LỊCH SỬ

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

ThS. Trần Ngọc Anh

TS-GVC. Trần Thị Rồi
8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 TÀI LIỆU THAM KHẢO

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 2 2

 TẠP CHÍ:

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 3

 WEBSITE

1. http://www.un.org
2. http://www.wto.org
3. http://www.aseansec.org
4. http://www.tapchicongsan.org.vn
5. http://www.xaydungdang.org.vn

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 4

 Chƣơng nhập môn
ĐỐI TƢỢNG, CHỨC NĂNG,
NHIỆM VỤ, NỘI DUNG VÀ
PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU,
HỌC TẬP LỊCH SỬ
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 5

 I. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU CỦA MÔN
HỌC LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

Hồ Chí Minh - Ngƣời sáng lập Đảng CSVN

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 6

 Các sự kiện lịch sử Đảng
5 cuong linh

Cương lĩnh, đường lối, chủ

trương, chính sách lớn.
Đối tƣợng
nghiên cứu Thắng lợi, thành tựu, kinh
nghiệm, bài học của cách
mạng Việt Nam

Công tác xây dựng Đảng

trong các thời kỳ lịch sử.

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 7

 II. CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ CỦA MÔN
HỌC LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

Nhận thức

1. Chức Giáo dục

năng
Dự báo và
phê phán
DCSVN = CNM + PTCN + PTYN

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Trình bày có hệ thống Cương
lĩnh, đường lối của Đảng

Tái hiện tiến trình lịch sử

2. Nhiệm vụ của
lãnh đạo, đấu tranh của Đảng
khoa học
Lịch sử Đảng Tổng kết lịch sử của Đảng

Làm rõ vai trò, sức chiến đấu

của hệ thống tổ chức đảng từ
Trung ương đến cơ sở

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

III. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU, HỌC TẬP
MÔN LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
1. Quán triệt phƣơng pháp luận sử học
Phải dựa trên thế giới quan, PP luận khoa
học của CN Mác-Lênin
Các quan điểm có ý nghĩa PP luận của Hồ
Chí Minh và của Đảng

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 10

 2. Các phƣơng pháp cụ thể

Phương Phương
pháp pháp
lịch sử Logic

Phương Phương
pháp tổng pháp
kết lịch sử so sánh

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 11

 ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
RA ĐỜI VÀ LÃNH ĐẠO
ĐẤU TRANH GIÀNH
CHÍNH QUYỀN (1930-1945)

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 12

I. ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI
VÀ CƢƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN
CỦA ĐẢNG (2-1930)
Đa Đảng (1944-1988)
Đang Dân chủ VN - Dang XH VN

1. Bối cảnh lịch sử

QTCS: + Qt I: Đặt nền tảng cho cuộc đấu tranh vô sản
+ Qt II: Cbi cơ sở cho phong trào lan rộng ở nhiều nước
+ Qt III: Bắt đầu thực hiện "Chuyên chính vô sản"
=> Qt III ảnh hưởng mạnh nhất đến VN

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 13

 Mâu thuẫn giữa các
CNTB phát triển
dân tộc thuộc địa với
và thực hiện chính
các nước ĐQ ngày
sách xâm lược
càng gay gắt

Muốn giành thắng lợi

Bối cảnh Chủ nghĩa Mác - trong cuộc đấu tranh
quốc tế Lênin ra đời của GCCN thì phải
thành lập ĐCS

Cách mạng Tháng Cổ vũ phong trào đấu

10 Nga và sự ra tranh của GCCN ở
đời của QTCS các nước thuộc địa

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 14

2. Tình hình Việt Nam trƣớc khi có Đảng

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 15

 Bảo Đại
Khải Định
Đồng Khánh
Ảnh: Một số vị vua nhà Nguyễn
8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 16
 Năm 1858, TD Pháp nổ súng xâm lược nước ta.

