok si Isagani sa opisina ni Ginoong Pasta)
(nagsusulat si Ginoong Pasta at lihim na tinignan si Isagani mula ulo hanggang paa)
Ginoong Pasta: Ikaw pala Isaganil Maupo ka. Kumusta na si Florentino? May kailangan ka ba?
Isagani: Maraming salamat po. Maayos po ang lagay ng aking amain. (notigil sandali)
Ginoong Pasta: Sige, magpatuloy ka...
Isagani: Marahil ay narinig niyo na ang tungkol sa balak naming mga estudyante na magpatayo ng
Akademya ng Wikang Kastila.
Ginoong Pasta: Ito ay isang bayan ng mga plano at panukala!
Isagani: Nais naming humingi ng tulong sa inyo upang mapakiling si Don Custodio sa amin.
Ginoong Pasta: Oot (napakamot sa ulo) Walang makakahigit sa akin pagdating sa pag-ibig sa tinubuang
lupa at paghahangad ng pagsulong, ngunit hindi maaaring sumulong ng ganun-ganon na lamang. Hindi
ko alam kung batid ninyo ang aking kalagayan, isang kalagayang maselan; marami akong pag-aan
kailangang kumilos na may lubos na pag-iingat...
Isagani: Hindi po maaaring hangarin naming ilagay kayo sa kagipitan. Ngunit kahit napaka-kaunti ang
nababatid ko tungkol sa batas, mga kautusang -hari, mga lathala at mga kapasyahang umiral sa ating
bayan, ay inakala kong hindi magkakaroon ng kaamaan ang makitulong sa mga adhikain ng pamahalaan.
lisa lamang ang aming layunin at sa paraan lamang kami nagkakaiba.
Ginoong Pasta: Diyan nga nariyan and suliranin, sa karaniwang sabi. Ang gumawa ng isang bagay na
laban sa kanyang mga panukala ay makasusugat.
Isagani: Inakala ko na ang pamahalaan ay dapat humanap ng matibay na saligan.
Ginoong Pasta:(itinaas ang nakayukong ulo) Binata, nararapat na iwanan sa isang tabi ang mga hakbang
na iyan, sapagkat mapanganib. Dapat pagkatiwalaan ang pamahalaan.
Isagani: Paumanhin! Naintindihan ko na ang nais ninyong sabihin... (may kung anong hinahanap si
Ginoong Pasta)
Isagani: Kung gayon... (tumindig no) Mauuna na po akol
Ginoong Pasta: Tsk tsk tsk (natigilan) Kaawa-awang binatal Ako man ay nagkaroon ng ganoong
kaisipan. Ang tagumpay ay hindi nagbibigay ng kapanatagan sa kaisipan. Ang bawat bansa ay may
sariling klima at mga sakit. Kaawa-awang binatal Kung lahat ay nag-iisip na gaya niya, ay hindi ko
sasabihing hindi... Kaawa-awang binatal Kaawa-awang Florentino!
(close curtain)
(scene)
(open curtain)
(nakaupo si Don Custodio at naghihintoy)
Don Custodio: (tingin ng tingin sa paligid at relo) Napaka tagal naman... may meeting pa ako
(sasayaw si pepay sa gilid)
(mapapalingon si Don Custodio at pinag-papawisan)
Pepay:(seductive na lalapit kay Don Custodio) Custodoni..... Custodoni... (ihihipan ang tenha ni don
custodio)
Don Custodio: Pumunta lamang ako dito upang sabihing huwag muna tayo magkita nagkakagulo ang
mga estudyante ngayon at baka ako'y paman-manan.
Pepay: Custodoni my labsss... ikaw naman eh..
(naka upo sila: lalayo si Custodio, lalapit si Pepay hanggang so tumayo si Custodio at mahulog si Pepay
so upuan)
Pepay:(totoyo ogod) Custodani naman eh... pa kiss nga... sige na.....!!! (hinila si Don Custodio at
kumandong)
Don Custodio: Ano ka ba baka naman may makakita sa atin (kunwari po pero yoyapusin din si Pepay)
Pepay: Custodoni... alam mo kasi namatay ang aking tiyahin at kailangan namin ng pampalibing
Don Custodio: Tiyahin? Hindi ba't tatlong taon nang patay ang tiyahin mo?
Pepay: Ayyy!! Yung kapatid pala nang tiyahin ko.... Sige na kahit 500 lang...
Don Custodio: Oh heto! Sanlibo wala akong barya eh...
Pepay: Salamat Custodio (hahalik kahit beso beso lang at biglang oalis)
Don Custodio: Pepay!!! Tignan mo iyon pera lang yata ang ipinunta sa akin.. tsk tsk tsk paano na ako
ngayon? (yuyuko at kukunin ang cellphone) Haha may reserba pa nga pala ako... si Matea! Ma-text nga
iyon
(close curtain)

