Europa staje się rzymska

Proces romanizacji
Zachodnie i wschodnie prowincje cesarstwa rzymskiego rozwijały się w ró żnym tempie.
Wschó d był bardziej rozwinięty i zachował swó j grecki charakter i nawet językiem
urzędowym była tam greka. Na zachodzie rozwó j cywilizacyjny polegał na romanizacji,
czyli upowszechnianiu wzorcó w rzymskich. Za udział w służbach pań stwowych i
sprawowaniu funkcji administracyjnych mieszkań cy prowincji otrzymywali
obywatelstwo rzymskie. Ważnym elementem romanizacji była urbanizacja- zakładanie i
rozwijanie ośrodkó w miejskich. W prowincjonalnych miastach wzorce czerpano z
Rzymu- wznoszono fora, amfiteatry, termy, bazyliki. W życiu codziennym zaczęto
używać oliwy, wina , artystycznej ceramiki, odpoczywano w termach i szukano rozrywki
w amfiteatrach.

Stw
orzono kult cezara, a za mistrza tworzenia wizerunku politycznego uważa się Oktawiana
Augusta i dbał o to, aby uwaga publiczna skupiała się na jego osiągnięciach. Wybijał swó j
wizerunek na monetach, dzieci odgrywały podczas zabaw bitwę pod Akcjum, któ rą
często przedstawiano na płaskorzeźbach, ceramice czy nawet dachó wkach.

Pax Romana
Oktawian August wprowadził za swoich rządó w Pax Romana, czyli pokó j w części świata
opanowanej przez Rzymian. W rzeczywistości ograniczał się on wyłącznie do
zaniechania wojen domowych i dotyczył jedynie Italii oraz prowincji najwcześniej
przyłączonych do imperium. Był początkiem zakoń czenia wojen domowych wewnątrz
cesarstwa i podstawą programu politycznego Oktawiana Augusta.

Osiągnięcia techniczne cywilizacji rzymskiej

W architekturze monumentalnej w Rzymie początkowo łączyły się ró żne tradycje,
najbardziej widoczne były wpływy etruskie. Okres rozkwitu architektury rzymskiej
przypada na czasy cesarstwa. Wznoszone wielkie świątynie oraz pałace miały świadczyć
o potędze władcó w i ich imperium. Skala tych działań wymagała wprowadzenia wielu
nowych rozwiązań . Zaczęto wykorzystywać łuki, kopuły i sklepienia. Popularność
zyskała wypalana cegła oraz nowy materiał- beton. Budynki ozdabiano rzeźbami
sprowadzanymi z greckiego Wschodu, duże zapotrzebowanie na nie doprowadziło do
rozwinięcia się produkcji replik. Popularnością cieszyły się realistyczne portrety.
Rzymianie byli zdolnymi inżynierami. Zakładanie przez nich miasta były przemyślane,
budowano w nich kanalizacje, a wodę doprowadzano do odległych zakątkó w miast za
pomocą akweduktó w. W publicznych termach były podgrzewane podłogi oraz zimne i
gorące łaźnie.
Całą Italię i pó źniej także prowincje pokryto gęstą siecią dró g- usprawniło to handel i
transport. Drogi ró wnież umożliwiły sprawne przemieszczanie się wojsk. Udoskonalali
technikę budowy mostó w i używali przy tym konstrukcji odpornych na działanie wody.
Wiele budowli przetrwało do dzisiejszych czasó w i wzbudzają podziw np. Koloseum-
rzymski amfiteatr Flawiuszó w, Panteon- świątynia wszystkich bogó w, w któ rej kopuła
stanowi najbardziej charakterystyczny fragment, Akwedukt Pont du Gard, któ ry
zaopatrywał całe miasto Nemausus w wodę.