Thực dân Pháp

đổ bộ lên Đà Nẵng
ký 4 hiệp ước với td pháp: Pháp tấn công Đà Nẵng
- nhâm tuất 6-1862
- giáp tuất 3-1874
- hác măng 8-1883
8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 17
 Chính sách cai trị của thực dân Pháp

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 18

 Chính sách của
thực dân Pháp

Kinh Chính Văn hóa

tế trị xã hội

Lạc hậu Bóp nghẹt Nô dịch

phụ thuộc tự do, dân chủ ngu dân
Độc quyền về kinh tế, chuyên chế về chính trị, nô dịch phản động về văn hóa

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 19

 Tình hình giai cấp và mâu thuẫn cơ bản
trong xã hội Việt Nam
 Cơ cấu xã hội Việt Nam có sự biến đổi

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 20

  Mâu thuẫn xã hội mới xuất hiện

DTVN ĐQXL

NDVN ĐCPK

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 21

 3. Các phong trào yêu nƣớc của nhân dân
Việt Nam trƣớc khi có Đảng
Khuynh hướng
Phong kiến

Cuối
TK XIX

Phong trào
Cần Vương Vua Hàm Nghi

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 22

 Khuynh hướng
dân chủ Tư sản

Đầu
TK XX

Phong trào Phong trào

Đông Du Duy Tân

Phan Bội Châu Phan Châu Trinh

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 23

 Các sĩ phu phong trào Đông
kinh nghĩa thục

Lớp học của

Trường Đông kinh nghĩa thục

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 24

 Khuynh hướng Nhiệm vụ
phong kiến thất lịch sử cấp thiết
bại đặt ra cho thế hệ
Việt yêu nước đương
Nam thời là cần phải có
khủng một tổ chức cách
mạng tiên phong,
hoảng có đường lối cứu
Khuynh hướng
nước đúng đắn để
DCTS bất lực GPDT.

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 25

4. Nguyễn Ái Quốc chuẩn bị các điều kiện
để thành lập Đảng Cộng sản VN
Hợp nhất 3
tổ chức
Chuẩn bị cộng sản
Tìm đường
mọi điều và cho ra
cứu nước
kiện thành đời Cương
đúng đắn
lập Đảng lĩnh đầu
tiên của
Đảng

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

26
 Ngày 5/6/1911 Nguyễn Tất Thành
ra đi tìm đƣờng cứu nƣớc
8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 27
Mức CON ĐƢỜNG
độ CÁCH MẠNG VÔ SẢN

Tham dự Đại hội Tua

12/1920
bỏ phiếu tán thành QT3

Sơ thảo lần thứ nhất Những

Luận cương về vấn đề DT và TĐ 7/1920

Gia nhập Đảng XH Pháp

Bản yêu sách 8 điểm 1919

Hội những người VN yêu nước 1917

Sự thắng lợi của CM Tháng 10 Nga

1911 1917 1919 7/1920 12/1920 Thời gian

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 28

 Truyền bá CN Mác - Lênin vào Việt Nam
CN Mác-Lênin
được truyền bá Hội Việt Nam
vào VN cách mạng thanh niên

Bản án chế độ
Tổ chức thực dân Pháp

Báo Sự thật

Tư tưởng
chính trị Tạp chí thư tín quốc tế

Báo Người cùng khổ

1921 1922 1923 1924 1925

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 29
 21-6/23

Vạch trần chính sách

đàn áp, bóc lột dã
man của chủ nghĩa đế
quốc nói chung và đế
quốc Pháp nói riêng.

Thức tỉnh các

dân tộc bị áp bức
nổi dậy đấu tranh
tự giải phóng.
7/21: Hội Liên hiệp thuộc địa
12/21 : Đại Hội lần thứ nhất tại Pháp
8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 30
7/23-10/24: NAQ ở Nga
 • Tố cáo tội ác của chủ
nghĩa thực dân với các
nước thuộc địa.
• Khẳng định cách mạng
là sự nghiệp chung của
dân chúng.
• Mối quan hệ giữa cách
mạng chính quốc với
cách mạng thuộc địa.

