Tên Tình Nguyện Viên: Nguyễn Thị Lê Hương
Link bài gốc: https://ideas.ted.com/dear-guy-help-i-dont-know-what-i-want-to-do-with-
my-life/
Bài dịch tuần: Tháng 19 - Tuần 2
Nội Dung Gốc Tiếng Anh
Welcome to “Dear Guy,”
TED’s advice column from
psychologist Guy Winch.
Twice a month, he’ll answer
reader questions about life,
love and what matters most.
Please send them to
dearguy@ted.com; to read
his previous columns, go
here.
Dear Guy,
When I was a kid and people asked
what I wanted to be when I grew up, I
never knew what to say. My parents
would always jump in and say there
was no rush to figure out my life at six
years old.
But now I’m 20. I’ve avoided making a
decision about what I want to do with
my life as long as I can, but I have to
pick a major soon and choose a
direction and I’m terrified. What if I
make the wrong choice and pick the
wrong major? What if the decision I
make at 20 influences the rest of my
life in a horrible way?
Bản Dịch Tiếng Việt
Chào mừng đến với
“Dear Guy,” chuyên mục
lời khuyên của TED từ
nhà tâm lý học Guy
Winch. Cứ hai lần một
tháng, anh ấy sẽ trả lời
các câu hỏi của độc giả về
cuộc sống, tình yêu và
những điều quan trọng
nhất. Vui lòng gửi chúng
đến dearguy@ted.com; để
đọc các chuyên mục của
anh ấy, hãy vào đây.
Gửi Guy,
Khi tôi còn nhỏ và mọi người đã hỏi
rằng tôi muốn làm gì khi lớn lên, tôi
không biết phải nói gì lúc đó. Bố
mẹ tôi luôn nhảy vào và nói rằng
không cần phải vội vàng tìm hiểu
cuộc sống của tôi vào thời điểm
sáu tuổi.
Nhưng bây giờ tôi đã 20. Tôi đã
tránh việc đưa ra quyết định về
những gì tôi muốn làm trong đời
mình đến chừng nào còn có thể,
nhưng tôi phải sớm chọn một
ngành nghề và chọn một hướng đi
I find myself feeling jealous of people và tôi vô cùng sợ hãi điều đó. Điều
who are certain about their plans for gì sẽ xảy ra nếu tôi lựa chọn sai và
the future. Most of my friends just seem làm sai ngành? Điều gì sẽ xảy ra
to know what they want to do — the nếu quyết định tôi đưa ra ở tuổi tuổi
choice is easy for them. Meanwhile, the 20 gây ảnh hưởng khủng khiếp đến
very thought that I have to make this phần còn lại của cuộc đời?
decision panics me so much I can
barely think about it, which panics me Tôi thấy ghen tị với những người đã
even more because I don’t have much có kế hoạch chắc chắn cho tương
time left. I really want to make the best lai. Hầu hết bạn bè của tôi dường
decision for my life, but I don’t even như đã biết họ muốn làm gì - sự
know where to begin. lựa chọn rất dễ dàng đối với họ.
Trong khi đó, chính ý nghĩ rằng tôi
My family tells me I should go with my phải là người đưa ra quyết định này
gut and choose what I think will make đã khiến tôi hoảng sợ đến mức tôi
me happiest. But I still have no idea hầu như không thể nghĩ thêm về
what will make me happy. Every idea I nó, điều đó càng khiến tôi hoảng sợ
have comes with too many doubts and hơn vì tôi không còn nhiều thời gian
questions — absolutely nothing seems nữa. Tôi thực sự muốn đưa ra
to hit me as being right. This decision quyết định tốt nhất cho cuộc đời
will have a huge impact on my life, and mình, nhưng tôi thậm chí không
I can’t afford to make the wrong biết bắt đầu từ đâu.
