Tìm hiểu ưu điểm và nhược điểm của bộ điều chỉnh tuyến tính

Hiểu những ưu điểm và nhược điểm của bộ điều chỉnh tuyến tính
Bởi Steven Keep
Đóng góp bởi sản phẩm điện tử
08-05-2012

Bất chấp sự phổ biến của việc chuyển đổi các bộ chuyển đổi DC/DC, bộ điều chỉnh tuyến tính
vẫn chiếm một tỷ lệ lớn trong hoạt động kinh doanh của các nhà cung cấp chip mô-đun nguồn
hàng đầu như Maxim , Texas Instruments , Công nghệ tuyến tính và ams . Kỹ thuật thiết kế hiện
đại và quy trình chế tạo tấm bán dẫn đã cho phép bộ điều chỉnh tuyến tính vẫn là lựa chọn tốt
nhất cho một số ứng dụng.

Bài viết này so sánh các bộ điều chỉnh tuyến tính và bộ điều chỉnh chuyển mạch, đồng thời xem
xét ứng dụng nào có thể hưởng lợi nhiều nhất từ những ưu điểm chính của bộ điều chỉnh chuyển
mạch, bao gồm tính đơn giản, chi phí thấp và khả năng cung cấp điện áp ổn định mà không có
hiện tượng gợn sóng vốn có của bộ chuyển đổi chuyển mạch.

Tránh điểm yếu

Bộ điều chỉnh chuyển mạch có hiệu suất cao và có thể tăng (tăng), giảm (tăng) và đảo ngược
điện áp một cách dễ dàng. Các chip mô-đun hiện đại nhỏ gọn, đáng tin cậy và có sẵn từ nhiều
nhà cung cấp. Tại sao cần có một giải pháp thay thế? Câu trả lời là vì bộ điều chỉnh chuyển mạch
có một số điểm yếu.

Đầu tiên, chúng là những con chip phức tạp và do đó, có thể mất rất nhiều nỗ lực thiết kế để một
sản phẩm mới hoạt động bình thường. Thứ hai, mức độ tích hợp của các bộ điều chỉnh chuyển
mạch hiện đại không hề rẻ và làm tăng kích thước chip. Cuối cùng, tất cả các chuyển đổi tần số
cao đều có xu hướng gây nhiễu.

Độ gợn điện áp và dòng điện ở các bộ lọc đầu vào và đầu ra, được tạo ra bởi hoạt động tần số
cao, có thể là vấn đề lớn đối với thiết kế sử dụng bộ điều chỉnh chuyển mạch. Và mặc dù các vấn
đề có thể được giải quyết nhưng cần có thời gian và kỹ năng thiết kế để giải quyết.

Bộ điều chỉnh tuyến tính giải quyết tất cả các điểm yếu chính của loại chuyển mạch. Chúng đơn
giản (yêu cầu các mạch hỗ trợ đơn giản hơn với ít thành phần bên ngoài hơn), giá rẻ và không có
chuyển mạch để tạo ra tiếng ồn quá mức. Với ứng dụng phù hợp, những thiết bị khiêm tốn này
có thể là một lựa chọn tốt.
tuyến tính Chuyển đổi

Chỉ giảm bậc (buck) nên điện áp đầu vào Bước lên (tăng), bước xuống
Chức năng
phải lớn hơn điện áp đầu ra (buck), đảo ngược
 Thấp đến trung bình nhưng tuổi thọ pin thực Cao, ngoại trừ ở dòng tải rất thấp
tế phụ thuộc vào dòng tải và điện áp pin (μA), trong đó dòng tĩnh ở chế độ
Hiệu quả
theo thời gian. Hiệu suất cao nếu chênh lệch chuyển mạch (I Q ) thường cao
giữa điện áp đầu vào và đầu ra nhỏ hơn

Cao, nếu tải trung bình và/hoặc chênh lệch Thấp, vì các bộ phận thường chạy
Nhiệt thải
điện áp đầu vào và đầu ra cao mát ở mức công suất dưới 10 W

Trung bình đến cao, thường yêu

Thấp, thường chỉ yêu cầu bộ điều chỉnh và cầu cuộn cảm, đi-ốt và nắp bộ lọc
Độ phức tạp
tụ điện bypass giá trị thấp ngoài IC; đối với các mạch công
suất cao, cần có FET bên ngoài

Nhỏ đến trung bình trong các thiết kế di Lớn hơn tuyến tính ở công suất
Kích cỡ động, nhưng có thể lớn hơn nếu cần tản thấp, nhưng nhỏ hơn ở mức công
nhiệt suất mà tuyến tính cần tản nhiệt

Trung bình đến cao, phần lớn do

Tổng chi phí Thấp
linh kiện bên ngoài

Gợn
Thấp; không gợn sóng, tiếng ồn thấp, loại Trung bình đến cao, do gợn sóng
sóng/Tiếng
bỏ tiếng ồn tốt hơn ở tốc độ chuyển đổi
ồn
Bảng 1: So sánh các đặc tính của bộ điều chỉnh chuyển mạch và tuyến tính.
Chỉ vận hành Buck

Cụm từ chính trong đoạn cuối là “ứng dụng phù hợp”, bởi vì bộ điều chỉnh tuyến tính mang lại
một số thỏa hiệp có nghĩa là chúng sẽ không hoạt động trong nhiều thiết kế.