Prawo rzymskie
Ustanowienie Republiki Rzymskiej, któ rej naczelną pozycję zajęli dwaj konsulowie
wywodzący się z rodzin patrycjuszy, wywołało zaostrzenie walk klasowych. Zrujnowani
przez ciągłe wojny i zadłużenia u bogatszych warstw społecznych plebejusze, żądali dla
siebie udziałó w w gruntach zdobywanych podczas wojen. Chcieli ró wnież uzyskania
praw politycznych. W latach 451 – 449 p.n.e. dochodzi do zaognienia się tego konfliktu,
przez nacisk mas plebejskich – któ re żądały spisania praw. Pogarszająca się sytuacja
społeczna, zmierzająca do wybuchu wojny domowej, doprowadziła w koń cu w roku 449
p.n.e. do opublikowania słynnego prawa XII tablic. Jednak dopiero od IV p.n.e. plebejusze
mogli piastować stanowiska konsuló w. A na przełomie IV i III w. p.n.e. gdy zaczął
wygasać konflikt plebejuszy z patrycjuszami nastąpiło formalne zró wnanie praw i
powstała nowa arystokracja urzędnicza- nobilitas.

Rozwój chrześcijaństwa na drodze do ustanowienia go religią

państwową
Chrześcijań stwo powstało w znajdującej się pod panowaniem rzymskim Palestynie, w
połowie pierwszego wieku n.e. Upowszechnienie chrześcijań stwa wśró d innych ludó w
rozpoczęła działalność św. Pawła. Początkowo Rzymianie nie zdawali sobie sprawy z
odmienności wyznawcó w chrześcijań stwa i traktowali ich jak członkó w jednej z
żydowskich sekt. Jednak wzrost liczby wyznawcó w zainteresował koń cu rzymskie
władze (sprzeciw wobec pań stwowego kultu Romy i Augusta). Religię zaczęto
traktować jako zabobon i obawiano się, że sprowadzi to gniew bogó w.

Do pierwszych wielkich prześladowań doszło w 64 r. n.e. W Rzymie wybuchł potężny

pożar, któ ry zniszczył ogromną część miasta. Cesarz Neron za winnych podpalenia uznał
chrześcijan i zarządziła masowe prześladowania, np. urządzono igrzyska, w któ rych na
arenie amfiteatru chrześcijan rzucano lwom na pożarcie.

Kolejne prześladowania na większą skalę nastąpiły w połowie II w. n.e., za panowania

Marka Aureliusza. Do największych prześladowań doszło w połowie III w. n.e., gdy w
sytuacji zagrożenia imperium cesarz Decjusz nakazał złożyć uroczystą ofiarę w intencji
ocalenia ojczyzny. Rosnąca liczba wiernych, i ich determinacja sprawiła że w III w. n.e.
stali się znaczącą siłą. Nawet ostatnia fala prześladowań , wywołana edyktami
Dioklecjana(303 i 304) nie zmieniła tego.
Konstantyn Wielki, zaprzestał prześladowań chrześcijan. Na mocy wydanego w 313 r.
n.e. Edyktu mediolań skiego chrześcijań stwo stało się religią tolerowaną. Konstantyn
choć nie wyznawał ich religii, osobiście przewodniczył zwołanemu soborowi w 325 r. w
Nicei.

W 392 roku cesarz Teodozjusz Wielki uznał chrześcijań stwo za religię panującą w
cesarstwie. Dzięki opiece pań stwa Kośció ł ró sł w siłę, chrześcijań skie wspó lnoty
rozrosły się w wielkie diecezje.

Wkład cywilizacji rzymskiej w kulturowe dziedzictwo Europy

Cywilizacja rzymska miała ogromny wkład w kulturowe dziedzictwo Europy. Dorobek
kultury rzymskiej, w tym literacki, filozoficzny, architektoniczny czy też prawny jest
wykorzystywany do czasó w dzisiejszych. Pod wpływem prawa rzymskiego oraz bazując
na jego wzorach, kształtowały się przez wieki systemy prawne, w tym ró wnież
nowoczesnej Europy. Prawo ujednolicone przez Justyniana stanowiło podstawę
przepisó w prawnych, któ re następnie zostały przyjęte przez cywilizacje zachodnie.
Dzięki rzymianom i rozwiniętej umiejętności tworzenia replik wiemy jak wyglądały
niektó re zabytki kultury greckiej, któ ra była mocną inspiracją dla nich.