choice. I know I’m only in college and
real life starts after, but if I’m so frozen Gia đình nói với tôi rằng tôi nên làm
over choosing a major, how will I ever theo quyết định của mình và chọn
decide what job to get when I những gì tôi nghĩ sẽ khiến mình
graduate? hạnh phúc nhất. Nhưng tôi vẫn
không biết điều gì sẽ khiến mình
My question is: When you decide on a hạnh phúc. Mỗi ý tưởng tôi đưa ra
professional path in life, how do you đều có quá nhiều nghi ngờ và câu
know whether you’re making the right hỏi - dường như hoàn toàn không
choice? How do you get over the fear có gì khiến tôi cho là đúng. Quyết
that you might be making a terrible định này sẽ có ảnh hưởng rất lớn
mistake? đến cuộc sống của tôi, và tôi không
thể đưa ra lựa chọn sai lầm được.
Signed, Tôi biết tôi chỉ đang học đại học và
cuộc sống thực sự sẽ bắt đầu sau
Seriously Anxious about My Major đó, nhưng nếu tôi quá bế tắc trong
việc chọn ngành nghề, làm sao tôi
[Editor’s note: This letter was edited quyết định được công việc sẽ làm
for clarity and length.] sau khi tốt nghiệp?
Dear Seriously Anxious, Câu hỏi của tôi là: Khi bạn quyết
định chọn hướng đi nghề nghiệp
I get why you’re panicked, and I get
why many high-school graduates and
college graduates are also feeling
panicked — deciding what to do with
your life can be an overwhelming
decision.
trong đời, làm sao bạn biết được
liệu mình có đang lựa chọn đúng
hay không? Làm thế nào để bạn
vượt qua nỗi sợ rằng bạn có thể sẽ
phạm phải một sai lầm khủng
khiếp?

The first time I was asked what I Ký tên,

wanted to be when I grew up, I was
three-and-a-half-years old, and my Thực sự lo lắng về nghề nghiệp
answer was, “A T-Rex!”. My của tôi
aspirations have changed since then — [Ghi chú của biên tập viên: Bức thư
and it’s the same for many college này đã được chỉnh sửa cho rõ ràng
students. In the US, for example, và dài hơn.]
roughly 30 percent of students switch
their major at least once and 10 percent Gửi người thực sự lo lắng,
switch multiple times.
Tôi hiểu được lý do tại sao bạn
Things don’t get much more stable hoảng sợ và lý do tại sao nhiều
after graduation. The US Bureau of học sinh tốt nghiệp trung học và
Labor Statistics found that between the tốt nghiệp đại học cũng đang
ages of 18-42, adults switched jobs an cảm thấy hoảng sợ - quyết định
average of 10 times or more — and sẽ làm gì với cuộc sống của bạn
that’s without a pandemic causing có thể là một quyết định quá sức.
people to reevaluate their priorities and
reconsider their career choices. Khi lần đầu tiên tôi được hỏi rằng
muốn trở thành gì khi lớn lên, vào
All of which is to say this: You’re lúc ba tuổi rưỡi, và câu trả lời của
putting way too much pressure on tôi là, “Một con T-Rex!”. Nguyện
yourself to know something you’re vọng của tôi đã thay đổi kể từ đó -
not really supposed to know yet. Yes, và nhiều sinh viên đại học cũng
your friends might think they know vậy. Ví dụ ở Mỹ, có khoảng 30%
what they want to do, but they can’t sinh viên đã chuyển đổi chuyên
know for sure because they haven’t ngành ít nhất một lần và có 10%
done it yet. When I was an chuyển đổi nhiều lần.
undergraduate, the majority of
psychology majors knew they wanted Mọi thứ không ổn định hơn sau khi
to become psychologists. Guess how tốt nghiệp. Cục Thống kê Lao động
many psych majors go on to get a PhD Hoa Kỳ đã chỉ ra trong độ tuổi từ
in psychology? Four percent. That’s it. 18-42, người trưởng thành đã
chuyển việc trung bình 10 lần trở
Most people hope to find work they lên — và khi không có đại dịch thì
enjoy and find meaningful and that also điều đó làm mọi người đánh giá lại
fits their skill set so they’re actually các ưu tiên và xem xét lại lựa chọn
good at it. Well, it’s actually pretty nghề nghiệp của họ.