Ví dụ, bộ điều chỉnh tuyến tính chỉ có thể giảm điện áp đầu vào. Điều đó có thể có nghĩa là tăng
điện áp cung cấp bằng cách bổ sung thêm pin để đảm bảo nó đủ cao để vượt quá điện áp mà
silicon yêu cầu. Điều đó có thể có nghĩa là sử dụng năm tế bào có điện áp danh định từ 1 đến 1,5
V để đảm bảo đầu ra 5 V đáng tin cậy cho chu kỳ xả đầy đủ của pin. Việc bổ sung thêm nhiều ô
có thể sớm tăng lên đến mức chi phí của chúng lớn hơn một bộ điều chỉnh chuyển mạch đắt tiền
hơn có thể chạy với ít pin hơn. Và tất nhiên, pin dự phòng sẽ chiếm không gian quý giá.

Hơn nữa, việc bộ điều chỉnh tuyến tính không có khả năng tăng điện áp là một vấn đề khi một bộ
phận trong sản phẩm yêu cầu điện áp cao hơn tất cả các bộ phận khác, chẳng hạn như màn
hình. Tương tự, khi một số mạch tương tự yêu cầu điện áp âm, không thể sử dụng bộ điều chỉnh
tuyến tính vì nó không có khả năng đảo ngược nguồn cung cấp dương.

Bộ điều chỉnh tuyến tính không hiệu quả bằng thiết bị chuyển mạch, vì vậy pin sẽ không dùng
được lâu. Tệ hơn nữa, ngay cả khi pin vẫn còn một ít điện tích nhưng công suất tổng hợp của
chúng thấp hơn điện áp tối thiểu mà silicon yêu cầu thì sẽ không có cách nào để lấy được lượng
điện tích còn lại. Ngược lại, một thiết bị chuyển mạch có thể chuyển sang chế độ tăng cường để
tiêu hao nguồn điện cuối cùng.

Trong các ứng dụng năng lượng rất thấp, việc giảm tuổi thọ pin có thể được chấp nhận để tiết
kiệm chi phí cho bộ điều chỉnh chuyển mạch. Ví dụ: người tiêu dùng khó có thể hài lòng nếu
thời lượng pin của sản phẩm có nhu cầu năng lượng cao giảm từ 12 giờ xuống còn 8 giờ do sử
dụng bộ điều chỉnh tuyến tính, nhưng có thể sẵn sàng chấp nhận việc giảm thời lượng pin từ 6
đến 5 tháng đối với sản phẩm có nhu cầu điện năng thấp để đổi lấy giá mua rẻ hơn.

Hiệu suất

Bộ điều chỉnh tuyến tính có thể không có hiệu suất tổng thể của sản phẩm chuyển mạch, nhưng
chúng có ưu điểm cố hữu là bộ điều chỉnh thực sự trở nên hiệu quả hơn khi chênh lệch giữa điện
áp đầu vào và đầu ra giảm. Khi điện áp đầu vào chỉ cao hơn giá trị đầu ra, bộ điều chỉnh tuyến
tính có thể đạt hiệu suất 95 đến 99%.

Đặc điểm này có thể có nghĩa là hiệu quả tổng thể của bộ điều chỉnh tuyến tính trong một ứng
dụng cụ thể có thể tốt hơn mức so sánh đơn giản có thể gợi ý. Điều quan trọng là phải xem xét
toàn bộ đặc điểm xả của pin trong quá trình hoạt động của sản phẩm và thiết lập hiệu suất trung
bình trong thời gian đó để có câu trả lời chính xác.

Hình 1 cho thấy hiệu suất thay đổi như thế nào khi điện áp pin giảm trong hệ thống sử dụng ba
pin kiềm cỡ AA (ở mức tải điện không đổi 100 mW).

Hình 1: Hiệu suất của bộ điều chỉnh tuyến tính so với điện áp pin. Lưu ý hiệu suất của bộ điều
chỉnh tăng lên như thế nào đối với điện áp rơi (Được phép của Maxim).
Mặc dù hiệu suất khi sạc đầy pin là khoảng 73% nhưng hiệu suất trung bình trong chu kỳ xả là
85%. Đó là con số cần được so sánh với con số tương đương của bộ điều chỉnh chuyển mạch,
hiệu suất của nó sẽ không tăng khi điện áp pin giảm.