SA TAHANAN NG HENERAL

Padre Camorra: Heneral! Ang anak na dalaga ni Kabesang Tales ay bumalik dito at hiniling ang
paglaya ng kanyang nunong may sakit! Ikatlong araw na siyang naparirito, siya'y isang kahabag habag na
dalaga Heneral: Hala! Sulatan mo ang tenyente ng guwardiya sibil upang palayain ang nuno ng dalagal
Hindi na nila masasabing tayo'y walang habag!
(close curtain)
Scene:
(open curtain)

PATUNGONG UNIBERSIDAD

Juanito Pelaez: Kamusta ang bakasyon, Placcido? Paano ka nag-aliw?

Placido Penitente: Ganoon, Ganito! Heheh at ikaw?
Juanito Pelaez: Napakabuti! Inanyayahan ako ni Padre Camorra ang kura ng Tianni ng siang hapunan.
Ang daming magagandang dalaga roon! Nakilala ko roon ang katipan ng estudyanteng si Basilio! Ang
pangalan niya ay Juli at napakaganda! Ngunit masungit din naman.
Juanito Pelaez: Oh kamusta ang bakasyon Isaganil
Isagani: Mabutil Mabutil
(Bababa sa karuwahe si Donya Victorina at Paulito)
(Ngingition ni Paulito si Isagani)
(close curtain)

NAGHANDOG NG HAPUNAN SI QUIROGA

Simoun: Ano Quiroga? Kamusta ang iyong negosyo?

Quiroga: Ah, Sinyo Simoun, mahilapl Mahilap! na an akien negosyo !
Simoun: Sukat na ang daing, Quiroga, iniligtas kita sa maraming opisyal na humihingi sa iyo ng perol
Pinautang ko sila upang ikaw ay hina bagabagin!
Quiroga: Pelo Sinyo Simoun, malami ang may utang sa akien na di ko na masingil. Wala din migay sa
akien Rubo kaya hinde niyo sila masisingil din.
Simoun: Kung gayo'y sapit mo na lang sila sa akin. Halika't sa silid tayo magusap. Kailangan kong
maipasok ang ang kahon ng mga baril at itago sa kamalig
Quiroga: Mapanganib iyon sinyo simount
Simoun: Hindi ka manganganib bahagyamant Ang mga baril na iyon ay unti-unting itatago sa mga
bahay bahay, pagkatapos ay gagawin ang paghahalughog at marami ang makukulong sa bilangguan!
Ngayon ikaw at ako ang makikinabang ng malaki sa pagsisikap na mapalaya ang mga bilanggo
nauunawaan mo ba ko Quiroga?
Quiroga: Siya siya. Basta huli malami tao, hah, sinyo Simoun... Utos Lekisa; hah?
(close curtain)

Scene:

(open tinayo ni Simoun sina Ben Zayb, Padre Camorra, Padre Salvi, Quiroga, Donya Victorina, Don
Custodio of Poulita na pumunta sa piyesto ng Quiapo)
Placido Penitente: Pelaez, Sino ang magandang dalagang iyon na kasama ni Donya Victorina?
Juanito Pelaez: lyon si Paulita Gomez na kanyang pamangkin. (Magkasama si Isagani ot Paulita sa likod
si Victorino)
Padre Camorra: Napakagandang dalagal At kasintahan pala niya'y aking estudyante!
Mr. Leeds: Ako si Mr. Leeds mga ginoo! Nais ba ninyong Makita ang espinghe? Kung gayo'y halina
kayo sa loob!
Ang kahong ito ay galling sa piramide ni khuful Noong una ko itong nakita ay may lamang abo at isang
putol na papel, at doon sa papel na iyon ay natuklasan ko ang katagang lubos na makapangyarihan! Sa
isang kataga ay bubuhayin ko ngayon ang alabok na laman ng kahon... DEMEROF!
Imuthis: Ako si imuthis! Isinilang ako nuong panahon ng Ameses at namatay noong pananakop ng mga
Persia ng panahon ng Cambyses! Sa paglalakbay ko sa Babylonia ay natuklasan ko ang lihim ng
mapagpanggap na haring si SMerdis Sa takot niyang ipamalita ko ang kanyang lihaim. Ipinanganyay niya
ako sa sa pamamagitan ng tulong ng mga paring chipsiyo! Noong panahong iyon, ang mga pari'y
makapangyarihan at siyang namamahalat Umibig ako noon sa isang dalagang anak ng paril Siya'y
minimithi rin ng pari ng Abydos at ang ginawa'y lumalang ng kaguluhan at sinangkalan ang pangalan kol
Ako'y nasakdal sa salang paghihimagsik Sa pagtakas ko ako'y hinabol at pinaguusig hanggang ako'y
mapatay ssa lawal Buhat sa kabilang buhay ay nakita ko ang tagumpay ng pagparaya't panlilinlang!
Nakita kong pinaguusig gabi't araw ang dalaga kong inibig sa templo ni isis, 51 Philael Tinutugis siya ng
pari ng Abydos na walang tigil(Tititig kay Padre Salvi) Ang tumutugis ay parang malaking bayakang
humahabol sa isang munting kalapatil Baliw sa takot at pagtitiis ang kaawa- awang dalagal Ah, Pari ng
Abydos, nabuhay akong mull upang isiwalat ang iyong kabuktutan! PARI NG ABYDOSI
MAMAMATAYI KAPASTANGAN SA KABANALAN! MAPANIRANG PURI! HAHAHAII
MAMAMATAY!!! MAPANIRANG PURI ISINASAKDAL KITA LAPASTANGAN SA
KABANALANI! HAHAHAH!
(Mahihimatay si Padre Salvi)
(Close curtain)

Scene:

(open curtain)
Simoun: Kamusta na si Kapitan Tiago?
Basilio: Mahina nag pulso, walng ganang kumain, Kumalat na ng tuluyan ang lason sa kanyang katawan.
at bukas ay wala nang mga unibersidad, wala ng mga mag-aaral at magpapahirap. Naparito ako dahil sa
dalawang bagay ang kamatayan mo o ang iyong kinabukasan. Sa panig ng umaapi sa iyo o sa panig ng
iyong bayan?
Basilio: Sa panig ng umaapi o sa panig ng inaapi? Hindi ko alam.
Simoun: Magpasya ka! Kailangan mo nag mag-desisyon, dahil ako ang namumuno sa pagkakagulo.
Ipakikiusap ko sayo na samantalahin mo ang pagkakataon, Pamahalaan mo ang isang hukbo at tubusin
ninyo ang Sta. Clara. Kukunin mo ang isang taong tanging ikaw lamang ang nakakakilala bukod kay
Kapitan Tiago, si Maria Clara.
Basilio: Huli na kayo!
Simoun: Anong ibig mong sabihin?
Basilio: Si Maria Clara ay patay na!
Simoun: Patay? Hindi Papaanong nangyari ito?
Basilio: ika-anim ng hapon nang siya ay mamatay. Naparoon ako sa kumbento upang makibalita nang
sabihin nia sa akin ang lahat. Pagbalik ko ay isang liham mula kay Padre Salvi na ipinasabot kay Kapitan
Tiago ang dala ni Padre Irene. At dahil na rin sa sulat na ito kung kaya't nanangis ang Kapitan.
Simoun: Hindi maaari ito! Hindi pa siya patay! Buhay pa si Maria Claral ligtas ko siya ngayon!
Basilio: G. simoun, huminahon kayo. Wala na tayong magagawa liban sa tanggapin ang katotohanan
Simoun: Namatay siya nang hindi man lamang nalalamang ako'y buhay! Namatay siya nang hindi
nalalaman na ako'y nagbalik para sa kanyal
(At si Simoun ay umalis nang parang wala sa kanyang sarilMglalakad st. Maria Clara)
Basilio: Kaawa-awang tao. Labis siyang naghirap. Nagtiis siya ng napakahabang panahon para sa
kanyang nabig. At eto ang kanyang nakuhang ganti. Sadyang nakakapanghina nang damdamin.
(close curtain)

Scene:

(open curtain)
(nakaupo si Isagani sa isang medyo togang bangko)
(dumaan sina Poulita, Juanito at Doña Victorino)
Doña Victorina: (nakakapit kay Juanito at feel na feel ang dote nilo) kay ganda ng gabi. hindi ba Juanito
kay sarap maglakd sa ilalim ng buwan. Kung sana'y (lumapit kay Isogoni at pinalo ng pamaypay) Hoy
binata! Ano na ang balita sa esposo kong si Tiburcio Pilantod! Hindi ba't ikaw ang nahilingan kong
humanap sa kanya. Baka alam ng tiyuhin mo kung nasaan itol Aba'y sabihin niyo na kung buhay pa siya
o patay na... nang makapag asawa na muli ako (titingin kay Juanito at hihigpit ang hawak) (mukha
namang naasiwa si Juanito sa sinabi ngunit ngumiti na rin ito)
(lihim na hinahawakan ni Juanito ang kamay ni Paulita ngunit ito'y pumipiglas)
Isagani: Paumanhin señora ngunit wala pa rin po kaming balita tungkol sa inyong asawa (galit na
nakatingin Lay Juanito at Paulita)
Paulita: Siya nga naman tiya. Bigyan niyo pa ng oras si Isagani na kayo'y matulungan. Siya nga pala tiya
mauna na kayo ni Juanito kung maaari sapagkat nahulog ko yata ang aking abaniko (tinatago lang sa
likod) Doña Victorina: (pilit na sinisilip kung ano ang nasa likod ni Paulito) Mabuti pa siguro at mauna
na nga kami ng macho gwapitong binatang ito at magkasarilinan! Juanito!!! Come on babyll Come to
mama!! (hihlain si Juanito papalayo) Halika na nga kasi at baka magbago pa ang isip ng pamangkin ko at
hindi kita masolo.
Isagani: At bakit kasama mo na naman ang binatang iyon? Napapansin kong madalas kayong lumabas
ng magkasama, tila may hindi ka sinasabi sa akin. (tatalikod sa kasintahan at uupo sa bench)
Paulita: (oomuhin ang nobyo) Nagseselos ka ba mahal ko? Hindi ko naman nais na lagi siyang
makasama Ngunit si lagi siyang iniimbitahan ni Tiya Torina sa tuwing kami'y lalabas. (uupo so tabi ni
Isagani) Huwag ka nang magtampo sige na Gumawa naman ako nang paraan para tayo'y mapag-isa hindi
ba? upang makasama ka kahit saglit lang ay nagawa kong magsinungaling kay Tiya Torina.
(tatayo si tagoni ngunit nakatalikod pa rin kay Paulita)
Paulita: (siya naman ang tatayo at nakatalikod sa nobyo) Ikaw nga eh! Kanina ko pa napupuna na pinag-
masdan mo ang isang dalagang Pranses (palapit si Isagani na okmong magsasalita ngunit tumalikod din
nang mapansing paharap na ong kasintahan)
Isagani: Huwag mong ipasa sa akin ang sisi... at hindi ko alam ang sinasabi mo tungkol sa Pranses na
dalaga.
(lamingan si Poulito ngunit tumalikod din nang mapansing paharap na ong kasintahan)
Paulita: Kung gayon ay ako pala ang mall...
Isagani: (lalapit at yayakapin ang nobya) Paulita alam mo namang para sa iyo lamang ang aking mga
mata (haharap si Paulito holding hands at eye to eye) Ikaw lamang ang pinakananais nitong masdan at
titigan. Alam mo namang simula ng makilala kita ay ikaw na ang pinakamaganda sa aking paningin na
noon ay sa bayan ko lang inuukot. Ngayon ay masasabi kong kulang ang ganda ng aking bayan kung
wala ang iyong kagandahan. Darating ang panahon at magiging malaya na ang Pilipinas at pagdating ng
panahong iyon saka lamang makukumpleto ang aking kaligayahan at mga pangarap.
Paulita: (pipiglas sa holding hands) Pangarap! Pangarap! Sinabi ni Tiya Torina na lagi raw alipin ang
bayang ito
(bumalik na si Juanito ot Doña Victorina)
Doña Victorina: (notokopit kay Juanito at may hawak na barbecue) Sige na Juanito hijo... kahit isang
kagat Lamang

Juanito: Hindi na po senyora, Wala po akong gana

Dona Victorina: Walang gana? Lagi na lang walang gana(lumapit kay Paulita at hinila ito) Halika na
Paulita at umuwi baka masyado ka nang nahamugan!
Paulita: Dahan dahan Tiya Torinal Magandang gabi at paalam Isagani (sabay hawak so naghihintay na
braso ni Juanito)
Isagani: Amor, que astro eres? Kay hirap mo nang abutin
(close curtain)

Scene:

(open curtain)
(Sa isang pansiterya na nagngangalang Pansiteria Maconista de Buen Gusto. Ang mga estudyante ay
nogtipon-tipon dahil sa pare-pareho silong masasama ang loob pagkot sila'y nabigo sa kanilang panukalo
ukol 10 pagtatatag ng Akademya ng Wikang Kastila.)
 Lahat ng mga estudyante: Luwalhati kay Don Custodio sa kaltaasan at pansit sa lupa sa mga binatang
may magagandang kalooban!
Sandoval: Bakit hindi pinaburan ni Don Custodio ang ating hiling?
Macaraig: Walang nakakaalam niyan.
Juanito: Diba't marami na siyang tagumpay? Bakit tayo'y hindi man lamang niya hinayaang
magtagumpay? Mabuti naman an gating layunin.
(Nong biglang dumating si Tadeo; si Sandoval ay kumakain)
Tadeo: Alam niyo na ba? Ang mag-aalahas na si Simoun ay ginulpi ng mga di nakilalang mga tao. At
ayaw daw nitong magsalital Marahil ay nagbabalak maghiganti. Sabi ng ilan sa bayan, mga prayle daw
ang may kagagawan
Sandoval: sino ba naman sa atin ang may interes sa nangyari sa mag-aalahas na waing ibang nais kund
samsamin ang mga salapi ng mga Pilipino. Tena kayo! Ang sarap ng mga pagkain.
(Hindi pa nagtatagal nang dumating si Isagani)
Macaraig: Mabuti at nakarating ka. Si juanito na lang pala ang wala.
Tadeo: Sana'y si Basilio na lang an gating inanyayahan sa halip na si Juanito. Mukhang wala itong
pumunta
Sandoval: Oo nga naman. Bakit nga ba hindi na lamang si Basilio an gating inanyayahan? batal
Tadeo: Isa pa, kapag nalasing natin si Basilio ay maaari pa tayong makakuha nang ilang detalye tungkol
s isang bata at isang mangha na nawawala
(Lumipas ang ilong minuto nang kanilang paghihintay kay Juanito ay wala po ito. Kaya minabuti no
nilong kumain. Habang nagkakainan ay nagkatuwaan ang mga mag-aaral.)
Tadeo: Para kay Don Custodio ang "panukalang sopas.
Sandoval: Kay Padre Irene naman ang lumpiang shanghai at ang tortang alimango ay sa mga prayle.
Macaraig: Pansit guisado naman para sa bayan. Dahil katulad nang pansit ng mga Intsik, tayo ang
tumatangkilik pero sila ng nakikinabang. Tulad na gating pamahalaan ngayon.
Isagani: Hindil Dapat I-alay ang pansit kay Quiroga, isa sa pinaka-makapangyarihang tao sa Pilinas!
Sandoval: Dapat ay sa Eminencio Negra, kay Simounl
(Nagpatuloy ang kasiyahan nila nang biglang)
Tadeo: Tignan ninyo! Hindi ba't Iyon ang paboritong estudyante ng Vice Rector?
Isagani: Masdan ninyo't sa karwahe ni Simoun ito sumakay!
Macaraig: Ang busabos ng Vice Rector na pinaglilingkurang panginoon ang Heneral!
(close curtain)

Scene:

(open curtain)

BAHAY NI KAPITAN TIYAGO

Kapitan Tiyago: Diyata't si Basilio dinakip, Padre Irene?

Padre Irene: Oo ngunit huwag sana kayong mabahala, Kapitan! Makasasama sa inyo! (Pipilitin tumayo ni
kapiton tiyago)
Kapitan Tiyago : Huwag Patay na siya! Pagpalain nawa ang kanyang kaluluwa
(close curtain)

Scene:

(open curtain)
Juli: Ano ang wika ninyo Hermana Bali? Dinakip sa Basilio?
Hermana Ball: Oo Julit Nakablanggo siya ngayon kasama ng ibang mga estudyante!
Juli: Hindi Si Kapitan Tiyago naman ay pata na! Sino pa ang nalalabing tutulong kay Basilio? Sino!
Hermana Bali: St Padre Camorra, hindi ba siya ang nagpalaya sa iyong Lolo Selo? (open curtain) Hingan
mo siyang muli ng tulong! Tiyak na mapapalaya niya si Basilio!
Juli: Diyos ko! Tulungan mo po si Basilio!
Padre Camorra: Juli!
Juli: Kailangan kop o ang inyong tulong Padre Camorral Tungkol poi to kay Basilio!
Padre Camorra: Aking tutuparin kung ako'y iyong pagbibigyan.
(Babatuhin ng bote ni Hermana Bati si Padre Camorra at sasampalin ito ng Podre at makakatakas si Juli
pookyat so kumbento at tatalon sa bintana ng kumbento)
(Mobilis no lumipas ang oras. Araw na ng kasal ni Poulito kay Juanito. Nakalayo na rin si Basilio. Agad
na tinungo ni Basilio ang bahay ni Simoun.)
Basilio: isa akong masamang anak at kapatid G. Simoun. Nakalimutan kong piñata ang aking kapatid at
pinahirapan ang aking ina. Ngayo'y pinaparusahan ako ng Diyos. Wala na akong nararamdaman kundi
galit at paghihiganti.

(Hindi kimubo si Simoun)

Basilio: kahit noong may himagsikan ay hindi ako nakialam. Nabigo sila at ako'y nakulang kahit wala
akong kasalanan. Iyon ang parusa sa akin. Narito ako sa labas nang dahil sa inyo. Ngayon, handa na ako.
Handa ko nang ipagtanggol ang bayan.

Simoun: Nabigo ang kilusan ng dahil na rin sa akin. Urong-sulong ang aking mga desisyon, dahil
umiibig sa ako noon. Ngayong patay na ang aking puso wala ng dahilan para umatras. Pareho na tayo
ngayon. At sa tulong mo ako'y magtatagumpay. Magsasabog ako ng kamatayan sa gitna ng bango at
rangya, ikaw nama'y gigising sa mga kabataan sa gitna ng dugo.

(sinama ni Simoun si Besilio sa loob ng kanyang laboratory ipinakita niya dito ang kanyang mga gemit
of eksperimento sa kemika. Sa loob ng laboratoryo ay makikita ang isang lamparo na may kakaibang
hugis.)

Basilio: Para saan naman po ang lamparang iyan?

Simoun: Hintayin mo.

(Pagkaroon ay inilabas ni Simoun ang isang lalagyan na may nakasulat na nitrogliserina, isang pormula
na ginagamit sa paggawa ng dinamita.)
Basilio: Dinamita!

Simoun: Oo, ngunit hindi ito basta-basta dinamita. Ito ang mga katawang naimbak, mga kagagawang
walang katwiran at mapang-api. Ngayong gabi, makakarinig ng pagsabog ang Pilipinas at mapaparusahan
ang mga makasalanang hindi magawang parusahan!

(Ipinagpatuloy ni Simoun ang ginagawa.)

Simoun: Mamayang gabi ay magkakaroon ng pista. Ilalagay ang lamparang ito sa gitna ng hindaan.
Napakaningning nang liwanag na ibibigay nito, ngunit pansamantala lang pagkaraan ng dalawampung
minuto, mawawala ang ilaw ng lampara. Kapag inayos ang mitsa, sasabog ang bomba!
Basilio: Kung gayo'y hindi na pala ninyo ako kailangan.

Simoun: tba ang yong gagawin. Pagkarinig ng putok ay lalabas ang mga artilyero at iba pang kinasundo
ko noon. Pupunta ang lahat sa lugar na kinaroroonan ni Kabesang Tales sa Sta. Mesa. Sabay-sabay na
susugod ang lahat. Magkakagulo at ang mga mamamayan ay nanaisin na ring lumaban. Haw ang
mamumuno sa iba. Dalhin mo sila sa bahay ni Quiroga dahil doon nakaimbak ang mga baril at pulbura.
Kami naman ni Kabesang Tales ay susubukang agawin ang tulay. Mamamatay ang lahat n mahihina! Ang
lahat ng hindi handa!

Basilio: Lahat? Kahit ang mga walang laban?

Simoun: Dol Lahat! Lahat ng Indio, Mestiso, Intsik, Kastilang duwag! Kailangang magsimula muli. Mula
sa mga dugong dadanak ay sisibol ang bagong lahil isang bagong lipunan na kahit kailan ay hindi na
magpapa-ap
Basilio: At ano na lang ang sasabihin ng mundo sa gagawin nating ito?
Simoun: Pupurihin tayo ng daigdig
Basilio: Ano nga naman ang aking pakialami Bakit ko kailangang isipin kung pupurihin nila ito o hindi?
Bakit ko kailangang linagpin ang mundong kalian man ay hindi lumingap sa akin!
Simoun: Tama ka! (Inabot ni Simoun ang isang rebolber kay Basilio.)
Simoun: Hintayin ninyo ako sa tapat ng simbahan ng San Agustin, ika-10 ng gabi. Lumayo kayo sa
Daann Analogue sa alas nuwebe
Basilio: Kung gayo'y magkita na lamang tayo mamaya.
(At tuluyan nang umalis si Basilio.)
(close curtain)