difficult to assess those things until you
get a job in the field and experience it Tất cả những điều đó nhằm nói
firsthand. Many jobs can be very lên: Bạn đang tạo ra quá nhiều
different once you actually do them. áp lực cho bản thân để biết điều
gì đó mà bạn không thực sự cho
So, when you say, “I can’t afford to là nên biết. Vâng, bạn bè của bạn
make the wrong choice,” you’re có thể nghĩ rằng họ biết họ muốn
wrong. You can afford to make the làm gì, nhưng họ không thể chắc
wrong choice, and it might be better for được vì họ chưa từng làm điều đó.
you to do so. I say that because there’s Khi tôi còn là sinh viên đại học,
evidence to suggest that deciding on a phần lớn sinh viên chuyên ngành
career too early can actually be tâm lý học biết rằng họ muốn trở
problematic. A study of two academic thành nhà tâm lý học. Đoán xem có
systems found that people who bao nhiêu sinh viên tâm lý tiếp tục
specialized early were more likely to học bằng tiến sĩ tâm lý học? Bốn
switch careers than those who phần trăm. Đúng thế.
specialized later.
Hầu hết mọi người hy vọng tìm thấy
Your goal, when choosing a major or công việc mà họ yêu thích và cảm
looking for a first job, is merely to thấy có ý nghĩa, đồng thời công
begin a process of experimentation in việc đó cũng phù hợp với bộ kỹ
which you assess whether you and năng nên họ thực sự giỏi việc đó.
the career are a good fit. And if Chà, thực sự khá khó để đánh giá
you’re thinking, “Hey, that sounds like những điều đó cho đến khi bạn
dating” — bingo! Indeed, we typically nhận được một công việc trong lĩnh
date a number of people and have a vực này và trực tiếp trải nghiệm nó.
bunch of relationships before we find Nhiều công việc có thể rất khác khi
someone with whom we want to settle bạn thực sự bắt tay vào làm.
down. The same is true of finding a
career: You might need to “date” ● Vì vậy, khi bạn nói, “Tôi
various subjects and industries before không thể lựa chọn sai,” thì
you find the right one. bạn đã sai lầm. Bạn có thể
đủ khả năng để đưa ra lựa
Now that we’ve clarified the (very low) chọn sai, và có thể nó sẽ tốt
stakes of choosing the wrong major and hơn nếu bạn làm như vậy.
why trying out multiple options will Tôi nói thế vì có bằng chứng
help you identify careers that fit you cho ii8 đã làm rõ được nguy
best, let’s talk about how to choose a cơ (rất thấp) của việc chọn
major when you don’t even have a sai chuyên ngành và tại sao
leading candidate. việc thử nhiều lựa chọn lại
giúp bạn xác định nghề
nghiệp phù hợp nhất với
Is it difficult to choose a major when mình, hãy nói về cách chọn
you don’t have a strong passion chuyên ngành khi bạn thậm
pointing you in a specific direction? chí không có ứng viên hàng
Yes, so don’t choose 1 major; choose đầu nào.