Một lần nữa, tham khảo Hình 1, chúng ta thấy rằng sau 20 giờ, trong khi pin vẫn còn sạc, sự
chênh lệch về điện áp đầu vào và đầu ra quá nhỏ để thiết bị có thể điều chỉnh và thiết bị ngừng
hoạt động. Tổng cộng, lượng năng lượng tích lũy của pin đã được sử dụng để cung cấp năng
lượng thực sự cho sản phẩm là:
Hiệu suất điều chỉnh trung bình x phần trăm năng lượng pin được sử dụng trước khi hỏng = 85 x
80 = 68 phần trăm.

Việc chọn một con chip có khả năng điện áp rơi thấp hơn sẽ đảm bảo sử dụng hết nhiều điện tích
của pin hơn và do đó cải thiện hiệu suất.

“Giảm” được định nghĩa là sự chênh lệch giữa điện áp đầu vào và đầu ra ngay trước khi ngừng
điều chỉnh. Đối với ví dụ trong Hình 1, nếu bộ điều chỉnh tuyến tính được đổi chỗ cho một thiết
bị có điện áp sụt giảm được cải thiện (từ 3,4 đến 3,0 V), pin có thể được rút thêm 2,5 giờ và mức
sử dụng năng lượng của pin được cải thiện thành:

85 x 90 = 76,5 phần trăm¹

Kiểm tra bảng dữ liệu của nhà sản xuất thật cẩn thận, vì một số thiết bị được gọi là “độ sụt thấp”
(LDO) có thể có chênh lệch điện áp đầu vào/đầu ra khá lớn. Điều đó có thể có nghĩa là đèn sẽ tắt
trong khi pin vẫn còn nhiều điện. (Lưu ý rằng điện áp rơi sẽ thay đổi tùy theo điện áp tải.)

Có những gì?

Kỹ sư thiết kế đang tìm cách tận dụng lợi thế của bộ điều chỉnh tuyến tính cho một số ứng dụng
nhất định có thể sẽ có nhiều lựa chọn. Ví dụ, trong số các thiết bị LDO dành cho các ứng dụng di
động, có hàng tá thiết bị phù hợp với nhiều loại điện áp đầu vào và đầu ra. Ví dụ, bộ điều chỉnh
tuyến tính MAX15006/7

“Dòng tĩnh cực thấp” của Maxim cung cấp đầu ra có thể điều chỉnh từ 1,8 đến 10 V và điện áp
rơi là 300 mV. Texas Instruments cung cấp nhiều loại bộ điều chỉnh tuyến tính LDO, bao
gồm TPS71334 . Con chip này có sẵn các tùy chọn điện áp đầu ra cố định hoặc có thể điều chỉnh
(từ 1,2 đến 5,5 V) và công ty cho biết điện áp rơi là 125 mV (ở 250 mA). Thiết bị này được thiết
kế riêng cho các ứng dụng nhạy cảm với tiếng ồn và RF. Bộ điều chỉnh tuyến tính LTC 1844
Series của Công nghệ tuyến tính có thể hoạt động ở điện áp đầu vào xuống đến 1,6 V và có dải
điện áp đầu ra có thể điều chỉnh từ 1,25 đến 6 V. Theo bảng dữ liệu, nhiễu đầu ra thông thường
chỉ là 30 µVrms và điện áp rơi điển hình là 0,135 V ở 150 mA . Con chip này được thiết kế cho
các thiết bị cầm tay và các ứng dụng chạy bằng pin. Về phần mình, ams cung cấp AS1360

như một phần của phạm vi điều chỉnh tuyến tính LDO của nó. Con chip này (Hình 2) là bộ điều
chỉnh điện áp tuyến tính công suất thấp được thiết kế để cung cấp dòng điện lên tới 250 mA
trong khi chỉ tiêu thụ 1,5 μA dòng tĩnh. Thiết bị này có điện áp đầu ra cố định từ 1,8 đến 5,0 V
và có điện áp rơi 400 mV (ở 200 mA).
Hình 2: AS1360 của ams có điện áp rơi 400 mV ở 200 mA.
Tóm tắt

Bộ điều chỉnh tuyến tính có ưu điểm là đầu ra rất "sạch" với ít tiếng ồn đưa vào đầu ra DC của
chúng, nhưng chúng có thể kém hiệu quả hơn nhiều so với bộ chuyển đổi chuyển mạch (mặc dù
hiệu suất của bộ điều chỉnh tuyến tính tăng theo điện áp rơi) và không thể điều chỉnh từng bước
tăng điện áp đầu vào giống như các đối tác chuyển đổi của chúng. Tuy nhiên, có những ứng
dụng mà bộ điều chỉnh tuyến tính chiếm ưu thế. Bài viết này trình bày sự so sánh giữa bộ điều
chỉnh tuyến tính và bộ điều chỉnh chuyển mạch, thảo luận về các thông số chính và cung cấp các
ví dụ về sản phẩm hiện có. Để biết thêm thông tin về các bộ phận được đề cập, hãy sử dụng các
liên kết được cung cấp để truy cập các trang sản phẩm trên trang web Digi-Key.