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 31

VN thanh niên cách mạng đồng chí hội

Cộng sản Đoàn (2/1925)

Tâm tâm xã (1923)

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 32

Hoạt động của Hội Việt Nam cách mạng Thanh Niên

Mở lớp huấn Xuất bản tác Tổ chức phong

luyện chính trị phẩm “Đường trào “vô sản hóa”
tại Quảng Châu. cách mệnh”. Lãnh đạo quần
chúng đấu tranh.

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 33

 Ý nghĩa:

Đề cập đến những vấn

đề cơ bản của một
Cương lĩnh chính trị,
chuẩn bị về tư tưởng
chính trị cho việc
thành lập Đảng.
Tác phẩm có giá trị lý
luận và thực tiễn to
lớn Đối với cách
mạng Việt Nam.

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 34

 - Chỉ có CMVS là cuộc CM triệt để vì lợi ích của đa số
- Phác thảo con đường đi lên của CMVN: 2 giai đoạn:
Trình độ + CM giải phóng dân tộc
+ CM XHCN
- Lực lượng CM: công nông
- Bạo lực vũ trang quần chúng
- Đoàn kết quốc tế - CMVN - CMTG
- Về ĐCS
Kết hợp kinh tế với chính trị

Bãi công đã phổ biến

Tự phát

1918 1925 1929 Thời gian

Sự phát triển của PTCN VN từ 1918-1929

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 35
5. Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản VN và
Cƣơng lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng

An Nam CSĐ
Hội Việt Nam 8/1929
cách mạng
Thanh Niên
Đông Dương CS
Đảng 6/1929

Tân Việt cách

Đông Dương CS
mạng Đảng
Liên đoàn 9/1929

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 36

 Hội nghị thành lập Đảng

Định tên: Đảng

Bỏ thành kiến
Cộng sản Việt
xung đột
Nam

Thảo luận Thảo chính Định kế hoạch

đề nghị của cương và điều lệ thống nhất trong
sơ lược của Đảng nước
NAQ

Bầu BCH Trung

ương lâm thời

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 37

 Cƣơng lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
Phương
hướng
chiếu lược
CMVN
Lực
lượng CM
Cương lĩnh Lãnh đạo
chính trị đầu CM
tiên của Đảng
Quan hệ
quốc tế

Nhiệm vụ
CMVN
8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 38
 Ý nghĩa sự kiện thành lập Đảng Cộng sản VN

Chấm dứt cuộc khủng

hoảng đướng lối cứu
nước

Cách mạng Việt Nam

Ý nghĩa sự kiện trở thành một bộ phận
thành lập ĐCSVN khăng khít của CMVS
thế giới

Tạo nên những bước

nhảy vọt cho cách
mạng Việt Nam

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 39

 II. ĐẢNG LÃNH ĐẠO QUÁ TRÌNH
ĐẤU TRANH GIÀNH CHÍNH QUYỀN
1930-1939

1. Phong trào cách mạng 1930-1931 và

khôi phục phong trào 1932-1935
Tư sản dân quyền Cũ Tư sản
Mới Vô sản
"Bỏ qua" Kiến trúc thượng tầng (k chấp nhận tư sản)
công hữu
chủ sở hữu TLSX tư hữu
QHSX
tổ chức quản lý tập thể
tư nhân
8/13/2020 phân phối
ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 40
 - ĐCS ra đời lãnh đạo CM;
- Cuộc khủng hoảng KT;
Hoàn cảnh - Phong trào GPDT;…

- Đầu 1930 CN bãi công;

a. Phong trào
- 5-1930 phát triển thành
Diễn cao trào
cách mạng
biến - 8-1930 Chính quyền Xô
1930-1931
viết ra đời.

- Khẳng định thực tế lãnh

Ý nghĩa đạo của Đảng;
- Rèn luyện đội ngũ cán bộ,
đảng viên;…
8/13/2020
 Phương
pháp
Phương bạo lực
hướng Lực
chiếu lượng
lược Nội dung
của Luận
cương
Nhiệm Đảng
vụ lãnh đạo Trần Phú
(1904-1931)
Đoàn kết
quốc tế

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 42

 Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức và phong trào
cách mạng, Đại hội Đảng lần thứ nhất (3-1935)
Do bị tổn thất nặng nề, CM Việt Nam bước vào một giai đoạn đấu tranh
cực kỳ gian khổ.
CM Việt Nam bước vào cuộc đấu
Thực dân Pháp khủng bố
tranh khôi phục tổ chức, phong trào

Tháng 6/1932, “Chương trình hành động của Đảng Cộng sản Đông
Dương” nhằm:
Vạch ra nhiệm vụ đấu tranh trước
Đánh giá lại 2 năm đấu tranh mắt để khôi phục hệ thống tổ chức
của Đảng và PTCM
Đầu năm 1935, hệ thống tổ chức của Đảng được phục hồi. Đó là cơ sở để
tiến tới ĐH lần I của Đảng (3/1935)

Đánh dấu sự phục hồi hệ thống tổ Tạo điều kiện để bước vào một cao
chức và phong trào CM quần chúng trào cách mạng mới.
8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 43
2. Phong trào dân chủ 1936-1939
Hoàn cảnh lịch sử và chủ trương của QTCS
 Hoàn cảnh lịch sử và chủ trương của QTCS

http://nghiencuuquocte.org
Phát xít Phát xít Phát xít Phát xít
Đức Tây Ban Nha Ý Nhật

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 45

Hoàn cảnh lịch sử và chủ trương của QTCS
 Chủ trƣơng, nhận thức mới của Đảng

HNTW 2 (7/1936); 3 (3/1937); 4 (9/1937), 5 (3/1938)

Đề ra những chủ trương mới về chính trị, tổ chức và hình
thức đấu tranh

10/1936, NQ Chung quanh vấn đề chính sách mới.

Nhận thức lại MQH giữa 2 nhiệm vụ dân tộc và dân chủ

7/1939 TBT N.V. Cừ xuất bản Tác phẩm Tự chỉ trích

Tổng kết kinh nghiệm vận động dân chủ…

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 48
 Phong trào đấu tranh đòi tự do, dân chủ, cơm áo,
hòa bình

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 49

 III. CHỦ TRƢƠNG ĐẤU TRANH
GIAI ĐOẠN 1939-1945

1. Hoàn cảnh lịch sử và sự chuyển hƣớng

chỉ đạo chiến lƣợc của Đảng

a. Tình hình thế giới và trong nƣớc

Chiến tranh thế giới lần thứ II

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 50

 Ngày 1-9-1939, Đức
tấn công Ba Lan.

Tháng 6-1940, Pháp

ký hiệp ước đầu
hàng phát xít Đức.

Tháng 6-1941, Đức

tấn công Liên Xô.
vi.wikipedia.org
8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 51
 Ngày 8-12-1941, phát xít Nhật tấn công
Trân Châu cảng (Mỹ).

Ảnh: Quân Nhật nhận lệnh tấn công Trân Châu cảng

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 52

b. Nội dung chủ trƣơng chuyển hƣớng chỉ đạo
chiến lƣợc của Đảng Nhấn mạnh
giải quyết
mâu thuẫn
cấp bách
giữa VN với
Chuẩn bị Pháp - Nhật Xác định
khởi nghĩa GPDT là
vũ trang làm nhiệm vụ
nhiệm vụ hàng đầu
trung tâm Những nội
dung của
HN TW 8
Khi CM (5/1941) Giải quyết
thành công vấn đề DT
sẽ lập nước trong khuôn
VNDCCH khổ từng
Chủ trương nước ĐD
thành lập
VN độc lập
Đồng minh