10. Instead of trying to guess the one
subject you’ll love, list 10 you might Chọn ngành học có khó không
not dislike. Anything that holds even a khi bạn không có niềm đam mê
whiff of interest for you should be on mãnh liệt nào về một hướng đi
the list. cụ thể? Đúng thế, vì vậy đừng
chọn 1 chuyên ngành; hãy chọn
Once you’ve compiled your list, go 10. Thay vì cố gắng đoán một chủ
through and rank your options in order đề mà bạn sẽ yêu thích, hãy liệt kê
of which you want to try first. Then, 10 chủ đề mà bạn có thể không
start taking classes in those subjects thích. Bất cứ thứ gì khiến bạn thích
and keep notes about what you thú thậm chí chỉ cần có một chút
like/dislike about each one and which trong danh sách.
of your skill sets it does/does not
utilize. Talk to professors or Một khi bạn đã soạn ra danh sách
professionals about jobs in the field and của mình, hãy xem lại và xếp hạng
what an actual work day would entail. các tùy chọn theo thứ tự mà bạn
muốn thử trước. Sau đó, bắt đầu
If what you discover feels right, keep tham gia các lớp học về những
exploring that field. And if it doesn’t, môn học đó và ghi chú lại những
go to the next option on your list. Keep điểm bạn thích/ không thích ở từng
experimenting after you graduate, and môn học và bộ kỹ năng nào của
don’t be afraid to change jobs if what bạn mà môn học đó sử dụng/
you’re doing isn’t for you. không sử dụng. Nói chuyện với các
giáo sư hoặc chuyên gia về công
If you’re worried about falling việc trong lĩnh vực này và một ngày
behind other people who know what làm việc trong thực tế sẽ đòi hỏi
they want and are already moving những gì.
along a career path, don’t. Their goal
is to follow their passion; yours is to Nếu bạn cảm giác những gì bạn
discover what your passions are so you khám phá là đúng, hãy tiếp tục
can eventually craft a career around khám phá thêm về lĩnh vực đó. Và
one or more of them. nếu không, hãy chuyển đến lựa
chọn tiếp theo trong danh sách của
Seriously, there are no big decisions bạn. Tiếp tục thử nghiệm sau khi
currently before you — just a series of bạn tốt nghiệp và đừng ngại thay
little ones. Whatever major you declare đổi nếu công việc bạn đang làm
is nothing more than a placeholder, không phù hợp.
your first station on a journey of
discovery and exploration. Careers Nếu bạn lo lắng về việc tụt lại so
với những người đã biết họ
span decades, and you might have
multiple careers during the course of
your life. Taking a few years to find
one in which you’ll thrive is more
important than rushing into one in
which you won’t.
Guy
Send your pressing questions about life
— about your relationships, your job
(or the job you lost), your family (or
families), your passions, fears and
more — to dearguy@ted.com
Watch Guy’s TED Talk on coping with
burnout now:
muốn gì và đang tiến bước trên
con đường sự nghiệp, đừng lo
lắng. Mục tiêu của họ là theo đuổi
đam mê của họ; còn nhiệm vụ của
bạn là khám phá đam mê của mình
là gì để cuối cùng bạn có thể tạo
dựng sự nghiệp xung quanh một
hoặc nhiều đam mê trong số đó.
Nghiêm túc mà nói, hiện tại không
có quyết định lớn nào trước mắt
bạn - chỉ là một loạt các quyết định
nhỏ. Bất cứ chuyên ngành nào bạn
chọn không gì khác hơn là một sự
giữ chỗ, là trạm đầu tiên của bạn
trên hành trình khám phá và thám
hiểm. Sự nghiệp kéo dài hàng thập
kỷ và bạn có thể có nhiều sự
nghiệp trong suốt cuộc đời của
mình. Mất vài năm để tìm ra một
lĩnh vực mà bạn sẽ phát triển mạnh
quan trọng hơn là lao vào một lĩnh
vực mà bạn sẽ không thành công.
Guy
Hãy gửi những câu hỏi khó của bạn
về cuộc sống — về các mối quan
hệ, công việc của bạn (hoặc công
việc đã đánh mất), gia đình bạn
(hoặc đại gia đình), niềm đam mê,
nỗi sợ hãi của bạn, và nhiều điều
hơn nữa — đến dearguy@ted.com
Xem TED Talk của Guy về cách đối
phó với tình trạng kiệt sức ngay: