C7-Do Tieu Thu Nhien Lieu

Phương pháp đo và xử lý số liệu thí nghiệm - Chương 7.
Đo tiêu thụ nhiên liệu 1-7
Chương 7
Đo tiêu thụ nhiên liệu
7.1. KHÁI QUÁT

1. Mục đích ý nghĩa
Lượng tiêu thụ nhiên liệu là một chỉ tiêu quan trọng để xác định tính kinh tế
nhiên liệu của động cơ. Bên cạnh đó cùng với việc đo lưu lượng không khí, đo tiêu thụ
nhiên liệu giúp ta xác định được thành phần hỗn hợp cấp vào động cơ. Đơn vị tính
thường là: kg/h (đối với nhiên liệu lỏng) hoặc m3/h (đối với nhiên liệu khí). Để đo tiêu
thụ nhiên liệu khí có thể sử dụng phép đo lưu lượng khí như ở chương 5.
2. Phân loại các phương pháp đo tiêu thụ nhiên liệu:
Thực chất của việc đo tiêu thụ nhiên liệu là đo thời gian mà trong đó động cơ
tiêu thụ hết một thể tích hay một khối lượng nhiên liệu nhất định. Trên cơ sở đó, người
ta phân thành hai phương pháp đo: là đo thể tích hay đo khối lượng. Ngoài ra, dựa vào
tính liên tục của quá trình đo, người ta chia thành phương pháp đo gián đoạn, nếu sau
mỗi lần đo phải nạp nhiên liệu cho các cốc đo và phương pháp đo liên tục, quá trình đo
không bị gián đoạn bởi việc cung cấp nhiên liệu cho cốc đo.
3. Một số yêu cầu đối với hệ thống đo tiêu thụ nhiên liệu:
- Lượng tiêu thụ nhiên liệu của động cơ ô tô máy kéo thay đổi trong một vùng
khá rộng, từ 0,5 ÷ 2kg/1 giờ ở chế độ không tải; đến 20 - 50kg/1giờ ở chế độ toàn tải
nên phải thiết kế hệ thống chứa và các cốc đo nhiên liệu đảm bảo đo tiêu thụ nhiên liệu
ở mọi chế độ công tác.
Thể tích thùng chứa
k
V= .N e .g e .t.10−6 (m3)
ρ
Trong đó:
k : Hệ số dự trữ 1,09 ≈ 1,1
ρ : Khối lượng riêng nhiên liệu (g/cm3)
Ne : Công suất có ích cho động cơ (Kw)
ge : Suất tiêu thụ nhiên liệu (g/Kw h)
t : thời gian (giờ)
Các cốc đo phải đảm bảo đo được ở các chế độ, với thời gian một lần đo từ 30
đến 60 giây.
- Vận hành đơn giản và an toàn. Bố trí đúng nguyên tắc phòng và chữa cháy.
Thuận lợi cho cán bộ thí nghiệm quan sát.
- Xác định nhanh và chính xác.
Trần Thanh Hải Tùng, Bộ môn Máy động lực, Khoa Cơ khí giao thông, ĐHBK ĐN
Phương pháp đo và xử lý số liệu thí nghiệm - Chương 7. Đo tiêu thụ nhiên liệu 2-7
- Chế tạo đơn giản.
7.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO TIÊU THỤ NHIÊN LIỆU LỎNG

Có hai phương pháp chính dùng đo lượng tiêu thụ nhiên liệu là đo kiểu thể tích
(Q) và đo kiểu khối lượng (G).
Việc chuyển đổi hệ đơn vị giữa hai kiểu đo này thông qua khối lượng riêng của
nhiên liệu. Do khối lượng riêng của nhiên liệu phụ thuộc vào nhiệt độ nên đo kiểu khối
lượng cho kết quả chính xác hơn.
G = ρ nl .Q
1. Đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp thể tích

a. Đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp thể tích kiểu hở
Thường sử dụng với cốc đo điều khiển bằng tay, khá đơn giản.
3, 6.V .ρ nl
Gnl = kg/giờ
t
Trong đó:
V : Thể tích nhiên liệu động cơ tiêu thụ (cm3)
ρnl : Khối lượng riêng nhiên liệu (g/cm3)
t : Thời gian đo (s)
Sơ đồ nguyên lý
Hệ thống đo hở như sơ đồ hình 7.1
6
(A
1
5 (B
3 7
4 (C
Hình 7.1 Sơ đồ đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp thể tích kiểu hở.
1_Bình chứa nhiên liệu, 2_van khóa, 3_ống dẫn, 4_van ba ngả, 5_cốc đo
bằng thủy tinh, 6_vạch chia giới hạn thể tích, 7_động cơ.
Các vị trí của van ba ngả:
Vị trí A: cấp nhiên liệu cho cốc và động cơ (chuẩn bị đo);

Vị trí B: đang đo (nhiên liệu từ cốc đến động cơ);
Vị trí C: không đo (nhiên liệu từ bình chứa cung cấp cho động cơ)
Nguyên lý đo
Chuẩn bị đo:
Quay van ba ngả 4 về vị trí A khi đó nhiên liệu từ bình chứa nhiên liệu 1 sẽ đến
cấp cho động cơ và cốc đo 6. Để cho động cơ làm việc ổn định ở chế độ cần đo và
nhiên liệu đầy các bình đo 6 theo kinh nghiệm nên chọn ∆ V1= 25cm3, ∆ V2 = 50cm3,
∆ V3 = 75cm3. Độ chính xác thể tích đến 0,1 [cm3].
Đo:
Quay van ba ngả đến vị trí B đồng thời bấm đồng hồ. Khi đó nhiên liệu từ cốc
đo sẽ cấp cho động cơ, còn đường nhiên liệu từ bình chứa đến động cơ bị cắt. Sau khi
tiêu thụ hết một lượng thể tích nhất định ∆ V1 hoặc ∆ V2 hoặc ∆ V3 ta bấm đồng hồ
dừng, quay van 4 về vị trí C. Yêu cầu thời gian đo phải đạt được 30 ÷ 60 giây. Do đó,
phải chọn ∆ Vi phù hợp với chế độ đo không để thời gian đo nhỏ quá hay lớn quá, nếu
nhỏ quá sẽ không chính xác, nếu lớn quá sẽ gây lãng phí.
Để tính toán và chuẩn bị cho bước đo tiếp theo van ba ngả ở vị trí C.
Nhận xét:
Kết cấu đơn giản, dễ chế tạo;
Áp suất nhiên liệu trong quá trình đo thay đổi;
Việc điều chỉnh van ba ngả và đồng hồ bằng tay khó có thể kịp thời và chính
xác;
Động cơ dễ bị tắt máy nếu không xử lý nhanh hay quên quay van ba ngả về vị
trí C khi nhiên liệu trong cốc hết;
Có một lượng nhiên liệu bốc hơi dễ gây hỏa hoạn, vỏ bình bằng thủy tinh dễ vỡ;
Sau khi đo cần phải tính toán kết quả.
b. Đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp thể tích kiểu kín
Nguyên lý cấu tạo cơ bản giống như hệ thống đo nhiên liệu bằng phương pháp
thể tích kiểu hở nhưng có thêm một bình không khí trung gian 6 đặt trên cốc đo 4,
thông với bình chứa bằng ống 8. Van không khí 7 để giữ cho áp suất bình đo không
đổi.
Tác dụng của van ba ngả trong trường hợp này giống trường hợp đo tiêu thụ
nhiên liệu bằng phương pháp thể tích kiểu hở.
Sơ đồ của phương pháp:
Vị trí A: cấp nhiên liệu cho cốc và động cơ (chuẩn bị đo);
Vị trí B: đang đo (nhiên liệu từ cốc đến động cơ);
Vị trí C: không đo (nhiên liệu từ bình chứa cung cấp cho động cơ).
1 5
2
8
4
Hình 7.2 Sơ đồ đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp thể tích kiểu kín
1_Bình nhiên liệu, 2_Van khóa nhiên liệu từ thùng chứa, 3_Van ba ngả, 4_Bình
đo, 5_Vạch chia thể tích, 6_Bình không khí trung gian, 7_Van không khí, 8_ống nối,
9_Động cơ.
Nguyên lý đo:
Khi đo van 7 đóng, nhiên liệu trong bình đo 4 giảm dần tạo nên độ chân không
trong bình 6 và hút nhiên liệu từ bình 1 theo ống 8 vào bình trung gian 6, nén không
khí trong bình để giữ áp suất không đổi. Nếu áp suất trong bình 6 lớn quá do mực
nhiên liệu dâng cao thì van 7 mở để thải bớt không khí ra ngoài giữ áp suất trong bình
6 không đổi.
Các bước tiến hành đo:
Chuẩn bị đo, đo và tính toán như của hệ thống đo tiêu thụ nhiên liệu bằng
phương pháp thể tích kiểu hở.
Trong trường hợp quay không kịp van ba ngả về vị trí C thì khi nhiên liệu trong
bình 4 giảm đến mức áp suất thấp, tạo nên độ chân không lớn trong bình 6 làm hút
nhiên liệu qua ống 8 vào bình 6 và tràn vào miệng của cốc đo 4, tiếp tục cung cấp
nhiên liệu cho động cơ nên động cơ không bị tắt máy.
Nhận xét:
So với hệ thống đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp thể tích kiểu hở, hệ
thống đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp thể tích kiểu kín có các ưu điểm sau:
An toàn vì hệ thống nhiên liệu kín;
Hạn chế được sai số do sự bay hơi của nhiên liệu.
Động cơ không bị tắt máy nếu thao tác không kịp quay van ba ngả sang vị trí C,
hoặc quên quay van ba ngả.
Nhận xét chung về phương pháp đo tiêu thụ nhiên liệu kiểu thể tích :
Độ chính xác của phép đo phụ thuộc vào các yếu tố sau:
Khả năng của cán bộ thí nghiệm trong việc theo dõi quan sát kết quả thí
nghiệm;
Do có sự mao dẫn của nhiên liệu, sự dính ướt trên thành ống nên kết quả đo có
sự sai lệch. Do đó không chính xác;
Do khối lượng riêng của nhiên liệu là một hàm theo nhiệt độ, nên khi thí
nghiệm phải xác định cụ thể và hiệu chỉnh kết quả đo phức tạp dẫn đến sai số;
Sai số ∆ V của cốc đo do sự giãn nở nhiệt của cốc đo.
Phương pháp này sử dụng tốt với nhiên liệu xăng, do xăng có độ nhớt nhỏ, dễ
lưu động, tổn thất qua lỗ tiết lưu nhỏ và ít dính ướt. Hạn chế sai số do bay hơi nhiên
liệu bằng cách sử dụng hệ thống đo kiểu kín.
Để nâng cao độ chính xác của phép đo, ta dùng tế bào quang điện làm rơ le ngắt
tự động, bố trí ở các vạch đo trên bình đo và liên động điều khiển cơ cấu đo thời gian,
cũng như điều khiển việc đóng mở van ba ngả.
2. Đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp khối lượng:
Các vị trí van ba ngả làm việc giống như vị trí của van ba ngả trong phương
pháp đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp thể tích.
a. Sơ đồ đo :
1
4
6
5
3
1
8 9
Hình 7.3 Sơ đồ đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp khối lượng
1_cân, 2_động cơ, 3_cốc đo, 4_ống dẫn, 5_van ba ngả, 6_van khóa nhiên liệu,
7_bình nhiên liệu, 8_kim chỉ thi, 9_quả cân.
b. Nguyên lý đo:
Nhiên liệu đi từ thùng nhiên liệu 7 qua van ba ngả ở vị trí A sau đó ở vị trí B
một khoảng thời gian định trước ta đo được một lượng nhiên liệu nhất định ∆ m, ∆ m
thay đổi theo tải và từng loại động cơ.
Nhận xét:
Ưu điểm :
Đơn giản dễ chế tạo, dễ tìm kiếm dụng cụ như: cân, cốc đo...
Không quan tâm đến khối lượng riêng của nhiên liệu và đọc được kết quả
đo trên cân;
Áp dụng được cho tất cả các loại nhiên liệu (xăng, diesel và khí)
Nhược điểm:
Có một lượng nhiên liệu bốc hơi, khắc phục bằng cách thu hẹp tiết diện bốc
hơi, thiết kế cốc đo hình cổ chai.
7.3. QUI ĐỔI ĐIỀU KIỆN TIÊU CHUẨN

Lượng tiêu thụ của động cơ còn phụ thuộc vào điều kiện môi trường xung
quanh như áp suất, nhiệt độ và độ ẩm tương đối của không khí. Để so sánh các phép
đo ở các điều kiện môi trường khác nhau, cần quy đổi các kết quả về điều kiện tiêu
chuẩn theo DIN6270
⎡ ⎛ 1 ⎞⎛ 1 ⎞⎤
geo = ge ⎢1 + 0, 7 ⎜1 − ⎟ ⎜ − 1⎟ ⎥
⎣ ⎝ k ⎠ ⎝ ηm ⎠ ⎦
Trong đó:
geo: Suất tiêu thụ nhiên liệu quy đổi về điều kiện tiêu chuẩn.
ge: Suất tiêu thụ nhiên liệu xác định khi đo.
k: Hệ số quy đổi.
ηm: Hiệu suất cơ giới của động cơ.
Hệ số k đối với động cơ xăng:
0,75
⎛T ⎞ pdo − ϕ . pD
k =⎜ o ⎟
⎝T ⎠ po − ϕo . pDo
Động cơ Diezel không tăng áp:
T0 pdo
k=
T p0
To: Nhiệt độ tiêu chuẩn (K)
T: Nhiệt độ môi trường khi thí nghiệm.
Po: Áp suất tiêu chuẩn (bar)
pđo: Áp suất khí quyển khi thí nghiệm
ϕ0: Độ ẩm tiêu chuẩn

ϕ: Độ ẩm tương đối của môi trường khi thí nghiệm.
PDo: Áp suất bão hòa của hơi nước ở nhiệt độ tiêu chuẩn.
PD: Áp suất bão hòa của hơi nước ở nhiệt độ thí nghiệm.
7.4. THIẾT BỊ ĐO TIÊU THỤ NHIÊN LIỆU ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG

(AVL 733S).
Theïp laï
Âäúi troüng Thanh âo
Caím biãún điện

dung
Buäöng âo
ÄÚng dáùn
Buäöng chæïa dáöu thuyí læûc
Van âiãûn tæì baío vãû 1- Âæåìng cáúp nhiãn liãûu cho bäü âo.
2- Âæåìng cáúp nl âãún âäüng cå
3- Âæåìng nl häöi tæì âäüng cå.
4. Âæåìng thäng våïi khê tråìi
Hình 7.4. Sơ đồ nguyên lý bộ đo tiêu thụ nhiên liệu.
1. Giới thiệu chung thiết bị cấp và đo tiêu thụ nhiên liệu AVL 733S
+ Phạm vi ứng dụng: AVL733S có một số chức năng như sau
- Cấp và đo tiêu thụ nhiên liệu cho động cơ thí nghiệm.

