ARALING PANLIPUNAN
MELC1
MGA URI NG KASARIAN (GENDER) AT SEX
AT GENDER ROLES
SEX:
 Biological characteristics (genetics,
anatomy at physiology) that
generally defines as male or female
 Born with
 Nature
 Universal, No variation from culture
to culture or time to time
 Cannot be changed, except with
medical treatment
GENDER
 Socially constructed of roles and
responsibility associated with being
girl and boy or men and women, an
in some culture a third or other
gender
 Masculine and feminine
 Not born with
 Nurture
 Gender roles vary greatly in different
societies, cultures and historical
periods. They also depend on socio-
economic factors, age, education,
ethnicity and religions
 Gender roles can be changed over
time, since social values and norms
are not static
Sexual Orientation - Tumutukoy sa kakayahan ng
isang tao na makaranas ng malalim na atraksiyong
apeksyonal, emosyonal, sekswal at ng malalim na
pakikipagrelasyon sa taong ang kasarian ay maaring
tulas sa kaniya, iba sa kaniya, o sa kasariang higit sa
isa
Maaaring iuri bilang:
Heterosexual – may atraksiyon sa opposite gender
Homosexual – may atraksiyon sa same gender
Gender Identity – tumutukoy sa isang malalim na
damdamin at personal na karanasang pangkasarian
ng isang tao, maaring magkatugma ito sa kaniyang
sex nung siya ay pinanganak. Batay sa gender
identity ng isang tao, makikita na bukod sa lalaki at
babay naging hayag na rin ang tinatawag na LGBTQ
Lesbia (Tomboy) – Babaeng na ang kilos at
damdamin ay panlalaki. Umiibig ng kapwa babae
Gay(Bakla) – Mga lalaking may matraksiyon sa
kapwa lalaki. Ang iilan ay kumikilos na parang
babae
Bisexual – May nararamdaman na traksiyob sa
dalawang kasarian
Transgender – Mga taon nakakaramdam na siya ay
nabuhay sa maling katawan. Ang pangangatawan
at pag-iisip ay hindi tugma
Asexual – Walang nararamdamang atraksiyon
Queer – Hindi tiyak sa kanilang gender
Pansexual – Gender blind. May nararamdamang
atraksiyon sa ano mang gender
Intersekwal – Mga taong hindi madaling iuri bilang
babae o lalaku batay sa kanilang pangangatawang
katangian sa kapanganakan. Ito ay pumapalit sa
salitang “bakla”
Gender Roles – gampanin ng bawat kasarian. Ito ay
nakadepende sa lipuanan. Inaasahan na ang bawat
gender ay umaayon sa papel ng kasarian na tinakda
ng lipunan
MECL 2
DISKRIMINASYOB AT DISKRIMINASYON SA
KABABAIHAN, KALALAKITAN AT LGBT
DISKRIMINASYON – tunutukoy sa anumang pag-
uuri ng eksklusyon o restriksiyon batay sa kasarian
na naglalayon o nagiging sanhi ng hindi pagkilala,
paggalang at pagtamasa ng lahat ng kasarian ng
kanilang mga karapatan o kalayaan
FOOT BINDING (CHINA) – ang paa ng mga babae ay
pinapaliit hanggang tatlong pulgada gamit ang
pagbalot ng isang pirasong bakal o bubog sa
pamamagitan ng pagbali ng buto. Tinatawag na
lotus feet o lily feet
BREAST IRONING O BREAST FLATTENING
(CAMEROON) AFRICA – Pagbabayo o
pagmamasahe ng dibdib ng batang nagdadalaga sa
pamamagitan ng bato, martilyo o spatula na
pinainit sa apoy
FEMALE GENITAL MUTILATION – Kilala sa tawag na
female genital cutting o female circumcision. Ritwal
ng pagttanggal ng labas na bahagi ng ari ng babae.
MELC 3
TUGON NG PAMAHALAAN AT MAMAMAYAN NG
PILIPINAS SA MGA ISYU NG KARAHASAN AT
DISKRIMINASYON
PRINSIPYO NG YOGYAKARTA
- YOGYAKARTA INDONESIA
- Ayon dito ang orientastyong sekwal at
pangkakilanlan ng kasarian ay hindi dapat
maging batayan ng diskriminasyob o pang-
aabuso
Prinsipyo 1 – Ang karapatan sa unibersan ng
pagtatamasa ng mga karapatang pantao
Prinsipyo 2- Mga karapatan sa pagkapantay-
pantay at kalayaan sa diskriminasyon
Prinsipyo 4- Karapatan sa buhay
Prinsipyo 12- Karapatan sa trabaho
Prinsipyo 16 – Karapatan sa edukasyon
Prinsipyo 25 – Karapatang lumahok sa buhay-
pambubliko
CONVENTION ON THE ELIMINATION OF ALL
FORMS OF DISCRIMINATION AGAINTS WOMEN
(CEDAW)
- naprubahan ng UN general assembly noong
December 18, 1979 noong UN decade for
women.
- Pumirma ang Pilipinas noong Agosto 5,
1981
- Ibang katawagan ay International Bill for
Women, The Women’s Convention at
United Nations Treaty for the Rights of
women
- Kauna-unahang at tanging internasyunal na
kasIunduan na komprehensibong
tumatalakay sa karaparan ng kababaihan
hindi lamang sa sibil at politikal na larangan
gayundin sa aspetong kultural, pang-
ekonomiya, panlipunan at pampamilya
ANTI-VIOLENCE AGAINTS WOMEN AND CHILDREN
(RA 9262)
- Isang batas na nagsasaad ng karahasan
laban sa kababaihan at kanilang mga anak,
nabibigay ng lunas at proteksiyon sa mga
biktima nito, at nagtatalaga nng mga
kaukulanng parusa sa mga lumalabag dito
- Mga maaaring ireklamo ay; mga lalaki,
husband, ex husband, live in partner,
lesbian at mga taong nagkaroon ng sexual o
dating relationship sa babae
MAGNA CARTA FOR WOMEN
- Isinabatas noong Hulyo 8, 2008
- Alisin ang lahat ng uri ng diskriminasyon
laban sa kababaihan
- Layunin nito na itaguyod ang husay at galing
ng bawat babae at ang potensiyal nila
bilang alagaad ng pagbabago at pagunlad sa
pamamagitan ng pagkilala at pagtanggap ng
katotohanan na ang karapatan ng
kababaihan ay karapatang pantao
- Sa mga batas na nabanggit pangunahing
tungkulin ng pamahalaan bilang “prime
duty bearer” na ipatupad ang mga batas na
nangangalaga sa karapatang pantao sa
lipunan
MELC 4
EXECUTIVE ORDER NO. 100 noong December
19, 2019 na pinamagatang Inter-Agency
Committee on Diversity and Inclusion and for
Other Purposes. Naka-angklas sa Seksiyon 11 ng
1987 Constitution na pinapahalagahan nang
lahat ng uri ng Estado ang karangalan ng bawat
tao at may ginagarantiyahan ang lubos na
panggalangn sa mga karapatang pantao

Universal Declaration of Human Rights sa

ilalim ng preamble at artikulo, inilahad ang likas
na karapatan ng lahat ng tao tulad
pagkapantay-pantayat pagiging malaya.

HeForShe.org – Pinag-isanf kampanya ng UN

women para sa pagkapantay-pantay na
kasarian. Ito din ay naglalayon na isama ang
mga kalalakihan laban sa di-pantay na pagtrato
sa mga kababaihan para sa karapatan ng mga
kababaihan