AP 10: UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
(Inihanda ni: Alexie Mangalo)
I. KONTEMPORANEONG ISYU
A. Etimolohiya at Kahulugan
1. Kontemporaneo
- “contemporarius”
- “con”: kasabay ng ; “tempor”:
panahon
- Kasabay ng panahon
(kasalukyang nagaganap)
- May epekto at impluwensiya
2. Isyu
- Kontrobersiya ng 2 o higit pang
panig
- Pinag-iisipan/ pinagtatalunan
B. Saklaw
1. Pangkapaligiran
2. Ekonomikal
3. Politikal
4. Edukasyon
5. Sibiko at pagkamamamayan
C. Halimbawa
- Rasismo
- Terorismo
- Diskriminasyon (kababaihan,
LGBTQ+, etc)
- Unemployment
D. Isyu vs. Problema
1. Problema
- Ginagamit sa research
- Ugat ng pangamba
- Hindi kailangan ng
kontrobersiya
- Paghahanap ng solusyon
2. Isyu
- Hinaharap (deal with)
- Hindi kailangang mabigyan ng
solusyon
- Maglahad, magsuri
D.1: Pagkakatulad ng Isyu at Problema
Pansarili/Pribado
- Hinaharap ng indibidwal at ilang
taong malapit ditto
Panlipunan/Pampubliko
- Panlipunang kondisyon
- Nagbabanta sa values ng
lipunan
- Unemployment, obesity, drug
addiction
E. Kahalagahan
1. Pagharap at pagiging handa sa
hamon at oportnidad ng
globalisasyon
2. Paglinang ng 21st century skills
3. Paglinang ng global awareness at
social and cross-cultural skills
4. Paghubog ng aktibo at
mapanagutang mamamayan
II. DISASTER
A. Konsepto
- Malubhang sakuna
- Pagkasira ng kaayusan ng
komunidad
- Lagpas sa kakayahang tumugon
gamit ang likas na yaman
DISASTER = HAZARD + VULNERABILITY
B. Hazard (panganib, immediate cause,
triggering events)
1. Likas (natural na galaw ng mundo)
Geological (paggalaw ng daigdig)
 Lindol
 Tsunami
 Volcanic Activities
Meteorological (pagbabago ng
panahon sa maikling panahon)
 Bagyo (storm surge, hurricane)
 Extreme temperatures
Hydrological (pagbabago sa water
cycle at wind set-up)
 Baha
 Wave action
 Mass movement (landslide, erosion,
etc.)
Climatological (pagbabago ng lagay ng
atmospera sa mahabang panahon)
 Tagtuyot
 Wildfire
Biological (pagkalantad ng
nakapapahamak na substansya)
 Epidemya
 Sakit (galing sa tao/hayop)
2. Anthropogenic (gawa ng tao)
Technological (enerhiya)
Sociological (lipunan)
C. Bulnerabilidad
- Atraksyon sa hazard
- Long term underlying causes
1. Pangkapaligiran
- Poor environmental
management
2. Ekonomiko
- Globalisasyon ng negosyo
- uninsured informal sector
3. Politikal
- Poor governance
- Poor disaster risk awareness
- Limited officials
- Poor preparedness and
mitigation
4. Panlipunan
- Poverty
- Inequality
- Disability
 B. Perspektiba sa Pagharap sa Disaster  Aktibong kalahok
D. Kapasidad 1. Traditional approach - Pamamahala ng disaster
- Capacity building (mapaunlad - Katawagan  DRM
ang kasanayang pantao at  Disaster Relief &  Bottom-up &
imprastrakturang panlipunan Response participatory
1. Coping capacity - Pananaw sa sanhi  Pokus: Community
- Pagtugon sa impact  Physical hazards development
- Short term  Hindi inaasahan - Layon ng Disaster Mngmt.
- Reactive - Pananaw sa mga taong  Pagbawas ng
2. Adaptive capacity apektado bulnerabilidad
- Pakikibagay  Walang magawa  Paglakas ng kapasidad
- Long term  Sunud-sunuran at  Integrated approach
- Proactive tagatanggap ng tulong - Response sa Disaster
E. Emergency Response - Pamamahala ng disaster  Proactive
1. Natural disasters  Emergency/crisis  Prevention,
2. Environmental emergencies management preparedness &
3. Complex emergencies  Top-down & centralized mitigation
4. Pandemic emergencies  Pokus: emergency - Pangunahing Kasangkot
reponse and recovery  Risk specialists
III. Disaster Risk Profile ng Pilipinas - Layon ng Disaster Mngmt.  Economic Managers
- World Risk Index (3/171  Reduce immediate  Development planners
countries) suffering - Mithiin (goal)
- Pacific ring of fire  Emergency needs  Disaster resilient at
- Pacific and Eurasian plates - Response sa Disaster ligtas na komunidad
- Archipelago  Reactive
- 20 lindol kada araw  Relief-centered C. Disaster Risk Reduction Management
- 22 active volcanoes  Bihirang rehabilitasyon PDRMM
- 20 to 30 typhoons (7 ang - Pangunahing Kasangkot - 2010
mapaminsala)  Emergency specialists - Holistic, comprehensive,
 Hazard scientists integrated, proactive
A. Elemento ng Disaster Risk - Mithiin (goal) DRRMC
1. Hazard (probability, severity)  Bring back normal life - DILG (preparedness)
2. Exposure (structures, population, 2. New Paradigm - DSWD (response)
economy) - Katawagan - DOST (prevention & mitigation)
3. Vulnerability (physical, social,  DRRM/CBDRRM - NEDA (recovery)
economic, environmental) - Pananaw sa sanhi LAYUNIN
4. Capacity (physical planning, social,  Degree of vulnerability - Mabawasan ang hazard
economic capacity management)  Nahahadlangan - Mapigilan ang disaster
- Pananaw sa mga taong - Paghandaan ang disaster
apektado
 YUGTO  Normal: 350 ppm
1. Pre-disaster Present amount: 400
- Mabawasan ang pinsala ppm
- Prevention & mitigation,
preparation 2. Natural Climate Change
- Primary (bawasan ang hazard - Pagbabago ng axial tilt ng
at vulnerability) mundo
- Secondary (bawasan ang - Interaksyon ng atmospera,
epekto ng hazard) karagatan, lupa at pagdami ng
2. During solar radiation
- Matugunan and - MILANKOVITCH CYCLE
pangangailangan  Pagbabago ng orbit at
- Response tilt ng mundo
3. Post-disaster _______________________________________
- Mabilis na pagbangon
- Recovery PS: WALANG BALITAAN KASI TINATAMAD AKO
D. IBA PANG TERMINO YEY!!!!!!!!!!!!!!!
1. UNISDR
- United Nations International
Strategy for Disaster Reduction
2. RA 10121
- Disaster Risk Reduction
Management Act
3. NDRRMC
- National Disaster Risk
Reduction Management Council

IV. CLIMATE CHANGE

A. Kahulugan
- Malakihang pagbabago sa
average weather pattern ng
mundo sa mahabang panahon
B. Nagtutunggaling Panig
1. Human Induced Climate Change
- Malaking ambag
- Global warming
 Pag-init ng mundo
 Sanhi ng Greenhouse
effect
 CFC’s, CO2, atbp.