- Có thể kết hợp với bộ điều hòa nhiệt độ nhiên liệu.
- Có thể sử dụng hai loại nhiên liệu là xăng và Diesel.
- Tạo áp suất ban đầu cho nhiên liệu trước khi cấp cho động cơ.
+ Các thông số làm việc của hệ thống.
- Áp suất nhiên liệu cung cấp có thể đạt đến 0.8 bar
- Phạm vi ứng dụng cho phép: 0…80( Kg/h)
- Phạm vi hiệu chỉnh nhiệt độ nhiên liệu: -10… +700C
- Có thể sử dụng cho loại nhiên liệu xăng pha Methanol và Ethanol 20%, hoặc sử
dụng 100% là Methanol và Ethanol.
- Mức cấp nhiên liệu nhỏ nhất : +25 (kg/h)
- Mức cấp nhiên liệu bình thường : 150 (kg/h)
- Mức cấp nhiên liệu lớn nhất có thể : 400 (kg/h)
- Độ sai lệch cho phép của kết quả đo : 0.1%
- Dòng điện điều khiển : 24 ±0.5 V DC ( 1.6A)
- Kích thước hệ thống : 640 x 510 x 280 (mm)
- Có hai phương pháp đo:
+ Đo theo Measurement mode (Normand)
+ Đo theo Stand by – mode
Hình 7.5 Các chế độ đo
Hình 7.6 Hiện thị kết quả trên màn hình
2. Cấu tạo và nguyên lý làm việc (Hình 7.4)

a. Bộ phận cấp và đo tiêu thụ nhiên liệu (Avl Fuel Balance)
- Thiết bị 733 làm việc theo nguyên lý cân trọng lượng nhiên liệu, theo nguyên lý
này nhiên liệu cung cấp cho động cơ từ một bình đo lường (cốc đo) và đo liên tục nếu
chọn chế độ đo là Stand by – mode.
- Đầu tiên nhiên liệu từ bốn chứa được rót vào cốc đo, được cấp theo đường số1
và khi đã đầy cốc thì van điền đầy sẽ đóng nhiên liệu lại. Từ cốc đo nhiên liệu sẽ được
cung cấp cho động cơ qua đường số 2.
- Phần nhiên liệu hồi từ động cơ sẽ theo đường số 3 trở về cốc đo. Hệ thống cốc
đo được đặt trên một cân, có quả cân là đối trọng có trọng lượng là 900g.
- Khi động cơ hoạt động, nhiên liệu trong cốc đo sẽ giảm xuống làm cho cán cân
nghiên dần về đối trọng. Nhờ cảm biến điện dung, sẽ ghi nhận được sự dịch chuyển cơ
học của cán cân, sự dịch chuyển này làm thay đổi giá trị điện dung của cảm biến. Tín
hiệu được đưa về bộ xử lý để tính toán lượng nhiên liệu đã tiêu thụ cho động cơ.
Trong quá trình cung cấp nhiên liệu cho động cơ, hệ thống cốc đo và đối trọng
bị dao động liên lục. Do vậy nhờ bộ phận giảm chấn sẽ làm triệt tiêu dao động này và
tăng độ chính xác của phép đo. Phương pháp đo lưu lượng khối lượng không nhạy cảm
với sự thay đổi của nhiệt độ.
Yêu cầu đối với hệ thống:
+ Mạch nhiên liệu phải được hoàn toàn rút khí (không có bọt khí).
+ Nhiệt độ trong mạch đo phải không thay đổi.
+ Thể tích mạch đo không thay đổi.
Trong điều kiện bình thường thì thiết bị AVL733 có thể làm việc với mức lưu
lượng là 0…150 (kg/h). Trong những trường hợp đặc biệt có thể cấp tới mức 400
(kg/h).
b. Bộ phận điều hòa nhiệt độ nhiên liệu (AVL Fuel Temprature Control):
- Như đã trình bày ở trên, để đảm bảo chính xác cho phép đo của thiết bị thì nhiệt độ
trong mạch nhiên liệu phải không đổi. Do vậy trước khi cấp nhiên liệu cho động cơ,
nhiên liệu được đưa qua bộ phận điều khiển nhiệt độ, nhằm ổn định nhiệt độ nhiên
liệu.
- Hệ thống này được lắp ngay phía dưới bộ cấp và đo tiêu thụ như hình 7.7 dưới đây.
Hình 7.7. Sơ đồ nối kết của bộ đo và bộ ổn định nhiệt độ nhiên liệu.