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 53

2. Cao trào kháng Nhật cứu nƣớc và Tổng khởi
nghĩa giành chính quyền Tháng 3/1945-8/1945)
a. Chỉ thị “Nhật-Pháp bắn nhau và hành động
của chúng ta”

Về nhận định tình hình

Về xác định kẻ thù

Nội dung
Chỉ thị
Về nhiệm vụ trước mắt

Về phương châm đấu tranh

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 55

 Đẩy mạnh cuộc khởi nghĩa từng phần
 Ngày 15-4-1945, Ban Thường vụ Trung
ương Đảng triệu tập Hội nghị quân sự.

 Thành lập 7 chiến khu trong cả nước;

 Giải quyết vấn đề quân nhu, vũ khí;…
 Thành lập Ủy ban quân sự cách mạng Bắc Kỳ.

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 56

 Thống nhất các lực
lượng vũ trang sẵn
có thành Việt Nam
giải phóng quân.

Việt Nam giải phóng quân

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 57

 Nạn đói năm Ất Dậu - 1945

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 58

 b. Chủ trƣơng phát động Tổng khởi nghĩa

Liên Xô đánh bại phát xít Đức tại Beclin

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 59

Liên Xô tiếp nhận Đức đầu hàng
9-5-1945
 Mỹ ném bom nguyên tử
xuống Hirosima và
Nagasaki
(kienthuc.net.vn)

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 61

 Nhật ký hiệp ước đầu hàng Ông: Trần Trọng Kim

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 62

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 63
 Cách mạng Tháng Tám thành công

Hồ Chí Minh trịnh

trọng tuyên bố trước
quốc dân và thế giới:
Nước Việt Nam Dân
chủ Cộng hòa ra đời.
4. Tính chất, ý nghĩa và kinh nghiệm của Cách
mạng Tháng Tám năm 1945
Tập trung hoàn thành
nhiệm vụ hàng đầu
của cách mạng là giải
phóng dân tộc

CMT8 có
Tính chất là
cuộc
CMGPDT
điển hình
Thành lập chính
Lực lượng cách
quyền nhà nước
mạng bao gồm toàn
“của chung toàn
dân tộc
dân tộc”
8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 67
 Về chỉ đạo
chiến lược

Xây dựng Kinh Xây dựng

Đảng nghiệm lực lượng

Phương
pháp cách
mạng

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 69

 Nội dung ôn tập - Chƣơng 1

 Hoàn cảnh thế giới và trong nước cuối thế kỷ

XIX đầu thế kỷ XX.
 Các phong trào yêu nước theo khuynh hướng
phong kiến và tư sản. Nguyên nhân thất bại.
 Nguyễn Ái Quốc với việc thành lập ĐCSVN.
 Nội dung Cương lĩnh chính trị (2-1930).

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 70

 Nội dung ôn tập - Chƣơng 1
 Hoàn cảnh lịch sử, nội dung cơ bản và những
hạn chế của Luận cương chính trị (10-1930).
 Hoàn cảnh lịch sử và nội dung cơ bản của Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất của Đảng
Cộng sản Đông Dương (3-1935).
 Hoàn cảnh lịch sử và nội dung cơ bản sự
chuyển hướng chỉ đạo chiến lược của Đảng
qua các Hội nghị TW lần thứ sáu (11-1939),
lần thứ bảy (11-1940) và lần thứ tám (5-1941).

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 71

 Nội dung ôn tập - Chƣơng 1
 Nội dung Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và
hành động của chúng ta” của Đảng ngày 12-
3-1945.
 Chủ trương phát động Tổng khởi nghĩa
giành chính quyền Tháng Tám năm 1945
của Đảng Cộng sản Đông Dương.
 Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và
bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng
Tám năm 1945.

8/13/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM 72