Scene:

(open curtain)
Dona Victorina: Napaka ganda mo ngayon hija!!! Magnifico!! Bonito Bonito! Hija!! Maganda, Iba na
talaga pag lahi ng magaganda!!
Paulita: Salamat Tiya
(maglakad si Paulita patungong altar at sasalubungin ni Juanito)

Padre irene: Sa ngalan ng ama, ng anak at espirito santo.

(magdarasal na parang may ginagawang ritwal o pray over) Juanito, tinatanggap mo ba bilang asawa ang
babaeng ito, ma sasama ng tapos sa hirap at gales habang buhay hanggang sa kamatayan?

Juanito: Opo Padre

Padre irene: Ikaw Paulita , tinatanggap mo ba bilang asawa ang lalaki ito, ma sasama ng tapos sa hirap at
gales habang buhay hanggang sa kamatayan?

Paulita: Opo Padre

Padre rene: Ngayon…. kayong dalawa ay kasal na

Juanito: (itataas ang belon Paulita) (hahawakan ang pisngi ni Paulita) (daha dahang ilalapit ang mukha)
May dumi ka sa mukha. (papagpagin ang dumi at hinalikan niya si Paulita at ibinaba ulit ang belo)
(close curtain)

Scene:
(open curtain)
(Ala-syete na ng gabi. Nagsimula nang dagsain ng mga panauhin ang bahay ni Kapitan Tiago, na
pagdadausan ng kasal nila Paulita at Juanito. Ang pagdating ng Kapitan Heneral na lamang ang
hinihintay upang magsimula ang piste. Sa harap ng bahay ay naroon si Basilio at nagmamasid.)
Simoun: Si Paulita ay kakasal na pala kay Juanito Pelaez! Kaawa-awang isagani

Basillo: Ang dami palang mamamatay sa pagsabog na magaganap Kaawa-awa naman sila. Payuhan ko
na Lamang kaya ang ilan na umalis upang hindi madamay.
(Papalapit na siya sa bahay.)
Basilio: Hindi Ano naman ngayon sa akin kung mamamatay sila! Hindi ko dapat sirain ang pagtitiwala
niya. Siya ang naglibing sa aking ina at ang mga tao sa loob ng pumatay! Sinubukan kong kalimutan
lahat! Magpatawad, pero ang lahat ay may hangganan din!
(Nakita niyo ang pagdating ni Simoun dala ang lampara.Pagdating ng Kapitan Heneral ay so si Simoun
sa sumalubong Kinilabutan bigla si Basilio. Nakita niyong pinaligiran ng mga toang mangha sa liwanag
na binibigay ng lampare) c
(Close curtain)

Scene:

(open certain)
Simoun: ito ang handog ko sa bagong kasal!
Paulita Gomez: Napakagandang ilawan!
Juanito Pelaez: Maraming Salamat Don Simoun.
Paulita Gomez: Maaari naba naming Itong magamit?
Simoun oo, bakit hindi? Ilagay ninyo roon sa kainan
(aalis si Simoun)
(close curtain)

Scene:

(open curtain)
Basilio: Hindi sila dapat madamay!
(Pumunta si Basilio sa pintuan at sinubukang pumasok.)
Basilio: Papasukin nyo ako! iligtas ko sila!
Tanod: Hindi ka maaaring pumasok dito! Tignan mo nga iyong suot!
Basilio: Papasukin ninyo ako!
(Nikita Simoun si Basilio. Bigla itong namutia sa kaba. Bigla itong umalis)
Simoun: Tayo na sa Escolta, madali!
(At tuluyan nangnumalis si Simoun)

(Nagsimulang lumakad palayo si Basilio. Kanyang nakasalubong si Isagani sa doon, patungo sa pista.)
Isagani: Anong ginagawa mo dito?
Basilio: Isagani! Tara na! umalis na tayo dito!
Isagani: Bakit ka aalis? Puntahan natin siya. Iba na siya bukas, ibig ko siyang makita.
Basilio: Gusto mo na bang mamatay?
Isagani: Hindi ko alam.
Basilio: Makinig kat Ang tampara sa loob ay may lamang pulbural Sasabog iyon and limang oras ngayon!
Tara na!
Isagani: Bukas ay iba na siya...
Basilio: Kaawaan ka ng Diyos.
(close curtain)

Scene:

(open curtain)
(At iniwan ni Basilio ang kaibigan upang iligtas ang sarili. Sa loob ng bahay ay nagkakainan na ang mga
bisita nang may nakita silang papel.)
Kapitan Heneral: Nakasulat dito. "Mane thecel, pares"-Crisostomo Ibarra.
Ben Zayb: Isang biro lang yan!
Donya Victorina: hindi magandang biro! Isang pagbabanta mula sa isang taong matagal nang namayapa!
(Binasa ni Padre Salvi ang liham.)
Padre Salvi: Si Ibarral! Siya ang nagsulat nito! Sulat kamay niya ito!
Kapitan Heneral: Ituloy ang kasiyahan! Walang dapat ipangamba. Walang kwenta ang ganyang biro
Don Custodio: Hindi kaya nais niya tayong patayin lahat?
(Hindi kumbido ang lahat.Nang biglang mamatay ang ilaw sa lampara.)
Kapitan Heneral: Padre Irene, pakitaas na lamang ang mitsa.
Padre Irene: Isang saglit lamang.
(Bago pa man makataya si Parde Irene, isang anino ang lumapit at kumuha sa lampara.)
Padre Irene: Magnanakaw! Habulin ninyo ang magnanakaw!

(Dumiretso ang magnanakaw sa asotea ng bahay at tumalon sa ilog kasama ang lamparo, Ilang saglit pa a
sang nakagigimbal na pagsabog ang narinig.)
(close curtain)

Scene:

(open curtain)
(Napagalaman ng lahat na si Simoun ang may kagagawan ng lahat. Hinolughog ang kanyang bahay at
noki dito ang along armes at bulbura. Pinaghahanap na siya ng mga sibit. Ayaw niyong magpahull ng
buhay kay uminom siya ng lason at nagtungo kay Padre Florentino upang mangumpisal.)
Padre Florentino: Masama ba ang inyong pakiramdam?
Simoun: Wala ito Padre, mawawala din ang lahat pagkaraan ng ilang sandali. Anumang oras ay tatalab
na a lason sa aking katawan
Padre Florentine: Diyos ko!

Padre Florentino: Patawarin ka ng Diyos, anak. Alam niyang hindi mo ginusto ang lahat, na ikaw ay
nasilaw Lamang ng galit at paghihiganti. Kagustuhan Niyang lahat nang nangyari. Hindi nagtagumpay
ang iyong plano nang dahil sa Kanya Sapagkat alam Niyang hindi ito tama. Igalang natin ang Kanyang
kapasyahan.

Simoun: Palagay niyo po ba ay Diyos ang nakaloob ng lahat ng ito?

Padre Florentina: Walang makakapagsabi ng iniisip ng Diyos, ngunit kalian man ay hindi Siya naghangad
ng masama para sa atin

Simoun: Kung gayon, bakit hindi Niya ako tinulungan?

Padre Fiorentino: Sapagkat mali ang iyong pamamaraan. Pag-ibig lang ang nakakagawa ng dakila

Simoun: Bakit ako ang pinarurusahan at hindi ang mga masasamang namamahala na walang dulot kundi
kasamaan?
Padre Florentino: kailangang alugin ang lalagyan para humalimuyak ang bango.
(Nagpatuloy sa pagkukumpisal si Simoun kay Padre Florentino. Hanggang sa pinisil ni Simoun ang
kamay ng pare)

Simoun: Maraming salamat Padre, ngayon ay payapa na ang aking kalooban.

(Muling pinisi ni Simoun ang kamay ni Padre Florentino at tuluyan Itong nawala sa pagkakahawak.
Kinuha ni Padre Florentino ang kayamanan ni Simoun at nagtungno sa talampas inihagis ni padre
Florentino kaymanan ni Simoun sa karagatan.)
(close curtain)

Scene:

(open curtain)
Padre Florentino: Malibing ka nawa sa kailaliman ng dagat... ngunit kung kakailanganin ka ng tao para sa
isang marangal na hangarin, ipahintulot ng Diyos na matuklasan ka sa sinapupunan ng alon.
Pansamantala, diyan muna, hindi makababaluktot ng katwiran, hindi mag-uudyok ng kasakiman
**WAKAS**