a. Đường hồi nhiên nhiên liệu từ bộ điều hòa nhiệt độ.
b. Đường nhiên liệu đến bộ điều hòa nhiệt độ.
c. Đường thông với khí trời
d. Đường cấp nhiên liệu cho hệ thống từ bồn chứa.
A. Đường nhiên liệu đến từ bộ đo
B. Đường nhiên liệu hồi về từ bộ điều hòa nhiệt độ.
C. Đường hồi nhiên liệu từ động cơ về bộ điều hòa nhiệt độ.
D. Đường cấp nhiên liệu đến động cơ.
E. Đường cấp nước vào.
F. Đường nước ra.
- Các lọc nhiên liệu : 57, 58, 60
- Động cơ thí nghiệm : 49
- Các van : 43, 44, 50, 51.
- Áp kế đo áp suất nhiên liệu và nước vào ra: 54, 52, 53.
- Ở sơ đồ trên, nhiên liệu từ bộ đo qua bộ điều hòa nhiệt độ theo đường A vào bộ
điều khiển nhiệt độ. Tại đây, bộ phận trao đổi nhiệt dùng mạch nước làm mát được cấp
bên ngoài ở khoảng 100oC, qua hệ thống đường ống E và F vào trong bộ trao đổi nhiệt.
Nhờ cảm biến nhiệt độ được gắn bên trong nên ta có thể biết được nhiệt độ nhiên liệu,
qua đó để cài đặt giá trị cho hợp lý. Nhiên liệu sau khi làm mát xong được cấp cho
động cơ qua đường D. Tại vị trí cấp nhiên liệu cho động cơ có cụm van Bypass 48,
mục đích điều chỉnh áp suất nhiên liệu cấp cho phù hợp.
- Đường nhiên liệu trở về từ động cơ có nhiệt độ khá lớn, do vậy hệ thống sẽ tự
kiểm soát nhiệt độ để đảm bảo không thay đổi.
Như vậy, việc cấp và đo tiêu thụ nhiên liệu động cơ thí nghiệm bằng thiết bị
AVL 733 cho phép ta xác định giá trị tiêu thụ chính xác nhất. Đồng thời cho phép ta
khống chế và hiệu chỉnh nhiệt độ nhiên liệu cung cấp cho động cơ với nhiều chế độ
khác nhau. Điều này rất quan trọng trong các bài thí nghiệm xét ảnh hưởng của nhiệt
độ nhiên liệu đối với động cơ thí nghiệm. Hệ thống điều khiển từ Puma cho phép ta
tìm lỗi của thiết bị trong quá trình vận hành và xử lý kịp thời. Các tín hiệu và giá trị đo
được đều hiển thị trên máy tính, nhờ các số liệu này mà ta có thể xây dựng được các
đường đặc tính tiêu thụ nhiên liệu cho động cơ thí nghiệm.

C7-Do Tieu Thu Nhien Lieu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

C7-Do Tieu Thu Nhien Lieu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Phương pháp đo và xử lý số liệu thí nghiệm - Chương 7.

Đo tiêu thụ nhiên liệu 1-7

Đo tiêu thụ nhiên liệu

7.1. KHÁI QUÁT

- Chế tạo đơn giản.

7.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO TIÊU THỤ NHIÊN LIỆU LỎNG

1. Đo tiêu thụ nhiên liệu bằng phương pháp thể tích

Vị trí A: cấp nhiên liệu cho cốc và động cơ (chuẩn bị đo);

7.3. QUI ĐỔI ĐIỀU KIỆN TIÊU CHUẨN

ϕ0: Độ ẩm tiêu chuẩn

7.4. THIẾT BỊ ĐO TIÊU THỤ NHIÊN LIỆU ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG

Caím biãún điện

Hình 7.4. Sơ đồ nguyên lý bộ đo tiêu thụ nhiên liệu.

- Cấp và đo tiêu thụ nhiên liệu cho động cơ thí nghiệm.

Hình 7.5 Các chế độ đo

Hình 7.6 Hiện thị kết quả trên màn hình

2. Cấu tạo và nguyên lý làm việc (Hình 7.4)

Hình 7.7. Sơ đồ nối kết của bộ đo và bộ ổn định nhiệt độ nhiên liệu.

You might also like